MKEÊTM
Nieuwe belangstelling voor
drainage-velden
Afvalwater als
bemesting
Slachtoffers van eigen
onvoorzichtigheid
Vrachtprijzen voor
turf opgedreven
Uitslag universitaire
prijsvragen
EEN GOED BEGIN
MODEL-CONTRACTEN
VOOR ARTISTEN
Tekort van f 722.684 voor
1942 in Middelburg
Uitgaven in voorbereiding
N. Z. H. R. M, REDDE 87
s MAN IN 1941
NU EN STRAKS
De nieuwe burgemeester van
Amstenrade
Uitbreiding van het
Staatsboschbezit
fame
LAAG LOON LEIDDE
TOT DIEFSTAL
Prof. dr. J. C. Schoute t
De Hoeve
2e BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ZATERDAG 3 JANUARI 1942
ARNHEM, 2 Jan. In een tijd, waar
in de landbouw zoo zuinig mogelijk
moet omspringen niet de kanwezige
voorraden kunstmest en men een zoo
groot mogelijke opbrengst eischt. ligt
het voor de hand, dat men omziet naar
andere middelen, die de vruchtbaarheid
van den bodem kunnen verhoogen.
Niet zelden valt men daarbij terug op
reeds bekende metboden, die vroeger
om een of andere rpden weinig toege
past werden. Ongetwijfeld is dit het ge
val met het systeem der „rein icings vel
den", dat zuivering van afvalwater met
landbemesting.combincprt, en waarvan
'de voordeelen reeds in 1913 door de Ned.
Heidemaatschappij werden uiteengezet
in een rapport, uitgebracht aan het ge
meentebestuur van Tilburg. Deze ge
meente is de eerste en vrijwel eenige in
ons land geweest, die dit systeem -op
grootc schaal heeft.toegepast en wel
met. zeer gunstige resultaten zoowel
voor zichzelve als voor de omliggende
landbouwgronden.
Fr zijn bezwaren tegen aangevoerd,
onder andere van de zijde der hygiënis
ten, maar algemeen wordt aangenomen,
dat die bezwaren door het toepassen
van nauwkeurige bevloejïngsschema's
en de perfectionneering van het svsteem
aanmerkelijk aan beteekenis hebben in
geboet. Bovendien spreken de omstan
digheden bij het afwegen der factoren
een woordje mede.
In Duitschlanrl. waar men reeds voor
heelden van reinigingsvelden uit 1900
aan treft, werden de voordeelen overwe
gend geacht en bevorderde men vooral
de laatste jaren ter verhooging van de
hinnenlandsche productie van eiwithou
dend voeder den aanleg van drainage-
velden.
Hoewel hier te lande verscheidene
perceelen grond in Drente, bij Enschede,
Hilversum en Arnhem en ook hij fabrie
ken en sanatoria in den loop der jaren
met afvalstoffen werden ontgonnen en
o a. ook de gemeente Ede overging tot
den aanleg van bevloeiïngsvelden, wel
ke binnenkort zelfs nog zullen worden
vergroot, is eerst door de huidige om
standigheden nieuw licht gevallen op
de bijzondere voordeelen zoowel van
compost erring van huisvuil welk
vraagstuk door een commissie nader
wordt bestudeerd als landbemesting
door de zuivering van afvalwater. Dit
laatste geschiedt onder leiding van den
inspecteur van drn tuinbouw, ir. v. d.
Plassrhe. Bii Lichtenvoorde zullen rei
nigingsvelden. worden aanzplegd en
verschillende plaatsen in het Zuiden des
lands, niet riamp Breda, toonen voor dit
systeem van zuivering van rioolwater
belangstelling.
De bemestingswaarde van riool
water dient men niet te onderschat
ten. Hoewel overtuigd van de be
trekkelijke waarde van cijfers ver
meldden dé heeren T. van Maanen
en C. J. Born in een rapport in 192S
uitgebracht op het congres der Ned.
Heidemaatschappij toch. dat in al
het rioolwater van steden en dorpen
in Nederland met meer rïan 20.000
inwoners naar ruwe berekening
jaarlijks ten minste worden afge
voerd: 13 000 000 kg stikstof, 1.600:000
kg. fosforzuur en 6000.000 kg. kali..
Evengroote hoeveelheden als voor
komen in 00 000 ton zwavelzure am
moniak. 10.000 ton 16 percent tho-
masmeel en 20.000 ton 20 pet. kali-
zout. Wat een ongebruikt laten van
dergelijke kwanta in dezen tijd be-
teekent, zal ieder zonder meer dui
delijk zijn.
