Turfbriketten-fabriek
Sluikhandelaars
in 'tGooi
Verordening over het optreden
van Joden in het openbaar
r
Geslaagde aanvals-
operaties
V
Hevige gevechten bij
het Tana-meer
De zeeliedenstaking in V.S.
Congres van de Volksche
W erkgemeenschap
Rangen en graden in
Ned. Arbeidsdienst
TEGEN BOOM GEREDEN
De scheepsramp van de
„Margaretha Cornelia"
Keuringen Waffen-S.S.
,1e BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DINSDAG 16 SEPTEMBER 1941
DU1TSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUEHRER. 15 Sept. (D.N.B.). - Het
opperbevel der weermacht maakt
bekend:
In het Oosten hebben groote
aanvalsoperaties een succesvol
verloop. De omsingeling van Le
ningrad werd in een taai ge
vecht om de modern versterkte
verdedigingsinstallaties toege-,
haald. Herhaalde tegenaanvallen
van den vijand, welke gesteund
werden door zware pantserwa
gens, 6t0rtten ineen.
Voor de Britsche Oostkust heb
ben gevechtsvliegtuigen in den of-
geloopen nacht uit. een .convooi een
vrachtboot van 10.000 brt.- tót zinken
gebracht.
In Noord-Afrika hebben Duitsche
duikbommenwerpers tentenkampen,
alsmede concentraties van pantser
wagens en auto'6 der Britten bij Sol-
loem met bommen van zwaar kali
ber bestookt. - Bij den aanval vari
een Duitsche formatie gevechtsvlie
gers in den nacht van 13 op 14 Sep
tember op de havengebieden rond
om Suez en Port Tewfik werden
olieopslagplaatsen in brand gewor
pen.
Boven Duitsch gebied heeft de vij
and ovcrcfag noch des nacht6 mili
taire acties uitgevoerd.
ROME, 15 Sept. (Stefani). In zijn
weermachtsbericht no. 468 maakt het
ltaliaansche opperbevel het volgende
bekend:
Noor d-A f r i k a Aan het front van
Tobroek plaatselijke actie van de infan.
tcrie en activiteit van de artillerie van
de as. De vijand leed verliezen en wij
maakten vele krijgsgevangenen. Italiaan
sc.he en Duitsche vliegtuigen bombar
deerden Tobroek. De vijand liet bommen
vallen op Tripolis en Benghasi. Eenige
niet-militaire gehouwen werden bescha
digd en eenige inlandsche huizen wer
den verwpest. Te Benghasi is een vij
andelijk toestel door het luchtdoelge
schut neergehaald.
O o s t-A f r i k a: De Engclsche lucht
macht blijft onze vooruitgeschoven stel
lingen hombardeeren en beschieten. In
den sector van Woltsjefit heeft onze ar
tillerie talrijke vijandelijke vrachtauto's
getroffen, welke, troepénversterkingen
vervoerden. In den sector van het Tana-
meer heeft een van onze sterke colon
nes. onder aanvoering van den luite
nant-kolonel Giulio de Sivo, een actie
ondernomen waarbij hij den strijd aan
bond met een aanzienlijke vijandelijke
strijdmacht. Na hijzonder hardnekkige
gevechten werd de vijand genoopt met
zware verliezen terug te trekken. Onze
troepen hebben hierbij hun gebruikelij-
ken moed en strijdlust aan den dag ge
legd. De veertiende afdeeling van esca-
drons cavalerie en hqt derde bataljon
„Galliano," hebben zich bijzonder onder
scheiden Deze afdeelingen hebben de
vijandelijke troepen door herhaalde
charges en tegenaanvallen verdreven.
NEW YORK, 15 Sep.. (D.N.B.). De
door de organisatie van zeelieden afge
kondigde staking is overgeslagen op zes
nieuwe schepen, die gedeeltelijk wapen
materiaal voor de Amerikaansche bases
in West-Indië vervoeren. Reederij krinr
gen verklaren, dat de huidige staking
ingrijpender is dan welke staking van
zeelieden ook in de Ver. Staten sedert
het. begin van den oorlog. Volgens een
verklaring van den directeur van de
Aluminium Company of America,
brengt de staking de aluminiumproduc-
tie der Ver. Staten in gevaar, aangezien
het grootste deel van de schepen, waar
op gestaakt wordt, bauxit uit Neder-
landsch West Indië vervoeren.
