AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Chaotische toestanden
in Singapore
Nu steun aan Winterhulp!
Amerikaansche beschaving'
Twee vaatjes vol
zilvergeld!
Nieuwe bon is 04
Reactie en Critiek
Er dreigt gebrek aan
water
arrestaties te tokjo
Dr. VAN MOOK TE
WASHINGTON
Aanval op Singapore
Turksch wantrouwen
jegens Sovjet-Unie
ook in de v.s.
distributie
Als u jarig bent
Duikbootaanval
bij Long Island
Eisch luidt ontslag
van rechtsvervolging
Personeele belasting
De conferentie te
Rio de Janeiro
D
D
ABONNEMENTEN: per 3
maanden voor Amersfoort
ƒ2.05; per maand ƒ0.68;
per week 0.16. Binnen
land franco per post per 3
maanden 2.50. Afzon
derlijke nummers ƒ0.05.
Postrekening 47910
VALKHOFF Co., ARNHEMSCHE POORTWAL 2a
DE EEMLANDER
TELEFOON «20 DIRECTEUR J. VALKHOFF HOOFDREDACTEUR R. LEENKNEGT, AMERSFOORT
ADVERTENT! EN 1—4
regels 1.elke regel
meer ƒ0.25. Sper. prijzen
bij contr. Liefdadigh. adv.
halve prijs. „KEITJES"
bij vooruitbet. v. 15 regels
60 ct., elke regel meer 12
ct., 3 maal plaatsen 1.20.
VRIJDAG 16 JANUARI 1942
4 PAGINA'S
40e JAARGANG No. 168
BERLIJN, 10 Jan. (V.P.B.). Vol
gens mededeelingen. die de opruk
kende Japansche troepen van vluch
telingen hebben ontvangen, heer-
echen te Singapore chaotische toe
standen. De bevolking dezer stad
heeft zich sinds het uitbreken van
den oorlog in Oost-Azië verviervou
digd. Reeds nu bestaat er groot ge
brek aan drinkwater en ondanks
het feit, dat de temperatuur 30 gr. C.
in den schaduw bedraagt, wordt
slechts tweemaal per dag drinkwa
ter verstrekt.
Door de aanhoudende luchtaanvallen
[ijn de bevolking en vooral de daklooze
vluchtelingen oververmoeid. Iedere En-
jelschrnan, die-kans ziet om weg te ko
men, verlaat de stad Daar er echter
Daar weinig vliegtuigen voor het gewo-
passagiersverkeer ter beschikking
daan, moet men over veel geld of mach
tige relaties beschikken om uit deze be-
Irêigdé veste te ontkomen. Schepen kun-
len de haven van Singapore niet meer
erlaten.
De vluchtelingen zijn ondergebracht
n groote tentenkampen in de heuvels
ondom de stad. waar zij door de auto-
iteiten van levensmiddelen worden
oorzien. De voeding is karig, daar het
léstuur zeer spaarzaam is met de ge-
inge voorraden, waarmede men \zoo
ang mogelijk wil toekomen.
De drinkwaterleiding van Singapore
oopt evenals de trein over het groote
iaduct, dat het eiland Singapore met
e provincie Johore verbindt. Een paar
oed gemikte bommen kunnen dit via-
luct vernielen, zoodat Singapore onher-
Oepelijk zou zijn aangewezen op de
leine voorraden drinkwater, die op het
■ilancl zijn aangelegd. Overal woeden in
Singapore branden, die niet meer ge-
iluscht kunnen Worden.
Over den strijd op Malakka meldt het
.N.P. uit Tokio, dat zich tot nu toe tij
lens de gevechten op Malakka 2000
Iritsoh-Indische soldaten overgegeven
lebben. Zij zijn, naar het verder heet. in
)ijzondere kazernes achter het front, on-
lérgebracht èn mochten hun wapens be-
ïourlen.
De Londensche Daily Mail schrijft,
dat de tijd rijp is om eindelijk eens een
openhartig woordje te spreken over de
utuatiè op Malakka en bet gevaar, dat
lingapore bedreigt.
Er valt niet meer aan te twijfelen, dat
Ie militaire situatie op Malakka liét
iritsche opperbevel volkomen uit haa
ien geschotèn is. Bijna alle niet-offi-
lieele bërichten spreken van tekortko
ningen,, gebrek aan vooruitzienden blik
>n in vele gevallen zelfs van „waarach-
gö slompzinnigheid".
