'okio en Washington
handhaven hun eischen
ficieuze
uitlatingen
r
De niéuwe boter
en vetbonnen
Ir. Mussert voorspelt een zwaren
winter, maar tien jaar van
opbouw
Autobus van den
dijk gereden
Verhoogde prestaties der orkesten
voortaan mogelijk
DE EEMLANDER
Uitgave VALKHOFF Co. Arnhemsche Poortwal 2a
LOUDON BIJ HULL
Met Duitschland
tegen
het kapitalisme
Vijftien dooden
Doet niet mee aan de
fluistercampagne
Meer recht aan den
Ned. musicus
JAARGANG No. 123
DONDERDAG 20 NOVEMBER 1941
&MERSTOORTSCH DAGBL
)NN£M£NTSPR1JS: per 3 maanden voor Amersfoort 2.05;
maand 0.68; per week 0.16. Binnenland franco per
per 3 maanden 2.50. Afzonderlijke nummers 0.05.
Postrekening 47910
TELEFOON INT ER C. 4620
HOOFDREDACTEUR J. VALKHOFF - AMERSFOORT
PRIJS DER ADVERTENT1ËN: van 1—4 regels 1.00, elke
regel meer 0.25. Speciale prijzen bij contract. Liefdadigheids-
advertentiën voor de helft van den prijs. Kleine Advertentiën
„KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels 60 cent, elke regel
meer 12 cent, driemaal plaatsen 1.20.
EW YORK. 20 Nov. (D.N.B.).
aanzien van^ de onderhandelin
met Japan is in het staatsde
ement verklaard, dat Woens
eeen formeele zitting is gehou-
De vertegenwoordigers van bei-
anrlen hebben elkander echter
-officieel ontmoet om over en-
nnnten wederzijdscbe inliebtin-
uit te wisselen.
leniocratïscbe senator Penner. <lie
frehnnden wordt voor woordvoer
en de regeerinf in kwestie van
Irmrlsche nnlifiek. beeft volgens
alional News ^ervipo in een in
v verklaard, dat dei Ver, Staten
•>nratienn»ïngen van Janan zul
uiizen. zelfs wanneer dit oorlog
ent.
ner stelde de vol ff erf da Ameri
•hp eiceben als grondslag vafl on
irlelingen:
.Tanans terugtocht uit China;
qpBsrlelnnsstelling van Japan
i China:
Terugtocht van Japan uit ïndo-
ina;
Opgeven van bet denkbeeld der
•iuve orde
neer Koeroesoe is gekomen om
kenning van de successen te ba-
bil" nie.t op begrip rekenen
>prVle oorlog een pri.is vormt voor
eenstand tegen „internationale
waarmede Japan zich beeft in
dan moet de oorlog maar ko-
annn beeft mijl na miil de Amp
<rhe belangen in Azië tcrugge
eleekenis van deze verklaring
•liter niet nader worden vastge-
Roosevelt zelf beeft in een pers
ntie geweigerd te antwoorden op
betreffende de onderhandelin
imerikaansche persstemmen zijn
k verdeeld.
e w Y or k I-Ierald T rib u-
ijjt rle rede van Togo uit als een
sche oorlogsbedreiging" voor het
Vashington weigerachtig zou blij-
e te geven
few Daily News noodigt de
ng der Vereenigde Stalen uit Ja-
wden te stellen en noemt het on-
ïdig tegelijk aan twee fronten te
i. Flet blad wijst er vooral on, dat
htige vloot van Japan nog intact
ash ington scbe,.corresponden t van
w York He fa ld Tribune
dat rogepringsaimbtonnren ver
zijn over de pogingen van Tokio
blaten te int'fnidberen
lew York Times merkt, in
tordeeling van den politieken toe-
op. dat deze noch tot optimisme
>1 pessimisme,aanleiding geeft.
ook Japan onwrikbaar vast-
t .aan z.iin plannen blijkt in de
h'en uit Tokio.
l'.P B -rorres non dent in Tokio
dat men er daar op wijst, dat .Ta-
'h niet zal laten afhrengen van
rspronkeliik plan. nameljik om
nhet hoofd te stellen van de nieu-
p in Oost-Azië. en daar een sfeer
'stand te schennen, waarvan niet
Janan zal profiteercn. doch alle
die binnen de grenzen van deze
eecn.