BINNENLAND
's-GRAVENHAGE, 15 SeptIn de aan
industrie zoo arme gemeente Emmen zal
binnenkort voor de bevolking een nieuwe,
zeer welkome werkgelegenheid ontstaan
door den bouw van een moderne tur)-
briketienfabrlek.
De plannen daartoe zijn rgeds in een
gevorderd stadium van uitvoering ge
komen en het is interessant eenige bij
zonderheden over deze industrie mede
te deelen, temeer, nu de oprichting valt
in een tijd, waarin de brandstoffenposi
tie sterk onze aandacht vraagt.
Nadat een jaar geleden reeds met de
technische voorbereiding van do fa
briek begonnen was. is de vorige maand
de stichtingsakte van de N.V. Neder-
landsche Turfhrikettenfabriek verleden
Oprichters waren: de Staat der Neder
landen (departement van Landbouw en
Visscherij)-en de stichting „Nederland-
sche Turfcentrale".
Als commissaris van de nieuwe ven
nootschap zal o.m. optreden de commis
saris der provincie Drenthe, tevens pre
sident-commissaris van de N.V. Ont-
ginnings-maatschappij „Het Landschap
Drenthe". 1-Iet huidige plan wordt
krachtig gesteund door de staatsdomei
nen en door de N.V. „Het Landschap
Drenthe". ,De directeur van deze ven
nootschap zal tevens optreden als direc
teur van de nieuw opgerichte maat
schappij.
De fabriek, met welker bouw reeds
een aanvang is gemaakt, wordt ge
bouwd in hot. Amsterdamsche veld (ge
meente Emmen). in de nabijheid van de
veenderij, die de grondstof zal leveren.
„Gruisturf"
P)E fabricagemethode is zeer modern
*-,-en wijkt geheel af van die. welke
werd toegepast in een turfhrikettenfa
briek in de jaren voor en gedurende, den
wereldoorlog te Griendtsveen in Noord-
Brabant, Deze fabriek produceerde haar
turfbriketten van turf. zooals die in de
veenderij met de hand werd gestoken
en daarna op het veld gedroogd In de
fabriek werd de turf gebroken, fijn ge
maakt. gezeefd en gedroogd, om tenslot
to onder persen van zeer hoogen druk
zonder toevoeging van eenig bindmid
del, tot briketten te worden geperst.
Deze briketten werden hoofdzakelijk
naar Engeland geëxporteerd.
Het nieuwe van de werkwijze, die
in de fabriek te Drenthe' zal worden
gevolgd, bestaat hierin, dat de ver
werking: van veen tot turf wordt
overgeslagen.
De bonkaarde, dat is de bovenste
veenlaag, wordt van de geheele in be
drijf komende veenderij afgegraven en
daarbuiten opgeslagen om later voor de
ontginning op den ondergrond van zand
te worden uitgespreid om een goeden
cultuurgrond te verkrijgen. Daarna
wordt, door het graven van greppels de
veenoppervlakte zooveel mogelijk ont
waterd] Is het veen voldoende droog,
dan begint de eigenlijke productie van
ruisturf". de 'grondstof voor onze
turfbriketten. De eerste bewerking voor
deze productie is het losmaken cn ver
kruimelen van de bovenste 1 a \Yi cm
veen door een frees, getrokken en aan
gedreven door een Fordson landbouw-
tractor. Daarna wordt deze losse veen
laag nog gekeerd odor een sc.hijfegge,
eveneens getrokken door een tracfor.
De kleine stukjes veen drogen zeer snel.
nl. in één of hoogstens enkelé dagen
in tegenstelling met de gewone groote
turven, die .enkele maanden op het
veen moeten drogen om voor aflevering
geschikt to zijn. Het luchtdroge gruis
wordt nu verzameld. Het verkruimelen
en verzamelen van de laag van 1 h
Wt cm. wordt regelmatig herhaald, per
jaar wordt op deze wijze ongeveer
30 cm van de veenlaag verwerkt, zoo-
dat in 7 10 jaar de geheele laag is
afgegraven.
