AMERSFOORTSCH DAGBLAD
HET FRONT NADERT
SINGAPORE
Nieuwe druk op Turkije
Twee dooden bij hotelbrand
75 jaar dynamo
DE EEMLANDER
Kanongebulder in
de vesting te hooren
besprekingen met
Londen en Washington?
Beschouwen de Britten
strijd in Cyrenaica
als geëindigd?
DE ONGERUSTHEID IN
AUSTRALIË
Fransche oorlogsschepen in
Alexandrië gèannexeerd?
Kranig optreden van
Duitsche militairen
Gerbrandy spreekt
REEKS MUTATIES IN
Londen en Washington
Het al-Indische congres
De sterkte van ons
koloniale leger
Versterkingen voor
generaal Rommel
CLARK KERR OPVOLGER
VAN CRIPPS
ELFSTEDENTOCHT
DONDERDAG?
j Vandaag (Zaterdag) gaat de zon
ABONNEMENTEN: per 3
maanden voor Amersfoort
2.05 per maand 0.68
per week ƒ0.16. Binnen
land franco per post per 3
maanden ƒ2.50. Afzon
derlijke nummers 0.05.
'postrekening 47910
VALKHOFF Co., ARNHEMSCHE POORTWAL 2a
TELEFOON 4620 DIRECTEUR J. VALKHOFF
HOOFDREDACTEUR R. LEENKNEGT, AMERSFOORT
ADVERTENTIKN1-4
regels 1.elke r<-gcl
meer ƒ0.25. Spec, prijken
bij contr. Lirfdadigh adv.
halve prijs „KEITJES"
bij vopruitbet. v. 15 rcgi Is
60 ct., elke regel meer 12
ct., 3 maal -plaatsen f 1.20.
ZATERDAG 17 JANUARI 1942
6 PAGINA'S
40e JAARGANG No. 169
TOKIO. 17 Jan. (D.N.B.). Vol
gens een bericht over den toestand
op Malakka gaat de zegevierende
oprnarsch der Japanners ondanks
de geweldige tropische hitte, welke
sinds verscheidene dagen in Zuid-
Malakka heerscht, onverstoorbaar
verder.
Japansche strijdkrachten zijn
reeds Donderdagavond de rivier de
Moear overgestoken. Zij bevinden
zich thans nog slechts op rond hon
derd kilometer afstand van het
eiland Singapore.
De langs de Westelijke kust opruk-
[ende rechtervleugel der Japansche
trijd krach ten kon derf opmarsch dus-
lanig bespoedigen, -dat hij reeds de
lank van den vijand zeer ernstig be-
Ireigt.
De Tokio Nit'sji Nitsji meldt
lit Bangkok, dat Australische verster-
[ingen onder bevel van luitenant-gene^
aal Bennet in Singapore aankomen,
ilet deze troepen wil men trachten den
erugtocht der Britsche strijdkrachten
ot staan te brengen.
Volgens inlichtingen welke uit
Singapore in Bangkok zijn ontvan
gen, zou men reeds van het Britsche
vestinggebied uit het kanongebulder
aan het front kunnen hooren.
iVolgens de laatste berichten, die ont-
angen zijn van het front op Malakka,
hebben de Japanners bun luchtaanval-"
len op Singapore, uiterst versterkt. Het
hoofdkwartier meldt, dat groote forma
ties bommenwerpers van hét leger Don
derdagmiddag den .vijfden aanval over
dag hebben ondernomen op de in het
gebiéd van Singapore liggende vliegvel
den Sembawan en Tengah, alsmede op
militaire objecten bij Endau a,an de Oos
telijke kust van den staat* Johore.
Hierbij werd in Endau een groote
brand veroorzaakt. De in de haven £.1-
daar liggende schepen werden aangeval
len. Acht vijaijndelijke Buffalo-bornmen-
werpers 'en een verkenningsvliegtuig
werden neergeschoten. Twee Japansche
vliegtuigen moesten een noodlanding
maken op het reeds door Japansche
strijdkrachten bezette gebied van Ma
lakka.
