IJit de Omgeving.
Stadsnieuws.
Advertentiën.
Allerlei.
Arts ROLANDUS HAGEDOORN
Naamlooze Vennootschap
„Volks huisvesting".
Zaterdag 13 Augustus 1904,
De Eerste Kamer is nu ontbonden,
omdat zij haar stem onthield niet aan
een wet, welke geheel het regeerings-
beleidraakte, een organieke wet, waarmee
een ministerie staan of vallen moet-
Neen, het gold hier niet de regeling
van ons onderwijs in zijn geheel, 01 van
't gehecle hooger onderwijs in 't bijzon
der. Ieder weet, dat het aanhangig ont
werp voornamelijk beoogde een bevoor
rechting van de zoogenaamde Vrije Uui-
versiteit. Zij moot en zij zal (dit wil
dr. Kityper, er boven op. Nu of nooit.
Duizenden rechtzinnige christenen in
den lande gevoelen niets voor die in
richting. Haar eigen geestverwanten lie
ten haar tot heden niet uitgroeien tot
iets, dat den naam van Universiteit ver
diende. Maar nu heeft dr. Kuyper het
er op gezet, dat zij zal gaan gelijken
op hetgeen zij heet te zijn. Bleek de
Eerste Kamer niet gezind, dat lievelings
idee van den heerschzuchtigen minister
te helpen verwezenlijken, welnu, dan
moest zij maar wijken. En zoo moet alles
in den lande bukken voor den wil van
één man, wiens waar karakter hoe lan
ger hoe meer in het licht treden zal.
Hij bekommert zich niet om den raad
van zijn geestverwanten als Lohiuau en
Woltjer, die een andoren weg aanbevalen
0111 hetzelfde dool te bereiken. Neen, sic
volo sic jubeo. Aan den wil van dr. Kuy-
pet moet de Troon, moet de Eerste Ka
mer, moet het land zich onderwerpen,
en zijn wil is hier: de effectus civilis
zal worden verleend aan zijn „vrije Uni
versiteit!"
In hooge mate bedenkelijk acht Dr.
Bronsveld deze gebeurtenis voor het
prestige van de kroon. Het heeft ver
wondering gewekt zoo schrijft hij, dat
er zoo'n korte tijd verloopen is tussehen
de stemming in de Eerste Kamer en
de onderteekening van 't beslint tot
ontbinding. Een bewijs voorzeker, dat
II. M. de Koningin niet veel tijd van
beraad is gegund. Noch de voorzitters
der Kamers noch de president van den
Raad van State schijnen gehoord te zijn.
Dr. Kuyper heeft aan de Koningin mee
gedeeld: zoo wil het ministerie het cn
niet anders en dadelijk was het doods
vonnis in de Eerste Kamer getee-
kend.
Met het oog op onze constitutie acht
Dr. Bronsveld de ontbinding der Eerste
Kamer gevaarlijk.
Zeker, zoo schrijft hij, de letter der
Grondwet geeft aan de regeering het
recht om te doen, wat zij nu gedaan
heeft. Maar de geest onzer constitutie
(het blijkt ook uit de historie,/ gebiedt
daartoe slechts als uitersten maatregel
over te gaan. Het is immers tot heden
voor ons allen een reden van gerust
heid geweest, dat wij een Eerste Kamer
hadden. Haar zuster onmiddellijk voort
gekomen uit een verkiezingsactie, is
onstuimiger, hartstochtelijker van aard;
zij, de Eerste, staat niet zóó direct bloot
aan de ebbe en den vloed der volks-
meening. Tegen den stroom van reactie
en revolutie staat zij pal als een dam;
legen onbesuisde aanvallen van onze
vastigheden vormt zij een bolwerk. Maar
zij houdt op dat alles te zijn, wanneer
zij niet meer wordt dan wat de tender
is van een locomotief, vastgehaakt en
meegesleept, of wanneer zij als eeir lo
comotief, gesteld wordt op een draai
schijf, en na elke verkiezing wordt om
gezet. Dftn mist zij haar reden van be
staan. Dan kunnen wij zulk een verleng
stuk, zulk een verkorte editie van de
Tweede Kamer wel missen. Maar dan
hebben wij een waarborg te minder, dat
wij niet zullen worden overgeleverd aan
de uitspraken van de verkiezingen zon
der meer. Dan stuurt een eerzuchtig
minister-president, een partij-ministerie
de geheele rege* ringsmachine in zijn
richting. Alle vastigheid, alle kracht
welke in continuïteit en kalmte steekt,
wordt vernietigd.
