No. 39. Zaterdag 14 Mei 1904. ie Jaargang Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER". OOK EEN DRANKBESTRIJDER. FEUILLETON. ACHTER DE SCHERMEN. i,ue DE EEMLANDER. VerschijntI Liberaal Orgaan roor Amersfoort en Omstreken Woensdags en Zaterdags. Bureau Hendrik van Viandenstraat 28. Abonnementsprijs Per jaarf 3.00 Franco per post- 3.50 Per 3 maanden- 0.75 Franco per post- 0.90 I'rijs der advertentiën Van 1 tot 5 regels 0.40 voor iederen regel meer0.08 (Bij abonnement aanmerkelijke korting.) Men dient bij het volgen der bespre kingen in de Kamer over het aanhangig Drankwetontwerp, in 't bijzonder bij de redevoeringen van den Minister van Bin- nenlandsche Zaken, voortdurend indach tig te zijn, aan den inhoud der Memorie van Toelichting, om de kluts niet kwijt te raken. Daarin toch staat duidelijk te lezen dat het doel van dit ontw erp is, bestrij ding van het gebruik en misbruik van sterkedrank, en wel met meer afdoend gevolg dan zulks door de wet van 1881 is geschied. Wie daarentegen den Minister hoort, zou allicht in den waan worden gebracht, dat het doel der voorgestelde wet is het drankverbruik te doen toenemen en meer algemeen te maken. Wel wordt dit niet met zooveel woorden gezegd, maar uit hetgeen de Minister aanvoert ter verde diging van zijn stelsel zoo er althans bij de toenemende stelselloosheid nog van iets als een stelsel sprake kan zijn valt dit duidelijk op te maken. De Minister beoogt nJ. blijkens zijne verklaringen, te willen bevorderen: lste, het gebruik van sterkedrank in huis; 2de, het bezoeken van inrichtingen voor gezellig verkeer door gezinnen. Wel voegt hij, wat sub 2 betreft er aan toe, dat het een ideaal zou zijn als dat geschiedde in drankvrije inrichtingen maar men heeft te rekenen met den bestaanden en niet met een idealen toe stand, welke trouwens allerminst te vin den is in het land ons als voorbeeld gesteld België. Bij zijn verdediging der sociëteiten, als een goed middel om het gemeen schapsleven te onderhouden en het ge zellig verkeer te bevorderen, „zonder te schaden aan het huiselijk geluk," niet alle vrouwen zullen dit met den Minister eens zijnberiep hij zich op België, waar de vrouw den man niet alleen naar de sociëteit laat gaan, maar met hem meetrekt, zelfs met kindereu en kleinkinderen. Zij zoeken de inrich tingen voor het gezellig verkeer op en geheele families sluiten zich aan groote tafels bij elkander aan. Wat de Minister liier meedeelt past evenwel niet voor sociëteiten in den ga- bruikelijken zin, maar voor estaminets, door de kleine burgers en werklieden, Ondenvijs is de lift, welke iemand de hoogste verdiepingen van het maatschappelijk gebouw doet bereiken. naar GUST A Y SCHWARZKOPF. 4.) Naar Adèle's plan zou de komedie, die zij ter "wille der scheiding zou spelen, korter duren dan die welke zij tooi* het aanknoopen van het engagement gespeeld had; het stuk zou uit twee of drie scè nes en een brief bestaan. Haar plan was eenvoudig, en vaak op dezelfde wijze ontwikkeld; maar in de uitvoering was zij eene meestferes, het was iets bewon derenswaardigs. De teeder minnende ver loofde had moeite om in het meisje, dat hem nu tegemoet kwam, zijne ge liefde te herkennen. Hij vond nu een zenuwachtig, prikkelbaar, onlogisch, on bestendig meisje, dat ieder zijner woorden verkeerd opvatte, ontleedde, iedqren volzin verdraaide, iedere,bedoeling verkeerd uit legde, alles te voorschijn zocht wat hem maar kon kwetsen en ontmoedigen, dat en voor de café's, dóór den welgezeten burger bezocht. Daar vindt men avond aan avond geheele families bijeen; daar worden tallooze glazen faro, lambiek; leuvensch en andere biersoorten ge dronken ook de kinderen doen mee om de dom op te wekken en gaande te houden worden ramenas, radijzen, gezouten en gepeperde gestoofde aard appelen, aliekruiken. mosselen, slakken enz. verbruikt. Tot slot wordt, alvorens huiswaarts te keeren, een „afzakkertje genomen, in den form van cognac, amèr, brandewijn enz. Dit is de toestand, welke ons door den Minister als navolgenswaardigvoor- beeld wordt aangeprezen. Van huiselijk leven is nagenoeg geen spoor, men leeft op straat, in de esta minets en'de café's; de kinderen leeren reeds Yan jongsaf drinken