De in Engeland4bekende feiten veroor-
oven weinig twijfel aan het .groote ge-
aar, waarin de veelgeroemde vésting
ingapore verkeert! Mocht Singapore
ichte- vérloFen gaan. dan zou dat de
ü'gste gevolgen hebben voor het verdere
erloop van den oorlog.
De Daily Express verklaart in
sen hoofdartikel, dat er,na den val van
Av<aJa Loempoer op het schiereiland
Jalakka nog slechts één plaats van be-
éekenis ligt, nl. Singapore. Het gevaar,
'aardoor deze sleutelpositie in het Ver-
e Oosten wordt bedreigd, neemt even-
él voortdurend toe.
In aanmerking genomen alle vroegere
érzekeringen, dat. Malakka behouden
sou kunnen worden, voelt het Britsche
mbliék zich vernederd, als het de ge-
veldige offers verneemt, die Engeland
laar heeft moeten brengen.
Naarmate de gevechten op Malakka
sich vérder ontwikkelen, wordt het da-
olijks duidelijkèr, hoeveel de Japan-
lers danken aan een „bende onbekwa
me Engélsche windbuilen".
De geïnterneerden op
Sjikokoe
Van Sjikokoe meldt Domei: Onder de
hïiérikaansche geïnterneerden, die hiér
indaag zijn aangekomen, bevond zich
iok de gouverneur en commandant van
joeam, Georg J. McMillen.
Een hooge japansche autoriteit verze-
térde den gevangènen, dat zij niet be
deesd behoefden te zijn voor represail-
ps wegens de beschieting van een Ja-
sensch hospitaalschip, doch dat hun be
handeling volkomen corréct zou zijn.
In èen ander interneering&kamp zijn
'anmiddag tien onderofficieren der ma-
ine aangekomen, die zich op hun post
een der Gilberteilanden (ten Zuiden
van de Marshall-eilanden) aan de Ja
panners hadden overgegeven.
TOKIO, 16 Jan. (D.N.B.i Naar Don-
derdagavctod officieel is medegedeeld
zijn 16 September van het vorig jaar te
Tokio vier Engèlsch-Amerikaansch-ge-
zinde Japanners door de politie cearres-
t°pvd on het oogenblik, dat zij de bijzon
derheden uitwerkten voor het plan tot
moord op Japansche staatslieden. Zij
^aren 29 tot 39 jaar oud. Nadere bijzon-
dprheden zijn niet bekend gemaakt.
DUIKBOOTMOEDERSCHEPEN
De Japansche marine-attaché te Vichy veJ"
klaarde aan een vertegenwoordiger van de
Paris S o i r, dat de groote successen in
Pearl Habor, waar de Amerikaansche vloot
fan eersten zwaren slag toegebracht werd, te
danken zijn »an de stoutmoedigheid van de
bemanning van de Japansche duikbooten.
D?ze werden uit een moederschip te water
Zelatèn. Zjj hadden 2 man aan boord, kon
den 2 torpedo's afschieten en in het geheel
50 mijl varen. Bovendien had iedere boot een
ontplofbare lading aan boord, om zich even
veel zelf tot ontploffing fe brengen. Zoo
l^am het, dat de Amerikanen sléchts één
duikboot kónden opbrengen, terwijl er vijf
niet waren teruggekomen.
BERLIJN. 16 Jan. (V.P.B.) Volgens
nog onbevestigde berichten is dé luitc-
nant-gouvemeur-generaal van Neder-
landsche Indië, dr. van Monk, die Dins
dag per vliegtuig te Washington aan
kwam, door president Roosevelt ont
vangen.
Het ligt voor de hand, dat zijn reis
naar de Ver. Staten in nauw verband
staat mét dringende behoeften van Ned.
Indië aan Amerikaansche wapenleve
ranties vooral van vliegtuigen.Voorts
zal dr. van Mook zeer waarschijnlijk
ook de bevoegde Amerikaansche in
stanties in kennis stellen van de groote
onrust, die in Ned. Indië is veroorzaakt
door de steeds luider wordende Ameri
kaansche stemmen, die de Japansche
landingen in alle deelen van den Stie
len Oceaan trachten voor te stellen als
bluf en een ongevaarlijke poging om ae
strijdkrachten van het A-B-C-D-blok te
'versplinteren.