Het op deze wijze verkregen gruis is
een halfproduct met 50 a 60 water, te
vergelijken met ruwe bruinkodl, de
grondstof voor de bekende bruinkool
briketten. Het voordeel van de gruis
turf is de buitengewoon goedkoope wij
ze van productie. In Nederland is deze
methode van 1933 af gepropageerd door
ir. Sijbolts. rijks-nijverheidsconsulent
voor het Noorden en Oosten des lands
en sedert eenige jaren op diens advies
op kleinere schaal als proef toegepast
door de maatschappij „Klazienaveen".
De capaciteit van de fabriek bedraagt
S.500 ton turfbriketten per jaar.
De stookwaarde
Bruinkoolbriketten zijn het
meest"verwant aan dit nieuwe Ne-
derlandsche product; turfbriketten heb
ben tegenover bruinkoolbriketten ech
ter het groote voordeel van 9en lager
asch- en zwavelgehalte In lanóen waar
zoowel bruinkool- als turfbriketten aan
de markt zijn, is de prijs van furfbri
ketten daardoor hooger dan van bruin
koolbriketten, omdat dit voordeel hoo
ger wordt gewaardeerd dan de iets la
gere stookwaarde. Turfbriketten wor
den meest gebruikt voor huist rand en
kleine industrie en zijn in het bijzonder
geschikt voor bakkersovens en open
haarden. Omdat de beschikbare veen
derij de grondstof kan, leveren voor een
fabriek van aanzienlijk grootere capa
citeit, is de mogelijkheid van belangrij
ke uitbreiding van deze industrie in de
toekomst mogelijk.
Dat in Het Gooi de sluikhandel nog
welig tiert, bleek vandaag weer op de
zitting van den economischen rechter te
Amsterdam. Viet minder dan vijf Hilver
summers en vier personen uit Laren
moesten dezen middag terecht staan we
gens hel opzettelijk inbreuk maken op de
distributiebepalingen, of het overtreden
van het slachtverbod.
Drie Ililversumsche verdachten had
den een kettinghandel gedreven in zeep
<-n vet.°Zij hadden gekocht en weer ver
der verkocht.
De kapper J. A. B. had duizend stuk
ken zeep, ze§ vaten zachte zeep, en acht
en veertig kilo bak- en braadvet ge
kocht. De koopman B. v. d. P. had (jaar-
na de partij gekocht en de boterhande-
laar B. van R. had op zijn beurt weer
een deel van de partij overgenomen.
Tegen ieder eischte do officier van
justitie, mr. P. 's Jacob, een geldboete
van 200, bij niet betaling te vervangen
door twee maanden hechtenis.
De economische rqohther, mr. F. Ta-
bingh Suermondt. veroordeelde B. en
v. d. P. elk tot twee maanden en van
R tot zes weken gevangenisstraf.
De winkelier J. van Z. had een groote
partij zeeppoeder, huishoudzeep en Kin-
so verkocht aan den garagehouder J.
H., terwijl de boterhafïdelaar A. B. aan
dezen garagehouder 468 flessohen sla
olie had verkocht. De garagehouder
kocht in opdracht.
N Tegen van Z. eischte de officier van
iustitie 200 of twee maanden en tegen
B. 100 of een maand.
De economische rechter veroordeelde
heiden tot f 150 boete of een maand
hechtenis.
Vervolgens stond de melkslijter Q. B.
uit Laren terecht, wegens overtreding
van' het slachtverbod. Op 23 Juni had
deze melkslijter in opdracht van den
tuinman J. V. uit Laren, een koe ge
slacht in een schuur, waarin de politie
agent R. een complete slagerij had aan
getroffen.
De melkslijter kon 140 verdienen
met de slachting en aangezien hij wel
wat geld gebruiken kon, was hij voor
ie verleiding van het aanbod bezweken.
Hij had echter alleen voor loon geslacht.
De officier van justitie eischte
tegen hem een maand gevangenis
straf.
De economische rechter veroor
deelde den melkslijter 'echter tot
twee maanden gevangenisstraf.
Tegen den tuinman V., die .aan de
slachting mede schhuldig was en die
bovendien het vleesch verkocht had,
eischte^de officier van justitie twee
maanden, welke straf de economische
rechter ook oplegde.
De tuinman J. K. uit Hilversum, en
de wever C van de W. uit. Laren, die
vleesch hadden gekocht, werden respec
tievelijk tot 40 of 10 dagen en 30 of
zes dagen 'veroordeeld.
