Opnieuw ontvangen Wol 100%
Fa. DUIM BURGER
Ver. St. vragen overzicht
van Engelands
financiëele middelen
Het Duitsch-Roemeensche
economische accoord
Noodtoestand
industrie-
van Britsche
arbeiders
«Ml
DE EEMLANBER
Zaterdag 7 December 1940
Uitgave; VALKHOFF Co.
Bureau; Arnhemsche Poortwal 2a
39e Jaargang No. 138
De gevolgen der Britsche blokkade voor
den Zuid-Amerikaanschen export
Kruisergevecht
maakt diepen
indruk te Rio
Gebaseerd op
realiteiten
Wijzigingen in
de Britsche
marineleiding?
Gevolgen van verbod
om van woonplaats
te veranderen
De As-mogendheden
en de Arabieren
Tentoonstelling over
vrijmetselarij
VERGEET NIET TE
VERDUISTEREN!
Japonnen, Deux-pièces, rokken, blouses, alles
tricot 100% wol.
AMERSF00M5CH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0,65; per
week f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2;fJ5. Afzonderlijke nummer» f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 re2elï1 1<05 met van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigbeids-advertentiën voor de
helft van den prij». Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regel*
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaateen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
WASHINGTON, 7 December.
(D.N.B.). De Britsche onder
staatssecretaris Philips heeft Vrij
dag een onderhoud van ruim een
uur gehad met den minister van
financiën, Morgenthau. Na afloop
verklaarde Philips, dat hij voor d'e
Amerikaansche regeering een
overzicht van de Engelsche finan-
cieele middelen en van de kosten
der Amerikaansche leveringen zal
maken. Hij betoogde voorts, dat
in het onderhoud tusschen hem efi
Morgenthau geen politieke kwes
ties ter sprake zijn gekomen.
gerluchtvaart moet bijdragen tot ver
sterking van de solidariteit en de broe
derlijke betrekkingen tusschen de Ame
rikaansche landen.
De directeur van de burgerluchtvaart,
Arteaga, wees vervolgens op het belang
van de organisatie eener nationale lucht
vaart-industrie en van de opleiding van
piloten. Hij deelde mede. dat binnen
kort reeds twintig piloten dienst zullen
nemen bij het leger, hetgeen de eerste
stap zal zijn tot vorming van een lucht-
militie. De chef van de luchtvaart van
het leger, kol. Parodi. bracht 'het con
gres de groeten van den minister van
oorlog over.
De verbreeding van het kanaal Zwolle—
Oosten van ons land. De bestaande
Almelo zal een belangrijke verbetering vormen voor de scheepvaart in het
dijk wordt weggegraven en de nieuwestroomduiker wordt teruggebracht.
(Foto Pax-Holland)
BUENOS AIRES. 7 Dec. (D.N.B.-.
Sir Granville Gibson, lid der onder lei
ding van Lord Willingdon staande han
delsmissie, die thans in Argentinië ver
toeft, heeft gisteren de volgende op
zienbarende verklaring afgelegd:
„Het is mogelijk, dat onze Argentijn-
sche vrienden wenschen, dat wij die
goederen zullen opnemen, welke als ge
volg van onze blokkade niet meer aan
Europa geleverd worden. U zult het mij
stellig niet euvel duiden wanneer ik
daarop antwoord, dat wij het thans niet
zouden durven en niet kunnen, geld uit
te geven voor dingen die op het oogen-
blik voor ons overbodig zijn. Elke be
schikbare penny moeten wij uitsluitend
gebruiken om den oorlog voort te zet
ten."
Hoe onder dergelijke omstandigheden
het goederenverkeer tusschen Engeland
en Argentinië bevorderd moet worden,
waartoe de Engelsche missie officieel
naar Argentinië is gekomen, daarover
zweeg Sir Granville Gibson.
Brazilië en het kruiser-
gevecht
Het bericht omtrent de zware be
schadiging van den Engelschen hulp
kruiser „Carnavon\ Castle," die zoo
als men weet den aanval op de Bra-
ziliaansche kustboot „Itape" heeft ge
pleegd, door een Duitschen hulpkruiser
in het Zuidelijk deel van den Atlanti-
schën Oceaan, heeft in Brazilië huiten-
gewoon diepen indruk gemaakt. De
avondbladen van de Braziliaansche
hoofdstad hebben het bericht zwaar op
gewerkt.
