Binnenland.
Uit de Omgeving.
Stadsnieuws.
Allerlei.
zooveel torpedo's besteld, dat ev twee
jaar noodig zal zijn om ze te leveren.
De verzending zal groepsgewijze plaats
hebben.
De Fransche ambassade te Peters
burg ontvangt geregeld tal van kleine
pakjes, waarin zorgvuldig geborgen hor
loges, kruisen portefeuilles, beurzen, enz.
van de gesneuvelde Russen die door
de Japanners begraven zijn. Journalisten
hadden gesproken van berooving van de
lijken. Dit was blijkbaar het bergen van
de voorwerpen van waarde.
Op een automobiel-tocht van Müii-
chen naar Wiesbaden zijn twee officieren
en een chauffeur op den weg bij Eichstatt
deerlijk „van de reis" gekomen. Door
den glibbcrigen toestand van den weg
slingerde de auto in een slooten't drie
tal reizigers kwam er onder te liggen.
Een der officieren is zeer ernstig ver
wond; de andere en de chauffeur kregen
lichtere kwetsure.
De Parijsche justitie houdt zich
met een proces bezig, dat vooral de
Belgen interesseert. Een tandarts staat
terecht wegens het in dienst hebben van
ongediplomeerde adsistenten. Dat blijken
evenwel Belgen te zijn, in hun land ge-
dilomeerd. De vraag is nu of die di
ploma's zulle n erkend worden.
Een sterk staaltje van dierenge-
hec'ntheid kon men deze week te Em
merik waarnemen. De wed H. kreeg
van een landbouwer uit Brasselt een
gekochte koe bezorgd. De koe, nauwe
lijks op stal, rukte zich los en verwoestte
al wat in den stal was, na de vrouw te
hebben aangevallen. Het dier draafde do
straat op in de richting van Brasselt,
doch werd op weg door een voorbijgan
ger gegrepen.
Alcoholisme en krankzinnigheid.
Yan beteokenis zijn de volgende cijfers
eener officieele statiestiek. In de Sak
sische krankzinnigen-gestichten heeft men
kunnen vaststellen dat op de 5125 man
nen en 4531 vrouwen die in 1903 zijn
opgenomen, 612 gevallen waren die
rechtstreeks aan alcoholisme waren toe
te schrijven. Natuurlijk is de alcohol in
veel grooter mate bij de krankzinnigheid
betrokken, dan reeds uit deze cijfers volgt,
want onder de 612 gevallen was er niet
éen waarbij de oorzaak moest worden
gezocht in alcohol-misbruik bij de ouders
van de patiënten. En die gevallen worden
door psychiaters beschouwd als nog
veelvuldiger dan die van krankzinnig
heid door persoonlijk drankmisbruik.
De wreede oorlog! Aan het
station van Samara nam een jong officier,
die naar het slagveld moest, van zijn
vrouw een hartroerend afscheid. Zij hing
aan zijn hals en wilde hem niet loslaten;
met geweld moest hij zich losrukken en
instappen; op dat oogenblik viel het
arme vrouwtje flauw. Daar floot de loco
motief 't was den man te machtig:
hij zeeg neer en was terstond een lijk.
Men bracht de jonge vrouw naar huis;
daar kwam zij bij doch ze bleek
krankzinnig te zijn geworden
Een kelner uit een eersterangs hotel
te Rotterdam deed bij de politie aangifte,
dat hij door twee Engelschen was opge
licht voor een bedrag van 5 pond (f 60).
De Engelschen waren bovendien volgens
hem, heimelijk en zonder de hotelreke
ning te betalen verdwenen.
De politie stelde een onderzoek in en
weldra bleek, dat er van oplichting geen
sprake was. De twee Engelschen zijn de
jockeys W. P. en S. P. In hun bezit
is een aandeel in een weddingschap
groot 25 pond sterling en van dat aan
deel, gaven zij den kelner een vijfde
deel omdat hij hen goed bediend had
en in hun geest viel. De kelner betaalde
zijn aandeel met 5 pond sterling en
ontving daarvoor behoorlijk re^u. Dat
de jockeys vertrokken zonder hotelreke
ning te betalen, was niet bijzonder
vreemd, want zij kwamen er meermalen
en rekenden dan later af.
