eidsche universiteit en
volksche wetenschap
Troepen der V.S. van China
naar de Philippijnen
r
Japan is gereed
voor den sprong
Oproep voor den
Arbeidsdienst
DE EEMLANDER
Uitgave VALKHOFF Co. Arnhemsche Poortwal 2a
MEENING VAN
prof. v. DAM
Met Duitschland
tegen
het kapitalisme
TEGEN DE JODEN IN
FRANKRIJK
Litwinoff te Calcutta
OLIE EN RUBBER IN
NED. INDIE VOOR
AMERIKA
STEEDS MEER
ELLENDE....
Meldt U ter keuring!
Roman-prijsvraag van
„De Schouw"
AARGANG No. 131
ZATERDAG 29 NOVEMBER 1941
4MERSFÖ0RTSC1H DAGBLAD
^NEMENTSPRIJS: per 3 maanden voor Amersfoort 2.05;
naand 0.68; per week 0.16. Binnenland franco per
per 3 maanden 2.50. Afzonderlijke nummers 0.05.
Postrekening 47910
TELEFOON INTER C. 4620
HOOFDREDACTEUR J. VALKHOFF - AMERSFOORT
PRIJS DER ADVERTENT1EN: van 14 regels 1.00, elke
regel meer 0.25. Speciale prijzen bij contract. Liefdadigheids-
advertentiën voor de helft van den prijs. Kleine Advertentiën
„KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels 60 cent. elke regel
meer 12 cent, driemaal plaatsen 1.20.
het komende jaar zal de Arbeidsdienst hoogst
waarschijnlijk vooralle aanstaande mannelijke
studenten verplicht worden gesteld
RAVENHAGE, 29 Nov. De
en van prof. van Genechten
ons hooger onderwijs, in het
nder over de Leidsche univer-
vormden het uitgangspunt
n vraaggesprek tussehen den
taris-generaal van het depar-
nt van Opvoeding, Wetenschap
ultuurbescherming, prof. dr. J.
Dam en een redacteur van hét
speciaal was daartoe aanlei-
passage in het verslag van het
oud met prof. van Genechten,
eze gezegd had: „Wij, nationaal-
ten, hopen nu, dat Leiden bin
irten tijd uit zijn asch zal herrij
een volksche universiteit, waar
nschap in dienst van het volk
eesteld Ik vprheug mij, aldus
an Genechten, er zeer over, dat
gnchtend (17 Nov. Red de
ris-géneraal van het departe-
an Opvoeding. Wetenschap en
rhesrherming op de tentoonstel-
in Duitsche wetenschap te Am-
hetzelfde standpunt heeft inge
van Dam stelde er prijs op aller-
doen uitkomen, dat hij te Am-
niet op Leiden heeft gezin-
doch over werenschap en volks
schap in het algemeen heeft ge-
Onder deze omstandigheden
de secretaris-generaal gaarne de'
uit zijn rede, waarop de heer
nechten waarschijnlijk heeft ge-
letterlijk doen volgen Zij luidde:
moet het iéder opvallen, hóezeer
Duitsche wetenschap door het bel.ing
staat wordt beïnvloed. De weten-
in dienst van het vaderland en het
teld. In een omvang, welke hier te
nbekend is geweest. Soms kan men
on3 constateeren, dat men op theo-
gronden hier afwijzend tegenover
t de bewering, dat de wetenschap en
oefenaren vrjj moeten z\j en met con
\an deze vriihoid beteekent. wan-
staat of de volksgemeenschap met
wenschen in dit opzicht naar vo
lk ben het daarmee eens. voor zoo-
het resultaat van den arbeid betreft,
rzoeker moet zich by het uitwerken
resultaten uitsluitend door weten-
Üke overwegingen laten leiden. Ik
edhter de noodzakelijkheid van de
van de wetehschap in algemeenen
staat heeft natuurlijk het recht van
nschap de oplosing van bepaalde
ukken te verlangen. De onderzoeker
lid van de gemeenschap en z\jn
iappeljik aparaat is hem immers in
e gevallen door deze volksgemeen-
r beschiking gesteld. Zoo hebben
erlanders herhaaldelijk ook zelf ge-
herinner slechts aan de problemen
gezondheid, aan de drooglegging der
aan het in worden z\inde nationa
als voorbeelden van geleide weten-
Volksche wetenschap
rband hiermede merkte prof. van
dat wetenschap in dienst van
Ik toch eigenlijk iets anders *s
'Iksche wetenschap
at verstaat u dan onder volksche
chap en hoe denkt u zich de he-
e daarvan?
