Buitenland.
Binnenland.
Uit de Omgeving-
Stadsnieuws.
niet langer mogelijk het kruis als een fol
terend verwijt daar immer onder de oogen
te hebben, nu de onschuld voor de recht
bank gedaagd of gesleept om aan den grie-
vendsten hoon, de wreedstetyrannie te wor
den blootgesteld, terwijl wat laag is en ge
meen daar bescherming en verdedigingvindt.
Wat edel èn groot èn goed is, wacht daar
slechts een veroordeeleud vonnis. Doch zij,
die het kruis haten en den Christus vervol
gen in Zijne Kerk, vieren hiermede huu
triomf.
Arin Frankrijk! de gruwel werd u niet
eens bespaard, dat zelfs een prijs werd uit
geloofd voor dengene, die het kruis, dat den
koepel siert der ontheiligde St. Genoveva-
kerk, thans genaamd het Panthéon, verbrij
zelde. Wegens de kosten eraan verbonden,
werd onlangs in de Kamer het voorstel, om
dit kruis van Regeeringswege te doen ver
wijderen, verworpen, doch zeker staat te
vreezon, dat het uur spoedig zal slaan, waar
op de uitgeloofde prijs zal kunnen worden
toegekend.
Arin Frankrijk! Uit de school moest het
kruis verdwynen, terwijl het daar tronen
moest, en het licht zijn bij het onderwijs,
het groote middel tot eene goede opvoeding
De rampzalige gevolgen, wij hebben het
reeds door één schrikwekkend voorbeeld
aangetoond, stapelen zich dagelijks op van
een opvoeding zonder de leer des kruises.
Indien immers de geheele opvoeding en
gansch het onderwijs niet doordrongen is
van die goddelijke leer, dan geen vurig ge
loof, geen stipte gehoorzaamheid, geen voor-
beeldigo tucht. D in geen goede werken, die
aan het opkomend geslacht kunnen getui
gen van zielegrootheid en waarachtigen
heldenmoed, maar wel een maatschappij
wier diepe verdorvenheid opborrelt overal,
les henen, een schouwspel als thans door
het ongelukkige Frankrijk geboden wordt.
Waar het kruis miskend, veracht, ja ver
treden wordt, is zegen, voorspoed geluk
gevloden.
De crisis in Oost-AziA
De onthullingen van
de Ujsag. De brand te
Aalesund.
Yoor zooveel men er een oordcel over
kan vellen, blijft de Oost-Aziatische
kwestie in de hoogste mate onduide
lijk en niet weinig verward. "VVel ko
men er uit Petersburg en Parijs her
haaldelijk berichten, die den toestand
niet ongunstig doen inzien, maar daar
tegenover staan de telegrammen uit Ja
pan, die zeer ernstig luiden en een be
slissende wending laten voorzien. Rus
land heet woer nieuwe voorstellen ge
daan te hebben, hierop neerkomende,
dat geen onzijdige strook in 't noorden
van Korea verlangt wordt, terwijl Rus
land zijn vroeger afgelegde beloften om
trent Mantsjoerije zou hernieuwen in
een rondschrijven aan de mogendheden,
liet status quo aute zou bovendien in
Mansjoerije hersteld worden, zoodra de
overheid het tijdstip daartoe gekomen
acht.
Japan wil hierop echter niet ingaan,
maar verlangt uitdrukkelijk dat China's
souvereinitoit over Mantsjoerije zal wor
den vastgesteld, waar Rusland natuur
lijk weer niets van wil weten. Men is
in Petersburg bevreesd, dat Japan in
geval Rusland op dit punt toegeeft, last
zal krijgen van hoogheidswaanzin en
zich zal gaan verbeelden, dat het als
voogd van China moet optreden. China
moet zijn eigen zaakjes maar opknap
pen, vandaar dat Rusland over Mant
sjoerije alleen met dat rijk zelf wil on-
derijen van Cool èèn voor èèn te be
spreken wèl een greep te doen en
Uwe aandacht te vragen voor een paar
meesterwerken van inpressionnisme
die U denoheer Cool in zijn groote kracht
leeren kennen.
Het atelier inkomend, ziet men direct
aan den wand van het tweede gedeelte
een groot doek hangen Het Colosse
um bij nacht!