teelc Japaqsche pers keert zich
dezen corresnondent eonstem-
?en de Vereenigde Staten, in
men de grootste tegenstanders
zijn bet, die de regeering van
-king steunen met Amerikaan-
moppen en vliegtuigen en baar
stellen, den tegenstand Jegen
vol te bonden.
benefit da» de Ameri ka anscbe
leen uit Sjanghai. Peking en
i zulten wn fieri t e 'mi fffe' roh'fpn
•ier op pen gegeven oogenbliik
i zpkere beroering gewekt doeb
ivrens zonder al tp groote ver
ing ontvanffpn Votn^n*; rjp ont-
telegrnmpien beef» president
dt- vpf'laard. del hü p-elonfde
\rnerivanen z.ieb nog niet goed
'hap gnven van don o-nct van
'stand 'n be+ yerre Oosten in
F van dp vele teekenen, die
wezen.
deelt b;er aleronieen zjin boon
oorlog jp be1 Verre Oosten ,.nog
f:0 1/ iy[rpr>ten" hnoniol r'narOT'
't algemeen weinig Jioop kan b°
daad is men bier in dat opzicht
epfisch geworden
loop der gebeurtenissen is z/ió
oen niet kan verwachten, dat
ontliet tusscben Japan en Ame-
nog lang kan uitblijven of
1,1 'n yonder .moeten gebeuren,
op wonderen valt niet te reke-
aanleiding van de vele niaatrc-
die in Japan getroffen worden,
'e rrvjnisrer van Landbouw, Tno,
rijsfcommïssie van liet parle
ment verklaard, dat Japans graanschu
ren welgevuld-zijn met rijst.
Zelfs in 1942 zal men goed kunnen
rondkomen, ook als de invoer van bui-
tênlandsche rijst volkomen gestaakt zou
worden.
Terwijl dp rijstpositie van het eigen
lijke Japan goed is, is de rijstoogst in
Korea en op Formosa dit jaar ongeveer
normaal.
WASHINGTON, 20 Nov. (D.N.B.)
De gezant der NederJandsche cmi-
grantenregeering Loudon, heeft
Woensdag een bespreking gehad met
staatssecretaris Huil en onderstaats
secretaris Welles, zoo meldt Associated
Press.
Er verluidt, dat Loudon inlichtingen
heeft gekregen over het karakter van de
besprekingen tusscben den Japanschen
ambassadeur, Nonioera, den specialen
Japanschen ambassadeur Koeroesoe. en
Huil.
De Australische gezant. Ca6ey, heeft
eveneens een bezoek gebracht aan het
staatsdeparternent.
Voorts wordt nog bekend, dat de am
bassadeur van Tsjoengking, Hoe S.jih,
en de Britsche ambassaderaad, Camp
bell, na de besprekingen van Dinsdag
van Hull met de beide Janansche staats
lieden een bezoek heeft gebracht aan
Huil.
De in Nederlandsch Tndië
woonachtige Japanners zijn door den
Japanschen consul generaal in Batavia
uifgenoodigd met het eind November
vertrekkende schip Foezi Ma roe naai
Japan terug te keeren, aangezien dit de
Ipatste groote gelegenheid voor vertrek
is.
K.
De inrichting van de barnsteen-tentoonstelling in het Rijksmuseum te Amsterdam
is in vollen gang. In de vitrine op den achtergrond onderscheidt men het
kostbare koggeschip/ dat geheel uit dezen merkwaardigen steen is vervaardigd
(Pax-Holland-De Haan m)
's-GRAVENHAGE, 20 Nov. Do
spcretaris-generaal van het de
partement van Landbouw en .Vis-
scherij maakt bekend, dal gedu
rende het tijdvak van 21 November
tot en met 9 December a.s. elke
der met „53" en „54" genummerde
bonnen van de boter kaart
recht geeft op het koopen van 125
gram boter.
In bovengenoemd tijdvak geven
de met „53" en „54" genummerde
bonnen van dc vetkaart elk
recht op het koopen van 125 gram
bo'er met reductie. Degenen, die
destijds de met „53" genummerde
bonnen van de vetkaart bij hun sla
ger hebben ingeleverd, ter verkrij
ging van gesmolten rundvct, kun
nen thans dit rundvet betrekken.
