Binnenland.
Stadsnieuws.
Allerlei.
het gezinsleven op deopvoeding, te
onderschatten.
Wat zouden evenwel onze z.g. „Chris
telijke" tegenstanders zeggen van de vol
gende redeneering:
„De „Christelijke" school leidt op tot
het socialisme", en als wij om deze
stelling te bewijzen, aanvoerden, wat
gebleken is, uit een enquête indertijd
door de S. D. A. P. ingesteld n.l. dat
in vergelijking het percentage van de
socialistische propagandisten, opgeleid
op de „Christelijke" school grooter is,
dan dat, afkomstig van de openbare
school.
Sterker nog, de meerderheid van het
Partijbestuur van de socialistische partij
is afkomstig van de bijzondere school.
Nu er maar op los geredeneerd en
alle andere omstandigheden, die iemand
tot de keuzo van een bepaalde politieke
partij brengen over het hoofd gezien
en klaar zijn we!
De „Christelijke' school vormt socia
listen. Let wel, w ij aanvaarden die
conclusie niet. Doch op die wijze
zou het ons gelukken kunnen een arti
kel in elkaar te zetten, zooals dit aan dn
Nieuwe Baarnsche is gelukt om eens
goed duidelijk te maken hoe slecht toch
die bijzondere scholen zijn.
liet artikel waarop wij doelden begint
aldus:
Onze lezers weten dat de antirevolu-
tionairepartij steeds heeft beweerd, dat
de Staat niet kan schoolmeesteren.
De openbare school is een onding
door het liberalisme van voor 25 jaar
uitgevonden om ons volk „liberaal"
te maken.
Mooi zoo. De staat kan n i o t school
meesteren. En wat willen de anti-revo
lutionairen dan thans? Dat de staat en
de gemeenten het bijzonder onderwijs
betalen, en zich overigens onthoude van
bemoeiingen met het gehalte van liet
onderwijs, er m. a. w. van afzien, zooals
ze dit doet bij het openbaar onderwijs
waarborgen te eischen, dat het
staats- en gemeentegeld behoorlijk be
steed wordt, voor het doel, waarvoor
het wordt gegeven, door eischen te stel
len omtrent de vakken die onderwezen
worden, omtrent de bekwaamheid der
onderwijzers, omtrent scholenbouw, om
trent de plichtsvervulling van de onder
wijzers.
Want, niet waar, wanneer staat en
gemeente het bijzonder onderwijs onge
veer geheel bekostigen dan zullen we
het eigenaardig verschijnsel krijgen, dat
de onderwijzers, die dan eigenlijk staats-
of gemeenteambtenaren geworden zijn,
buiten de controle vallen van bet lichaam
dat hen betaalt.
Zoo'n gevleugeld woord: „de Staat
kan niet schoolmeesteren" is een koste
lijke uitvinding.
Dat onze tegenstanders de openbare
school een onding viuden, we vergeven
het hun.
Maar te durven beweren, dat die door
het liberalisme van voor 25 jaar is uit
gevonden met het vooropgezet doel ons
volk liberaal te maken is van vrijzinni
gen kant nooit beweerd en is ook in
flagranten strijd met de waarheid. Ieder
paedagoog zal het afkeuren indien de
school misbruikt wordt tot de propaganda
voor een of andere partij. Had nu de
N. B. alleen gezegd, dat dit b.v. in
hare oogen het onvermijdelijke gevolg
moest zijn van het systeem van neutra
liteit, er "ware te redeneeren geweest,
maar zonder bewijs, een dergelijke ver
dachtmaking de wereld in te slingeren,
dat is ergelijk.
Laten we hier even wijzen op het
getrokken, en legde het heel voorzich
tig over de voeten van Norine. Hij plukte
een varenblad en gebruikte het alswaaier,
om de vliegen te verhinderen het meisje
in baar slaap te storen.