TOKIO, 16 Jan (Domei). Het
Japansche hoofdkwartier meldt, dat
Japansche vliegtuigen gisteren een
aanval op Singapore hebben ge
daan, waarbij 14 vijandelijke vlieg
tuigen neergeschoten of op den
grond vernield weiden. Zevén de
zer vijandelijke toestellen werden
vernield, toen de Japanners een
aanval deden op het vliegveld
Tengah. De andere zeven werdén
neergeschoten in een gevecht tus-
schen Japansche gevechtsvliegtui
gen en 13 buffalo's.
ANKARA, 16 Jan. (V.P.B.) De rede
voering. die Eden in hel Lagerhuis heeft
gehouden, heeft in Turkije géén goede
peis gehad. Hij heeft wel is waar aller
lei goede wensehen ten aanzien van
Turkiie geuit, doch op de kwestie van
de zee-engten, die de Turken uiteraard
het meeste intéresseert, is hij met geen
woord ingegaan.
Als hij 'Turkije werkelijk had willen
gerust stéllen, dan had hij de verzeke
ring moeten geven, dat hij aan de regee
ring te Moskou geen enkele toezegging
had gedaan met betrekking tot even-
tueele steunpunten aan de Dardenellen
en aan den Bosporus.
Dit heeft hij niet gedaan. En dat nog
wel, terwijl de Turken kort te voren
waren opgeschrikt dopr een interview
van den voormaligen Amerikaanschen
gezant in Sofia, waarin hij te kennen
had gegeven, dat zoowel Moskou als
Londen en Washington besloten waren
om, indien zij dezen oorlog wonnen,
„Bulgarije van de landkaart te laten
verdwijnen." Dit. standpunt werd trou
wens ook, reeds lang verkondigd door
Engelsche en Amerikaansche bladen.
Déze „verdwijning van Bulgarije van
de landkaart" zou echter inhouden, dat
dit land zou worden geannexeerd door
de Sovjet-Unie, die op deze wijze toe
gang zou kunnen krijgen tot de Egeï-
sche Zee. In dat geval zou de situatie
van Turkiie in Thraciè en aan de zee-
engten onhoudbaar worden. Alle ver
zekeringen van goede trouw van Enge
land zullen voortaan niet in staat zijn,
het wantrouwen van Turkije ten opzich
te van den Russischen buurman te doen
verdwijnen. Het zou moeilijk in overeen
stemming te brengen zijn met de belan
gen dés lands, als Turkije hoopte op een
overwinning van de -tegenstanders van
Duitschland.
BERLIJN, 16 Jan, (V.P.B.)., Roose-
velt zal dezer dagen een minister, voor
de levensmiddèlenvoorziening benoemen,
wiens eerste taak het zal zijn een distri
butiesysteem uit te werken. Het is te ver
wachten, dat binnenkort reeds kaarten
voor landbouwproducten zullen worden
ingevoerd. Deze maatregelen zullen met
den meesten spoed worden doorgevoerd,
omdat mén op deze wijze paal en perk
hoopt te stellen aan de prijsstijging, die
overal valt waar te nemen.
Als u jarig bent tracteert u. Dat is nu
eenmaal zoo gebruikelijk. U schenkt
met milde hand aan vrienden en ken
nissen die u komen gelukwenschen, al
naar gelang uw béurs en... uw bon
nen het toelaten.
Honderden Nederlanders hebben
thans een nieuw verjaardagsgeschenk
ingesteld. Zij storten op hun verjaar
dag even zooveel maal een dubbeltje,
een kwartje, of een guldenook al
weer naar gelang hun beurs het toelaat
op de girorekening van de Nederland
sche Ambulance. En dan eten zij en
hun vrienden dien dag een gebakje
minder...
Maak dit nieuwe verjaardagsgebruik
tot het uwe Misschien is u vandaag
wel jarig. Welnu, hier is het. gironum
mer: 87600, Nederlandsche Ambulance,
Koninginnegracht. 22, 's-Gravenhage.
Doe mee aan de verjaardagstorting.
