ENGELAND'S STREVEN
Engelsche arbeiders worden
zoo noodig gedwongen
Weer omvangrijke lucht
aanvallen op Engeland
DE EEMLANDER
Donderdag 5 December 1940
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39e Jaargang No. 136
NAAR AMERIKAANSCHE
CREDIETEN
Washington wenscht liquidatie v an Britsch
kapitaalbezit in Noord- en Zuid-Amerika
Geen credieten
vóór andere middelen
zijn uitgeput?
Engelsch antwoord op
Fransch protest
Het communisme
in China
Verklaring van
min. Anderson
Ned.-Indisch dagblad
correspondent in
Fr.-Indo China gedood
HoeisEngelands
financieele
toestand?
Britsche activiteit in
Amerikaansche
kustwateren
Bernard Shaw over de
Iersche kwestie
Ook Birmingham
weer zwaar
getroffen
AMERSFQÖRTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week f 0 15
Binnenland trance per post per 3 maanden 285 Afzonderlijke nummert f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 4620
rrtlJS DER AÜVtrttthliEN vanl4 regel* 11.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prij». Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regel»
50 cent. elke regel meer 10 cent. driemaal plaatsen i 1.Bewijsnummer extra f 0.05
T INTERNATIONAL NEWS SERVICE meldt, in Washington ver-
-I nomen te hebben, dat de Engelsche regeering besloten heeft haar
pogingen om credieten in de Ver. Staten te verkrijgen, voorloopig
althans op te geven. Dit besluit zou aan twee factoren zijn toe te
schrijven: (1) De koele ontvangst der voorstellen voor credieten te
Washington en (2) De bezorgdheid een slechten indruk op het Ame-
rikaansche volk te maken. Ook andere overwegingen hebben tot het
besluit der Engelsche regeerinq bijgedragen, nl. het onvermogen om
de regeeringsambtenaren in Washington van de noodzakelijkheid
der credietverleening te overtuigen zoolang Engeland weigert zijn
kapitaalbezit in de Ver. Staten en Zuid-Amerika te liquideeren.
Voornaamste oorzaken der Britsche moeilijkheden in Washington
zijn de schulden uit den Wereldoorlog en de enorme waarde van het
•Engelsche bezit in Noord- en Zuid-Amerika.
T^ORT na het begin van den oorlog
hadden de Ver. Staten, zoo gaat het
bericht van den I.N.S. voort aan Enge
land aangeboden, aan de Ver. Staten
eenige Engelsche bezittingen op het
Westelijke halfrond alsmede de in Ame-
rikaansche havens liggende schepen als
de „Queen Mary" af te staan in ruil voor
een herziening van de schulden uit den
wereldoorlog. Dit aanbod heeft Engeland
van de hand gewezen, een feit, dat thans
nog bij verschillende regeeringsambtena
ren kwaad bloed zet. Voorts heeft Enge
land tot dusver het denkbeeld verwor
pen eener liquidatie van zijn investeerin-
gen in Noord- en Zuid-Amerika.
Het standpunt van Washington
is, dat minstens een jaar noodig
is om het Amerikaansche werke-
loozenvraagstuk door het bewa
peningsprogram in evenwicht te
brengen en dat het thans voor de
Ver. Staten niet "raadzaam is, En
geland milliarden credieten te
verleenen, zoolang Engeland niet
alle andere middelen heeft uitge
put.
Ten aanzien van de in de Woensdag-
ochtendbladen groot opgemaakte ver
moedens over belangrijken steun aan
Engeland in den vorm van Amerikaan
sche schepen, ter vervanging van de
vele Engelsche schepen, die tengevolge
van Duitsche aanvallen verloren zijn ge
gaan, heeft staatssecretaris Huil ver
klaard, dat het geheele scheepvaartpro
bleem bestudeerd wordt. Er zijn echter
nog in het geheel geen beslissingen ge
nomen. Huil merkte op. dat in deze ca
tegorie ook het vraagstuk der voorzie
ning van Zuid-Amerikaansche landen
als Argentinië met voldoende tonnage
voor het verkeer met Noord-Amerika
thuis behoort.
