Geen „Duitsche voelhorens",
die naar vrede tasten
Japan en Churchills rede
JAPANS PROTEST
TE MOSKOU
Roosevelt spreekt
Opmarsch naar Kertsj
en Sebastopol
Weer luchtaanvallen op
Brindisi en Napels
Aanslag te Spalato
DJIBOETI ZAL ZICH
VERDEDIGEN'
HET INFLATIEGEVAi
IN AMERIKA
RApiOPROGRAMM
DOOR O.R.
PAGINA 2 I" H
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
WOENSDAG 12 NOVEMBER is
BERLIJN, 11 November (A.N.P.). „In dezen oorlog zijn er geen Duitsche
voelhorens, die naar den vrede taslen. Zij zullen er ook niet zijn. Deze oorlog
.wordt door ons onverbiddelijk tot aan het zegevierende einde voortgezel.
Hieraan kan noch de opvatting van Churchill noch die van zijn bondgenooten
iets veranderen Wanneer eens de geschiedenis van dezen oorlog geschreven
zal worden, zal men daarin tevergeefs het woord „Duitsche voelhorens" zoe
ken. wel echter lezen van „Engelsche voelhorens, die naar den vrede tasten"
ien steed6 weer van een „Duitsche overwinning". Het is n.l. niet alleen onze
vaste overtuiging, doch ook ons onwrikbare doel. dat Duitschland don oorlog
wint. Of deze overwinning door "de vernietiging van Engeland of door een
Engelsch verzoek om vrede zal worden verkregen, is het ecnige vraagstuk
dat op de agenda staat". Aldus de woordvoerder van het Duitsche ministerie
van huitenlandsrhe zaken, gezanl dr Schmidt, voor vertegenwoordigers van
de huitenlandsrhe pers in antwoord op de van Amerikaansche zijde steeds
weer verspreide geruchten over zoogenaamde Duitsche voelhorens en op de
ook gisteren weer door Churchill in zijn rede vernielde, bewering over dit
zelfde onderwerp.
Op het repertoire van Churchill komen, naar van dezelfde zijde werd op
gemerkt, zeer klaarblijkelijk dergelijke „Duitsche voelhorens" voor. omdat hij
de noodzaak gevoelt hel verlangen naar vrede en de oorlogsmoeheid van het
Engelsche volk door dergelijke voorspiegelingen te neutraliseeren.
In bevoegde Duitsche kringen is men niet van zins steeds te reageeren op
dergelijke hpweringen en de bronnen van dergelijke geruchten op te sporen
om toch steeds weer te moeten constateerpn, dat het grove leugens zijrr, die
de wereld worden opgedischt Men neemt derhalve in politieke kringen alhier
aan. dat de categorische verklaringen van den woordvoerder van het minis
terie van huitenlandsche zaken eens en voor altijd dergelijke beweringen
te niet doen.
Op de vraag of het sluiten van een vrede met een persoonlijkheid als
Churchill in het geheel niet in aanmerking komt, wees men in de Wilhelm
strasse op de uitdrukking „krankzinnige drinkebroer", die de Führer in zijn
jongste rede heeft gebruikt.
De A.N.P.-correspondent meldt
nog: Bij het vergelijken van Ame-
rika's en Engelands houding van de
laatste weken '-omt men tot merk
waardige. 7'i het niet nieuwe of ver
rassende conclusies, zoo meende men
in de Wilhelmstrasse naar aan
leiding van dt jongste redevoerin*
gen van Roosevelt en Churchill. Van
Engelsche zijde stelt men het voor,
alsof een oorlog in de Pacific on
vermijdelijk en direct op handen zou
zijn, terwijl men in Amerika bespre
kingen met Japan voert. Na het op
treden van het kabinet Tojo ver
kondigde men in Londen, dat zulks
oorlog heteekende, in Amerika stelde
men eenvoudig vast. dat Koeroesoe
naar Washington zou komen, om de
hangende onderhandelingen over het
doode punt heen te helpen.
Thans komt Churchill zonder eenige
aanleiding en terwijl Koeroesoe nog
onderweg is, in zijn rede in Mansion
house mededeelen, dat „mocht Amerika
met Japan in een oorlog verwikkeld ra
ken, de Engelsche oorlogsverklaring
aan Japan binnen het uur zou volgen"
Het is hier weer als overal, zoo'consta
teert men hi.er, van Polen af tot de Sov
jets toe: Engeland zal helpen, als de
anderen maar den oorlog verkaren.