De verliezen, welke de vijand als ge
volg van de laatste twee luchtaanvallen
heeft geleden, bedragen in totaal 18 in
"de lucht, neergeschoten en 7 op den
grond vernielde vliegtuigen.
VERPLICHTE SOCIALE VERZEKERING
IN FRANKRIJK
VICHY, 17 Jan. (V.P.B.). De Fransche
regeering heeft tot ingrijpende veranderin
gen in de sociale verzekering besloten. Met
terugwerkende kracht tot 1 Janurai 19-12 ziin
alle werknemers, die per uur, dag of week,
of per stuk of opdracht betaald worden,
verplicht zich te verzekeren.
Alle andere werknemers, d.w.z. z'u, die half-
maandeliiks of maandelijks betaald worden
of provisie ontvangen, zjjn hiertoe eveneens
verplicht, indien hun jaarlyksche inkomsten
minder dan 42.000 francs (ongeveer 1600)
bedragen en zjj per jaar minstens 2.000 uren
werken.
Tot dusver was de grens voor deze cate
gorie werknemers op 30.000 francs (ongeveer
1100) gesteld. De nieuwe regeling geldt
voor alle mannelijke en vrouwelijke werkne
mers van Fransche nationaliteit.
Mevrouw Seyss Inquart, de echtgenoote van den Rijkscommissaris, werkte ijverig
mede temidden der vrouwen, die door de N.S.V. en de N.S.V.O. in Den Haag
waren opgeroepen voor een gemeenschappelijk breien voor de soldaten aan het
Oostfront Meer dan duizend Duitsche en Nederlandsche vrouwen hadden aar»
dezen oproep gehoor gegeven Stapf-Mo,
EERLIJN, 17 Jan. (V.P.B.) De
Engelsche gezant te Ankara Sir
Knatchbull Hugessen, heeft, naar
thans bevestigd wordt, allen Brit-
schen staatsburgers in Turkije offi
cieel den raad gegeven dit land ter
stond te verlaten.
In Eerlijnsche politieke kringen wei-
ert men hierin iets anders te zien dan
en poging om onrust te zaaien, daar
iets er op wijst, dat de situatie van.
urkije den laatsten tijd wezenlijke
era'nderingen heeft ondergaan.
Dit feit is echter voor de Duitsche
ers aanleiding om zich wat uitvoeri-
er bezig te houden met Sir Knatch-
ull Hugessen. Deze tracht klaarblijke-
jk in dezelfde mate de aandacht op
ch te vestigen als Sir Staffort Cripps,
ie zijn actie voor een Sovjet-Russischen
pmarsch tegen Duitschland geruimen
Kl voor zijn vei trek naar Moskou te
nkara begon.
De naam van Sir Knatchbull Huges-
?n deed voor het eerst 'de ronde in de
'ereldpers, toen hij in 1937, kort. na het
itbreken der vijandelijkheden tusschen
apan en China, in zijn auto op- weg
an Nanking naar Shanghai door Ja;
ansche vliegers onder vuur genomen
ernstig gewond werd. Tlij was toen
ngg.se h gezant in China en dit ind
ent v/erd door de anti-Japanschê pro-
acranoa danig uitgebuit.
Thans is hij door het Britsche mi-
is ter ie van buitenlandsche zaken uit-
erkoren om Turkije in Britschen zin
bewerken. Hij nam ook deel aan de
onferentie, die Eden té Moskou met
'alin bad. Na zijn terugkeer te Ankara
enft hij verkondigd,dat hij van Sov-
'l-Russische zijde de uitdrukkelijke
erklaring had ontvangen, dat Tu,rkije
'jets heeft Je vreezen van 'een overwin-
'ing der anti-snilmogendheden.
Naar het schijnt is dit niet voldoende
eiveest om deze regeering volledig ge-
nst te stellen en er is hem een vragen-
ijst voorgelegd, die hij zoo goed en
ivvaad als het ging, heeft beantwoord.
Zoo zou hij o.m. de Turksche regeering
te verstaan hebben gegeven, dat de
Sovjet-Unie en Engeland niets liever
wenschen dan een sterk Turkije.
