n Binnenland. Allerlei» als onmisbaar voor een goede opvoeding. Maaralleen nog voor jongens. Velen in den lande, in het bijzon der uit de volksklasse, zijn tegen gym nastiek en spel voor meisjes. Men vindt het overbodige, soms zelfs onzedelijke kunstenmakerij en dezelfde opvatting die de vrouw uit de volksklasse wel haar straat doet schrobben, maar water en zeep als een onreine aanraking verre houdt van .111e lichaamsdcelen door kleeding bedekt, is ook hier van oordeel dat een fatsoen lijk man's dochter in haar vrijen tijd rustig moet zitten en kousen breien, desnoods op een warme stoof. Toch is ons land hier niet in die mate achterlijk als wel eens beweerd wordt. Tot in 1895 bestond de gymna stiek als verplicht leervak voor meisjes slechts in Frankrijk en Italië. Alvorens ons onderwerp te vervolgen moeten wij er nog eens nadrukkelijk aan herinneren dat gymnastiek en open lucht-spel uict in de eerste plaats midde len ziju tot herstel, maar hoofdzake lijk voorbehoedmiddelen. Zij voor kom on eenzijdige of belemmerde ont wikkeling van het opgroeiend geslacht de bron van veel zwakte en gesukkel in het volgend leven. Nu is bet vreemd dat dit algemeen ingezien wordt voor zooverre de jongens betreft, maar niet wat de meisjes aan gaat. Als het maatschappelijk leven, zouder bijzondere voorzorgen bij de op voeding, reeds schadelijk werkt op de ontwikkeling der jongens tot mannen, tot een krachtig volk, dan moet dit in nog grooter mate het geval zijn bij de meisjes, die eenmaal van dat volk de moeders zullen zijn. Is een krachtig volk op den duur bestaanbaar zonder gezonde en sterke moeders? Slechts domheid kan daarop niet be vestigend antwoorden. Maar juist die domheid is ook hier de aartsvijand van den mensch. Tegen dien vijand en zijn makkers kortzichtigheid en zorgeloosheid hebben de hygiënisten der practijk zwaarder strijd te voeren dan tegen de micro-organismen. Of het vrouwelijk geslacht van onze eenzijdige opvoeding en het moderne stadsleven de invloeden gevoelt, toont ons het spreekuur van schier eiken ge neesheer. Op dat algemeen vrouwen- gesukkel heeft zich zelfs deels de on juiste meening gegrondvest, dat het vrouwelijk geslacht het zwakke geslacht is. Slechts onder de cultuurvolken wordt het moederschap een der meest nor male, logische natuur verschijnselen - soms als iets physick-ernstigs of gevaar lijks beschouwd. De grondoorzaken voor deze toestan den en oordeelvellingen zijn te zoeken in de verwaarloosde opvoeding, de een zijdige levenswijze, de ondoelmatigheid, in één woord die, op schier elk gebied, het leven van meisjes en vrouwen ge durende eeuwen heeft beheerscht. Zoo is een hygiënische, lichamelijke opvoeding voor meisjes niet alleen even noodzakelijk als voor jongens, maar in het bijzonder, gebiedend noodzakelijk. Want juist liet opgroeiend vrouwelijk geslacht vertoont bijzondere vatbaarheid voor iuggegraatsveikroniming,blcekzucht en bloedarmoede. De scoliosc, zijdolingsche verkrom ming van de ruggegraat, kan voor een goed deel op rekening van het lang durig zitten aan één stuk in de school ging hij naar zijuc plaats terug, om het licht dicht bij de schrijvende hand des konings te houden. Woord voor woord las hij op het witte vel papier, een hard, een zeer hard vonnis streng, langdurig arrest- degradatieverwijdering van het hof, en.... hot licht beefde plotseling in de hand van de page „tot nader orde overgave van den degen wat hem zijn wapen ontnomen, omdat hij een ijdele vrouw haar oorvijg terugbe taald had?... Zijn gemoed kwam in opstand, snel, tot het uiterste besloten, houdt George het licht schuin, en laat een druppel hcete was op de hand van den doorluchtigen schrijver nedervallen. Jeróme slaakt een kreet van schrik en woede tevens; zijn pen krast over het