en slechts het vakvereenigingsleven in België legt een breidel aan aan de toenemende drankzucht. In 1885 '89 bedroeg het verbruik van bier 167 liter per hoofd der bevolkingj in 1898 206 liter en nog steeds neemt het toe, terwijl eveneens het verbruik van sterke drank voort durend stijgt. En nu komt de voorsteller Yan een wetsontwerp, aangediend als middel om de te slappe wet van 1881 te verscherpen, dezen toestand aanprijzen. Een zonderlinge tegenstelling met deze verheerlijking van het estaminetleven vormt het sub. 1 aanbevolen middel, om het bezoeken der kroeg tegen te gaan, n.l. het stil thuis drinken. Beter dan dagelijks in de kroeg te bitteren. aldus d( Minister is het, door de zorg van de vrouw dagelijks thuis zijn glaasje bitter klaar te vinden, waardoor een veel gelukkiger toestand geschapen wordt. Instede van „door de donkere tunnel der kroeg te komen in de krin gen der alcoholvergiftiging", zooals de Minister het zoo mooi zegt, is het vol gens hem beter in het bijzijn van vrouw en kinderen te zitten bitteren, om de borrelflesch te brengen in de woonka mer en de kinderen door het voorbeeld des vaders, wellicht der ouders, te leeren do ^drinkgewoonte als iets geheel na tuurlijks te beschouwen, welke ook zij later zullen volgen. Naar onze op ervaring gegronde over tuiging en zij is ook die van alle ern stige drankbestrijders, is niets verderfe lijker dan de drinkgewoonte, gevoed door hem met verwijten pijnigde en zich zelf met beschuldigingen, Yerwonderd en onthutst liet hij alles over zich heengaan. In de tweede scène sprak uit Adèle's gedrag reeds verbittering, woede. Zij had in dien tusschentijd de zaken zoo voor zich zelf uitgelegd als zij ze tot haar eigen rechtvaardiging noodig had, en dank zij de snel werkende verbeeldings kracht der vrouwen, waren hare voorstel lingen reeds voor haar zelve waarheid ge worden. Zij meende nu zelve haast reeds dat hij haar opgezocht had, dat hij ego ïstisch en gewetenloos haar tot zijn ne derige vooruitzichten wilde omlaag trek ken, en zij rekende het hem als een onrecht aan, haar .tegen haren wil vast te houden. Daardoor werd. hare. bittere stemming nog slechts onverdraaglijker, nog erger. In deze tweede scène waagde zij reeds de woorden: „Wij verstaan elkander niet, wij zullen elkander slechts ongelukkig maken; het is beter terstond een band los te makeu, die toch niet stand kan houden. Ik geef u uw woord terug". Bij het derde onderhoud keerde deze volzin in alle mogelijke wendingen tel kens terug; alleen afgewisseld door ver-, zekeringen van liefde, die, onsamen hangend en onmatig, eer moesten ver schrikken dan genoegen doen. In dit onderhoud wist zij het, met veel moeite, zoover te brengen, dat ook hij zich tot een paar heftige woorden liet verlokken, het gebruik van alcohol in huis, de ge woonte om dagelijks vóór den eten en des avonds iets te gebruikenjuist daar door worden de alcoholisten gevormd, die eerst nadat zij zedelijk geheel ver slapt zijn, trouwe kroegbezoekers wor den. De verleiding aan de borrelflesch in huis is honderdmaal grooter dan die van de kroeg. „De donkere tunnel van de kroeg" schrikt menigeen af, doch het gezellige glaasje in den kring der zijnen gedronken, waaraan vrouw en vrienden dikwerf deelnemen en de kinderen even mogen „nippen" lokt aan. En nu verklaart de Minister dat het voornaamste doel der „splitsing" is,door het gebruik in huis, het kroegbezoek te verminderen. Men kan evengoed iemand die gevaar loopt door een fiets aangereden te worden, voor een auto werpen. Toch zullen, als door het toe nemen der stille thuisdrinkers, de kroeg^ bezoekers afnemen, de bewonderaars des Ministers, tevreden met „wat men ziet", daarin aanleiding vinden hem als „drankbestrijder" te huldigen! Of echter de ernstige drankbestrijders onder hen, wien het niet te doen is om den schijn, maar om het wezen, daar mee zullen instemmen, veriaeenen wij te mogen betwijfelen. Voer Vrouwen. De katoenen en linnen zomerjapon- nen, die den vorigen zomer reeds veel opgang maakten, zullen ook dit jaar wederom véél gedragen wrorden. Wij hebben hier niet de fijne met kostbare kant gegarneerde toiletten op het oog, die in kurzaal en aan het strand gedra gen worden, doch