STEMPELS. Advertentiën. Bericht aan onze Lezers. 375e Staatsloterij. BOUWMAATSCHAPPIJ Nieuw Amersfoort. De minister heeft de verzekering te gen invaliditeit en ouderdom toegezegd tijdig genoeg, oin nog vóór 1905 behan deld te worden. Het geld daarvoor moet gevonden worden uit verhooging der ta rieven. Dat heeft onze partij ook gevraagd. De verpüchte verzekering bij de zce- visscherij is reeds in de troonrede van 1902 toegezegd; en de wijziging van de wet op de Kamers van Arbeid komt niet alleen, maar een geheele Arbeidswet en een regeling van het Arbeidscontract. Hoe 6taat het met den strijd tegen de Leerplichtwet? Vroeger heette het dat die wet een vreesolijke dwangwet was, terwijl, toen men in de Kamer er over sprak, de minister zei „Het gaat goed zoo". Wat beteekent dat? Men heeft er wel eens deze uitlegging aan gegevenminister Kuyper heeft gemerkt, dat er vroeger veel kinderen geen school bezochten en dat dit nu wel het geval was. Maar zoo onnoozel is Kuyper niet. Er is een andere verklaring voor. De Leerplichtwet is een Anti-nationale wet, waarbij ons vrijheidlievende volk zich onmogelijk op den duur kan neerleggen. Dat heeft Kuyper gemerkt. De men- schen worden hoe langer hoe meer over tuigd, dat het zoo niet blijven kan. Goeman Borgesius vroeg aan Kuyper om de wet te besnoeieu en de admini stratie te vereenvoudigen en dan wou G. B. wel wat helpen. Kuyper wou dit aanbod gaarne aanvaarden; hij had ook al eens klachten gekregen, maar om de wet te gaan verknutselen, daar was hij een beetje huiverig voor, hij was bang dat hij dat heerlijke liberale gebouw- zou gaan ontsieren door zijn peuteren. Meer kon hij niet zeggen, „maar" zoo zei hij, „vraagt ge mij of die wet zoo blijven kan, dan zeg ik dat ik dat ont ken, zooals ik het altijd ontkend heb". Wij hebben er tegen? Dit: alsik alles doe, wat ik kan, om mijn kind een goede opvoeding te geven, dan moet ik, als ik mijn jongen den derden schooltijd wil thuishouden, met den hoed in den hand naar den schoolmeester gaan, of mijn jongen vrij mag. Het kind, dat ik heb, is mijn kind, ik zal dus moeten weten, wat er met mijn kind gebeurt en dat kind mag niet in een dwangjuk, zooals de Leerplichtwet doet. Wanneer komt de wijziging van die wet? Men heeft gezegd tegen de ver kiezing van 1905, als verkiezingsreclame. Ik hoop dat, want ik houd wel van zoo'n groote trom. Als de minister zoo ver standig is, om zijn stukken in 't gevecht te brengen, wanneer het noodig is, dan ben ik daar blij om. Goed gewerkt heeft het ministerie bij de benoemingen. Troelstra en Goeman Borgesius hebben daartegen geprotesteerd. Zullen wij trach ten den minister schoon te wasschen en zeggen de minister benoemt geen man nen van de christelijke partij? Als dat zoo was, schoot het ministerie in zijn roeping te kort. Een burgermees ter, en notaris e. a. oefenen invloed uit op een plaats, zoodat het dwaas zou zijn, te zeggen, zorg nu dat ge geen invloed uitoefent bij benoemingen. Dat durven we voor heel de wereld uit te spreken, want we hebben nog lang niet ons deel van de belangrijke posten. Zeker men moet kijken naar bekwaam heid. Maar Goeman Borgesius benoemde ook uog al veel liberalen. Dat kwam zeker omdat hij de bekwamen onder de anti-revolutionnaireu niet kon vinden, maar Kuyper is er beter onder bekend en weet er nog wel kmappc lui uit te halen. Eerst moet het evenwicht worden hersteld, eerst moeten we voor onze beginselen het doel hebben, dat ons rechtmatig toekomt, dan kunnen we pas zeggen: gelijke monniken, gelijke kap pen. Wat hebben we nu van dit mini sterie te zeggen? 