steeds meer Britsche De Bolsjewisten hebben troepen rond Thailand Hangoe thans verlaten r a Vereenvoudiging der eindexamens H.B.S. en gymnasia i i 13 if DE ËEMLANDER Uitgave VALKHOFF Co. Arnhemsche Poortwal 2a pan weigert „de klok terug te zetten" Finsche pionniers bezetten de eilanden Winterhulp Nederland Belangrijke plaatsen bij Moskou bezet Met Duitschland voor een nieuw Europa Voorloopig alleen voor 1942 De begrafenis van overste Mölders e JAARGANG No. 135 DONDERDAG 4 DECEMBER 1941 AMERSTOORTSCH DAGBLAD iONNEMÉNTSPRIJS: per 3 maanden voor Amersfoort 2.05; maand 0.68; per week 0.16. Binnenland franco per st per 3 maanden 2.50. Afzonderlijke nummers 0.05. Postrekening 47910 TELEFO ON INTERC. 4620 HOOFDREDACTEUR J. VALKHOFF AMERSFOORT PRIJS DER AD VERTEN TIEN: van 1—4 regels 1.00, elke regel meer 0.25. Speciale prijzen bij contract. Liefdadigheids- advertentiën voor de helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels 60 cent, elke regel* meer 12 cent, driemaal plaatsen 1.20. TOKIO, 4 Dec. (V.P..B.) Berich- ■n uit verschillende bron toonen m, dat de spanning rondom Thai nd toeneemt. De laatste dagen erd gesproken over de mogelijk eid. dat Japan zich terwille van in eigen veiligheid gedwongen zou en om dit* land te bezetten. Thans emen de Engelschen maatregelen, elke in vele opzichten overeen- emmen met die. welke zijn voor tgegaan aan de bezetting van Sy- Irak en Iran. I et is onder de huidige omstandig- en moeilijk om betrouwbare infor ies rechtstreeks uit Bangkok te bo lken, zoodat men uitsluitend is aan- ezen op berichton uit Sjanghai en itOIlj. olgens deze berichten hebben de En- chen 50.000 Australiërs aan de Thai- ische grens opgesteld om de anti- ansche omsingeling te versterken, zelfder tijd verneemt men, dat er in sch Indië belangrijke contingenten pen zijn geconcentreerd, die naar na gedirigeerd zullen worden. Bangkok arriveeren ononderbroken eischen. Amerikanen en Chineezen Singapore. De regeering van Thai- i doet wat in haar vermogen ligt, onder de bevolking orde en rust te dhaven. Volledige vloot te Singapore ngelands modernste slagschip de ice of Wales, dat Dinsdag uit Kaap- ui te Singapore aangekomen is, r niet alleen, doch maakte deel van een eskader, hetwelk verschil- Ic kruisers, destroyers en andere hprlen telde. wals men weet heeft Churchill in begin van- de vorige maand beloofd ke vlootkrachten naar den Indi >n Oceaan te zullen zenden om de 5. bijstand te verleenen in het geval een conflict met Japan, ehalve de Prince of Wales zal ook slagschip Warspite, dat momenteel een Amerikaansche marinewerf ligt, r Singapore gedirigeerd worden, olgens berichten uit .Japansche bron r te Singapore geen Britsch eskader ir een volledige vloot gearriveerd, verschillende slagschepen omvat, nen worden echter in dit verband genoemd.. Nieuwe bases ^Deutsche AllgemeineZei- ïg verneemt van haar correspon- t te Tokio, dat Engeland aan Ame- i dc eilandengroepen der Malediven N'icobaren alsmede een derde gro^b, volgens de onduidelijken Japanschen >t de Cocos- of de Stjago-eilanden den kunnen zijn, verpacht zou heb- en bezig is om er een vliegveld en station voor oorlogsschepen aan te :en. Vorder verneemt Domei uit shington, dat het vliegveld op Pal- ra gereed is en dat de aanleg van gvclden op de Fidsji-eilanden, de stmis-eilanden en op Samoa aan den is. nor het varen in de wateren rond (erstmis-eilanden is van Amerikaan zijde officieel gewaarschuwd,zoo men mag aannemen, dat hier mij- liggen. ezelfdertija is bekend geworden, de V. S. een gemengd luchteskader r Fairbanks en een ander eskader r Anchorage in Ajaska hebben