APELDOORN, 15 Sept. De Volksche
Werkgemeenschap heeft van 1315
September op Troelstra-oórd, te Beek
bergen (gemeente Apeldoorn), haar der
de congres gehouden, onder voorzitter
schap van dr. J. Theunisz uit Zwolle.
De heer S. J. v. d. Molen heeft het
onderwerp: „De Nederlandsche boeren
huistypen en hun bestudeoring". be
handeld.
Mr. H. Reydon sprak over: „Heem
kunde". Hij zette uiteen, dat heemkun
de ten nauwste samenhangt met sibbe-
kunde. Een belangrijke bespreking
hield de heer J. F. Semey .over-: „Het
handwerk". Het grootste deel van den
Zondag is besteed aan onderlinge be
spreking van do arbeidsgemeenschap
pen. Voor de geheele vergadering hield
de heer J. C. Nachenius des morgens
een bespreking over: „De tijd der wen
de." In het, vervolg der samenkomst
heeft dr. F. C. Bursch aan de hand van
lichtbeelden gesproken over: „Vroeg-
historische vondsten en onze vroege
Germaansche geschiedenis".
's-GRAVENHAGE, 15 Sept. In de
Ned. Staatscourant is opgenomen een
besluit van den secretaris-generaal van
het departement van Algemeene Zaken
betreffende de rangen en graden in den
Nederlandsohen Arbeidsdienst.
Hierbij wordt bepaald, dat de rangen
in den Nederlandschcn Arbeidsdienst
zijn:
Commandant, goneraal-arbeidslelder: op-
perkader.
Opperarbeidsleldcr, boofdarbei'dsleidcr, ar-
beidsleider: hoóger kader.
Hopman, "onderhopman, adspirant-hopman:
middenkader.
Hoo'fdopziohter, opzic-hter, onderopzichter:
lager kader.
In den stand van het personeel van
den "arbeidsdienst, datN geen rang be
kleedt, worden onderscheiden de graden,
van: werkmeester, voorman cn arbeids
man.
ALPHEN (N.B.), 15 Sept. Heden
middag ongeveer halfdrie is in het ge
hucht Alphen-Oisterwïjk (gemeente Al
phen) een ernstig, motorongeluk ge
beurd.
Twee kommiezen uit Alphen zijn door
tot nog toe onbekende oorzaak in de
bocht van den weg ter hoogte van de
boederij van den landbouwer van Alpeh
met een motorrijwiel tegen een boom
gereden.
De 24-jarige T. Mooselaar, afkomstig
uit Schiedam, moest in een nabij gele
gen woning worden binnengedragen.
Hij bloedde hevig uit neus en ooren en
had oen zware hersenschudding. Voorts
had hij een pols gebroken.
De-kommies W. Kleiman, afkomstig
uit Rotterdam, die op de duo was geze
ten, kreeg slechts lichte kwetsuren. Het
motorrijwiel werd geheel vernield.
Dr. Govaerts uit Baarle-Naussau ver
leende de eerste geneeskundige hulp.
De toestand van M. was in den loop van
den avond-zeer zorgwekkend.
MEISJE VAN 14 JAAR VERMIST
BUSSUM, 15 Sept. Sinds Zaterdag
is te Bussum een 14-jarig meisje spoor
loos verdwenen. -De politie heeft Zater
dag en Zondag nasporingen gedaan,
waarbij gebruik werd gemaakt van vijf
politiehonden, doch tot nu toe heeft men
geen enkel spoor van het meisje gevon
den.
Het meisje Is genaamd: Wilhelmina ter
Haar, ook wel genoemd Wilhelmina (Miep)
Bakker, geboren te Utrecht, 22 November
1926, en woonde ten huize van haar ouders,
Spjjkerstraat 40 tc Bussum. Zy'werd om 6
uur voor het laatst gezien op een adres te
Bussum. Signalémont van het meisje: lang
pl.m. 1.50 M„ flink postuur, rond dik gelaat,
blauwe- oogen, gave tanden, donker polka
haar, iets dik neusbeen, blootshoofds, heeft
een bronzen bandje in het haar. Gekleed in
zwarten mantel, rood-zwartgeblokt jurkje,
terrakleurige lange kousen en lage zwarte
schoenen.
Eventueel© mededeelingen worden ten
spoedigste" bij 'het'hoofdbureau van poli
tie te Bussum ingewacht.