.doch als die anderen dan in den strijd
ten onder gaan. steekt Engeand geen
vinger uit om hen te helpen. Churchill
hoopt nog op het gezonde verstand dpr
Japan6che staatslieden, zoo zeide hij in
zijn rede, en hij voegde eraan toe, dat
Japan met zijn sfaalproductié van
millioen ton per jaar, toch niet legen
een Amenkaansrhe staalproductie van
jaarlijks 90 millioen ton zou kunnen
uitrichten.
Doch de Engelsche premier hoopt
geenszins' op een vreedzame houding
van de groote Pacific-mogendheden en
haakt er integendeel naar, dat Amerika
in den oorlog zal gaan. Hij verzwijgt
daarom, dat de Amerikaansche produc
tie nog niet eens genoeg is voor eigen
binnenlandsch verbruik, dat zij de ver-
eischte hulp aan Engeland en de bolsje
wisten niet kan leveren en dat. de mees-
TOKIO. 11 Nov. (D.N.B.). De woord
voerder der regeering heeft op de pers
conferentie verklaard, dat de regeering
nog geen antwoord van de Sovjet Unie
heeft ontvangen op haar protest betref
fende den ondergang van de Kehi Ma-
roe. Toen men zijn aandacht vestigde
op berichten, volgens welke een Ame-
rikaansch vrachtschip zwaarbeschadigd
te Wladiwostok was aangekomen, zeide
de woordvoerder, dat hij niet oyer offi-
cieele berichten beschikte. Met het oog
op het groote gevaar, dat door de tal-
looze drijvende Sovjetmijnen wordt ge
vormd, achtte hij een dergelijk voorval
zeer waarschijnlijk. Hij zeide, dat het
hem Jeed deed, dat de Amerikanen door
de Sovjet-Unie zoo slecht over de ge
vaarlijke zóne waren ingelicht.
te leveranties de plaats van bestemming
nooit zullen hereiken. Hij zweeg ook
over dat andere punt, dat Roosevelt zelf
wèl aanroerde n.l., dat der enorme Ame
rikaansche staatsuitgaven, waardoor
thans opnieuw do belastingen gevoelig
moeten worden verhoogd. Op zichzelf
beschouwd, als helastingpolitiek, grijpt
Roosevelt hier ter afweering van het
dreigende inflatiegevaar naar specifiek
nationaal-socialistische middelen. Maar
toch zou het goed zijn, als het Ameri
kaansche volk zich- eens afvroeg, waar
om zijn levensstandaard eigenlijk ver
laagd moet worden. Alleen ten bate van
Engeland, dat niettemin zijn lot niet zal
ontgaan, aldus*de Wilhelmstrasse. De
nolitiek van Churchill is er een van uit
stel en afleiding van het oorlogstoon^el
van het Britsehe eiland Doch de oorlog
zal slpchts eindigen met de volledige
nederlaag van Engeland.
WASHINGTON, 11 Nov. (D.N.B.).
In een rede naar aanleiding van den
wapenstilstandsdag heeft Roosevelt ver
klaard, dat deze dag dit jaar een bij
zondere beteekenis heeft, daar gebleken
is waarvoor Amerika in den wereldoor
log heeft gestreden. De gevallenen van
den wereldoorlog hebben het land. zoo
zeide hij, gered van een vreeselitk ge
vaar. Het ging er toen om do wereld
veilig te maken voor de democratie en
(hans is het de taak van de Amerikanen
er voor te zorgen, dat de gesneuvelden
in den wereldoorlog niet tevergeefs wer
den geofferd.
L)o opperbevelhebber der Slowaaksche
weermacht, generaal Catlos, Is door den
Führeronderscheiden met het Grootkruis
der Orde van den' Duitschen Adelaar
met de zwaarden (Orbis-Holland)
Duitsch legerberichf
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUEHRER, 11 Nov. (D.N.B.)- Het
opperbevel der weermacht maakt be
kend:
Op de Krim hebben de Duitsche en
Roemoensche troepen den opmarsch
tegen Sebastopol en Kertsj 'voort-
gezèt. Beide havens werden met
succes door de luchtmacht gebom
bardeerd.