AMSTERDAM, 16 Januari. Het was de
politie onlangs ter oore gekomen, dat een
winkelier aan den Overtoom vrijwel al het
zilvergeld, dat hij ontving, aan de circu
latie onttrok.
Daarop werd een onderzoek in zijn
zaak ingesteld. Aanvankelijk liet hij
slechts een bakje met kleingeld zien en
beweerde, dat dit alles was, wat hij in
huis had. De rechercheurs lieten zich
echter niet van de wijs brengen en on^
derzochten den winkel, waarbij al spoe
dig een paar haringvaatjes voor den
dag kwamen, die geheel met kwartjes
en dubbeltjes waren gevuld, tezamen
meer dan lO OOCb uitmakende.
Ook een groot bedrag aan zilveren rijks,
daalders en guldens kwam te voorschijn. De
winkelier trachtte zich nog schoon te was-
schen met het. praatje, dat hij regelmatig
collega's in de buurt aan klein geld hielp,
maar ook dit bleek niet waar te zijn.
De man werd wegens belemmering van,
het maatschappelijke verkeer gearresteerd
en al het zilvergeld in beslag genomen.
Dit is later vanzelfsprekend tegen beta,
ling onder een aantal instellingen en
winkelzaken gedistribueerd om zoodoende,
weer in omloop te kunnen worden gebracht.
STOCKHOLM. 16 Jan. (D.N.B.)
Volgens een bericht van Associated
Press uit New York hééft de comman
dant van de marinebasis Newport, be
kend gemaakt, dat een vijandelijke
duikboot «een Pana/meesche tankboot
voor de kust van Long Island heeft ge
torpedeerd.
De tankboot. steekt, nog boven water
uit.. De torpedeering eischte twee
slachtoffers, gered werden 38 leden
dér bemanning.
De Engelsche nieuwsdienst verneemt,
hieromtrent, dat de tankboot Normess
heeft. De lorpedeering geschiedde 60
mijl ten Zuiden van Montauk Point.
Volgens dit bericht zou het een Ame-
rikaansch schip zijn.
JN deze dagen, nu de Jjzlge wind het
water heeft doen verstijven en de grim
mige koude ons doorhuivert, gaan onze ge
dachten onwillekeurig uit naar onze be
hoeftige volksgenooten. En als wij denken
aan het bittere leed, dat thans door dui
zenden geleden wordt, dan moeten wjj
denken aan Winterhulp.
Winterhulp, hulp in den winter, die thans
werkelijkheid is geworden en velen feller
slaat dan deze andere grimmige verschrik
king: Hongerj Duizenden en nog eens dui
zenden smeekénd uitgestrekte handen doen
een beroep op diegenen, die nog voldoende
voedsel kunnen koopen, die nog over war
me kleeding beschikken, over kolen voor
de kachel, voor wie de winter misschien
onaangenaam is, maar nog niet verschrik
king en ellende beteekent.
Kjjk rond, landgenoot, kijk rond in de
sloppen en stegen van onze steden, kijk
rond in de stulpen op hét platteland. Kyk
rond en duik niet weg in de opgeslagen
kraag van uw warme duffel of bontjas.
Kijk naar de kinderen van de armsten
onder' ons, zie hen huiverend wegschuilen
in de portieken, zie hun armzalige dunne
kleeding, hun versleten schoeisel, hun ver
kleumde gezichten.
Gij kunt niet achteloos het bittere leed.
dat zich overal vertoont, overzien. Gij kunt
het niet en gij moogt het niet.
.Gij kunt. u beklagen over deze koude,
die ook u last. en zorgen berokkent. Maar
zoolang gij nog eiken dag genoeg kimt eten,
zoolang het vuur in uw kachel of haard
nog brandt, al is het niet altijd zoo fel,
als gij wel zoudt wensehen, zóólang züt gij
bevoorrecht.
Bevoorrecht boven duizenden die in deze
dagen dubbel geslagen worden; door het
zwaard van den honger en het zwaard van
de koude. Gij wilt wel helpen, zegt ge,
maar niet door middel van Winterhulp?
