Binnenland.
Uit de Omgeving-
Stadsnieuws.
Allerlei.
nimmer „nemen", tot op zekeren dag
hij zelf zoo lang aandrong, dat de czsi-
rine toegaf.
Maar toen de teekcning voltooid was,
moet de czaar maar half ingenomen
zijn geweest inet de schepping van zijn
gemalin. De teekening stelde voor; den
czaar, de kroon op het hoofd en den
scepter in de hand, zittende in een
kinderwagentje, dat door de keizerin-
moeder aan oen touwtje voort wordt
getrokken...
Zoo vertellen ingewijden van het Pc-
terburgsche hof.
Hoeveel kost de oorlog aan Japa n
Een correspondent van de National
Ztg. te Tokio meldt daarover het vol
gende:
Het onderhoud van een divisie op het
oorlogsterrein kost meer dan 2 millioen jen
(5 millioen frs.) per inaand. Dienten
gevolge zullen de kosten voor alle divisies,
wanneer die uit Japan zijn vertrokken,
slechts 25 millioen jen in de maand zijn.
Met 10 millioen jen voor de vloot komt
men dan tot een maandelijksche uitgaaf
van 35 millioen jen.
Aan den anderen kant heeft Japan de
volgende bronnen van inkomsten: 48
millioen jen uit de eerste binncnlandsche
leening, 70 millioen uit de buitenlandschc
leening, 92 millioen uit de tweede bin-
nenlandsche leening en 140 millioen jen
uit de belastingen en andere bronnen
van inkomsten. Dat geeft een totaal van
350 millioen jen of 3 millioen per
maand voor een tijdperk van tien
maanden.
Mocht de oorlog langer dan tien maan
den duren, dan zullen nieuwe kredieten
aan het Parlement gevraagd worden.
Humor in Casa aan de Universi
teit te Gent. Een der kundigste hoog
leeraren in de medische faculteit, wiens
kliniek een groote vermaardheid heeft,
moet wegens zijn leeftijd aftreden, en
men beweegt thans in clericale kringen
hemel en aarde, om een zeer jeug
dig, maar streng-geloovig geneesheer,
een jongman zonder eenige klinische
ervaring, in zijn plaats te benoemen.
De professoren an de medische faculteit,
grootendeels clericalen, hebben bij voor
baat geprotesteerd, maar nen voorziet
toch dat 'tplan gelukken zal.
Admiraal Kamimoera, die eindelijk het
eskader van Wladiwostok, dat de Ja
panners zooveel kwaad heeft berokkend,
heeft weten te achterhalen, was een dei-
eerste leerlngen van de marineschool te
Tokio. Hij is geheel in Japan opgeleid.
Tijdens den oorlog met China comman
deerde hij den kruiser Akitsoesjimo; hij
maakte toen naam in het gevecht van
Phoengdo, waarin de Chineesche kruiser
Tsao Kiang werd vermeesterd. Ook in den
slag aan den mond van de Jaloe was hij en bij
de aanvallen op Wei-hai-wei. Een jaar of
zes geleden werd Kamimoera door de
Japansche regeering opgedragen in En
geland een onderzoek in te stellen naai
de ontwikkeling van den modernen
scheepsbouw. Na zijn terugkeer maakte
hij o.a. met een eskader van drie school-
schepen een tocht door den Grooten
Oceaan. En toen de tegenwoordige oor
log uitbrak kreeg hij een kruiser-eska
der onder zich, dat de straat van Korea
moest beveiligen.
Men weet hoe door mist en andere
weersinvloeden naast de grootere snel
heid der Russische kruisers Kamimoera
er niet in kon slagen de Russen in een
gevecht to wikkelen, terwijl dozen maar
voortgingen kwaad te doen en de Ja
panners voor millioenen schade te be
rokkenen door het opbrengen of in den
grond boren van koopvaardijschepen. In
Japan maakte men zich zoo boos op
den admiraal, dat men zijn terugroeping
eischte, ja, zelfs dat hij de vaderland-
sche kunstbewerking van harakiri op
zich zelf zou toepassen.
Nu juichen de Japanners, dat de re
geering zich niet door die tijdelijke volks
verbetering heeft laten meeslcepen.
