onden verklaart ook
Finland den oorlog
VERWORyJiOED
De Fransche politiek inzake
Indochina onveranderd
Nieuwe verhoeren in het
proces te Triest
De toestand op
Malakka
DE ËEMLANDER
Uitgave VALKHOFF Co. Arnhemsche Poortwal 2a
Ie Amerikaansche
druk op Turkije
Met Duitschland
voor
en nieuw Europa
WAT HET JAPANSCHE
ANTWOORD BEHELST
Artillerie - duel bij
Tobroek
De aanslagen in Parijs
STIMSON ERKENT
DE ECHTHEID VAN
GEHEIM AANVALSPLAN
Nederlandsche boeren
in de Oekraine
f
BETONNEN SCHEPEN
Bonnen nrs 165 en
166 ongeldig
Maar het schip voer
voorbij
WEER CITROENEN
VERKRIJGBAAR
JAARGANG No. 137
o l£>41
AMERSFÖORTSCH DAGBLAD
)iNNEMENTSPR1JS: per 3 maanden voor Amersioort 2.05;
maand 0.68; per week 0.16. Binnenland franco per
per 3 maanden 2.50. Afzonderlijke nummers 0.05.
Postrekening 47910
TELEFOON INTER C. 4620
HOOFDREDACTEUR J. VALKHOFF AMERSFOORT
:RLIJN, 6 Dec. (D.N.B.)
ter heeft in den nacht van
dag op Zaterdag het volgende
iale bericht uitgezonden:
de Finsche, de Hongaar-
en Roemeensche regeeringen
len officieele nota's gezon-
als gevolg waarvan de oor-
bestand tusschen deze regee-
en en Groot Brittannië zal be-
V.P.B.-correspondent meldt:
dat Moskou reeds sinds gcruimen
ressie heeft uitgeoefend op Londen
)uitschland hondgenootcn in den
tesen het. bolsjewisme den oorlog
rklaren. toont men zich te Berlijn
weinig verbaasd over het Engel
ultimatum aan Finland: Honga-
n Roeihenië
Dnitsche standpunt inzake de
lsch-Amerikaansche chantage op
nd is te voldoende bekend, dan
laar iets aan kan worden toege-
ITet ligt voor de hand dat men
in, de rijkshoofdstad-weinig zorgen
t,\over den invloed, welkp dit ulti-.
m op de houding van Helsinki
apest en Boekarest zal uitoefenen
t betreft de Britsche agitatie in
de leveranties van Amerikaansch
sfuig aan Turkije in het kader
de Leen- en Paehtwet. wordt te
n ceerl commentaar gegeven Men
slechts op bevoegde stommen uit
ra die zeggen dat dit feit aan
urksche neutraliteit niets af en
tne doet. v
trens den V.P.B.-correspondent in
ra va]t het sterk te betwijfelen, of
urksche regeering het Amerikaan-
aanbod ernstig in overweging zal
n Zij zal zich ongetwijfeld op .het
punt. stellen, dat het verhand tus-
Turkije en de levensbelangen
le V S. die er zoo ver van verwij
liggen, ver is te zoeken. Tot op ze-
hnogte komt deze gang van zaken
geheel onverwachts: pien was er
eenigszins op voorbereid.
Iet was niet aan de algemecne
idacht ontgaan, dat de. Engelscbe
de Amerikaansche pers er stork
gewezen dat bij de parade ter ge-
enheid van de herdenking van
1 verjaardag der stichting van
Turksche republiek niets anders
>r de troepen werd medegevoerd
Engelsche en Amerikaansche
pens Bij de huidige ontwikke-
2 van den toestand lag het min of^
er voor de hand. dat er zekere
róssingen waren te wachtpn.
Amerikaansche leen- en pachtwet
President Boosevclt het middel
de hand gedaan, om zich in de
elegenheden van het Turksche
e mengen: hij heeft verklaard, dat
rdediging van het land van vj'.aal
ig is voor de V.S. Op grond hier-
is het -komen te liggen binnen de
rrikaansche defensiezone-'
argument lijkt er wel met dc
bijgesleept en vooral hot Ameri-
ïche volk zal er verbaasd van
>n opgezien, doch dit doet aan het
ande feit niets af. Menschen, die
[le geografie hekend zijn, zouden er
•innen wijzen, dat de beste toevoer-
n ntfar de Sovjet-Unie over de
e Zee en de Perzische golf leiden
is evenwel weinig waarschijnlijk,
Roosevelt zich daardoor van den
ingeslagen weg zal laten af-
?en.