Bracht ik in mijn vorig Allerlei het
propaganda maken voor beginselen
slechts ter loops ter sprake, thans kan
ik niet nalaten tot onderlinge leering en
opwekking het volgende eenigszins uit
voerige verhaal mee te deelen van een
predikant, die „het klassen van de zweep
kent'.
In „De Jongelingsbode" (anders nu
niet zoo'n bizonder sympathiek orgaan)
lezen we n.l. het volgende schrijven:
M. de RJ
Toen ik onlangs, op een zeker dorpje
de belangen van onze 'Tehuizen voor
Militairen had bepleit, vergezelde de
leeraar van dat dorpje mij bij mijn be
zoek tot het vermeerderen van onze
contribuanten, om mijn aanzoek met een
vriendelijk woord te 6teuneu.
Dit bleek noodig te zijn.
Zonder een woord van protest liet ons
niemand gaanmaar, gelukkigook niet
zonder bijdrage.
„Dominé" zei een weduwe, „'t loopt
toch wat al te erg. Dit is nu reeds de
derde collectant, dien ge ons op het lij
stuurt, in den tijd van bijna een jaar".
„Hoor eens moedertje", zei dominé,
„het moet nog veel erger worden en gij
kunt er u maar vast op gereed maken,
dat ik de volgende maand weer met
iemand koni, als 't mij maar even luk
ken wil".
Yol verbazing staarde de boerin den
dominé aan, en zei, dat zij er nu een
toksken achter stekken" wou, dat zij
ditmaal nog wat geven zou, maar het
dan ook eens moest ophouden en dat
zij zich niet kon begrijpen, hoe dc
dominé zoo raar kon doen.
„Wel", zei dominé, „vind je dat nu
raar? Wat zou er van je koeien terecht
komen, als ze niet geregeld werden
gemolken?"
De oude juffrouw keek dominé aan
alsof ze wou zeggen: wat heeft dat
sturen van collectanten nu te maken met
het melken van koeien?
Toen dominé op antwoord bleef
wachten, zei ze eindelijk: „Dan werden
de koeien droog".
„Juist", zei dominé, „en zoo gaat het
nu ook met jelui. Jelui zijt niet meer
geregeld „gemolken" en stond op het
punt om „droog" te worden, toen ik
hier kwam, en nu moet ik aan het
„melken", want een koe, die geen melk
geeft, wordt naar de slachtbank gevoerd
cn ik zou jelui daar niet graag zien.
Ik spreek in ernst, moedertje, een
gemeente die niet geeft, maakt zich zelf
geestelijk dood en dat mag ik niet
toelaten".
Dat is het geheim van het succes der
Kuyperianen en sociaal-democraten, dat
zij „den Joden een Jood, den Grieken
een Griek", den boeren een melkknecht,
den arbeiders een arbeider zijn, dat zij
hun beelden ontleencn aan het leven en
bedrijf van hem, dien zij willen „be
werken", cn vooral ook, dat zij onver
moeid en vol vuur strijden zonder
ophouden. Wij liberalen zijn veel te
laksch, en veel te bang om propaganda
te maken. Het huisbezoek, het „zieltje
Yoor ziejtje" winnen, het zich richten tot
ieder persoonlijk, dat wij niet kennen,
doet hun partijen aangroeien cn maakt
hun gelederen dichter.