Van Duitsche zijde verwacht men dat
Turkije zich hierdoor nauwelijks op
een dwaalspoor zal laten brengen, daar
het immers de uitgesproken wensch
vari Moskou is. dat Turkije zwak wordt
en blijft, zóó zwak zelfs dat de macht
hebbers van het Kremlin vrijelijk kun
nen beschikken over de Dardanellén.
Intusschen heeft de Daily Te
legraph gemeld, dat de volgen
de maand tusschen de Anglo-Ame-
-rikaansche mogendheden en Ankara
onderhandelingen van groote draag
wijdte zullen beginnen, die ten doel
hebben Turkije te dwingen tot het
verdrag der 26 naties van Washing
ton toe te treden. Als tegenprestatie
zou Turkije een garantie ontvangen
voor de integriteit van zijn gebied na
den oorlog.
Te Berlijn voegt men hier aan t.oe,
dat de uitbreiding van de leen- en
pachtwet tot Turkije door de Ver. Sta
ten en het aanbod eener garantie der
Turksche veiligheid door de Sovjet-
Unie klaarblijkelijk in dezelfde'-richtjhg
gingen als de huidige Engelsche diplo
matieke stappen. Turkije heeft alle
Amerikaansche en Sovjet-Russische in
triges weerstaan en voorloopig dient
dus te worden afgewacht of Londen
meer succes zal hebben dan Washing
ton en Moskou.
ARGENTINIË HOUDT TROEPEN
ONDER DE WAPENEN
BUENOS AIRES, 17 Januari. (D.X.B
Het ministerie van oorlog heeft een
decreet der regeering gepubliceerd,
waarbij de soldaten van de lichting 20,
eerst 31 Maart met groot verlof gaan,
in plaats van deze maarïd. De motivee
ring luidt, dat de internationale situa
tie omvattende voorzorgsmaatregelen
noodzakelijk maakt. Voorts wordt be
toogd. dat de pas opgeroepen recruten
van de lichting 21 nog geen voldoende
militaire opleiding hebben gehad.
ROME, 7 Jan. (Stefani) Reuter
geeft uit Cairo een merkwaardig mili
tair communiqué, dat klaarblijkelijk
officieus is geïnspireerd en dat de Brit
sche openbare meening schijnt te wil
len voorbereiden op een stabilisatie
aan het Westelijke front in Cyrenaica.
De reden van deze stabilisatie, is al
dus het Italiaanschë agentschap Stefa
ni, dat de Engelse hen zeer geslepen zijn.
De Britsche militaire autoriteiten geven
er zich rekenschap van, dat de bevel
hebbers van de spilmogendhèden het
voornemen hebben dé Engelschen in
ren hinderlaag te lokken door hen naar
Tripoli te laten oprukken zonder slag
te leveren.
De Engelschen generaals wenschen
niet nog eens honderden kilometers in
de woestijn op te rukken in een streek,
die den Italiaansch-Duitschen generaals
groote mogelijkheden biedt. De behen
dige manoeuvres van Rommel en Bas-
tico zijn niet naar den zin van de Brit
sche generaals. *-
Reuter'verklaart, dat deze Britsche
voorzichtigheid des te verstandiger is,
daar het" waarschijnlijk is, dat de troe-
der spil versterkingen, vooral van de
luchtmacht, hebben ontvangen tenmin
ste te oordeelen naar de groote Duitsch-%
Italiaanschë activiteit in de lucht tij-*
dens de laatste dagen.
Reuter zegt, dat generaal Auchinleck
ook moet denken aan Irak en Iran waar
de rechtervleugel van zijn strijdkrach
ten zich bevindt en waar gebeurtenis
sen van greoten omvang zouden kunnen
plaatsgrijpen.
Als hij/de gepantserde strijdkrachten
van de spilmogendheden zou kunnen
vernietigen, zou hij dat doen, maar het
is duidelijk, geeft Reuter toe, dat de
strijdkrachten van de spil zich niet
door generaal Auchinleck zouden laten
opruimen.