Ook oorlogsverklaringen
van Canada
ar Associated Press uit Oltawa
zal Canada waarschijnlijk het
>celd van Engeland volgen en
eens een verklaring afleggen, vol-
welke de oorlogstoestand bestaat
Finland. Hongarije en Roemenie.
WSTIG AUTOBUSONGELUK IN
AMERIKA
W YORK, 5 Dec. (D.N.B.). Bij
botsing tusschen een vrachtauto en
autobus in Americus Virginia j,
len zes personen gedood en 13 ge
1 Onder de omgekomen slaehtol
bevonden zich vier Amerikaansche
aten. 4
WASHINGTON, 6 Dec. (D.Ü.B.). De
Japansche ambassadeur Nomoera en de
speciale ambassadeur Koeroeeoe hebben
Vrijdag in het staatsdepartement het
antwoord van de Japansche regeering
Op de vraag van president Roosevelt
overhandigd. a
Roosevelt had gevraagd wat de Japan
sche troepenbewegingen in China ten
doel hadden.
In het antwoord wordt volgen©
Associated Press gezegd, dat de Ja
pansche troepen in Indochina gesta
tioneerd zijn volgens de overeen
komst met de Fransche regeering.
De overeenkomst tusschen Japan en
Frankrijk houdt in, dat Indochina
gemeenschappelijk zal worden ver
dedigd en de daar aanwezige Japan
sche troepen zijn niet grooter dan
het in het verdrag vastgestelde aan
tal. De langs de Indochineesche
grens samengetrokken Chineesche
troepen vormen een bedreiging van
de Fransche kolonie en de Japan
sche belangen aldaar.
In kringen te Washington heeft men
slechts weinig hoop, dat het Japansche
antwoord de bestaande spanning zal
verzachten of kans biedt op succes belo
vende voortgezette onderhandelingen,
zoo meldt de New York Sun.
ROME, 5 Dec. Het Italia an sche
weermachtsbericht van Vrijdag luidt:
In de.Marmarische woestijn
intensieve bedrijvigheid van onze artil
lerie tegen stellingen, en gemotoriseer
de strijdmiddelen voor Tobroek. Aan
het front van Solloem bedrijvigheid
van wederzijdsche artillerie. In den 9öc-
to£ Bir el Gobi ten Westen van Bardia
worden nog plaatselijke gevechten ge
voerd.
In den nacht van 3 op 4 December
hebben vijandelijke vliegtuigen bjj^nd
veroorzaakt in het veldlazeret van^fen
onzer divisies en het met de schiet
wapens aangevallen.
Engelsche oorlogsschepen hebben
zonder resultaat de kust ten Westen
van Tobroek beschoten. Italiaansch-
Duitsche luchtformaties hebben in het
gebied ten Zuid-Oosten van Bir el
Gobi, in weerwil van het aanhoudende
slechte weer, herhaaldelijk vijandelijke
troepenconcentraties en gemechani
seerde strijdmiddelen aangevallen.
Vijf Britsche vliegtuigen hébben Don
derdagmiddag een aanval gedaan op de
s'ad. Villa St, Giovanni in de provincie
Reggio, Calabrië. Zij wierpen bommen
en schoten met de boordwapens, zonder
érnstige schade aan te richten. Eenige
personen werden gewond. Onze jacht
vliegtuigen kwamen snel tusschen-
beide en schoten die vijandelijke vlieg
tuigen neer. Een officier werd gevan
gen genomen. Onze luchtmacht heeft
de vliegvelden op Malta aangevallen.
PARIJS, 6 Dec. (D.N.B.)In ver
band met de laatste aanslagen der af-
geloopen dagen op leden van de weer
macht in de Fransche hoofdstad heeft
de prefect van politie van Parijs, ad
miraal Bard, een oproep gericht tot de
Fransche bevolking. Deze wordt uit-
genoodigd de potvtie behulpzaam té zijn
bij de opheldering der aanslagen.