Toepassing alleen mogelijk in
hei Zuiden en Oosten
Landbouwkundige verwerking van
het afvalwater is in ons land echter in
hoofdzaak-slechts mogelijk in hef Zui
den en Oosten, aldus ir. J. A. Eshuis van
de Ned. Heidemij.. die bereid was een
redacteur van het A-N P. daarover eeni-
ge inlichtingen te verstrekken. Op de
klei- en leemhoudende gronden onzer
kustprovinciën kunnen in den regel
geen bevloeiïngsvelden worden aange
legd; bovendien heeft men rekening te
houden met den waterstand. Stuifzand
daarentegen, .zooals dat voorkomt in de
omgeving van Tilburg, is daarvoor bij
zonder geschikt.
Bij loozing op rivieren heeft men re
kening te houden met de drink- en ge-
bruikwatervoor/.iening van beneden
strooms gelegen steden en industrieën
en met mogelijke schadelijke gevolgen
voor den vischstand. Bij de zelfreini
ging van het water, welke bestaat uit
een proces van physischen. chemischen
en vooral biologischen aard. waarbij
bacteriën en andere micro-organismen
een.groote rol spelen en de afvalstoffen
gedeeltelijk worden gesedimenteerd, ge-
hydroliseerd en geoxydeerd, wordt veel
zuurstof aan het. water onttrokken. Bo
vendien stijgt de graad van vervuiling
naarmate meer industriën hun afvalwa
ter in rivieren loozen. In verband hier
mee is men overgegaan tot den bouw
van reinigingsinstallaties, waarbij het
biologische deel van het reinigingspro
ces een nabootsing werd .van de zelfrei
nigende werking der rivieren. Tevens
werd er naar gestreefd de processen
zoodanig te intensiveeren, dat deze zich
in veel kleiner bestek kunnen afspelen.
Daartoe maakte men gebruik van
gro.ndfi Iters. continue-fiUers, septic-
tanks en de geactiveerd-slibmethode.
Biologische reiniging door
landbehandeling
De oudste methode van biologische
reiniging is echter de landbehan
deling. Het voordeel daarvan is. dat
de ,in het afvalwater aanwezige mest
stoffen aan den voor dit doel gebruik
ten grond ten goede kunnen komen Na
mechanische voorreiniging door middel
van een rooster en een zandvang, waar
in het zand bezinkt en de lichte stoffen
zooals vetten naar de oppervlakte ko
men, wordt het. water via toevoersloo-
ten en verdeelgreppels naar de reini
gingsvelden geleid, welke verdeeld zijn
in geëgaliseerde veldjes van circa 1 ha.
De sloo'en liggen boven het maaiveld en
de velden hebben een klein verval in de
richting van de ontwateringsssloot
Door liet afvalwater zoo noodig op te
pompen wordt bet op de velden ge
bracht en door een verdeelsysteem kan
niPii nu deze dan gene veldjes bevloeien.
Tegenwoordig past men nauwkeurig
bevloeiïngsschema's toe, waarbij telkens
geringe hoeveelheden worden toegela
ten, die al spoedig in den bodem weg
zakken. De micro-organismen beginnen
dan het. afbraakproces en zetten de af
valstoffen in voor planden bruikbare
meststoffen om.
De praetijk heeft geleerd, dat door de
ze methode de waarde der gronden aan
merkelijk stijgt. De boeren, die zich bij
een hiervoor eventueel opgericht pu
bliekrechtelijk lichaam hadden aange
sloten, zagen de opbrengst hunner ge
wassen stijgen en betaalden gaarne een
bijdrage ter dekking van de onkosten.
Dat de nabijheid van modern geëx
ploiteerde reinigingsvelden geen be
zwaar oplevert voor steden, blijkt uit
bet feit, dat ze bij Berlijn tegen de be
woonde oorden liggen. Temidden daar
aan vindt men ontspanningsgelegenhe-
de, scholen en boerderijen en zelfs wer
den terreinen voor kolonisatie en „Klein-
siedlung" bestemd.
UITHUIZEN, 2 Jan. Drie jongelui,
Harm Dijkstra. Freerk Wijninga en Fok-
ke Kracht, allen woonachtig te Uithui
zen. vonden dezer dagen bij den dijk
een gedeeltelijk gedemonteerde mijn.
De jongelui/konden bun nieuwsgie
righeid niet bedwingen en naderden de
mijn niet alleen te dicht, hetgeen reeds
in strifd met de geldende voorschriften
is. doch begingen bovendien de onvoor
zichtigheid de nrijn ook nog aan te pak
ken.