Tenslotte geeft Reuter te verstaan,
dat de Engelsphen het voornemen heb
ben den strijd in Cyrenaica als geëin
digd te beschouwen. Als dit juist zou
zijn, zoq dit met andere woorden be-
teekenen. dat de Britsche regeering af
gezien zou hebben van het* „tweede
Waterloo" van Churchill daar de vijand
zich er energiek tegen heeft verzet.
GENEVE, 17 Jan. (D.N.B.). De T i-
mee en de Daily Te 1 eg raph pu-
hliceeren nog steeds Australische pers
stemmen. waarin ontevredenheid met
de Britsche oorlogvoering in den Stillen
Oceaan tot uiting komt.
Zoo schrijft de Melbourne He
rald, dat Australië rekening moet hou
den met den val van Singapore en zigh
zelf moet voorbereiden „op de moker
slagen van dezen oorlog". De Austra
liërs hebben recht op de garantie, dat
men niet ook hun eigen veiligheid in
gevaar brengt. De zwakke en gebrekkige
voorbereiding van de verdediging van
het empire in den Stillen Oceaan is tot
op zekere hoogte te wijten aan de fou
ten, welke de Britsche empire-strategen
uit onkunde en vooringenomenheid
hebben gemaakt. Hiervoor betaalt thans
niet alleen Engeland, doch het heele
empire een hooge prijs.
Melbourne Aivgus schrijft, dat
men thans in Australische kringen zeer
veel critiek op de Britsche oorlogvoering
kan hooren. Niet alleen het prestige van
de Engelsche dominions staat bij dezen
strijd in den Stillen Oceaan op het spel,
doch- ook de eer en het prestige van het
empire. Het verlies van Singapore zou
een schande zijn, welke de Britsche trots
niet zoo snel zou kunnen uitwisschen.
Melbourne Age eischt, dat de
toestand in den Stillen Oceaan eindelijk
eens met meer zin voor de werkelijkheid
beschouwd wordt. Mén kan aannemen,
dat de meening van den eersten Lord
der admiraliteit, Alexander, volgens
welke eerst de spilmogendheden in
Europa en daarna pas Japan in den
Stillen Oceaan verslagen moeten wor
den. in breede kringen in Engeland ge
deeld wordt. Van Australië echter kan
men niet verlangen, dat het de meening
van Alexander tot de zijne maakt.
PARIJS, 17 Jan. (V.P.B.). Zich be-
roepende op zijn verplichtingen tegen
over Engeland, op grond van het tus
schen beide rijken bestaande verdrag,
heeft Egypte het Fransche gezant
schap te Caïro. medegedeeld, dat het de
diplomatieke betrekkingen met Frank
rijk verbreekt, zoodat het Fransche ge
zantschap en de Fransphe consulaten
v. orden opgeheven. Dit heeft men in
Vichy natuurlijk beantwoord met het
opheffen van het Egyptische gezant
schap in, Frankrijk en van de Egypti
sche consulaten zoowel in Frankrijk
als in de Fransche koloniën.
Het Fransche gezantschap te Cairo
wordt waargenomen door Graaf Pozzi,
die dezen post heeft aanvaard enkele
maanden vóór het uitbreken van de vij
andelijkheden.
Na het teekenen van de wapenstil
standsvoorwaarden in den zomer van
1910 ontstond er een pijnlijke toestand,
zoowel voor het Fransche gezantschap
in Cairo als voor een deel van de Fran
sche Middellandsche zeevloot onge
veer een 12-tal oorlogsschepen dat in
Alexandrië lag, onder bevel van Vice-
Admiraal Godefroy, en ook voor een
groot deel van de Fransche kolonie in
Egypte.
De Fransche oorlogsschepen tot dus
ver onder bescherming van het Fran
sche gezantschap, doch men mompelde
dat de sluitstukken van het geschut en
verschillende onmisbare onderdeelen
van de machines reeds lang in Engel
sche handen zijn. Ongetwijfeld zullen
deze schepen thans bij de Engelschs
vloot worden ingelijfd.