1" Het werkt hard. 2° Het beeft trouw gewaakt voor 't gezag. 3° Het heeft eerlijk ziju beloften ge houden. 4? Het heeft de christelijke partijen niet teleurgesteld in de verwach tingen. Waar we zoo'n ministerie hebben zou het schande zijn het niet te steu nen. .In het laatste jaar is de tegenpar tij heel gematigd geweest. Dat gebeurt meer, maar ondertusschen maakt men zich tot den strijd gereed. Laat u dus niet in de war brengen. We zullen het spoedig merken hoe alles, wat tegen de openbaring leeft, hand in haud zal gaan om de elericale meerderheid in 1905 te verdrijven. AVant in 1905 moe ten de vrijzinnigen hun slag slaan. Dat begrijpen zij zeer goed; blijft dit mi nisterie nog 4 jaar aan dan zal het bij het volk niet meer gaan dit ministerie om te kegelen. Men zij dus op zijn hoede!(Applaus) Debat. Yóor ziju rede had de heer van Lum mei gevraagd of er soms personen extra overgekomen waren, om te debatteeren hij zou dan zijn rede bekorten opdat het debat goed tot zijn recht zou kun nen komen. Niemand gaf zich daarvoor op. Na de rede waren er 5 personen, de heeren Thiel, Stynman, van 'tYeer Hekkenberg en Eggink, die van ge dachten wenschten te wisselen. Daar er één uur voor debat over was, kreeg ieder dus 12 minuten. De heer Hekken- berg stond zijn tijd af aan den heer an 't Veer, maar 't grootste gedeelte kwam ten goede aan den heer Stynman. De heer Thiel zegt: Van avond heeft de spreker, en dat wordt tegenwoordig veel gedaan, do lof trompet gestoken over ons ministerie. Dat nu is niet in overeenstemming met het oud-Holland6chc spreekwoord: Goede wijn behoeft geen krans. Als men den heer Van Lummel zoo hoort, dan zou meu haast zeggen, dat er toch wel iets te verdedigen, iets te bemantelen valt. Dit laatste is waar. AVanneer de spreker zegt, dat God de overwinning aan de christenen heeft bezorgd, dan moet daar een vraagteeken achter. Wie hebben Bijleveld b.v. in de Kamer gebracht? De Conservatief-liberalen. Hoe kan men toch zeggen: De Heer heeft bij de stem bus gesproken, terwijl bij dezelfde gele genheid door dezelfde kiezers een vrij zinnige werd gekozen voor de Provinciale Staten. Laat men daar toch voorzichtig mee wezen. De regoeiing moet, wil ze in 1905 weer winnen, steunen op de Conservatieven. En dat is een. sla 't gezicht van Dr. Kuyper, die 25 jaar lang voor de demokratie heeft gestreden en volgelingen heeft als Staalman eu De Vries. De werkzaamheid van het kabinet moet worden bewezen met de woorden van politieke tegenstanders. Maar de heer Aran Lummel geeft die woorden in een verkeerd verband. Het gaat er mee als met mevrouw-, die tot de meid zegt: maar Kaatje, nu heb je wel alles over hoop gehaald, maar wat heb je nu eigen lijk uitgevoerd en afgemaakt. In dien zin moeten de woorden van Drucker, Goeman Borgesius en Staalman worden opgevat. Kuyper gooit de kamerleden met allerlei prullen om de ooren, maar waar blijven de groote stukken? De heer Van Lummel heeft nog meer onjuistheden gezegd. De Kamers van Arbeid komen n.l. in de Arbeidswet niet voor, terwijl de pensionneering enz. in het Unierapport niet ter sprake komen. Als het Unierapport uiet uitgevoerd kau worden met het oog op de grond wet, dan is het boerenbedrog in het program van urgentie te zetten finale oplossing der schoolkwestie. Van vrijzinnigen kant wordt verlangd naar de groote wetten van het program van urgentie, maar ze komen niet. De Wilde, particulier secretaris van Dr. Kuyper, die zit dus dicht bij het vuur en kan het dus weten, heeft gezegd de verzekering tegen invaliditeit enz. komt niet, mr. Sybrandi zegt, het kan wel ingediend maar niet