De Argentijnsche ambassadeur te Rio
Labougle, die tevens vertegenwoordiger
van Argentinië in de Pan-Amerikaan-
sche neutraliteitscommissie is. heeft
omtrent het „Itape"-incident verklaard:
„Brazilië.' kan op Argentinië rekenen,
welke houding Br^zilia ook zal aanne
men. Al bougie wees er op, dat met het
oog op de moeilijkheden van den over-
zeeschen handel als gevolg van den oor
log de inter-Amerikaansche handel bij
zondere beteekenis heeft.
„Daarom," zoo zeide hij, „is de kust
vaart van vitaal belang voor de Ame
rikaansche landen, daar zij draagster
van den inter-Amerikaanschen handel
is. De kustvaart en de inter-Amerikaan
sche handel mogen niet gehinderd wor
den door inmenging van mogendheden
van buiten het continent."
De Braziliaansche minister van ver
keer heeft de berichten tegengesproken,
volgens welke de Lloyd Brasileiro van
plan zou zijn om den dienst op Europa
te staken. Zoo er al op het oogenblik
geen booten naar Europa vertrekken,
aldus de minister, dan vindt dit zijn
oorzaak in het gebrek aan schepen.
Een deel der schepen van den Lloyd
Brasileiro bevindt, zich in Europeesche
havens, terwijl een deel onderweg is.
De Argentijnsche lucht
vaart
In aanwezigheid van den Argentijn-
schen vice-president Castillo, den mi
nister van binnenlandsche zaken, Cula-
ciati en vertegenwoordigers van leger
en vloot, is te Buenos Aires het achtste
luchtvaartcongres .geopend. De voorzit
ter van de permanente Argentijnsche
luchtvaartcommissie, Galmarini, wees
er in een toespraak op. dat met. het oog
op den huidigen wereldtoestand het
noodzakelijk is zich intensiever bezig te
houden met de problemen van de lucht
vaart. Het luchtwapen beschermt de
nationale souvereiniteit, terwijl de bur-
BOEKAREST, 7 Dec. (D.N.B.).
De Roemeensche onderstaatssecre
taris voor pers en propaganda,
Alexander Constant, bespreekt in
de Buna Vestire het nieuwe
Duitsch-Roemeensche economische
accoord. De economische politiek
van Roemenië is, schrijft hij, thans
evenals onder het bewind van ko
ning Carol I gebaseerd op natuur
lijke verhoudingen en economische
realiteiten. Zij schakelt alle beurs
en financieele speculaties uit.
De door Duitschland onder uiterst
gunstige voorwaarden verleende cre-
dieten zijn in tegenstelling tot die van
het verleden productieve leeningen,
waardoor het mogelijk zal zijn, het
land op alle gebieden van het econo
mische leven met de modernste tech-
nnische inslallaties en machines uit te
rusten. De zoo dikwijls gewenschte
hoogere levensstandaard van het Roe
meensche volk, in het bijzonder van de
groote massa der landbouwers, kan
thans werkelijkheid worden.
De Actiunea schrijft over hetzelfde
thema, dat de tot nu toe aan Roemenië
verleende credieten er steeds alleen toe
hadden gediei^l, het tekort op de staats-
begrooting aan te vullen. Het natuur
lijke gfevoig van dergelijke leeningen is
geweest, dat het land steeds dieper in
de schuld raakte en steeds armer werd.
Het economische accoord met Duitsch
land vormt het begin van een nieuwe
economische politiek, die met inacht
neming van de internationale econo
mische belangen van Roemenië de ont
wikkeling des lands ten goede komt.
De Porunca Vremii schrijft, dat de
Duitsch-Roemeensche samenwerking op
economisch gebied vooral in den groo-
ten omvang, die door het nieuwe ac
coord is vastgelegd, voor beide zijden
voordeel en biedt. Zij kan alleen maar
als een zegen worden beschouwd. Deze
samenwerking zal zich nog versterken,
nooit meer verminderen.
In het gebouw Rokin 109111 te Am
sterdam zullen de nieuwe bureaux van
de stichting Winterhulp Nederland
voor de hoofdstad gevestigd worden.
Foto Pax-Holland)
WEER EEN ZWEEDSCH
MILITAIR VLIEGTUIG
VERONGELUKT
STOCKHOLM. 7 Dec. (D.N.B.).
Naar. het Zweedsche persbureau T.T.
meldt is Vrijdag tijdens oefeningen
weer een Zweedsbh vliegtuig 'door
onbekende oorzaak neergestort. De
bestuurder, die alleen in het toestel
zat. vond den dood. Het vliegtuig
ging in vlammen op en het vuur
sloeg óver op in de buurt staande
woonhuizen. Daarbij kwam een
oude vrouw, die zich niet snel ge
noeg uit de voeten kon (maken, om
het leven. Toesnellende bewoners
wisten een uitbreiding van den
brand te voorkomen. Dezer dagen
waren reeds op één dag vijf vlieg
tuigen neergestort.