In de omgeving van Moskou heeft
de vijand door luchtaanvallen aan
merkelijke verliezen aan zware
wapens en rollend materieel geleden;
militaire installaties in de Sovjet
hoofdstad werden met hommen be
stookt.
In Noord-Karelië hebben Duitsche
en Finsche troepen onder moeilijke
omstandigheden van het terrein en
voor den strijd sterke onderdeelen
van een vijandelijke divisie vernie
tigd. Hierbij 'werden 700 kazematten
in. den strijd veroverd, 1200 gevange
nen eremaakt, vier tanks, 30 stukken
geschut, meer dan 100 mitrailleurs
en granaatwerpers en veel ander oor
logstuig buitgemaakt of vernietigd.
De hloedige verliezen van den vijand
bedragen een veelvoud van het aan
tal gevangenen.
Aan de Zuidoostkust van Enge-
knd hebben gevechtsvliegtuigen
overdag homtreffers geplaatst op drie
vrij groote vrachtbooten. Deze
schepen werden* zoo zwaar be
schadigd, dat zij verloren kunnen
worden geacht. Ten Oosten van
Easton werd een hoogoven door
bommen van zwaar kaliber ge
troffen.
In Noord-Afrika hebben Duitsche
gevechtsvliegtuigen een Britsch
vliegveld ten Oosten van Mersa Ma-
troe met brisant- en brandbommen
aangevallen.
De.vijand heeft geen vliegtochten
naar Duitsch gebied ondernomen.
ROME, 1-1 Nov. (Stefani). Het. 527ste
communiqué van het Italiaansche
hoofdkwartier luidt:
„In den afgeloopen nacht hebben
Britsehe vliegtuigen opnieuw bommen
op Brindi6i en Napels laten vallen. Er
is eenige schade aangericht, geen
slachtoffers onder de bevolking. Te
Napels zoowel als te Brindisi heeft de
afweer een vliegtuig neergeschoten. Het
aantal dooden, gevallen hij den vorigen
aanval op Brindisi, is gestegen van 40
tot 96- Het aantal gewonden tot 102.
Geen enkel militair object is getroffen.
Aan het front van Tohroek in Noord-
Afrika hebben de troepen van eenige
versterkte stellingen snel gereageerd
op vijandelijke aanvalspogingen: de
vijand was gedwongen^ zich terug te
rekken en leed aanzienlijke verliezen
aan dooden en gevangenen. Afdeelin-
gen Duitsche vliegtuigen hebben her
haaldelijk de vesting gebombardeerd
en vernielingen en branden teweeg ge
bracht. .Bij een vijandelijken luchtaan
val op Benghazi werd een woonhuis be
schadigd. Ónder de Mohammedaansche
bevolking zijn vier slachtoffers te be
treuren.
In Oost-Afrikg zijn nieuwe aanvallen
'op onze stellingen te Koelkwabert af
geslagen. Een vijandelijk vliegtuig werd
getroffen en stortte achter onze linies
n^eer".
d'è toestand van koning
faroek
ISTANBOEL, 11 Nov. fü.N.B). Naar
de omroep te Caïro meldt is in den toe-
stand van Koning Faroek, die «enige
dagen geleden ziek is geworden; nog
geen verbetering gekomen. De opening
van de nieuwe zitting van het parle
ment is daarom van Woensdag tot Za
terdag uitgesteld. Over den aard der
ziekte van den Koning is nog steeds
niets medegedeeld.
TOKIO. 11 Nov. (D.N.B.). „Ik zou
verrast geweest zijn; als Chut chili dit niet
had gezegd", zoo heeft de woordvoerder
der regeering verklaard in antwoord op
een vraag omtrent het Japansche stand
punt nopens de uitspraak van Churchill
dat Engeland in geval van een botsing
lusschen Amerika en Japan in den Stillen
Oceaan terstond den oorlog zou ver
klaren aan Japan. De woordvoerder wei
gerde nader hierop in te gaan.
Kolonel Akijama heeft als woordvoer
der van het Japansche leger de rede
van Churchill een spiegelgevecht en
een bedreiging jegens Japan genoemd.