Waarom niet? Wat hebt gij tegen Wnter-
hulp? Winterhulp beteekent niets anders
dan hulp in den winter en het wil niets
anders beteekenen. Of meent ge, dat het
vroeger beter was en mooier, toen tiental
len liefdadige vereeniglngen, die het na
tuurlijk allemaal goed meenden, het werk
deden, dat Winterhulp thans doet? Meent
ge. dat het werk, dat toen door tientallen
versnipperde en soms scherp tegenover el
kaar staande liefdadige vereen iglngen ver
richt. werd, beter en doeltreffender was dan
thans, nu één vereeniglng, van ons volk en
voor ons volk, dit werk dat thans geen
liefdadigheid meer is doch sociale plicht,
ter hand heeft, genomen? Liefdadigheid.
Het v/oord is èen mooi woord, maar het
heeft in de jaren, die thans achter ons lig
gen te dikwijls een bitteren bijsmaak ge
kregen. Is wat thans gebeurt door Winter-
Ter gelegenheid van den verjaardag van koning Michael van Roemenië, defileer
de een eerecompagnie voor den jongen vorst in tegenwoordigheid van zijn
moeder en den staatsleider, maarschalk Antonescu. (Scherl m.)
99
BERLIJN 16 Jan. (D.N.B.i Het Ame
rikaansche weekblad Life heeft geschre
ven, dat thans vóór Roosevelt de mogelijk
heid bestaat, de beschaving der Vereenigde
Staten tot. den heerschenden levensvorm
van Europa en de geheele wereld te maken.
De 20ste eeuw moet moet een Amerikaan
sche eeuw worden.
Aan deze. z,g. Amerikaansche beschaving
wijdt de Voelkischer Beobachter
een zeer uitvoerige beschouwing. Het blad
komt tot de volgende conclusie:
„Namelooze ellende en brutale uitbuiting
achter sociale frazen, geestelijk bederf ach
ter blufferige coulissen, een moreel moeras
achter schijnheilige arrogantie een pluto
cratisch dom houden van het volk en een
afgezaagde gewetensdwang achter een af
gezaagde gewetensdwang achter een pseu-
do-democratische hokus-pokus, ziedaar de
„vier vrijheden" de z.g. „Amerikaansche
leefwijze, zonder welke de wereld niet kan
bestaan, zooals Roosevelt durft te beweren.
Het grootste maatschappelijke probleem
der Vereenigde Staten, het werkloosheids
vraagstuk, is in weerwil van de geweldige
natuurlijke rijkdommen van het land nog
niet opgelost.
Nog in 1939 waren er 11.700.000 werkloo-
zen in de Vereenigde Staten. De boeren zijn
de stiefkinderen van Amerika. Met het zoo
geroemde onderwijs is het niet beter ge
steld. Bij de militaire keuring in den afge-
loopen zomer moesen92.000 ana-lphabeten
woren afgewezen. Wat de kunst betreft: er
zijn slechts twee permanente opera's ln de
Vereenigde Staten. De Amerikaansche
kunstwereld wordt beheerscht door een bo
venlaag van snobs. De directeuren der mu
sea zijn over het algemeen parvenu's, die
beschaving ver warn n met geaffecteerde
manieren. Er zijn in de-Vereenigde Staten
18 millioen geslachtszieken en jaarlijks gaan
meer dan 100.000 mmschen aan syphilis te
gronde. Het aantal echtscheidingen be
draagt volgens de officieele statistiek 17,5
procent.
Ook de hooggeroemde politieke vrijheden
bestaan slechts op papier. De twaalf mil
lioen negers in de Vereenigde Staten zijn,
ondanks de constitutie der z.g. vrijheid, die
sedert 152 jaar bestaat, rechteloos. Zij diene
hun blanken medeburgers slechts als voor
werpen van uitbuiting.
Het nationaal-socialisme, het fascisme en
het Japansche nationalisme hebben in de
jongê volken krachten opgewekt, die de
onwaarachtigheid van dit reeds lang ver
ouderde tijdperk van zich afstooten. De
1 eeuw marcheert met hen."
Engelsch offensief tegen
Thailand?
SJANGHAI. 16 Jan. (V.P.B Tot de
stedén, die thans ook den oorlog-aan den
lijve gevoelen, behoort Rangoon, dê groo
te Brittech-Indische havenstad Dag aan
dag doet. de Japansche luchtmacht aan
vallen op deze slad, die een belangrijk
knooppunt voor het verkeer en eindpunt
van de Birmaroute is. Deze Japaiïsche
aanvallen hebben ongetwijfeld ten doel,
een eventueel pffensief van de Engel-
schen in Birma bij voorbaat den kop in
te drukken.