Het magistrale van dit doek is mach
tig! Die reuzen-ruïne bij nacht met
een geconcentreerd sterk licht dat
wegdoezelt aan de kanten staat daar
als een overblijfsel van grootheid die
geweest is en nooit wederkeert!
In een geheel ander kleurengamma
is het doek Forum Romanum bij nacht.
Hier heerscht ook de doodsche stilte
van don nacht maar tevens het dood-
zijn wat eenmaal groot wasRuïnen
van zuilen brokstukken van muren
de rechterzijde van het schilderij be
licht de linkerkant in nachtelijke
duisternis nog even het blauw-gefi-
breer van de lucht.
De linkerwand van het voor-atelier
wordt in beslag genomen door 3 doe
ken. Het middelste een groot doek
is het Pantheon waarin een inval
lende zonnestraal het achterste gedeel
te in een gouden licht plaatst het
omringende hult in een prachtigen, so
ber gehouden schaduwtoon
Links van dat doek hangt .Het meer
derhandelen. Blijft Japan bij zijn een
maal ingenomen standpunt dan is de
oorlog te verwachten. Rusland zal even
wel geen oorlog verklaren, maar wel
alles doen om zoo goed mogelijk voor
bereid te zijn. Zoolang Rusland dus nog
niet voldoende toegerust is tot den oor
log, blijft do vredesstemniing in Peters
burg en danAfwachten is do
boodschap
Het Hongaarsche, regeeringsgezinde
blad Ujsag heeft leelijke dingen van
de Hongaarsche clericalen aan 't licht
gebracht. Een zekere meneer lvardhor-
do, die bekend staat als een specialiteit
in 't organiseeren van openbare betoo
gingen zou namelijk een aanbod heb
ben gekregen van 2000 kronen, waar
voor hij een 500 man moest bijeenbren
gen, die voor het koninklijk palcis te
Buda-Pest moesten schreeuwen„Leve
HohenzollernWeg met Habsburg!"
De manifestanten zouden tevens in Tis-
za's woning do ruiten moeten ingooien.
Kardhordo wilde zich voor dit schun
nige zaakje evenwel niet leencn, waar
op de Kossuthpartij het plan voor een
dergelijke manifestatie opvatte.
De clericalen, die in deze „onthullin
gen" nog al wat te slikken krijgen,
toonen zich natuurlijk heftig verontwaar
digd, en zij verklaren alles voor laster
lijke verzinsels van de liberalen enkel
en alleen gedaan om hen bij het hof in
diseredict te brengen. Zelfs in de Ka
mer hebben zij de zaak ter sprake ge
bracht, waar de katholieke afgevaardig
de Kovacs zijn gal uitstortte en het ar
tikel als schandelijke laster brandmerkte.
Hoe het zij, dCikatholieke Volkspartij
in Hongarije heeft er zich nog niet naar
gedragen, om maar aanstonds te geloo-
vcn wat van die zijde beweerd wordt.
De mogelijkheid is voorzeker niet uit
gesloten, dat de verontwaardiging en
verbolgenheid nergens anders uit voor
komen dan uit machtelooze woede over
de sluwe wijze waarop de Ujsag dit zaak
je ontmaskerd heeft.
Tot nog toe heeft men niet kunnen
uitmaken, wat de eigenlijke oorzaak is
van den brand, die Aalesund groo-
tendeels verwoestte. De brand brak uit
iu een Conservcnfabriek, s'nachts om
twee uur, terwijl het werkvolk reeds om
zes uur de fabriek verlaten had. Hoogst
waarschijnlijk zal de oorzaak dan ook
wel niet meer nagegaan kunnen worden.
Gelukkig daagt van alle kanten hulp op
en men is druk bezig met het opslaan
van barakken terwijl een zeer groot
aantal artsen aanwezig zijn. Een oogge
tuige van den brand schrijft:
Gisteren (Zaterdag) zijn al veel men-
schen van hier vertrokken naar Molde,
en vandaag gaan er met stoombooten
nog meer weg. Vanochtend (Zondag)
kwamen er reeds booten met allerlei
voorraad aan uit Molde en Vcblungsuaes.
„Vanmiddag scheen de zon en was de
storm cenigszins bedaard.