Wat betreft hulp aan Engeland in den
vorm van credieten, inzonderheid het
plan om Engeland tegen de Engelsche
goudproductie verscheidene milliarden
dollars voor te schieten, verklaarde Huil.
dat tot dusver niets van dezen aard of
ficieel of systematisch besproken was
Het is juist ,dat het credietvraagstuk
door particulieren en in een bepaalden
vorm besproken wordt, en het kan zijn.
dat de regeerine zich deze kwestie moet
bezig houden, doch op het oogenblik is
geen enkel plan voor financieele hulp
aan Engeland in overweging.
Senator Johnson heeft verklaard,
dat hij hoopte, dat de Ver. Staten
verstandig genoeg zouden zijn om
buiten den oorlog te blijven. Zij zou
den echter in hun hulpactie voor
Engeland niet verder mogen gaan
dan tot dusver. Het gepraat over lee
ningen voor Engeland haarde hem
zorgen. Wanneer hij het mocht zeg
gen zouden de V. S aan Engeland
geen cent leenen, daar het de leenin
gen toch nooit zou terugbetalen.
De plaatsvervangende commissaris
voor den landbouw. Hudson, heef! te
Chicago verklaard, dat het tijdstip ko
men kan. waarop Engeland zich ook tot
de Ver. Staten zou richten voor de leve
ring van landbouwproducten Wellirht
zal de verkoop van Amerikaansche land
bouwproducten dan echter alleen door
het verleenen van verhooede credieten
aan Engeland mogeliik zijn. In dat ge
val zou een herziening der huidige poli
tiek noodig zijn en zouden de farmers
voor de vraag gesteld worden of zij be
reid ziin het risico van verliezen op den
koop toe te nemen om de Engelsche
markten te behouden.
Senator Holt heeft aan de pers de foto-
copie overhandigd van een brief, dien
het lid der Engelsche inkoopcommissie.
Leigh, aan een Amerikaanschen uitvin
der geschreven heeft met het verzoek
zijn plannen ter beschikking van de
Amerikaansche regeering te stellen. In
dezen brief schrijft. Leigh o.a.: „Wij wer
ken zeer nauw samen met de autoritei
ten te Washington. U kunt er zeker van
zijn, dat eventueele belangrijke uitvin
dingen die U doet. Engeland ter beschik
king gesteld worden". Senator Holt ver
klaart ten aanzien hiervan: „Deze brief
bewijst, dat de Amerikaansche regeering
geheimen doorgeeft, die voor Amerika's
eigen defensie van belang zijn."
GENEVE. 5 Dec. (D.N.B.B Lit
Vichy wordt gemeld, dat het Engel
sche antwoord op de Fransche pro-
testnota over het bombardement op
Marseille nog niet in Vichv is ont
vangen. Dit antwoord zou aan den
Franschen ambassadeur in Madrid
overhandigd worden, Het antwoord
zou de verklaring bevatten, dat de
Engelsche vliegers zich vergist en i
Marseille voor Genua gehouden
hebben. Engeland zou bereid zijn
een schadevergoèding te betalen.
MOSKOU, 5 Dec. Tass meldt met
betrekking tot een bericht uit Tokio,
dat de plaatsvervangende Japansche
minister van buitenlandsche zaken
Ohasji op 1 December den ambassadeur
der Sovjet-Unie in Tokio, Smetanin.
naar aanleiding van het sluiten van het
pact tusschën Japan en de Chineesche
nationale regeering verklaard heeft, dat
artikel 3 van dit pact. ten aanzien van
den strijd tegen het communisme, op
geen enkele wijze gericht is tegen de
Sovjet-Unie, dat het betrekking heeft
op zuiver binnenlandsche toestanden en
dat het op geenerlei wijze invloed uit
oefent op den wensch van Japan, om
zijn betrekkingen met Rusland te rege
len.