et begrip „volksche wetenschap"
aar mijn meening verder dan óe
an wetpnschap. waarover ik in
dam sprak. Ik zou eronder wil
rctaan wetenschap, die als hpt
iet het volk is vpreroeid en wei
oefenaren dpn sampnhang met
heele volk ten volle beseffen en
ontwikkeling in aanraking zijn
met de vraagstukken en in
wikkelinsr in aanraking zijn ge
met de Vraagstukken van de
meenschap. Die beoefenaren
daartoe door een werkelijk
he opvoeding in staat worden ge-
eerst wanneer die onvoedinsr ten
inrtioneert. zal dit ideaal worden
■nlijkt,
Iet welke middelen stelt u zich
lit te bevorderen?
Een van de belangrijkste en het
akkeliikst te realisepren midde-
an die volksche onvoeding is
de arbeidsdienst. Hooestwaar-
inlijk zal deze in het komende
voor onzp aanstaande sttiden
vernlicht worden eesteld Dpzp
zal dan vooralsnog alleen voor
nianneliike ioneelui gelden en
's in geval van afkeuring hij
voor den arbeidsdienst noodza-
onderzoek zal van dien eisch
de toelating tot universiteit of
eschool wordpn afgezien.
lt:
Leiden zal zoo spoedig mogelijk die
nen te worden heropend. Of daartoe moet
worden afgewacht lot er werkelijk een
volksche universiteit kan ontstaan, bewijfel
ik. De volksche universiteit beschouw ik
immers als het hoogtepunt van de volk
sche opvoeding, doch dat kan m.i. niet uit
den grond worden gestampt. De ontwikke
ling van onze hoogescholen in die richting
zal geleidelijk moeten gaan. Mijn meening
is dan ook. dat wij er naar moeten stre
ven van het oude al datgene te behouden,
wat levensvatbaar is. Natuurlijk zal, voor
dat de rijkscommissaris ot heropening van
de Leidsche universiteit overgaat, een ver
andering van aspect moeten hebben plaats
gevonden. Aan dc voorbereidingen der in
dit verband te nemen maatregelen wordt
gewerkt.
Zijn er ook verder wijzigingen van
de 'óelatingséischen te verwachten?
Met het oog op den heerschen-
den noodtoestand, waardoor op ver
scheidene scholen voor voorberei
dend hooger en middelbaar onder
wijs het normale programma niet
kon worden verwerkt, zullen de
eischen van de in 1942 af te nemen
eindexamens ten aanzien van de
z.g, in'.ellectueele vakken worden
verminderd.
Verder ?al, juist om het hooger on
derwijs méér dan tot nu toe met de
volksgemeenschap te doen vergroeien,
de regéling der studiebeurzen ajm een
herziening worden onderworpen om
een ruimere toe'reding van uitmunten
de candidaten uit financieel minder
draagkrachtige kringen mogelijk te ma
ken. Daarbij moet rekening worden ge
houden met den toestand van 's rijks
scha'kist, die helaas geen groote uit
breiding van het totaalbedrag der stu
diebeurzen toelaat.
Hoe denkt u zich de ontwikkeling
van de verhouding tussehen hoog
leeraren en s'udenten?
Er zal een nauwere band tussehen
hen dienen te worden gevormd. In de
plaats van de verschillende studenten
organisaties, die ten deele al verdwenen
zijn. zal er een algemeens studentenge
meenschap moe'.en tot stand komen
Verder zal meer aandacht dienen te wor
den besteed aan sport en lichamelijke
opvoeding.