De gevolgen bleven niet uit. Er ont
stond een ontploffing, de beide eprstge-
noemden werden op slag gedood De
laatste werd zwaar gewond en moest
naar een der ziekenhuizen in Groningen
vervoerd worden. De beide plaatselijke
doctoren en de' burgemeester, mr. A.
Brinkman, waren spoedig aanwezig,
liet onderzoek werd geleid door de ma
rechaussee en de plaatselijke politie.
ONBEVOEGD UITOEFENEN VAN DE
GENEESKUNDE
GRONINGEN, 2 Jan. De kanton
rechter aibier heeft hedenmorgen de
kruidendokter B. H. Tamboer, die aan
lijders aan maag-, nier- en andere
ziekten kruiden heeft verstrekt, wegens
het onbevoegd uitoefenen van de ge
npps^mde, veroordeeld tot 150.— boe
te, subs, vijftig dagen hechtenis.
De eisch was 150.boete, subs, drie
maanden hechtenis.
GRONINGEN, 2 Jan. De inspectie
voor de prijsbeheersching schrijft ons:
door het vaststellen van maximumprij
zen voor brandstoffen heeft de overheid
er voor gezorgd, dat ook de minder ge
goeden r|<% hoeveelheid brandstoffen,
waarop zij recht hebben ook inderdaad
kunnen koopen. Met zeer strenge straf
fen is er daarbij opgetreden tegen de
genen. die door het nemen van hotigere
prijzen dan geoorloofd is. de brandstof
fenprijzen trachten op je drijven. Tien
tallen boeten van vaak eenige honder
den en soms zelfs van eenige duizen
den guldens, opgelegd door den inspec
teur voor de prijsbeheersching, waren
be' gevolg.
Het is gebleken, dat in het Noorden
thans -vele turfschippers dooi* het ne
men van te hooge vrachtprijzen hun
winst pogen te vergroo'en. Tegen derge
lijke praktijken zal de inspectie voor de
prijsbeheersching eveneens krachtig op
treden. Hej hela pc \an de bevolking
eischt juist thans, in het hartje van den
den winter, liet aan vervoerders onmo
gelijk te maken, dat zij door hun pogin
gen tof het maken van extra winst de
brandstofvoorziening in moeilijkheden
brengen.
De straffen, die wegens het vragen
van te hooge vrachtprijzen aan schip*
pers worden opgelegd, zullen in over
eenstemming zijn met het gewicht van
deze aangelegenheid. Het euvel moet
•mei de kop worden ingedrukt, en ten
einde dit te bereiken zal niet worden
geschroomd zeer hooge geldboeten op
'e leggen en desnoods zal tot inbeslag
name en verbeurdverklaring van sche
pen worden overgegaan
Op de brandstoffenhandelaren. aan
wie door vervoerders te hooge vracht
prijzen in rekening worden gebracht,
rust tevens de plicht hiertegen te recla
meeren, daar ze door het betalen van
een te hooge vracht niet alleen hun
eigen winstmarge verkleinen, doch zich
tevens aan een strafbaar feit schuldig
maken.
AMSTERDAMr 2 Januari. De secretaris
van den senaat der universiteit van Amster
dam brengt ter kennis van belanghebbenden
dat in de op £9 December 1941 gehouden ver
gadering van den senaat aan de onder het
motto: „Om voor geheel het sterfelijk ge
slacht een alomvattend zaad te verkrijgen
vervaardigde hij het merg, Plato torn. 73c"
ingekomen antwoord op een prysvraag: „De
faculteit verlangt een proefondervindelijk
onderzoek over den mogelijken invloed door
de kleine hersenen uitgeoefend op één of
meer vegetatieve functies", uitgeschreven
door de faculteit der geneeskunde uit het
fonds-Reich de gouden cerepenning is toe
gekend.
By opening van het naambriefje bleek de
schrijver te zijn de heer K. Wiggers, arts te
Amsterdam.
Het onder het motto: ..Disciplina viiae
scipio" ingekomen antwoord op bovenge
noemde prijsvraag is een eervolle vermelding
waardig gekeurd. De schrijver van dit ant
woord wordt verzocht machtiging te verlec-
nen het naambriefje te openen.
Het o.ndec motto: ,,'t Geen Gods boock
zeit, noodzaeckel'yk; 't geen het niet zeit,
jpaersaem: 't geen hier tcgens strijd, geens
zins, Vondel" op de door de faculteit der let
teren en wjisbegeerte uitgeschm en prijs
vraag: „de faculteit verlangt een beschou
wing over den invloed van de bijbelvertalin
gen, voorafgaande aan de statenvertaling, op
de Hollandschc kunst" werd geen bekroning
of eervolle vermelding waardig gekeurd.
