Stadsnieuws.
Advertentiën.
D a n k b e t uiging.
het oog op een artikel, dat er in voor
komt en dat spreekt van openbaar ma
ken van vonnissen, door het niet
naleven der verordening, opgeloopen.
De Gemeenteraad heeft evenwel met
meerderheid van stemmen besloten geen
gevolg te ge ten aan de aanmerkingen
van Ged. Staten en de verordening ge
handhaafd.
Harderwijk. Door verschillende
eigenaren van tuinen is geklaagd dat er
groote hoeveelheden aalbessen waren
weggenomen.
Uit het onderzoek dat de politie dien
tengevolge heeft ingesteld bleek, dat de
spreeuwen die door hunne bescherming
in. onrustbarend aaatal toenemen, zich
in groote zwermen hier nedergelaten
hadden, en als de dieven moesten wor
den beschouwd.
De Staten van Gelderland hebben
aan de gemeente Harderwijk voor haar
gemeentelijke avondteekenschool voor
1905, 1906 en 1907 een subsidie ver
leend van f 280 jaars.
Voortaan.zal De Eemlaniler een post
later, dus om half acht verschijnen.
Onze vroegere stadgenoot de kapitein
der Inf. A. AA'. Groote, heeft het Eere
voorzitterschap aanvaard der Amstcr-
damsche Stenogratie-vereeniging „De
Snelschrijver Groote".
De le luit. G. van Olden, die 1 Febr.
1905 in actieven dienst wordt hersteld
bij het 5e reg. inf., komt dan te Amers
foort in garnizoen.
Mej. L. M. Rasch, thans te Heem
stede, is te 's-Gravenhage geslaagd voor
het examen van leerares in koken en
voedingsleer.
Woensdag 20 Juli zal de Ring Hil
versum van Christelijke Jongelings-ver-
eenigingen een openluchtvergadering
houden waarin o. a. als spreker zal
optreden ds. D. J. van Aalst Jr., predi
kant alhier.
Te Delft is Mejuffrouw A. Bauling
vroeger alhier, thans te Harderwijk ge
slaagd voor de Hoofdacte fröbelen.
De 25ste jaarlijksche examens der
Nederlandsche Tuonkunstenaars-verecni-
ging zijn te 's-Gravenhage in het lokaal
Puickri Studio begonnen.
Onder de eergisteren geslaagden voor
piano (lager onderwijs) komt ook voor
Mej. M. C. Heyligers, alhier.
Zaterdagmiddag had er aan den over
weg aan den Soesterstraatweg by Cock
Blomhof een ongeluk plaats dat betrek
kelijk vrij goed is afgeloopen. Terwijl
de trein, die 1.50. uit Amersfoort ver
trekt reeds Jicht bij den overweg was,
bevond zich op de lijn een rijtuig met
twee dames en twee heeren. De eene
boom was reeds gesloten zoodat de koet
sier slechts door een haastige wending
oen botsing kon voorkomen. Nog juist
bijtijds gelukte hem dit, maar de baan-
w achteres die door de paarden ter aarde
was geworpen kwam met der, trein in
aanraking en liep eenige beduidende
kwetsuren op. Haar toestand moet even
wol bevredigend zijn.
Het rijtuig werd nogal beschadigd, de
inzittenden kwamen met den schrik vrij.
Gisterenmiddag brachten H. M. de
Koningin en Z. K. H. Prins Hendrik
een bezoek aan II. M. de IConingin-
Mocder te Soestdijk. Tegen ruim twaalf
uur passeerden de vorstelijke personen
onze gemeente. De Langcstraat had door
de vele vlaggen een recht feestelijk
aanzien, hetwelk nog verhoogd werd
door de vele wachtenden, die zich langs
do straten bewogen.
Do 4e kl. H. B. S. Leerling Max
Willemstijn is geplaatst als leerling
der Technisebe afdeeling der Machinis
ten school te Amsterdam.
De drie heerenhuizen aan de Hendrik
van Viandenstraat, kadaster sectie B.,
nommers 2753, 2754 en 2755, zijn
Zaterdag ten overstaan van Notaris A.