de eenvoudige piqué-, percal- en neteldoekjaponnetjes, die door hun eenvoudig karakter binnen ieders bereik blijven. De eenvoudige katoenen japon wordt zoodanig ingericht, dat ze voor het was- schen en strijken geen bezwaar oplevert. De rokken worden zonder voering en de tailles zonder baleinen ingericht, ook de garneering moet zoo eenvoudig mo gelijk, liefst los worden aangebracht. Een kanten kraag kan als taille-garnee ring reeds goede diensten bewijzen. Vooral in huisgezinnen waar veel doch ters zijn, worden deze japonnen in toe passing gebracht, daar elk meisje, die maar een weinig naaien geleerd heeft, gemakkelijk deze frissche en toch lief die haar aanleiding konden geven om den reeds gereedgemaakten afscheids brief te zenden. Deze brief, een zonder ling mengsel van sentimenteel-romanes- ken onzin en sophismen, schijnbaar op recht, en de sohrijfster beschuldigend, was er op berekend om Adèle met een stralenkrans van offervaardigheid en edel moedigheid te omgeven, en het den heer Berthold duidelijk te maken, dat er voor hem niets te hopen was. Er kwram een gedeelte in voor, aldus: „Ik heb u nog altoos lief met al de kracht van mijn gemoed, maar toch, of neen juist daarom; zeg ik u vaarwel. Ik heb leeren inzien, dat ik u ongelukkig zou maken, u tot krankzinnigheid, tot misdaad zou voeren; er huist in mij een demon, die mij dwingt, hem dien ik liefheb, te tergen en te kwellen." Dan volgde eene optelling van de tallooze slechte eigenschappen, die zij in de laat ste weken in zich zelve ontdekt had. „Gij zult mij vergeten, o, ik wensch vurig, dat het spoedig moge zijn. Ik zelf o nooit heb ik u zoo liefgehad als thans ik zelf dank u innig voor het geluk dat uwe liefde mij geschon ken heeft, den eenigen straal, die mijn verderen levensweg verlichten zal...." Hij moest geen poging doen oin haar meer te naderen; haar besluit was onherroe pelijk, en wat het gerucht hem ook over haar mocht medeelen, hij moest haar niet beschuldigen, haar niet ver- kleedende japonnetjes zelve of met be hulp van eene dagnaaister kan vervaar digen. Het valt wel is waar te betreuren dat er onder den gegoeden middenstand van het onderricht in naaien en knip pen zoo weinig werk gemaakt wordt, terwijl zooveel tijd en geld verspild wordt aan muziek en schilderkunst door meisjes, die daarvoor niet het minste talent hebben. Wij willen volstrekt niet beweren, dat het modevak geen kunstvak is, want daardoor zouden wij ons aan grove in consequentie schuldig maken waar wij indertijd madame de Vroye de uit vindster der reformkleeding eene artiste in haar vak noemden, die met wat wij onder eene naaister verstaan niets gemeen heeft, men denke slechts aan de artistieke teekeningen, die deze eminente vrouw op de door haar geor ganiseerde tentoonstellingen exposeert maar zooveel is zeker, dat dilettantisme in het costuunivak meer nut en meer reden van bestaan heeft dan het onnutte en tijdroovende geliefhebber in muziek teekenen, schilderen enz. Gehuwde man nen en vaders van groote gezinnenj die dikwerf zuchten onder de hoogopge- voerde naaistersrekeningen hunger vrou wen en dochters, welke, laatsten zich soms te voornaam vinden, hun eigen kleeren te vervaardigen, in plaats Yan daar eene eer in te stellen, zullen het voorzeker met mij eens zijn. Dat ieder meisje, zelfs het minst ont wikkelde, in staat is, om het naaien en knippen ten eigen behoeve voldoende te leeren, is reeds bewezen, maar nog niet, dat het voor de meer ontwikkelde z.g. beschaafde meisjes allesbehalve een oneer is, haar eigen kleeren te vervaar digen. Toen de tegenwoordige koningin van Engeland, Alexandra, nog prinses van Wales was, maakte zij eigenhandig haar eenvoudige toiletjes, terwijl hare konin klijke dochters er pleizier in vonden op de machine te naaien en behalve haar eigen kleeren, er ook voor vriendin netjes of arme kinderen te vervaardigen. Zij hadden onafgebroken een knip- en naaicursus gevolgd, hetgeen onder de hooge standen in Engeland navolging vond en wat slechts tot meerdere ont wikkeling kan leiden, daar het de handig heid en goeden smaak bevordert. Het is bekend van een onzer meest gevierde en geliefde llollandsche tooncel keerd begrijpen. Zij was een arm, ellen