Op 4 December heeft Smetanii Ohasji
namens de Russische regeerine ver
klaard. dat de regeering der Sovjet-
Unie dze verklaring van de Japansche
regeering ter kennis neemt en het van
haar kant voor noodzakelijk houdt te
verklaren, dat de politiek van de Sov
jet-Unie ten aanzien van China onver
anderd blijft.
Mist en vorst hadden verschillende wegen met een verraderlijk laagje
ijs bedekt, waardoor een truck met trailer uit Assen nabij Meppel slipte
en tegen de boomen botsteDe cabine werd van het chassis gerukt.
Een der inzittenden werd zwaar gewond(Foto Pax-Holland)
LONDEN, 5 Dec. (D.N.B) De
lord-president van den Britschen
staatsraad. Sir John Anderson,
heeft Woensdag in het Lagerhuis
verklaard, dat de oorlogsinspan
ning van Engeland in de eerste
plaats gericht moet zijn op de ont
wikkeling van de productiecapaci
teit. Niets wettigt de veronder
stelling dat de regeering niet be
reid is, zoo noodig een dwangsys
teem voor handarbeiders in te
voeren.
Ten aanzien van de bedreiging der
zeeverhindingswegen van Engeland, die
zich de laatste maanden vooral bij de
N.W. toegangswegen heeft ontwikkeld,
zeide Anderson, dat het vitale belang
van deze kwestie -door de regeering
geenszins wordt onderschat. Deze kwes
tie en de daarmede verhand houdende
problemen hehooren tot de voor
naamste zorgen van het verdedigings
comité. waarvan de eerste minister
voorzitter is.
Sir John Anderson verklaarde, dat de
regeering er voor zal zorgen, dat
daar waar het noodig is. dwang op de
Britsche arbeiders wordt uitgeoefend,
aldus meldt de Engelsche nieuwsdienst.
Dwangmaatregelen, aldus de minister,
heeft men indertijd reeds in den Brit
schen landbouw genomen en hetzelfde
is geschied bij de tewerkstelling van
arbeiders in de bijzonder zwaar met
bommen bestookte Britsche steden en
plaatsen.
De stemming der Engelsche
bevolking
De Britsche oud-minister van ge
zondheid. Sir Walter Elliott, heeft
Woensdagavond voor de Engelsche ra
dio gesproken. Naar hij verklaarde, had
hem bij de jongste Zondagsche radio
toespraak van den Britschen schrijver
Priestley vooral de opmerking van
Priestlev getroffen, dat het Britsche
volk op het oogenblik innerlijk een
groote verandering ondergaat. Dat is
waar. zoo zeide F.lliott, doch men mag
niet vergeten, dat een volk. waarop
zulk een last drukt, niet eeuwig en
ook niet voor langen tijd in een toe
stand van geestdrift kan blijven.
Aan den anderen kant is het ook
verkeerd, vanneer er thans lieden in
Engeland rondlóopen. die in gesprekken
met hekenden en vrienden al datgene
neerhalen, wat Engeland vroeger hei
lig geweest is. Deze menschen zeggen
volkomen openlijk, dat datgene, wat
Engeland zich van dezen oorlog ge
droomd heeft, niet in vervulling is ge
gaan. De houding van deze F.neelschen,
verklaarde Elliott, is niet slechts ver-
wemeliik. zij schaadt ook het geheele
land
Uit een publicatie van den gemeente
raad van Coventry blijkt, naar uit New
York gemeld wordt, dat .na den vernie
tigenden Duitschen aanval op deze
stad zware plunderingen zijn voorgeko
men In dezp offirieele publicatie be
klaagt de gemeenteraad zich over „de
erootp plunderingen en het laffe ge
drag" van inwoners der naburige
plaatsjes, die de tijdelijke opheffing
van de levensmiddelendistributie in
Coventry hebben benut om hun eigen
voorraden aan te vullen.