N. J. Vos verkocht voor f 15.000.
Ten overstaan van notaris Johs. Knop
pers zijn Zaterdag verkocht: een huis
met bouwgrond op het Sasje aan den
heer D. de Graaf voor f 1900, en een
perceel weiland langs de Kleine Koppel
aan den heer P. N. Koppen voor f1660.
Reeds gedurende eenige dagen woedt
er op de Leusder- en Zeisterheide een
hevige hei- en boschbrand. Nauwelijks
is op de eene plaats het vuur gestuit
of het breekt op een andere weer met
vernieuwde woede uit. Eens liet het
zich zelfs zoo ernstig aanzien, dat de
bewoners van Kampoord huisraad enz.
op wagens nloesten laden omdat hun
huis veel kans beliep ook door het vuur
te worden aangetast.
Alle beschikbare manschappen, bene
vens officieren en kadersvan hot 5e Reg.
Inf. en van het regiment genietroepen
rukten herhaaldelijk uit om te trachten
iets te doen tegen het vernielende ele
ment. Dat dit vooral met de bovenmatige
hitte vorige week, geen benijdbaar werk
was valt licht te begrijpen. Vooral Zon
dag hebben de manschappen heel wat
van de brandende zon en den stinkenden
rook te lijden gehad.
Omtrent de oorzaak van dezen telkens
zich herhalende branden valt niet zeker
heid niets te zeggen. Sommigen denken,
niet zonder eenigen grond aan kwaad
willigheid, anderen meenen de oorzaak
te moeten zoeken in het nasmeulen van
veenachtige plekken en van hout. Ver
schillende perceelen dennenhout zijn door
het vuur verteerd, liet grootste gedeelte
van den troep bleef ook des nachts op
het terrein.
In Het Volk lezen we dat de afdeeling
Amersfoort van de S. D. A. 1'. besloten
heeft een verkiezingsfonds te stichten
voor 1905 en dat er een feestcommissie
is benoemd 0111 te trachten ook hier ter
stede het 10-jarig bestaan der Partij
feestelijk te herdenken.
Uit hetzelfde bericht komen we te
weten, dat men zal trachten De Slem
des Volks meer dienstbaar te maken aan
de propaganda, ook vooral met het oog
op de a.s. verkiezingen en dat tot cor
respondent is benoemd \V. Hekkenberg.
Er is dus ecu andere correspondent
benoemd.
Lijst van brieven, geadresseerd aan
onbekenden en verzonden van het post
kantoor te Amersfoort gedurende do le
helft der maand Juli 1904.
Brieven.
E. A. M. Abbing, Amersfoort. S. J.
Seefat, Amsterdam. J. II. Dordregter,
id. C. Kooperen, id. R. Kraan, 's-Gra
venhage. Swaentjes, Tilburg. Pieter B.
van Veen, AA'oold, D J. Kappen, Bruxel-
les. Herman Munster, Dusseldorf. Dus-
sart, Luik. C. Geerlings Milan. AY. Hom
mel, Bad AVildungen. Madame Alphen,
Ouchy.
Briefkaarten:
A. Kremer, H. J. van Beek, De
Vries, Amersfoort. O. Velhorst, Baarn.
Schuttenhelm, V-Grauenhage. A. van
Dam, id. S. Keyzer, Hilversum. M. M.
S. J. Helma id. J. A. van Geldercn,
Utrecht. M. Hemmes, id. P. J. Boogaert,
P. van Voorthuisen, Wagoningen. G. A.
Scheltus, Frankfurt a/M.
De feestcommissie voor den koning
innedag is ontbonden, omdat ze „be
treurt de mindere waardeering van den
gemeenteraad, gebleken bij de beraad
slagingen omtrent haar verzoek tot het
verleenen van een crediet en besluit geen
gebruik te maken van het door den Raad
onder zoo verzwarende bepalingen ver
leend crediet van f 500".
De commissie is op haar teenen ge
trapt over den cigenaardigen loop van
zaken en o. i. niet ten onrechte.
Bij de beoordeeling' van deze zaak
moet men één ding niet uit het oog
verliezen, en wel, dat het eigenlijke ini
tiatief niet genomen is door bedoelde
commissie, doch door den Burgemeester.
