Advertentiën.
Damesfiets
Vereeniging
Ambachtsschool-
Pain d'amande
- - FOTOGRAFIE. - -
Te koop aangeb.
A. J. v. Zalingen/
góóiéii óiü dè kastanje? er uit te mikken.
Op de Singels waar yooral bij het uit
en aangaan der scholen veel kinderen
loopen is dit in beoge mate gevaarlijk
daar de snuiters naar niets anders zien
dan naar de kastanjes. Of er menschen
onder de booraen loopen, dat kan ze
minder schelen. Zoo zagen we gisteren
een jongen loopen op de Westsingel,
die een gat in zijn hoofd had opgeloo
pan bij die aardigheid.
Tot bijwoning van de morgenavond
te houden vergadering van de afd.
Amersfoort van den Bond van Ned.
Onderwijzers zijn o.a. uitgenoodigd de
afd. Amersfoort van het Ned. Onder
wijzers Genootschap en het plaatselijk
Nutï departement. Naar wij vernemen
zullen ne heeren J. v. d. Horst en
Veen het N. O. G. vertegenwoordigen.
In de Staatscourant vinden we de acte
van oprichting van het Am ersfo ortsch
verkoophuis, voorheen H. J. Bon
nier, te Amersfoort. Doel: de voortzetting
en de exploitatie van alle zaken tot
heden te Amersfoort door den heer
H. J. Bonnier gedreven, zijnde de groot
handel en kleinhandel in huishoudelijke
artikelen, in den ruimsten zin, Duur:
tot 1 Januari 1935. Kapitaal: fl00;000,"
in 100 aandeelen, alle geplaatst en vol
gestort. Het bestuur der vennootschap
bestaat uit één directeur, onder toezicht
van 2 commissarissen. Voor de eerste
maal benoemd tot directeur de heer H.
J. Bonnier, en tot commissarissen de
heeren R. de Haas en P. J. B. Jacobs.
Inbreng op 98 aandeelen: de tot dusver
door den heer II. J. Bonnier gedreven
zaak in huishoudelijke artikelen in den
ruimsten zin, met al hetgeen tot die zaak
in den ruimsten zin behoort, de daartoe
betrekkelijke goederenvoorraad en effec
ten en onroerende goederen.
Te laat om nog in ons vorig nummer
op te nemen, onvingen we van een
onzer lezers, onderstaand bericht. Daar
het edele kegelspel evenwel in Amers
foort nog al veel beoefenaars telt zijn
we niet bang „oude kost" te geven in
dit geval, waarom wc het dan ook nu
nog maar plaatsen.
Het jongste kcgelconceur» in „het
Volkje" gehouden is in niet geringe
mate fortuinlijk geweest voor dejonste
kegelclnb hier ter stede. Een viertal
leden van U. D. I. mochten toch het
genoegen smaken daarbij een prijs te
behalen, waaronder zelfs de tweede en
derde prijs. Geen wonder dat dit feit
door de club zelve feestelijk werd ge
vierd, waarom de laatst gehouden club
avond dan eigenlijk ook meer een feest
avond was. Er werd een onderling con
cours gehouden waarbij het zeer lustig
toeging. De prijzen hierin werden als
volgt behaald: P. Nefkens le prijsA.
Nefkens 2 pr.; C. de Jager 3 pr.J.
M. v. Ouwerkcrk 4e pr.G. de Jager
5e pr.W. II. Schuilcman 6e pr.; L.
Muys, 7e pr.; J. Hijmei. 8e pr.; R de
Haas 9e pr.E C. J. Kuyper 10e pr.!
P. Sanders 11c pr. De negenprijs werd
behaald door den heer A. Nefkens, de
P. prijs door den heer P. Sanders.
Dat de voorzitter van de sociëteit „de
Vereeniging" de heer A. II. van Kalken
bij dit onderling concours niet ontbrak,
spreekt van zelf.] De uitreiking der
prijzen was ook hier weer zijn taak en
in goed gekozen bewoordingen wist hij
ook hier weer ieder winner zijn prijs
aan te bieden.
Hierna bleef men nog geruimen tijd
onder een vriendschappelijke souper
bijeen.