AMSTERDAM, 20 N$v In het Con
certgebouw te Amsterdam heeft de
N.S.B. gisteravond een groote openbare
vergadering gehouden.
Er was voor deze bijeenkomst, waar
de leider der N.S.B Mussert, het woord
voerde, zeer groote belangstelling. De
zaal was tot in de uiterste boekon ge
vu ld en velen moesten teleurgesteld
worden omdat alle kaarten uitverkocht
waren.
De W.A. kapel van de heerban Arn
sterdam, onder leiding van kompaan
Schoemaker, luisterde de vergadering
met pittige marsrhrnuz.iek op.
Met een ovationeel applaus en eei.
luid houzee geroep werd Mussert door
de ruim tweeduizend aanwezigen ver
vvelknmd .Een klein iongptje bood den
leider van de NSB bloemen ajiri
waarna men gezamenlijk een W.A.-lied
zo ng.
Onmiddellijk nam Mussert het
woord. Hij wees erop, dat wij gen
zwaren winter zullen tegemoet gaan.
Daarnaast is er de baat tusscben
menschen, die dezen tijd nog som
berder maakt. Wij leven in een be
zet gebied, zijn geen haas in eigen
huis en voelen ons gedeprimeerd.
De oorlog is de oorza? k van aj deze
moeilijkheden, hoewel men er goed aan
meent te doen het nationaalsocialisme
de schuld te geven De oorlog is echter
niet door het nationaalsocialisme of
door Duitschland uitgeroepen doch al
leen door de tegenstanders van Duitsch
land en hp| nationaal socialisme
Uitvoerig ging Mussert vervolgens in
op rle oorzaken van den oorlog. Hij
schetste hèt verloop van de geschiedenis
sinds Adolf Hitler op 30 Januari 1933 de
leiding over hot Duitsche Rijk op zich
nam Mij herinnerde aan de pogingen
welke Hitler deed om een oorlog te voor
komen aan de voorstellen van den
Fuehrer om liet luchtwapen uit de oor
logvoering te hannen en het bombarde
mentswapen te beperken, aan de vloot
beperking van Duitsche zijde. Al deze
nogingen liepen dood op den onwil van
Engeland en Frankrijk die riaar oorlog
dreven en die deze pogingen als zwak
heid van Duitschland meenden te kun
non beschouwen Vanaf den Poolschen
veldtocht, waarbij de Polen in den oor
log gejaagd werden door Engeland, dat
kookte en alle hulp beloofde, schetste
Mussert het verloop van de gebeurtenis
sen.
Achter al deze oorlogsstokerijen en
vernietigingspogingen stonden het jo
dendom en het communisme.
De duivelsehe drie-eenheid: Churchill
—RooseveltS.talin had slechts één
doel: de wereld te verdeden.
Achter Churchill en Roosevelt staan
de vrijmetselarij en het jodendom, dat
twee wereldoorlogen en vijf revoluties
in de laatste tientallen jaren op zijn
ge toeten heeft.
Het jodendom is altijd een gevaar ge
weest. Met voorbeelden gaf Mussert aan
hoe reeds tal van pausen in decreten
waarschuwden tegen de joden en o.m.
de christenen verboden in dienst te zijn
bij joden. In 1924 nog waarschuwden de
Nederlandsche bisschoppen in het pro
vinciaal Utrecht concilie tegen de joden
en gaven zij aan hoe de katholieken hun
houding tegenover de joden moesten be
palen. Dit is nog kort geleden. Deson
danks schijnen de katholieken en hun
geesteliiken dezen tijd volkomen verge
ten te zijn.
Hitler is tenslotte gezonden om de
christen volkeren te redden van rle sla
vernij. Hi®rlur;fde den strijd, dien de jo
den inzetten, wetende dat zij op Ameri
ka en Rusland konden rekenen, aan. Hij
zal Europa vrij en onafhankelijk maken,
vrij van Jootjsrhen en Engelschen in
vloed. onafhankelijk van andere wereld
deelen.
TV/T ET trots wees Mussert verder op
-L** het offer dat tal van Nederland
sche jongens brengen aan het Oostfront,
waar zij naast hun Duitsche kameraden
vallen.
Onze vrijheides door don wil van den.