's-GRAVENHAGE, 15 Sept. Het
rijkscommissariaat maakt hekend:
De commissaris-generaal voor do
veiligheid heeft de volgende veror
dening over het optreden van Joden-
in 'het openhaar uitgevaardigd*.
Krachtens par. 45 der verordening
no. 138/41 van den rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche ge
bied betreffende het handhaven van
de openbare orde, bepaal ik. met ge
lijktijdige opheffing van mijn mede-1
deeling van 4 Juni 1941 over de be
perkte bewegingsvrijheid voor 'Jo
den, het volgende:1
ARTIKEL 1
1. Het is joden venboden deel te ne
men aan openbare 'bijeenkomsten en ge
bruik te maken van openbare inrichtin
gen voor zoover zij bestemd zijn om de
bevolking ontspanning, tijdverdrijf en
voorlichting te bieden.
2. In het bijzonder is aan Joden ver
boden:
1) het bezoek aan openbare parken
en dierentuinen,
2) het bezoek aan café's en restau
rants, met inbegrip van die op stations,
alsmede het verblijf in hotels en pen
sions,
3) het gebruik van slaap- en restau
ratiewagens,
4) het bezoek aan schouwburgen, ca
barets, variéfé's en bioscopen,
o 5) het bezoek aan sportinrichtingen,
met inbegrip van zeebaden, overdekte
en niet-overdekte zvyemhaden, alsmede
het deelnemen aan openbare sportver
richtingen,
6) het. deelnemen aan openbare ar
tistieke vertooningen, met inbegrip van
concerten,
7) het verblijf in en hst gebruik ma
ken van openbare bibliotheken, leesza
len en musea.
ARTIKEL 2
Voorts is aan Joden het directe of in
direct^ deelnemen aan openbare mark
ten, met inbegrip van de veemarkten,
openbare veilingen en goederenbeurzen,
alsmede het betreden van abattoirs ver
boden.
ARTIKEL 3
Voor het blijvend of tijdelijk verande
ren van woonplaats of van de gewone
verblijfplaats door Joden is een vergun
ning vereischt.
ARTIKEL 4
1. Op de bepalingen van art. 1 en 2
kunnen uitzonderingen worden toege
staan, welke met kosten gepaard kun
nen gaan. -
2. Voor het verstrekken van uitzon
deringen (alinea 1), alsmede voor het
uitreiken van vergunningen (art. 3) is
de commissaris-generaal voor -de vei
ligheid, resp. de door hem aangewezen
instantie bevoegd.
AMSTERDAM, 15 Sept. Vrijdag
heeft de, Raad voor de Scheepvaart on
der voorzitterschap van prof. Taverne
een scheepsramp behandeld, die zich
vlak voor de Hollandsche kust heeft af
gespeeld. Op 23 Juli 1941 was de Kat-
wijksche motorlogger' „Margare'ha Cor
nelia", de Kvv 135, op de hoogte van
Camperduin aan het visschen, toen het
door Engelsche vliegtuigen werd over
vallen en gebombardeerd. Binnen en
kele oogenblikken ging het schip naar
de diepte, waarbij een der matrozen om
het leven kwam.
De Raad voor de Scheepvaart achtte
het noodig deze za&k nader te onderzoe
ken, in verband met de reddingsmidde
len, die aan boord van het schip waren
geweest ën omdat enkele leden, der be
manning niet. konden zwemmen.
Nadat als getuigen waren gehoord de
schipper van de Margaretha Cornelia,
J. Hoek, en de schipper van de Sch. 332,
Arie Taal, die het verongelukte schip te
hulp was gekomen, werd de uitspraak
op later bepaald.
ARTIKEL 5
Worden uitzonderingen voor bijeen
komsten of inrichtingen verstrekt, dan
moeten de daartoe dienende lokalen of
inrichtingen kenbaar gemaakt worden
door borden, biljetten .of opschriften
met den tekst:
„Joodsch lokaal (resp. Joodsche bij-j
eenkomst) alleen voor Joden toeganke-i
lijk."
Aan niet-Joodsche personen is het be-f
tredeilwan dérgelijke lokalen of inrich
tingen verboden.
ARTIKEL 6
Jood in den zin van deze verordening j
is wie volgens art. 4 van de verordening
no. 189/40 over de aanmelding van on-
dernemingen Jood is of als Jood geldt,
ARTIKEL 7.
