Buitenland. Stadsnieuws. Uit de Omgeving- Onderstaande circulaire lieeft liet ttosluur «lor Kies verecniging „Amersfoort" ge meend ann liarc lexers te moe ten toezeuilen Aan de Leden der Kiesverecniging „AMERSFOORT". H. M. Het Bestuur der Kiesverecniging „AMERSFOORT" lieett een aangename plicht te verkiillen. Li opdracht ,èan de algemecne ver gadering v.ip 14 December 1.1. heeft het de eer U te bcfecliten, dat met ingang van 2 Janiïari.'19U4, Ivier ter stede, 's WoOntlag# erf 's.^Utefdiigs van elke weck, zni'Yerseijjjhcn eene nieuwe Cou rant. ^r' „I»JB HEIII. VSBHH" Liberaal Orgaan voor Amers foort eu Omslrclicn. Het Bestuur juicht het verschijnen van dit blad hoogelijk toe, omdat het het middel kan en moet ziju, om de ver schillende fraction van de eens zoo groote liberale partij weder te doen komen tot het besef, dat het vele gelijke, dut die verschillende deelen w illen en wenschen, reden behoort te zijn, om zich te ver eenigen. Alleen eene nauwe aaneensluiting en eene goede organisatie maken het mo gelijk onze gemeenschappelijke, politie ke tegenstanders met succes te bestrijden. Wij zijn er van overtuigd, dat gij het met ons volkomen eens zult zijn, dat genoemd blad daartoe ten zeerste kan en zal meewerken en vertrouwen daarom dat gij dat orgaan, zooveel U mogelijk is, op de een of andere wijze zult wil len steunen. HET BESTUUR. Wij behoeven niet te zeggen, dat wij door dezen ongevraagden steun voor ons blad aangenaam verrast werden. Niet om kiesvereenigiugen in andere plaatsen tot navolging van dit voorbeeld op te wekken, plaatsen wij deze circu laire w ant dit ligt niet op onzen weg. Maar omdat het onheusch zou zijn, de circulaire met stilzwijgen voorbij te gaan. Bovendien mogen wij onzerzijds de verzekering niet achterwege laten, dat liet wederkeerig een deel van ons stre ven vormt door liet verhelderen der ideeën en opwekking van het politiek bewustzijn tot den bloei en den groei der liberale kiesverecniging bij te dragen, De brand in bet Iroquois-thcater te Chicago heeft heel de stad in rouw ge dompeld. Onder den indruk van liet oogenblik sprak het Chicagoër Journal van 1000 dooden, maar later is geluk kig gebleken, dat dit aantal to hoog is geschat. Toch staat vast, dat er een 7 00 mcnschenlevens te betreuren vallen, terwijl ook het aantal gekwetsten bedui dend is. Over de oorzaken van den braud loo- pen de berichten nog al uiteenhet ontploffen vaii acetylecn-gas wordt dooi de directie opgegeven. De brand ont stond op bet tooneel. De regisseur trach- tc de mensclien bedaard te doen blijven, hetgeen aanvankelijk ook gelukte, ter wijl de muziek bevel kreeg door te spe len. Maar toen achter uit de zaal iemand riep brand! brand!" brak de paniek los. Ofschoon er een veertigtal nooduitgangen waren, drong het jmbliek maar naar de vier hoofddeuren, waar voel menschcn letterlijk doodgedrukt en doodgetrapt werden. Tal van lijken werden nader hand gevonden, waarvan de identiteit hoogst waarschijnlijk niet zal zijn vast te stellen, zoodanig zijn ze verminkt. Buitengewoon lofwaardig gedroeg zich de brandweerom half vijf was ze het vuur reeds meester. Toch bedraagt de matriëele schade van dit, S'oor absoluut brandvrij gehouden gebouw, f GÜ0000. Daar de koetsiers te Chicago juist in de wanden, mectrilleud met 't geflikker der kaarsvlam. Achter hem in 'n kast kraakte iets. En plotseling greep de angst hem, kneep hem de keel dicht. Hij staarde aan uit de donkere hoeken, stortte op hem van de zoldering't Was den jongen of hij zou stikken, alsof hij luid moest gillen, om niet gek te worden, gék van angst voor die zwij gende kamer, voor de