Voor de arrondissementsrechtbank te
Utrecht stond terecht J. A., machinist
der H. IJ. S. M., beschuldigd van door
onoplettendheid en onvoorzichtig hande
len de mogelijkheid te hebben doen
ontstaan van gevaar.
J. A., 19 Mei het station Amersfoort
binnenkomende met den goederentrein
3928 A was door een onveilig afstands-
sein heengereden, waardoor hij haast
met zijn trein was gereden op eenige
op rechtspoor I staande wagens en
rijtuigen, daardoor het gevaar veroor
zakende van beschadiging aan wissels,
wagens, eigen trein en ontsporing.
Uit het verhoor van de getuigen en
uit de afgelegde verklaringen van twee
deskundigen werden de feiten wettig en
overtuigend bewesen.
Bekl. heeft ook bekend onvoorzichtig
gehandeld te hebben, hoewel hij zijn
schuld trachtte te verkleinen door te
pogen aan te toonen dat in dit geval
volstrekt geen gevaar had kunnen zijn
onstaan, daar hij zijn trein volkomen in
zijne macht had.
Do ambtenaar van het O. M. eischte,
in aanmerking nemende dat bekl. reeds
door de rechtbank te Haarlem wegens
onvoorzichtigheid eenmaal gevonnisd is
eene gevangenisstraf van 8 dagen.
Bekl. merkte nog op, dat zijn vonnis
van voor 14 jaar, hoewel in dezelfde
termen vervat als de hier gegeven om
schrijving van zijn daad, toch was uit
gesproken wegens een geheel ander
feit, hij had toen nl. vergeten een kraan
van zijn machine na te zien.
Uitspraak over S dagen.
Zondag 18 September herdacht de
afd. Amersfoort e. o. van de Soc: Dein.
Arb. Partij het 10-jarig bestaan dei-
Partij. Daarvoor was een feestvergade-
ring georganiseerd in „De Toekomst,"
waar het woord werd gevoerd doorden
heer Frank v. d. Goes, die in het kort
de geschiedenis der Partij naging. Het
feestelijk deel der vergadering bestond
in muziek, zang en voordrachten.
De lieer O. Akkerman vergastte de
aanwezigen op zeer mooie muziek op
cello en viool terwijl de Jongc-
juffr. IV. v. d. Brink op hoogst ver
dienstelijke wijze eenige nummers voor
piano te hooien gaf. Ook de voordrach
ten vielen goed in den smaak zoodat de
vergadering over 't geheel zeer goed
geslaagd mag heeten.
De werkliedenvereemgingjjCultivecren"
te Utrecht afdeeling van het Neder-
laudsch Werkliedenverbond, had Zon
dagmiddag 12 uur een openbare ver-
adering uitgeschreven in het lokaal
Odéon" waarin de heer N. G. Brou-
w e r voorzitter van het Centraal bestuur
het woord voerde over „Opneming
van de la ndbou warheide ra in
de Ongevallenwet.'
De vergadering was matig bezet.
Amersfoort is een plaats, aldus de
lieei Brouwer, die onmiddellijk belang
heeft bij de landbouwarbeiders. Door
de landbonwdorpen in den omtrek is
Amersfoort direkt bij den landbouw be
trokken, zoodat het niet te vermoeden
was, dat deze vergadering zoo slecht
bezocht zou zijn. Ofschoon we eerst
het plan hadden de vergadering niet
door te laten gaan, wensch ik toch het
onderwerp, zij het dan ook zeer ver
kort, toe te lichten.
De Ongevallenwet, die in 1901
aangenomen, na, zooals u bekend zal
zijn, een strubbeling met de Eerste
Kamer is een gevolg van de in de laatste
jaren gevoerde propaganda, van het
rusteloos werken der werklieden par
tijen, en van die politieke partijen, die
voor de belangen der arbeiders opkomen.
Het ministerie-Borgesius heeft die On
gevallenwet ingediend, waarin opge
nomen zijn de arbeiders in de bouw
bedrijven en in de industrie maar buiten
gesloten zijn, de landbouwarbeiders en
de arbeiders in het visschersbedrijf.