In Statesborough (V. S.) is een
neger door liet volk afgemaakt. De
executie was de gruwelijkste, die men
zich herinnert. Het gepeupel wierp den
ongclukkigen zwarte honderd liter petro
leum over het lichaam, die vervolgens
op een brandstapel gebracht de schrik-
kelijkste martelingen moest ondergaan.
De overheid schijnt alles gedaan te
hebben om het lynchen te voorkomen;
doch beschikte niet over genoeg troepen
om het volk in bedwang te houden.
In Oranje, staat New-Yersey, heeft
de 23-jarige gouvernante van de kinde
ren van Edison, een miss Pardoe, zich
van het leven beroofd, uit angst voor
het dreigement van leden van de Zwarte
hand dat men de kinderen zou ontvoe
ren. Het meisje was zoo bang geworden
dom- de dreigbrieven van de bende, dat
ze tot herstel van gezondheid naar buiten
gestuurd moest worden, waar ze een
eind aan haar leven maakte. De politie
9chijnt tegen de Zwarte hand niets uit
te richten. Want de chantagepogingen
houden niet op, ofschoon mén eenvoudig
alle Italianen uit de buurt van Ncw-
York in hechtenis heeft gebracht. Een
heele troep politiemannen zoekt sedert
een week naar een kleinen Italiaan,
Mannino gehceten. die ontvoerd werd
door landgenooten, en voor wien 50.000
dollar losgeld wordt gevraagd. Korten
tijd geleden werd een brief van het
knaapje ontvangen, waarin hij zijn ouders
smeekt het losgeld te sturen, omdat
anders zijn vingers afgesneden zullen
worden. Men koestert de vrees, dat het
volk op de medeleden van de Zwarte
hand, zoo een hunner in zijn handen
valt, de lynchjustitie zal toepassen.
Men schrijft aan De Standaard: Naar
aanleiding van een door dr. P. de Jager
te Tornaard (Fr.) ontvangen ondcrgc-
teekenden brief uit Franeker, waar het
hoofddepót van abdijsiroop voor Fries
land is gevestigd, in welken brief het
hem zeer kwalijk wordt genomen, dat
hij tegen 't gebruik van abdijsiroop waar
schuwde, schrijft dr. de Jager in een
nieuwsblad, hetwelk te Dokkum wordt
uitgegeven, dat de abdijsiroop, die als
geneesmiddel van bronchitis in de bla
den wrordt aanbevolen en afkomstig heet
te zijn van het klooster Sana Polo te
Carthagena in Spanje, onmogelijk daar
vandaan kan zijn, om de eenvoudige
reden, dat zulk een klooster niet be
staat.
Hij kan dit verzekeren daar de Ne-
derlandsche consul te Carthagena op een
desbetreffende vraag van don heer Schoo
arts te Krommenie, aan dezen heeft go-
antwoord: „dat een zoodanig klooster
te Carthagena niet bestaat en nooit be
staan heeft en hij in een boek, dat een
lijst bevat van alle Spaansche kloosters
tevergeefs den naam van een klooster
„Santa Paulo" heeft gezocht. De con
sul voegt er aan toe, dat bronchitis in
Spanje onbekend is en de Spanjaarden
zeer weinig last van verkoudheid heb
ben. Waartoe ter wereld de Spanjaar
den die abdijsiroop zouden noodig heb
ben, is hem een raadsel.
Volgens dr De Jager bestaat de ab
dijsiroop voor een gedeelte uit saly-
cilzuur.
Bij het afgraven van een kleiterp te
Irnsum bij Grouw zijn ter diepte van
ongeveer 1.50 M. beneden denbeganen
grond zes putten gevonden. Enkele de
zer putten waren van boven bedekt met
steenen, één enkele met oen houten
deksel, van stevige palen gemaakt, de
meeste waren echter niet met een voor
werp maar enkel afgesloten door de
1.50 M. dikke aardlaag. Een der put
ten is voorzien van een houten beschot
een soort ton dus zooals men ook
wel in andere terpen gevonden heeft,
doch de vijf andere putten zijn opge
trokken uit een kleilaag van ongeveer
20 a 25 centimeter dikte. Volgens des
kundigen is dit nooit te voren voorge
komen. De diameter der putten is niet
groot, een man kan er in staan, meer
niet. In alle putten vindt men wateren
een laag slijk, in een ervan helder wa
ter, dat onderzocht is en volkomen zui
ver is bevonden. De terpwerkers drin
ken daar dagelijks van. Alle dagen is
er toevoer wantin alle putten vindtmen
wellen, zooals bijv. in de Bonifaciusput
te Dokkum die door 7 wellen gevoed
wordt en gedurende de jongste aanhou
dende droogte, steeds volop helder,
frisch water bevatte. Dit water wordt
vooraf gefiltreerd en daarna naar een
pomp geleid voor algemeen gebruik.