Ter gelegenheid van de herdenking van het 2600-jarig bestaan van het Japan
sche keizerrijk is voor Yokohama een groote vlootschouw gehouden, waaraan
ook de luchtmacht deelnam(Foto Scherl
Naar United Press uit Hanoi meldt is
de correspondent van het „Soeraba-
jaasch Handelsblad" in Indo-China. Hu
bert Hermans, in een huis der grens
wacht in Poipet aan de Thaisch-Indo-
chineesche grens om het leven geko
men.
Men neemt hier aan. dat een Thaisdh
soldaat, die alleen op patrouille was en
zich in een boom had opgesteld. en
wel öp Fransch-Indochineescih gebied
het schot heeft gelost, waardoor Her
mans gedood is.
Hermans die 32 jaar oud was, stierf op
weg naar het ziekenhuis. Hij bevond
zich oneveer een maand in Indo-China
en was voornemens binnenkort naar
Bangkok te reizen. Hermans was on
langs met den Clipper uit New York
naar het Verre Oosten gekomen, nadat
hij onder groote moeilijkheden op een
klein vrachtschip uit Finland naar de
Vereenigde Staten gereisd was.
JAPANSCH BLAD OVER
ANTI-JAPANSCHE
STEMMING IN N.-INDIE
TOKIO, 5 Dec. (Domei). Het Japan
sche blad Nitsji-Nitsji Sjimboen behelst
een redactioneel artikel, waarin de
jongste uitingen van anti-Japansc.he ge
zindheid in Nederlandseh-Iudië worden
toegeschreven aan een „anti-Japanschen
geest, welke op onverantwoordelijke wij
ze door de Nederlandsch-Indische auto
riteiten wordt aangekweekt". Het bjad
eischt daarvoor eerherstel en een waar
borg, dat dergelijke incidenten zich niet
zullen herhalen.
Vervolgens merkt hel blad pp, dat. er
7000 Japanners in Xederlandsch Indië
wonen en voegt hieraan toe: Japan
wenscht weliswaar de betrekkingen van
vriendschap met Nederlandsch-ludië te
\ersterken, maar kan geen ongerecht
vaardigde antï-Japansche hetoogingen
toelaten. Japan ziet niet in, waarom de
autoriteiten van Nederlandsch-Indië
zich vijandig jegens Japan zouden be-
toonen.
Indien deze anti-Japansche houding,
zoo waarschuwt het blad, een weerspie
geling is van het vertrouwen, dat de
Nederlandsch-Indische overheid stelt in
de Ver. Staten en indien de autoriteiten
te Batavia de gevolgtrekking gemaakt
hehben, dat Japan, gezien in het licht
der ontwikkeling van den Europee-
$chen oorlog, zwak is. zouden zij geen
grooteren fout hehben kunnen maken.
NIEUWE BRITSCHE AMBASSADEUR
IN LISSABON
LISSABON, 5 Der. (D.N.B.) De
ochtendbladen melden, dat de scheiden
de Britsche ambassadeur. Sir Balfour
Celbv, op 8 December uit Portugal zal
vertrekken, om naar Londen terug t
keeren. De nieuwe Britsche ambassa
deur, Sir Ronald Campbell, wordt 12
December per vliegtuig in Lissabon
verwacht.
ONGELUK OP NEW YORKSCHE
TENTOONSTELLINGSTERREIN
NEW YORK, 5 Dec, (D.N.B,). Bij
den afbraak der gebouwen op het ter
rein der wereldtentoonstelling van New
Yprk is het dak van een paviljoen inge
stort. Tientallen arbeiders werden on
der het puin bedolven, drie werklieden
vonden daarbij den dood en verschei-
denen werden zwaar gewond. De ten
toonstelling was. zooals bekend, eind
October na een duur van twee jaren ge
sloten.
NEW YORK, 5 Dec. (D.N.B.). Klaar
blijkelijk met het doel om den in Ame
rika ontstanen ongunstigen indruk van
de verklaring van Lord Lothian met be
trekking tot de financieele positie van
Engeland te verzwakken heeft de in
New York aangekomen onderstaatsse
cretaris van het Britsche ministerie van
financien, Phillips, in een persgesprek
verklaard, dat de financieele positie van
Engeland nog nooit zoo sterk is geweest
als thans.