Verscheidene personen zijn reeds ge
arresteerd.
De pers geeseit deze aanslagen als
misdadige handelingen, die uitgevoerd
zijn door individuen, die in loondienst
van Londen en Moskou staan.
HITLER ONDERSCHEIDT KAPITEIN
VAN DE „KORMORAN"
HOOFDKWARTIER VAN DEN FuH-
RER 6 Dec. (D.N.B.). De Fuhrer en
opperste bevelhebber van de weermacht
heeft den commandant van deri hulp
kruiser „Kormoranfregattenkapitcin
Detmers het ridderkruis van bet IJze
ren Krufc verleend.
Fregattenkapitein Detmers heeft als
commandant, van den hulpkruiser „Kor
moran" zooals in het weermachtbericht
van 3 December werd medegedeeld, den
VustraJischcn kruiser Sydney" vernie
tigd en meer dan 70-000 ton vijandelijke
koopvaardijtonnage tot zinken gebracht
DE BRITSCHE SCHEEPVAART
TOKIO 5 Dec. (D N B.) Van 17
schepen, die van Londen onderweg wa
ren naar Singapore, zijn ér slechts zes
op hun plaats, van bestemming aange
komen. zoo heeft, naar Tokio Asahi
Sjimboen uit Amov. meldt een Chinee
sche matroos verklaard, die op een
Britsch schip dienst heeft gedaan.
1-ïet. 4.S6S ton metende Britsche vracht
schip Ashby is, naar Associated Press
meldt, ten Zuiden van de Azoren tut
zinken gebracht. Zeven leden der be
manning zijn om he't leven gekomen.
GEEN WAARACHTIGNED
DEZE SCHANDDAAD AA NV
(Foto StapfPax m-)
Met bloed en zweet veroverd voor ons vólk, nu verraden en verkwanseld. Een
overzicht van de stad Paramaribo. (Foto Polygoon - Kol. Instituut, Pax m.)
VICHY. 6 Dec. (D.N.B.). In ver
band met de Japansch-Amerikaan-
1 sche onderhandelingen wordt in be
voogde kringen alhier verklaard,
dat de Fransche regeering zich bij
haar politiek inzake Indo-China laat
leiden door de Fransch-Japansche
overeenkomst van Juli 1-9(41. welke
een zuiver definitief karakter draagt
De toestand in Indochina is niet ver
anderd en de houding van Frank
rijk is gelijk gebleven, zoo voegt
men daaraan in de genoemde krin
gen toe.
Inmiddels meldt Associated Press dat
de Fransche ambassadeur te Washing
ton, Henri Haye. in den loop van Vrij
dag heeft geconfereerd met den onder
staatssecretaris Welles in het staatsde
partement. Alleen de Algemeene politie
ke toestand zou zijn besproken. Associa
ted Press vermoedt echter, dat mogelijk
ook de situatie in het Verre Oosten ter
sprake is gekomen, met name Indo-
China.
In een commentaar op den toestand
in het Verre Oosten merkt een V.P.B.-
correspondent op. dat Engeland blijk
baar vastbesloten is in het Verre Oosten
volgens een bepaald plan te w.erk te
gaan.
In Singapore is officieel medegedeeld
dat de opperbevelhebber van de Brit-
sche vloot in het Verre Oosten en com
mandeur van het „China-Station". vice-
admiraal Layton naar Londen is terug
geroepen, waar hij een nieuwen post te
vervullen krijgt.
Zijn plaats wordt ingenomen door vi-
ce-admiraal Phillips die bij deze gelegen
heid werd bevorderd tot admiraal.
Admiraal Phillips vervulde tot kort
geleden de funfctie van plaatsvervan
gend chef van den staf van de admirali
tcit. Blijkbaar hecht men er in Londen
groote waarde aan, om op een oogenblik
dat naar men verklaart, critiek is, in
het Verre Oosten een opperbevelhebber
aan te stallen voor de vloot, die kan
wijzen op een recente "en nauwe relatie
met de centrale.
Buitendien is het ongetwijfeld dc be
doeling om door het uitzenden van een
hoogere in rang de belangrijkheid te on
derstrepen van de naar het Verre Oosten
gezonden versterkingen.