In de terp te Irnsum vond men nog
allerlei soort urnen, waarvan sommige
zijn opgezonden naar het Friesch
Museum voor oudheden te Leeuwarden.
Men zal 't zoo op 't eerste liooren
niet willen gelooven, maar er zijn
Zondag op Kijkduin (Loosduinen) onge
meen veel baden genomen, 's Morgens
niet. Het woei er toen sterk. En 's mid
dags had de wind wel niet minder
kracht; maar toen kwam toch tegen 3
uur een groot gezelschap mannen en
juffrouwen het duin afzetten, met man
teltjes en met karbiczen, en die allen
hadden een kaartje voor een bad.
Ze hebben er een ongewoon gebruik
van gemaakt. Eerst de dames. In grijze
en zwarte boetekleeren, speciaal voor
zeegebruik, kwamen ze al spoedig uit
Ide badkoetsjes; en dan ging men de
branding in. Daar had de lieer Booth,
de vroegere chef van het Leger des Heils,
thans leider van een sekte van weder-
doopers, postgevat; en daar doopte de
heer Booth, een anderhalf uur lang,
successievelijk al zijn nieuwe volgelingen.
De menschen vouwden de handen op do
borst; de heer Booth en een zijner
adjudanten hielden de menschen in den
rug vast; en dan ging 't languit achter
over, driemaal heelemaal onder.
Er waren erbij, die er na de operatie
meer dood dan levend uitzagen, 't zij
dart van de emotie, *t zij van de
kou.
Er was een oud vrouwtje, toch mins
tens een zestigster bij.
Het zal zeker de verbazing opwekken
van de beoefenaars der zwemkunst, te
vernemen, dat zij op zijde gestreefd
worden door de blinden. Twee leerlingen
van het Blinden-Tnstituut te .Amsterdam,
de blinde zusjes Ilendrika Frank, 15 jaar
en Anna Frank, 13 jaar, beiden blind
van hun geboorte af, mochten dezer
dagen na afgelegde proeven in het
zwemmen, oen diploma verwerven dat
haar werd uitgereikt door de Hollandsche
D a m es-Zwem club, in 886 opgericht.
Gevolgen van vrije uitoefening:
der geneeskunde.
Nu bij ons te lande ook telkens stem
men opgaan om de uitoefening der ge
neeskunde aan iedereen toe te staan,
moge het volgende, door ons ontleend
aan de, ons welwillend toegezonden
Koln. Zeitung van 14 Juli j.l., tot waar
schuwing strekken: Voor het gerecht
te Berlijn waren kortgeleden de won-
derkuren van den timmerman Emil Be
ring het onderwerp van behandeling.
J)e rechtszaal geleek op het spreek
vertrek van een geneesheer, want de
getuigen waren mecrendeels ernstig zieke
personen, die, als laatste redmiddel de
kunst van den „Kurpfuscher" hadden
ingeroepen. Een der getuigen was ver
lamd en moest door twee mannen de
zaal worden binnengedragen. De be
klaagde had zich te verantwoorden we
gens bedrog en overtreding van de be
voegdheid in zijn bedrijf. Op 't einde
van April kwam hij bij een vrouw,
die reeds sinds 5 jaren verlamd was en
zonder hulp niet kon loopen. Hij infor
meerde vol belangstelling naar haar lij
densgeschiedenis en verklaarde dat hij
in staat was haar in zes weken te ge-
zen. Het kalme en zekere optreden
maakte zoo'n indruk op de patiënte,
dat zij zijn hulp aannam. Den volgen
den dag kwam hij bij haar met een
goudgele vloeistof, die er als honig uit
zag en vertelde, dat liet middel bereid
was uit 32 soorten kruiden, die haar
zeker zouden helpen, wanneer zij s' mor
gens en 's avonds een theelepel, in melk
opgelost, daarvan zou innemen.