Uit desbetreffende berichten uit Lon
den blijkt wel, dat deze aanvallen in
Rangoon aanmerkelijke schade aanrich
ten en dat. zij onder de inheemsche be
volking groote "onrust te weeg brengen.
Deze onrust is des te begrijpelijker* om
dat er zoo goed als geen maatregelen
zijn genomen met. het oog op luchtbe
scherming.
De Engelsche regeering schijnt groote
verwachtingen te koesteren van de
Britsch-ïndische en Chineesche troepen,
die in toenemender! getale de grensge
bieden van Birma bezet-ten.
Uit Rangoon 'wordt gemeld, dat men
daar omvangrijke leveringen van En
gelsch en Amerikaansch oorlogsmate
riaal verwacht. Wanneer deze eenmaal
zijn gearriveerd, hoopt, men in militaire
kringen ter plaatse het hoofd te kunnen
bieden aan een evéntueelen Japanschen
aanval. Andere deskundigen spreken
zelfs de hoop uit, dat. het Engelsche op
perbevel in het Zuidwesten van de Stille
Zuidzee'er in zal slagen in Birma zoo
veel troepen te concentreeren. dat het
mogelijk zou worden, een offensief te
ontketenen tegen Thailand. Het is echter
zeer twijfelachtig, of deze hoop ooit ver
vuld zal worden.
Om'waardevolle scheepsruim te vrli te
maken voor den oorlog, heeft, de Engelsche
regeering bepaald dat geen pakketten levens
middelen meer per post- uit het Vereenigd
Koninkrijk verzonden mogen worden.
hulp, die geeft zonder te vragen naai* gods-
voudg en zonoudèa:oeneGueddUUi.-GHl
dienst en politieke overtuiging, eenvoudig
en zonder ophef, niet veel en veel beter?
Gij kunt niet anders, dan deze wagen
bevestigend beantwoorden. De nieuwe Wln-
terüiulpcollecte staat, voor de deur. Een
ieder vervulle zijn plicht. (V.P.B.)
(Nadruk Verboden).
De dood van Peter Ton
's-GRAVENHAGE, 16 Januari.
In de rechtszaak naar aanleiding
van den dood van Peter Ton heeft
heden de fungeerend procureur-
generaal bij het Vrede-gerechts;
hof te Den Haag, mr. Hoekstra,
geconcludeerd tot bewezen ver
klaring van dood door schuld,
doch tevens tot ontslag van rechts
vervolging van den betreffenden
agent van politie, S. J. B., op grond
van art. 41, tweede lid, van het
Wetboek van Strafrecht, volgens
welk lid niet strafbaar is de over
schrijding van de grenzen van
noodzakelijke verdediging in
dien zij het onmiddellijk gevolg is
geweest van eén hevige gemoeds
beweging, door de aanranding ver
oorzaakt.
De uitspraak volgt Donderdag 29 Januari.
tvoor het verslag van de ritting van het
Vrede-gerechtshof van gister, in de zaak
betreffende de dood van Peter Ton, zie
men de 2e pagina).
's-GRAVENHAGE, 16 Januari. Ter
kennisneming van hen, die voor het
jaar 1942 voor de personeele belastLng
belastingplichtig zfjn, wordt medegedeeld,
dat de werkzaamheden voor die belas
ting op de inspecties der belastingen
tot nader order zijn opgeschort, in ver
band met den arbeid voor de uitvoering
van andere belastingwetten.
Tengevolge daarvan ontvangen de be
lastingplichtigen voorloopig geen aangifte
biljet en behoeven zij geen aangifte te
doen voor het gebruiken van een perceel
of voor het houden van dienstboden, paar
den, motorrijtuigen, pleizlervaartuigen en
biljarten.
Ook de z.g. beschrijving waarbij door de
•ambtenaren wordt geïnformeerd naar be
laste objecten, blijft voorloopig achterwege.
Voorts wordt nog medegedeeld, dat zij
die het voornemen hebben de door hen ge
houden motorrijtuigen of pleiziervaartuigen
het geheele Jaar 1942 niet te gebruiken,
kunnen nalaten de inspecties der belastin
gen daarvan in kennis te stellen. Verzege
ling zal voorloopig niet plaats vinden.