In de plechtige zitting van den senaat, dip
ter gelegenheid van de dies natalis op Don
derdag 8 Januari 1942 zal worden gehouden,
zal aan den heer Wiggers de gouden medaille
worden uitgereikt en aan den schrijver van
het onder het motto: „Disciplina vitae sci-
pïo" ingekomen antwoord de eervolle ver
melding.
Het nieuwe jaar heeft zijn intrede ge
daan en de Nederlandsche ambulance kan
met trots vaststellen, dat in het oude jaar
het Nederlandsche volk ziin plicht gekend
heeft. Duizenden hebben hun bijdrage ge
leverd en het bekende gironummer
8-7-6-0-0
heeft daarbij een belangrijke rol gespeeld.
Maar ook in 1942 zal het Nederlandsche
volk zijn steun aan de hulpexpeditie niet
mogen onthouden. Maak daarom voor f-943
een goed begin. Stort uw bijdfage voor de
Nederlandsche ambulance op girorekening
8-7-6-0-0
Nederlandsche ambulance. Koninginne
gracht 22. 's-Gravenhage.
's-GRAVENHAGE, 2 Jan. Het de-
partement van volksvoorlichting en
kunsten maakt bekend'-
Begin October van verleden jaar werd
het arbeidsberniddelinpswezenin ons
land herzien en voorloppig geregeld.
Voor de amusementsmusici mogen
thans nog slechts vier bemiddelaars op
treden. Zij mogen voor muiici niet meer
dan 6 pet. der gage berekenen, waarvan
werkgever en werknemer ieder 3 pet.
betalen, terwijl voor artisten, die een
gage tot en niet 20.— per dag per per
soon verdienen resp. voor artisten, die
meer dan 20.per dag per persoon
verdienen, de bemiddelingskosten res
pectievelijk'5 en 10 pet. bedragen, waar
van werkgever en werknemer ieder de
helft verschuldigd zijn.
Het is gebleken, dat er nog contracten
loopen, ook van ouderen datum, waar
in andere percentages vermeld staan
dati die, welke door de overheid zijn
vastgesteld. Het is voor de musici en
artisten, de impressario's en de onder
nemers vap het allergrootste belang, dat
zij nu reeds nagaan, in hoeverre nog 'oo
pende rontracten in strijd zijfi met de
hesfaaude regelingen, en, indien dit hel
geval is, de misstanden zoo spoedig
mogelijk uit den weg ruimen.
Binnen zeer korten tijd zal door de
Nederlandsche Kultuurkamer deze ma
terie definitief worden geregeld en zal
worden overgegaan tot vaststelling van
modelcontracten. -
Artisten en musici, die meenen, dat
zij rnecr dan het wettelijk voorgeschre
ven provisie-percentage hebben betaald,
kunnen zich met. hun klachten tot de
Nederlandsche Kultuurkamer wenden.
Deze is gevestigd in de 2e van den Bosch
straat 44 te 's-Gravenhage.
MIDDELBURG, 2 Jan. De gëmeen-
tebegrooting voor 1942 van Middelburg
geeft aan in ontvangsten 2.2S9.945.12
£n de uitgaven 3.012.629,49, alzoo een
geraamd tekort van 722.684,37.
De begrooting voor 1941 wees een te
kort aan van f 329.283,32. Op de begróo-
ting van het jaar 1942 drukt o.a. het na-
deelig saldo der rekening 1910 groot
f 203.257,56.
De geschatte waarde van de onleigen
de gronden in de binnenstad bedraagt
1.004.160,75 en die van uit te geven
exondpn f 895.582. Het verschil ad
I 108.578.75 komt ten laste der gemeente
en moet in tien jaar zijn afgeschreven.
Alzoo komt voor 1942 10.85S.
Op welke wijze het Rijk in 1942 in het
tekort van de begrooting zal bijdragen,
is nog niet bekend. Ook de uiteindelijke
rijksbijdrage over 1941 is nog niet vast
gesteld.
's-GRAVENHAGE, 2 Jan. De secre-
tarissen-generaal van de departemen
ten van Opvoeding, Wetenschap en
"itnurhescherming en van Volksvoor-
ling en Kunsten deelen mede, dat
ct in verhand met de papierschaarscli-
ie noodzakelijk is, dat elke uitgeverij
van de hij haar on 1 October 1941 of na
dien in voorbereiding zijnde uitgaven
in hoek-, brochure- of anderen vorm
(periodieke uitgaven als jaarboeken,
kalenders, letterkundige cahiers, enz.!
zoowel van nieuwe uitgaven als van
herdrukken (in gewijzigden of ongewij-
zigden vorm) de handschriften of de
drukproeven inzendt aan de afdeeling
boekwezen van het departement van
volksvoorlichting en kunsten, met. op
gave van alle gegevens: staat van voor
bereiding, benoodigde hoeveelheid pa
nier en papiersoort, zoomede of het be
noodigde papier reeds in eigen bezit is,
of van den papierhandel moet'worden
-betrokken.