Ook voor de hoogleeraren?
Voor zoover zij daartoe in staat
zijn, zou ik gaarne zien, dat ook zij aan
de lichamelijke oefening deelnemen, al
thans, da' zij van hun bélangstelling
daarvoor doen blijken.
Heeft de sluiting van Leiden ook
directen invloed op de met de univer
siteit verhonden laboratoria én klinie
ken?
Voorzoover daar wetenschappelijk
werk word' verricht, kan dit op de ge
bruikelijke wijze doorgaan. De te nemen
maatregelen hebben alleen op het on
derwijs betrekking.
Daar de indruk is gewekt, als zouden
de uitslagen van de examens aan de Leid
sche universiteit in de laatste maanden niet
met den noodigen ernst door de hoogleera-
ren zijn vastgesteld, heb ik een onderzoek
hiernaar ter hand genomen, waarvan de
uitslag te ziiner tiid bekend zal worden ge
maakt. Inderdaad zijn er den laatsten tijd
te Leiden zeer veel examens afgelegd, doch
voorloopige informaties omtrent het aantal
zeslaagden en het aantal afzewezenen heb
ben mij reeds den indruk gegeven, dat het
percentage der afgewezen candidaten niet
abnormaal klein is eeweest.
Overigens spreekt het vanzelf, dat hou
ders van deze maand te Leiden behaalde
universitaire diploma's de aan het bezit
van hun getuigschriften verbonden rechten
kunnen uitoefenen. De overigen hebben de
zelegenheid en daarvan is reeds een
ruim gebruik gemaakt hun studie aan
een andere universiteit voort te zetten en
zij kunnen, zoodra Leiden zal zijn heropend
desgewenscht daarheen terugkeeren.
ROEMEENSCHE ONDER
SCHEIDINGEN
BOEKAREST, 29 Nov. (D.X.B.). De
bevelhebber van de Duitsche luchtvaart
missie in Roemenië luitenant-generaal
Speidel en de Duitsche luchtvaart
attaché, generaal-majoor Gerstenberg.
zijn onderscheiden met het Roemeen
sche commandeurskruis van de orde
van verdienste voor vliegers. Kolone.
Bassenge van de Duitsche luchtvaart
missie en de Italiaansrhe luchtvaart
attaché ontvingen het officierskruis van
dezelfde orde.
'ie eisch zou dus voor alle instel
van hooger onderwijs behooren te
en
nderdaad, dat is mijn opvatting.
Leidsche universiteit
Velke zijn dan in het bijzonder de
emens ten aanzien van Leiden
XJ
De plaatsvervangend leider van de N.S-B de heer C. van Geelkerken, tiidens zijn
rede in de groote zaal van Tivoli te Utrecht- Foto Hofland)
BERLIJN. 29 Nov. (V.P.B.). Terwijl
de vijfdaagsche buitengewone zitting der
Japansche rijksdag een beeld gaf der
vastgeslotenbeid van de Japansche re
geering om de rechten van. het Japan
sche volk tot eiken prijs te verdedigen
en de nieuwe ordening in het Verre
Oosten, koste wat het kost, te verwezen
lijken, hield de Engelsche pers zich alsof
haar van de gebeurtenissen in Tokio
niets bekend was en vestigde zij de aan
dacht harer lezers geheel op het heen
gaan van generaal Wevgand, als buiten-
ewoon gedelegeerde van maarschalk
Pétain voor Fransch Noord-Afrika.
In Berlijnsche politieke kringen heeft
men nadrukkelijk op dit verschijnsel ge
wezen of duidelijk uitgesproken, dat
vooral de Engelsche propaganda er op
gericht is, telkens weer kunstmatig een
sóórt hoogspanning in den Stillen
Oceaan te veroorzaken, om vervolgens
te doen alsof er niets aan de hand is.
wanneer Japan hierop reageert.
