KERSTMIS Geven en nemen in het nieuwe Europa Opzienbarende verklaring EEN HALVE TON VOOR OORLOGSWEDUWEN van Allen White over hulp aan Engeland DE EEMLANDER Dinsdag 24 December 1340 Uitgave: VALKHOPF Go. Bureau: Arithemsche Poortwal 2a 39e Jaargang No. 152 Engeland beiemmert Turkschen handel BERICHT r Hoe het Kerstlied „Stille Nach\t" ontstond Hervatting van het handelsverkeer Wederzijdsche bom ba rdemen ten Oproepen omV.S. buiten oorlog te houden HET LUIDEN DER KLOKKEN De „Queen Mary" Winterhulp stelt f 50.000 ter beschikking Schuilkelder leven in Londen Noorsche schepen verloren AMERSFO ORISCH DAGBLAD SBÖiiSc;iit»iSfR!JS 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per week f 0 15 Binnenland franco per post per 3 maanden 2 85. Afzonderlijk» nummer» f 0.05 POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620 IJS Q;g Antl.Vlti.litN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer, elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES'' bij vooruitbetaling 15 regel» 50 cent. elke regel meer 10 cent. driemaal plaatsen f t.Bewijsnummer extra f 0 05 Die Könige wandern - Herz wandre du mit Het is opnieuw 'Kerstfeest. Kerstfeest 1940 vraagt zijn viering van ons. Het wil in onze harten binnengelaten worden met zijn verkondiging van vrede, van vreugde van heil. En in ons diepste binnenste zal het zijn licht dóen schijnen, gelijk het dit eeuw in eeuw uit heeft gedaan en de men- schen heeft gesterkt op hun vaak moeilijke levensbaan. Het zal ons geleiden naar Hem, tot wien een onzer kerkliederen de ootmoedige vraag richt: Hoe zal ik U ontvangen? Hoe wilt Gij zijn ontmoet? De boodschap van het Kerstfeest klinkt heden niet anders dan voorheen. Misschien klinkt zij in dieperen toon voor ons, Ne derlanders, in het ernstige jaar 1940 dan wij ons ooit herinneren haar gehoord te hebben. Een vreugde-boodschap wordt dieper van beteekenis naar mate het con trast grooter is tusschen werkelijkheid en belofte. En voor ons Nederland, ons dier baar land, brak zelden een Kerstfeest aan met een zoo sterk contrast tusschen wer kelijkheid en zielewensch. Toch vieren we Kerstfeest en kunnen en moeten we ons verblijden, daar we in de eerste plaats de verkondiging, in de oude legende vervat, willen toepassen op den vrede des harten, verkregen door hendie van goeden wille zijn. We weten immers, dat de Engelenzang van „Vrede op Aarde" slaat op de inner lijke hervorming des harten, die liefde kweekt en vrede brengt. De menschheid moge bij dien Engelenzang denken aan de vervulling der profetie van de gestrekte wapenen en de omsmeding van oorlogs werktuig tot werktuig des vredes, de groote, de eeuwige waarheid van wat de Engelen zongen is de gedachte, dat de menschen van goeden wille moeten zijn om Gods vrede deelachtig te kunnen worden. Kerstmis 1940 brengt ons, als immer, naar de kribbe van het heilaanbrengende Kind. Zoo was het in de eeuwen, zoo on dergingen het, naar het verhaal der oude overlevering, de wijzen of de koningen uit het Oosten, de herders in de velden van Bethlehem. Zij gingen naar Bethlehem, „om Hem te aanbidden". En een oude vers regel ik weet niet van wien of van waar komt mij niet uit de gedachte: Die KÖnige wandern, Herzwandre du mit. Laten we daarnaar doen. We hooren het lied der eeuwen; laten we het meê aan stemmen; ons hart is immers met de een- voudigen en de machthebbenden, die op gaan om te aanbidden! De boodschap van het Kerstfeest, dat blijdschap en vrede voorspelt aan een we reld van innerlijke vernieuwing, is van zóó ontróerenden, zoo weldadigen zin, dat men steeds opnieuw zich aan haar verteedert en verwarmt. Keert het Kerstfeest te dikwijls terug? Of geeft het telken jaar opnieuw het zalige gevoel van ontspanning, blijde verwachting en grooter vertrouwen? En wie ontkomt aan dien invloed? - In normale tijden, waarin de menschheid haar pelgrimstocht door het leven maakt, heeft zij haar vreugde en haar zorgen, waarvan de laatstgenoemde waarschijnlijk