VENLO, 17 Jan. Gisteravond
heeft in het bekende hotel „Germa-
nia", gelegen aan de Keulschepoort
te Venlo, een hevige brand gewoed.
Twee jeugdige kinderen van den
gerant van het hotel, den heer J. B.
Reyers, hebben daarbij het leven ver
loren.
Het vuur is uitgebroken op de derde
verdieping, waar zich naast velschillen
de hotelkamers ook de privévertrekken
van het personeel bevinden. Het bleek
onmogelijk tot de bovenvertrekken,
waar enkele uren tevoren twee jeugdige
kinderen van den heer Reyers ter ruste
waren gelegd door te dringen. In liet
cafélokaal bevonden zich ook enkele
Duitsche militairen. Een onderofficier
spoedde zich langs een anderen weg
naar boven, gevolgd'door enkele bur
gers. De Duitsche militair baande zich
een weg door de vlammen en den ver-
stikkenden rook £n wist tot de slaapka
mer der kinderen door te dringen. In
middels waren de anderen in de dakgoot
geklauterd en de onderofficier wist de
kinderen uit hun bedje te halen en aan
de beide helpers in de dakgoot over te
geven.
Het bleek echter, dat dc kinderen
reeds bewusteloos waren door den ver-
stikkenden rook, Tegen middernacht
zijn beiden, een vijfjarig jongetje en een
vierjarig meisje, zonder tot bewustzijn
te zijn gekomen, overleden.
Inmiddels was de hulp van de brand
weer ingeroepen. Vermoedelijk als ge
volg van de consternatie geschiedde dit
niet zooals het behoorde, en er was reeds
een kwartier verloopen, voprdat de poli
tie en de brandweer op de hoogte wa
ren. Spoedig hierna was de voltallige
brandweer met volledig materiaal ter
plaatse.
Politie en marechaussee, geassisteerd
floor helpers uit het publiek, drong het
hotel binnen en slaagden er in uit cje bo
venvertrekken een partij beddegoèd en
meubelen naar buiten tc brengen. Met
assistentie van personeel van de Tech
nische Noodhulp en den Nederiandschen
Volksdienst zijn deze goederen in veilig
heid gebracht in een in de nabijheid
gelegen lokaal.
Onder leiding van den commandant,
den höer. A. Goosscns, bestreed de
brandweer met zeven stralen den vuur
haard, die zich intusschen reeds in het
geheele dak van het kapitale gebouw
had genesteld.
Tegen middernacht stortte het dak in
en werd de lager gelegen etage even
eens door het vuur aangetast. Dank zij
het feit, dat de brandweer enorme hoe
veelheden water in den vuurhaard kon
brengen, slaagde men er in, niet alleen
de belendende perceclcn voor het vuur
te behoeden, doch men wist ook te ver
hinderen, dat de andere vertrekken uit
brandden. Uiteraard liepen deze groote
waterschaden op. Om twee uur wap men
den brand meester.
De bovenverdiepingen van bet beken
de. hotel zijn totaal uitgebrand. De scha
de, die zeer groot is, kon tot dusverre
nog niet worden vastgesteld. Zij woj'dt
door verzekering gedekt. De brand is
ontstaan door onvoorzichtigheid met
vuur in de personeelsvcrtrek'ken. Met
groote 'waarschijn lij klïeid kan worden
vastgesteld, dat een kleerkast het eerst
vlam gevat heeft. Een dienstmeisje, dat
den brand ontdekte was wakker ge
worden door rooklucht.
Wij vernemen nog, dat de Duitsche
onderofficier, die de beide kinderen niet
gevaar voor zijn eigen leven redde,
Hauptfeldwebel Freitsholz is Met be
hulp van een gasmasker is de kranige
militair de kamer, waar een' verstikkf^i
de. rook hing, binnengedrongen. Jam
mer genoeg heeft zijn heldhaftig optre
den den kinderen niet meer kunnen
baten
Pi b gedroste Nederlandsche „minister-
J-* presidentGerbrandy heeft te Lon
den een oudejaarsavond-toespraak gehou
den, waarin hfi als lichtpunt de enormiteit
debuteerde dat in Rusland zesduizend
Duitsche soldaten per dag doodvriezen.