CANADEESCHE PARLEMENT
VERDAAGD
NEW YORK, 7 Dec. (D.N.B.) Het
Canadeesche parlement is volgens een
bericht uit Ottawa tot 17 Februari ver
daagd, In dringende gevallen kan het
elk oogenblik bijeengeroepen worden.
NEW YORK, 7 Dec. (D.N.B.) Be
paalde teekenen duiden er op, dat er
binnenkort in de opperste leiding van de
Britsche marine drastische veranderin
gen zullen kounên, meldt de Londensche
correspondent van United Press. Het
zeegevecht tusschen een Duitschen en
een Britschen hulpkruiser in den Atlan-
tischen Oceaan heeft opnieuw het
vraagstuk op den voorgrond geplaatst,
dat Engeland de Duitsche oorlogvoering
ter zee ontgroeid is. Er gaan steeds
meer stemmen op, die Sir Dudley Pound
door een energiekeren jongeren man
vervangen wenschen te zien. De corres
pondent steunt daarbij op uiteenzettin
gen van de News Chronicle, volgens wel
ke eenige bekwame marine-officieren
scherpe critiek oefenen op de ongewij
zigde, ouderwetsche en gebrekkige be
strijding van het gevaar ter zee door de
Britsche Admiraliteit. Vele officieren
meenen dat het de hoogste tijd is dat
Pound aftreedt. Ook eenige parlements
leden huldigden deze opvatting.
BELASTINGVERHOOGING
IN CANADA
NEW YORK. 7 Dec. (D.N.B.) Het
Canadeesche Lagerhuis heeft Vrijdag,
naar de Canadeesche minister van
financiën, Ilsley, volgens een bericht
uit Ottawa meedeelde, besloten tot be-
lastingverhooging op nieuwe auto's, ra
diotoestellen, gramofoons, electrische
apparaten en fototoestellen. De verhoo
gingen treden 9 December in werking.
MOSKOU, 7 Dec. Naar het Sovjet-
Russische persbureau Tass uit Londen
meldt, is de positie van de Engelsche
industrieTarbeiders aanzienlijk slechter
geworden onder invloed van de hevige
Duitsche luchtaanvallen op de Britsche
industrie-steden. De vakwerklieden, die
als gevolg van de aangerichte verwoes
tingen hun betrekking zijn kwijtge
raakt, hebben in hun woonplaatsen
geen werk kunnen vinden. Zij mogen
echter ook geen werk gaan zoeken in
een ander deel des lands, daar het den
vakwerklieden krachtens een verorde
ning van den minister van arbeid ver
boden is van woonplaats te veranderen.
Voorts meldt Tass uit Londen, dat
het orgaan van den Engelschen trans
portarbeidersbond, Record, meedeelt,
talrijke brieven van daklooze arbeiders
ontvangen te hebben, waarin deze hun
noodtoestand schilderen. Hoewel de
comité's tot hulpverleening aan de door
de Duitsche luchtaanvallen getroffen
personen het recht hadden bepaalde be
dragen uit te keeren, moesten degenen,
die schade hadden opgeloopen. zich ver
genoegen met de spaarzame hulp. wel
ke hun van liefdadigheidsinstellingen
ten deel wordt. Genoemd blad zijn vele
gevallen bekend, waarin persoonlijke
verzoeken om financieelen steun van
arbeiders, die sinds ruim twee maan
den dakloos zijn. worden afgewezen,
terwijl schriftelijke verzoeken in het ge
heel niet beantwoord worden.
Het Engelsche ministerie van gezond
heid heeft cijfers verstrekt over het op
treden van besmettelijke ziekten onder
'de Engelsche bevolking. In deze mede-
deeling, die geen tijdsaanduiding be
helst, wordt gezegd, dat er in Londen
zeven gevallen van kinderverlamming
en zes gevallen van typhus doodelijk
verloopen zijn. In „alle groote steden"
waarbij weer niet gezegd wordt welk
deel van Groot-Brittannië het hier be
treft zijn 17.871 gevallen van diphtc-
ritis, 613 gevallen van typhus en para-
typhus en 30.295 gevallen van roodvonk
voorgekomen. Miss Wilkinson verklaar
de in het Lagerhuis, dat naar de mee
ning der doctoren, het gevaar voor
ziekten in de schuilgelegenheden over
schat wordt. Evenwel staan de ergste
maanden Januari tot Maart nog
voor de deur.