behandeld wor den, dan wordt het dus lokaas. Dat is geen houding, waar de menschen geen dag en geen nacht langer kunnen wachten. En Dr. Kuyper zal die wetten niet brengen, zoolang hij in gezelschap is van de Conservatieven. De heer Aran Lummel heeft de tegen standers het kabinet laten prijzen, laten we nu eens zien we een anti-rev. blad een onverdacht getuige dus er vau zegt, De Ylaardingsche krant zegt: Is het dan te veel gezegd, dat wij ons, neen geheel ons Christelijk volksdeel zich verblijdde, toen daar achter do groene tafel in 's lands raadzaal plaats namen mannen, die Christelijk wilden regeeren Toen er, ja een koalitie tot stand kwam, maar dan toch een Christelijk Koalitie, die juist in haar Christelijk karakter zich zon onderschei den van haar voorgangster Immers neen Schier onafgebroken hadden „vrijzinnige" handen het seheepke gestuurd in liberale richting. Thans nam als stuurman bij het roer plaats een man, van wien verwacht kon en mocht worden, dat hij met vaste hand het roer zou wenden. Onder Christelijke vlag zouden we gaan zeilen. Een nieuwe koers zou worden ingeslagen die ons uit het liberale in Christelijk vaar water zou brengen. En binnen niet te langen tijd hoopten we een haven te bereiken, waar gelegenheid zou bestaan waren de koopen, op welker bezit de Christenen prijs stellen en die velen zeer welkom zyn. Reikhalzend werd uitgezien naar dé finale oplossing der onderwijskwestie ou naar een pensioenregeling, die jrecht zou doen aan dén ouden arbeider. Er waren nog wel vele andere zaken, evenzeer begeerlijk en noodig. Maar deze werden tijdelijk op den achter grond gedrongen door die tweede onder- wysregeling en arbeidspensioen. In het. vertrouwen, dezo urgente zaken in de komende wetgevende periodieke tot afdoening gebracht te zien, werd met blijd schap van de koersverandering kennis ge nomen en werd met gejuich de Christelijke vlag in top geheschen.- Twee jaren zijn we al zeilende met ons Koalitie-vaartuig, en zeg, buurmanwe zijn toch als anti-revolutionaire party, als Christen-Demoeraten niet „onderzeil gegaan" in dien tijd? Hakker blijven, als'tu blieft AVakker blijven, dat is noodig, want het koalitie-gevaar dat ons dreigt, is werkelijk niet denkbeeldig. Er zal in de korte spanne tijds, die ons nog scheidt van de stembusaktie van 1905, heel wat moeten gebeuren, willen wij, man nen van de Rechterzijde het hoofd vrijmoe dig kunnen opheffen, wanneer wij voor de kiezers komen. Mot de grootspraak van de revolutie te hebben bezworen, zullen wij niet kunnen volstaan. lloort gij het, mijne heeren: Met de grootspraak van derevo lutie te hebben bezworen zullen wy zz anti-revolutionnairen) niet kunnen vjo 1 s t a a n 1 Hoort gij het: Er zal in de kjorte spanne tyds, die ons nog scheidt van 1 905, heel wat moeten gebeuren, jwillen wij, mannen vande Rechterzijde hethoofd vrijmoedig kunnen opheffen, wan neer wij voor de kiezers kornen. Grootspraak moet dus dienst doen om te bemantelen het gebrek dat de regeering haar plicht niet heeft vervuld. Ik kont dus tot een tegenovergestelde slotsom als de spreker. De regeering heeft niet hard gewerkt maar veel over hoop gehaald is haar beloften niet na gekomen, maar heeft nog geen enkele groote belofte in het program van ur gentie neergelegd omgezet in een daad. (Applaus.) De heer van 't Veer is teleurgesteld door den heer van Lummel en wijst er op dat de christenen te Blaricum het huis van een der kolonisten in brand staken terwijl eenchristelijk mi nister op Zondag een tentoonstelling opende. Tegenover de verheerlijking van dit kabinet wenscht hij het schuldre