Het onderzoek bracht verder aan het
licht, dat de jockey's naar Velp waren ver
trokken. Daarheen begaf zich op last
van den officier van justitie een inspec
teur, die door tusschcnkomst van den
burgemeester van Yelp de vreemdelingen
aanhield, en met den veldwachter hier
heen bracht. Toevalligerwijs krijgen de
jockeys to Yelp een Duitsche courant
in handen en zien daaruit dat het paard
Wear Grane, waarop hun weddingschap
staat, gewonnen heeft met een inzet
van 10 tegen 1. Him aandeel van 25
pond sterling kreeg daardoor een waarde
van f 3000, waarvan zij den kelner, die
hen van oplichting verdacht, nu f 000
uitbetalen moeten. De Engelschen zijn
dadelijk vrijgelaten, toen de zaak zich
opgehelderd had.
Een zonderling echtpaar woont te
Zuidwolde (Dr.), bekend onder den naam
van „Hendrik en Jacobje".
De man is een robuste kerel; de vrouw
een tenger sloofje, beiden in de kracht
van hun leven. Zij bewonen hun met drie
jarig kind een hol. Af en toe wordt
de vrede verstoord en dan ranselt de
man zijne vrouw, waarop deze dan met
haar kind de vlucht neemt en eenige
dagen rondzwerft, des nachts slapende
in een dennebosch. Eindelijk gevoelt
haar man zich dan al te eenzaam en
zoekt hij haar weer op; de vrede wordt
dan weer gesloten.
Herhaaldelijk is reeds getracht dit
echtpaar te helpen maar steeds te ver
geefs. Zij schijnen hun Nomadenleven
boven alles te verkiezen.
UIT DE PERS.
Het Handelsblad heeft in eenige ar
tikelen stelling genomen tegen de in
gediende wijzigingen in de Lager-Onder-
wijswet. In haar slotartikel wijst dit
blad o. a. op het groote gevaar voor
de volksontwikkeling, dat er schuilt in
de bepaling, dat bijzondere schooltjes
met 25 leerlingen in aanmerking kunnen
komen voor de rijksbijdrage, die de
kosten nagenoeg geheel dekt.
Zulke kleine sehooltjes, schrijft het
blad, ze zullen onder onze naar de gods
dienstige gezindte zoo zeer verdeelde plat
telandsbevolking als paddestoelen verrij
zon. Immers niet als bij de kweekscholen
houdt de minister ten slotte nog dekoor
den der beurs in handen. Hier staat na
drukkelijk de bijdrage wordt verleend,
als aan de voorwaarde is voldaan.
In de groote steden, waar elke groep
talrijk geuoeg is, of een of meer groote
wel ingerichte scholen in 't leven te
roepen, zullen de nieuwe bepalingen
niet zoo veel kwaad doen maar onbe
rekenbaar is de sc hade, die aan de volks
ontwikkeling zal worden toegebracht,
daar waar de school, die tot dusverre
alle dorpskinderen binnen hare muren
vereenigde en zoo in 't bezit van een
v olledige klasseverdeeling, een voldoend
aantal leerkrachten en noodige hulpmid
delen voor het onderwijs kon zijn, zal
uiteen spatten in drie of vier kleine
schooltjes, ondanks do enorme, geldver
spilling, alle even treurig bekrompen
ingericht.
Wat het lot der openbare school zal
zijn, van alle zijden leeggepompt, ook
zelfs waar de gemeentebesturenhaar wel-
gézind zijn, is gemakkelijk te bevroe
den. Nog meer dan thans zal 't platte
land onbewoonbaar worden, voor hen,
die hun kinderen wat willen laten leeren.
Over het toekennen van het jus pro
movendi aan kweekscholen is het blad
wel te spreken en het vindt het, zij het
dan ook onder voorbehoud een groote
verbetering. Toch heeft het er ernstige
bedenkingen tegen, vooral in verband
met de wijze, waarop het bedrag dei-
subsidie bepaald wordt.