Maar, laat ik toch buiten de adver
tenties tenminste één gedeelte van „de
Eemlander" vrij houden van politiek, en
liever tot iets anders overgaan, dat ook
wel „politiek" is, niaar in een andere
beteekenis. 't Verhaal moet waar gebeurd
zijn, maar waar weet ik niet meer, en
dat doet tenslotte toch ook weinig ter
zake. Wel weet ik, dat 't met een trein
gebeurd is, die, als de meeste treinen, een
zeer heterogeen publiek voortsleepte, tot
plotseling met een hevig geknars, gekraak
en geschok het ijzeren voertuig midden
in de heide stil hield. In eens werden
alle raampjes neergelaten enkeken over
al angstige gezichten over dc portieren
om dc oorzaak van het oponthoud te
ontdekken. De conducteurs zijn eruit
gesprongen en doen onderzoek. Een ge
biedende stem roept: „Wie trok eraan
de noodrem hier?"
Schreeuwend antwoord.... Gelach
De hoofdconducteur met 'n stem als ka
pitein voor zijn compagnie: „Nu hoeren
asjeblieft, wie heeft aan de noodrem
getrokken? Een van u moet het gedaan
hebben! Ik zou allen moeten verwijde
ren, als ik niet terstond ingelicht word".
'n Oud boertje in linnen kiel komt
halverwege een geopende deur uit. Be
daard trekt hij aan z'n neuswarmertje.
„Als je die stang bedoelt, dan zeg 't
maar. Daar heb ik aangetrokken".
„Weet u niet, dat er strenge boete op
staat, zonder noodzakelijkheid aan de
noodrem te trekken? Waarom heb je de
rem overgehaald?
„Ja zie, meneer de conducteur, weet
je hoe dat kwam Kijk 'ns. Die heeren
hier zeiden dat ze worstelaars waren cn
toen zei ik dat ik ook nog heel wat
mans was, al was ik in de zestig. En
toen stond er een op, begon aan die
stang te trekken maar hij kon 'm niet
overkrijgen.
„Nou, toen zeg ik wacht maar, dat
kan ik nog wel cn ik trok hem over,
zoo maar.
Uitbundige hilariteit!
De hoofdconducteur woedend: „Straf,
boete uitstappen!"
Soest. De gemeentetoren te Soest,
dagteekend uit het laatst der middel
eeuwen, verkeert in bouwvalligen toe
stand. De gemeente Soest, die de ge
hecle kosten der restauratie met kan
dragen heeft zich tot de regeering om
subsidie gewend. Dr. Cuijpers, de bouw
meester, heeft tevens een rapport uit
gebracht omtrent de wijze, waarop de
vernieuwing dient plaats te hebben; hij
zegt daarin o. a.: „dat de gemeentetoren
een stuk is van niet geringe bouwkun
dige waarde, dat in zijn oorspronkelijken
staat voor de toekomst dient bewaard
te blijven. liet maken van vier hoek-
kapiteclcu zou liet karakter van den
bouwtrant schaden; gewenscht is, de
huidige houten wijzerborden te vervan
gen door ijzeren cirkels mot dito cijfers
en deze te vergulden. De traceeringen,
welke abusievelijk gedeeltelijk reeds
zijn toegemetseld, moeten weer zicht
baar worden." Wegens bet belang der
zaak heeft bet rijk subsidie toegestaan
mits tcekening, bestek en voorwaarden
dc goedkeuring der regeering kouden
wegdragen. Thans is van den minister
die goedkeuring ontvangen, zoodat met
de restauratie weldra begonnen kan
worden.
Harderwijk. Morgen zal bij gun
stig weer, de schietvereeniging „Willem
Teil" zijn gewonen jaai'lijkschen schiet
wedstrijd houden op de banen van het
Kol.- Werfdepot.
Pennies. Dit jaar is op velerlei
gebied juist bet tegenovergestelde van
het vorige. Vooral is dit waar met be
trekking tot liet landbouwbedrijf. Wan
neer men alleen |let op den hooioogst
0111 \an andere landbouwproducten niet
te gewagen, boe groot is dan niet bet
verschil en boe gunstig steekt dit jaar
dan boven bet voorgaande uit. Daarbij
komt dat de prijzen der meeste land
bouwproducten steeds stijgende zijn.