Naar men weet. is op het intrekken
van de verloven voor de Britsche troe
pen in Singapore het oproepen van de
formaties vrijwilligers op het geheeje
Maleische schiereiland gevolgd. In een
verklaring van den gouverneur wordt
er den nadruk Top gelegd, dat deze
maatregel is genomen op advies van de
militaire autoriteiten.
Zij beteekent volstrekt niet. dat (jle
toestand slechter is geworden. Zij wijst
veeleer op de uitvoering van een eenigen
tijd geleden gevallen besluit, om de
Voorzorgsmaatregelen geleidelijk ten
uitvoer te brengen. De oproeping be-
teekent dus alleen, dat er nog geen
wijziging in den toestand is gekomen.
WASHINGTON, 6 Dec. (D.N.B.). De
minister van oorlog, Stimson, heeft
heden in de persconferentie de echtheid
van het door de Chicago T r i b u il e
gepubliceerde document toegegeven. Hij
beweerde evenwel, dat het hier een on
voltooide studie der wapenbehoeften
voor de vérdécliging betrof, welke door
den gcneralen staf was uitgewerkt. Het
betrof hier, naar Stimson hieraan toe
voegde, niet een door de regeering aan
vaard program.
De publicatie van het document zal
wellicht de verdediging bemoeilijken.
Het ergste van deze publicatie is even
wel het feit, dat er een groep Ameri
kanen bestaat, wien het zoozeer aan
vaderlandsliefde en loyauteit jegens de
regeering mankeert, dat zij dergelijke
documenten publiceeren.
KRAKAU, 6 Dec (D-X.B De K ra
le a u e r Z e i Lu n g meldt, dat de eer
ste Nederlandsche boeren die naar
het Oosten zijn vertrokken, als be
drijfsleider zullen optreden in de dor
pen, hofsteden en de vroegere kolchozen,
waar zij met hulp van dc bevolking de
landbouwmogelijkheden van het Oo6te
lijke gebied zullen exploiteeren en aan
de voorziening van Europa dienstbaar
zullen' maken. De eerste groep bestaat
uit een honderdtal boeren; nieuwe groe
pen zullen binnenkort volgen. In Janu
ari zullen zich waarschijnlijk 400 Neder
landers als kolonist naar het Oosten be
geven-
De leeftijd der boeren van deze eerste
"'roep varieert tusschen 19 en 53 jaar.
De Nederlandsche boeren zullen eerst
vier weken verblijf houden in een kamp
te Litzmannstadt, waar zij vertrouwd
zullen worden gemaakt met hun taak en
de nieuwe gereedschappen. Van Litz-
mannstad begeven zij zich naar hun
plaatsen van bestemming in Wit-Rus-
land en de Oekraine.
PRIJS DER ADVERTENT1ËNvan 1—4 regels 1.00, elke
regel meer ƒ,0.25. Speciale prijzen bij contract. Liefdadighelds-
advertentiën voor de helft van den prijs. Kleine Advertentiën
„KEITJES" bij MOruitbetaling 15 regels 60 cent, elke regel
m^C' 2 cent, driemaal plaatsen f 1.20.
TRIcST, 6 Der (D.N.B). Het ver
hoor van de zoogenaamde inteïlec-
tueelen cn dat der communisten is thans
geëindigd. Thans zal de groep terro
risten worden verhoord, welke twhalf
personen omvat die zich in voorarrest
bevinden, alsmede elf personen die
voortvluchtig'zijn.
Zij worden er van beschuldigd in
verschillende' deelen van Venetië en
voormalig Jocgoslavisch gebied tot een
samenzwering te hebben behoord, wel-'
ke de organisatie van aanslagen op de
eenheid van den Italiaanschen staat,
sabotagedaden tegen militaire instal
laties, politieke- en militaire spionnage,
omkooping van militairen, vernielingen
en oproer tot doel had.
De beklaagden Ivancik en Zernik
worden beschuldigd van den aanslag op
den spoorweg bij Tarvisio, op 5 Juni
1940. Een zekeren Kaus is ten Piste ge
legd dat. hij een aanslag op den Duce,
op 20 September 1938, tijdens zijn be
zoek aan Caporett. voorbereid heefj.