duisternis en de stilte. Maar sterker nog alles overheer- schend was in hem den drang tot vluchten, ver weg, tot waar licht was cn stemmen van menschen. En hij rende voort, de trap af, struikelend, hijgend, met bonzend hart en kloppende slapen, de uitgewaaide kaars stijf in de hand geklemd. Tot hij weer stond op den weg, die naar 't dorp leidde, die daar lag, eenzaam van grauwe wit onder den donkeren nachthemel. staking waren, liet het zich aanzien, dat men niet over voldoende krachten zou kunnen beschikken bij bet vervoer cn begraven der lijken. Aanstonds werd evenwel, nadat reeds enkele koetsiers individueel het werk hadden hervat, door dc vakvereenighig het besluit ge nomen, de staking tijdelijk op te heffen. Het lroquois-theater werd gebouwd door den architect BenjII. Marchal, uit marmer cn graniet met ijzer. Alle voorschriften a oor de veiligheid schijnen evenwel niet te zijn nagevolgd. Dat dit in Chicago meer voorkomt, blijkt uit hetgeen de brandcommissaris van Was hington verklaarde, 11. 1.dat men steeds een herhaling van de ramp te vreezen heeft, daar bijna alle theaters gebouwd zijn in strijd met de vftyorderingen en vetten en het publiek de overheid bij detoepassmgdicrwetteii niet ondersteund. Het Kerstlied van den Tsaar heeft de .Japanners niet in den waan ge bracht, dat Rusland eigenlijk met de beste bedoelingen in Oost-Azië handelt, zooals het op liet oogenblik dat doet. I11 Japan onderscheidt men schijn en wezen al even goed, als bij deWester- sche volken en men weert zich daar dan ook duchtig, ten einde de Russen zoo goed mogelijk te kunnen ontvan gen. Yan Engelsche zijde komt bericht, dat de Fransche regeering de tijding ontvangen heeft, dat Japan binnen en kele dagen Masamplio, Toesan en Che- midpho zal bezetten, terwijl daarna de hoofdstad van Korea, Seoel, aan dc beurt zal zijn. Dit zal natuurlijk door Rusland niet lijdelijk worden aangezien. Vooral Masamplio, een hoogst belang rijk strategisch punt, zal admiraal Alcx- eïff, die absolute volmacht heet te heb ben, om handelend op te treden in ge val van provocatie, niet zoo maar dooi de Japanners laten bezetten. Mochten zij het trachten te doen, dan zal daar waarschijnlijk openlijk de strijd een aan vang nemen. Met Rusland zelf, altijd van ofifciëele zijde, komen geruststellende berichten. Men wil het in Petersburg doen voorko men, als of men 1100de zich uitrust tot den oorlog. liet kan waar zijn, er op lijken doet hot nog niet. Naïef is de pogiug van het Engelsche comité van de arbitrage- en de vredes vrienden, 0111 aan de Engelsche regeer ing te verzoeken, op grond van artikel 3 der Ilaagsche conventie, bemiddelend op te treden, ten einde den oorlog te voorkomen. Namens het ministerie van Buitenlandsche zaken het lord Lans- downe het comité.... zijn dank betuigen. De vredesvrienden moeten nu maar geduldig afwachten cn vooral oppassen, dat ze hun goed geloof en goed ver trouwen niet verhezen. Een onzer abonné's vestigt er onze aandacht op, dat de perronkaartjes- automaat aan het station alhier vaak zijn dienst weigert cn dat dan een der ambtenaars te hulp moet komen, om met een sleutel de kaartjeskast van het werktuig te openen. Wc hebben er geen bezwaar tegen langs dezen weg dit „gricfje" onder de oogen van dcSpoor- wegadministratic te brengen, temeer, daar we ook wel eens getuige geweest zijn van dc werkstaking van den auto maat, doch wij meenen, dat do betrok ken ambtenaar daarvan meer last heeft dan het publiek. Voor liet behoud der kermis. Op ruime schaal werd gisteren in dc stad een strooibiljet verspreid met in houdsopgave van een adres, dat aan den Gemeenteraad