AMSTERDAM, 2 Jan. De redding-
booten van de Noord- en Zuid-Holland-
sche Jteddingmaatschappii zijn in het
afgeloopen jaar SI maal uitgevaren. In
totaal werden 87 man van een wissen
dood gered. 38 Nederlanders, 18 Denen,
18 Zwreden en 13 Duitschers werden vei
lig aan land gebracht.. Het grootste aan
tal tochten maakten de „Neeltje Jaco-
ba" (IJmuiden) en de „Dorus Rijkers"
(Den Helder).
Het materiaal werd uitgebreid met
twee motorstrandreddingbonten. die te
Zandvoort en Hindeloopen zijn gesta-
tionneerd. In het voorjaar zal dé motor-
reddingboot „Twenthe". bestemd voor
FTarlingon, gereed zijn.
's-GRAVENHAGE. 2 Jan De cen
trale propaganda-commissie voor de
weldadigheidszegels schrijft ons:
Bestaat er voor 'n oprechten
Nederlander wel een gróotere deugd,
dan een sterke en gezonde
Nederlandsche jeugd?
Immers, ied're kerngezonde
Nederlander
toch een gemeenschaps-vreugd'?
De toekomst van ons mooie land
heeft onze jeugd toch in de hand.
Laten wij dus met elkander zorgen,
dat zij gezond blijft niet door
ziekten aangetast.
Want waarvoor wij nu samen borgen,
staat straks in 't nieuwe Europa
als 'n rots zoo vast
Door nu allen gul kinderzegels
te koopen
zal dat alles naar wensch yecloopen.
Men geneest en helpt den t.b.c-patiënt
eivook dien ondervoeden, futloozen
vent.
Want wat heeft ons vaderland
aan een Jan Saliekwant?
Als gevolg van 'n frissche en gezonde
gemeenschap
staat straks Holland bovenaan op
de welvaarts-trap!
's-GRAVENHAGE, 2 Jan. In verband
met 'de benoeming van den heer W. Henkes
tot burgemeester van Amstenrade, deelt de
persdienst der N.S.B. het volgende omirent
hem mede:
Willem Henkes werd, als jongste zoon van
den te Wassenaar gevestigden keel-, neus-
en oorarts I. C. Henkes, geboren te Middel
burg op 21 April 1910. Na voorbereidend noo-
gcr-onderwys te 's-Gravenhage studeerde hy
met succes voor het notariaat.
Na aanvankelijk daarin te zyn werkzaam
geweest werd hy in- November 1940 tot se
cretaris van den heer de Marchant et d'An-
sembourg te 's-Gravenhage benoemd. Na
diens benoeming t^ot commissaris der provin
cie Limburg ging hy" in gelijke functie bij
den heer C. van Geelkerken over. Na den
landdag der N.S B. iri 1935 te 's-Gravcnhage
meldde hjj zich als lid der N.S.B. aan.
Hy verrichtte als lid allerlei groepswerk,
en werkte gedurende geruimen tijd mede aan
de ledenregistratie van 'district 24. Tot ..an
de ontbinding der vroegere W.A. was hy'
daarvan lid, terwyl hy ook thans weer in de
gelederen der hedendaagschc W.A. zyn dienst
verricht.
's-GRAVENHAGE, 2 Januari. De tot
het Staatsboschbeheer behoorende gron
den. hebben in de afgeloopen maand een
belangrijke uitbreiding ondergaan.
In de eerste plaats werd het complex
onder Leersum, door drie. aankoopen
met in totaal pl.m. 77 ha. bosoh en hei
de vergroot. Deze gronden zijn tot de
boschwachterij „Leersum" vereenigd,
die een oppervlakte van pl.m. 420 ba. be.
slaat.
Mede ten behoeve van de opleiding
van de boschbouwingenipurs (houtves
ters) aan de landbouwhoogesohool^ tp
Wageningen is aangekocht het landgoed
„Oostereng", groot pl.m. 197 ha., gele
gen aan weerszijden van den weg van
Bennekom naar Heelsum. Het bestaat
in hoofdzaak uit grove dennenbossoben,
van verschillenden leeftijd.
Ter uitbreiding van het reeds in 1938
aangekochte westelijke gedeelte van het
landgoed „Groeneveld" bij Baarn i?
thans ook,, zooals gemeld, het Oostelijk
gedeelte van dit landgoed met den zeer
fraaien parkaanleg en het kasteel „Groe
neveld" aangekocht.