het zwaarst wegen. Spreekt niet de Psalmist van „moeite en verdriet", waaruit zelfs „de uitnemendste" der levensjaren zijn saamgesteld? En, om haar heen, is de wereld met zijn groot bedrijf aan góed en kwaad vooral van het laatste niet een voortdurende bedreiging van het geluk, dat mogelijk is of kan zijn? Hoe goed is het dan, in zich de vaste overtui ging te hebben, dat niet de donkere zijde van het leven de overhand zal hebben, dai niet het kwaad het sterkst zal blijken te zijn, dat er in den ontwikkelingsgang der menschen en stijgende lijn te zien valt. De mensch is in den grond zijner ziel optimist. Hij kan niet gelooven aan de victorie van het kwaad; hij speurt naar en bespeurt overal kenteekenen van verbetering. Zijn gang naar de krib van Bethlehem is de erkentenis van een hoogere macht, die de menschheid draagt en leidt; die gang is de aanbidding van Hem, die uit 's werelds duistre wolken een licht der lichten kon doen opgaan, den menschen tot heil.' Op dat licht der lichten hebben de vol keren gehoopt, gewacht met geduld. Toen in het kindeke van Bethlehem, de profetie vervuld werd van den verlosser, toen uit Galilea de prediking van bekeering en red ding op de wereld haar machtigen loop aanving, zag de wereld daarin de godde lijke kracht, die alleen in staat is de duis ternis te bestriid"n en het licht te schep pen voor eene wereld en voor een volk, dat „in duisternis" lag. Eeuwen gingen voorbij, eer de Kerst-viering werd ingezet. Daarna liet men er niet meer van af. Die vie ring heeft zich vastgehecht in ons christe lijk leven en zijn behoeften. Het Kerstfeest is 't feest van het licht, niettegenstaande allen en alles. En jongen en ouden, konin gen en herders, wijzen en eenvoudigen maken zich op naar de kleine kribbe van Bethlehem, waar het symbool is van Gods hulp aan de menschen die lijden, en de be loften van vrede aan wie van goeden wille zijn. Die Könige wandern, Herz, wondere du mit. A. B. B. LEAHY NAAR EUROPA VERTROKKEN NEW YORK. 24 Dec. (D.N.B.). De nieuwe ambassadeur der V. S. in Frank rijk, Leahy, is met zijn echtgenoote aan boord van den kruiser Tuscaloosa van Norfolk (Virginia) naar Lissabon ver trokken. ISTANBÜEL. 24 Dec. (A.N.P.) - De Turksche bladen klagen erover, dat de invoer van goederen uit Basra door de controlemaatregelen van den „bondge noot" Engeland vertraagd wordt. Om den heruitvoer van deze goeüei'en t- verhinderen, verlangt Engeland waar borgen, die veel gelijkenis met het be kende systeem der navicerts vertconen De door deze Engelsche maatregel ge troffen importfirma's hebben zich tot de regeering in Ankara gericht en er op ge wezen, dat de heruitvoer van geiinpor teerde goederen wettelijk verboden is en de bezorgdheid der Engelschen dus ongegrond. ZIJ, die zich met ingar&g van 1 Jan. a.s. op geven als kwartaalabonné, ontvangen de tot dien da tum verschijnende num mers gratis. 'T'OT de beroemdste, wellicht ook -1 het schoonste, der Kerstliederen behoort ongetwijfeld het „Sullet nacht. Heilige nacht". Het werd in j'alrijke vreemde talen vertaald en wortlt nog steeds in schier alle landen., waar Christenen wonen, gezongen. Dbi lied. dat een echt volkslied is, werd ijv; 1818 gedicht door kanelaan sfoscf M<?hr uit het bergdorpje Oberdorl in Saïzburg Kapelaan Mohr had ze in een co gen- blik van stil gepeins geschreven. De muziek werd er bij gecomponeerd door Frans Xavier Gruber. organist en leeraar in Arnsdorf Beide droegen toen tezamen lipt lied in den Kerstnacht in het dorpskerkje van Oberndorf met guitaar-begqleiding voor. De dichter werd later bdnoemd tot vicaris te Wagrain in het Pjongau- gebergte, waar hij in het revolutie-jaur 1848 na een geduldig lijden in {armoe de stierf. Alles wat hij bezat, Viad hij voor ziin dood aan de armen mgeven. BERLIJN, 24 Dec. (V.P.B.). Uit hét geen thans bekend wordt omtrent de handelsovereenkomst tusschen Duitsch- land en Zweden voor het komende jaar valt, af te leiden, dat de economische re laties