Volgens den tweeden grondslag word*
aan de kweekschool eene bijdrage van
f 800 verstrekt voor elke verkregen akte
tot een getal van 12. Volgens deze rege-
liug zal dus 't lot der school, de positie
harer onderwijzers afhangen van de
uitkomsten van een examen, afgenomen
door die onderwijzers, de eerste belang
hebbenden, zeiven. Wij verdenken of
beschuldigen niemand; maar; achten
het toch in hooge mate bedenkelijk de
menscben zoo te stellen tusschen hun
beurs en hun plicht. Maar, zal men zeg
gen, het gevaar is niet groot; want bij
verschil van meening beslissen de ge
committeerden. Wie zoo redeneert, mis
kent de bedoeling der voorgestelde re
geling; de gecommitteerden zijn noodig,
maar de hoofdrol bij 't examen moet toe
bedeeld worden aan de ouderwijzers;
deze examineeren en geven iuli htingen.
Wanneer ten gevolge van een al ol
niet gegrond wantrouwen gecommit
teerden zich bij het examen te veel op
den voorgrond stelden en een goed deel
dor taak, die aan de onderwijzers toe
komt, op zich namen,, zouden alle voor
deden, die 't eiudexamen haeft boven
het staatsexamen illusoir worden.
Gaarne de verbeteringen acceptee-
rendc, die het ontwerp brengen kan, is
het blad toch niet blind voor de groote
gevaren, die er in schuilen voor de open
bare school in 't bijzonder en voor de
volksontwikkeling in het algemeen. Het
blad besluit dan ook als volgt:
De verbeteringen, die worden voor
gesteld, of die in kiem in het ontwerp
aanwezig zijn, kunnen ons niet blind
doen zijn voor het gevaar, dat de volks
ontwikkeling dreigt door de achteruit
zetting der openbare school, dat „voor
werp van de aanhoudende zorg der re-
geeriug" volgens de Grondwet; ook de
zer regeeriug, die er eene inconsequen
tie in ziet, dat het meerendeel dei-
uit de openbare kassen voor onderwijs
doeleinden beschikbaar gestelde sommen
ten goede komen aan de openbare school.
Slachtoffers der nieuwe toestanden zul
len worden niet alleen „liberalen", maar
ook talloos velen uit de minderheden, de
katholieke hier, de protestantsche ginds
de joodsche bijna overal, die de keus
zullen hebben voor hunne kinderen
tusschen eene school, waar een leer
stelling, althans kerkelijk gekleurd ouder
wijs wordt gegeven, dat zij verfoeien,
of eene stiefmoederlijk bedeelde open
bare school, misschien want niet
overal zal zij gehandhaafd kunnen blij
ven ver van hun dorp of gehacht.
Te laat zullen velen de oogen open
gaan
Ons volksonderwijs is nog op verre
na niet, wat het moest zijnhet staat
in tal van opzichten achter bij dat in
de Germaansche landen; maar wij wa
ren op den goeden weg. Verdere ver
beteringen moesten wachten, omdat er
geen geld is in de gemeentekassen. Op
's rijks schatkist bleef het oog geves
tigd; vandaar moest hulp komen.
Nu worden met milde handmillioenen
beschikbaar gesteld, maar die zullen ons
niet vooruit helpen, integendeel zij zijn
bestemd eene versnippering van krach
ten mogelijk te maken, waarbij veel van
't geen verkregen was te loor zal gaan.
Het wetje is er, liet Overijsel-wetje
om de Eerste Kamer met drie leden
vol te maken. Dan zijn er weef 50 en
het land is gered. Want met 47 gaat
liet niet. Er zijn er zelfs die erop vlas
sen dat de Hooge Raad zal zeggen bij
de eerste beslissing over de Drankwet
dat deze niet grondwettig is tot stand
gekomen, omdat de Overijsclaars er
niet bij waren. Dat moeten wij met
eerbied afwachten. "Wel hadden deze
stemmen meer er tegen geen invloed
gehad op de aanneming, maar je kunt
nooit weten wat er uit Overijsel voor
argumenten waren gekomen, die mis
schien meneer Yan den Biesen en zijn
vrienden hadden overtuigd. Yerbeeld je,
als de Hooge Raad die Drankwet eens
omvergooide, het monument van Ivuy-
per's glorie.
Maar nu is liet wetje er, en als er
genoeg over gepraat is, dan wordt het
aangenomen. Als er dan te Zwol geen
nieuwe ongelukken gebeuren, dan krij
gen we onze Overijselaars weer en
kunnen we weer voort.