Het is gelegen aan den rijksweg Baarn
—Laren en heeft een oppervlakte van
pl.m. 88 ha. De totale oppervlakte van
de boschwachterij „De Vuursohe" waar
toe deze gronden bëhooren. is daardoor
pl.m. 625 ha. groot geworden. Op deze
gronden zal het bósebbouw aYborotum
worden gestièht.
In eigendom van het staatsboschbe
heer zijn voorts overgegaan de tegen
over het kasteel Doorwerth, op de Zui
delijke helling van de Veluwe gelegen
Doorwertsohe hosschen, met ,een opper
vlakte van pl.m. 110 ha Zij vormen een
onderdeel van de fraaie boschhelling
tnsschenode Hunnenschans (Dunol en
Doorwerth en bestaan bijna geheel uit
loofhoutbosch van beuk en eik, dat vroe
ger als hakhout werd-geëxploiteerd. De
uitspanning „De Zalmen" ligt in dit
boschterrein.
Tenslotte is het beheer van de groo-
tendeels uit boscb bestaande staatsdo
meinen bij het "voo aan het Staatsbosch
beheer opgedragen. Dit betreft o.a. de
houtvesterij „Hoog Soeren" en het park
Het Loo niet een oppervlakte van
3092 ha.
Waarom zoudtGe nog hoofd-
fijn hebben, als Ge in een
wartier er van af kunt zijn!
Neem 'n AKKERTJE het nieu
we merkwaardige middel,
dat alle pijnen vlug verdrijft
en Uw lichaam niet schaadt.
"AKKERTJES" zijn de geluk
kige vinding van Apotheker
Dumont in den gemakkelijk
in te nemen ronden cachet'
j vorm, veel nagemaakt en
toch nog nooit geëvenaard I
Laat U niets anders aanpra
ten en let op 't AKKER-mèrk.
tegen pijnen, nare dagen, koorts, kou.
AMSTERDAM, 2 Jan. Voor de vier-
de kamer der rechtbank te Amsterdam
stond vandaag terecht een hulpbesteller
van de posterijen te Amsterdam, die
eenige brieven -had weggenomen.
De man was in het jaar 1939 aangeno
men tegen een uurloon, dat hem een
wceksalaris van ongeveer 26 oplever-
d'e. In Augustus 1941 werden de werk
uren verminderd, waardoor de besteller
nog maar f' 16 per week verdiende Het
gezin, dat uit man, vrouw en kind be
stond, kon van deze inkomsten moeilijk
bestaan.
De hulpbestellcr kwam in financieel©
moeilijkheden en toen hij ten einde
raad was, nam h'ij op 11 October eenige
brieven op het hoofdpostkantoor weg,
hopende, daarin geld -te vinden. Hij
werd betrapt en is sindsdien in voorar
rest.
Ter terechtzitting 'bekende de man
volledig. Hij zeide uit nood tot zijn daad
Fe zijn gekomen.
Een' hoofdbesteller, als getuige ge
hoord, verklaarde, dat de man als keu
rig en oppassend bekend staat.
De officier van justitie, mr. dr. P.
Kleene, zeide in zijn requisitoir niet t©
begrijpen, hoe een staatsinstelling de
menschen zoo kan dupeeren door hun
inkomsten tot een minimum terug te
brengen. De man verkeerde in moeilijke
omstandigheden, doch had zich toch
niet op deze wijze mogen trachten te
redden.
In verband met een en ander wilde de
officier een lichte straf vragen. Hij
eischte vier maanden gevangenisstraf.
De verdediger, mr. W. C I- A. van
Everdingen, sprak er eveneens zijn ver
wondering over uit. dat de posterijen
personeel aannemen tegen zulke lage
loonen, die nog verlaagd werden. Op ju
ridische gronden vroeg pl. vrijspraak,
subs, clementie.
De rechtbank zal Vrijdag, 16 Januari
uitspraak doen.
GRONINGEN, 2 Januari. Op 64-ja-
rigen leeftijd is heden na een langdurige
ziekte alhier overleden prof. dr. .J. C
Schoute.
De heer Schoute, die op 16 Mei 1877 in
Groningen werd geboren, was na zijn
promotie in 1992- een half jaar werk
zaam in 's Lands Plantentuin te Buiten
zorg. waarna hij naar Nederland terug
keerde en werkte op het Rijksproefsta- I
tion voor Zaadcontrole te wageningen.
De thans ontslapene was leeraar aan
de R.H.B.S. in Gouda en Bussuni en
werd in 1917 als opvolger van prof. dr.