tusschen Duitschland en de neu trale staten van Europa geenszins zoo danig zijn, dat de voordeelen ten gun ste van den sterksten partner uitval len. Had Duitschland zich niet bereid verklaard om voor zeer belangrijke be dragen Zweedsch hout en houtproduc ten af te nemen, dan zou het op den uitvoer naar Engeland en de 'overzee- sche landen aangewezen Zweden in groote verlegenheid komen, nu op ini tiatief van Engelsche zijde reeds in September 1939 bout als contrabande is verklaard. Ongeveer hetzelfde kan ge zegd worden over ijzererts, hoewel voor, dit product de Duitsche belangstelling, wat den invoer betreft, minder groot is dan die van Zweden voor den export. Wanneer Duitschland niet al het voor den export beschikbare ijzererts afnam, zou dit voor Zweden een verlies van eenige honderden millioenen marken beteekenen. Voor Zweden zijn omgekeerd de Duit sche steenkolen en cokes van overwe gend belang. Zweden is te-dien opzichte geheel op Duitschland aangewezen. Daar komen dan nog allerlei industri- eele producten bij, die alleen Duitsch land in zoo grootcn omvang produceert. Het doet er ten slotte weinig toe, of dit op elkander aangewezen zijn prettig is of niet. Het is echter een feit, dat men sedert de blokkade door Engeland in de Europeesche gebieden op elkan der is aangewezen. Handelsverkeer Nederland— Denemarken Nieuwe overeenkomsten zijn getroffen nopens Denemarkens goederenruil met, Noorwegen. Deze gelden voorloopig slechts voor de maanden Januari en Fe bruari e.k. Evenwel bestaat het voorne men de onderhandelingen in den loop van Februari te hervatten met het doel voor het eerste halfjaar 1941 tot over eenstemming te geraken. De voor Janua ri en Februari getroffen regeling wordt dan hierin opgenomen. De belangrijkste goederen, die Dene marken uit Noorwegen invoert zijn vol gens de huidige overeenkomsten mest stoffen. papier, hout, houtpulp, cellulose benevens metalen en metaallegeeringen De belangrijks! e uitvoergocderen van Denemarken zijn allerhand landbouw producten. suiker, machines enz. Voorts ziin regelingen getroffen nopens de handels- en betalingsverhoudingen ran Denemarken tot Nederland en België. De overeenkomsten met Neder land omvatten de eerste helft van het ko mende jaar, terwijl die met België slechts korten tijd zullen gelden, daar nieuwe onderhandelingen voor de nabije toekomst overwogen worden. De beteekenis van beide laatstgenoem de overeenkomsten is hierin gelegen dat de goederenruil met deze landen nu herval kan worden en tevens een rege ling voor de afwikkeling der betalingen getroffen is. Voor het Duitsche betalingsverkeer met de bezette Nederlandsche gebie den zijn nog meer faciliteiten inge steld. Zoo heeft de Rijksminister van economische zaken bepaald dat de lijst van goederen, die slechts met „Devisenbescheinigung" uit de be zette Nederlandsche gebieden kun nen worden betrokken, aanzienlijk beperkt wordt. Bovendiein is be paald, dat geen beperkinigen meer bestaan voor het overmaken van op brengsten en renten. Italiaansch-Zxveedsche handelsbesprekingen Na onderhandelingen, die verscheide ne weken hebben geduurd, zijn in Rome de nieuwe Italiaansch-Zweedsche over- eenkomsten over de vaststelling van con tingenten en over het betalingsiverkeer ondeyteekend. De Italiaansche uitvoer naar Zweden heeft, naar van welinge lichte Italiaansche zijde verluidt, (hoofd zakelijk betrekking op bloemen, groen ten, gedroogde vruchten, amandelen, druiven, handschoenen, meubelen en tex- tielgoederen. De Zweedsche invoer in Italië betreft vooral ijzer en andere me talen, cellulose en machines. TEGEN VERWIKKELING VAN DE VER. STATEN 'N DEN OORLOG NEW YORK, 24 Dec. (D.N.B.). De voorzitter van het comité tot verdediging van Amerika door steun aan de Geallieerden, White, heeft tegenover een vertegenwoordiger van het Scripps-Howard- dagbladconcèrn verklaard, dat zijn medewerking aan het comité ten doel heeft, Amerika buiten den oorlog te houden. White verklaarde