is verzonden door voorstanders van de kermis. Onze plaats ruimte belet ons den gcheelen inhoud over te nemen, zoodat wij alleen maar even vermelden, dat voornamelijk op financiëele gronden den Gemeenteraad wordt verzocht niet in te gaan op> liet voorstel Yols-HcynOosterveen, terwijl het strooibiljet eindigt met ccn aanspo ring om genoemd adres te teekenen. liet druklonten-duiveltje. Eerst had hij ons bijna in aanraking gebracht met den strafrechter, de guit. Want in ons artikeltje over de postad- minstratie liet hij ons niet meer of minder zeggen danB.v. door strenge afscheiding te maken tusschen brieven en briefkaarten aan de eene zijde en dc drukwerken aan dc andere zijde en dan eenvoudigweg de eerste laten be stelen (in plaats van „bestellen.") Maar wij waren er gelukkig tijdig bij. Maar toen deze vlieger niet opg-ing, stoofde bij ons een andere kool. Ilij liet ons boven het IVocitsdjignimimer plaatsen Saterdag 6 Januari. Tegen sommigen schijnt men liet altijd te moe ten afleggen cn daar is liet drukfouten- duiveltje er een van. Met liet oog op de Nutslezing, welke Maandagavond wordt gehouden, meenen wij onze lezers een dienst te bewijzen met dc plaatsing van het volgende, dat ons van welwillende zijde werd aange boden. Kobcrt Browning;. Robert Browning, een lmogstwaar- schijnlijk bij velen nog onbeker^Êngelseh dichter zal rusr-Maai idag^vdor *lc leden van het Nut .\$ord(fq:/bëspréSken,:-dooi den lieer K *"t irlth 1 Mof»<SteInspecteur bij liet Miadv Ojd'.U't Behoeft ons niet vei woMdeVen dat tot dusverre van 'dezeii poëet zoq w'einig tot 011s is gekomen:* daar Browning (geboren in 1S12) geruimen (ijd in zijn eigen vader land, zoo niet' onbekend dan toch onge wild bleef. Tennyson, zijn tijdgenoot, ging met liet leeuwendeel der popula riteit strijken, dank zij ook zijne schoonc, dichterlijke taal, zijne melodische verzen. Browning had die uiterlijke vormen niet. Zonder zich toe te leggen op sohoone vormen, legde hij inecr liet hart des levens bloot. Zijne taal was alledaagsch, sober; zijne wijze van zeggen kort en ineengedrongenzijne verzen klonken soms hard en vreeand. De Engelschman had moeite met zijn Browning, daar Browning's taal in zekeren zin voor hem eene ongewone, soms duistere w as. Niettemin staat Browning hoogals oorspronkelijk dichter zeker even hoog als Tennyson of Byron. Zijn lang ver blijf in Italië, zijne grondige kennis van de Italiaansclie Literatuur en Kunst, zijne hoogschatting van liet geestelijke in don mensch naast eene billijke recht vaardiging van het zinnelijke, dit alles richtte Browning's geest naar dc Mid deleeuwen, in welker leven cn geschie denis hij zijne bouwstoffen vond, mis schien om met meer gemak en vrijheid zijne studie te maken van de menschelijke ziel. Reeds vroeg (1835) bewees Browning in zijn dramatisch gedicht Paracelsus een psychologisch dichter te zijn. Evenals velen in de dagen der Fransche Revolutie geleerd hadden, dat idealen niet "overhaast kunnen worden bereikt, doch dat de Maatschappij meer wint door rustige vervulling van onze dagelijksche plichten, met 't ideaal voor oogen, zoo zien we in Paracelsus een idealist, die brandt van begeerte om iets groots te doen ten bate der menschen, maar die ondervindt, dat hij daarvoor als hun sympathiek medewerker en lei der moet leven en werken onder zijne medemcnschcn. Toch beseft hij reeds dat „'t Is in the advance of individual minds, „That the slow crowd should ground their expectation, „Eventually to follow. Paracelsus staakt dus zijn jacht naar dc hoogste kennis en begint te wrcrken met dc menschen en hen te leeren. Maar zijn materiaal