papier en haalt onwillekeurig een dikke streep door het geschrevene. Doodelijke stilte. „Dat heeft hij gedaan expres!" Jeróme Napoleon zegt dit met op elkan der geklemde tanden, keert zich op zijn stoel om, en vestigt een doorborenden blik op het kalnie, bloeiende gelaat van den knaap. George kijkt hem onverschrokken aan. -Ja, Sire!" „Oui?De koning steekt het hoofd vooruit, als heeft hij niet goed verstaan. „Oui!?" herhaalt hij ten hoogste verbaasd, „is hij dol?!..." .Moedig, vastberaden richt de zoon van deu Duitschen officier zich in de hoogte: „Neen, Sire, maar ik zou het geworden zijn, als ik wegens ecne on schuldige wraakoefening getuchtigd werd als een eerlooze knaap. Vergeef rnij, banken worden gesteld. Weliswaar worden gevallen waargenomen die aan andere oorzaken toe te schrijven zijn, kleeding, pianokrukken, handwerken, breikousen en romanwoede dragen, ook buiten de school, hot noodigc bij, maar het staat vast, dat het aantal gevallen van scoliose sterk toeneemt gedurende de school jaren. Dikwijls wordt een beginnende scheef heid niet ontdekt of van weining bctee- keuis beschouwd. Door een soms luchtig, soms knorrig: „nou ja, ze mot ook beter recht zitten"! toont men zijn onbekendheid met de oorzaken en mogelijk gevolgen van het beginnend euvel, dat nu onge merkt en ongestoord in omvang toeneemt. Op een gegeven oogcnblik blijkt het dan onherstelbaar te zijn geworden en nie mand uit de omgeving blijkt dan ver moed te hebben dat zoo'n kleinigheid in staat zou kunnen zijn later het geluk met het vervullen van elke belangrijke levenstaak buiten te sluiten. Uitgebreide, nauwkeurige onderzoe kingen hebben aangetoond dat soms tot 70 °/0 van alle schoolkinderen teekenen van beginnende scheefheid vertoont, ouder wie de meerderheid meisjes: gevallen van scoliose m. Guillaume vond onder 218 156 tege i 62 Key 229 189 40 Külliken 721 577 144 Roth 200 183 17 Wildbcrgen 120 101 7) 19 Behrend 896 773 123 Idams 173 151 22 Schulthctz 423 358 65 Eulcnburg 300 261 39 Derhalve ongeveer 84 meisjes, of op 1 jongen 5 a G meisjes. In verband met deze cijfers zij het veroorloofd hier nog eens te herinneren aan de woorden van on/en grootcn gynaecoloog prof. llector Ircub: „dat een groot deel van het tegenwoordig opgroeiend vrouwelijk geslacht niet in staat is den romp in behoorlijk evenwicht op het bekken te houden"*J. Het gaat bij onze eenzijdige, bekrom pen, verwaarloosde meisjes-opvoeding om grooter belangen dan een meer of minder goed figuur, een schoone houding, een „elegante démarche" Onze meisjes zitten te veel en te lang aanéén. De zetel, zij dit stoel, bank, of pianokruk, belemmert dien ten gevolge ademhaling, bloedsomloop en stofwisse ling; het werkt in hooge mate vermoei end cn verslappend op den rug. Gees telijke oververmoeidheid, ligging van boekof schrift, belichting van deze en van het handwerk, ziju de bijkomende on gunstige invloeden. Ten onrechte wordt zitten wel eens in dezelfde mate een onschadelijke hou ding beschouwd als bij voorbeeld het liggen. Volgens prof. Nuszbauin houdt het langdurig zitten der kinderen het bloed uit de aderen eu maakt de been deren en spieren slap cn week. Prof. Lorenz verklaart het voor sommige Een waardig complement met dit oordeel over onze lichanielijk slap opgroeiende meisjes vormt de kenschetsende, gegronde beschuldiging door den bekenden psychiater prof. dr. <3. Winkier tegeu de intellectueele vorming der opgroeiende jongens dooroüze gymnasia en boogere burgerscholen: ,,zij kweeken een zonderling versteend geslacht van mensehen Sire, maar ik heb het bevelschrift ge lezen en begrijp daaruit, dat ik öf val- schelijk aangeklaagd ben, óf dat Mon seigneur in het geheel niet gehoord heeft, aan welk vergrijp ik mij schuldig gemaakt heb." Zoo had nog nooit