Fuehrer en door het werken van de
N.S.p. gewaarborgd In het nieuwe Euro
pa, zooals de Rijkscommissaris heeft
medegedeeld
Dat is .een verheugende wetenschap,
die echter de^ riationaal-SfccialLSten voor
een zware verantwoordelijkheid stelt.
Maar dp N.S.B ers zijn dankbaar dat zij
die verantwoordelijkheid mogen dragen
Als Nederlander, zoo zeide Mussert ver
werp ik ook.hel staatsahsolutisme. Maar
in e(m corporatieve ordening en met ge
westelijke invloedssferen zal de N.S.B.
voor en ten behoeve van het volk regee
ren. Er zal socialisme van de daad en
gerechtigheid zijn Het Nederlandsche
volk zal herlëve i. het zal door een cri
sis heen. naar een nieuwe toekomst wor
den gevoerd
Na een donkere periode zal het licht
komen De volgende tien jaren zullen
iarcri van ophouw zijn voor ons land, zoo
besloot Mussert zijn rede. waarvoor de
stampvolle zaal hem met langdurige
ovaties dankte.
De bijeenkomst werd besloten met de
zesde strophe-van het Prinsenlied.
Vandaag verduisteren
om 17.43 uur
Vandaag (Donderdag) gaat de
zon on om 9.07 uur; onder om 17.43
uur*De maan gaat op om 10.29 uur:
onder om 19.32 uur.
Vrijdag gaat de zon op om 9 0S
uuronder om 17.43 uurDe maan
gaat op om 11.35 uur: onder om 20-32
uur.
CAPELLE a. d. IJSSEL, 20 Nov.
Een ernstig ongeluk heeft zich
vanochtend in de vroegte even
voorbij Capelle aan den IJssel
voorgedaan. Een autobus van den
dienst van gebr. Stam te Krimpen
aan den IJssel, welke een dienst
Krimpen aan den IJsselGouda
onderhoudt en die te kwart over
zeven uit Krimpen vertrok-, is
even voorbij Capelle aan den IJs
sel van den dijk gereden en in het
water gestort.
Van de dertig, passagiers zijn
vijftien personen onder wie
verscheidene kinderen ver
dronken. Onder ,de slachtoffers
bevindt zich de bestuurder van de
auto, de heer Cor Stam.
,Hebt u al gehoord.
V'
's-GRAVENHAGE, IS November
Natuurlijk hebt u dc nieuwe geruchten
over de distributie al gehoord. Gisteren
vertelde uw buurman iets over het vet-
rantsoen en vandaag wist men op kan-t
toor, dat er met Januari heelcmaa geen
brood meer zou zijn.
Het is met dergelijke geruchten eigen-/
aardig gesteld. Telkens duiken er nieu
we op, de een al onwaarschijnlijker dan'
de andere, en telkens wordt er weer grif
geloof aan geschonken. Want de geruch
ten zijn sensationeel nieuws en schijnen
ieder persoonlijk te raken. Meestal be
gint het hiermede, dat iemand toeval
ligerwijs iets over onze voedselpositie
opvangt en dit. zonder het te controlee
ren of te begrijpen, waarom het eigen
tijk gaat, verder vertelt. Het streelt het
gevoel van eigenwaarde om heter inge
licht te schijnen dan de medemensch en
daarom is het zoo verleidelijk om aller
lei vage verhalen, liefst nog wat aange
dikt, te verspreiden. De fluisteraars zijn
ingewijd en beschikken over goede bron
nen
Alle geruchten, die over onze voedsel
positie circuleerden, bleken op den duur
of zeer overdreven of geheel onjuist te
zijn. De groenten z&uden op den bon ko
men, maar ze worden nog altijd vrij ver
kocht. Om het inmaken van groenten te
verhinderen, zou het zout blauw ge
kleurd worden. Maar het is nog altijd
wit en duizenden huisvrouwen weten
met de haas'ig ingeslagen voorraden
geen raad. Zoo wordt/ elk gerucht na
eenigen tijd tot zijn ware proporties te
ruggebracht. Maar terstond is er weer
'een nieuw, dat dan .weer geloofd wordt
en zoo gaat het voert. De geruchten
scheppen verwarring en onrust onder
het publfek en werken als sluipend gif,
dat. langzaam, maar zeker d- menschen
in een uiterst geprikkelden toestand
brengt. Voor het Nederlandsche. volk,
dat terecht den naam.$ieeft een nuchter
volk te zijn, is een dergelijke gang van
zaken eigenlijk beschamend.