gister der regeering te stellen. Na aan haling van tal van niet te volgen citaten en statistieken wekt de heer van't Veer de Christen-arbeiders op zich aan te sluiten bij de S. D. A. P. De heer S t ij n m a n zegt De heer van (Lummel is begonnen met te zeggen, dat dit ministerie niet verdedigd behoeft te worden. Maar wat heeft hij dan hedenavond gedaan? Hij heeft hier allemachtig met spek staan schieten; hij zegt wel hoeveel Kuyper heeft gemaakt maar niet wat hij heeft gemaakt. En daar zit het juist. Niet op de kwantiteit maar op de kwaliteit komt het op aan (applaus). AVanneer we toch de arbeiderswet eens bezien, dan heeft Kuyper daarin toch heel wat vergeten en juist wat de arbeider vragen staat er niet in. Alles wat in onze wetgeving aan sociale wetgeving bestaat is door Kuyper met een grooten stalbezem op een blik bij elkaar geveegd en dat wordt nu met veel poeha voorgediend. Neen het ministerie heeft eigenlijk nog geen bluitgevoerd (de spr. wordt tot de orde geroepen, hij vraagt aan Ds. van Lummel of dat woord nu zooheel erg is.) De staking is er door den heer van Lummel weer bijgesleept en dat nog wel niet op een edele wijze. AVij zijn met de stakers meegegaan, omdat we de eischen der stakers onderschreven. En dat die billijk waren, heeft de en quête bewezen. Toen het spaak liep zijn we er bij gebleven. Is het niet eigenaardig, dat bij de eerste staking de regeering niets deed. De regeering voelde haar onmacht. En toen zijn we zoo stom geweest, weer aan 't werk te gaan Dat hadden we niet moeten doen, want toen konden we alles krijgen. Na dien tijd zijn de gees telijken de arbeiders gaan bewerken, zoodat de tweede staking verkeerd liep. De centen voor verzekering enz. moeten komen voor invoerrechten. Maar laat men dan liever de hooge tractementen gaan bekorten of gaan bezuinigen op de hooge uitgaven voor het militairisme. De heer van Lummel heeft gezegd: dat Napoleon de kroon van Lombardije heeft gestolen, maar als dat zoo is, dan hebben wij heel Indië gestolen en die nen we het dadelijk terug te brengen. (Applaus) Ik voor mij, ben voor een liberale regeering, al is ze nog zoo conservatief, want daar hebben we toch nog meer van te verwachten, dan van de chris- telijken.Aroor mijn partij is deze regee ring goed, want juist de groote verdruk king, en wij w orden juist het meest d -or deze regeering getrapt en verdrukt, doet ons sterker groeien. Blijft dit christelijk ministerie evenwel dan zullen de christenarbeiders op den duur wel merken, dat ze bedrogen zijn en zullen ze met ons het christelijk ka binet doen vallen. Wat de benoemingen aangaat, daar geef ik den anti-revolutionnairen schoon gelijk, als we een sociaal-demokratische regeering hebben, wil ik ook wel een baantje. De heer Eggink wil slechts een en kele inlichting vragen. De spreker heeft gezegd het ministerie voor het heele volk, hij wenscht daartegenover te stel len, een wet moet voor het heele volk zijn. En dan mist hij in de arbeidswet enkelen categoriën zooals: commission- nairs, tusschenpersonen in den handel. Hij wenschte te vragen: AVordt ook daarvoor gezorgd? Beplick. De heer van Lummel neemt voor re pliek 50 minuten. Hy beantwoordt de debaters als volgt: Op de vraag van den heer Eggink kan ik niet antwoorden, want daar weet ik zelf geen steek van. De heer Thiel heeft gezegd: Goede wijn behoeft geen krans. Dat is zoo. Ik vlocht den krans niet maar heb hem saamgevlochtou uit bloemen der tegenstanders. In onze eeuw van reclame moet bovendien ook de goede waar aangeprezen worden. Verder beweert de heer Thiel, dat dit ministe rie alleen