Hij had druk werk. De muggen uit
de rivier, door het warme weer plaag-
achtig gestemd, vlogen steeds rondom
haar met hun eentoonig gegons, en
trachtten voortdurend zich neder te zet
ten, nu eens op de armen, dan weer
op den bals, of op de rood bruine wan
gen van het jonge meisje. Yan tijd tot
tijd hield onze jonge vriend op, om in
stille bewondering te staren op Norine,
die in bare half vrouwelijke ontwikke
ling, er waarlijk allerliefst uitzag. De
dansende muggen schenen met opzet
te gaan zitten op de teederste plekjes
van de slaapster, als om de aandacht te
vestigen op de verschillende schoonhe
den van deze meisjes gestalte, reeds bij
na tot vrouw ontwikkeld. Zij beroer
den met hunne donkere vleugels, de
oogleden met hun lange wimpers, de
bloote door de zon verbrande armen,
de blanke nog maar half gevormde borst,
die men door het slecht dichtgemaakte
hemd bespeuren kon. In den kring,
waarin Bigarreau tot nu toe verkeerd
had, had hij onthouding noch eerbaar
heid geleerd.
Wordt vervolgd).
sprekende feit, dat aan do openbare
scholen te Amersfoort en omgeving tal
van Roomscli-katholieke onderwijzers en
onderwijzeressen werkzaam zijn, die dan
toch niet het minste bezwaar hebben
hunne krachten met ambitie te wijden
aandie verderfelijke liberalistische school;
danzijn dit ofzeeronnoozele halzen of de
bewering dat lint vooropgezette doel
van de openbare school is, het volk te
liberaliseeren raakt kant noch wal.
En wat te denken van een liberale
gemeenteraad, die het volk wil libera
liseeren door roomsch-katholiekc en ook
door antirevolutionaire onderwijzers!
Dom volkje toch die vrijzinnigen om
zoo bun eigen glazen in te gooien!
Wat hier in Amersfoort e. o. het geval
is, kan men in alle plaatsen, waar een
vrijzinnige gemeenteraad is opmerken:
er wordt bij benoeming en bij het onder
wijs in den regel er zijn natuurlijk
ongunstige uitzonderingen op den
godsdienst weinig gelet.
En hoe gaat het in de openbare scholen
in Limburg b.v.?
Daar bijna uitsluitend roomscli-katho-
lieke onderwijzers.
Die moeten dan toch ook dat gehate
„neutrale" onderwijs geven, dat volgens
onzen anti-revolutionaire perscollega zulke
bedroevend slechte vruchten afwerpt. Te
onderstellen, dat daar niet-neutraal on
derwijs gegeven wordt, om den eigen
lijk oujuisten term maar eens over te
nemen, dat ware beleedigend, want dat
zou ongehoorzaamheid aan 's lands w et-
ten onderstellen.
Nadat de Nieuwe Baarnsche een re
laas gegeven heeft van de zonden, waar
van <le Amsterdamsche schooljeugd
zich schuldig maakt (de gegevens zijn
ontleend aan de klachten van eenige
hoofden van openbare scholen) besluit,
dit orgaan zijn waardig artikel aldus:
„Het eenige geneesmiddel dat wij te
gen het kwaad weten is, dat de school
aan de ouders kome. Laat die er voor
betalen, laat die de onderwijzers kiezen,
en laat de onvermogende uit de Rijks
kas worden geholpen. Maak de school
vrij, en laat het oude systeem varen.
Daar heeft het liberalisme ons land
een zeer slechten dienst mee bewezen;
het heeft een deel van ons volk met
die school in de diepste ellende ge
holpen, en nu nog houdt het, zooveel
het kan, de opkomst der vrije school
tegen, en houdt maar koppig vol, dat
de openbare school de eenig goede is.
Welnu, men kent den boom aan zijne
vrucht.
In de hoofdstad de rijks worden dan
nu reeds de vruchten geplukt en men
roept dat detocstand daar onhoudbaar is.
Wc hebben dat reeds jaren lang zien
aankomen; het kon niet anders; de „neu
trale" school moest wel zulke vruchten
afwerpen.
Zullen dan nu|cindelijk de oogen open
gaan?"
Yan ganscher harte hopen wij dat de
oogen opengaan, vooral voor de eenzij
dige voorlichting van sommige antire
volutionaire organen.