VERKLARING VAN FINSCHEN
PREMIER
HELSINKI. 7 Dec (D.N.B.). De Fin-
sche bond van oud-strijders heeft gister
middag een plechtigheid gehouden in
de jaarbeurshal alhier. Onder anderen
waren aanwezig de minister-president,
Ryti, en veldmaarschalk Mannerheim.
Minister-president. Ryti verklaarde in
een rede o.m.: Finland kan slechts als
zelfstandig land zijn historische taak
vervullen. Wat. de economische moei
lijkheden betreft zeide hij, dat. het noo-
dig is, de in vele kringen nog voorko
mende pogingen tot speculatie solidair
te bestrijden. Het gevoel der lotsgemeen-
schap heeft de kloof in het Finsche volk
overbrugd. Het Finsche volk wenscht
slechts in vrede te mogen leven. Op het
oogenblik schijnt de toestand in het
Noorden eenigszins te zijn gestabili
seerd. Desondanks moet de bereidheid
tot verdedigine van het volk in stand
gehouden worden. De belangrijkste taak
is op het oogenblik de werkverschaf
fing.
ZUID - AFRIKAANSCHE
AMBTENAREN
ONDER PRESSIE
LISSABON. 7 Dec. (A.N.P.). De
Britsche oorlogsdrijvers in Zuid-Afrika
krijgen het zelfs als „democraten" thans
zoo benauwd door hun eigen positie, dat
hun spionnagestelsel en de vervolging
van de Boeren reeds openlijk voor de
ambtenaa-enwereld gevolgen hebben.
Van de Boersch-nationaal gezinde amb
tenaren en ander personeel wordt.
naar de African World onlangs meldde
geëischt dat zij bij verschil van poli
tieke opvatting met het, bewind van
Smuts aftreden of althans om te begin
nen hun standpunt aan hun superieur
mededeelen. Politieke gesprekken of
uiting van hun oppositioneel standpunt
is niet meer geoorloofd. Iedere ambte
naar of beambte, die op eenigerlei tijd
stip uitdrukking geeft aan zijn stand
punt tegen de aan Engeland hoorige re
geering, moet. terstond bij den chef van
het .bureau aangegeven worden. De re
geering zal geen „ongehoorzaamheid"
meer dulden, aldus het. blad. De Zuid-
Afrikaners. wien het nationale bestaan
van hun land ter harte gaat. worden
dus niet alleen op straat, achtervolgd en
lastig gevallen, doch ook in ambtelijke
omgeving moeten zij gedwongen wor
den in Britsch belang politieke onder
drukking te dulden.
BERLIJN, 7 Dec. (D.N.B.). Naar
aanleiding van de verklaringen van
Duitschland en Italië aan de Arabische
wereld schrijft de Deutsche Diploma-
tisch-Politische Korrespondenz:
„Na een eeuwenlange afhankelijkheid
werden in den Wereldoorlog van En
gelsche zijde aan de Arabieren de schit
terendste beloften gedaan voor het vor^
men van een nieuwe nationale .toe
komst., om des te wreeder gebroken te
worden met het doel het Arabierendom
uit 'de strategisch belangrijke gebieden
te verdringen. Duitschland en Italië
zien in de vernieuwing en onafhanke
lijkheid der Arabische wereld een nood
zakelijke aanvulling van de nieuwe or
dening in hun gebied. De Arabische na
tie kan thans op de sympathie, die zij
van de zijde der spilmogendheden voor
haar zaak ontmoet, vertrouwen en zij
zal het vertrouwen, dat zij hierbij aan
de spilmogendheden geeft, niet be
schaamd zien."
DE REIS VAN CSAKY NAAR
BELGRADO
BERLIJN, 7 December. Semi-offi-
cieel wordt gemeld: In politieke krin
gen der rijkshoofdstad wordt, het ver
moeden uitgesproken, dat de reis van
den Hongaarschen minister van buiten-
landsche zaken naar Belgrado in hoofd
zaak ten doel heeft besprekingen te voe
ren over de betrekkingen der beide lan
den met elkander. Het ligt in de lijn
van het streven van Duitschland. zoo
verklaart men, naar een vreedzame en
vruchtbare ontwikkeling van het Euro
peesche Zuidoosten, wanneer de betrek
kingen der in deze ruimte levende sta
ten en volkeren ook onder elkander
meer en meer verdiept worden.