Churchill anoet toch weten, zoo zeide
hij, dat m'èt dreigementen tegen Japan
niets valt te beginnen. De Japansche re
geering zoowel als het volk hoopten
weliswaar den vrede in dén Stillen Oce
aan te bewaren, doch deze vrede mag
geen vernedering voor Japan zijn. Ove
rigens heeft Churchill in zijn rede ver
zuimd naar voren te brengen, dat met
het deelnemen van Engeland aan den
oorlog in den Stillen Oceaan, de oorlog
in den Indischen Oceaan uitbreekt en
de verbindingen van Britsch ïndië met
Engeland verbroken zullen worden.
Naar de Britsehe berichtendienst
meldt, juicht de Britsehe pers de
„waarschuwing" van Churchill aan
het adres van Japan toe. De Daily
Telegraph schrijft onder meer. dat
de rede in de eerste plaats ten doel
had de leiders der Japansche poli
tiek te waarschuwen. De woorden
van leden der Japansche regeering
deden vermoeden, dat zij hadden
besloten zich te laten verwikkélen
iti een conflict met de Vereenigde f
Staten en het Britsehe gemeenebest.
De Daily Mail schrijft, dat Churchills
openlijke taal komt juist op het oogen-
blik, dat'de Japansche speciale afgezant
zich op weg heeft begeven naar de Ver
Stalen. Engeland erkent het leiderschap
•van de Ver. Staten in de kwestie van
het Verre Oosten en zal niet toelaten,
dat een militaire actie onbeantwoord
blijft. De Yorkshire Post is van mee-1
ning. dat zoowel de Britsehe als de
Amerikaansche regeering haar besluit
bekend moeten maken ten aanzien van
het probleem der Birma-route. en wel
met „volkomen duidelijke woorden".
Wheelers commentaar
WASHINGTON. 11 Nov. (D.N.B.)."
Het is vermakelijk van mijnheer Chur
chill te hooren. dat, hij de Vereenigde
Staten wil helpen, terwijl hij voortdu
rend om een stijging van de Ameri
kaansche hulp,aan Engeland bedelt,
zoo verklaarde, volgens Associated
Press, senator Wheeler naar aanleiding
van de gisteren door Churchill gehou
den rede. Vervolgens vraagt Wheeler
irorrisch: waarom doet Churchill niets
voor de Sovjet-Unie. wanneer hij
iemand wil helpen? Churchill belooft
in zijn recje den zegen voor Amerika,
wanneer, zoo merkte de democratische
senator Clark op. de Amerikanen be
reid zijn voor Engeland de veldslagen
te leveren. Hij. Clark, heeft steeds ge
loofd, dat Engeland Amerika tegen Ja-
jan in den oorlog wil drijven. Clark
noemde de jongste réde van Churchill
een bewijs voor zijn stelling. Het is de
hoogste tijd, dat de Vereenigde Stalen
hun lot zelf in handen .nemen, zoo ver
klaarde de democratisohe senator Mc
Carran. De Engelschon dienen thans
eindelijk in té zien. dat de Amerikanen
hiertoe in staat zijn Engeland heeft
geen enkele poging pedaan om zijn zno-
gertaamden bolsiewistischen bondge
noot door het oprichten van een tweede
front te helpen. Blijkbaar wenscht
Churchill, zoo meende de senator, dat
de Vereenigde Staten een tweede front
in het Verre Oosten opriohten.
ROME, 11 Nov. (D.N.B Offi
cieel wordt medegedeeld, dat ^ïaan-
dagmiddag te Spalato drie bommen
zijn geworpen naar het muziekcorps
der oude jagersdivisie. "Daardoor
werden 24 soldaten en 25 burgers
gewond. Een der soldaten is aan
zijn verwondingen bezweken. Tege
lijkertijd weril een vrachtauto,
waarop zich soldaten bevofiden,
door machinegeweervuur getroffen.
Eenige soldaten werden licht ge
wond.
Men heeft 150 personen, bijna zonder
uitzondering communisten, gearres-
Bolsjewistisch legermaleriaal langs
de terugtochtswegen aan het Oostelijk
front. (P. K.-fota Jörgensen-Scherl
Plafon verklaart:
VICHY, 11 Nov. (D.N.BDe Fran-
sche minister van koloniën, schout hij
nacht Platon, die vandaag uit Djiboeti
in. Vichy is aangekomen, heeft bij zijn
aankomst tegenover persvertegenwoor
digers een verklaring afgelegd. Het doel
van mijn reis was te bewijzen, zoo zeide
hij, dat wij niet de schuld dragen aan
den tegenwoordigen toestand, doch dat
het standpunt der Fransche regeering
bestaat in het feit. dat Frankrijk zijn
politieke vrijheid herkregen heeft en
dat de tijd voorbij is, dat de Fransche
regeering willoos ieder bevel van Enge
land uitvoerde.