AVaar deze juist uitgenoodigd heeft
die heeren, die ook bij vorige feesten
de leiding in handen hadden, mochten
deze heeren in die keuze het bewijs zien
dat men ingenomen was met de wijze,
waarop zij zich bij vroegere gelegen
heden van hun taak hebben gekweten.
Toen zij dus, evenals vroegerweer een
crediet van f 1000 aanvroegen, had de
commissie stellig eenige reden te ver
wachten, dat dit ook ditmaal zou wor
den toegestaanhadden zij recht gehad
te verwachten, dat tenminste de Bur
gemeester.voor hunne aanvrage in den
bres gesprongen was.
Den Raad mag men het niet euvel
duiden, dat die het maximum van het
geld, waarover uit de gemeentekas mocht
worden beschikt tot f 500 beperkte, maar
bevreemdend is het, dat, nu er aan deze
commissie een zeker officieel cachet ge
geven was door het feit, dat het verzoek
tot samenstelling ervan uitging van den
Burgemeester, dat er geen overleg plaats
gehad heeft van te voren tusschen het
Dagelijksch Bestuur, en het Bestuur der
Commissie, of althans tusschen den Bur
gemeester en die Commissie over de
wijze, waarop de zaak in den Raad ge
bracht zou worden. Nu dit nietgebeurd
is, we herhalen het, kon men verwaoh-
ton, dat de Commissie denzelfden weg
in zou slaan als vroeger. De debatten
in den Raad gehouden over deze zaak
lezende, krijgt men den indruk, alsof de
meeste Raadsleden met den gang van
zaken niet op de hoogte geweest zijn.
Evenals de commissie kouit. het ook
ons voor, alsof men meer gedacht heeft
aan een subsidie, dan aaneencrediet.
Zonderling is het ook, dat in het of-
ficieele stuk van de Commissie gezegd
wordt, dat deze bedoelde kinderfeesten
te geven voor de scholen voor lager-
en meer uitgebreid lager-ondcrwijs, ter
wijl door den voorzitter van den ge-
terand uitdrukkelijk verklaard werd, dat
de scholen van den heer v. d. Nagel en
mej. Lessen uitgesloten zouden zijn.
Helder is dit alles niet, maar, dat de
commissie in do gegeven omstandigheden
haar mandaat heeft neergelegd achten
we alleszins verklaarbaar.
Dat de Openbare Onderwijzers niet
zeer ingenomen zijn met de wijziging
van de onderwijswet blijkt uit de vol
gende aan verschillende onderwijzers
hier ter steile gezonden „oproep" tot
aansluiting bij den Ned. Onderwijzers
bond, uitgaande van de Utrcchtsche
Propaganda-commissie(Nieuwe spel
ling).
Er dreigt gevaar; gevaar voor u, ge
vaar voor ons, gevaar voor ons gebele
onderwijs
Door geen onwillige Eerste Kamer
meer gebreideld, zal tans de Regering
zijn wil doorvoeren, zo nodig tot in zijn
uiterste consequence's.
Reeds is een wetsontwerp tot her
ziening van enkele artikelen in de AYet
op 't Lager Onderwijs ingediend, dat de
meest lauwen onder ons doet opschrik
ken uit hun tot nog toe zo rustige rust.
Aan kweekscholen, zowel biezondere
als openbare, wanneer ze slechts naast
enkele andere voorwaarden voldoen aan
de eis van 4, zegge vier leerkrachten,
zal het recht worden gegeven, na een
eindexamen, de bevoegdheid van onder
wijzer uit te reiken. Hoe meer bevoegd
heden er worden uitgereikt, hoe meer
geld de school aan rijkssubsidie zal ont
vangen (voor elke „geslaagde" f 809)
d. w. z. hoe inccr er „slagen",
line voordeliger dit. is voor de
examinatoren.