De buitengewone zitting van den Ja-
panschen rijksdag behoort sinds een
week tot het verleden. En nadat men uit
Londen en New-York over liet Verre
Oosten niets meer gehoord heeft, achten
thans de Amerikanen naar het schiint,
den tijd gekomen om op hun beurt de
reclametrommel te roeren Plotseling
hebben zii hun troepen te Sjanghai.
Tientsjing en Peking bevel gegeven orn
China te verlaten.
Het eerste contingent van deze
troepen aan wie sinds tientallen ja
ren de bescherming der Amerikaan-
sche belangen in China was toever
trouwd, is te Sjanghai ingescheept.
Bij het afscheid verklaarde een En
gelsche redenaar flat dit geenszins
beteekent. dat Amerika zijn positie
in China opgeeft, doch dat Washing
ton „het dek vrij houdt voor sterkere
handelingen". Een tweede contin
gent zal Zondag uit China vertrek
ken. De troepen worden naar de
Philippijnen gedirigeerd, waar zij
bij de daar staande Amerikaansche
bezetting worden ingelijfd.
Er blijft geen enkelen Amerikaan-
schen soldaat in China achter. De Ame
rikaansche soldaat in China achter De
Amerikaansche kanonnpprbooten. die op
de Yanctse waren eestaiioneeerd zijn
eveneens hegonen deze rivier te ontrui
men. Uit,overwegingen van prestige wil
de man aanvankelijk nog één kanon
neerboot op de Yangtse achterlaten.
Maar ook dit plan is opgpgeven en alle
Amerikaansche kanonneerhooten be
vinden zich eveneens op weg naar de
Philippijnen
Amerikaansch opperbe
vel in het Verre Oosten?
I-I F.T Amerikaansche gezantschap te
Tokio heeft een „laatste waarschu
wing" gericht tot alle Amerikaansche
staatsburgers in Japan, om dit land
oogenblikkelijk te verlaten. De meeste
Amerikanen zijn reeds uit Japan ver
trokken, zoodat deze waarschuwing uit
sluitend heteekenis heeft voor slechts
achthonderd personen, grootendeels zen
delingen. Ter zelfder tijd hadden de
Amerikaansche autoriteiten de Amerika
nen te Malakka, Noord-China, Tsjang-
kian en Midden-Mongólië aangeraden
om zich zoo spoedig mogelijk naar el
ders te begeven.
De geruchten over Engelsch-Ame-
rikaansche onderhandelingen, om te
komen tot een centraal opperbevel
van een Engelsch-Amerikaanscha
vloot in het Verre. Oosten, worden
bevestigd. Te Berlijn heeft men re
den om aan te nemen, dat de Ameri
kanen dit opperbevel in handen
zullen krijgen. De basis van de En-
gelsch-Anierikaansche vloot in het
Verre Oosten schijnt Singapore te
worden, waarbij de Amerikaansche
admiraliteit dan niet alleen over dit
sterkste Britsche bolwerk, maar over
alle steunpunten der Engelsche vloot
in den Stillen Oceaan de beschik
king zal krijgen.
Gelijk bekend, bevindt het nieuwste
Britsche slagschip Prince of Wales"
zich op weg van Kaapstad naar Singa
pore. Sedertdien is bekend geworden
dat het slagschip „Warspite", hetwelk
momenteel te Portland in de Ver. Staten
in dok ligt. weldra eveneens naar Singa
pore. zal vertrekken. Het Britsche aan
deel in de Engelsch-Amerikaansche
vloot in het Verre Oosten bedraagt dus
reeds twee slagschepen.