Vervolgens gaf schout bij nacht Pla
ton oen uiteenzetting van de geschiede
nis van de blokkade van Djiboeti, waar:
in hij wees op den rigoreuzen eisch van
de Engelschen om de haven van Dji
boeti af te staan voor de ravitailleering
van de Engel9che troepen in het bezette
Abessinië, terwijl de Engelschen tevens,
naar Platon verklaarde, alles doen om
de bevolking van Djiboeti door den hon
ger tot een overloopen naar de Gaulle
te dwingen.
Schout-bij-nacht Platon herhaalde in
dit verband de reeds door den gouver
neur van Djiboeti toegezegde bereidwil
ligheid de liaven en den spoorweg van
Djiboeti voor de ravitailleering van
Abessinië en het transport van vluolv
telingen ter beschikking te stellen on
der voorwaarde, dat de. Engelschen de
blokkade zouden opheffen en de ravi
tailleering van Fransch-Somaliland zou
den garandeeren. Daar dp Engelschen
aan den een en kant hun afwijzende
houding tegenover dezen rechtvaardi
gen cisch handhaven en de Fransoho
bemanning van Djiboeti niet zal toege
ven, kan men verwachten, zoo verklaar
de de-minister, dat de Fransche vlieg
tuigen. die op het oogenplik de kolonio
voorzien van de noodzakelijke levens
middelen en medicamenten door de En
gelschen zonder, scrupules zullen wor
den beschoten.
Onze troepen in Djiboeti. zoo ver
klaarde Platon, zijn bereid om aan
een Britschen en Gauillistischen
aanval het hoofd te bieden.
Zij zullen tot het uiterste tegenstand
bieden en eerder de haven- en spoor-
weginslallaties vernielen dan deze in
handen van de Engelschen laten val
len. Wat'er ook mag gebeuren, zoo ver
klaarde schout-bij-nacht platon tenslot
te, nooit zullen de troepen van Djiboeti
hun plicht van trouw jegens Frankrijk
verzaken. Deze reis heeft mijn trots,
Franschman te zijn, opnieuw versterkt
Ik heb een bevolking gezien, die on
danks haar groote leéd het vaderland
trouw blijft, ik zal den maarschalk rap
port uitbrengen over den eed van trouw
van generaal Triiffel. den opperbevel
hebber van de Fransche troepen in
Djiboeti. dien hij hpeft afgelegd ten
overstaan van alle officieren en waarin
hij zwoer- Djiboeti tot het uiterste te
zullen verdedigen.
teerd. De gearresteerden zijn grooten-
deels afkomstig uit een andere streek
in den Balkan. Zoolang de schuldigen
gezocht worden, zullen in overeenstem
ming met de instructies uit Rome de
150 gearresteerden als gijzelaars be
schouwd worden. De schuldigen zullen
terechtstaan voor de speciale rechtbank
ter verdediging van den slaat.
BERLIJN, 11 Nov. (A.N.P.).
waarschuwing van Roosevelt voor
inflationistisch gevaar in de Vereen
Staten acht men ijl Duitsche poU:
kringen volkomen gegrond, hoewel j
de door president Roosevelt tot ds
toegepaste en voorgestelde nieuwe
tlioden om dit gevaar te vermijden
gens haar totalitaire karakter wtj
geschikt acht voor een democra;
economisch stelsel zooals in Amt|
bestaat. Van Berlijn uit gezien krijg,
feit een bijzondere beteekenis. rui
lied oogenblik, waarop Roosveelt
volk oproept om ernstige offers tel
gen Churchill verklaart: „Wij wills:
niet. van hooren. dat het geld de
staf is voor het geweten en de h
van de Amerikaansche burgers",
wijl de hoogste ambtenaar der Vere.;
de Staten, "gebukt onder den druk
ernstige economische zorgen, zich
zijn volk wendt om het tot spare
bewegen en nieuwe belastingen u
brengen, beschikt dus. naar men
verklaart, de Britsehe minister^
dent reeds over geldsopomcn, die
Amerijcaansche belastingbetalers n
het geheel niet betaald hebben, z
aan de -terugbetaling te denken,
hij het recht en billijk acht, dat As
ka den gemeenschappelijken oorty
nanciert.