Aan de biezondere, zowel als aan de
openbare scholen, zullen de minima-
salarissen geheel voor rekening van
'tRijk komen, doch de voor het open
baar onderwijs daartoe benodigde gelden,
zullen de gemeenten op een andere wijs
weer worden ontnomen, d. w. z. dat bij
de tegenwoordige stand van zaken, dus
zonder toeneming van het aantal biezon
dere scholen, aan deze een som van
meer dan twee inillioen gulden
meer zal worden uitgekeerd, en voor
de openbare schoolf 40.000
(veertig duizend).
AVeet gij, wat deze twee wetswijzi
gingen voor l! betekenen:
lu Zij betekenen een reusachtige
aanmaak van onderwijzers, gepaard
gaande met aanmerkelike verlaging van
het peil hunner ontwikkeling.
2°. Zij betekeneneen aldoor
meer overvoeren der markt met een
onvcrmijdelike drukking der salarissen
als gevolg.
3°. Zij betekenen: het verrijzen
van honderden biezondere scholen, op
plaatsen waar dat altans voorlopig het
minst te verwachten was.
4» Zij betekenende nekslag
voor het openbare onderwijs ten plnt-
tenlande, waar de bevolking geen weer
stand zal kunnen bieden aan de ons
welbekende drang, die hen voor hun
kinderen de biezondere school doet
„kiezen".
5° Zij betekenenvoor velen
van ons een op-straat-gezet-worden, met
een klein wachtgeld, te veel om te ster
ven en te weinig om te leven.
(De regering heeft het niet nodig
geoordeeld bij deze wetwijziging ook
de regeling der wachtgelden te herzien;
integendeel, zij heeft er voor gezorgd,
liet zo in te richten, dat een wijziging
in die geest, door een amendement on
mogelijk is.)
Zullen wij dit alles kunnen voorko
men? Zeer zeker, niet. Hoezeer wij ook
in de loop der jaren de grote kracht,
die onze vakvereniging kan ontwikkelen,
hebben leren kennen, alle rampen, waar
mee genoemd wetsontwerp ons bedreigt,
te keren, zullen we niet vermogen.
Iets kur.nen we echter wel. AA'e moe
ten redden wat er te redden
valt.
Een krachtige vakvereniging kan,
trots de sterkste overvoering der markt,
altans verlaging der lonen voorkomen.
AVe kunnen ageren tegen alles, wat het
peil van het onderwijs in deze wet be
dreigt, en daardoor ook voorstanders
der regoringspolitiek voor onze ideeën
in deze winnen. We kunnen de rampen,
die de enkeling onder ons bedreigen,
te zamen dragen, wanneer wij een krach
tig georganiseerd geheel vormen.
Kollega's, kent gij Uw plicht, Uw
en ons belang
Sluit U dan aan bij die 7000, die
reeds sedert jaren pal staan voor hun
en ook Uw belangen.
Sluit U dan aan bij die 7000, die
nog geen hunner te gronde lieten gaan,
wanneer hij naar hun mening het recht
aan zijn zijde had, of buiten schuld in
het ongeluk geraakte.
Sluit U dan aan bij die 7000, die
hun zieken en noodlijdenden, hun we
duwen en wezen bijstaan, on voor hun
herstellenden op de Luntersc beide een
gebouw stichtten, dat daar getuigt van
die lieerlike, grote solidariteit van de
Nederlandse onderwijzers,
Sluit U aan bij de Itouil run
Xcilerliiiiilsrlic Ouderwijzers,
waarvan de Inspecteur van het Lnger
Onderwijs in de 1ste inspectie bij do
opening van ons herstellingsoord zei:
„ik acht hun stre wn schoon, goed en
rechtvaai dig."
Sluit U aan, vooral nu, want bedenkt
het wol: lie bonna, «tic alleen
slaat, weerstaat «le storm uiet.
Als „vervolg" opons Raadsoverzicht
nemen wij het volgende artikel over van
den Inspecteur van het Middelbaar on
derwijs, ingezonden in de (Oude) Aniers-
foortschc Courant.