bevalt hem niet. Hij rukt zich los van zijne dagelijksche plichten cn „will seek to know and to enjoy at once", maarin zijne hernieuwde poging sterft hij krankzinnig. Het was steeds des dichters droom eene serie van dergelijke dramatische en epische gedichten te maken, waarin iets ongewoons of tragisch uit het leven der menschheid werd belichaamd, waarin dc wijsgeer-dichter doordrong tot de diepste diepte der menschelijke ziel. Deze intensiteit, de lange monologen, cüc werkelijk dialogen zijn, sclirikten oppervlakkige en ook wel niet opper vlakkige lezers af, maar de belangstel lenden werden dubbel beloond. Browning laat hen door een soort van geestelijke vivisectie tot in de ziel van zijne karak ters lezen, laat deze laatstcn lninne ge breken verklaren of verdedigen, toont hunne deugden, verrukt den lezer met hunne inspiraties, die nieuwe werelden van gedachten en gevoelens voor hem openen. Aan Browning behaagt liet on gewone, niet-alledaagschc. Hij maakt zich graag los van het conventionecle. We vinden in mannen cn vrouwen, zegt Mrs Sutherland Orr, die levendige, af wisselende en fijn-ineengeweven motieven en gevoelens, welke, bij kennismaking ons treffen als met een lichten, elec- trischen scliok. Zoo schreef Browning zijn Paracelsus, Sordello, In a Balcony, The Ring and the Book, Andrea del Sarto, Era Lippo Lippi, zijn dramas Strafford, The Blot 011 the' Scutcheon, The Return of the Druses, Pippa Passes enz. enz., alle werken volhccrlijkc schoonheden, of schoon de vorm vele ervan eerst wei nig ingang deed vinden bij het lezende publiek. Browning wras dan ook en is eigenlijk nog in zekeren zin voor dc „select fewr," evenals Shelley, zijn psy chologisch leermeester. In al zijne werken is Browning trouw gebleven aan zijn ge loof, dat er tusschen het verre ideaal en de werkelijkheid een onverbreekbaar verband bestaat. Geen ideaal van een beter leven kan hoog genoeg zijn voor den mensch, maar elk ideaal kan slechts geleidelijk bereikt worden, door gedul dig gebruik van gewoon menschelijke gaven en talenten, bij den dagelijkschen arbeid bergopwaarts, en al is het ideaal voor den mensch niet te bereiken in deze wereld (in zijn leven), met niet minder ijver moet worden voortgewerkt, door de vervulling onzer dagelijksche plichten 0111 den afstand tusschen ideaal en werkelijkheid korter te maken „God lias conceded two sights to a man One of men's whole work, time's com pleted plan, „The other of the minute's work, man's first „Step to the plan's completion." Prof. Dowden noemt Browning den Kampioen van liet Hoogere in den Mensch den strijder tegen bekrompen vooroor- deelen cn het materialisme van zijn tijd. Toch, ofschoon hij den goddclijken geest in den mensch hoog stelt, is er in zijn hoofd en hart plaats voor het zinnelijke. 1 Tij laat ook de menschelijke hartstochten tot lmn recht komen. Lichaamskracht, lichaamsschoonheid, vurige hartstochten, heldhaftige] daden, schoon weinig ge richt op het ideale doel, ze vinden eene plaats liij Browning. De nooit weifelende zelfbeheersching kan hem niet bekoren. Het doet hem goed als de mensch zich eens losrukt van het conventio- ncele en nieuwe idealen schept, zoo hij maar niet te snelle verwezenlij king verwacht. Browning meent ook dat 't goed is dat Geloof wordt afge wisseld door twijfel, want waar twijfel ophoudt, begint de stilstand. Al onze ervaringen, aangename als pijnlijke, alle hartstochten en levenslustcn, alle vurige wenschen en teleurstellingen van den voortstrevenden mensch zijn heerlijke middelen om ons op te voeden voor iets hoogers. Ons aller idealen zullen een maal daar zijn, of we