Hij gelooft, dat Washington algemee
ne feiten wenscht te weten over den fi-
nancieelen toestand van Engeland, wel
ke fejten hij dan ook zal mededeelen.
Op de vraag, of hij gekomen is om te
onderhandelen over Amerikaansche lee
ningen aan Engeland, antwoordde Phil
lips: „Dit is een vraagstuk van de toe
komst".
Hij vestigde er de aandacht op. dat
Engeland op het oogenblik zijn aan-
koopen in de Ver. Staten vóór ontvangst
betaalt. Engeland kan echter niet
eeuwig uit zijn reserves blijven putten
CHILEENSCH MINISTER VAN AMBT
ONTHEVEN
SANTIAGO (Chili), 5 Dec. (D.N.B.). -
De Chileensche minister van binnen
landsche zaken, Labarca, is van zijn
functie ontheven, omdat een tegen hem
ingediende aanklacht in zake onwettige
beïnvloeding eener verkiezing ter gele
genheid van een tusschentijdsche verkie
zing voor den senaat te Valparaiso door
de Kamer is goedgekeurd. Tot zijn
plaatsvervanger is aangewezen de mi
nister van onderwijs Irriharren.
RIO DE JANEIRO. 5 Dec. (D.N.B.).
kapitein van het Braziliaansche s.s.
„Taqui", dat ter hoogte van Kaap Sao
Thomas het Britsche oorlogsschip met
gedoofde lichten heeft aangetroffen,
dat dezer dagen het Braziliaansche
s.s. „Itape" heeft opgebracht, heeft bij
zijn aankomst in Rio verklaard, dat
deze Engelsche hulpkruiser blijkbaar
rechtstreeks van zee naar het punt ge
koerst heeft waar hij de „Itape" op
bracht. De kapitein van den Britschen
oorlogsbodem moet dus nauwkeurig
op de hoogte geweest zijn van de be
wegingen der „Itape". Daarom moet
aangenomen worden, dat een illegaal
radiostation in Rio den Engelschen
oorlogsschepen berichten doorstuurt.
Voorts verklaarde de kapitein van de
„Taqui", dat hij onlangs nabij het
eilandje Monta do Trigo, op enkele mij
len van de Braziliaansche kust, ter
hoogte van Santos, een Engelsch oor
logsschip heeft waargpnomen, dat uit
een tankschip brandstof overnam. Op
zijn radiografische vraag heeft hij van
geen van heide vaartuigen antwoord
gekregen. Hij vermoedt daarom, dat
het eiland aan Engelsche schepen als
basis dient om brandstof in te nempn.
Hij heeft zijn waarnemingen daaron>
medegedeeld aan de havenautoriteiten
in Santos.
De voorzitter van de inter-Ameri-
kaansche neutraliteitscommissie, de
Braziliaansche ambassadeur Mello
France, heeft in een verklaring aan de
pers meegedeeld, dat de commissie op
een officieel bericht over het „Itape"-
geyal wacht, om de zaak te gaan onder
zoeken. Wellicht zal hij een gemeen
schappelijk protest der Amerikaansche
landen aanbevelen of, wanneer de com
missie het geval bijzonder ernstig be
oordeelt, bovendien sancties voorstel
len, welke zouden bestaan uit een ver
bod voor Engelsche oorlogsschepen,
Amerikaansche havens aan te doen,
met de mogelijkheid dit verbod ook te
laten gelden voor Engelsche koopvaar
dijschepen.
De Britsche ambassade te Rio heeft
het blad Noite medegedeeld, dat zij
ten aanzien van de „Itape" geen ver
klaring had af te lecgen. „Indien men
het gedrag van Engeland in deze kwes
tie toelaat, aldus schrijft thans het blad,
moet men hpt ook goedvinden, dat een
oorlogvoerende in Rraziliaansch ge
bied binnenvalt en onder soortgelijke
voorwendsels burgers van een staat,
waarmede Engeland in oorlog is. uit
een trein haalt."