De Nederlandsche minister van bui-
tenlandsche zaken heeft aan de Kamer
medegedeeld, dat hij den consul-gene
raal in Transvaal liever in Johannesburg
dan in Pretoria zou vestigen, omdat in
Pretoria een consul in de verleiding zou
kunnen komen om het oor te leenen
aan gevaarlijke politieke inblazingen van
niet-Engelsche zijde.
Daarover zegt de Transvaalsche I olk-
slem.
„'t Doet ons leed dat juist een Ne-
derlandsch bewindsman met een soort
gelijk waardeloos, ja zelfs onzinnig argu
ment voor den dag kwam; want het
feit dat hij een volk vertegenwoordigt
dat zoo innig diep gevoeld heeft voor
de Boeren, heeft bij verscheiden onzer
Engelsche vrienden, die niet weten
welke beteekenis in Nederland wordt
gehecht aan 't geen baron van Lyndcn
zegt, aan die ministerieele verdachtnia-
kerij meer gewicht doen hechten dan 't
incident verdiende.
Men vertelt in Nederland onderstaand
verhaal dat, voor wie zijn menschen kent,
helaas niet onwaarschijnlijk klinkt:
Tijdens de bijzetting van het lijk van
Paul Kruger op het kerkhof bij Den
Haag, werd president Steyn als volgt
aangesproken door een hem onbekend
heer: „De Vrijstaters hadden zich toch
wel buiten den oorlog kunnen houden,
niet waar?"
„Ja", antwoordde presidentSteijn,
„als wij ons woord gebroken hadden."
En hiermede brak deze zich omdraaiend,
het gesprek af.
De onbekende lieer was baron van
Lynden, thans Nederlandseh minister
van buitenlandsche zaken!"
Mocht ik de vorige week een adver
tentie opnemen, die de nieuwe drankwet
min of meer bespottelijk maakte, thans
deelt de P. D. C. 't volgende mee om
trent de wijze, waarop deze wet reeds
heeft gewerkt.
„Gisteren zou te Winschoten in het
hotel Yrijheid een veiling plaats hebben
van compost en gier van wege de ge
meente. De nieuwe drankwet is hier
reeds in toepassing gebracht. De ho
telier was ingelicht en weigerde de
veiling tenzij tegen zaalhuur. Hem
werd daarvoor f 10 toegezegd.
Yolgens art. 15m I van de nieuwe
drankwet mag toch tijdens een verkoo-
ping, verhuring of verpachting, alsmede
twee uren voor het begin en twee uren
na den afloop geen sterke drank in het
lokaal verkocht worden.
En 't ging er leuk toe. „'n Glasje
klaore, Rieks!" „'n Glasje fladerac."
En dan de kastelein: „'k mug 't nait
verkoopen!"
Daar is heel wat koffie naar binnen
gewerkt."
Nu, ze kregen ten minste watbinnen,
en kwamen er heel wat beter af, dan
de oogenschijnlijk zoo gezegende sla
gersknecht te Rotterdam, die dezer du-
gen[vaderw,erd;van een drieling. Als eerste
gevolg nu van die overrijke vadervreugde
is hij broodeloos op straat gekomen.
In een krantenbericht toch werd ver
meld, dat hij slechts acht gulden ver
diende en toen zijn patroon, bij wien hij
elf jaren had gediend, dat las, stoof deze
woedend op: „zie jij met je drieling dan
maar, dat je 't bij een ander beter krijgt"
De knecht zoekt nu per advertentie
dien „ander".
't Is te hopen, dat hij hem gauw
vindt, en dat zijn nieuwe patroon wat
minder barsch optreedt dan zijn „ouwe
baas." Standjes zijn anders tegenwoordig
aan de orde van den dag. Zoo deelt de
„Volksonderwijzer" het volgend briefje
mee, door een onderwijzer ontvangen,
nadat hij een kind naar huis had ge
zonden om zich te laten reinigen:
„de beest die anna op haar hooft
heeft die moet de meester van baai-
hooft maar af allen opvrecten danzalhij
zijn maag niet overlaaien.
die liet u u schrijf is haar moeder,
vrouw B."
Die „vrouw B." schijnt nog zoo heel
min niet te wezen, maar in elk geval
trekt ze beter partij voor haar eigen
kind dan sommige „moderne" moeders,
't Yolgende „wiegeliedje voor de 20e
eeuw" moge dit illustreeren:
„Slaap, kindje, slaap!