over- laatst. In Alaska worden drie steun den voor de militaire Amerikaan- e luchtvaart opgericht, o.a. te Nome, p de Aleoeten worden momenteel militaire vliegvelden aangelegd, ke deel zullen uitmaken van het dc- sief systeem van Dutch Harbor. Geen plaats meer voor optimisme De Japansche pers stelt zich, wat e bqrichten uit Washington betreft, 'gemeen op het standpunt, dat het ogenblik voor het nemen van een elinitieve beslissing thans is aan- ebroken. i t s j i N i t s j i wijst er op, dat ns alles is gezegd, wat er Ie zeggen In een verder bericht uit Washing- constateert het blad, dat goed inge- ite kringen van meening zijn, dat >an moeilijk zou kunnen besluiten, Amerikaansche zienswijze te aan rden. Er is geen plaats meer voor imisme ten aanzien van het verdere loop. ijna de heele Japansche pers uit zich gelijken zin en plaatst zich zonder iig voorbehoud achter de regeering. n verkondigt de meening. dat Japan de uiterste grens van zijn inschikke- heid is gegaan en dat de dreigemen- van Amerika met daden dienen te rden beantwoord. 'e inhoud van de nota, welke de orikaansche staatssecretaris. Huil, leden week Woensdag aan den spe 'en Japanschen ambassadeur. Koe soe. heeft overhandigd, is nog steeds •ekend laar generaal Tojo is dienaangaande zijn rede duidelijk genoeg geweest wijl ook het antwoord der Japansche coring thans zoo goed als vast staat, bcraal Tojo verklaarde, dat er te Washington niet het minste begrip be staat, voor de noodzaak, welke Japan dwingt te handelen, zooals het thans handelt. De Anglo-Amarikaansche mogendhe den weigeren eenig begrip aan den dag te leggen voor de levensrechten van andere volken en gaan voort de grond stoffen van het verre Oosten voor zich te monopoliseeren. De V. S. houden vast aan hun eisch, dat Japan zich weer zal onderwerpen aan het regiem van het negenmogend- hedenverdrag. Van Duitsche zijde merkt men hier bij op, dat deze eisch ongeveer gelijk slaat met de pretentie, dat Duitschland zich weer zal onderwerpen aan het ver drag van Versailles. Ook de Japansche minister van bui- tenlandsche zaken. Togo. heeft het Ja pansche standpunt nosr eens gepreci seerd toen hij ter gelegenheid van den verjaardag van het verdrag tus- schon Japan, China en Mandsjoekwo, zeide: „De Verecnigde Staten schijnen den toestand in het Verre Oosten niet te willen begrijpen en trachten waarlijk fantastische beginselen toe te passen, die niet in overeenstemming zijn met den wereldtoestand. Afgezien van het feit, dat de Vereenia- de*Staten geen begrip toonen, hebben zij de neiging den- hechten opbouw eener nieuwe orde te belemmeren. Daar. om is het noodig, dot men vastberaden naar dit verheven doel streeft en alle moeilijkheden en' hinderpalen over wint". Het luchtwapen ondersteunt den Duit- schen opmarsch op de Krim kracht dadig. Een trein, die door stuka-bommen werd getroffen, werd totaal verpletterd (Atlantic-Holland) 7000 POLITIEKE VLUCHTELINGEN IN ZWEDEN STOCKHOLM, 3 Dec. (D.N.B.). In de Tweede Kamer van den Zwcedschen Rijksdag heeft de minister voor sociale zaken, Moeller, medegedeeld, dat er in Zweden thans 7000 politieke vluchtelin gen zijn. HELSINKI, 4 Dec. Het bericht over de ontruiming van Hangoe, dat in 'het Finsche legerbericht van gis teren wa6 vervat, heeft in Finland groote vreugde verwekt. Het D.N.B- herinnert er in een van zijn berichten aan, dat het zeer belangrijke steunpunt in Maart 1940 samen met de daarbij behoorende eilanden aan de Sovjet-Unie moest worden verpacht. Hangoe vva6 door de bolsjewisten rnet de meest moderne middelen versterkt tot een buitengewoon versterkte plaats en vormde