Kaus, Ivancik en Cravagna worden als
de brandstichters beschouwd in de
school van Pezzo, in 1931.
De samenzweerders stonden onder
leiding van den vroegeren afgevaardig
de van het Joegoslavische parlement,
den secretaris der mindorhevfkpartij
Besdniak, die eerst in Zwitserland en
later in Weenen verblijf hield.
De advocaat Giovanni Cick gaf zijn
steun aan de samenzweerders. Hij is dc
opsteller van een belangrijk document,
dat in het archief van het Joegoslavi
sche ministerie van Oorlog gevonden
werd.
Een vijfde colonne"
t
Op den vierden dag van het proces
werd na opening, op verzoek van den
advocaat generaal, een in de archieven
van het Joegoslavische ministerie van
Oorlog te Belgrado gevonden document
voorgelezen. In dit document wordt
opgemerkt, dat de uit het gebied van
Julisch-Venetië afkomstige emigranten
grootendeels de Joegoslavische natio
naliteit hadden aangenomen en dat zij
bij de Joegoslavische weermacht waren
ingelijfd.
Een zeker aantal was nog in het be
zit van do Italiaansche nationaliteit en
het was doelmatig, dat de regeering
tegenover hen het principe aanwendde,
dat alle voor den krijgsdienst geschikte
Joegöslaven, ook wanneer zij in het be
zit van een buitenlandsche nationali
teit waren, zich in geval van een al
gemeene mobilisatie als vrijwilligers
aanmelden.
Deze vrijwilligers formaties zouden,
hetzij een soort vrijwilligerslegioen
kunnen vormen of bij de aan het Ita
liaansche front ingezette formaties in
gedeeld kunnen worden. In geval van
een opmarpch op Italiaanseh gebied
zouden deze -bij de verschillende for
maties ingedeelde vrijwilligers onschat
bare diensten kunnen bewijzen, terwijl
zij in geval van een terugtocht van het
Joegoslavische leger zouden moeten
achterblijven en als vijfde colonne in
Ty FRWIJL men overal uitziet naar
1 ae eerste met zooveel ophef aan-l
gekondigde Amerikaansche „automo
bielschepen", komt onverwachts uit
Engeland het bericht, dat daar het
eerste betonnen schip te water is ge
laten. Het meet volgens Engelsche
berichten 4000 brt. cn bij den bouw er
van zou men 40 ijzer en staal heb
ben bespaard.
's-GRAVENHAGE, 5 Dec. De
secretaris-generaal van het depar
tement. van Landbouw en Vissche-
rij maakt, in verband met berich
ten welke in de pers zijn versche
nen betreffende het inleveren van
de bonnen 165 en 166 van de bon
kaart „Algemeen" door het publiek
bij de winkeliers, bekend, dat de
publicatie van deze bonnummërs
onjuist is.
Het inleveren van genoemde bon
nen door het publiek in den winkel
en het in ontvangst nemen van die
bonnen door de winkeliers heeft
derhalve geen zin.
Aangezien gebleken is, dat in bepaal
de gevallen het publiek reeds ^de mot
165 cn 166 genummerde bonnen van de
bonkaart algemeen bij de winkeliers
heeft ingeleverd, wordt er op gewezen,
dat deze nummers niet voor het koopen
van distributie-artikelen zullen worden
aangewezen en derhalve waardeloos
zijn.
Degenen, die de bonnen 165 en 166
aan hun winkelier hebben doorgege
ven, behoeven zich derhalve geen
moeite te geven om deze weer in hun
bezit te krijgen.
De bonnen hebben voor de detaillis
ten, die deze in ontvangst hebben geno
men, evenmin waarde, aangezien daar
op geen toewijzingen zullen worden
uitgereikt.
het bezette gebied sabotage bedrijven.
In het rapport wordt er op gewezen,
dat er reeds een illegaleorganisatie
bestond, die over in sabotagedaden ge
oefende krachten beschikte. Aan het
rapport is een lijst toegevoegd, die de
namen van S6 personen bevat, onder
wie er zich velen bevinden, die thans
in het proces als verdachten terecht
staan.