VICHY, 29 Nov. (D.N.B.). Naar van
betrouwbare Fransche zijde verluidt,
zal de regeering op voorstel van den
commissaris-generaal voor de Joodsche
vraagstukken, Xavier Vallat, binnen
kort een reeks verdere maatregelen ne
men tegen de Joden in Frankrijk. Zoo
zal het reeds bestaande verboS tot uit
oefening van bepaalde beroepen door
Joden, zooals bijv. bij het perswezen, bij
de film en het tooneel, wordpn uitge
breid tot talrijke andere beroepen. In
Frankrijk wonen op het oogenblik rond
350.000 Joden, onder wie de buitenland
sche Joden ten getale van 200.000 het
voornaamste contingent vormen. In
handel en industrie waren de Joden ver
tegenwoordigd door rond 27.000 Jood
sche ondernemingen, die door het aan
stellen van een beheer van staatswege
geleidelijk worden geariseerd Fransch
Xoord-Afrika heeft in totaal eveneens
350 000 Joden.
BRITSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN
DUITSCH GEBIED
BERLIJN, 29 Nov (D.N.B.) In den
nacht, van 27 op 28 November is een
aantal Britsche vliegtuigen naar West
en Noord-West-Duitschiand gevlogen.
Zij wierpen eenige bommen neer. die.
slechts geringe materieele schade ver-
oorzakten. Eenige dooden en gewonden
zijn te betreuren.
TOKIO, 29 November. (V.PB.) - De
politieke spanning in en om de Stille Zuid
zee houdt onverminderd aan. Japan houdt
de toebereidselen tot een oorlog in het
Verre Oosten van Anglo-Amerikaansche
zii de nauwlettend in het oog. Het geheele
Verre Oosten bevindt zich als het ware in'
een toestund van oorlogsalarm. In Japan
sche politieke kringen is men vooral ver
ontwaardigd over het feit. dat Amerika in
het openbaar steun blijft verleen en aan de
regeering te Tsjocngking. ofschoon het zich
juist op dit oogenblik beter wat op den
achtergrond zou kunnen houden.
Deze wedprzijdsche steun komt vooral
tot uiting in de dezer dagen tot stand
gekomen overeenkomst tussehen beide
regeeringen, waarbij aan Amerika het
recht wordt toegekend, verschillende
vliegtuigbases aan te leggen in de pro
vincie Fokien, dus tegenover Formosa.
In geval van een oorlog tussehen Japan
en Amerika zullen deze bases worden
gebruikt, zoowel door Amerika als door
Tsjoengking. Voorts werd bekend, dat
in de omgeving van Loengtsjwan ten
Noord-Oosten van Kanton, onder leiding
van een Amerikaansch officier vliegvel
den worden aangelegd, waarbij de hier
aanwezige grotten zoodanig worden uit
gebreid, dat machines, personeel enz.,
er een veilige schuilplaats in kunnen
vinden.
Tegelijkertijd vestigt men de aan-
dat óp de Philippijnen. Hier is de in
lijving van het leger onder het op-
perhevel van de V.S., welke begin
September een aanvang nam, vol
tooid. Op den 24sten November wer
den dus 8 regimenten Philippino-in-
fanterie, tezamen sterk ongeveer
20.000 man, ingedeeld hij dé. strijd
krachten van de V. S. in het Verre
Oosten. Na afloop van deze reorgani
satie tellen de strijdkrachten van de
V. S. in hét Verre Oosten dus lö
Philippino-divisieé.
Inmiddels gaan de Japanners voort,
verschillende steunpunten in Midden- en
Zuid-China te bombardeeren. Sterke af-
deelingen bommenwerpers vlogen hoven
Lioetsjou en Kewilin in de provincie
Kwangsi en boven Ling én Tenghsien in
de provincie Hoenan, waar zij vliegvel
den en andere militaire objecten met
bommen bestookten.
BERLIJN, 28 Nov. Onze V.P.B.-cor-
respondent meldt: Stalin's buitenge
woon ambassadeur te Washington, Lit
winoff. heeft na een vrij langdurig
oponthoud, wederom een etappe van
zijn reis met hindernissen achter den
rug.
Uit Cairo vloog hij naar Calcutta waar
hij intusschen is aangekomen. Waarom
hij niet langs den kortsten weg. via Por
tugal of Brazilië, naar Amerika gaat.
wordt niet eemeld.