Waarom done laatoto bodrijvon fijn uit-
gesloten? Om de groote moeilijkheid
om de wet in die bedrijven daar te
voeren! Dat argument gebruikte men.
Bij de Ongevallenwet zijn 629 bedrijven
ingeschreven en de landbouw, de hoofd
tak of althans een van de hoofdtakken
van ons volksbestaan is er buiten. Moet
die er dan ook niet in? Het bedrijf is
toch lang niet zoo onschuldig als men
het wel eens wil doen voorkomen. Daar
waar het landbouwbedrijf in 't groot
wordt uitgeoefend komen er heel wat
machines bij te pas, terwijl ook de om
gang met paarden veel gevaar op levert.
In landen waar de landbouw wel is op-
gencmcn is een sterke toename van on
gevallen waar te nemen. Zoo o. a. in
Duitschland waar van 1890 tot 1902
het aantal ongevallen steeg van 155 tot
518* op de 100.000 d. i. dus 300 meer.
Daar komen dan ook 3 ongevallen in
de industrie voor tegen 2 in den land
bouw. Laat men de meest gevaarlijke
bedrijven in de industrie weg, dan is
de verhouding gelijk. Het aantal on
gevallen in de middelmatige industrie
is gelijk aan dat in den landbouw.
In de Kamer verzette men zich even-
weltegen de opneming om de omvang
rijkheid der bedrijven. Door den heer
E o ck werd er opgewezen, dat opneming
wel mogelijk was, mits men een andere
premieregeling invoerde.
Wanneer we nu nagaan, dat een
groot gedeelte van ons volk is uitge
sloten, dan mag men vragen: waarom?
Waarom niet gezocht naar een middel
om ook die arbeiders te verzekeren?
Zij staan toch al zooveel achter bij de
industrie arbeiders, bijv. in de loonen.
Ik heb het in den achterhoek van Gel
derland zelf kunnen constateeren, dat
de landarbeiders ver beneden een ge
woon minimum verdienden, 35 en 40
cent per dag. En wat is een gevolg
daarvan? Dat vrouwen en kinderen
mee moeten, en dan van den vroegen
morgen tot den laten avond arbeiden
om het schamel loon van den man wat
te verhoogen. Men mag verwachten
van een ministerie, dat opkomt voor
de groote lui, dat zoo'n ministerie de
landarbeiders er buiten sluit, maar van
een ministerie van de „kleine luyden"
dat juist aan die „kleine luyden" zoo
veel te danken heeft, men denke aan
Zuid-Holland, mag men toch verwach
ten, dat het vóór een Hooger Onderwijs
wet en vóór een Tariefwet voor op
neming der landbouwarbeiders zou ge
zorgd hebben. Wanneer men daarop
wijst, dan krijgt men ook al evenals
in 1901 te hooien: het is zoo moeilijk
De tegenwoordige meederheid is ver
kregen op een program waarop ook
stond opneming der landbouwarbeiders
in de ongevallenwet Waarom heeft
men nu niet getracht die wetgeving
eerst in 't leven te roepen?'t Is noodig
dat de landbouwarbeiders bij alle de
monstratie, zooals vóór Algemeen kies
recht, en tegen het Arbeidscontract,
opkomen en ijveren voor de wettelijke
bepalingen waarvan ze nu nog verstooten
zijn. Dat het landbouwbedrijf steeds
gevaarlijker wordt bewijst al weer Duitsch
land. Daar steeg toch het aantal onge
vallen van 1886 tot 1'. 02 van 10540
tot 119901.
Wanneer we nu een ongevallcnwet-
geving krijgen voor de landarbeider
dan rijst de vraag; zal dat gaan op
dezelfde wijze als hij de industrie ar
beiders. Men heeft het plan geopperd
oin de arbeiders zelf te laten bijdragen
maar wanneer de landarbeiders van hun
lage loonen nog premie zouden moeten
betalen, was de wet geen zegen maar
een groote teleurstelling. liet bekende
kamerlid \oor Zaandam K. de Boei
heeft verschillende mannieren van bij
dragen aan de hand gedaan: le zooals
bij de industrie, 2e naar de oppervlakten,
land, zooals dat in Duitschland gebeurd
en 3e naar de opcenten van de grond
belasting. Het meest zou misschien aan
te bevelen zijn de derde manier, daar
dan de landeigenaar betalen moet De
bewerkers toch zijn niet meer tevens
eigenaars van het land, liet landbezit
concentreert zich en komt in handen
van enkelen. Dat zou tevens voor heb
ben, dat dan de vele kleine boertjes
er ook onder zouden vallen.