Dat wetje komt zeggen dat.de gewone
wetgeving te kort schiet in gevallen als
het Overijselsche, en dat er dus een
noodw et moet komen. Dit is niet waar,
en dat zullen de juristen in de Kamer
den Premier wel duidelijk maken. Kuyper
was ergens op een Tyrolschen of Zwit-
serschen berg, toen Hoven met zijn
22 de zaal uitliepen.
Ilij had zijn staatswetten niet bij zich,
dacht, laat die Overijselaars naar dc
pomp loopen, en klom weer op een
andere berg. En er scheen bij de regce-
ring niemand thuis te wezen, die het
geval kon oplossen. De haan was van
't hok, en bij de kippen was niemand
die slag van regeeren had.
En nu zit hij met zijn wetje, dat zijn
gebrek aan regeeringszorg moet bedek
ken en de drie Overijselaars in de Kamer
helpen.
Onze antirevolutionairen houden het
komediebezoek voor zondig. Maar wat
drommel, waarom voert dan hun groote
baas zulke malle kluchten op?
Het Yolk.
Nog altijd al hebben we den be
kenden Augustusnacht van Versailles
reeds meer dan een eeuw achter ons
nog altijd heeft een adellijke naam een
groote „charme" voor velen, en hec zou
interessant zijn eens een onderzoek 111
te stellen naar het aantal malen, dat do
winkeliers beetgenomen zijn door men-
schcn, die zich ten onrechte tooiden met
een schoonklinkenden graven- of baron-
nentitel.
Zoo is dezer dagen een Brusselsche
goudsmid weer het slachtoffer geworden
van zijn al te groot vertrouwen in eon
„baron". De vorige week kwam n.l. een
persoon, zich noemende baron de Snn-
tignac, een goudsi ïidswiukel te Brussel
binnen en zocht juweelen uit ter waarde
van ruim 7000 frrancs, welke in een pakje
werden gebonden, waarop hij zijn zegel
plaatste. Intuscchen zag hij nog een
horlogeketting, die hem beviel en door
hem gekocht werd. Ilij had 5 pCt.
korting bedongen voor contante beta
ling, maar toen hij het bedrag uit zijn
brieventasch wilde halen, bleken twee
duizend francs te ontbreken. Hij legde
daarom althans zoo leek bet
het pakje, dat hij al bij zich had
gestoken, en den ketting weder op de
toonbank, en ging heen om het ont
brekende geld te halen. Maar hij bleef
weg, en toen de goudsmid, argwaan krij
gend, het verzegeld pakje opende, dat
sterk op het andere geleek, vond hij
slechts papier en kiezelsteentjes.
De goudsmid zal nu zeker wel wat
voorzichtiger worden, want't is de groote
vraag of de politie er wel in slagen zal
den gewaanden baron te vangen.
Zeker zal er niet veel kans op be
staan, indien de Belgische politie veel
agenten telt als den schrijver van on-
derstaanden sollicitatiebrief, die naar het
U. D. meldt, dezer dagen aan het hoofd
bureau van politie te Utrecht ontvan
gen is.
„Aan den Wel Edelheer
comosasers van polidie.
„Noem ik mijn X., oud 33 Jaar heb
ik de eer mijn aan te melden bij u.
Dat ik gaarne in aan raaking zou wil
len komen voor agent van polidie daar
ik zes Jaaren gediedt heb en ongehut
ben en vrij van sterken drak ben en
u E del heer comosarssers had ikgraane
dat u onderzoek naar mijn kon doen
aan den luitenand Z. en daar bij nog
van mijn gloof proodestand."
Wij kunnen uit dit korte briefje niet
opmaken, of de schrijver de trots isvan
den „luitenant" Z. noch of hij een sie
raad is voor de proo'destande" kerk, maar
zeker is het, dat hij wel weinig op zijn
strafboekje heeft staan, anders kon hij
er niet zoo beleefd om vei zoeken „in
aan raaking" te komen met de politie.
Daar hebben de meeste menscben ten
minste in den regel een broertje aan
dood, zelfs al voelen ze zich zoo „on
schuldig" als een pas geboren wichtje.
Barneveld. De pctroleumventer
J. K., alhier, wiens kleeren van liever
lede met petroleum als doorweekt wa
ren, geraakte door zijn lantaarn, die hij
's avonds op zijn borst draagt, in brand,
tengevolge waarvan hij aanstonds in
lichte laaie stond. Gelukkig slaagde men
er in hem spoedig van zijn kleeren te
ontdoen.