I Voor aardappelen 05
s-GRAVENHAGE, 16 Jan. Voor
de week van Zondag 18 Januari tot
Zaterdag 24 januari zullen de ge
bruikelijke rantsoenen^ brood of ge
bak, en vleesch, verkrijgbaar zijn
op de bons 04a en 04b van de
daarvoor aangewezen kaarten. Voor
aardappelen i6 bon 05 aangewezen.
De secretaris-generaal van het depar
tement van Landbouw en Vièschèrij
maakt bekend, dat de bonnummers 04a
en 04b van de aardappelkaart niet
zullen worden geldig vèi'klaard en der
halve kunnen worden vernietigd.
De thans in gebruik zijnde toeslag-
kaarten voor zweren en zeer zwaren ar
beid bevatten evenwel de aardappel bon
nen 01a. tot en met 04a. Daar bon Oia
niet wordt aangewezen, is hiervan het
gevolg, dat de houders van de hi er be
doelde toeslagkaarten in het tijdvak van
28 December jl. tot en met 24 Januari
1942 over één bonnummer te weinig be
schikken. Dit wordt echter in het tijd
vak van 25 Januari a.6. tot en met 21
Februari 194*2 vergoed, daar op de toe
slagkaarten voor laatstgenoemde periode
\ijf bonnummers voor aardappelen voor
komen in plaat6 van vier.
RIO DE JANEIRO, 16 Jan. (D.N B
Op de openingsbijeenkomst der confe
rentie te Rio de Janeiro heeft de Brazi-
liaansche minister van buitenlandsche
zaken, Aranha, die tot voorzitter is ge
kozen, een rede gehouden, waarin hij
dank zegde voor zijn verkiezing en ver
klaarde, dat de materieel© en moreel e
orde van Amerika moet blijven bestaan
in het belang van Amerika en de ge
heele wereld. Amerika is onverwachts
aangevallen. Daarbij i£ voor de volken
van Amerika elke keus van eigen op
treden uitgesloten.
E vraag, in wiens voordeel zich de
krachtmeting in hel verre Oosten
op het oogenblik ontwikkelt, laat geen
twijfel over. Het Japansche offensief
kristalliseert zich dagelijks verder uit,
de ring van vijandelijke steunpunten
wordt steeds diepér aangetast. Hong
kong is gevallen, de Amerikaansche
maclit op de Phi lippijnen is gelocali-
seerd tot een hardnekkig verdedigen
van het eiland Corregidor in de baai van
Manila, Engeland's heerschappij op het
Malakkeesche schiereiland wankelt en
valt terug op Singapore. Van dit mach
tige bolwerk zijn de voorste Japansche
troepen nog circa 150 km verwijderd,
een afstand, welke snel mindert, sinds
de kustplaats Pahang.bezet en de grens-
linie van Johore, doorbroken is.
Iif deze actie-radius is sinds een week
ook Ned.-Indië betrokken. Via de Philip-
pijnen en.cle Celebes Zee hébben groote
Japansche troepenformaties, geëscor
teerd door sterke' vlootstrijdkrachten,
vasten voet aan wal gezet op Noordelijk
Borneo en Celebes.
Tarakan, het rijkste olie-gebied Ier
wereld, is, na een kortstondig verzet, ge
deeltelijk brandend, in Japansche han
den gevallen, üe aanval op Celebes con
centreerde. zich op.Menado en Makassar,
de vitale punten van de twee grootst©
uitloopers van dit eiland. Inmiddels zijn
de Japanners verder de Straat van
Makassar ingevaren, op weg naar een
Zuidelijker steunpunt, dal mogelijk
heden biedt vöor de beheersching van
de. nauwe zeestraat tusscheh Borneo en
Celebes alsmede de rechtstreeksche be
dreiging van Java, dat. zich reeds een be
langrijke rol in de Anglo-Amerikaan-
sche strategie toegewezen zag.
Soerabaia,-- het nieuwe hoofdkwartier
van generaal Wavell, komt. zoodoende
met verrassend groote- snelheid tegen
over de Japansche voorposten te liggen*
E reactie ln het geallieerde kamp ia
niet uitgebleven. Ze heeft zich voor
alsnog geopenbaard door velerlei be
sprekingen en weinig handelingen.