Als we nu nog eens even alles na
gaan, komen we dus tot de volgende
conclusies: 't Is noodig, dat de landar
beiders in de ongevallenwet worden op
genomen. De kosten moeten niet be
taald worden door de arbeiders maar
de landeigenaars.
Het argument dat er zoo weinig on
gevallen voorkomen is niet steekhoudend.
De regeering kan nog met een on
gevallen-verzekering komen. Misschien
zal ze een dergelijk wetsvoorstel ge
bruiken al9 lijmstok voor de kleine
luyden vooral van Zuid-Holland, om weer
op het kussen te komen. Dat is mo
gelijk. Maar als de tegenwoordige re-
geering meerderheid blijft is liet nog
hard de vraag of we de wet zullen
krijgen. Die wet zal niet komen zonder
r"T*0**"aU «JIJ-AV.
arbeiders. De Leerplichtwet is onvol
doende tot stand gekomen om de groote
landeigenaars beter m de gelegenheid
te stellen de landarbeiders en kinderen
te blijven uitbuiten. Daar moet een
eind aan komen. Moge deze verga
dering het begin zijn van een grootere
actie in Amersfoort, zoodat we nog eens
een vergadering zullen kunnen houden,
die niet door slechts enkelen bezocht
maar waar het zoo vol zal zijn, dat
er geen enkel plaatsje meer open is.
Debat.
De heer Stijnman. Wat er ge
zegd is, is wel de moeite waard om te
hooren, daarom is het te betreuren, dat
de opkomst zoo gering is. Ik wil dan
ook niet debatteeren maar slechts een
tweetal feiten memoreeren.
le De werkgevers kunnen zich ook
buiten de Rijksverzekeringsbank ver
zekeren. Daardoor kunnen ze de on
gevallenwet ontduiken, dat is o. a. ge
bleken te Schiedam. En dat hebben
de arbeiders te danken aan den demo-
kratischen Dr. Kuyper, den man van
het groot-amendement. Dat moeten de
arbeiders voor altijd onthouden.
2e De heer Brouwer heeft vergeten
er op te wijzen, dat de sociaaldemo-
kraten in de 2e Kamer hebben aange
drongen op opname der landarbeiders
in de wet.
De heer Brouwer. Ik aanvaard
gaarne de steun van den heer Stijnman
en zijn partijgenooten. Ik heb de so-
ciaaldemokraten niet genoemd, even
min als de vrijzinnig demokraten, om
dat ik de politieke partijen er buiten
heb willen laten.
Met een woord van dank aan spreker
den heer Stijnman en aan de andere
aanwezigen sluit de voorzitter hierna de
vergadering.
Ingezonden.
Toet bij stuk houden s. v. p!
De heer van B geeft op mijn stukje
een antwoord, dat bezwaarlijk dien naam
dragen mag.
Het bewijs voor de drie punten der
in het openbaar uitgesproken akte van
beschuldiging') wordt door den heer van
B. in zijn tweede stukje al evenmin bij
gebracht als in zijn eerste.
Zelfs ontkent de heer van B, dat hij
als openbaar aanklager, verplicht is het
bewijs te leveren. Juist de beschuldigde,
meent hij, heeft het bewijs van onschuld
te leveren. Deze bewering klinkt uit
den mond van een rechtsgeleerde m.
al heel zonderling.
Toch krijgen wij van den heer v
B. nog een soort bewijsvoering te ge
nieten: nl: „Zijn B. en W. en de wet
houder Celosse niet schuldig aan wat
ik hen ten laste heb gelegd dan zijn
zij toch wel aan iets anders schuldig
En zijn zij al niet aan wat anders seliul
dig, dan zijn anderen (de Raad) wel
aan wat anders schuldig-"
In verstaanbaar Hollandsch heet dat
een redeneering van Jan Kalabas.