1. Wie in strijd handelt met de be-n
palingen van art. 1, 2, 3 en 5 of dezevi
ontduikt, wordt voor zoover nietJ1j
krachtens andere voorschriften een^j
zwaardere straf wordt toegepast be-tii
straft met hechtenis met een maximum?
te
van zes maanden en een boete met eenjjj
maximum van 1000 gulden of met eenva
gan deze straffen. Aan dezelfde straf is01^
onderhevig hij, die een ontduiking van^v!
deze bepalingen in de hand werkt, mede!
gelijk maakt of daarbij zijn medewer-dd
king verleent.
2. De volgens alinea 1 strafbare han ja
delingen zijn overtredingen. i
3. Het nemen van maatregelen door?0
de Sicherheitspolizci blijft hierdoor on-JC]
aangetast. va
ARTIKEL 8.
lil
met uitzondering van art. 2. op den dag^
harer afkondiging. Art. 2. treedt 14 da«g|
gen na, de afkondiging in werking.
ie
3C'
's-GRAVENHAGE, 15 Sept. Het Er->o:
aenzungsamt der Waffen-S.S., Ergaen-3c
zungsstelle Nordwest, Stadhouderslaan
132. Den Haag, deelt mede, dat verdere io
keuringen voor de S.S.^regimenten
„Westland" en „Nordwest" in onder- ia
staande plaatsen zullen wor.den gehou-vi
den.
Nederlanders van 17 tot 40 jaar, ten
minste 1.65 meier lahg, kunnen worden ie(
aangenomen. Voor hun verwanten, voor
zoover het .kostwinners betreft, is zorg jll
gedragen.
Kostelooze bewijzen voor vervoer van ij]
woonplaats naar de plaats van keuring, rc
kunnen worden aangevraagd bij de Er- j
gaenzungsstelle Nordwest, Stadhouders-n<
laan 132, Den Haag. Voor de terugreis re
worden op de keuring, om het even of [0
de aanmelder \yordt aangenomen of
niet, vervoersbewijzen uitgegeven. jj,
Het schema voort de 'keuringen voor
Nederland van 22 September, tot 3 Octo
ber luidt:
22-9-41 919.00 uur Amsterdam, Deut
sches Hgus.
23-9-4,1 912 uur Leeuwarden, Huize
Schaaf, Breedstraat. 1519.00 uur Gro-
ningen, Concerthuis, Poelestraat.
24-9-41 912.00 uur. Assen, kazerne.
16-^20.00 uur Hengelo, Deutèches Haus.
25-9-41 9—1S.00 uur Arnhem, Deut-
sches Haus. ui
26-9-41 915.00 uur Venlp, Deutsches »!e
Haus. hoek \Vilhelmstraat. 1719.00 uur
Maastricht, Hotel Momus, Vrijthof. a
27-941- 912.00 uur MviastrRht, Hotel
Momus, Vrijthof. 1519.00 uur Éindho-
ven, Deutsches Haus. 1
2-10-41 913.00 uur Utrecht,'Deutsches
Haus. 1519.00 uur Rotterdam, Deut-
6ches Flaus.
3-10-41 0—1S.OO uur Den Haag,xStad-
houdèrslaan 134.
43.
„De roode auto!" barstte hij uit. „We
worden maar opgecommandeerd om
een roode auo aan te houden, waar
over geen mensch ook maar heeft hoo-
rrn spreken! Waar-is-ie? Ik weet er
niets van! Ik heb niets gehoord. We
hebben de laatste uren negen auto's
aangehouden, rnaar hier komen alleen
maar gendarmen naartoe en geeneen
kan me de geringste inlichtingen ge
ven! Ik zal u zeggen, wat ik doe: Ik
neem mijn draad weer weg! Ik heb ma
ling aan de roode auto!"
„Dat zou jammer zijn," merkte de
Journalist op. „Uw draad werkt juist
zoo goed
Er verzamelden zich menschen om
de auto De gezichten doken in het
licht op en verdwenen daarop weer.
Alles sprak door elkaar. De sneeuw
knarste onder de voeten.
De journalist verliet zijn zitplaats
rekte zich uit en huiverde even. Ram-
bouillet volgde zijn voorbeeld. Het was
een physieloe 'opluchting, voor eenige
oogenblikken weer op den vasten
grond te slaan.
„Wat moet ik doen?' vroeg de man
met het geweer plotseling zacht, maar
nog met een opgewonden stem.