Wij hebben noch koe noch schaap.
Je drinkt gesteriliseerde melk,
Ze zeggen die is goed voor elk
Slaap, kindje, slaap!
Slaap, kindje, wees zoet!
Je moeder, die meent het goed.
Die is naar een vergadering,
Ze is lid van een vereeniging
Voor 't Stemrecht van de vrouw -
Zij heeft geen tijd voor jou.
Slaap, kindje, gerust!
Ik heb je in slaap gesust.
Ik gaf je een dotje in den mond,
Een dropje slaapstroop is gezond,
Slaap, kindje, gerust!
Slaap, kinde, slaap!
Ik waak bij 't arme schaap.
Als moeder t'huis komt in den nacht,
Houd ik bij 't wiegje trouw de wacht
Slaap, kindje, slaap!
Kaaflsverslag.
Vergadering van den Raad der ge
meente Amersfoort op Dinsdag den
25 October 190-1 des nam. 1 uur.
De Voorzitter Jhr. J. W. A. Barch-
man Wuytiers opent ten l'/i de verga
dering, die werd bijgewoond door 15
leden en deelt mede, dat Mr. J. C. II.
Prikken bericht van verhindering heeft
gezonden. Zonder kennisgeving afwezig
de Heer Veis Heyn.
De Secretaris Jhr. Mr. B. W. Th.
Sandberg leest de notulen der vergade
ring van 19. October j.l., die ongewijzigd
worden vastgesteld.
Ingekomen zijn
1° Van den Minister van Binncnland-
schc Zaken de goedkeuring van het
besluit tot benoeming van den beer A.
Winter tot tijdelijk leeraar aan het
gymnasium en de II. B. S.
2° Het rapport der afdeelingcn inzake
de verordening op het ledigen van pri-
vaatputten en de invordering van rechten.
3° Van B. en V. de machtiging tot
aanschaffing van eene pneumatische in
richting. Wordt z. d. en z. h. sL verleerd.
4" Rapport der afdeelingen inzake
huur Koningspoort wordt ingetrokken,
daar belanghebbende de aanvrage heeft
ingetrokken.
5° Missive van het bestuurderAmersf.
Industrie- en huishoudschool om f1750
subsidie.
Aan B. en W. om advies.
6° Verzoek van den heer J. C. Snouck,
gymnastiekleeraar tot bruikleen van een
lokaal der openbare lagere school.
7" Aanvrage van den onderwijzer L.
A. Slot, om verlof tot 1 Aug. 1905.
Na spoedeiscbend verklaard te zijn, wordt
het besluit door den Secretaris voor
gelezen.
De tijdelijke vervanging wordt door
belanghebbende betaald.
Het verlof wordt z. d. en z. h. st.
verleend.
Alsnu komt de agenda aan de beurt.
Punt 1. Benoeming van een onder
wijzer aan de O. L. School 3e soort
(Beekstraat).
De heer Gerritsen zou B. en W.
inlichtingen willen vragen omtrent de
bekende circulaire aan de leden. No. 1
der voordracht is in 't bezit der lioofd-
acte en spreker zou de benoeming van
een ander om f 125.uit te winnen
betreuren. De beste onderwijskrachten
blijven dan van de school weg en de
school aan de Beekstraat heeft ze juist
noodig. Nos. 2, 3 en 4 kunnen ook
binnenkort de hoofdacte behalen.
Spreker geeft op deze gronden den
raad in overweging zich te houden aan
de adviezen van de autoriteiten en het
Hoofd der school.
Weth. Celosse is het met deze
beschouwingen geheel eens. Spreker
vindt de benoeming van een onderwijzer
met hoofdacte meer waarborg. Daar de
schoolopziener er prijs op stelt, hebben
B. en \V. geen bezwaar hieraan te vol
doen. De Raad heeft nu keuze.
Waarna tot stemming wordt overgegaan.
Op den heer Noorderbos worden 9,
IJdens, 4 en Bos, 2 stemmen uitgebi acht,
zoodat benoemd is de heer C. Noorder
bos te Haarlemmermeer.