In Duitsche politieke krinp
meent men in het bijzonder te mi
ten wijzen op het gevaar, waar
bet Amerikaansche volk, ook ecos
misch gezien, zich' bij deze I
gelsch-Amerikaansche coalitie
vindt.
Men ziet daarbij niet de onve
woordelijkheid over het hoofd,
mede de Britsehe minister-pres!
door zijn uitdagende uitlatingen
het adres van Japan en de arrog
bewering, dat Engeland voor een
tueelen Amerikaansch-Japanscih
flict een groote vloot gereed houdt,
welzijn van talrijke volken op het
zet. Churchill weet precies, naar nu
de Wilhelmstrasse verklaart, dai
den oorlog nooit kan winnen. Heti
ge, wat hij nog hereiken kan. is een
stel, zooals Engeland'S politiek over
algemeen een politiek van het va
gende moment is gebleken. Hierdo:
het ook het zoeken naar nieuwe oor!
toon eel en verklaarbaar.
LITWINOF PLV- VOLKSCOMMli
RIS VAN BUITENLANDS CHE ZAi
STOCKHOLM, 11 Nov. (D.NB
Reuter meldt uit Moskou, dat de Soi
«ambassadeur te Washington, Litwi
door, den raad van volkscommlssaré
benoemd is tot plaatsvervangend
commissaris van huitenlandsche zd
DONDERDAG 13'NOVEMBER
HILVERSUM I. 415.5 M. f.45 Gril
ziek. 6.50 Ochtendgymnastiek. 7.00 Grai
ziek, 7.15 Morgeogesprckken voor den
7.30 Gram,muziek. 7.45 Ochtendgynmn
8.00 BNO: Nieuwsberichten. 8.15 Grac
ziek. 9.15 Voor de huisvrouw. 9 25 C-:
muziek. 11.00 Voor de kleuters. 11.20
met pianobegeleiding en gram.muziek
Amabile-scxtct. 12.ït) Almanak. 12 45!
Nieuws- en economische berechten.
Salonorkest en solist. 14.00 Gram.rei
15.00 Orgol en viool. 15.30 Voor .de i.
16,00 Bijbellezing. 16.20 Gram.muziek.
BNO: Nieuws-, economische- en beursbi
ten. 17.30 De Romancers en gram.ci
18.30 Sport en lichamelijke opvoeding
Gram.muziek. 19.00 Actueel halfuurtje,
Omroep-symphonie-orkest en solist.
Causerie „Wat in een menschenleven
dween". 20.45 Gram.muziek. 21.00 Or*
symphonieorkest en solist. 21.30 Grar
ziek. 21.45 BNO: Nieuwsberichten.
BNO: Engelsche uitzending: „National
turesof the Netherlands" of Voor dc o'.
22.1524.00 Gram.muziek.
HILVERSUM II. 301,5 M. 6.45 Gras
ziek. 6 50 Ochtendgymnastiek. 7.00-Gr.ii
ziek. 7 45 Ochtendgymnastiek. 8.00
Nieuwsberichten. 8.15 Gram.muziek.
Morgenwijding. 10.15 Gram.muziek.
Fluit en piano. 10.40 Voor de plattel
vrouw. 11.00 Ensemble Jonny Kroon.
Gram.muziek. 12.15 Klaas van Beeck n
orkest. 12.45 BNO: N>euw3" en econoc
berichten. 13.00 Harmonie-orkest van hc:
derlandsch orkest 's-Gravenhage",
Voordracht. 14.00 Gerard Lebon en zfea
kest en gram.muziek. 15.00' Voor de v;
15.30 Gram.muziek. 16.00 Zang met pin
geleiding en pianosoli. 16.30 Gram.m
16.45 Voor de jeugd. 17.15 BNO": Nk
economische- en beursberichten. 17.50
poeporkest. 18 15 Causerie „Sociale
ook voor U". 18.30 Omroeporkest. 19.001
Wat Nederland schrijft. 19.10 BNO: Ni'
berichten. 19.20 Radiotooneel. 19 40 C
muziek. 19.45 „Brandende kwesties",
rie. 20.00 Orgelconcert. 20.15 Gevarieerd
grama. 21.45 BNO: Nieuwsberichten.