iemand tegen den broeder des grooten keizers durven spreken. Stom van verbazing neemt hij den stoutmoedigen spreker, den kleinen page met het geestig, eerlijk, lachende gelaat van het hoofd tot de voeten op. „Kapporteere hij ons het voorval!" beveelt hij kortweg. Het gelaat van George klaart op; hij dankt met ee buiging, en begint onver schrokken met den hem eigenen humor het tooneeltje te schilderen, dat madame la duchesse tot onvrijwillige deelgenoote aan het geïmproviseerde bombardement heeft gemaakt. Reeds beginnen de mond hoeken van zijne Doorluchtige Hoogheid verraderlijk te trekken; vroolijkhcid en verbazing wisselen zich op zijn bleek gelaat af toen echter de page op geestige wijze een komische beschrijving geeft van de hertogin, die met haar be dorven coiffure, in woede ontstoken over den gevallen Frans heen op hem los stormend haar toorn in klappen lucht geeft en toen hij daarna het pantof felgeheim verraadt cn zijn goed bei ekende wraak open en eerlijk opbiecht, barst Jeróme in een luid en hartelijk lachen uit, en amuseert zich zóo kostelijk dat de tranen hem over de wangen loopen. „Madame la duchesse! ei, ei, die ijdeltuit! neen, dat had zij hem na tuurlijk niet vertelt, maar weenend van kwaadheid had ze den page aangeklaagd, en een misbaar gemaakt, alsof hij min- zwalcte-toestanden als de meest inspan nende li ch aa uisho udi ng. \l'le niet sterke meisjes dragen, in het tijdperk van den krachtigsten groei, vaak viermaal daags zware pakken leer boeken van huis naar school en omge keerd. Uit aanweudsel geschied dit een zijdig of steeds op den rechter- of wel op den linker heup, soms ook altijd in de rechter of in de linker hand. Zoo is viermaal daags dc houding gedurende oen regelmatig wederkeerenden loop, stelselmatig in éen of anderen zin niet syinetrisch. Ien slotte niet altijd een doelmatige kleeding, waarbij soms klemmende kousc- handen cn corset cache misère voor later tot in de gymnastiekzaal worden aangehouden. De vraag is, wat vooreerst aan het hoofdeuvel te doen? In de eerste plaats thuis en op school zorgdragen dat het meisje niet. te lang aanéén zit, dat de belichting gunstig cn voldoende sterk zij, dat de hoogte van den zetel en de ligging van boek of handwerk op tafel of bank in overeenstemming zijn met dc lichaamsgrootc. Daarom kunnen on voldoend belichte schoollokalen en slechte schoolbanken zooveel kwaad stichten. Elke oefening of bezigheid in zittende houding mag bij uiet krachtige, sterk groeiende meisjes hoogstens een drie kwartier duren zonder afwisseling door beweging, spel of eenige eenvoudige gymnastische bewegingen, die dc een zijdige houdmg en inspanning van be paalde spiergroepen als 't ware com- penseeren. Op school is een enkel uur gymnastiek per week van nul en geenev waarde, in dien de gewone toestand is uren en uren aanéén, 's morgens cn 's middags, stil in de banken zitten: dat zijn offici- eele uitnoodigingen aan scoliose, bloed armoede cn bleekzucht om binnen te treden, zonder zich te storen aan dat uurtje gymnastiek op het tableau en dc mooie gymnastiekzaal. Flier is, bij wat belangstelling en goe den wil, niet te. veel gevergd om de lesuren te verkorten en beu met bewe ging, spel of gymnastische oefeningen af te wisselen. De meeste onderwijzers zullen, na voorlichting van hun collega in de gymnastiek, spoedig in staat zijn, om in de klasse, naast dc banken, eenige eenvoudige bewegingen te doen uitvoeren, die telkens de schadelijke gevolgen van het voorafgaand zitten opheffen en op die wijze mede te werken tot een taak waartoe de gymnastiek-ondcrwijzer alleen met het hem karig en zuchtend toege meten uurtje gymnastiek, nooit in staat zal zijn. Het is hier anders de geleerd heid die de gezondheid bedriegt. De school kan, als zij