Vooral in hooi is dit merkbaar. Twee
scheepsladingen werden deze week af
geleverd tegen 30 gulden de 1000 K.G.
cn toch wil ieder, die hooi over beeft,
tegen die markt niet verkoopen. Het
hooi is voortreffelijk gewonnen. In de
bergen of aan de schelften vermindert
de kwaliteit niet. Men meent dat in de
naaste toekomst een hoogere prijs te
bedingen valt, dan die thans gemaakt
kan w orden. De toekomst zal dit leercn
In de godsdienstoefening, Zondag
morgen te half elf in de Romonstrant-
sche kerk te houden, hoopt vóór te
gaan Ds. C. E. Iiooykaus uit Boskoop.
Bij den dienst in de Luthersche kerk
hoopt Zondag 14 Augustus voor te gaan
Ds. J. G. Bu8ch-Keisei' emer. predi
kant, alhier.
Donderdagmiddag passeerde bet vor
stelijk echtpaar op zijn reis naar het
Loo onze gemeente.
Onder leiding van den mijningenieur
I. S. Beyl doen eenige studenten van
de Polytechnische school, geologische
onderzoekingen oin Amersfoort.
Maandag 15 Augustus 's avonds te
8 ure houdt de Vereeniging „Handel
en .Nijverheid" haar maandvergadering
in „De Zwaan". De agenda bevat ó.a.
de volgende punten: 1. Voorstel Be rus:
Het besluit der vergadering van b Juli
1901 betreffende het bespreken van
candidaten voor de Kamer van Koop
handel en Fabrieken, weder voor 3 jaar
te continueeren; cn 2. Bespreking van
maatregelen te nemen tegen de IIoll
IJzeren Spoorweg Maatschappij naar
aanleiding van het besluit der Almelo-
sche Haiidelsverecniging.
De kapitein A. F. K Graswinckcl
van het 5de regiment infanterie is in
zijn rang overgeplaatst bij liet regiment
grenadiers en jagers.
Hedenavond zal in „Ons Huis" ten
8 ure een spoedvergadering worden ge
houden van de Naamlooze Vennootschap
„Volkshuisvesting." Als punt van be
handeling komt op de agenda voor:
Opmaken der notarieele akte voor de
hypothecaire leening, toegestaan op de
vergadering van 25 Mei j.l.
Bij Koninklijk besluit is met ingang
van 16 September benoemd tot agent
der Rijksverzekeringsbank F. M. L
WiUemse, Oost-Indisch ambtenaar met
verlof, te Amersfoort.
Bij beschikking van den minister van
Binnenlandsclie zaken dd. 11 dezer is
hij de Rijksverzekeringsbank te Amster
dam met ingang van 16 September be
noemd tot tweede klerk Mejuffr. M. Chr.
Egging, apothekers-assistente, alhier,
thans tijdelijk werkzaam bij de Rijksve
zekeringsbank te Amsterdam.
De heer A. Veenhuizen, commies 2c
klas bij de Hollandsche IJzeren Spoor
wegmaatschappij alhier, is bevorderd tot
commies le klas.
De arbeiders bij de H. IJ. S. M.
II. Driesma en J. Duursma zijn benoemd
tot rangeerder en als arbeider is aange
stcld H. Smeman thans los arbeider
allen werkzaam alhier.
De seinhuiswachter H. Wagt te Bus
suui, wordt op verzoek overgeplaatst als
arbeider naar Amersfoort.
Gisterenavond ruim 6 uur ontstond
brand in perceel No. 2 in de Scliim-
melpennickstraat bewoond door den beer
van Maurik.
Het gebouw brandde totaal uit ter
wijl de belendende perceelen zeer veel
waterschade bekwamen. De heer v. M.
moet slechts gedeeltelijk verzekerd zijn.
Een „meevallertje" bad Zondag een
inwoner van Amersfoort, die voor zijn
plezier te Apeldoorn vertoefde. Tijdens
de godsdienstoefening werd hem zijn
portemonnaie ontrold waarin behalve
zijn retourkaartje nog omstreeks een
127 aan klein geld was.
Dc bij het koloniaal werfdepot te
Harderwijk gedetacheerde le luitenant
T. C. van Erp zal de groote najaars
manoeuvres, welke van 7 tot 15 Sep
tembcr a. s. in Limburg worden ge
houden met. liet 5e Regiment Infanterie
meemaken.