BNO: Toelichting op het weermachtsbe'
22.1022.15 Avnndwijding.
FEUILLETON
2.
Op het tooneel, dicht voor het voet
licht, vstond een groep mannen, onder
Wie eenigen in rok, neer te kijken in de
diept© van het orkest. Vele stemmen
antwoorden hol van heneden. Uit de
rij achter hem kwam een hijgend snik
ken, en over zijn schouder zag hii de
silhouet van een jong in 't wit gekleed
meisje, dat door een dame teeder en
verschrikt in de armen geklemd werd,
het blonde van tranen overstroomd ge
zichtje dicht tegen haar horst. Vlak hij
hem zat ^een zeer elegant heeptie jn
smoking, nog met de binocle aan ziin
oogen en den mond wijd open in een
schaterlach. ïjiaar Van Mieth hoorde
geen geluid, en nu vloog de man op
het, gezicht vertrokken In panischen
schrik hij wilde er uit, ripp en schold
en stompte met zijn ellebogen in de zij
van degenen, die hem niet door wilden
laten.
Van Mieth baande zich met moeite
een weg door de rijen heen. In het. gang
pad van het parket was het vol heeren,
die zich energiek in de richting van het
orkest voorthewogen. Een controleui
kwam aanloopen met een karaf water,
knikkend in zijn knieën en onverslaan
bare woorden prevelend. Het water plas
te uit de karaf terwijl hij liep.
Ilier! Hier! Overal klonken stei^-
men. Is hier een dokter?
Verscheidene heeren in 't parket ston
den op: Hier! Hier! Ik ben dokter!
Maar dan zag van Mieth dr. Charbin
voor zich. De geneesheer greep hem
ruw hij een arm:
„Stroganoff is doodgeschoten. Meer
weet ik niet. De zaak in handen nemen?
Ja, jij en ik de menschcn kalmeeren.
Ja, kom mee, dit is de weg naar het
tooneel."
Op dit oogenblik stonden naast van
Mieth twee politiemannen in burger,
■die frroetlen en afwachtten.
„Zet een wac.ht hij den uitgang van
het theater", zei van Mieth. „Zie, dat je
de menschan op hun plaatsen houdt.
Jullie moeten hulp requireeren. Vlug!"
Na een haastigen tocht over trappen
en door gangen kwamen ze door een
paneeldeurtje op het tooneel. De dokter
knikte een kort vaarwel en sloeg af
naar rechts, naar een klein wenteltrap
je, dat in het orkest afdaalde.
Van Mieth zocht zijn weg door de
smalle ruimte tusschen de coulissen; hij
«lapte over requisieten §n zetstukken,
die opgestapeld stonden. De slede uit
de eerste acte, van karton en vurenhou
ten latje^ en reusachtige hoopen bijeen
geveegde papiersnippers van den
sneeuwstorm. Gespannen touwwerk,
trossen en vloerluiken versperden den
weg. Eén sterke reuk van versch hout
kwam hem overal tegen in dit haastig
ingerichte huitenlandsche tournee-thea
ter.
Eindelijk kwam hij aan een grooten
linnen wand, stootte een deur open en
tuimelde het tooneel op. In het flauwe
licht van den eenigen schijnwerper zag
hij de vier wijduitstaande wanden, die
zich van hoven verioren voorhij de zes
hersen, die er uitzagen als slap neer
hangende vlaggetjesguirlandes in de
duisternis van het tooneel.
Hij zag niet dadelijk het onderscheid
tusschen achterscherm en rideau, tot
dat hij de vier Ucht-doorschenen kijk
gaatjes ontdekte in het grauwe linnen
van het voorgordijn en nu ook in de
vale kleuren van de coulissen de met
een kwast opgekladderde gobelins en
het schril gewitte marmer van het Rus
sische vertrek terug vond. Nog steed*
ongeoriënteerd 'en daardoor onzeker,
liep hij de volkomen verlaten vlakte
van het tooneel over. waar een paar
losse kunstbloemefi en een hoog,gehakt
leeren schoentje neergeworpen lagen
als op den dansvloer na ee.n ongemeen
wilden bal nacht.