ernstig wil, hier veel voorkomen. Het is haar plicht, waar geconstateerd is dat juist in dc schooljaren de gevallen van scoliosc zoo toenemen. Dc gymnastiekleeraar behoort zijn bijzondere aandacht op de eerste verschijnselen van scheefheid gevestigd te houden en daarvan dadelijk kennis te geven. Hij is op onze scholen daar voor de aangewezen autoriteit. Maar om zich van die plicht naar bchooren te kunnen kwijten moét hij medewerking ondervinden van onderwijzers en ouders. Men is soms nog wrat al te vlug met het verleenen van vrijstelling voor gym nastiek. Deze behooren bijzondere gevallen uitgezonderd slechts voor stens een aanslag op haar leven ge daan had!" Een oogenblik kijkt de koning na denkend voor zich. liij heeft zich lieden aan tafel bijzonder goed geamuseerd, en de ontdekking gedaan, dat de kleine Marquise de II. bepaald zeldzaam schit terende oogen, cn een bijna nog kleineren voet dan de hertogin heeft, en dat deze er toch erg leelijk uitzag, toen zij door het accident overvallen werdzij was ecne tirannieke, grillige en driftige vrouw dat gaf stof tot nadenken Jeróme staart op het doorgehaalde bevelschrift, en plotseling begint hij weer luidkeels te lachen. „Hij heeft moed, mon petit hij bevalt ons, en zijn confidences zijn ons nieuw. Ehbien! hij is een gelukskind; wij hebben vau daag onze bonne humeur, en amuseerden ons over zijn schelmstuk. Hij heeft ons verklapt dat Madame la duchesse te nauwe schoentjes draagt, charmantzal ons gelegenheid tot veel pret geven. Laat hij voor ditmaal zonder punition heengaan, cn neme hij den kandelaar daar mede en souvenir; er mocht eens een ander komen, die even moedig was, ons de hand te bles- se-ren, en een tweede maal mochten wij eens minder goed getafeld hebben. Hij ga nu heen, monsieur George, en hoort* hij nog dit: Hij heeft zich jvoor een soufHct eener schoone hand gewroken als een ba;baar Wij zouden in zijne plaats hebben embrassé la belle als onze revanche voila het onderscheid tus- schen een Duitschen page en een Fransch edelman ha ha ha! bepaalden tijd gegeven tc worden en op advies van den dokter. Gymnastiek moet op alle meisjes scholen verplicht leervak zijn voor alle klassen. Op sommige meisjesscholen staat de gymnastiek feitelijk slechts op het programma voor den vorm. Het mag een wonderlijke opvatting genoemd wor den, die de gymnastiek afschaft juist in die studiejaren, dat daaraan, in verband met dc bij de meisjes soms vrij plotse- lingen groei, de grootste behoefte be staat. Is de beginnende scoliose eenmaal geconstateerd, dau moet dc moedci niet met een steuncorsct komen aandragen, maar dergelijke kinderen moeten op aanwijzing van den arts in afzonderlijke lieilgymnasiiek-afdeelingen kunnen wor den vereenigd en overeenkomstig den aard der afwijking worden behandeld. Men moge de invoering van toezicht door artsen op de scholen voor over bodig houden, het is toch niet twijfel achtig, dat op dit gebied en op meis jesscholen in het bijzonder voor vrouwe lijke artsen een ruim arbeidsveld aanwezig is. Het ligt niet op onzen weg om over bloedarmoede cn bleekzucht, over deze speciaal vrouwelijke volksziekten en hare gevolgen in bijzonderheden te treden. Slechts zij vermeld, dat in de groote steden circa 70°/o der vrouwen en meisjes in meerdere of mindere mate aan deze ziekte moet lijden en dat dc soms held haftige wijze waarop dit lijden gedragen wordt, ons licht verleid den ernst er van te onderschatten. Dikwijls ontbreekt bij bleekzuchtige en bloedarmoedige kinderen dc ware lust tot beweging en spel. Gymnastiek kan dan schadelijk zijn ca het is dus weer de dokter die hier geraadpleegd moet worden. Hoofdzaak echter blijft ook hier het voorkomen door stelselmatige lichaams beweging, spel of gymnastiek, het ueu- traliseeren