Geachte Redactie,
Naar ik in enkele bladen heb gelezen,
heeft mijn advies inzake de aanvrage
van mej. Van Eyk van Voorthuysen, om
buiten de 22 of 23 uur, die zij weke
lijks aan de H. B. school zal hebben
te geven, ook nog gedurende een zeker
aantal uren aan dn Trompschool te Hil
versum werkzaam te mogen zijn, een
advies, dat door B. en AV. niet werd
overgenomen, aanleiding gegeven aiin
een der vroede mannen van denAmers
foortschen Raad tot de opmerking, dat
hij mot genoegen had gezien, dat
B. en AA', niet meer zooveel gewicht
hechten aan het advies van den Inspec
teur als vroeger wel het geval was. Dat
laatste kan mij natuurlijk onverschillig
zijn; ik doe, zonder te vragen of mijn
advies iemand aangenaam en afwijking
daarvan eene verdienste is, wat ik in
het belang der school acht. Om gelijk-
hebbcn is het mij niet te doen: de waar
heid overleeft ons toch allen; óók zelfs
het Bestuur eener Gemeente kan van
haar ongelijk krijgen.
Maar wèl heeft het mij verbaasd, dat
de bedoelde vroede man eenige verdien
ste ziet in het bloote feit, dat van eenig
advies wordt afgeweken, en nóg meer
heeft het mijne verwondering gewekt,
dat dit advies, na zulk een dwaze inge
nomenheid met de bloote afwijking daar
van, niet werd overgelegd en bekend
gemaakt. Ik zou daartoe kunnen over
gaan, maar de kieschheid, die ik
als ambtenaar moot betrachten, zelfs
tegenover een man, die alles behalve
kiesch is uitgevallen, belet het mij: Aan
het verkeerde, dat ik in een ander af
keur, wil ik mij niet schuldig maken.
Ik meen namelijk, dat zulk een advies
toebehoort aan B. en AV. der Gemeente,
en dat alléén zij liet recht hebben, dit
pubhek te maken. Natuurlijk geef ik
daartoe gaarne mijne toestemming, zoo
die uoodig mocht zijn.
AYèl mag ik zeggen, wat ik in deze
zaak gedaan heb. Toen het verzoek van
mej. A an Eyk van Voorthuysen mij be
reikte, gaf ik mij de moeite, even naar
Amersfoort te gaan, om met haar te
spreken in tegenwoordigheid van den
heer AVesseling. Ik wees er haar op,
dat 22 A 24 uur per week, metdenoo-
dige correctie en voorbereiding, naar
mijne meening het maximum is, dat aan
een leeraar behoort te worden opge
dragen, zal hij een cursus lang, van dag
tot dag, de opgewektheid en den lust
behouden, zoo noodig voor goed onder
wijs. Arooral aan haarals dame, wier zenuw
gestel in den regel spoediger lijdt onder
zulk eene inspannende bezigheid, raadde
ik groote omzichtigheid aan op grond
van door mij opgedane ervaringen. AA'èl
gevoelde ik iets voor hare sympathie
voor eene inrichting als de Trompschool,
waaraan zij met zooveel genoegen was
werkzaam geweest, maar in zulke zaken
moet het gevoel, dat oorzaak van over
werken zou kunnen zijn, niet te veel
spreken. Verder merkte ik op, dat zij
als leerares aan de II. B. S. een salaris
van f 2000 geniet, dat periodiek,
overeenkomstig de verordening, voor
verhooging vatbaar is, en ik vroeg haar
ten slotte, wat zij zou doen, zoo zij ge
roepen was, om in deze zaak advies uit
te brengen. Zij antwoordde, dat zij mijne
beschouwing van mijn standpunt rationeel
vond, en ik had eene stille hoop, dat
zij haar verzoek, om 4'/j uur per week
schoolonderwijs te mogen geven aan de
Trompschool, zoude terugnemen. Ik
heb reden, om te zeggen, dat zij daar
aan ernstig gedacht heeft. AVat voor in
vloeden tusschenbcide zijn gekomen, 0111
haar te bewegen, die gedachte te laten
varen, moge de heer Celosse thans ver
klaren; hij zal dat wel weten. Of is daar
omtrent ook al niets overgelegd? Ook
hier weerhoudt de kieschheid mij, al
zou ik gaarne openbaarmaking zien.
