ADVERTENTIE N.
mij gevraagd, welke die plant zoude kunnen zijn, waarop ik
Let in genoemd N°. dier Courant medegedeelde antwoord gege
ven had, namelijk dat het niet te denken wasdat de gebruikte
plant de pompwortel zoude geweest zijnals men daaronder
namelijk verstaat den wortel der gele of witte pompebladen of
plompen Nymphaea lutea en N. albawijl deze plant niet ver
giftig is; maar dat het hoogstwaarschijnlijk was, dat hier gebruikt
was de vergiftige Waterschecrling Cicuta verosa)welker wortel
vooral in het voorjaar, zeer gevaarlijk is, daar deze cenigzins
zoetachtigals sellerij smaakt en bepaaldelijk meermalen voor
kalmus of voor witte wortelen aangezien en gebruikt ismet
een spoedig doodelijk gevolg; welke plant niet zelden voorkomt
in de moerassige omstreken van Foxliol.
Daar mij thans, door de zorg van den Heer F. M. Dikema,
koopman te Hoogezandstukken zijn gezonden van dezelfde plant,
waardoor die twee personen zijn omgekomen stukken en schillen
die bij het gebruik van dien wortel zijn weggeworpen en zijn
blijven liggen op het land waar die ongelukkigen werktenen
ik nu met volle zekerheid kan mcdedeelen dat mijne gissing
omtrent deze plant allezins gegrond washeb ik gemeend aan
het verzoek der Redactie van de Prov. Gron. Courant te moeten
voldoen en nog eens nader op deze inderdaad belangrijke zaak
terug te komen.
De mij toegezondene stukken dragen de duidelijkste kenteekenen
van te behooren tot dc genoemde Ifaterscheerlingkenbaar aan
hare gedaante eigenaardige geur cenigzins als die van sellerij
of wortelen (peen)en aan de daarin aanwezige holten met een
geelachtig (in de gedroogde stukken bruinachtig) harsig sap gevuld.
De overeenkomst in reuk en smaak met onschadelijke gewassen
maakt deze plant hoogst gevaarlijkvooral in het voorjaar, wan
neer haar wortel dikwijls aan de kanten der slooten enz.gevonden
wordt. Talrijke voorbeelden van sterfgevallen, op het gebruik van
dezen wortel gevolgdstaan opgeteekend. Het meest overeenko
mende met het te Foxhol plaats gehad hebbend ongelukkig voorval
is dathetwelk plaats had in de Lente van 1714 toen drie
soldaten van Utrecht vertrokken zijndeonder weg eenige wortels
van deze plant opnamen en aten in de meening dat bet kal
muswortels waren), doch alle drie het slagtoffer hunner onvoor-
zigtigheid werden.
Deze plant groeit in de veenachtige en zandige streken van
FoxholHarkstedeScharnier HarenPaterwolde, tusschen Gro
ningen en Eclderwolde enz. Zij is bekend onder de namen vergiftige
of groote Water scheerlingdolle kervel tweede Watereppe enz.
en in het Latijn als Cicuta virosaniet te verwarren met de
Cicuta der Apotheek of de Conium maculatum. Het is ecne over
blijvende plant, afgebeeld o. a. in de Flora Batava N°. 252 en
in het door de Maatschappij tot Hut van 't Algemeen in 1804
uitgegeven werkjegetiteld Eclhurt de menschenvriendbladz.
97100waaruit wij ten slotte nog de volgende vrij goede
beschrijving overnemen: Dc wortel van deze Scheerling is dik,
cenigzins eivormig, met ronde kringen voorzieneven als banden
uit welke de wortelen uitschieten, zoodat de onderste de meeste,
de bovenste of weinigeof geheel gccne hebben maar in der-
zclver plaats kleine putjens of holletjens die niet dieper gaan
dan de uitwendige schil.
Dc kleur van buiten is geelachtig withet gedeelte dat aan
de lucht blootgesteld iswordtgelijk dat der gele peenen en
knollen, groen; van onderen is de wortel gemeenlijk aangestoken
door het afsterven van den moerwortel, die in het najaar verrot
hierom verandert de wortel 's winters, als losgeraakt door deze
verrottingdikwijls van plaatsdaar dezelve des zomers met
veelvuldige haarwortelen in den modder zich vasthoudt. Van
binnen is dc kleur wit, de reuk is als die van eene witte peen,
doch walgachtig, en de smaak zoet, zonder het minste bitter;
zij is derhalve, gelijk de ondervinding zoo dikwerf geleerd heeft
aanlokkelijk en aangenaam, maar tevens doodelijk.»
Groningen3. Mei, 1349. H. C. van Hall.
BURGERLIJKE STAND VAN AMERSFOORT.
Van den 7. tot en met den 13. Meizijn
GEBOREN3 kinderen van het Mannelijke en 3 van het
Vrouwelijke geslacht. Te zamen G.
OVERLEDEN: 10. Mei. Hendrik Krijn Scheepmaker, 12 d.
Hendrik van Doornik ruim 33 j.gehuwd met Reijntje Snapper.
11. Mei. Jan van Doorn ruim 60 j.gehuwd met Jacoba Krook.
12. Mei. Maria Hendriks, 22 j. Hendrikje Smallcnburg, ruim
88 j., Weduwe van Jacob Roozendaal.
ONDERTROUWD Barend van Duist met Barbara van Keken.