Op dit oogenblik kwam echter een
lange, bleek uitziende man-in rok, afge:
melen en zichtbaar tboneelvast van den
achtergrond de schuin afloopende plan
ken af en op hem toe, siond stil en
vroeg, wat hij wilde.
Van Mieth noemde zijn naam. „Ik
hen waarnemend inspecteur van politie
in dit district. U wilt wel zoo goed zijn,
van nu af alles via mij te laten gaanp'
De ander stelde zich voor. heel koel
heel gereserveerd: „Mijn naam is Te
nas. Ik ben niet impressario van mon
sieur Strnganoff, maar instructeur, en-
sceneur en inspiciënt. Monsieur Stroga
noff is was rijn eigen zakenlei
dpr."
Van achter het scherm, uit de zaal,
kwam het drukke, kokende geluid van
een beginnende paniek.
Door het kijkgat zag Van Mieth de
reeds ten deele ontruimde stoelenrijen,
waar nog hier en daar enkele toeschou
wers op een hoopje zaten als houten
kralen op de touwtjes van eon puzzle
waarschijnlijk omdat zij bijzonder
phlegmatisch waren, of misschien, be
ter gezegd, volkomen afgewonden Maar
in het gangpad stond een dikke, zwnr
te, golvende menschenmassa, die bui
ten zichzelf was en rondstommelde en
uitroepen slaakte, doch niets verder
kwam.
Van Mieth keerde zich met een ruk
lot den inspiciënt.
„Gauw!" riep hij. „nog een paar mi
nuten, dap hebben we de paniek gaan
de. De monschen moeten gfekalmeerd
wordon. Laat het scherm opgaan!
Richt een projector op. me volle ver
lichting! Vlug!" t
Tenas wendde zich om zonder een
woord, strekte zijn hand uit en drukte
op een knopje in do coulissen.
En oogenblikkelijk werd als uit een
douche, waaiervormig, een 'geweldig
violet licht over Van Mielh uitgegoten
Verblind greep hij zich naar de oogen
maar Tenas raakte heel bedaard 'n an
der knopje van het contactbord aan en
het scherm ging op.
De sterke zuiging van de uitstroo-
inende koudere lucht van het tooneel
benam Van Mieth den adern. De toe
schouwersruimte kon hij in hot flik
kerend duister niet zien. maar voor zijn
voeten zocht zijn blik den orkestbak,
die als een groote donkere grafkelder
voor het voetlicht open lag, en waarin
roodachtig gloeiende lampjes zich her
en derwaarts bewogen en nu onder
scheidde hij op den bodem, onder de
versperring van gekraakt^? lessenaars,
de hecnen van een liggenden man, en
vijf over hem gebogen onrustige ruggen
doelloos rondscharrelend. i
Maar hij hoorde, dat het in de groote
zaal geheel stil was geworden, zag de
vele aangezichten naar zich toegewend
in het schijnsel van dat vlijmende 1
een panorama van onbewegelijke,
ronde rose ballonnen.
Hij zei. dat iedereen rustig moest
„Er is een ernstig ongeluk gebeur:
behoor tot de politie", en hij nof
zijn naam. „U moogt aanstonds
theater verlaten. Van hen. die
dich'tstbij gezeten hebben, zullen
men gevraagd worden. We zullen
schijnlijk getuigen noodig hebben
uit te maken, in hoeverre we hier
een misdaad te doen hebben. U
verstandig zijn, en doen zooals Ik
zegd heb in orde en rust." En
vele vragen uit de eerste rijen ve
hij er nog aan toe."„De. heer Strogi
is dood. Doodgeschoten."
Daarop gaf hij orde^. het sclicii
laten zakken, doch. ter voork^
van misverstand niet het b
scherm.
Toen hij zich omkeerde, zag hij T|
nor» staan op rijn plaats btj het
bord. De kleine toegeknepen oogen
den inspiciënt onder hun bQ.lle.
leden, lieten de zijne niet lqs, het i
geschoren, gedecideerde anathema'
gezicht stond onbewogen. Van
zeide:
„Deze zaak Is dus-van nu af
mijn handen. Ik verzoek u elke
dering die u zoudt kunnen gevet
mijn beschikking te stellen."
(Wordt verve