daarmede een directe bedrei ging voor Finland. De Finsche troepen, die Hangoe van de landzijde volknamen hadden ingeslo ten, versterkten hun druk den laatsten tijd. zonder echter voor de bestoi'ming nutteloos krachten op te offeren. Daar door kon het Sovjetgarnizoen zich tot dusver handhaven. Uit een hedenoch tend door het officiecle Finsche nieuws bureau uitgegeven front bericht, blijkt, dat de vuuractiviteit der bolsjewisten den laatsten tijd opvallend levendig was. In verschillende deelen van Hangoe werden ontploffingen en branden waar genomen, die geen gevolg waren van het Finsche artillerievuur. Onder de vijandelijke schepen, die de Have binnenliepen, bevond zich ook het groote troepentransportschip Molotof, hetgeen de conclusie wettigde, dat het steunpunt werd geëvacueerd. Dit- was vooral te verwachten, toen eenige re genachtige en mistige dagen met slecht zicht kwamen. Het bolsjewistische gar nizoen bestond uit ongeveer 30.000 man- Toen het slechte weer voorbij was, be gon wederom een levendige artillerie- activiteit. Deze (duurde Woensdag nog onverminderd voort. Van waarnemingspunten aan den Fin- schen kant werden tevens op vele plaat- De Duitsche opmarsch op de Krim wordt intensief voortgezet. Een vooruitge schoven afdeeling op weg naar haar nieuwe stellingen (Atlantic-Holland) sen in Hangoe branden waargenomen. Het lot van het transportschip Mplotof en van andere transportschepen, die op mijnen liepen, toont dat de bolsjewieken te laat begonnen waren met bun voor bereidingen. De evacuatie van de roe rende goederen is den bolsjewieken niet gëlukt in de mate, die in het voornemen lag. Bij de inneming van Hangoe werd een brief gevonden, waarin o.m. stond: „Wij gaan thans, maar wij keeren terug en de wraak zal zoet zijn." Het paohtgebied van Hangoe vormde een ovoal gebied met een doorsnede van *20 tot 30 kim., waarvan het. grootste deel uit water bestond. De talrijke scheren maakten de evacuatie moeilijk, doch eischten ook van de Finnen bijzondere aandacht- Het ingesloten gebied werd vooral door eenige steunpunten beheerscht, o.m. door Heraoe, en aan de Westzijde van het schiereiland door Bengtskaer, aan de Oostzijde door Haestoe, Koóe en Hermannsmc; worts in het zuiden door het eiland Russaroe. Deze steunpunten lagen achter de be scherming van een reeks krachtig Ver sterkte rotseilanden, die hier en daar een 'heele archipel vormden. De gevechten-om het bezit van deze eilanden waren de belangrijkste van de zen >orlog, aldus het frontbericht, en waren zeer wisselvallig. De manier, waarop de* Finsche troepen van de om liggende eilanden optraden, is daarbij het meest doeltreffend gebleken. De laatste twee dagen waren zoowel de Oostzijde al6 de Westzijde van het schiereiland door Finsche veriicnnings- troepen per boot verkend en eenige klei ne eilanden waren bezet. De bezettipg geschiedde gedeeltelijk zonder grooten tegenstand. Op 2 Decem ber werd Horsoe ingenomen, dat in het begin van den oorlog verscheidene ma len van de eenc hand in de andere was overgegaan en dat later de sleutelposi tie vormde van de Westelijke eilanden. In den ochtend van den derden De cember hebben de Finsche troepen, na zorgvuldige voorbereiding, de vesting Haestoe ingenomen. De sterke weer- standsnef-ten, de houten, steenen en be tonnen bunkers en de aan de natuur aangepaste, de omgeving beheerschende vuunstellingen, toonden, dat de bolsje wieken de grens van het parhtgebied zeer zorgvuldig 'hadden getrokken en bewezen, aan welke richting zij gedacht hadden, toen zij Hangoe opeisohten als „vlootsteunpunt" Toen de sleutelposities van het pachtgebiëd/, en