De vrouw betaalde met vreugde de
7.50 Mark.... en is er niets beter aan
toe dan voor 't gebruik van het middel.
Dit was ook 't resultaat bij de ove
rige gevallen, waarvoor hij was aange
klaagd. Bij een longlijder in een verge
vorderd stadium trad hij als „dokter"
op, trok een hoogst gewichtig gezicht,
beklopte den patiënt aan alle. kantenen
verklaarde dat zijn rug vergiftigd was,4*
tengevolge van bepaalde spijzen die hij
gebruikt had. Ook hier gelukte het be
klaagde zijn „geneesmiddel" voor 15
Mark aan den man te brengen.
Ook bij den invalide Sch., de boven
vermelde, geheel verlamde persoon, die
in de zaal moest worden gedragen, gaf
beklaagde zich voor dokter uit en be
loofde hem in zes weken genezing.
Toen de patiënt twijfelde vertelde
beklaagde; „hij moest dikwijls voor
't gerecht als medisch deskundige ver
schijnen. Ilij gaf nooit ergens last toe
dan na voorafgegaan overleg met zijn
vriend, professor Bergmann". Deze pa
tiënt moest voor 'tgeneesmiddel 5 Mark
betalen en nog 2 Mark bovendien voor
een inwrijving. Zoo ter loops schreef
beklaagde toen ook nog aan de aan
bleekzucht lijdende dochter van dezen
getuige een „zeker" werkend genees
middel voor, waarvoor hij 2 Mark in
zijn zak stak.
Aan een schijnwerker die aan maag
zweren leed, wou beklaagde ook al
zijn middel verkoopen, maar deze patiën
werd een beetje wantrouwig door de
buitengewone resultaten die „mijnheer
de dokter hem voorspiegelde; zoodoen
de liep hij er niet in en leed geen schade.
En nu 't allesgenezend" middel van
beklaade? 't Chemisch onderzoek heeft
aangetoond, dat 't alleen bestaat uit
kunsthonig, met venkel en anijs ge
mengd de waarde ervan is 40 Pfennig
't pond,
liet middel dat hij voor 't inwrijven
gebruikte is een mengsel van bilsen-
kruidolic en geest van salmiak; 't on
feilbaar middel tegen bleekzucht, een
heel gewoon laxeermiddel.
De medische expert Dr. Schulz ver
zekerde, dat deze „geneesmiddelen"
niet in staat waren, de geneeekrachtige
werkingen uit te oefenen, die beklaagde
zijn patiënten beloofde. Het gerechts
hof veroordeelde hem tot een gevan
genisstraf van drie maanden.
(J/wandblad tegen de Kwakzalverij.)
Anderhalf jaar geleden ongeveer ging
een zekere meneer Craaijo, een jonge
man, van 22 jaar, die werkzaam was
op de secretarie te Warsveld bij Zutfen,
naar Amerika om zijn geluk in de
nieuwe wereld te beproeven. De reden
van zijn vertrek, die niet zeer eervol
was (volgens de Zutf. Courant) laten
we hier buiten beschouwing, en vermel
den slechts, dat zijn vader de oude heer
Craaijo op de secretarie werkte van
Nijmegen. Niet onbelangrijk voor 't
goed begrip van 't geen waarop ik da
delijk komen zal, is wellicht dat zijn
moeder althans eenige van zijn familie
leden den naam Kuipers dragen. Ver
melden we nu nog, dat de avonturier,
om hem zoo maar te noemen, op 't
punt staat met een Amerikaansch meisje
te trouwen, dan hebben we een stukje
levensgeschiedenis meegedeeld, dat his
torisch waar is, maar overigens voor
het gros van het publiek totaal onbelang
rijk is, nog niet zoo belangrijk b. v. als,
dat een paard voor Hertog Hendrik met
zijn eenen poot in een spijker had ge
trapt.
En lees nu eens datzelfde verhaal,
in den San Francisco Examiner.
„Grace de Geus die geëngageerd is
(volgt portret).
Gelukkig besluit van een roman.
Een Washingtonschc schoone gaat
trouwen met een zoon van Hollands
Eersten Minister en voornaamsten ma
gistraat onder Wilbelmina.
Everett (Wash.), Juli 13.