Den laatsten tijd deden allerlei vreem
de verhalen de ronde. Vooral met bet
brood zou het al heel slecht gesteld zijn
De een wist het van den ander! maar de
maker van dit verzinsel was onvind
baar. Want het is een verzinsel, verze
kerde ons de directeur van hef centraal
distributiekantoor, een man dus. die bij
uitstek op de hoogte is van alle distri
butiezaken. Hij sprak zelfs van „belache
lijke praatjes".
Zoo blijkt ook dit gerucht, weer zin
loos te zijn. Doet daarom niet meer aan
de fluistercampagne over de distributie
en houdt uw hoofd koel, zooals het een
goed Nederlander "betaamt.
de
n
U 5T is gebleken, dat de behoefte aan goede muziek in het algemeen grooter is ge-
worden dan ooit tevoren. Ervaringen opgedaan in Utrecht, Amsterdam, Den
Haag. Rotterdam. Haarlemen Arnhem bevestigen dit en zij leiden tot dc conclusie, dat
inkrimping van het bestaande aantal symphonie-orkesten zeker op dit moment, met
de bestaande muziekbehoefte in strijd zou zijn.
Het nieuw ontworpen schema van de orkestbezettingen en van dc salarieering
der musici, waarover wij in ons avondblad van gisteren uitvoerig berichtten, is in
overeenstemming gebracht met de normale en redelijke cultureele en sociale eischen
Bekend mag worden verondersteld, dat de orkestbest uren ook veelal op de orkest
bezettingen hebben beknibbeld om de salarissen nog eemgermate tc redden. Het
kwaad straft echter ook hier zichzelf: de mindere prestaties van een te klein bezet
orkest zouden op den duur de belangstelling in die mate schaden, dat de inkomsten nog
verder 'dalen.
Redelijke orkestbezettingen, welke de uitvoering van de meesterwerken der
toonkunst onverminkt waarborgen, zijn dan ookvastgesteld en zullen in de toekomst
stipt worden gehandhaafd. Bij het vaststellen van deze bezettingen is rekening ge
houden met den hislorisrhen groei der orkesten in de verschillende plaatsen en met
hun ligging ten opzichte van elkaar.
Aangaande de salarieering der musici werd overwogen, dat -de werkzaamheden
als orkestlid den geheelen mcnsch vergen, een volledige dagtaak vormen, lederen
morgen wordt drie d vier uur gerepeteerd en elk concert eisclit ontzaggelijke in
spanning. Vele concerten, dikwijls ver buiten de stad. kosten veel tijd en energie.
De overblijvende tijden moeten dringend worden aangewend voor studie en niet, zoo"
als thans geschiedt, voor allerlei nevenwerkzaamheden in diverse instrumentale ensem
bles of zelfs in obscure amusements-orkesten. om nog enkele geringe bijverdiensten
te verkrijgen.
i i *y°0r orlzestmus,cl- dit ten minste zeven jaar ernstige studie achter den rug
neoben, werd een minimum-satarieering vastgesteld welke gezien den huidigen le
vensstandaard niet anders dan 'matig is te noemen, maar die niettemin voor talloozen
een verdubbeling van het tot heden gangbare salaris uitmaakt.
/V-V/ de nieuwe salarisschema's
practijk te kunnen doorvoeren, narn
het rük de verplichting op zich. om hei
ver schil tusscben dc oude en unuwc loon
lijsten te garandeeren. In deze kwestie
heeft het aan medewerking van'de zijde
van den Nederlandschen Omroep niet ont
broken. Zijn royale gebaar heeft de nieu
we mogelijkheden mede verwezenlijkt
Tegenover de verleening van de gel
den door de overheid aanvaarden de or
kesten enkele voorwaarden, welke te he
schouwen zijn als de eerste maatregelen
tot reorganisatie van het muziek- en
concertwezen in ons land en het van
staatswege controle uitoefenen op hel
besturen van de orkesten. In het kort
kunnen deze voorschriften als volgt
worden samengevat: voor belangrijke
aangelegenheden en maatregelen, be
trekking hebbende op de exploitatie, de
economische en sociale belangen, als
mede op de artistieke en cultureele be
langen ^van het orkest en van de mot de
orkesten verhand houdende vereenigin-
gen en instellingen, dient overleg te wor
den gepleegd met het departement*
Voorts zijn dc orkesten gehouden
de werken van Nederlandsche
componisten meer dan voor
heen in hun programma's recht te
doen wedervaren en 20 a 30 pet. van
de totale programma's voor deze
werken in te ruimen. Da» de nadruk
moet worden gelegd op het engagee-
ren van Nederlandse hesoiis-
ten, spreekt wel van zelf. Tenslotte
bevatten de voorwaarden nog eenige
regels voor de repetitie-uren en de
werkzaamheden van de musici bui
ten. hun diensturen in het orkest.