NEW YORK. 5 Dec. (D.N.B.) Bern-
hard. Shaw "heeft, naar hier gemeld
wordt, in een artikel over de Iersche
kwestie o.a. geschreven: De houding
van de Valera in zake hst afstaan van
Iersche havens aan de Britsche vloot is
begrijpelijk. De havens zijn nu eenmaal
Iersch en de Valera vyjl zijn land niet
in een oorlog storten, waartoe Engeland
besloten hee^ zonder Ierland, te raad
plegen. Shaw zegt tenslotte ervan over
tuigd te zijn, dat de groote Ier de Va
lera niet van zijn standpunt zal afwij
ken.
NEW YORK. 5 Dec. - United
Press meldt uit Londen dat Duit
sche bommenwerpers gisteravond
Londen en daarna een stad in de
Oostelijke Midlands hebhen aan
gevallen. Golf na golf Duitsche
vliegers is naar deze stad gevlo
gen.
International News Service meldt uit
Londen, nat Mi.iden-Engeland en het
kustgebied nieuwe nachtelijke aanval
len te verduren ebben gehad. Een stad
in d* Oostelijke Midlands vormde het
eerst doel van de talrijke aanvallers.
Daa na zijn ook meer Zuidelijk gele
den steden zebembardeerd. De Lon
dens -he correspondent Gaffin van de
Daily News mpidl dat de Duitsehers
des nach'e Birnr-ngham opnieuw heb
B» n aangevallen. Ook op een kleine stad
in de Midlands zijn bommen geworpen
Ver ler worden aanvallen gemeld op
Zuid-West Engeland. Wales en Lon
den. Een stad in East-Anglia is twee
maal door laag vliegende Junkers-
vlicgtuigen aangevallen.
Volgens een radiobericht uit Londen
verschenen gisteren reeds in den vroe
gen avond Duitsche bommenwerpers
boven Londen, waar zij hun hommen-
last lieten vallen in weerwil van de
aclie van het Engelsche afweergeschut.
Ook een stad in de Westelijke Midlands
is, naar uit het bericht blijkt, het voor
werp van verscheidene opeenvolgende
aanvallen geweest. F.en hagel van
brandbommen viel op deze stad. In
verscheidene districten hebben voorts
zeer explosieve bommen groote schade
aangericht.
Volgens berichten uit Londen is men
te Coventry begonnen met het houwen
van eigenaardige betonnen hutten.
Daar de weinige fabrieken in deze
stad, die nog niet vernield zijn. wegens
gebrek aan personeel het bedrijf niet
kunnen voortzetten, heeft men hesloten,
zoo snel" mogelijk kleine huisjes van
een kamer fnet betonnen daken te
bouwen, waarin de fabrieksarbeiders
een zekere beveiliging tegen nieuwe
luchtaanvallen moeten vinden.
Men wil dergelijke betonnen hutten
houwen in alle industriesteden, die
door de Duitsche luchtaanvallen zoo
zwaar geteisterd zijn, dat het werk ge
staakt moest worden, omdat de arbei
ders geen onderdak meer hadden. De
hutten zullen zoo dicht mogelijk hij de
fabrieken staan. De arbeiders zullen
daarin een soort soldatenleven moeten
lefden. Zij kunnen slechts in de hutten
slapen. Hun maaltijden zullen ze uit
de openbare keukens krijgen. Hun ge-
zinnen ziin eeëvncueerd.
00<><XXX>0<XXXX><>CHCH.VXX>0<X>0<><>g
g DE VERDUISTERING
X Vandaag gaat de zon om 17.27 uur X
O onder. Zonsopkomst on Vrijdag: 9-31 o
guur. Gedurende den tusschenliggendcnY
<S tijd moet verduisterd worden. X
O De maan komi morgen om 13-57 op
X (eerste kwartier) en gaat om 0.32 Y
onder.
ooooooooooooooooooooooooooo