„Een ongewoon aardige roman zal
hier zijn toppunt bereiken binnen eenige
dagen door liet huwelijk van een van
NVashingtons mooiste meisjes met den
zoon van Hollands eerste minister en
voornaamsten magistraat. Het jonge
meisje is mej. Grace de Geus van 2729
Pine-straat. Zij is de dochter van Con-
stabel de Geus. Anton J Craayo-Kuyper
is de naam van den jongen man. Hij
is de zoon van II L. Craayo-Kuyper,
die vooi' zijn leven de plaats inneemt
van eersten minister en voornaamsten
magistraat van Holland onder koningin
Wilhelmina. Het tehuis der Craayo-
Kuyperfamilie is te Nijmegen, provincie
Gelderland, aan de rivier de Waal.
De zoon is drie-en-twintig jaren oud
en kwam in de Ycreenigde Staten an-
.derhalf jaar geleden om zijn eigen for
tuin te bouwen. Hij is een jaar lang
in betrekking geweest bij een lood-
maatschappij te Everett. Wel opgevoed
en van een goede verschijning was hij
populair bij beide geslachten en onder
zijne vrienden van de Nationale Garde
\Nordt hij gemeenzaam de „Graaf" ge
noemd. Voordat hij in dit land kwam,
behaalde hij een graad aan de Utrechtsche
universiteit en werd later de eerste ma
gistraat van Zutphen en luitenant bij de
1 lollandsche reserve-garde.
„Ik had ruzie met mijn vader en dat
was- de reden dat ik naar Amerika ging",
zeide hij, sprekend over zijn zaken.
„Na eerste magistraat van Zutphen ge
worden te zijn, verzocht ik mijn vader
mij minister te maken in een der dis
tricten. Hij weigerde en ik verliet het
huis. Ik had ongelijk, want mijn vader
laat zich door niets beïnvloeden dan
door een streng plichtsgevoel."
Is t niet om uit te schateren, dat in
tic 20c eeuw in het meest moderne
land dergelijke nonsense en humbug
wordt verkocht? Alle Hollandsche bladen
nemen dit typisch Amerikaansche sc-
satieberichtje over, ieder natuurlijk met
zijn eigen opmerkingen daarbij. Slechts
ééne courant, de Zutfensche, is zoo
verstandig geweest inlichtingen in te
winnen, en komt dan ook tot dezelfde
slotsom, waartoe ik gekomen ben, dank
zij een mijner kennissen, die den ouden
heer Craavo meermalen gesproken heeft.
Of „vader Abraham" (K.) bizonder
met dezen nieuwen zoon ingenomen is,
vermeldt de Standaard niet, maar 't is
zeer te betwijfelen, zelfs al is het vader
schap hoogstens „geestelijk" (DeCraayo's
behooren n. 1. tot de a. r. partij.)
ISariii volil. Boor Geil. Stilten i6
goedgekeurd liet besluit van den Raad
dezer gemeente tot verplaatsing van de
openbare lagere school van Zwartebroek
naar de buurtschap Terschuur, en is aan
betrokken adressanten als beschikking
op hun udrest om niet-goedkouring van
dat besluit, te kennen gegeven dat cv
geen termen bestaan, 0111 aan hun ver
zoek te voldoen.
Bij gelegenheid van het 25-jarig
huwelijksfeest van Baron en Baronesse
van Nagell van de Schaffelaar werd
Hlaandag aan al hun arbeiders met de
vrouwen een diner aangeboden, terwijl
's avonds een prachtig vuurwerk werd
afgestoken.
Be gemeenterekening over 1903
bedraagt in ontvangst f66621.29 en in
uitgaaf f 61224.6!) en sluit dus meteen
batig saldo van f 0396.69.
Als een staaltje van buitengewone
krasheid, kunnen wij nicdedeelcn, dat de
bijna 76-jarige heer B. alhier, bij een
reisje langs den Rijn, in één middag den
Draehcnfels en daarna den op een uur
van daal' beginnenden Godesberg te voet
bestegen heeft. Van vermoeidheid was
hij den ouden heer geen spoor te ont
dekken.
De welbekende schapenmarkten
hebben hier weder een aanvang geno
men. Heden waren aangevoerd 979 stuks.
l)e handel ging niet vlug hoewel tame
lijk hooge prijzen besteed werden. Ha
mels golden f 14 a f 16, ooien f 11 A
f 13 en lammeren f8 a flO per stuk.