dig, ongelukkig, ontoerekenbaar, hopeloos veroordeeld kind. De brief eindigde met: „ik heb u lief. Vergeef mij." Adèle maakte niet de minste zwarig heid om dezen compromitteerenden brief weg te zenden; zij vreesde geen oogen- blik, dat Emil Berthold, ofschoon hij toch spoedig een deel der waarheid ver nemen moest, een onbehoorlijk gebruik van den brief zou maken. Zij kende hem wel, en wist dat hij eerlijk en edel van karakter was. Toen-Emil voor de woning der familie verscheen, vond hij de deur gesloten; den volgenden dag vernam hij, dat de familie op reis was, men zeide niet waar heen. Inderdaad was men naar Ischl, waar de verloving met den heer Yon Aichsberg in alle stilte en in beperkten kring gevierd werd. De eenige, die zich bezwaarlijk in den toestand kon schikken, was de heer Helbig, die nu plotseling gedwongen werd, zijn schoonvaderlijke gevoelens op een ander over te dragen. Wat Adèle betrof, de twbede dag van haar engage ment met Yon Aichsberg geleek op den tweeden dag van dat met Emil; het vertrouwelijk „du" gleed haar weer even ongedwongen van de lippen. En Ennl? Hij vernam later het nieuws, maar bleef steeds Adèle als eene ongelukkige verdwaasde beschouwen. speelsters, mevr. Marie van E\jsden Vink, wier toiletten steeds uitmunten door bijzonder goeden smaak en élégance, dat de meeste barer toiletten onder haar persoonlijk toezicht en hare leiding ver- yaardigd worden, terwijl de alom be minde vrouw er genoegen in vond zich, bij gelegenheid van haar zilveren jubileum, dat onlangs op schitterende wijze door den lande gevierd werd met de .vertooning van Maria Theresia persoonlijk te belasten om met eenigo hulp de allerliefste costumes der beide aartshertoginnetjes, die in het stuk een niet onbelangrijke rol vervulden vervaardigen. Ook bij de Franschen staan onze llol landsche vrouwen in dit opzicht verten achter want alhoewel de Francaises vaak als vijandinnen van sérieuse bezigheden woi den afgeschilderd, is het een feit, dat duizenden vrouwen met behulp van tijdschriften en knippatronen haar eigen toiletten vervaardigen om zich zoo doende een zekere luxe te kunnen verschaffen, zonder het budget van een bescheiden kleedgeld te overschrijden. Door alle eeuwen heen, zijn de Fran caises bekend geweest om hare handigheid in het hanteeren van de naald en de schaar. De geschiedenis leert ons, dat de Gal lische vrouw een bijzondere smaak had in het arrangeeren van haar cosstumes. Het Gallisch-Roineinsche tijdperk was vruchtbaar voor kunst en smaak, want zelfs te Rome trachtte men den vorm der kleeren en het coiffure der Galh- 8chc vrouwen te imiteeren. Zij waren bekend om de zorgen, die zij aan haar lichaam, haar kleeren en hoofdhaar be steedden en om de natuurlijke harmo nie, die zij in het combineeren van kleuren en stoffen aan den dag legden. Epon'ne, die gedurende tien jaren in een grot was opgesloten, kleedde zich vorstelijk om Sabinus te ontvangen. Sedert dien tijd zijn eeuwen verloo- pen en hebben kunst en industrie ver rassende vorderingen gemaakt en is het dus aan ons, daarvan zooveel mogelijk voordeel te trekken. De tegenwoordige industrie is er in geslaagd alle onder deden, die betrekking hebben op het toilet in massa's te fabriceeren, zoodat ze ook onder het bereik zijn van de kleine burgerklasse. Hetzelfde geldtvoor luxe artikelen, die voor dertig jaar uit sluitend binnen het bereik van zeer ge fortuneerde lieden lagen en die men tegenwoordig in ieder burgergezin aan Toch hield hij zich kalm, en liet Was, ronduit gezegd, voor Adèle een soort van teleurstelling, dat haar versmade verloofde niet te harer eere een mis lukte poging tot zelfmoord had gepleegd; dit zou een veel romantischer en vlei ender slót van deze periode in haar leven geweest zijn. EINDE. Een grap. Terwijl de nachtpolitie te Oud-Beier- land Dinsdagnacht haar ronde deed, zijn uit het politiebureau de stoelen en de kachel ontvreemd. Ons land schijnt een geliefd oord. Het bekende fraaie kasteel De Horst te Loenen op de Yeluwe, een uitgestrekt landgoed, eigendom van baron Yan Wijn bergen, is naar men meent in handen van een vreemde kloosterorde over gegaan.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1904 | | pagina 1