Dat iemanddie zich christelijk noemt
la zelfs gereformeerd is. het doodvriezen
van duizenden dappere kereis (het spreekt
vanzelf dat dit een doortrupte leugen is)
als een licht punt aandient, is teekenend
voor de mentaliteit van dezen lafaard, dh
niet beter wist te doen, dan zijn land en
volk op het critieke oogenblik in den steek
te laten
Het is de mentaliteit van de emigran-
tenkliek die reeds zoo vaak bewees, geen
begrip te hebben voor wat in het belang
is voor onze toekomstdie niet beter weet
te doen dan onze koloniën te verkwanse
len cn via buitenlandsche zenders ons volk
op te hitsen tegen hen die voor onze be
langen op de bres staan.
Het is een mentaliteit die lijnrecht staat
egenover die van onze dappere mannen
aan het Oostfront. Deze dachten er niei
aan hun land te verlaten. Zij houden geen
radio-toespraken op veiligen afstand. Zij
slaan zich ook niet op de borst en verkon
digen te pas en te onpas dat zij christe
nen zijn, maar zij handelen als ware geloo-
vigen en echte vaderlanders. Zij-trekken
ten strijde itegen de bolsjewisten, tegen
,de bondgenooien van Gerbrandy en con
sorten
Landgenootcn, er zijp lichtpunten en een
er van is het feit dat duizenden Nederlan
ders hun plicht doen, zooals u dit zult doen,
indien u zich eveneens aanmeldt bij het
vrijwilligerslegioen „Nederland"Koningin
negracht 22 te 's-Gravenhage.
STOCKHOLM 17 Jan. (A.N.P.) Of-
ficieel is te Londen bekend gemaakt,
dat generaal Sir Alan Fleming Hart!,
is benoemd tot opperbevelhebber in
Britech-Indië (en lid van den uitvoe
renden raad van den gouverneur-gene
raal). Daardoor is hij de opvolger van
generaal Wavell. Luitenant-generaal K.
L. Morris is benoemd tot chef van den
generalen staf in Britsch-Indië.
Van bevoegde Engelsche zijde werd
verklaard, dat dit „oorlogsbenoemingen"
zijn, wharvan de duur afhangt van de
militaire situatie.
Ook het Amerikaansche opperbevel is
weer gewijzigd. De Amerikaansche mi
nister van marine. Knox heeft Donder
dag op de persconferentie verklaard,
dat een verdeeling der verantwoorde
lijkheden tusschen den /chef der mari
ne-operaties, admiraal Stark, en den
Amerikaansche vlootvoogd, admiraal
King,tot. stand gekomen is. De werk
zaamheden van admiraal Stark, zoo zei-
de Knox, waren veel te omvangrijk ge
worden voor één man. Om deze redenen
moest, de verantwoordelijkheid gedeeld
worden. Admiraal King kan thans de
vlootoperaties op zich nemen. Admiraal
Stark zal van zijn kant nu meer tijd
kunnen besteden aan bestuurskwesties
en aan het uitwerken van toekomstige
plannen.
Roosevelt heeft bekend gemaakt dat
Knudsen is benoemd tot productieleider
van het Amerikaansche ministerie van
oorlog. In deze functie zal hij zich voor
al bezig houden met de productie van
vliegtuigen, tanks, geschut en munitie.
Roosevelt heeft aan den Senaat het
voorstel voorgelegd Knudsen te benoe
men tot luitenant-generaal van het
Amerikaansche leger. Tevens zal Knud
sen lid zijn van Róosevelts nieuwen oor-
logsproductieraad, die zeer omvangrijke
volmachten heeft gekregen voor de pro
ductie en verkrijging van bewapenings
materiaal. Leider van dezen raad is
Donald M. Nelson.