zouden die idealen niet hebben. Dit is de bcteekenis van Browning's Evelyn Hope. Ofschoon Browning zeer lang kaviaar bleef voor de groote menigte en zijn best ook niet deed om het millioen- hoofdige pubhek te winnen, heeft hij eene machtige school gesticht, genaamd dc Psychologische- of Neo-Romantische school, wier eerste streven was: „Naturalisme," d.w.z. geen enkel deel van de gecompliceerde menschelijke na tuur onopgemerkt te laten. Ze verschilt daarin van de meer oppervlakkig rea listische school van Zola, dat ze een af keer heeft van vuilheid, en steeds don geest hooghoudt boven het liehaam. Uit Brownings school ontsproten mannen als Rosetti, Swinburne en "William Morris. Hunne reactie tegen de Idyllische school van Tennyson vond zelfs navolging bij Tennyson zelf. Ook is Browning's in vloed duidelijk merkbaar in zijne be roemde vrouw Mrs. Barrett Browning, de gevierde schrijfster van Aurora Leigh, evenals bij de schrijvers van Psycholo gische Romans als die van George Eliot. De studie van dezen grooten dichter w ordt nu meer algemeen. Dat zc moei lijk is, wordt wel bewezen door het feit, dat een aantal Genootschappen zijn opgericht 0111 Browning te bcstudeeren en zijne werken te verbreiden. „Een mensch," zeggen de leden der Brow ning Societies, „moest geboren worden met de gave 0111 Browning te verstaan en begrijpen en daar hij die aangeboren gave niet bezit, moeten wij trachten haar aan te kweeken." Bij Kon. Besluit is aan R. Cruijff, vroeger leeraar aan de B. A. S. alhier, een pensioen verleend van f. 223. Aan het postkantoor Amersfoort en de, daaronder ressortcerendc, hulpkan toren werd gedurende dc maand December 1903, ingelegd f 28115,38 terugbetaald f 21322.95. Het laatse, door liet kantoor uitgegeven, boekje daaagt bet nummer 10326. In het jaar 1903, werd alhier ingelegd!340.129.72 terugbetaald 31.354.832 Behandelde telegrammen in 1903: verzonden 17919, ontvangen 22168 opgenomen en verdergeseind 3787. Totaal 43874. Siarneveld. Dp lieer A. van de Bogcrt alhier vierde Zaterdag 2 Januari zijn 35-jarig jubileum als gemeente secretaris onder talrijke bewijzen van belangstelling, vooral van den zydevan den Burgemeester en den Raad. Harderwijk. De commissie, die met Nieuwjaar altijd een inzameling houdt van gelden, om daarvoor levens middelen te koopen ter uitreiking aan behoeftige gezinnen, beeft haar pogin gen met goeden uitslag bekroond gezien. Behalve de gewone uitdeelingen kon er ook nog iets extra's worden geschonken. Deze commissie in het leven geroepen om het verkapte bedelen onder den vorm van „Nieuvjaam enschen" tegen tegaan, heeft ook ten dezen opzichte haar doel, behoudens zeer kleine uitzon deringen, bereikt. Zoo af en toe zien we nog wel eens kinderen uit hetzelfde gezin alvragend langs de huizen gaan, doch we hebben goede hoop, dat hieraan op humane wijze oen eind zal worden gemaakt. Het zoogenaamde „Spicrmgklop- pen" is een paar dagen in vollen gang geweest. Tal van visschers gingen er op uit om op het ijs van de Zuiderzee deze vischjes te bemachtigen. Wie zijn blik liet weiden over dat uitgestrekte ijsvlak, kon de nijvere mannen achter hun groote houten „spieringslcdcn" ga deslaan. Wat verder op kwamen ook de lieden van Bunschoten aangetogen, allen gewapend met de netjes, die in een daartoe gehakte bijt worden gesto ken, teneinde de vischjes te verschalken. Enkele visschers deelden ons mede, dat er wol een SOOtal mannen met de vangst bezig waren. Nu de dooi in middels ingevallen is, moesten ze dat werk staken, doch velen waagden zicli nog op de brooze vlakte cn keerden eerst terug, toen ze zagen, dat liet al te