Punt 2. Benoeming van een lid der
Commissie van Toezicht op het Middel
baar onderwijs.
De heer H. P. van den Ham van
Ileijst, wordt benoemd met 12 stemmen,
tegen 1 op den Heer J. L. van der Moer,
terwijl er 2 in blanco waren.
Punt 3. Voorstel tot verhooging dei-
toelage voor den Concierge van het
Raadhuis voor schoonmaak en schoon-
maakbehoeften.
Z. d. en z. b. st. wordt deze toelage
van f 150 gebracht op f 250.
Punt 4. Begrooting der gezondheids
commissie.
Mr. Ileyligers merkt op dat de
f 400 uitgetrokken voor woningonderzoek,
niet meer door de gezondheidscommissie
aan de sub-commissies worden uitbetaald,
maar thans door B. enW. Spreker vindt-
hierin eene verbetering der administratie.
De gezondheidscommissie vindt dit ech
ter een openlijk bewijs van wantrouwen.
De Voorzitter merkt op, dat op de
begrooting de f-100 als nieuwe post is
uitgetrokken. Spreker gelooft niet van
eenig wantrouwen der afdeelingen. B. en
W. hebben door de nieuwe rubriek ver
deeling van cijfers gekregen.
Mr. Ileyligers verklaart, dat de ge
zondheidscommissie steeds heeft uitbe
taald en verantwoord. Hetgeen niet
besteed werd, strekte in mindering dei-
toelage. Spreker echter heeft er niets
tegen.
De lieer Plomp deelt mede,dat het
door hem -werd voorgesteld. Als een be
wijs van wantrouwen moet dit niet wor
den opgevat. De begrooting moet zijn
ingedeeld.
Mr. Ileyligers is 't aangenaam dit
te hooren.
Z. h. st. vastgesteld op f 1350 zoo aan
ontvangsten als uitgaven.
De lieer Veis Heyn komt ter ver
gadering.
Punt 5. Request van den Havenmees
ter om verhooging van jaarwedde.
Z. d. of z. h. st. voor kennisgeving
aangenomen.
Punt 6. Voorstel met ontwerp-besluit
tot opheffing der betrekking van opzich
ter over liet lossen buiten de Kleine
Koppel enz.
Z d. of z. h. st. wordt besloten
den heer L. Kames thans gratis te laten
wonen aan de Koppelpoort.
P u n t 7. \oorstel tot verhooging van
de Jaarwedde van den lsten gemeente
opzichter (niet wijziging). De wijziging
houdt in de jaarwedde thans met f 100
te verhoogen.
De heer Van Esveld acht thans
het oogenblik niet gekomen voor tracto-
mentsverhooging. Den opzichter zou
spreker het gaarne gunnen. Waar we
de burgerij hoogcre lasten laten dragen,
daar kunnen we nu geen tractementen
verhoogen. Spreker vindt de motieven
min of meer gezocht, namelijk het motief
innen van f 200 en dat van de werk
zaamheden.
Dit jaar is er geen werk voor de ge
meente voorgesteld. Het is slechts het
opzicht houden over straten enz. Spreker
verklaart dan ook niet met grond zijn
stem te kunnen verleenen.
Weth. Visser zegt, dat de vorig
spreker niet goed op de hoogte is va
de vereisehte werkzaamheden. Er is vei
werk bijgekomen. De opzichter is va
den morgen tot den avond werkzaam
dikwijls is hij ook buiten de gemeent
(jaagpad) werkzaam. Hij geniet teven
vrije woning in de Koestraat, maar moe
daarvoor toezicht houden en schoonma
ken. Hij heeft thans 30 jaar trouwei
dienst. Het tractement is niet te hoog
maar lager dan in de andere gemeentel
van dezelfde grootte.
De 2e opzichter moet de gelden innei
en vele andere werkzaamheden verrich
ten. Het innen der gelden bedraagt nie
200 maar f 600. Spreker wenscht hen
f 1000 tractement te geven. Op den duur
moet men er toch toe overgaan.
De Voorzitter heeft den vorigen
spreker niet in de rede willen vallen,
maar op 't oogenblik is alleen de jaar
wedde van den len opzichter aan de orde.