President Roosevelt is in deze voor
gegaan door aan te kondigen, wat Ame
rika dit loopende jaaf* zal fabriceeren*
Machtige cijfers van duizenden tanks en
vliegtuigen en millioenpn-tonnage, wel
ke in 1943 nog verdubbeld zullen wor
den. Cijfers, die. indruk zouden maken,
als zii niet uitsluitend gebaseerd waren
op theorie en berekening. De Spil-
mogendheden onderschatten Amerika'»
productie-mogelijkheden geenszins; zij
weten door ervaring echter, heter dan
hun tegenstanders, de practische waar
de te onderkennen.
Waarheen wil Amerika deze fantasti
sche vvapenvoorraden dirigeeren, als het
niet de zeeën beheerscht? Wat is het
nuttig effect van een armada, welke
aangewezen is op olie-toevoer uit gebie
den. die. zoo niet beheerscht, dan toch
bestreken worden door vijandelijke
krachten?
En welke strateeg gééft blijk van zijnt
macht en k min en, door die, ten aan-
hoore van een ieder, in het vooruitzicht
te stellen, in plaats van metterdaad op
te treden?
Is het wonder, dat Roosevelt's woor
den in het andere kamp rnet het prae-
dicaat propaganda en bangmakerij ter
zijde geschoven zijn?
Wij kunnen ons indenken, dat Xed.-
Indié zich meer gesterkt zou \oelen
door het verschijnen van de Amerikaan,
sche vloot en aflevering vair oorlogs
materiaal. clan door dit toekomstbeeld,
De langdurige réis van dr. van Mook
naar Washington wijst trouwens al in
die richting. Zijn taak is niet gemak
kelijk. ITij moei het verre Amerika en
het verre Londen overtuigen van een
harde en bittere werkelijkheid, van een
precairen toestand, welke geen uitstel
gedoogt, wil men niet aan den lijve
ondervinden, dat men spoedig alle'be
wapening ten spijt in Oost-Azië te
land en ter zee voor een gesloten deur
staat.
VT IET alleen de kopstukken der vej^
Lbonden staten hebben gereageerd,
ook de volken zelf roeren zich, in zon
derheid het Engelsche publiek.
De spreekbuizen zijn de# nieuwsbladen,
die felle critiek leveren 'op de politiek,
welke de Britsche regeering in het. Verre
Oosten voert.
Men dringt aan op herziening vaneen
politieke gedragslijn, die een fiasco
dreigt te worden en het in wezen reeda
is. Hieruit blijkt tevens, dat men geen.
genoegen meer neemt met verontschul
digingen, als troepenzendingen naar
andere fronten, onvoorziene omstandig
heden en wat dies meer zij.
Met andere wo'orden, men eischt ant
woord op de beschuldiging, dat in Oost-
Azië een strijd ontketend is, waartoe
men. naar nu pas zóu blijken, bij lange
na niet gereed was. Een strijd, welke
zijn bloedig stempel drukt op zwakke,
bondgénooten; een beschuldiging, welke
steeds van Duitsche zijde geponeerd is
en nu, typisch genoeg, door hef Engel
sche publiek zelf overgenomen is.
De opvolger van Gandhi
STOCKHOLM. 16 Jan. (A.NP.).
Naar de Britsche berichtendienst uit
Wardha meldt, heeft Gandhi voor het
eerst bekend gemaakt, dat. Jawaharlal
Nehroe zijn opvolger zal zijn.
Gandhi verklaarde, dat er geen scheu
ring in de werkcommissie van het con
gres bestaat en vervolgde: „Nehroe is
mijn rechtmatig erfgenaam. Ik ben er
van overtuigd, dat hij mijn werST zal
voortzetten, wanneer ik er niet meer zal
zijn. Hij is een moedig man. vaak ver
schilt hij met mij van meening, maar,
als ik niet meer in leven hen, zal hij
weten hoe hij mijn werk moet voortzet
ten."
Vandaag verduisteren j
om 17.56 uur
Vandaag Vrijdaggaaf de zon op
om 9.45 uur; onder om 17.56 uur. De
maan gaa op om S.54 uur. onder om
17 54 uur!
Zaterdag gaat de zon op om 9.43
uur, onder om 17.58 uur. De maan
gaat op om 9.43 uur, onder om
19.07 uur.