„De stemming onder de bevolking is
rustig gebleven, maar men was natuur
lijk zeer somber en (terneergeslagen.
Naarmate echter het weer verbeterde,
en de belichten over de vele hulp die
te verwachten was, van alle zijden kwa
men, werd men wat opgewekter. Al de
telegrammen over hulpbetoon in de ver
schillende steden, van overheidspersonen
en particulieren, werden met dankbaar
heid en geestdrift ontvangen....
„Gisterenavond heerschte er echter
groot gebrek aan eetwaren, vooral brood.
Er werd nog wel eenig brood gebakken
van Albano", een morgen aan den voet
van den Monte Cavo en rechts een ge
dicht in olieverf: Het meer Nemi
bij opkomende maan.
De maan komt, in een heerlijken
zilvertoon overgaande in een prachtig
diep blauw boven den horizon.
Het zachtjes-kabbelend water weer
spiegelt in rimpelingen die prachtige
lucht en de oevers van het moer om
lijsten dat water in een prachtig diep
bruin-blauw en hier en daar smaragd
groen kleurtje!
In dat schilderij is de groote stemmings
kunstenaar aan het woord!
Wat moet het heerlijk zijn zoo'u
kunstwerk te hebben kunnen scheppen!
Ik wil dit opstel besluiten door nog
even Uwe aandacht te vragen voor een
aquarel van een Gothisch-kcrk-interieur
dat het onbegrijpelijke schoone van
zoo'n Godshuis doet voelen!
Het licht valt door gekleurd glas in
regenboog-glans in de kerk latend
wederom de zijbanken in een geheim
zinnig duister, waar de geloovige gemeente
dankond neerknielt voor al het mooie
dat de Groote Schepper gegeven heeft.
Mocht mijn doel bereikt zijn met dit
schrijven: de aandacht te vestigen op
een groot kunstenaar die niet als
Thom Prikker en consorten reclame
kunst geeft doch waarachtig en eer
lijk kunstenaar is!
H. WOUTERSEN.
ir. de kleine boerderijen die niet van
den brand geleden haddon, maar wat
maakte dat uit op een zoo groot aantal?
Vanochtend was er groote volksverhui
zing naar de rookende puinhoopen van
de stad. Men wilde zien of het vuur
nog iets gespaard had van hetgeen men
het zijne had genoemd. Maar voor verre
weg de meesten was alle zoeken tever
geefs."
Laatste Berichten.
PARIJS 29 Januari. Volgons een
telegram uit Petersburg aan de Temps
is het goederenvervoer geheel gestremd,
daar alle wagens worden opgeëiseht voor
het vervoer van troepen.
De Liberté meent te weten, dat er
van ochtend zeer geruststellende verkla
ringen zijn gedaan in don Ministerraad,
betreffende de oplossing van het Rus-
sisch-Japansch Conflict. (N.R.C.)
LONDEN 29 Januari. Reuters eigen
correspondent te St. Petersburg heeft
den 27e van gezaghebbende zijde ver
nomen, dat Rusland's antwoord eerst de
volgende week zal worden overgebracht
tengevolge van de groote zorg voor het
opstellen van het stuk vereischt.
Een hoog-officiecl persoon verklaarde
in een interview: „Wij kunnen den oor
log niet voorkomen. Rusland zal het
uiterste doen." (N.R.C.)
Bemoedigende cijfers voor «Icit
Middenstand en nog wat.
In district V van de Verecniging
„Middenklasse" te Amsterdam besprak
prof. M. W. F. Treub dezer dagen de
vraag: „Wat kan door en voor den
(handel dr ij venrlen) middenstand
geschieden, om hem voor onder
gang te bewaren?" Volgens prof.
Treub was er geen sprake van onder
gang of vrees daarvoor, wel echter een
strijd om het leven, die hoe langer zoo
minder gemakkelijk kan gevoerd worden.
Tot staving van deze bewering deelde
de spreker een aantal cijfers mede. In
Duitschland hadden in 1882 en 1895
tellingen plaats van beroepenen bedrijven.