tegelijkertijd het eiland Rusf$raoe gedwongen waren den tegenstand op te geven, was het lot van Hangoe beslist. Tezelfdertijd drongen de Finsche pionniers in verband metjiet gevaar der mijnen zeer langzaam en voorzichtig door op het schiereiland Hangoe zelf. De ze operaties zijn op het oogenblik nog gaande. In verband met de gelogde mijnen en dc bolsjewistisch© vallen hebben de pioniers ontzaglijk veel werk, zoowel op de eilanden als vooral ook op het schier eiland zelve te verrichten. De zuivering van het gebied geschiedt 6lechts staps gewijs, vooral daar de vijand nog van eenige steunpunten af de Finsche troe pen onder vuur neemt. Een ieder geve naar hij heeft aan Winterhulp, want gelenigd werd tot heden slechts een deel van 't leed in Nederland Lijstencollecte W.H.N. 5 en 6 December BERLIJN, 4 Dec. (D.N.B.). Van Duitsche militaire zijde wordt aan het D.N.B. gemeld: In het gevechtsgebied om Moskou hebben de Duitsche troepen, on danks deels zwaar ondermijnd ter rein en hier en daar feilen tegen stand van den vijand, in aanvallen verder terrein gewonnen. Strijd krachten van een pantserdivisie zijn door de linies der bolsjewieken heen gestooten en doorgedrongen in een groote plaats. Daarbij werden deelen van den tegen stander ingesloten en zijn tot dusver 450 gevangenen gemaakt, terwijl talrijke stukken geschut .werden buitgemaakt. Met dezen opmarsch kon de pantser divisie contact vestigen met een nabu rige infanteriedivisie. De Duitsche pant serstrijdkrachten zetten hnn aanval voort en namen, na het overwinnen van den bolsjewistischen tegenstand, nog verscheidene plaatsen in. Elders is do vooruitgeschoven afdee ling van een infanteriedivisie door de vijandelijke linies heen gebroken en heeft de onbeschadigde bruggen in han den gekregen. De afdeeling vormde een bruggehoofd aan den anderen oever, waardoor de verdere opmarsch der ach terna komende divisie mogelijk werd gemaakt. Andere tanks hebben in hardnek- kigen strijd .vijandelijke strijdkrach ten uiteengeslagen en met gebruik making van dit succes een sterk -verdedigde, groote plaats ingeno men. Gedeelten van dezelfde pantserdivisie ondersteunden een infanterie-aanval op een hoschrand, die eveneens in Duitsche handen viel. De bolsjewisten ondernamen ter ont lasting verscheidene, aanvallen in dit gebied met telkens twee tot drie com pagnieën, die echter alle voor den te genstander met veel verliezen afgesla gen konden worden. Ook in andere sectoren trachtte de vij and door nieuwe, wanhbpige tegenaan vallen het oprukken van do Duitsche troepen tegen te houden. Zoo heeft hij op een plaats op 2 De cember. gesteund door tanks en leven dig artillerievuur in den loop van een dag zevenmaal aanbevallen. Alle aan vallen werden met zware verliezen voor de bolsjewieken afgeslagen. Elders sloegen de Duitsche tanks uit het Zuiden ingezette aanvallen van in fanterie en tanks af. Bij al deze ge vechtshandelingen hebben de bolsjewis tische eenheden vele dooden en gewon den en in fotaal 20 tanks verloren. De Moermanskspoorlijn is op 2 De cember ten Zuiden van Kandalaksja door een formatie duikbommenwerpers aangevallen. Daarbij werd een ravitail- Ieeringstrein der bolsjewieken verrast» De zware hommen werden goed gericht, zoodat de locomotief on vele wagons zwaar beschadigd werden. Begeleidende jachttoestellen schoten een vijpndelij- ken jager neer. De overige Sovjetjagers ontweken daarop den luchtstrijd. Een tweede, doeltreffende aanval werd gericht op de Zuidelijke trajecten van de spoorlijn in den frontsector van Testenka. Hier werden de rails door voltreffers op 3 plaatsen vernield. VEEL