J. W. Moll benoemd tot hoogleeraar in
de bo'anie te Groningen.
In 1912 werd hij benoemd tot lid van I
de Academie van Wetenschappen ie
Amsterdam.
Met ingang van 21 September 19311
kreeg prof. Schoute op zijn verzoek eer
vol ontslag als hoogleeraar.
De overledene, die in breeden kring I
werd gewaardeerd, was o.m. eerelid van
de Ned. Botanische Vereeniging.
De crematie van het stoffelijk overl
schot zal plaats hebben Dinsdag 6 Ja-1
nuari op Westervehi na aankomst van|
trein 13 46 uur.
FEUILLET0H
DOOR N.K.
„Dat zou ik niet tegen jou zeggen, als
ik hej moeilijk had!" fluisterde zij.
„Eva, jij bent êen vrouw en ik ben
een man." vertelde hij haar, „zoodot jp
die dingen njet .geheel kunt vergelijken
Ik geloof ook, dat je een beetje al te
bang bent. Ik twijfel er niet aan, dat ik
je spoedig prettig 'nieuws kan s'uren
Maar we moeien nu zorgen, dat ie een
plaats in den trein kriigl."
De laatste minuten gingen snel voor
bij Zij kusten elkaar en zij fluisterde:
„Als je het moeilijk krijgt. Maarten,
laat je dan niet door je trots weerhou
den."
Wat antwoordde hij hierop? Zij kon
de woorden niet meer verstaan, want
een conducteur schreeuwde: „Achteruit
alsjeblieft!"
Maarten moest haar in den trein hel
pen, toen deze zich reeds in beweging
'.zette, én zij leunde uit het raampje om
'hem toe te wuiven tot zij hem uit. het
gezicht verlqor.
HOOFDSTUK XXX
Goed nieuwsl
Eva aanvaardde haar nieuwe betrek
king met groote ambitie. Een groot
deel van haar werk moest zij 's avonds
verrichten, omdat er overdag andere,
dingen te doen waren. Toen zij pas in
haar nieuwe betrekking was. schreven
Maarten en zij.elkaar met groote recel
matigheid. Op het voorstel van Eva
schreven zij twee maal per week Zij
postte haar brieven Zondags en Woens
dags en hij de zijne Dinsdags en Vrij
dags.
„Zoo zullen wij nauw verbonden blij
ven; en denk er om. dat ik aUes van ie
wil hooren," schreef zii ..Wanneer je
teleurstellingen ondervindt, wil ik ze
vernemen: en als je succes hebt. moet
je me erover vertellen-."
Aanvankelijk kwamen de brieven re
gelmatig en was zij er in het algemeen
tevreden mee Maarlen's brieven waren
vol liefde en verlangens, maar strikt
eerlijk over zijn daden was hij niet
steeds, c
„Ik heb een tijdelijk baantje gevon
den in epn garage, waar iemand ziek
is. maar ik ben bang, dat het niet lang
zal duren," schreef hij.
Een paar weken later schreef hij. dat
hij chauffëur op een vrachtwagen van
een 'pannenbakkerij w-as. maar ook dit
was slechts ter vervanging van een
zieke. Eva begon te begrijpen,'dat, juist
zooals zij gedacht had, Maarten zich
met moeite staande kon houden en toen
zij haar salaris had ontvangen, stuur
de zij hem er vijftig gulden van.
„Ik kan hef makkelijk missen. Maar
ten. omdat ik nog wat spaargeld heb
Stppk het dus in je z.ak en vergeet het.
tot heter tijden aanbreken
De bankbiljetten werden haar terug
gezonden.
„Doe dit alsjeblieft nooit meer. Het
eenige w-at nie rest ziin een paar grein
tjes mannelijke trots. Niet om erg «ver
op te scheppen, dat geef ik toe, maar
daar klampt een man zich aan vast.
Dit'en de gedachte aan jou houden nie
«faanae. Ik droom soms van een geluk-
kigen dag, rlat ik zeggen kan: „Eva,
wil je over epn maand niet me trou
wen?" Maar die dag lijkt nu zoo ver
weg. dat ik me niet druf toe te staan, er
aan te denken."
Afgezien van zijn financieele moei
lijkheden zoude» zijn brieven iedere
vrouw voldoening hebben verschaft. Hij
scliepn even gelukkig en fier als toen hij
rondliep op de boerderij „Het Zwarte
Paard" en hij vertelde haar allerlei
grappige avonturen.
Vroolijke brieven; liefdevolle brieven!