Het aantal dergencn, die zelfstandig op
traden in den groot- en kleinhandel, is
in de periode yan 18821895 toege
nomen met 20 l/d %i terwijl de bevolking
slechts met l-t1/2 "/o toenam. Het aantal
personen, dat iu een beroep of bedrijf
werkzaam was, nam in die dertien jaren
met 17.80 "/o loc; liet aantal handelsbe
drijven zonder hulppersoneel met 19.5
dat, waarin 15 personen werkzaam
waren toonde een toeneming van 78.7
pCt.het aantal personen in die bedrijven
70.2 pCt. Het aantal handelsbedrijven
met 610 personen respectievelijk met
09.9 pCt. en 73.3 pCt.; dat, waarin van
1150 personen werkzaam waren, re
spectievelijk met 97.6 pCt. en 106 pCt.
Een toeneming van 112% in aantal
en van 127 in- aantal van personen
was -te constateeren in de bedrijven met
51-200 personen en in die met 200-1000
personen respectievelijk een van 483%
en 723%.
Iu getallen uitgedrukt nam het aan
tal bedrijven van de bovengenoemde
eategoriën respectievelijk toe met 11.000
(met 245.000 personen); 9000 (67.000
pers); 5000 (92.000 pers); 251 (22.000
pers); 29 (12.000 personen).
In 1895 waren er van de 100 perso
nen handelsbedrijven werkzaam, 71%
betokken bij dc bedrijven met 1-5 per
sonen, 25% in the van 6-50 en 4% in
die boven de 50.
Ten aanzien van Frankrijk, dat niet
zulke goede gegevens bezit, blijkt uit
een telling van 1896 dat van het totaal
aantal handelsbedienden 53 werkzaam
waren iu bedrijven met 1-4 bedienden
17 '/a in die met 5-10 personen en
19.5 in die met 11 of meer personen-
Blijkens de tellingenin Neder
land van 1889 en 1899 waren in
Nederland in 1889, bij den waren
handel zoowel groot als klein
als ondernemers in eigen zaak
betrokken 89.000 personen tegen
109.000 in 1899, voor dc bcstu urders
vau "Vennootschappen waren die
cijfers onderscheidenlijk 2900 en
3900, voor het o pzich thebbcn d
en kantoorpersoneel 16.500 en
33.500 en voor de bedienden
19.000 en 40.000. liet totaal derge
nen die in den warenhandel hun
bestaan vondenwas in 1889127.000
en in 189918,6000.
In het vervolg van zijn rede noemde
Spr. het een sage, dat de middenstand
aan den rand van zijn ondergang zou
zijn, hij breidt zich daartegen voort
durend uit. Er komt echter een te groot
aantal personen, die in den middenstand
hun brood trachten te verdienen, en dit
verklaarde, volgens Spr. het gevoel, dat
de middenstanders in den druk geraken.
Als middelen, om tot verbetering van
den toestand te geraken, noemde de
heer Treubvereeniging, s t r ij d
tegou de oneerlijke concurrentie
(waarhij niet te veel op de hulp vau
de wet moest gerekend worden; maar
meer heil moest worden verwacht van
krachtige winkelicrsvcreeiiigingen.) Ver
der ook crediet- en inkoopscoöpe
ratie, strijd tegen borgen en
kwade betalers en ten slotte een
wettelijke rjegeling van de win
kelsluiting. Aan het slot zijner
rede noemde do Spr. het eenkort
zichtigheid, dat de politiek van
d e n in i dd ens tand bezig is t e komen
in het. reactionaire vaarwater,
omdat zijn welbegrepen belang
meebrengt de hervormingen is
he t belang der arb eidende klassen
te steunen. Komt dc arbeidende klasse
in heter doen, dan komen de voordeelen
daarvan ook den middenstand ten goede.
De heer Fiedeldy Dop merkt hierna
op, dat noch dc algemeene winkeliers-
vereeniging, noch de middenstandscon
gressen zich ooit met do politiek inge
laten hadden, waarop de heer Treub
hem antwoordde, dat d e m i d d e ns t an d
in het algemeen meermalen blijk
had gegeven, dat zijne sympa-
thiën in de richting der reactie
lagen.
Eenigc heeren te Groningen hebben
zich verecnigd tot een comité, dat voor
nemens is een naamlooze vennootschap
op te richten als bedoeld in art. 30 der
Woningwet, met een kapitaal groot
fllO.000, verdeeld in 40 aandeden elk
groot 6250.