Overigens ben ik niet als pleitbezor
ger voor B. en W. opgetreden. Mijn
bemoeiing was eenvoudig reactie tegen
die van den heer B. Meent hij in het
algemeen belang besehuldigingen te moe
ten doen, die kant nog wal raken, ik
meen mijnerzijds het recht te hebben uit
dezelfde beweegreden daartegen te op-
ponceren.
Want laten we nu eens een koe een
koe noemen en de zaak openlijk onder
de oogen zien.
Aan de jongste salarisregeling bij hot
M. O. alhier is tot grondslag genomen
de tienklassige school. Vaste leeraren
zijn aangesteld voor een school met 10
afdeelingen. Dat er het vorige jaar twaalf
afdeelingen waren, was dus een af wij
king van den normalen toestand. Zoo
kwam het, dat er tijdelijk twee leer
aren voor de natuurkunde noodig waren,
die dan tevens nog wat wiskunde voor
hun rekening konden nemen. Hoe de
school er met 1 Sept. 1904 zou uitzien
kon niemand in Juni voorspellen. Dat
viel pas uit te maken in het midden
van Juli, na afloop der overgangs- en
toelatings-examens. Toen, maar ook eerst
toen, bleek, dat de school met 1 Sept.
slechts 10 afdeelingen zou tellen, dus
dat er maar één leeraar (het normale
ctal) voor natuurkunde noodig zou zijn.
Toen werd er dan ook overgegaan tot
een oproeping. Dat kon en moelit men
doen, omdat de gemeente aan niemand
ebonden was. De tijdelijke leeraren
waren ook vrij tegenover de gemeente
De gemeente had zich niet aan hen en
zij zich niet aan de gemeente verbon
den dan tot 1 Sept. 1904. De bepaling,
dat een leeraar twee maanden te voren
ontslag moet vragen, was dan ook op
hen niet toepasselijk en wordt er door
den heer van B. geheel ten onrechte
bijgehaald, waardoor het eenige, wat
naar een argument zweemt, hem komt
te ontvallen.
De eisch van den lieer van B., dat
en W. reeds in Juni zaken hadden
uoeten regelen, die eerst in het midden
teekent dus: eisc-hen dat B. en W. met
den helm geboren zullen zijn.
Waar de heer van B. spreekt van
de ervaringen, die (hij) ten opzichte
van de behandeling der leeraren in (zijne)
twee jaren (heeft) opgedaan, zonder dat
hij toen openlijk verzet daartegcu aan-
teekende, daar is het dus meer de heer
van B. die thans zich opwerpt om de
leeraarsbelangen te verdedigen, dan dat
ik mij zou opwerpen om „de stadhuis-
politiek tegenover de school" te ver
dedigen.
Ik ben overtuigd, dat bij den lieer
van B. de beste bedoelingen tegenover
het leeraren personeel voorzaten. Maar
een onhandig verdediger kan de belan
gen van den cliënt soms meer schade
dan baten.
Zoo kan er al heel weinig heil wor
den verwacht van het debiteeren zonder
meer van stijlbloempjes als „stadhuis-
politiek tegenover de school" en „rij
van schadelijke besluiten,", geplukt in
een tuin, waar de parel der bloemen,
die "argument" heet, schaars vertegen
woordigd is.
Verder zal ik mijnerzijds op de zaak
niet ingaan. Het is nóch bevorderlijk
aan de leeraarsbelangen nóch aan die
van de school, oude koeien uit de sloot
te halen. Het ware wenschclijker ge
weest, dat de heer van B. die een zoo
mager dossier bezit, dat hij leentjebuur
bij mij moet gaan spelen, de pen in 't
geheel niet in den inkt had gebracht.
Dan was mij ook het onaangename van
het doen hooren van een protest be
spaard gebleven. Hoogachtend
F J. M. 1IIIEL.
ItiUMlsvoi-slug
Vergadering van den Raad der ge
meente Amersfoort van heden ten 2 uur.