STOCKHOLM, 17 Januari. (A.N.P.) -
Naar de Britsche nieuwsdienst meldt
uit Wardha, heeft de werkcommissie
van het al-Indisch congres een door
Nehroe voorgestelde motie aangeno
men, waarin o.a. wordt verklaard:
slechts een vrij, onafhankelijk Indië
kan in staat zijn de verdediging van
het land op nationalen grondslag .óp
zich te nemen.
De heele achtergrond van het Indi
sche vraagstuk is vervuld van vijand
schap en wantrouwen jegens de Brit
sche regeering en zelfs de omvattend-
ste beloften kunnen dezen achtergrond
niet veranderen en evenmin de Voor-
Indiërs er'toe brengen vrijwillig en be
reidwillig het „aanmatigende imperia
lisme" te steunen,dat onderscheiden
dient te worden van het fascistische
autoritaire stelsel.
p R bestaat aanleiding, nog eens te-
rug te komen op de berichtgeving
inzake de sterkte van ons leger in Indië,
in verband met hat feit, dat daaromtrent
zeer verkeerde getallen de wereld in zijn
gezonden. Zoo is er dezer dagen een be
richt in de bladen gepubliceerd, dat mel
ding maakte van een legersterkte van
een millioen man, hetgeen absurd ge
noemd kan worden. Immers, in vredes
tijd telt ons koloniale leger ongeveer
50 000 man, en ieder kan wel op zijn
vingers natellen, ddt een dusdanige
strijdmacht, niet binnen enkele weken of
maanden met 950.000 man vermeerderd
kan wotden. Daartoe mist men ten
eenenmale de instructeurs, de ruimte
voor kazerneering. de bewapening, de
kleeding, het kader en de bevelvoerders.
Het is dan ook gebleken, dat dit be
richt op een misverstand berustte, en
dat ons leger in Indié hoogstens hon
derdduizend man telt, hetgeen inder
daad wel eenig verschil maakt!
STOCKHOLM, 16 Jan. (A.N.P
Berichten uit Libye bevestigen, dat
generaal Rommel door de lucht ver
sterkingen heeft gekregen, zoo meldt
de Londensche correspondent van
Aftonbladet. Alles wijst er op, dat
hij zijn terugtocht zal staken en ten
Zuiden van El Agheila tegenstand
zal bieden.
Uit Berlijn wordt bericht, dat ver
scheidene op weg 'naar Noord-Afrika
zijnde Duitsche transportvliegtuigen
van het tvpc Ju'52 door twee BI en. hei m-
torpedovliegtuigen boven de Middelland
sche Zee werden ontdekt. De in snel
heid en bewapening sterkere Blenheims
vielen de Duitsche formatie verscheide
ne malen zonder succes aan, tot zij bei
de door de Duitsche transportvliegtui
gen werden neergeschoten. Een vlieg
tuig viel terstond brandend in zee. het
tweede streek brandend op zee neer.
LISSABON, 16 Jan. (A.N.P.). Vol-
gens een door den Britschen berichten
dienst verspreid officieel bericht is Sir
Archibald ClarJ* Kerr benoemd tot op
volger. van Sir Stafford Cripps, den Brit
schen ambassadeur te Moskou. Clark
Kerr was tot nu toe Britsch ambassa
deur te Tsjoengking, en wordt als zoo
danig opgevolgd door den onderstaats
secretaris in hot ministerie van buiten
landsche zaken, Sir Horace Seymour.
SCHAATSENRIJDEN
LEEUWARDEN, 17 Jan. Naar wij
van het centraal bestuur van de Frie-
sche elfstéden verenging vernemen, is
besloten aan de han'd van de binnenge
komen rapporten den elfstedentocht te
houden voorloopig. op Donderdag a.s.
Moeilijkheden zijn er met de Leeu
warder stadsgrachten en het traject
LeeuwardenDokkum, dat in het don
ker zeer bezwaarlijk te berijden is. Bij
Harlingen alsmede in de provincie zit
ten nog wel eenige wakken, maar deze
zullen worden afgezet.
I Vandaag verduisteren j
i om 17.58 uur
op om 9-43 uur, onder om 17.58 uur.
De maan gaat. op om 9.43 uur. on- j
der om 19.07 uur.