Tal van belangstellenden en nieuws
gierigen hadden zich Donderdag naar
(le Zcisterheide begeven, om daar de
oefeningen van het personeel van den
geneeskundigen dienst der landmacht
bij te wonen. Uit de geheele omgeving
was men naar het terrein van den strijd
gekomen, te voet of te paard, per rijtuig
of per fiets en het leverde een eigen-
aardigen aanblik op die talrijke lichte
toiletjes dc beide te zien doorkruisen.
Er 'hecrsclitc dan ook een prettige
drukte en men moest, dunkt ons, over
een niet geringe verbeeldingskracht be
schikken, wilde men in dat spel van
den oorlog, ook slechts maar een oogen-
blik denken aan den werkelijken krijg.
Wel lagen tal van gewonden, met een
briefje op de borst vermeldende den
aard hunner verwonding, over bet „slag
veld" verspreid, en er waren er bij, die
zich werkelijk zeer ernstig hielden,
maar toch ook, verscheidene soldaten,
waaronder zeer zwaar gekwetsten, vat
ten de zaak van een meer vroolijken
kant op en zoodra zij verbonden waren
begonnen zij' een liedje te neuriën of
grappen te maken, bepaald uit tevreden-
beid, dat ze niet meer mede over de
beide behoefden te hollen, wat ons althans
een alles behalve aangenaam werk voor
kwam.
Als we ons niet bedriegen gold bet bij
de Boeren voor zulk een groot bewijs
van verstandig overleg en groote ge
oefendheid in het schieten, dat zij eerst
de aanvoerders wegmikten. Hieraan
denkeude, kwamen we tot de conclusie
dat de vijand, die zich op bet kampter
rein ten N. O. van Wallenburg gelegerd
bad, niet bestond uit geoefende schutters,
want we hebben geen een officier zien
vallen, zoodat er bij dc bespreking, die
in de rust voor de officieren jover de
gehouden manoeuvre werd gehouden,
alle aanvoerders present konden zijn. De
aanvallende partij, van achter Kampoord
optrekkende naar liet Kamp van Zeist, be
stond uit de 4 bataljons infanterie van bet
5e regiment, 2 batterijen veldartillerie een
half escadron huzaren en het personeel van
den geneeskundigen dienst, liet bevel
hierover werd gevoerd door overste W.
F. K Bischofi' van Ileeniskerck ter
wijl de dirigecrend officier van gezond
heid 2c klas A A. J. Quanjcr de lei
ding bad over het geneeskundig gedeelte
Het geheel stond onder leiding van
kolonel vV. A- T. de Meester
Na den stormloop die te ongeveer
12 uur plaats vond, werden de troepen
op bet kampterrein geconcertreerd en
werd rust gecommandeerd.
De manschappen kregen nu gelegen
heid den inwendigen mcnscli te ver
sterken en wat uit te rusten. Onder-
tusschen gaf de stafmuziek, die hier
aanwezig was, eenige nummers te hooren,
zoodat ook hier een vroolijke aange
name stemming heerschtc
Na de rust ondernam men den
terugtocht. Voor liet personeel van den
geneeskundigen dienst, was de oefening
evenwel nog lang niet afgeloopen. Tal
van gewonden waren nog op het slag
veld achtergebleven en tot laat in den
namiddag waren zij nog bezig niet het
zorgzaam verbinden en behoedzaam
vervoeren van de patiënten, die eerst
naar de hulpverbandplaatsen werden
gebracht en vandaar naar de hoofdver-
bandplaats, welke in de remise van
hotel de Berg was opgericht.
De oefening werd bijgewoond dooi
den generaal-majoor J. Binnendijk", in
specteur van deu geneeskundigen dienst,
den generaal-majoor A. J. Prins, com
mandant dor 2 divisie infanterie, don
kolonel F. N. Tbiange, toegevoegd aan
den chef van den generalen staf en den
kapitein der infanterie R. Dufour, ad
judant van den minister van oorlog.
van G. Smit cn J. van Daal. Wil-
licbnina Clasina, d. van W. Mostert-
uiall en W. C. Kraanen. Adriana,
d. van P. Hermans en A. C. M. Mark.