De Voorzitter Jhr. J. W. A. Barcli-
man Wuytiers, opent ten kwart over 2
de vergadering.
Tegenwoordig waren 131eden. Afwezig
met kennisgeving de heeren Veis Heyn,
van Esveld en Mr. van Voorst Vader,
1 vac.
Na lezing van de Notulen en vermel
ding van ingekomen stukken komt aan
de orde:
1. Voorstel tot vaststelling van jaar
wedden en pensioensgrondslagen van
personeel van het Gymnasium en do
H. B. S.
De Voorzitter, deelt mede, dat
de jaarwedde van den leeraar Bruins
nier bedraagt f1890 maar f 1900.
Zonder li st. wordt aldus besloten.
2. Verzoek van de Kamer van Koop
handel en E abri eken te Hoogezand—
Sappe meer in zake] wijziging van art.
245 der Gemeentewet, met advies.
Overeenkomstig het advies z. h. st.
besloten.
3. Voorstel tot het doen eener voordracht
op liet fonds Onvoorziene uitgaven dei-
gemeente, dienst 1904.
Z. li. st. besloten.
4. Verzoek van de leeraren Hoog,
en Thiel, om vergunning tot het geven
van prievaatlessen, met advies.
Overeenkomstig het advies Z. h. st.
besloten.
5. Benoeming van een Direetcur-
leeraar aan de Burgeravondschool.
De Heer Jorissen, vraagt of er
meer sollicitanten zijn dan de Heer van
der Worp, en waarom er één en niet
meer namen op de voordracht voor
komen. Hij wenschte hierover in eene
geheime zitting inlichtingen te ontvangen.
De raad gaat hierop van half 3 tot
12 minuten vóór 3 over in geheime
zitting.
Na heropening der vergudering wordt
de Heer B. van der Worp, benoemd
met 11 stemmen tegen 2 op den Heer
van Weezei Errens.
0. Benoeming van een Regent van
het Burgerweeshuis.
Bij eerste stemming verkrijgen de
Heeren Krudop 5, Kok 5 en Dr. Grone-
uian 3 stemmen.
Bij de daarop gevolgde vrije stemming
verkrijgen de heeren Krudop 6, Kok
en Dr. Groneman 2 stemmen. Thans
moet eene herstemming plaats hebben
tusschen de heeren Krudop, en Kok.
2.A'ujj' teflonM 'nök7.
7. Vaststelling van het kohier der
Straatbelasting, dienst 1904.
Wordt vastgesteld op f6432.45.
De Voorzitter deelt nog mede, dut do
verordening ingevolge de Woningwet
komt te vervallen, daar Ged. Staten
eene verordening hebben toegezonden.
Niets meer aan de orde zijnde, sluit
de Voorzitter om 3 uur de vergadering.
1). Zij mogen hier nog eens herhaald wor
den:
a. de wijze, waarop B. en meenen de
belanden van de leeraren bij het M. O. te
moeten behartigen verdient, dat er openlijk
verzet tegen wordt aaugoteekend.
b. onze onderwijs-)belaugen verkeeren bij
den wethouder van onderwijs Celosse niej
in veilige handen,
c. er valt een rij van voor het middelbaar
onderwijs schadelijke besluiten te consta
teeren.
een
Adres bureau van dit blad.
AMERSFOORT.
Beleefde mcdedeeling aan IIH. leden
en donateurs, dat de BEGROOT1NG
voor 1905 ter visie ligt in het school
gebouw.
HET BESTUUR.
'i tl i
CONFISEUR.
vl
Langestraat, hoek Varkensm. m
Zeer licht, 12 cent per ons.
g o e d 1 ij k e n d e en
Het beste en goedkoopste adres voor
PORTRETTEN is bij
p j 5£RRÉ Btreclitschestraatwe,
tandhoudendc
42, Amersfoort.
Sneciaal ingericht tot het maken van Groepen aan huis zonder prijsverhoo-
P - met kunstlicht. Zeer aardig voor Bruiloften of Partijen. Direct
ging. Opname
te ontbieden.
Aanbevelend, L.. B. J. SEBBÉ Fotograaf.