„Waar is hier de telefoon?" vroeg
Wall ion.
Men maakte ruimte voor hem als
voor een superieur en hij ging naar
binnen. Intusschen richtten nieuws
gierige blikken zich op den detective
uit Parijs en JRambouillet keek glim
lachend om zich heen. Hij stak een ci-
garet aan, ging naar de draad over
den weg en voelde eraan. De mannen
volgden hem zonder iets te zeggen en
vol verwachting
Hij vóelde zich geamuseerd en begon
een Fransch liedje te neuriën, ondanks
de spanning, waarin hij wachtte
Hij hoefde niet lang ter wachten. Na
een paar minuten zag hij den Zweed-
schen journalist bezig zijn handschoe
nen aan te trekken, terwijl hij weer uit
het huis te voorschijn kwam.
„Ik heb met den chef van de recher
che gesproken," zei hij onder alge
meen»? stilte. „Ik heb nieuwe te hooren
gekregen. Het was werkelijk de roode
auto, die in Danderyd gezien is, maar
het bevol om hem in Na9by tegen te
houden, lewam te laat. Twee minuten
tevoren was hij als een wervelwind
door Nasbv naar het Noorden doorge-
gereden. Een kwartier later werden
uit de razende auto twee Revolver
schoten gelost op een paar mannen,
die probeerden hem tegen te houden.
In de buurt van Askunge had men. den
weg versperd-en Leadbitter moest naai*
hot Westen afslaan. Bij het station
Valla heeft "hij -de spoorbaan gekruist
en nu geloof men, dat hij ergens noor
delijk van Upsala is. Naar het Noor-
Jen kan hij niet wegkomen cn in Wes
telijke richting is alles gealarmeerd.'
„Komt hij hierheen?" vroeg de man
met het geweer.
SjOp het oogenblik is er de minste ze
kerheid, waarheen hij denkt te gaan,
maar ver weg is hij zeieer niet
„Dan kan hij elk oogenblik hier
zijn!" riep een angstige stem cn in de
omgeving van den journalist werd het
onrustig.
Wallion vouwde een kaart uit op de
zitplaats van de auto en bescheen haar
met zijn zaklantaarn. De anderen
staarden" naar zijn scher.pe, rustige ge
zicht en drongen naar voren om te hoo
ren, wat hij zou zeggen.
- ..„Nee, dat geloof ik niet," inompelde
hij en stak de kaart weer in zijn zak.
„Rambouillet, we keeren om!"
De man met liet geweer, die door de
snelheid en den vastberaden toon van
Wallion geïmponeerd werd, sprak als
tot een superieur:
„Wat moet ik doen? Zal ik den draad
wegnemen?"
„Neo, om herpels wil," antwoordde
Wallion met een flikkering in zijn oo
gen. ..laat. dien draad waar hij is! Houdt
alleen uw oogen open! Wanneer die
misdadigersauto hiér komt, dan schie-
t n ze heel zuiver, reken daar maar
op!"
„Heeremijntijd!"
Wallion en Rambouillet stapten
weer in de auto; de journalist reedden
eindje achteruit en wendde zich nog
eens om:
„Een goeden raad wil ik u geven,"
riep hij over zijn schouder heen. „Houdt
u dat geweer goed in de gaten! Dat
zi.in gevaarlijke dingen. Als,u schieten
wilt, schiet u dan op de banden! Veel
succes!" s
De grijze auto zette zich in beweging
en snelde denzelfden weg terug, dien
hij gc-komen was. Maar dadelijk daar
op bogen ze naar rechts af en de lich
ten achter hen .verdwenen.
„Op zee komt hij niet!" riep Ram
bouillet.
„Afwachten!" antwoordde de journa
list. „Afwachten!"
Opnieuw dezelfde duizelingwekkende
vaart, dezelfde ijzige wind, dezelfde
eenzame, wegen met voorbijvliegende
boomen!
Terwijl zij voor de geïmproviseerde
au^oval stonden; had liet opgehouden'
piet sneeuwen en do wolken waren
vaneen gedreven. Op het blauwzwarte
fluweel achter de wolkenmassa's glin
sterde hier en daar een ster.
„Hij kan niet ontsnappen!" riep de
Franschman uit.