NIEUWS IN WEINIG WOORDEN: Het officieele orgaan van de Spaan sche Falanx publiceert een decreet over de uitsluiting van Serrano Gcrardo Salvador Merino uit de partij, en zijn ontheffing yan zjjn functie als leider der Spaansche Falanx syndicaten. Het Fransche industriegebied bpleeft de laatste maanden een merkbaren opbloei. De positie van de zware industrie en van de kolenmijnen wordt bevredigend genoemd. Er z\jn evenveel arbeiders in dienst als vóór den oorlog. Vijfhonderd en dertig Spaansche arbei ders uit Sevilla, Huelva en Madrid zjjn naar Duitschland vertrokken. In het Engclsche Lagerhuis hebben 30 Labourleden een voorstel ingediend, dat de instelling van staatscontrole op dc Britsche sleutehndustrieën in den oorlog ten doel heeft. In het onbezette Chineesche gebied schrijdt het algomeene inflatieproces voort. Dc circulatie van bankbiljetten heeft reeds de tien milliard aanzienlijk overschreden en neemt voortdurend toe. De kosten van het levensonderhoud zijn verzeventienvoudigd. s-GRAVENHAGE. 4 December Dezer dagen zal in de Staatscou rant verschijnen een besluit van den secretaris generaal van hel departement van Opvoeding, We tenschap en Cultuurbescherming in zake vereenvoudiging van de eind examens voor de gymnasia en de hoogere burgerscholen a en b. Naar aanleiding hiervan heeft het A.N.P. zich tot prof. dr. J. van Dam ge wend en hem gevraagd op deze aan gelegenheid wat dieper in te gaan De secretaris-generaal wees- er nadrukke lijk op. dat het hier betreft een vereen voudiging, welke voorloopig alleen voot 1942 wordt aangebracht. Er zijn n.l. vele scholen, welke in den afgeloopen tijd niet op volle kracht hebben kunnen werken. Dc oorzaken daarvan betreffen o.m. een bekorting van den werktijd in verband me.t de vordering van gehou wen. waardoor vaak twee scholen in één gebouw moesten worden gehuis vest. Dit had natuurlijk vermindering van lestijd ten gevolge. Een andere factor in dit verband is de kolennood. waardoor de kinderen in de huiskamers Kun huiswerk moeten maken. De min der goede voeding maakt dan nog. dat de onderwezen stof niet zoo goed wordt opgenomen. Ten slotte komt er nog dit hij. dat met het oog op de komende ver plichting ten aanzien van den ar beidsdienst, de eindexamens waar schijnlijk zullen moeten worden vervroegd. Dc vermindering van eischen aldus ging prof. van Dam verder geldt ook t aanzien van het staatsexamen, dat het eindexamen gymnasium vervangt. Op welke vakken zal deze verminde ring betrekking hebben?' zij zal aldus luidde het antwoord voorname lijk de technische vakken betreffen, zoo- als wiskunde, scheikunde, natuurlijke historie, natuurkunde en ook omdat de hoogere burgerschool -A er onder valt. de handelswetenschappen. Het vak beschrijvende meetkunde vervalt b.v. bij het eindexamen H B S. B geheel, bii de stelkunde vervalt de samenge stelde interest. Het ligt in de bedoeling dat de hier opgesomde vakken of deelen daarvan niet alleen voor de eind examens vervallen, maar ook voor do zesde klassen, zoodat in dit ver band stukken, welke nog niet zijn behandeld, ook niet. meer behandeld mogen worden. U zei. dat deze wijzigingen voor loopig alleen voor 1942 gelden. Ligt het in de bedoeling in de toekomst evenzoo te handelen?" Inderdaad antwoordde prof van Dam gaan deze wijzigingen reeds ih de richting van een toekomstige defini tieve herziening van do eindexamens. Persoonlijk ben ik van meening, dat deze vermindering der eischen tevens ligt in de lijn, welke de hervorming van het middelbaar onderwijs zal moe- ton aangeven, n.l. een minder zware belasting van het geheugen en een ge- ringeren