tegen opheffing van de Johnsonwet te zijn. Ook was het geenszins juist, dat hij opheffing wenschte van dat deel van de neutraliteits- wet, dat Amerikaansche schepen verbiedt om contrabandegoederen naar oorlogszones te vervoeren. Zulk een maatregel zou naar zijn meening Amerika in den oorlog kunnen verwikkelen. Daarom waren zoowel het comité als hijzelf er tegen. Als .dwaas' bestempelde Whi te elk voorstel, dat ten doel heeft, convooien met Engelsche of Amerikaansche schepen naar het Britsche eiland, te zenden. NEW YORK, 24 Dec. (D.N.B.) De Amerikaansche pers publi ceert de verklaring van Allen White, waarin hij zich keert tegen het deelnemen van Amerika aan den oorlog en tegen de convooibe- scherming van Engelsche koop vaardijschepen door Amerikaan sche oorlogsschepen, als een sen satie op de eerste pagina. Van White werd als gevolg van de be drijvigheid van de door hem bestuurde commissie tot steunverleening aan En geland gezegd, dat hij een op oorlog aan sturende politiek voerde. Als reactie hiertegen werden verscheidene commis sies gevormd, bijv. „American First" en de commissie tegen het deelnemen van Amerika aan buitenlandsche oorlogen, welke commissies als spreekbuis dien den van de kringen, die tegen het deel nemen van de Vereenigde Staten aan den oorlog waren. De leider van de anti-oorlogscommis- sie, Marshall, publiceert thans in de „New York Times" opnieuw een oproep, welke een geheele pagina beslaat om Amerika buiten den oorlog te houden'. Daar de activiteit van deze beide com missies. die het niet-deelnemen van Amerika aan den oorlog op haar pro gramma's hadden staan, onder het Ame rikaansche volk grooten weerklank vond, zagen zich reeds talrijke bekende lp*, y BOVENSTE FOTO: Tijdens een nach telijken Britschcn aanval on een Duit sche stad sloeg een bom in de opera tiezaal van een ziekenhuis. ONDERSTE FOTO: Zware beschadi gingen heeft de befaamde Londensche Tower opgeloopen door de Duitsche luchtaanvallen(Foto's Scherü leden van de W hi te-commissie genood zaakt uit deze commissie te treden. De secretaris van Rooseveli. Early, heeft medegedeeld, dat de president a.s. Zondag voor het Amerikaansche volk een radiorede zal houden over den „hul digen noodtoestand". De Duitsche bladen bespreken de Britsche plannen om de in Noord Ame rikaansche havens liggende Deensche schepen te gaan gebruiken om Enge land van goederen te voorzien. Dit En gelsche streven wordt als een nieuwe aanslag op de neutraliteit van weer- looze landen gekenmerkt, terwijl tevens op de geringe practische beteekenis daarvan wordt gewezen. Een stijging in tonnage van 150.000 tot 200.000 ton zooveel vertegenwoordi gen waarschijnlijk de in Noord-Ameri- kaansche havens voor ank?r liggende Daensche schepen zou. gezien de tegenwoordige vernietiging van scheeps- luimte door Duitsrhe strijdkrachten, de mislukking der Britsche aanvoeren over zee. slechts met één week vertragen. Door in strijd met het volkenrecht neutrale schepen in neutrale havens in beslag te nemen, zou de tonnage, welke, beschikbaar is voor het tijdvak na den oorlog en voor het herstel van het we re Idhandelsverkeer. opnieuw gevoelig worden verkleind. Een dergelijke nieuwe aderlating zou niet alleen de rechtstreeks betrokken landen aangaan, doch alle landen der aarde, die belang hebben bij een zoo spoedig mogelijk her stel van het normale internationale Met Kerstmis verboden in Engeland NEW YORK, Zi Dec. (D.N.B.). De New York Times meldt uit Lon den, dat de militaire autoriteiten het verzoek van den aartsbisschop van Canterbury om met de Kerstdagen de klokken te mogen luiden, hebben afgewezen. troepentransportschip BERLIJN, 24 Dec. (D.N.B.)- Naar wordt vernomen, vervoert het 81.253 b.r.