Het feit dat hij de route over Britsch-
Indié koos, wordt in dien zin gemoti
veerd. dat hij ter plaatse besprekingen
wil voeren over de situatie in den Stil
len Oceaan.
BERLIJN, 29 Nov. (V.P.B.). Do
„Deutsche A 11 g e m e i n e Z e i-
t u n g" verneemt van haar correspon
dent te Sjanghai, dat de onder Japan
sche controle staande „North China
Daily New s" in een artikel betoogt,
dat de rubber en de olie van Neder-
landsch-Indié voor de Vereenigde Sta
ten van nog veel grooter belang zijn.
dan het bauxiet van Suriname Het
blad werpt de vraag op, of in verband
hiermede binnenkort Amerikaajische
troepen met toestemming van de „Ne-
derlandsche regeering" te Londen. Ne-
derlandsch Oost-Indie eveneens onder
hun bescherming zullen nemen.
Het aangehaalde Duitsche blad ver
meldt curiositeitshalve nog, dat de
Daily Mail een kaartje heeft gepu
bliceerd, waarop niet alleen Neder
landse h-West-Indië staat, maar ook
een deel der Westkust van Afrika me',
de stad Dakar. In het onderschrift staat
te lezen, dat de in stippellijn weerge
geven verbinding tussehen Paramaribo
en Dakar 2350 mijl bedraagt. De D. A. Z
beschouwt dit als een bewijs te meer
voor de diepere bedoelingen der groo
te democratieën
De Daily Mail weet tevens mede te
deelen, dat Noord-Amerika aanzienlijke
strijdkrachten te land, ter zee en in de
lucht naar Suriname heeft gezonden.
Vandaag verduisteren
om 17.33 uur
Vandaag Zaterdaggaat de zon
op om 9.22 uur, onder om 17.33 uur.
De maan gaat op om 15 59 uur on
der om 4 27 uur
Zondag gaat de zon op om 9.23
uur. onder om 17-32 uur. De maan
gaat op om 16.23 uur. onder om 5 30
uur.
Maandag gaat de zon op om 9 25
uur. onder om 17.32 uur. De maan
gaat op om 16 49 uur, onder om 6.33
uur.
LI OE verder het overwinnende Duitsche
leger het Sovjet-land binnen trekt, hoe
meer ellende het op zijn weg ontmoetJa
renlang heeft de bevolking van den Heil
staatgebukt geleefd onder het luk van
een regiem, dat met zijn verderfelijken ar
beid een heel volk te gronde heeft gericht
Ziet naar de woningen van de Sovjet-boe
ren. ziet naar de kleeding die de burgers
dragen, het is alles armoede en ellende. En
dat deze ellende door. den gecsel van den
oorlog in niet geringe mate is toegenomen
laat zich begrijpen.
Daarom moet ook spoedig hulp verleend
worden aan deze menschcn. die thans meer
dan ooit een helpende hand behoeven.
Aan deze taak zal ook Nederland ziin
deel hebben. Nederland zendt een ambu
lance naar het Oostfront. Nederland zal
tooncn wat mcnschenliefde is. Nederland
zal zich van de beste ziide doen kennen.
Reeds stortten duizenden hun biidragen
voor de totstandkoming van dc Ncderland-
sche ambulance.
De uwe wordt nog verwacht.
Stort haar vandaag nog op girorekening
8-7-6-0-0
NEDER LANDS CHI- AMBULANCE.
Koninginnegracht 22. 's-Gravenhage
VOOR vrijwillige dienstneming hij
den Nedcrlandschen Arbeidsdienst
zal op ondervermelde plaatsen én data,
telkens tussehen 9.30 en 15.00, de gele
genheid zijn voor keuring voor vrijwil
lige dienstneming.
Iedere jongè man, die aan de volgende
voorwaarden voldoet, kan zich naar de
dichtstbü gelegen kcuringsplaats begeven en
zich aanmelden bü den voorzitter van den
kcuringsraad.
Reiskosten voor de heen- en terugreis
worden vergoed. Het is aan te bevelen een
broodmaaltijd mede te brengen.