Toch had hij reeds ernstige brandwon
den aan hals en hoofd bekomen.
Toen onlangs, bij het nemen van het
besluit om de raadsvergaderingen met
gebed te openen, een tweetal leden zich
vau stemming hadden onthouden, wees
de voorzitter er op, dat dit ingevolge
artikel 20 van het reglement van orde
voor de raadsvergaderingen, verboden
was. Dit artikel luidde namelijk als volgt:
„Ieder aanwezig raadslid is bij hoofde
lijke stemming verplicht zijn stem uit
te brengen".
Dat hieruit nu zou volgen, dat men
zich niet bnite i stemming mocht houden,
werd door een der beide leden, hier
boven genoemd, ontkend. En 0111 nu allen
twijfel te doen ophouden, is thans besloten
art. 20 als volgt te lezen: „Ieder aan
wezig raadslid is bij hoofdei, stemming
verplicht zijn stem nit te brengen met
de woorden vóór of tegen".
Buurii. Voor lid van den gemeente
raad I vacature van Oostruin) zijn offi
cieel candidaat gesteld de heeren A. J.
Bicker Caarten, chr.-hist., antirev. en
roomsch-kath.)jhr. F. L. II. J. Bosch
van Drakestein (roomsch-kath., door de
bewoners der Lage Yuursehc); A. Hei
mans (Arbeiders] artij) en W. Heybroek
Jr., (lib.)
Blijkens een adverteutie voorkomende
in de Harde* wijker Courant zal onze
vroegere stadgenoote mej: A. Bauling
met ingang van 17 October te Harder
wijk een fröbelschool openen voor kin
deren van alle gezinden.
De cursus in Boekhouden in Ons Huis
is 1 October begonnen; terwijl voor
Engolsch zich slechts 3 leerlingen hebben
aangemeld, zoodat die cursus voorloopig
uitgesteld moet worden.
De heer R. J. Stcllinga is met ingang
van gisteren weder als adjunct-Inspec
teur van politie alhier in functie ge
treden.
Dc uitslag van de jaarlijksche afstands-
rit, gehouden door dc officieren van
het le Reg. Veldartillerie uit Amersfoort
en Utrecht had de volgende uitslag: le
prijs: jhr. B. G E, Elias, 2c. prijs: 0.
A. Prins, 3e prijs J. II. Carstensen4eprijs
M. J. Looyen.
Bij de ten Raadhuize gehouden aan
besteding voor:
lo. dc levering van gordijnen voor
het schoolgebouw in de Hellestraat, werd
ingeschreven door: firma Fortmann en
Hehenkamp, alhier, voor f 79.75; B. II.
Kuiper, id., voor f 99.50: J. A. Maarschal-
kerweerd, id., voor f 113.70; C. G. D.
Geneman te Boschkoop, voor f135; en
'2o voor de levering van kachels in
gemeld schoolgebouw door: van den
Donker, alhier, voorf 154; F. Taber-
nal, id. voor f165; C'. van Kalveen, id.,
voor f 170; Gt Blok, id., voorf 173.40.
De levering is den minsten inschrijers
gegund.
Men deelt ons mede dat het aantal
gevallen van mazelen nog steeds toe
neemt. Dat de ziekte niet altijd zoo
onschuldig is, als vele menschen wel
meenen blijkt hieruit dat het aantal
sterfgevallen ook vrij beduidend is. Een
verstandige maatregel mag het zeker
genoemd worden, dat kinderen uit huis
gezinnen waar mazelen heerscht niet op
school worden toegelaten. Wij hopen
dat onze gemeente voor verdere uibrei-
ding der ziekte bewaard zal blijven, an
ders zullen ook hier ernstige maatrege
len bijv. liet sluiten der scholen, zooals
dat in naburige gemeenten al is gebeurd,
genomen moeten worden.
Voor de toepassing der wet op de
personeele belasting is de gemeente
Amersfoort verdeeld in twee stukken,
waarvan het eene stuk is gerangschikt
in dc 5de klasse, het andere in de 8ste
klasse.
In het gedeelte 5de klasse (Amers
foort stad), vangt de belastbaarheid aan
bij eene huurwaarde van boven f75 en
houdt de aanspraak op kinderaftrek op
bij eene huurwaarde van boven f 525,
terwijl belasting van haardsteden en mo
bilair slechts verschuldigd is bij eene
huurwaarde van f 120.