- ton metende Cunardstoomschip „Queen Marv". dal bij het uitbreken van den oorlog naar New York was gevlucht en daar maanden lang was opgelegd, troe pen tusschen Australi. Bombay en Egyp te. Het schip zou zes duizend man kun nen vervoeren. Het schip is verbouwd om als troepentransportschip te kunnen dienen. Het is met camouflagekleuren beschilderd. De bewapening bestaat uit stukken geschut van 15 cm. KARDINAAL INNITZER 65 JAAR WEENEN, 24 Dec. (V.P.B.) Op den Eersten Kerstdag hoopt kardinaal In- nitzer zijn 65sten verjaardag te herden ken. Het geheele aartsbisdom Weenen zal zijn herder in gebeden herdenken, 's-GRxAVENHAGE, 24 Dec. De directeur-generaal van de Winterhulp Nederland heeft ter gelegenheid van de jaarwisseling een bedrag van 50.000 gulden beschikbaar gesteld voor de wedu wen van de in de Meidagen geval len Nederlandsche soldaten. Over de verdeeling van dit bedrag zal met de betreffende instanties na der overleg worden gepleegd. MOSKOU, 24 Dec. (A.N.P.). Het Russische blad Trud publiceert een uit voerig artikel over het leven in de schuilgelegenheden van Londen. Er zijn in Londen verschillende soorten schuil kelders. In het deftige West-End bij voorbeeld zijn onder de bescherming van een zeven lagen dik betonnen dek politici, zakenlieden, financiers, hooge militairen en hun dames bijeen. Zij drinken dure wijnen, e.en uitgelezen spijzen, terwijl de jazzmuziek slechts nu en dan door het geluid der Duitsche bommenwerpers overstemd wordt. Vlak daarbij bevinden zich de slaap vertrekken, die van alle gemakken zijn voorzien en deels zelfs telefoonverbin ding hebben. Een der bezoekers van deze schuilgelegenheden heeft eens ge zegd. minder bang te zijn voor de Duit sche bomrfien dan voor de bewoners van de arbeiderswijken uit Oostelijk Lon den,'. wanneer deze de aanwezigheid van \deze onderaardsche hotels te weten komen. De\ bevolking der arbeiderswijken trekt\elken nacht weer met dekens en koffers, met vrouw en kind, naar de sta tions van den „Underground". Velen slapen\op den kalen grond. Het ergste is het iki de havenwijken. Als het alarm gaat. stroomen kleurlingen van alle lan don. Erigclsche werklieden, zeelieden, vrouwen en kleine kinderen de leege pakhuizen binnen. De middenstand pro beert zich in kleine schuilgelegenheden zoo behaaglijk mogelijk in te richten en vervoert geleidelijk zijn geheele boedel naar de kelders. Alles bij elkaar geno men is in1 Londen het leven onder de aarde reeds natuurlijker geworden dan er hoven. JAPANSCH-THAtLAfTDSIH VRIENDSCHAPSVERDRAG TOKIO. 24 Dec. (D.N.B V Volgons een Domei-bericht uit Rangkok. is giste- »on het op 12 Juni gesloten Japansch— Thailandsche vriendschapsverdrag for meel onderteakend. OSLO. 24 Dec. (D.N.B.) Het Noor- echo. Roode Kruis meldt, volgens „Af- tenposten", dat. het. motortankschip „Havboers", thuisbehoorende te Oslo, verloren is gegaan. De Havboers was 12.467 brt. groot. 19 leden der beman ning zijn om het leven gekomen Het schip voer onder Britsche controle. Voorts wordt gemeld; dat het in En gelsehen dienst varende. Noorsche mo torschip Ringwood (vroeger Belle Jaen- ne) van 7203 brt. wordt vermist. DUURDERE RIJST IN JAPAN TOKIO, 24 Dec. (Domei). De com missie van toezicht op de rijstprijzen heeft besloten den minimumprijs voor rijst fp verhoogen met 6.50 yen tot 39 ven per kokoe (een kokoe is ongeveer 5 bushels) in het volgende rijsfjtiar. De maximumprijs van 43 yen zal ge handhaafd blijven. LORD HALIFAX BEGIN VOLGEND JAAR NAAR WASHINGTON BERLIJN, 24 Dec. (D.N.B.) Volgens een bericht uit Londen, zal Lord Halifax zjjn ambt van Britsch ambassadeur te Washington begin volgend jaar aanvaarden. De nieu we minister van buitenlandsche za ken, Eden. h'eeft reeds het depar tement overgenomen. 5<X>O<XX><X><6<><C><X>O<X><><><0'OC><><X><>C> DE VERDUISTERING Vandaóg gaat de zon om 17.29 uur onder. Op Woensdag: Zon op 9.81 uur; onder l?.30 uur Maan op 5.28 uur: onder lb-19 uur d,a v Op Donderdag: Zon op 9.51 uur onder 17.30 uur. Maan on 0.43 uur: onder 1^.59 uur d.a v Od Vrijdag: Zon op 9.51 uur; on- der I7-3J uur Maan on 7.52 uur: nn- der 10.4^ uur dav 0<X>0<X>9CK><XXXXXXX><>OOCH>C>00<>C

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1940 | | pagina 1