DitJ laatste om te voorkomen, dat
cenerzijds het verhoogde salaris een
aanleiding zal worden tot extra verzwa
ring van een thans reeds zwaren geeste
lijken arbeid en dat andorzijdsoh de ver
hoogde materieelc welstand van den
musicus volledig aan zijn orkestrale
prestaties ten goede zal komen, zonder,
dat deze gevaar loopen door het ver
richten van nevenwerkzaamheden te
worden' veronachtzaamd. Het belang
rijke gevolg hiervan zal* zijn, dat vele
instrumentalisten, die van „losse werk
zaamheden" moeten leven, thans oen be
hoorlijk stuk brood zullen verdienen,
zoodat de werkloosheid onder deze cate
gorie zal worden ingekrompen.
Aangezien deze laatstgenoemde bepa
lingen nog de mogelijkheid van uitzon
deringen voor speciale gevallen open
laten, kan gezegd worden, dat het depar
tement in deze niet do hoogst toelaat
bare soepelheid en billijkheid te werk
is gegaan. Elk uitzonderingsgeval zal
^■ïdividucel worden bezien, niet door een
ambtenaar, maar door een kunstenaar
die zijn deskundig oordeel baseert op de
practijk
De bezetting der orkesten
/A M de prestaties der orkesten in ar-
tisfiek opzicht ten volle te kunnen
waarborgen, zal de bezetting der orkes
ten in de toeko-mst zoodanig moeten zijn
dat alle meesterwerken der toonkunst
volledig verantwoord zullen kunnen
worden uitgevoerd.
Zoo mogelijk nog volgend jaar, zal de
minimum-bezetting er dan als volgt uit
zien: Residentie-orkest: 79 musici,
Utrechtsch S t e d e 1 ij k Orkest
en Rotterdamsch Philharmonisch Or
kest: 66 musici, de overige vier svmpho-
riie-orkesten: 56 musici Deze opzet is
evenwel niet zoo ingrijpend als zij lijkt,
want de meeste orkesten voldoen reeds
aan deze minimum-bezetting.
De uitbreiding van de werkzaamheden
der orkestleden, beteekent uiteraard ook
een uitbreiding der werkzaamheden der
dirigenten. Daarom heeft het departement
van Volksvoorlichting en Kunsten een op
roep gericht tot jonge Nederlandsche mu
sici piet aanleg of reeds gemaakte stu
die voor dirigent Reeds meer dan 50 'mu
sici hebben zich bii de afdeeling Muziek
van het departement bangemeld, waaron
der er slechts een twintig zijn die tot dus
ver geheel of vrijwel onbekend waren.
Uit de binnengekomen sollicitanten zal
een kèuze worden gedaan en zal aanstel
ling plaats vinden als tweede dirigent bil
de grootere- en als leerling-dirigent bij
kleinere orkesten. Daarmede hoopt men
e eniger mate tegemoet te komen aan het i»
Nederland al sinds lang zoo gevoelde ge
mis aan gelegenheid voor jonge musici,
zich in het dirigeeren te bekwamen of hun
opleiding te voltooien.
\J OORTS mag er op worden gewezen,
v hoe men zich voorstelt dat de van
staatswege uitgeoefende controle op
deze reorganisatie zal werken. Het de
partement zal een wakend oog houden
op de artistieke en cultureele belangen
der orkesten, terwijl de zakelijke aange
legenheden zullen worden behartigd
door het Centraal Bureau voor het or
kestwezen, dat de werkzaamheden van
de orkest-administrateurs zal omvatten
en aldus ten nauwste voeling zal hou
den met hej orkest-apparaat in het ge-
heelë land, om dan onder deskundige
leiding alle handelingen der orkesten te
stiniuleeren en te controleeren. Zooals
men weet, is de heer E. E 1 ?>e n a a r, de
vroegere administrateur der Arnhem
sche Orkest vereeniging. benoemd lot di-
ricteur van dit bureau.