U kent de geschiedenis van het schip,
dat voorbij voer en dat de schipbreukelin
gen. die in een klein bootje op de woeste
golven dobberden, niet opmerkte? Het
schip voer voorbij en de redding bleef ach
terwege. Dat mag aan het Oostfront niet
voorkomen. Het mag niet voorkomen, dat
een gewonde soldaat, van welke partii hij
ook is, hulpeloos op het slagveld bliift lig-
gen, vooral nu niet, nu de winter reeds zijn
intrede gedaan heeft.
Daarom moet nog meer zorg worden be-
steed aan de ambulances. Daarom is uw
steun voor de Nederlandsche ambulance
thans meer noodig dan ooit. Stort uw bij
drage, iets meer dan u kunt missen, op
girorekening
8-7-6-0-0
NEDERLANDSCHE AMBULANCE,
Koninginnegracht 22. 's-Gravenhage
's-GRAVENHAGE, 6 Dec. Vanzelf
sprekend is in oorlogstijd de aanvoer
van zuidvruchten in ons land niet te
allen tijde verzekerd en zal er slechts
van tijd tot tijd, als de omstandigheden
het toelaten, een beperkte hoeveelheid
in een handel kunnen worden gebracht.
Om voor deze aanvoeren redelijke prij
zen te waarborgen heeft de gemachtigde
voor de prijzen voor de verschillende
soorten versche zuidvruchten een z.g.
mantelbeschikking ontworpen, welke
thans is gereed gekomen. Volgens deze
mantelbeschikking zal aan de hand van
do invoerprijzen de prijs voor elke aan
gevoerde hoeveelheid afzonderlijk kun
nen worden vastgesteld.
Do' prijzenbeschikking voor ver
sche zuidvruchten is voor het eerst
in werking getreden, nu dezer dagen
een lading Italiaansche citroenen
is aangevoerd, die voldoende is om
gedurende geruimen tijd in de be
hoefte aan deze vruchten te voor
zien.
Bovendien is de distributie ervan on
der de grossiers en winkeliers zoodanig
geregeld, dat het publiek de zekerheid
l\ceft ruimschoots tot het koopen van
citroenen in de gelegenheid te zullen
worden gesteld. De vastgestelde prijs
wordt nader bekend gemaakt. Opmer
king verdient hierbij, dat de aanvoer
van kleine citroenen, waarvoor een lage
prijs werd opgesteld, gering is, zoodat
de verkrijging van deze goedkoope ci-
tropnen niet overal is gewaarborgd.
MAXIMUMPRIJZEN VOOR HONING
's-GRAVENIIAGE, 6 Dec. In de
staatscourant is een beschikking opge
nomen, waarin de maximumprijzen voor
honing zijn bekend gemaakt. Deze prij
zen zijn vastgesteld voor den verkoop
door dén producent, den groothandelaar
en den winkelier. Slechts de prijzen van
den groothandelaar enden winkelier
mogen met statiegeld worden verhoogd,
terwijl bij levering op andere dan de in
deze beschikking genoemde voorwaar
den ten hoogste die prijzen in rekening
mogen worden gebracht, welke tot de
vastgestelde maximumprijzen in een re
delijke verhouding staan.
MAURICE CHEVALIER IN DUITSCH
LAND
BERLI JN, 5 Dec. Dc speciale A.N.P.-
correspondent meldt: Maurice Chevalier
vertoefde dezer dagen te Berlijn. De be
faamde Fransche chansonnier had op
uitnoodiging der Duitsohe autoriteiten
een tournee gemaakt naar de Fransche
gevangenenkampen om zijn landgenoo-
ten op zijn liederen te vergasten. Het
merkwaardige feit, deed zich hierbij
voor, dat hij optrad in hetzelfde kamp
waar hij vóór 26 jaar als tfrifgsgevangc-
ne in den wereldoorlog vertoefde.
Vandaag verduisteren
om 17.30 uur
Vandaag, Zaterdag, gaat de zon
op om 9.32 uur, onder om 17-30 uur.
De maan gaat op om 20.09 uur, on- j
der om 1110 uur.
Zondag gaat de zon op om 9.33
uur, onder om 17.30 uur. De maan
gaat op om 21.07 uur, onder om 11-51
uur. -
Maandag gaat de zon op om 9 34
uur. onder om 17.39 uur. De maan
gaat op om 2208 uur. onder om
12 28 uur.