Nu is mijne vraag niet aan het
meergenoemde vroede raadslid, ik meen
dat het de heer Jorissen is of mijn
advies, met het oog op de ervaringen,
die ik in mijne betrekking heb omtrent
verloven, verleend aan leeraars en leer-
aressen tot herstel van geschokte zenu
wen, juist was. Ik richt de vraag ern
stig tot vakmenschen met ervaring, of
zij 26 a 27 uur per week, ongerekend
de correcties, de voorbereiding en het
hecn-en-weer-reizen, niet bedenkelijk
vinden, en dim alléén to verdedigen,
waar wij met een minimumlijder te doen
hebben, die een geringen bijslag onmo
gelijk kan missen.
Komt een volgend jaar hetzelfde ver
zoek weder tot mij, dan kan de beer
Jorissen zijn compliment aan het Dage
lijksch Bestuur misschien herhalen, want
ik denk niet, dat ik een ander advies
zal uitbrengen, al was de rcquestrnnl
mijn eigen broeder of zoon.
(w.g.) K. TEN BRUGGENCATE.
's-Gravenhage, 18 Juli 1994.
Correspondentie.
Den inzender van: „De Eenibodo
over uitbreiding van Kiesrecht"
moeten wij ïnecdeelen, dat we bezwaar
hebben zijn artikel te plaatsen, omdat
wij meenen, dat het usance is een be
strijding van een artikel in een ander
blad eerst aan het desbetreffende blad
aan te bieden.
Het artikel ligt ter beschikking van
den inzender aan ons Bureau.
Burgerlijke stand van Amersfoort
van 16 tot 29 Juli 1904.
Geboren: AVillem, z. van B. Riksen
en A. van der Linden. Cornells, z.
van G. van Dijk en G. van Mannen.
Ilondrikus Johannes AVilhelm, z. van
II. J. AA'. Thoiihiiuser en A. J. I'rins.
Bartus, z. van A. van Soeren en F.
de A'ries. Gerrit AVillem, z. van. G.
AA. Jekol en J. 11. Engel. Johanna,
d. van F. AV. Meijer en J. van Ee.
Maria Sophia, d. van J. van AVijlc en M.
F. van dijk. Johannes Bernardus
Jozef, z. van J. A. J. Lohmann en C.
üonka. Elberta AA'ilhelmina, d. van
E. AA'. Koenen en M. Beek.
Gehuwd: Johannes II. Smcets en
Maria S. J. Rnmselaar. A. Massing
en E. A. Jansen.
Overleden: Baltus Burgman, oud
79 jaren. Jacoba If I). Munnik,
oud 14 j.
X7tie Staatsloterij.
Eerste klasse.
Trekking van 18 en 19 Juli 1904.
(1000 loten).
Ten kantore van den Collecteur A. C.
It. 0.,Leinweberte Amersfoort (Breedcstr.
22) zijn aan de navolgende nummers
te beurt gevallen:
Prijzen van f 20.
732 5226 5837 6352 6358 6374
6389 6826 6831 6839 10076 14110
16787 16792 16819 19155 19158 19166
19179 en 19190.
Heden overleed te Dordrecht
op vierenzeventigjarigen leef
tijd onze lieve moeder en be-
huwdmoeder
Gerarda Johanna Christina
(1e Reus
1 weduwe van den heer G. J. van
I der Eist van Bleskensgraaf.
J. J. VAN DER ELST
J. J. A'AN DER ELST—
Steen.
I Amersfoort 10 Juli 1904.
1 Bezoeken kunnen niet worden
j afgewacht.
A'oor de belangstelling, ondervon
den bij het overlijden van onzen gelief
den Echtgenoot en A'ader, zeggen wij
onzen hurtelijken dank.
Uit aller naam:
AVed. AV. R. SCHAVEMMER—
Koelman.
Amersfoort, 19 Juli 1904.
Bij hun vertrek uit Amersfoort
brengen de ondergeteekenden hunnen
hartelijkcn dank aan de abonne's dei-
Nieuwe Amersfoortsche Zwem- en Bad
inrichting voor de talrijke bewijzen van
sympathie, gedurende hunnen werkkring
ondervonden.
J. B. H. JEURSEN
en Echtgenoote.
Amersfoort, 18 Juli 1904.