Harderwijk. Een deel der leden
van de Ned. Herv. Kerk koestert den
wensch, dat de Kcrkcraad nogmaals in
ernstige overweging moge nemen, Dr.
Los van Barnoveld als herder en leeraar
te beroepen. Het voornemen bestaat, tot
den kerkeraad een desbetreffend verzoek
te richten, hetwelk bereids door een
90-tal lidmaten is ondertcekeud. Gelegen
heid tot mode-onderteckening bestaat bij
den heer II. Karsscn, Kleine Marktstrauat.
Leasden. Bij Kon. hesl. van 15
dezer is aan mr. dr. J. A. A. H. dp
Beaufort, uithoofde zijner benoeming tot
adjunct-commies bij het departement van
buitcnlandsche zaken, op zijn verzoek,
met ingang van 15 dezer, verleend een
eervol ontslag uit zijne betrekking van
adjunct-commies bij liet departement
van financiën.
Xeist. De heer C. Sybrandi, alhier,
is te 's-Gravenhagc geslaagd voor liet
examen Hoogduitsch L. O.
Xij kerk. De heer M. Nuuta, alhier,
is te Groningen geslaagd voor het exa
men Hoofdacte.
I'ieinnrs. Dinsdagmorgen arriveerde
hier in twee wagens een bende Zigeuners.
Aran den burgemeester verkregen zij ver
lof om den nacht in deze gemeente door te
brengen. Zij maakten daarvan echter geen
gebruik en verwijderden zich in zuidelijk
richting, zeer ton genoegen der ingeze
tenen, die met zulk een bezoek niet erg
gediend zijn.
De godsdienstoefening in de Luther-
sche kerk zal Zondag geleid worden door
ds. C. A. de Meyere, Luthersch predi
kant te s Gravenhage.
De Ainersfoortsche muziekvereeniging
zal morgenmiddag een uitvoering geven
in de muziektent aan de Koninginnelaan,
waarbij liet volgende programma zal ten
gehoore worden gebracht:
1. Dem Tronfolger, marsch, Poreli;
2. Ouverture La Parure, Werkman;
3. La Coquette, valse, Holztzager; 4.
Unsere Garde, marsch, Forster; 5. Fan
tasie Le Fille du Régiment, Kessels.
PAUZE.
6. Haben sie nicht den kleinen Kohn
gesehn, sportmarsch, Kessels; 7. Ouver
ture Jeanne d'Are, Komzak; 8. New
Life, wals, Kenaud; 9 Potpouri popu
laire; 10. Finale.
De directeur-generaal der posterijen
en telegrafie verzoekt het publiek be
leefdelijk om de postzegels op de ter
post te verzenden stukken steeds vast
te hechten in den rechter bovenhoek
van de adreszijde der stukken.
Daarmede zal het werk van de stem
peling van de postzegels op destukken
in het algemeen, maar zeer zeker met
de nieuwe clectrische stenipelmachine,
aan de postkantoren, waar deze op proef
in gebruik genomen zal worden, regel
matiger en gemakkelijker kunnen plaats
vinden, dan wanneer de postzegels nu
hier, dan daar op dc stukken zijn
vastgehecht.
De directeur-generaal der posterijen
en telegrafie heeft bepaald, dat aan een
busrechthouder of zijn vertegenwoordi
ger alleen worden afgegeven en in
de voor een busrechthouder bestemde
lockbox alleen worden gelegd de
stukken, bestemd voor hemzelf of voor
zijn firma, niet die bestemd voor huis-
genooten, dienstboden, tijdelijk hij hem
inwonenden of voor het personeel zijner
firma.
Te Amsterdam zijn bij het Middelbaar
onderwijs benoemd, tot tijdelijk leeraar
in de wis- en werktuigkunde en cosmo-
graphie de heer G. C. A. Yalewink
en idem in dc Staatswetenschappen de
lieer Jhr. mr. dr. E. A. van Beresteijn.
Bij de godsdienstoefening in de Re-
inonstrantsche kerk treedt Zondag 21
Augustus ten 10'/s ure op Professor
B D. Eerdmans uit Leiden.
De kapt. F. H Boisscvain, van het
9e leg. inf., wordt overgeplaatst bij het
5e reg. inf. te Amersfoort.