GEHUWD: Cornelis Laseur met Cornelia Katharina van Nas.
Antonie Pijpers met Hendrika Akkerman. Arie van Dorresteijn
met Johanna Schennij.
BURGERLIJKE STAND VAN RHEXEN.
Van 29. Apriltot en met 5. Meizijn
GEBOREN3 Kinderen van het Mannelijk en 1 Kind va»
Vrouwelijk Geslacht. Te zamen 4.
OVERLEDEN: Jannigje van Maanen73 j., Weduwe van
Wilhelmus Tollenaar. Johannes Hootsen 77 j., Gehuwd
met Metje Rijkse van Zwelselaar. Willem Antonie Meijer, 1 d.
ONDERTROUWDGecne.
GEHUWDPieter Jan Keijmanmet Antonetta van der Linden.
Marktberigt van Amersfoort 11. Mei. en Utrecht 12. Mei.
De Cursief gedrukte artikelen, als Tarwe, enz., zijn volgens de
Utrcchtsche Markt genoteerd; van de overige, met gewone
Romeinsche letter, als Boekweit enz., is de Amersfoortsche
prijs gegeven).
Tarwe van f 7,75 tot 8,00. Rogge 4,65 tot f 4,75. Garst van
13,25 tot f 4,00. Boekweit van 4,80 tot ƒ5,20. Haver
van 2,25 tot f 3,00. Witte Boonen van f 8,00 tot ƒ10.00.
Groene Erwten van ƒ8,00 tot ƒ10,50. Graauwe Erwten en
Capuc.son 8,00 tot ƒ11,00. Aardappelen van 1,50 tot 2,00.
Boter 0,50 tot 0,55 bet Nederl. pond. Kaas van 10,00 tot
f 14,00 de 100 pond. Eijeren 0,50 Cents de 30. Rundvl. 45 c.
Kalfsvl, 55 c. Varkensvl. 60 c. bet Ned. pond.
Marktberigt van Rhenen, 10. Mei, 1849.
Tarwe f 7,50 lot 9,00. Bogge f 4,60 tot 4,80. Boekweit
f5,10 tot 5,25. Graauwe Erwten f6,00 tot ƒ7,00. Groene
Erwten f 8,00 tot 10,00.
BEURSPRIJZEN DER EFFECTEN.
Donderdag10. Mei. Nederland 2'/a pCt. 493/a. 3 pCt.
58a/e. 4 pCt. /7Vs. SpanjeArdoin a 510 p. St. 127/ia«
Binnenl. 3 pCt. 24. Rusland 5 pCt. 100'/,. Oostenr. Metall.
5 pCt. 71V,. 2Va pCt. 38.
V3B
van de
POSTWAGENDIENST
A. VAS1 N1MWEGEN.
ZOMERDIENST. Aanvang 15. April 1849.
Van Amersfoort naar:
Utrecht 'smorg. ten 6 uur op de 1» Trein naar Amsterdam.
7'/a
j> »11»»»2°»
'smidd. 4 3e
'savonds» 6'/a Expodilie van goederen dadelijk
nog door naar s Hage
Veenendaal 's morg. ten 7 uur op de le Trein naar Anrhem
Maarsbergen 11 uur.
Van Utrecht naar
Amersfoort 's morg. ten 7>/a uur na aankomst der Haagsche en
Leijdsche Schuiten.
's namid. ten 1272 uur na aank. der 2e Trein van Amst.
4 uur
'savpnds ten 7 uur 3e
Van Maarsbergen naar
Amersfoort na aankomst der 2e Trein van Arnhem.
Van Veenendaal naar
Amersfoort na aankomst der 3e Trein van Arnhem.
ZOMERDIENST.
VERTREK DER BEURTSCHEPEN
van Amersfoort
Woensdag, 16. Mei. C. de Weerd.
Vrijdag, 18.
Zondag, 20.
Woensdag, 23.
Vrijdag, 25.
Zondag,
27.
S. J. Houtsaagcr.
L. J. Koekoek.
J. Bos.
C. de Weerd.
S. J. Houtsaager.
van Amsterdam
L. J. Koekoek.
J. Bos.
C. de Weerd.
S. J. Houtsaagcr.
L. J. Koekoek.
J. Bos.
(98) Amersfoorls Ingezetenen iets willende bijdra
gen ter leeniging van de Ongelukkige Slagtoffers bij
den Brand te Grafhorst (Prov. Overijssel)worden uit-
genoodigd liunne Liefdegaven ter hand te stellen aan
den Slads Ontvanger H. G. SCHLUITERdie zich met
het overmaken derzelve volgaarne zal belasten.
corrbspohi1bntie.
Een Inwoner uit rihenen klaagt dat hij twee malen naar
elkander brieven uit Amersfoort ontvangen heeftwelke twee
dagen oud en met twee postmerken voorzien waren het eene
van Amersfoort met de dagteckcning der afzendinghet andere
van Utrecht een dag later. Het ongerief daardoor veroorzaakt,
hoe wel onaangenaam, was echter gelukkig niet schadelijk,
eene derde brief daarop gevolgd met waarde bezwaard had dit
gevolg niet. Ilij vraagt van waar dit onregelmatige plaats heeft en
beklaagt de plaats zijner woning die aan dit ongerief blootgesteld
isen hoopt dat daar eene gunstige verandering in mag komen.
Te Amersfoort bij W. J. VAN BOMMEL VAN VLOTEN.