omvang der z.g. intellectueels vakken, vooral van de wis. en natuur kunde. Waarom met Duitschland voor nieuw Europa? IEDER jaar in d,cn Pinkstertijd smeekt de Christenwereld: „Zendt Uw G^est uit en Gij zult het aanschijn der aarde vernieuwen." Nog nooit is een vernieu wing der aarde zoo noodig gevoeld als de laatste vijftig jaren, waar de wereld in een poel van ellende gestort was door het kapitalisme. Dc meest krank zinnige tegenstellingen waren mogelijk. Als men zijn krant opensloeg, kon men op dc cene pagina lezen, dat een heele oogst moedwillig werd vernietigd, om dat er een te veel was, terwijl op de andere pagina te lezen stond, dat mil- lioencn menschcn van honger omkwa men. In eenzelfde stad, in dezelfde straat zwelgden mensehen in overvloed, ter wijl vlak daarnaast volksgenootcn ge brek hadden aan het allernoodzakelijk ste. Wij allen wisten.' dat die toestan den onmogelijk overeen te brengen wa ren met de bedoelingen, die God met Zijn schepping had gehad. Wij allen voelden, dat de diepe oorzaak van al deze elllende gelegen was in het egoïs me en den onderlingen haat en nijd van het menschdom. Wij allen wenschten vurig, dat God toch eindelijk eens tus- schen'beide mocht komen, om een ein de te maken aan dezen wanhopigen toe stand. En als dah het Pinksterfeest weer aanbrak, smeekten wij God opnieuw, dat Hij Zijn Gcesf zou zeilden, om het aanschijn der aarde te vernieuwen. Uit ons zelf konden wij dit niet. Er moest zoo ontzaglijk veel opgeruimd worden, wat in den weg stond. God heeft ons gebed verhoord. Hij heeft een opruiming gehouden onder al het oude en vermolmde. Hij heeft ons den weg gebaand. waarop wij voort moeten schrijden naar een nieuwe, betere toekomst. Wat zullen wij doen? Nu hcbbcYi wij de kans, om een heel nieuwe maat schappij op te richten, waar geen plaats meer is voor kapitalisme; waar liefde en rechtvaardigheid zullen heerschcn; waar haat en' nijd worden uitgebannen cn aan het egoisme den doodsteek ge geven wordt. Wij hebben er God om gesmeekt en gebeden. Nu geeft Hij ons de kans. Wat doen wij er mee? De leider van alle Germanen heeft het. grootsche idee opgevat van een ge heel nieuw Europa, waar orde en wel vaart zullen heerschcn. Zeker, er moest eerst ontzettend veel opgeruimd wor den; oude instellingen dié het nieuwe tegen hielden moesten verdwijnen. Dit alles kostte bloed en offers, veel bloed, zware offers Maar wij hebben er God zelf om gesmeekt. Het nieuwe wordt, altijd geboren onder smarten en pijn. Ook wij hebben ons deel gekregen in deze weeën. Maar wij mogen nooit onze oogen afwenden van het jong ge borene, ook al zijn onze oogen door tra nen verstikt. Duitschland heeft onnoemelijke of fers gebracht voor de nieuwe idee. Daar om heeft Duitschland het recht, om voor te gaan in deze vernieuwing. Daarom mag Duitschland eischen. dat wij vol gen. En ieder, die God gesmeekt heeft, om Zijn Geest te zenden, die het aan schijn der aarde zal vernieuwen, heeft maar één ding te doen: met Duitsch land voor Nieuw Europa! Th. A. J. de L. Vandaag verduisteren om 17.31 uur VandaagDonderdag gaat dc zon op om 9 29 uur, onder om 17.31 uur. De maan gaat op om 1S-32 uur, on der om 9.30 uur. Vrijdag gaat de zon op om 9-30 uur. onder om 17.31 uur. De maan gaat op om 19 IS uur. onder om 10-22 uur. -"r 'y», ',if - mS-i iP De begrafenis van overste Mölders heeft te Berlijn met groote plechtigheid plaats gehad. Achter het stoffelijk overschot volgde een indrukwekkende stoet, aan het hoofd waarvan Rijksmaarschalk Hermann Göring schreed (Atlantic«Holland)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1941 | | pagina 1