De heer Van Esveld is niet vol
daan door het antwoord van Weth.
Visser. Het tractement is vóór 3 jaar
vastgesteld.
Na de herziening mocht hij geen par
ticulier werk meer verrichten. Er zijn
rijwielen aangeschaft.
Wet h. Ce losse vindt dat alle ambte
naren behoorlijk gesalarieerd moeten
worden.
De heer Van Esveld vraagt waar
uit blijkt, dat de ambtenaren niet behoor
lijk bezoldigd worden. Hij noemt een
kort voorbeeld. Een ambtenaar ging naar
eene betere plaats en kwam na verloop
van 8 dagen terug.
Weth. C'elosse vermoedt dat de heer
\an Esveld de motieven niet weet, trou
wens dit voorbeeld is buiten de zaak.
De heer Jorissen merkt op, dat
beide sprekers do verhooging gaarne
geven. Spreker gelooft, dat we niet
moeten bezuinigen op tractementen,
maar wel op andere niet noodzakelijke
dingen.
In stemming gebracht wordt het voor
stel f 100 verhooging aangenomen met
15 stemmen tegen 1, die van den heer
Van Esveld.
Punt 8. Voorstel tot verhooging van
de jaarwedde van den 2en Gem.-opzich-
ter (met wijziging).
Wordt z. d. of z. li. st. verhoogd met
f 100.—
Punt 9. Begrooting van het Burg.
Armbestuur voor 1905 met ontwerp
besluit tot toekenning van subsidie.
Wordt z. d. of z. h. st. vastgesteld
op f 11S07.68
Pu ut 10. Begrooting van het Bur
gerweeshuis voor 1905.
Z. d. of z. h. st. vastgesteld. De cij
fers werden niet genoemd.
Punt 11. ld. der dd. Schutterij.
Z. d. of Z h.st. vastgesteld op f 1056.25
aan ontvangsten en uitgaven.
Punt 12. Voorstel tot verhooging van
het subsidie aan de muziekvereeniging
(met wijziging).
De lieer Plomp vindt dit weelde
uitgaven, nij ontkent niet, dat ze genot
verschaffen. Uitbreiding van concerten
is niet noodzakelijk. Spreker vindt, dat
het subsidie niet liooger dan verleden
jaar moet gegeven worden.
De heer Hamers, sluit zich met het
oog op de financiën der gemeecte bij
het gesprokene van den heer Plomp aan.
De lieer Gerritsen gaat gaarne
mede met het voorstel van B. en W.
in strijd met de beide vorige sprekers.
Muziek voedt op. Spreker zou het niet
verleenen van het subsidie betreuren.
Het volk stelt hoogen prijs op de
concerten.
De heer van Esveld, is sterk voor
het voorstel van B. en W.
Het is eene uitgave, waarvoor de bur
gerij genot heeft. Hoeveel te meer uit
voeringen er gegeven worden des te
beter voor het volk.
De heer KI eb er, vereenigt zich
met het geen de vorige spreker zegt.
Spreker vindt 't eene gelegenheid om
aan de menschen genot te verschaffen.
De lieer Veis Heyn zal zijne stem
tegen het voorstel motiveeren. Er zijn
gelegenheden genoeg om goede mu
ziek te hooren.
Mr. Hevligers zegt dat we voor het
subsidie ook dubbele concerten krijgen
en zal van harte voor het voorstel van
B. en W. stemmen.
Weth. Visser vindt het een raar
verschijnsel, dat de heer van Esveld,
die zoo tegen de verhooging van het
tractement der opzichters was, nu zoo
voor het subsidie der muziekvereeniging
is. Het gevolg van het subsidie zal zijn
verplichte concerten op de verjaardagen
van H. M. de Kon-ngin en Koningin-
Moeder. Wanneer we andere muziek-
vereenigingen moeten laten komen, zul
len we inecr moeten betalen. Het zal
verstandig zijn het voorstel van B. en
W. aan te nemen.
Het voorstel van B. en W. verhoo-
liing tot f 200 werd aangenomen met
11 tegen 5 stemmen, die van de hee-