Onderling hebben zij zich verbonden
dit kapitaal bijeen te brengen, wanneer
door dc Gemeente Groningen een divi
dend-garantie van 3% wordt verleend
aan de aandeelhouders der vennootschap,
waarvan de statuten de bepaling zullen
moeten bevatten, dat in geen geval aan
de aandeelhouders eene hoogere uitkce-
ring dan 4% zal geschieden.
De vennootschap zal ten doel hebben
om in den regel slechts ter vervanging
van onbewoonbaar verklaarde woningen
goede arbeiderswoningen te bouwen. Ge
noemde heeren hebben zich nu tot den
gemeenteraad gewend, met het verzoek
lo dat de gemeente voor haar rekening
neme den aanleg en het onderhoud der
door het terrein te leggen straat; 2o
dat de gemeente aan de op te richten
vennootschap een voorschot verlcene
van 637.000, aflosbaar in 50 annuïtei
ten; 3o dat dc gemeente haar jaarlijks
een bijdrage vcrleene gelijkstaande met
de helft der sub 2 bedoelde annuïteit.
Bnssuin. Het 6nanciëcl verslag van
de vereeniging „Walden" alhier is thans
bekend gemaakt. Er blijkt uit, dat de
warmoezierderij een actief heeft van
f5033 en een passief van f3168; de
bakkerij f2347 en f275 pension f574
en f175 bijenteelt f599 en f97; hoen
derpark f450 en f34; timmervak f244
en f 257 totaal actief f9249, passief
f 4309.
Hieronder zijn niet begrepen dc in
bruikleen ontvangen onroerende goede
ren.
De exploitatierekening wijst aan voor
warmoezierderij winst f 11bakkerij winst
f1555, pension winst f 39, bijenteelt winst
f 14, hoenderpark winst f 38, timmervak
verlies f24. Het totaal der baten is
f14.612, der lasten f 12.975, winst f 1659
en verlies f 24.
Itarili'Y('lil- Dinsdagavond trad in
het spaarbankgebouw alhier op de heer
A. Kooyman. secondant aan het instituut
„Benno" met het onderwerp„Electrici-
teit als beweegkracht". Spreker stond
eerst geruimen tijd stil bij bet nut der
electriciteit, waarna bij met behulp van
tcekeningen en toestellen heel duidelijk
de werking der electrische schel en van den
motor uiteenzette. Hieraan werd natuur
lijk toegevoegd de electrische lamp en
dc booglamp. Na de pauze liet spreker
ons de werking zien vau verschillende
werktuigen bij medici in gebruik, als
electrische massagebol, zaag, boor en
maagpomp, waarna hij gelegenheid gaf
naar aanleiding van het gesprokene vra
gen te stellen en later de toestellen te
bezichtigen. De heer A. W. J. J.
baron van Nagell bedankte den spreker
voor zijn gezelligen en nuttigen avond,
waarmede het publiek door algemeen
applaus instemde.
Xijkei'k. Door wijlen M. Prins is
aan de Ned. Herv. Kerk alhier een legaat
besproken van 6. 500, vrij van rechten
en kosten.
Baaru, 29 Jan. In een gisterenavond
gehouden vergadering is een afdeeling
van de Ohr. Hist. Partij opgericht. Voor
zitter is Mi'. E. D. graaf Schimmelpen-
ninck, ondervoorzitter A. J. Bicker
Caarten; secretaris H. J. den Boer en
penningmeester R. li. II. toe Laer.
Veenendaal. Maandag 25 Januari
had iu het hotel van mej. de wed. de
Haas de jaarvergadering plaats der afd.
Veenendaal van het Gennootschap voor
Landbouw en Kruidkunde onder leiding
van jhr. mr. L. II. J. M. vanAschvan
Wijck. Zij werd voorafgegaan door een
tuinbouw-voordracht van den heer Kors,
die met het oog op de omstandigheid,
dat in Veenendaal nog maar zeer wei
nig aan vruchtenteelt gedaan wordt, de
vruchtboomen behandelde.