In het gedeelte 8ste klasse (Amers
foort overig deel) zijn die cijfers res
pectievelijk f 37,50, f 262,50 en f 60.
Daar de vaststelling der grenzen van
die gedeeltenreedsheeftplaats gehad vóór
de invoering der wet in 1897, toen de
bouwwoede hier nog niei in al zijn he
vigheid was uitgebroken, is bij die vast
stelling niet of althans niet voldoende
rekening gehouden met den uitbouw
vooral in het Zuidwestelijk deel der stad.
Yandaar dat eenige ingezetenen, die
op of nabij „de Berg" woonden ten
vorigen jare aan den Minister van Fi
nancien een adres hebben ingediend, om
te verzoeken, dat ook hun wijk in de
5e klasse onder Amersfoort (Stad) zou
worden gerangschikt. Ongetwijfeld zul
len deze thans met voldoening vernemen,
dat bij Koninklijk Besluit aan hun ver
zoek is voldaan en dat niet ingang van
1905 o.a. alle huizen langs den ütr.
weg tot en met het hotel den Berg en
in de aangrenzende wegen (van Cam-
penlaan, Regentesselaan enz.) voor de
toepassing der personeele belasting tot
de 5de klasse zullen belmoren.
Het Nutsdepartement zal a.s. Dinsdag
18 October zijn winter-campagnceen
zeer vreedzame beginnen met een
uitvoering voor het volk. Afgaande op
het succes, dat dc zoogenaamde volks
avonden het vorige jaar gehad hebben,
twijfelen wij er volstrekt niet aan of ook
ditmaal zal het departement met een
volle zal zijn nuttig streven bekroond
zien. Ofschoon bedoeld wordt, dat vooral
zij, die weinig kunnen betalen van deze
avond zullen profiteéren, is de lezing
van dien aard, dat ook dc leden van
het Nut stellig in groote getale zullen
opkomen. Japan met lichtbeelden is zeker
actueel, terwijl ook voor voldoende af
wisseling gezorgd is door de belangelooze
medewerking van het ons gunstig be
kende Symphonie-orchest „Jubal."
Wij hopen en verwachten ook, dat
onze lezers met belangstelling kennis
genomen hebben van het belangrijk en
uitvoerig artikel uit ons vorig nummer,
dat ons van vriendelijke zijde werd toe
gezonden over de Yereeniging: „Volks
onderwijs." Moge nu die belangstelling
maar niet van platouischen aard blijven,
doch omgezet worden in daden.
Wanneer weldra het iniatiefgenomen
zal worden tot het oprichten van eene
afdeeling van Volksonderwijs, dat dan
niemand achterblijve om door aanmel
ding van het lidmaatschap blijk van
belangstelling te geven. Wij achten de
confessioneele school niet het instituut
van volksopvoeding. Integendeel. Doch
dit doet ons niet blind zijn voor het feit,
dat de aanhangers van een dergcilijke
school niet geaarzeld hebben, daarvoor
aanzienlijke geldelijke offers te brengen.
Nu de openbare school in [het ge
drang dreigt te komen, moeten ook hare
voorstanders blijk geven, dat ze-iets
er wordt maar heel weinig gevraagd
over hebben voor de school, die hen
lief is.
Bij vonnis van het Kantongerecht te
Amersfoort dd. 10 October 1904 zijn:
le. H. Yeenendaal, wonende te Amers
foort, bekeurd door den onbezoldigden
rijksveldwachter H. Bon,
2e. H. Pampers, wonende te Amers
foort, bekeurd door den onbezoldigden
rijksveldwachter II. Bon,
3e. H. Pampus, wonende te Amersfoot,
bekeurd door den rijksveldwachter C.
van Doldercn,
4e. J. dc Goede, wonende te Amers
foort, bekeurd door den rijksveldwach
ter A. Schriemer.
5e. D. van der Veen, wonende te
Stoutenburg, bekeurd door den rijks
veldwachter A. Schriemer.
6. C. Ruizendaal, wonende te Spaken
burg, bekeurd door den rijksveldwachter
C. v. Dolderen,
7e. K. de Goede, wónende te Leusden;