Ten deelc hangt dit werk van het Cen
traal Bureau voor bet orkest wezen sa
men met de nieuwe en ruimere taak,
welke den orkestbesturen toevalt. Mét
name kan deze nieuwe taak in het bij
zonder bestaan uit het <*reëeren van de
behoefte aan muziek, liet kwecken en
opvoeren van de sluimerende en reeds
bestaande belangstelling^voor hot werk
van de orkesten in hot rayon van hun
werkzaamheden, het vormen en uitbrei
den van vereenigingen van „Vrienden
van het orkest" en van jeugdverocnigin-
gen, gelijk deze reeds in vele steden be
staan. Voorts in het voeren van een in
tensieve propaganda in de pers, het
doen geven van voorlichtende voor
drachten, het samenvoegen van andere
muzikale uitingsvormen tot een harmo
nisch stedelrjk en provinciaal muziek
leven door koron en kunstkringen in
een ruimer plan tc betrekken, enz.
Een afdeeling „Kunst
aan het volk"
Aan het departement van Volksvoorlich
ting en Kunsten zal binnenkort een afdee
ling „Kunst aan het volk" worden toege
voegd. welke tot taak zal hebben te onder
zoeken op welke wijze de plaatselijke ver-
eenigingen geholpen cn van advies ge
diend kunnen worden bij de uitvoering van
hun cultureele taak ter bevordering van
het stedelijke muziekleven. Hun zal voor
lichting worden gegeven hij het creëer en
en organiseeren vat) concerten, het coördi-
neeren van het stedelijke muziekleven,
enz. Het systeem der volks- en abonne
mentsconcerten zal in nieuwe banen wor
den geleid en worden gestimuleerd.
De orkestbesturen zullen worden uifge
noodigd hun administrateurs en dirigen
teneen ruimere bevoegdheid te geven-
Voort* overweegt het hoofd van de af
deeling Muziek ten departcnicnte. het ge
ven van een opdracht tot het componee-
ren van een werk voor koor cn harmonie
orkest. dat een heelen of halven avond
kan vullen, speciaal geschikt voor de pro
vincie-plaatsen, waar het zelf-music eer en
zulk een voorname plaats inneemt.
'7 OO heeft de historische uitgroei van
het. openbare muziekleven nog een
ander gevolg: de gemeenschap van de
wereld der muziek moei thans dringen
der clan voorheen,"een beroep doen op
de arbeidskracht van de orkestbesturen
en moet dit beroep vergezeld doen gaan
van een niet, Ie onderschatten verzwa
ring van hun taak en van hun verant
woordelijkheid. mOmdat er natuurlijke
grenzen zijn ffcstelrl aan datgene, wat
nienschenhand. verrichten en menschen-
oog overzien kan. heeft de overheid van
haar kant weer maatregelen getroffen,
om deze bestuurstaak gedeeltelijk te
ontlasten door ruimere bevoegdheden te
verleenon aan dirigenten en administra
teurs. Laatstgenoemden zullen met het
bestuur een werkcorrubinatie vormen,
waarin ieder ziin eigen verantwoorde
lijkheid draagt: de dirigent als kunst
zinnig. de administrateur als commer
cieel leider het bestuur als coördinee-
rend lichaam, het gchgel onder leiding
en toezicht van hot departement.
Op deze wijze slechts kan de overheid
er zeker van zijn, dat van de door haar
toedoen verbeterde nnalerieele positie
van de orkestleden en de hierdoor be
werkstelligde gelijke sancering van het
orkestwezen, ook het volle- cultureele
nrofijt wordt getrokken. Al met al is
hier epn toestand geschapen, waardoor
na een jarenlange ontwikkeling in de
verkeerde richting, eindelijk daden kun
nen worden gesteld van cultureele voor
uitgang en sociale rechtvaardigheid,
twee grondpijlers van he/t gezonde Ne
derlandsche muziekleven.