Zoo-waren zij geweest. Maar zij wist,
dat een hoekje van zijn leven voor haar
gesloten bleef, en zij raadde veel bij
zonderheden hiervan lange uren, die
hij in de openbare leeszalen en in de
arbeidsbeurs doorbracht.
Hij kreeg geen werkloozensteun, om
dat hij niet lang genoeg hij Mensink
had gewerkt, en zij zag in haar verbeel
ding een nian. die zich niet onvoldoen
de maaltijden tevreden moest stellen en
die ging solliciteeren in een pa-k dat er
dagelijks slechter uit begon te zien en
in lekkende schoenen. De herfst was nu
aangpbroken en het was een regenach
tige herfst. Maarten en vele duizenden
met hem moesten /ie ellende verdra
gen om werk te zoeken, dat niet te vin
den was, en er moesten dagen voorko
men, dat hij nauwelijks wisf hoe het
was om warm en droog te zijn.
Tenslotte hielden zijn brieven geheel
op zonder voorafgaande waarschuwing
Zij bleef naar lief laatste adres, dat hij
haar opgegeven had, schrijven en ten
slotte ging zij een weekeind naar Am
sterdam om hem op te zoeken. Zij ont
dekte. dat Reviusstraat 14 een zonge
naanid asvl was, waar men voor zes
stuivers per nacht een slaapplaats kon
krijgen. Er lagen nog verschillende van
haar eigen brieven te wachten tot Maar
ten ze zou afhalen maar de directeur
kon haar niet de minste inlichtingen
over zijn verblijfplaats geven.
..Hij komt no? wel eens terug, juf
frouw," zei hij vertrouwelijk. „De mees
ten komen terug en uw vriend is een
van de vaste klanten. Ik herinner hem
mij heel goed."
Eva keerde met bloedend hart naar
haar werk terug. Zij verlangde naar den
terugkeer van Jacob Brakman. Hij zou
nooit een verhaal in Maarten's nadeel
gelooven.
Toen Jacob Brakman zijn laatste'be
zoek aan de boerderij gebracht had. had
hij Nora gewaarschuwd, dat Van Wave-
rep. haar nieuwe voorman, haar waar
schijnlijk bestal, maar zij had niet den
moed gehad hem te ontslaan. Wat het
ook mocht zijn. haar liefde voor Louis
Windman had haar iedere voorzichtig
heid, die haar nog restte, doen verge
ten.
Van Waveren had verstand van vee
en onder strenge., leiding zou hij een goe
de werker zijn geweest, maar Nora's
slapheid was zijn ondergang. Al gauw
had hij 'ontdekt, dat hij gemakkelijk
pen paar kwartjes van de melk kon ach
terhouden, dip elkpn dag in Honters-
herg Averd rondgebracht, omdat de ver
knop nooit gecontroleerd werd; en zoo-
het gewoonlijk gaaf: kleine oorzaken
hebben groote gevolgen.
Gedurende de zomermaanden .had bii
Nora voor verscheidene guldens per
week bestolen. Dat was al erg genoeg,
maar wat ernstiger w^as. was dat hij het
w-erk steeds meer verwa'arlnosde. Er
was ziekte onder het vee geweest en de
veearts had Nora gezegd, dat de bees
ten niet goed verzorgd waren. Boven
dien hadden klanten in Honterberg en
Langeveld Het Zwarte Paard opgezegd I
en betrokken ze hun melk van de fa-"
briek.
Louis Windman had een aanvang ge-I
maakt niet het omzetten van de bezit-f
tingen van de boerderij in gereed geld,I
teneinde zijn schulden te kunnen iieta-l
lpn. Hij had een beetje genoeg van Vanl
Waveren. Een van zijn eerste daden wasl
geweest om Goha, de merrie van NoT
ra, te verkoopen, wat hij gemakkelijk!
genoeg had kunnen doen. Zij protesteer-T
de er tegen, want haar dagclijksche rit-l
je was de penïge ontspanning in haarl
urukke leven.
„We kunnen er geen volbloed vonrl
jou op na houden," antwoordde de keT
rel, zoo onbeschaamd, alsof hij de eigc-l
naar van de boerderij was. „Later zall
ik misschien een goedkoop dier voor je|
terugkoopen."
Coha werd dus verkocht en Louisl
moest Van Waveren aanpakken. Wanl
neer deze een fatsoenlijke man geweesll
was, zou de schelmerij van Louis aanl
hem verspild zijn geweest, maar eenl
gesprek van een half uur toonde aanf
dat zij vogels van hetzelfde plurmap«|
waren en het slechte werk werd voortl
gezet Van Waveren bestal de boerden!
op kleine schaal en Louis in hel groot!
i (Wordt vervolg^!