Gegadigden moetèn aan dc volgende voor
waarden voldoen:
a. Nederlander zu'n-.
b. Niet jonger dan i7 en niet ouder dan 23
jaar zijn;
c. Ongehuwd zijn.
Meldt u ter keuring aan!
Arnhem. Menthcnstraat 12: Maandag 1 De
cember 1941;
Tilburg. Lange Schrijf straat 66, gob. Publie
ke werken: 1 Dee. 1941;
Den Haag. Huygcnsparlc 23: Maandag en
Dinsdag 1 en 2 Dec. 1941;
Nijmegen, Ridderstraat 4: Dinsdag 2 De
cember 1941;
's-Hertogenbosch, stadthuis, ingang achter
het Stadhuis 3, 2e etage: Dinsdag 2 Dcc.
1941;
Leeuwarden, school St. Anbhonystrant 4»
Woensdag 3 Dec. 1941;
Utrecht, school Draaiweg 29 (Gouverneur-
school): Woensdag 3 Dcc 1941;
Eindhoven, Kruisstraat 53, Parochiehuis»
Woensdag 3 Dec. 1941:
Heerlen, Esschenerwcg 25a, Centrale Werk
plaats: Donderdag Dcc. 1941;
Gouda. Oosthavcn 50. gem. consultatiebur.»
Vrijdag 5 Dec. 1941.
Ieder die wordt goedgekeurd en overi
gens aan de eischen voldoet, wordt op
15 December 1941 opgeroepen om ge
durende 51/» maand in den Nederland-
schen Arbeidsdienst te dienen.
Na beëindiging van den diensttijd van
5maand, kan de vrijwilliger hij ge
bleken geschiktheid in aanmerking ko
men voor een van de drie volgende
groepen:
a. opleiding tot kader;
b vrijwillig nadienen gedurende na
der te bepalen tijd;
c. na eervol ontslag voorkeur bij ar
beidsbemiddeling in
Nederland,
y 's-GRAVENHAGE, 28 Nov. De uit
geverij „De Schouw" te 's-Gravenhage
noodigt de Nederlandsche schrijvers uit
om deel te nemen aan een romanprijs
vraag. Voor het beste manuscript wordt
een prijs beschikbaar gesteld van 5000
gulden. De schrijvers der daarop vol
gende vier manuscripten ontvangen
ieder 500 gulden, terwijl ook de werken,
welke niet bekroond worden, nog voor
uitgifte in aanmerking kunnen komen.
Gevraagd wordt een roman van onge
veer 75.000 woorden, die door de stof en
de behandeling blijk geeft van liefde en be
wondering voor de beste eigenschappen
voor ons volk. Dit kan zoo ruim mogelijk
worden opgevat, maar als voorbeeld van
hetgeen den stellers van de prijsvraag voor
oogen gezweefd heeft, wordt genoemd:
1. Een roman waaruit de beteekenis blijkt
van de tradities van een geslacht;
2Een roman, die als basis heeft de ver
bondenheid van den mensch met den grond,
waarop hij leeft;
3. Een roman over het leven op dc Ne
derlandsche wateren of op de zee;
4. Een roman over de arbeidsprestaties
van ons volk:
5. Een roman over een groote figuur ot
over een groot moment uit onze geschiede
nis;
6 Een roman uit het leven of over de ge
schiedenis van Nederlandsche pioniers in
de wereld
Het oordeel van de jury, welke be
staat uit prof. dr. Jan de Vries, Jan H.
Fekhout, D Th. Jaarsma en dr. J. van
Ham is bindend. De termijn van inzen
ding sluit op 1 Juli 1942. Manuscripten
dienen franco gezonden te worden aan
den secretaris der jury, den heer K. W-
Boekholt p.a. uitgeverij „De Schouw",
Nieuwe Havenstraat 42, 's-Gravenhage,
Tel. 115515, die op aanvraag ook het vol
ledige prospectus voor deze prijsvraag
toezendt.