kan leven bij den steun van de conservatieven van allerlei gading. Het is ;zonderling dergelijke dingen te hooren. Dr. Kuyper heeft in de Kamer uitdrukkelijk verklaard, dat op zijn pro gram nog verschillende sociale wetten staan, zoodat we volstrekt niet bang be hoeven te zijn voor het conservatieve De anti-rev: partij is de eenige, die de conservatieven heeft uitgestooten, dat durven de liberalen niet. En dat is juist de eer van de anti-: rev: partij. Ik heb gezegd dat Kuyper hard werkte volgens de tegenstanders, maar niet, dat zij ook gezegd hebben, dat hij goed werkte. Een tweede punt van vergissing is, dat ik niet gezegd heb dat de Ka mers van Arbeid geregeld waren in de Arbeidswet, maar dat we in de plaats krijgen een heele Arbeidswet. AVat het gewijzigde unierapport aan gaat is de heer Thiel niet op de hoogte. Het gewijzigde unierapport is heel iets anders als het oorspronkelijke, waarin één school gevraagd werd. In het ge wijzigde wordt gesproken van twee soor ten scholen. Aran boerenbedrog is geen sprake, want op de Deputatenvergade- ring is alles besproken. Het ministerie zal vóór 1905 de wet op de invalidi teit indienen en dan ligt hot aan de Kamer, als de wet niet wordt afgewerkt, AVat de arbeidswet aangaat; men zal het altijd aantreffen, dat een ministerie verkvindt van voorgaande ministers. Dat kan niet anders. Het komt aan op de uitwerking. Dc heer van 't Yeer |had zijn rede reeds klaar, toen hij hier kwam, van daar zeker, dat hij dingen besproken heeft die buiten het verband van mijn rede liggen. AVe hebben ook weer gehoord van den minister, die |op Zondag een ten toonstelling geopend heeft. Dat heb ik nog al vaak gehoord, het schijnt in een debatboekje van de socialisten te staan. De hr. Stijnman: Dat is niet waar. Do hr. Thiel. In 't Gooi heeft een anti-rev. domené het u voor de voeten gegooid en die zal het toch niet uit zoo'n boekje hebben. Dat is waar, maar om zoo iets is toch niet de coalitie te verbreken. Met genoegen heb ik gehoord bij de huishoud statistiek van den lieer van ,t Veer, dat voor kerkgeld 7 ct. en voor reiniging 4 ct. was uitgetrokken. De soc. dem. komen dus in ons schuitje, ze gaan voor geestelijke reiniging meer uitgeven dan voor de lichamelijke. (Ap plaus en gelach). De hr. Stynman heeft groote bezwaren tegen dc Arbeidswet. Maar de landbouw is niet vergeten, die is te ingewikkeld om in dit ontwerp te behandelen. De kinderarbeid is te- ruggebrecht van 13 op 12 jaar. Dit is in aansluiting met de Leerplichtwet, ouders zouden de kinderen een jaar langs straat moeten laten loopen. De heer Stynman zegt de arbeidswet is een slechte wet. Het Volk heeft juist gezegd, dat men zijn oordeel op moet schorten. Dat is zeer juist. Laat de hr. St. zich ook dat voor gezegd houden, want hij heeft de memorie van toelich ting niet gelezen, dat durf ik wel zeg gen. De heer Stynman „Dat is wel waar, ik heb hem thuis, maar ken hem na tuurlijk niet uit mijn hoofd." Daar feliciteer ik u mede maar Hei Volk heeft er toch opgewezen er studie van te maken. De heer St. „Niet IIct Volk of de Partij maar Schaper heeft er over ge schreven." Ja, niet dc Partij maar het heeft toch in Het Volk gestaan. De heer Stynman. „Dat is een spits voudighcid, zooais u van avond we meer gebruikt hebt." Over het tarief van invoerrechten kan men het maar niet eens worden. Een goed anti-rev. is in zijn hart vrijhandels man, maar de zaak is deze. Onze in dustrie en handel moeten beschermd worden, daar de omliggende landen beschermende maatregelen nemen. Een matige bescherming is noodig om onzen nationalcn arbeid en