MUSSOLINI HEEFT EEN KLEIN
DOCHTER
ROME. 7 Dec. (Stefani). In den hui
ze Yittorio Mussolini is gisteren een
dochter geboren. Vittorio Mussolini Is
sedert het uitbreken van den oorlog In
gedeeld bij een escadrille bommenwer
pers.
lANGESTRAAT S6 TE1.3II8
PEDICURE 6N MASSAGE
Duitsche autoriteiten verrichten
de openingsplechtigheid
LEEUWARDEN, 7 Dec. Te
Leeuwarden is gistermiddag de eer
ste van een reeks tentoonstellingen
geopend, welke door de N.S.D.A.P.
in ons land zal worden georgani
seerd van voorwerpen, geschriften,
gravures, schilderijen enz., welke bij
het sluiten der 69 gebouwen van de
vrijmetselaarsloge in Nederland in
beslag zijn genomen.
Bij de opening van deze expositie,
welke in het voormalige gebouw der
loge „Friesche Trouw" te Leeuwarden is
ingericht, waren o.m. aanwezig de ver
tegenwoordiger van den Rijkscommissa
ris in het bezette Nederlandsche gebied,
Schulungsleiter Sommer, dr. Schwier,
referent van den Rijkscommissaris voor
internationale organisaties, Oberst F.ue-
schel, verscheidene Duitsche politie- en
legerautoriteiten, de commissaris van
politie te Leeuwarden, de heer C. Kool,
de divisiecommandant der marechaus
see, eersté luitenant Lenstra en vele aai-
deren.
Vóór de opening der expositie hiedd
dr. Schwier een korte toespraak, waarin
hij memoreerde, hoe, sedert Adolf Hitler
in 1933 de macht in Duitschland over
nam, de N.S.D.A.P. den strijd gevoepd
heeft tegen de vreemde ideologieën, wel
ke evenals elders in het Duitsche voïïc
waren doorgeziekt en er een verderflüj-
ken invloed op uitoefenden. De Fuehrer
wilde, dat de volksche gedachte weer
levendig werd in zijn volk. Een voor
waarde hiertoe was het verdwijnen van
elle volksvreemde ideeën, waartoe ooik
de vrijmetselarij gerekend móest wor
den. De loges werden verboden. Ook in
de andere Germaansche landen had de
vrijmetselarij veel aanhangers. De par
tij, welke ertoe geroepen was, den strijd
tegen de vrijmetselarij te voeren, bracht
dezen strijd over near de landen der
stamverwante volkeren, in welke deze
ideologie eveneens werd uitgebannen.
Zoo werd ook in deze landen de idee
van den Fuehrer doorgevoerd.
Vervolgens gaf dr. Schwier het woord
aan Schulungsleiter Sommer, die zeide
verheugd te zijn, dat hem de gelegen
heid was geboden, de eerste logeten-
toonstelling in Nederland, waar attri
buten der geliquideerde vrijmetselarij
zijn geëxposeerd, te mogen openen.
Na dank te hebben gebracht aan dr.
Schwier voor het werk, dat hij heeft
verricht om ëen zoo groot mogelijk over
zicht van het wezen der vrijmetselarij
te kunnen geven, besprak ook Referent
Sommer den invloed, welke deze bewe
ging op een volk uitoefent. Hij noemde
de vrijmetselarij een onnatuurlijke ide
ologie, welke geen aanspraak kan ma
ken op den naam geestelijk goed.
HOOGERE BELASTING IN DEN HAAG
's GRAVENHAGE. 7 Dec. In de be
grooting van 1941 voor de gpmeente
's-Gravenhage hebben B. en W. reeds
aangekondigd, dat belastingverhooging
noodzakelijk zal zijn. Thans hebben B.
en W. de voorstellen tot belastingverhoo-
ging bij den Haagschen gemeenteraad
ingediend. Deze houden in: ten eerste
eén verhooging van het getal opcenten
optde gemeentefondsbclasting met 5. ten
tweede een verhooging van het eetal op
centen op de personeele belasting met
25 en ten derde een verhooging van het
vcrhoudingscijfer voor de straatbclas-
ting van 2tot 2%.
GRIFFIER VAN DEN HOOGEN
RAAD
VGRAVF.VtH AGE, 6 Dec. De nieuw
benoemde griffier van den Hoogen
Raad, mr. A. B. Somer, is heden door
den secretaris-generaal van het depar
tement. van Justitie beëdigd en daarna
door den Hoogen Raad geïnstalleerd.
Vandaag gaat de zon om 17-27 uur
onder.
Op Zondag 8 December:
Zon op 936. onder 17.27.
Maan op 14.42, onder 02-39 da.v.
Op Maandag 9 December:
Zon op 9.38. onder 17.27.
Maan op 15.05. onder 03.42 da.v.
P""n Kinderconfectie - Arnh.wep 26
Tel. 3977 geopend van »—sjo uur n.m.