Li de eigenlijke ledenvergadering
bracht de voorzitter het jaarverslag uit,
waaruit o. ni. bleek dat de afd. nu 75
leden telde, een nieuwe ketting-egge
was aangekocht en dat de aankoop van
kunstmeststoffen belangrijk was geweest.
He rekening en verantwoording van
den penningm. sloot met een voordeelig
saldo van f 30.67.
De heide aftredende bestuursleden, de
hh. R. Vonk en R. van Woudenberg,
werden met acclamatie herkozen, terwijl
door de verkiezing van don heer H. A.
van de Westeringh het bestuur met één
lid werd vermeerderd. Een bestuurs
voorstel om bij stierenkeuring boven de
provinciale prijzen nog f25 en f 15 be
schikbaar te stellen mocht evenals het
wederom houden eener verloting' goed
keuring verwerven.
Medegedeeld werd nog, dat de heer
Swierstra in Februari voor dc afd. zal
optreden. Na rondvraag, waarin de aan
schaffing van landrol en pulverisateur
werd besproken, en gewone verloting,
sloot dc voorzitter deze vergadering.
Het bestuur der onlangs opgerichte
vereeniging tot viering van den verjaar
dag van H. M. de Koningin liield Dins
dag j.l. eene vergadering, waarin de
yoorz. de heer Vos, medededeelde, dat
de Burgemeester wegens familie-om
standigheden zijne benoeming tot ecre-
voorzittei' niet aanvaarden kon. Op
voorstel van een der aanwezigen ontving
dc jonge vereen' '-q den naam „Oranje-
dag".
De bestuursfiuictie's werden als volgt
verdeeld
le en 2e voorz. de lih. Vos en v. d.
Kaay, le en 2e secr. de hh. Heringa
en Silvergieter Hoogstadt, leen 2e pen
ningm. de hh. Stuivenherg en v. d.
Veen.
Voorts werd besloten den 1 en Februari
wederom te vergaderen met de leden
der sub-comité's.
Barueveld. Donderdag 1.1. reden
v. d. Hengel uit Achteveld en G. Dave-
laar elkander achterop ter markt. Bij
den watermolen wilde eerstgenoemde den
andere passeeren, doch hij raakte de
kar van D. en zoo rolden beide voer
tuigen met do bestuurders op.den grond.
D. kwam er goed af, alleen matoriëcle
schade, doch v. d. II. brak een arm.
Dr. Bocve alliier legde het eerste ver
band.
De collecte voor het Emmafonds
bracht hier op de niet onaanzienlijke
som van f 255.
In plaats van den lieer Boer is
als stationschef alliier benoemd dc lieer
W. Aalbers van Rijssen.
Hilversum. Hedenmorgen te 5
uur werd de koetsier van den lieer J.
C'. G. Kampfraath, wonende naast diens
villa Beukenoord aan den 's Graveland-
schen weg alhier gewekt door het oi er-
gaan v au de electrische schel, waardoor
zijn woning met de villa is verbonden.
Wetende dat de familie te Brussel ver
toeft en de villa dus onbewoond is, ver
moedde hij onraad, welk vermoeden
werd bewaarheid toen hij, naar buiten
ziende, zag dat de villa in brand stond
en aan binnendringen geen mogelijkheid
meer was. Hij wekte den bewoner der
naastbijzijndc villa, den heer mr. A. C.
N. Pieren, die de politic telephonisch
waarschuwde. Toen deze en de brand
weer op 't terrein verschenen, was er
feitelijk niets meer te doen dan de koct-
sierswouing nat te houden. Dc villa is
verbrand niet al hetgeen er in was.
Niets werd gered.
Te ongeveer 7 uur was alles afgc-
loopen en rukten politie én schutterij in.
Omtrent de oorzaak van den brand
kan niets zekers worden verteld. De
eenige mogelijkheid is dat er een defect
was aan de central:' verwarming. Ken
merkend bij dezen brand was het zelf
waarschuwen van de electrische schel,
waardoor de koetsier werd gewekt, al
viel er toen niets meer te redden.
Alles is verzekerd. De familie werd
telegrapliisch met het ongeval in kennis
gesteld.
„„Ultimo".
Dinsdagavond ging in „Amicitia"
„Ultimo", blijspel in 5 bedrijven van G.
van Moser door de Kon. Ver. „Het
Nederl. TooneeP.