„Toch well" i\
Rambouillet wendde zich verbaasd
tot den journalist:
„Tjonge ik dacht, dat u wel de
laatste zou zijn om zoo iets te voorspel
len i''
„Ik voorspel niets, ik zeg alleen, dat
hij kan ontsnappen cn dat kan hij!"
„Hoe dan?"
„Op verschillende manieren. Met de
revolver in do hand bijvoorbeeld."
Rambouillet snaktè in den storm
naar adem.
„Dat is'waar! Dat is waar!"
En thans zag hij de oogen van den
journalist formeel branden. De auto
ijlde met reusachtige tijgersprongen
over den weg. Maurice Wallion zette
zonder aarzelen hun beider leven op
het spel, om niet te laat hij den strijd
te komen] Hij reed niet meer met de
zelfde koele berekening als in het be
gin. De Franschman moest zich met
handen en voelen schrap zetten o,m in
do bochten niet van zijn zitplaats te
worden afgeslingcrd. De claxon brulde
herhaaldelijk, niet om tegenliggers te
waarschuwen, want die waren er niet,
maar om met andere achtervolgende
auto's in contact 'te komen, die zich op
gehoorafstand op wegen in de buurt
zouden bevinden.
„Hoe Iqat -is het?" vroeg Wallion.
Rambouillet keek op zijn horloge en
zag tot zijn schrik, dat het al over
eenen was. Nu begon hij het plotseling
te voelen: het was de tijd zelf. die hun
ontvluchtte, het waren de kostbare mi
nuten, die hun in den wind voorbij
flitsten, het was het leven van Suzanne
Chrisman, dat langzaam aan hun han
den ontgleed. Hoe verschrikkelijk lang
zaam ging het!
„Vlugger rijden! Vlugger!" schreeuwde
Rambouillet.
„Vlugger? Dat zou naar de eeuwig
heid voeren!" antwoordde Wallion
ruw. „Weet u zoo beslist, dat we Lead
bitter vooi' ons hebben? We jagen op
onzichtbaar wild! Is er hier dan geen
huis, geen drrp! Zelfs geen telegraaf
lijn is er hier! Die ellendige duis
ternis!"
Van dit oognblik af, tot aan het einde
van de jacht één enkele, lange, vree-
selijke droom. Hoe meer de hemel op
klaarde, des'le kouder werd de nacht
lucht, alsof de wolken een verwar
mend dek over de aarde hadden go-
vorm d
Guslave Rambouillet, die noch aan
deze noordelijke koude, noch aan dit
noordelijke landschap gewend was,
dat zoo vreeselijk eenzaam en stil was,
streed vergeefs tegen zijn steeds hevi
ger wordende angst. Al zijn scepsis
kon hem niet beschermen tegen de ge
dachte aan de tragedie, die hij maa'r
steeds vbo.r oogen hield de cata
strophe in de sneeuw cn de duister
nis van den oudejaarsnacht.
En alle angst van don galanten
Franschman concentreerde zidh op
Suzanne Chrisman geen oogenblik
dacht hij/aan zichzelf. Wanneer het
niet zou lukken, haar te redden, zou
zelfs de ondergang van zijn groeten
vijand niets voor hem be'leekenen.
De grijze auto boog bij wegkruisin-
gen af, suisde over zijwegen en vloog
door kleine slapende dorpen als een
zoekend levend wezen. Eenige malen
ontmoetten ze een politie-auto en wis
selden eenige woorden, bijna zonder
stil te staan.
Telkens kregón ze opnieuw te hoo
ren, dat de roode auto vopr hen uit
was. Sommigen hadden hem gezien
en bij een van de politie-auto]s was
een ruit stukgeschoten;
De geheele provincie Uppland ten
Noordon \an Stockholm was in dezen
nacht vol van zoekende politieman
nen. Op ten'minste drie vei? van el
kaar gelegen punten had de auto
scherpe schoten met zijn revolvers ge
wisseld, maar het was niemand ge
lukt, hem aan te houden.
Kort na twee uur stootten zo op de
resten v«an een vernielde auto aan den
voet van een bprg en het vertwijfelde
gezicht van Aspeland dook in 'het licht
van hun lantaarn op.
„Ik- was hem op de hielen!" riep
hij. „Neemt u me mee en zet hem na!"
Ze namen hem mee en reden ver
der. Aspeland hoog zich tot Wallion
over cn riep, terwijl de auto steeds
weer verder suisde.
(Wordt vervolgd)