Zondag gaai dc zon op om 9.42
uur, onder om 17.59 uur. De maan
gaat op om 10.20 uur, onder om
20.22 uur.
Maandag gaat 8e zon op om 9.41
uur, onder om 18.01 uur De maan
l gaat op om 10.53 uur, onder om s
21.36 uur.
's-GRAVENHAGE, 17 Januari.
Vandaag is het 75 jaar, geleden, dat
Werner von Siemens, ae groote Duit
sche ingenieur en uitvinder, in een rap
port aan de Berlynsche academie van
wetenschappen zijn uitvinding van de
dynamo-machine bekend maakte.
Werner von Siemens was oorspronkelijk
artillerie officier. In dien werkkring kon hij
zich toeleggen op allerlei vormen van tech
nische ontwikkeling, waarbij toen al bleek,
dat hem de electriciteit in het bijzonder in.
teresseerde. Hij heeft zich aan die techni
sche ontwikkeling dan ook wel geheel ge
wijd. In 1846 deed hij weer een belangrijke
uitvinding en wel die van de electrlsche
wtjzertelegraaf. Tevens slaagde lib er dat
jaar in, de electrlsche leidingen naadloos
te omhullen met getah-pertja.
Siemens was echter niet alleen uitvinder,
maar ook handelsman, zoo zien wij, hoe hij
met den mechanicus Halske, in 1847, een
firma opricht voor telegraaftoestellen. Hier.
uit ontstaat het reusachtige concern der
Siemens Halske-fabrieken. Maar Von Sie
mens zat allerminst stil, als uitvinder wel
te verstaan. Na vele, kleinere, andere ont
dekkingen vond hij, in 1866, de dynamo-
machine uit. Hiermede maakte hij den
sterkstroom aan den mensch gehoorzaam.
Ondanks alle geweldige gevolgen, die dit
had en ondanks het feit, dat de uitvinder
zag, welke krachten hij den mensch ten
dienste stelde cn das ook, hoe de mensch
daarop zou reageeren. bleef hij voor zijn
huis de eenvoudige familievader.
Zijp eerste machine, nauwelijks 10 cm.
hoog! was geen louter theoretische construe,
tiel zij was, hoe gebrekkig ook. terstond
bruikbaar als opwekker van electriciteit. Zij
is nu opgesteld in het Museum der Duit
sche kunst te Müchcn, waar zij de cere-
plaats inneemt in de hal, die aan de vin
dingen der electro-techniek is gewijd. In
haar schiep Von Siemens de mogelijkheid
de energie die ons wordt geschonken, door
de natuur in den vorm van kolen of water,
kracht, in electrischen stroom te verande
ren. In dezen vorm kan de arbeidskracht,
over groote afstanden worden doorgegeven.
Eigenlijk heeft geen andere uitvinding
het geheele wereldbeeld zoo veranderd en
zulk een invloed gehad op het maatschap
pelijke en materieele leven, Geen uitvinding
heeft ook zooveel kapitaal in beweging ge.
bracht en zooveel geesten bezig gehouden.
De kleine machine van Von Siemens ver
wekte 30 kilowatt, terwijl men nu het aan.
tal kilowatturen, dat jaarlijks in de wereld
wordt verwekt, wel op 600 milliard mag
stellen. In de centrales der aarde is voor
meer dan 100 milliard gulden aan kapitaal
geïnvesteerd. Millioenen menschen zijn bij
de electro-Industrie betrokken of vinden
hun bezigheden in de verzorging en het
onderhoud van electrische installaties.
Men mag wel zeggen, dat met de uitvin
ding van de dynamo een nieuw tijdperk
werd ingeluid. I
De voormalige Roemeesche gezant te
Washington Irimascu, die het Amerikaan
sche staatsburgerschap heeft aangenomen, is
door de regeering te Boekarest van de Roe-
meensche nationaliteit vervallen verklaard.
Zware Italiaanschë artillerie in stelling
aan het tront in Noord Afrika. De
bewegingen van den vijand worden
nauwkeurig bespied Orbis-Holland