Catharina Wilhelmina, d. vail W.
Vonk en C. K. Flink. (verrit, z. van
II. Koenen en G. Barton. Bertus
Wickcrt, z. vail W. Timmer en E. de
Winter. Johan Wilhelmus, z. van
li. ven de l'ol on G. van Westcrlaak.
- Hendfika Gerarda, d. v. P. Smink
en G. van Velzen. Paula Volcken,
d. van jhr. E. A. van Beresteyn en J.
C. Frowcin.
OVERLEDEN: Johannes Hommers,
oud 11 dagen. Johanna Meijer, oud
3 weken. Johanna Ilendrika Jekel,
oud 1 jaar. Cornelis van Dijk, oud
3 weken. Bercndiua de Vries, oud
1 jaar. Helena van Hoeijen, oud 4
maanden. Johannes <1 Ileore, oud
7 m. Willem l'olimm, oud 5 jaren.
Wilhelmina Gijsbertse, oud 3 dagen.
Elizabeth de Vries, oud 11 dagen
Sophia van Doorn, oud 1 jaar.
Hendrik van Ree, oud 9 in.
Jl ARKTUüiRICflT.
Amcistoort. 12 Augustus
Zandaardappclou per H.L t 1,50 a 2.20
Appelen t 3.a 5.
Peren f3 ii 0
Qoendereleren per 100 „tuks i 3.30 a 4.00
Beter pel K.G. t 1 20 a 1.40.
Kippen 0 00 a 0.90
Kuikens 1 0.00 a 1.20
Piepkuikens I 0.25 a o.OO
Eenden 1 0.00 u 1.20
Hazen 10.a 0 -
Wilde konijnen 1 0.- a 0.
Tamme konijnen per stuk 1 0.30 a 0.70
Duiven per paar I 0.40 a 0.50
Magere varkeus 112.a 10
Z eug ell I 40 a 00
Biggen t 0.a 9.
A augovoerd waren Hl_. Peren. 40 II. L
Appelen. 200 ILL. aardappelen. 70000
stuks Hoendereieren. Eendeneieren, 1500
kilo Boter. stuks Vee. 20 Magere Varkens
300 Biggen en 25 Zeugen.
4^ (i^ 44;. sf» Sf. sja m *f» 'f- sfi «M*
De Heer en Mevrouw van
BERESTEYN-FKÜWE1N geven kennis
van de geboorte van een
DOC'HTE K.
Amersfoort, 10 Augustus 1904.
•fe «fe «4 ex; «4 tfeeh lA V- Stik A li- ta t; li tv
De beer en Mevrouw WOUD
STRA-de Jong geven kennis van de
geboorte van een
I) OC 1IT E K.
Amersfoort
Zandbergen
13 Aug. 1904.
Bnrgelijken Stand.
van 10 tot 13 Augustus 1904.
GEBOREN: Johanna Geertruida, d.
van F. T. A. de Gocij en C. dc Witt.
Wrouterus Marinus, z. van M. van
Groenstijn en J. Bekker. Johan, z.
Getrouwd
mr. E. S. HOLLANDER
en
R. VAN VOLLENHO VEN.
Rotterdam
Amersfoort
11 Augustus 1904.
De Heer en Mevrouw JIOL-
LANDER-Van Vollenhoven betuigen
hunnen hartelijken dank voor de vele
blijken van belaustelling, bij hun huwe
lijk ondervonden.
De Heer en Mevrouw
S. HOLLANDER-Moerel en de Heer en
Mevrouw J. van VOLLENHOYEN-
Van Crcvcld betuigen hunnen dank voor
de vele blijken van belangstelling, bij
het huwelijk hunner kinderen onder
vonden.
Amersfoort, 11 Augustus 1904.
hervat Woeiisdag 17 AiigiiNtiiN
zijn praktijk.
SPOED-VERGADERING van aan
deelhouders op
's avonds ten 8 ure, in „ONS HUIS."
Punten van behandeling:
Opmaken der nota- Het Bestuur
rieele akte voor de
hypothecaire leening,
toegestaan op de ver
gadering van 25 Mei j.l.