nationale welvaart te beschermen De heer Thiel heeft gezegd, God heeft niet de christelijke meerderheid gegeven en als voorbeeld haalt hij aan de ver kiezing Bijleveld. Dat weten we wel. God heeft ons die niet uit den hemel aangegeven maar door ons krachtig wer ken onder Gods genade hebben wc haar verkregen (Applaus.) Dupliek werd niet toegestaan. De vergadering werd door den lieer Yan Lummel met dankzegging gesloten. Bij liet aftlrukken van dit nummer ontvingen wij schrif telijk mededeeling van onzen Redacteur P. v. <1. Ifleer Jz. dat hij als zoodanig zijn ont slag neemt. Brieven en berichten voor de Redactie voorloopig te rich ten tot I>e Administratie van „de Kcmlander." Burgerlijke stand van Amersfort. vau 25 Fobr. tot en met 2 Maart 1904. Ook ik had verstaan, zooals de heer Thiel. Na afloop der vergadering werd tegen over mij en den heer Thiel, door Ds. van Lummel toegegeven, dat hij zich dan wel onjuist zou hebben uitgedrukt. Zulke ronde bekentenissen strekken tot eer van hem die ze aflegt. Verslaggever. GEBOREN Hendrik, z. van J. van Hoo- ijen en E. Takkonkamp. Autonie Alexan der, z. van S. Steenbeek en C. van Straten. Albert, van A. te Kulve en W. van Apeldoorn. Jan Dirk, z van A. E. van Arkel en G. W. van Klaveren. Metje, d, van G. Hoksbergen en G. Hoff.Jannetje d. van J. van de Bcrkt en J. L. Jansen. Marius Willebrordns Joseph, z. van H La blans en W. Hazelaar. Cornelia Adriana Maria, d. Yan C. J. J. van Luijn en M. Boerssen. Hendrik, z. van P. Wassink en J. H. van don Brink. Hendrikus Rijk, z. van R. Riksen en J. van Bekhoven. Christina Geertruida, d. van N. van der Voer en H. de Bruin. Cornelis, z. van C A. van Zwol en G. Haverkamp. Ma- rinns Hermauus, z. van J. Veldnau en T. van Plureu Evert, z. van E. Fluit en B. Bunt. Hermanus, z. van A. van do Vyzel en C. Riksen. Geertruida Agues d. van G. van Valkenhoef en M. A.G.Itam- selaar. Christina Johanna Hendrika, d. von C, Lensing en G. M. Hannessen. Elbertus, z. van A. van Zo eren en W. van den Brink. Gijsberta Johanna, d. van J. J. Brouwer en G. van Oosteubrugge. Jo hanna Sadrina, d. van E. van Kolfschoten en S. W. van Altena. Geertje, d. van H. de Vries en H. J. Boon. ONDERTROUWD: W. van den Heuvel en H. G. van Kooteu. J. van de Wakker en G. Pegtol. L. Brilleslijijer en S. M. de Zoete. GEHUWDW. A. Kleber en S. W. de Haas. J. A. Sngders en C. Bruins, K. Timmerman en F. Bouw. W. A. Brandsen en C. Kwint. OVERLEDEN: Een levenl. aangog. kind vr. gesl. van J. G. A. de Kort en A. Klaas- sen. A. Veenendaal, 3 m. Hendrika van Otterloo, 57 j., wed. van L. vanMeete- ren Cornelis Genis, 5 m. Een levenl. aangeg. kind m. gesl. van W. Blomborgen en H. Murnik» Hendrika van Wagcnin- gen. 17 m Jan Ge-iritsen. 67 j., cchtg. van H. van Kouwenhoveul Engelina Johanna Adriana Brederodc, 16 j., Hen drikus Speekhoven, 83 j., wedr. van A. Voiturou. De eerste trekking geschiedt Haan* dag 14 Maart 1904. De Collecteur te Amersfoort, X. C. R. O. I.I'.IMVKBI'H. In do Algemeene vergadering van Aandeelhouders, gehouden den 27 Fe bruari 1904, werd de Balans,- Winst en Verliesrekening nagezien en goed gekeurd en het dividend bepaald op 4%. Den 15en Maart a. s. kan het divi dend worden ingewisseld ten kantore van den ondergeteekende P. H. van HASELEN, Directeur, Plantsoen. Amersfoort. India- Rubber-enlfctaleu Stempels, I.ak-Caelietteu, Paginecr- Tocstellen, Pertoreerateiupels worden billijk en spoedig geleverd door Drukkery „DE MAlIEVWF,KKIMG"Bcekesteinselielnan. Modellen en prijzen zijn aan de drukkerij ter inzage.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1904 | | pagina 3