gevaarlijk werd. Verscheidene stoere „Spieringkloppers" hebben 't met een nat pak moeten bekoopen. Ongeluk ken kwamen niet voor. Wijl de mazen dit jaar wat ruim zijn genomen, is de gevangen spiering iets grooter van stuk dan verleden laar. Afnemers worden er in overvloed gevonden, want de spiering is een smakelijk vischje. Ze golden f0.70 a f 0.75 per honderd. Intusschcn wordt liet grootste gedeelte van de vangst door opkoopers opgekoclit, die er wel weg mee weten en ze o. a. dik wijls naar Engeland verzenden. Openbare Vergadering van de afd„Amersfoort" van de S. D. A. P. Donderdag trad alhier, in liet lokaal de Toekomst navik 20, voor de S. D. A. P. als spreker op de Heer Jos. Loopuit van Amsterdam met het onderwerp „De Kuyperinansche Christelijke po litiek in ons land." Bij do opening deelde de voorzitter mede, dat Mr. G. J. Sybrandri, uitgenoodigd tot debat, bericht had gezonden tot zijn spijt te zijn verhinderd. De lir. Loopuit begint zijn rede, met er op te wijzen, dat do groote meer derheid der menschen de politi.ek niet begrijpen. Eensdeels beschouwt men politiek als een aangename liefhebberij, anderdeels als zucht om over anderen te regeeren en ten derde als baantjesjagerij. De politiek is evenwel niets anders als de uiting van zekere maatschappe lijke verhoudingen. Dat hebben de libe ralen ook niet begrepen. Natuurlijk wel zij, die politiek dreven als een brood winning, maar zelfs het beste deel be greep de politiek niet als een ideeën- spel. Wie de beste ideeën heeft, kan over de mensehen keerschen. De cleri- calen stonden hierin sterker, omdat zij zich verbeeldden, dat zij van den staat moesten maken een soort Godsstaat, een goddelijke instelling. Deze opvatting, dat de staat eigenlijk was een model om de menschen heilig te maken en voor te bereiden voor het eeuwige leven is zeer oud en feitelijk de kern van het clericalisme. We hebben in ons land een langen strijd gehad tusschen liberalen en cle- ricalen, een strijd die geëindigd is met een algchcele overwinning der clericalen. Om deze regeering te leeren kennen moet men terug gaan tot de oorzaken van het ontstaan dit ministerie. Het karakter van dit ministerie is niet te begrijpen, wanneer men niet nagaat, waaraan dit ministerie het ont staan te danken heeft. Wanneer er ge sproken wordt over de reactie van liet oogenblik, dan moet er worden nage gaan welke factoren er zijn, die deze reactie zoo sterk doen werken. Men moet weten wat er achter zoo'n reactie zit, opdat de arbeiders zullen kunnen opmaken, wat zij moeten doen om aan deze reactie te ontkomen. Yooral is dit het geval inet de Kuyperreactie omdat het zich laat aanzien, dat deze reactie niet zoo spoedig zal verdwijnen. Waarom Omdat we ziju gekomen in een periode dat de bourgeoisie steun moet zoeken bij haar laatste redmiddel tegen de wassende arbeidersbeweging; den gods dienst in dc politiek. We leven min of meer onder het teeken van dc opkomende arb. bewe ging en dat is voor de bourgeoisie een gioot gevaar hetwelk ze instinctief be merkt, vandaar dat ze zich moet wer pen in de armen der vroeger fel be streden clericalen. Ze kan het met de rede alleen niet meer afhet laatste redmiddel, de verstomping van het pro letariaat door middel van godsdienstig onderwijs, moet nu worden aangegrepen. De bourgeoisie voelt dat zc bij den dag leeft, vandaar de wanhopige pogingen om hulp te zoeken bij hetgeen vroeger zoozeer werd verafschuwdhet clerica lisme. Ook in ons land blijkt dat o.a. bij dc verkiezing in Amsterdam IX en bij tal van gemeenteraadsverkiezingen.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1904 | | pagina 2