der slechte invloeden van onafgebroken zitten, op ademhaling, bloedsomloop cn stofwisseling. -— Bovenstaand artikel lazen wij in „Het II a n d e 1 s b 1 a den waar in de laatste dagen ook in onze gemeente juist zooveel over gymnastiek is gesproken, vonden wij het niet ondienstig het artikel in zijn geheel over te nemen. Maar behalve dat, komt het ons voor, dat het artikel ook tal van goede wenken bevat, voor alle opvoeders, niet alleen voor onderwijzers niaai: ook voor ouders. Wat meer aan dacht te schenken aan Ie lichamelijke opvoeding der jeugd mag zeker niet als iets overbodigs worden beschouwd. Een hongerlijdster van beroep. Het ontmaskeren destijds tc Rotterdam van den „hongerlijder" Papus heelt een jonge vrouw, die zich met den naam van Flora Tosca tooit en beweert een nicht, van „professor" Succi te zijn, niei weerhouden liet publiek uit te noodigen getuige te zijn van een 10-daagsclie afzondering, in welken tijd door haar geen voedsel wordt gebruikt. in liet lokaal „De Vereeniging", War moes» traat te Amsterdam, is in eender zalen een soort kiosk getimmerd, onge veer 3 meter hoog, 4 meter lang en 2 meter breed. Daarbinnen is 't zeer com fortabel ingericht. Een bed, een paar stoelen, een tafel, waarboven twee gloei lampjes, wat bloemen, en een heelc rij flessclien mineraalwater. Voorts een wasclitafel met alle bcuoodigdheden. De kiosk is rondom van glas voorzien. Dc lucht wordt door een paar geperforeerde plaatjes toegevoerd. Nadat de „hongeiiijderes" had plaats genomen, in de ruimte, die zij 10 dagen zul bewonen, werd de opening, waardoor ze was binuengekoiiien, met een soort platen, van kalk voorzien, dichtgemaakt. Dat alles gebeurde zonder de cere monieën waarop we door Papus onthaald w erden eenvoudiger kou het niet. „Flora Tosca" is een vrouw van 25 jaar, stevig gebouwd en blijkbaar aan zulk een afzondering gewoon. Ze bewoog zich direct heel huiselijk in haar cel. Nacht en dag zal ze door belangstel lenden kunnen worden gadegeslagen. (Hdld.) Allemaal burgemeester De Goeschc Ct. maakt gewag van cone gemeente van circa achtduizend zielen, waarvan de overgroote meederheid libe raal is, aan wier hoofd deze regeering een man heeft durven stellen, die het op zijn dertigste jaar nog niet verder heeft gebracht dan tot volontair op een dorpssecretarie, een man wiens ontwik keling gelijk nul is, doch die tot de gereformeerde kerk behoort. In de raadsvergaderingen hoort men dezen ede achtbare spreken van „grasti- ficaties", hij verzekert u soms dat hij in een moeilijk „karpet" zit; hij deelt mede, dat er een aanvraag is ingekomen van een handelaar in limonades eu „gracieuse" dranken; spreekt over „ni- minum" loon enz. enz, Hij kwam uit Duitschland, naar zijn stervende moedor, eei'9t per spoor en tram en toen tc voet. Onderweg werd nog al eens gcru6t en gedronken er. niet geheel normaal kwam hij in zijn dorp. „Meer drank!" vroeg hij, maar de kas telein weigerde en gaf den raad naar dokter te gaan: 't bloed drong door dc klceren en stond in de schoenen. Dat kwam van het dolkmes, dat hij open in den zak droeg. Dokter verbond hem en verbood het loopen, waarop een oud- kameraad tevergeefs hij familie om on derdak voor hem vroeg. Des anderen morgens werd hij per as naar een ander familielid gebracht, doch zijn moeder zag hij niet weer, die was reeds ge storven en werd begraven, zonder dat hij er hij tegenwoordig was. 't Gevaarlijke wapen werd hij den Rijksveldwachter bezorgd. Het gebeurde in een Friesch dorp. Een ijsbeerhaby. In Artis te Amster dam is een-ijsbeer geboren. De groene Amsterdammer vertelt er van: Donderdag heeft mama haarpoppetje voor 'teerst naar buiten gedragen. Van IS Dec., den dag van geboorte tot deze week toe, dus ongeveer een maand, heeft ze t stilletjes thuis gehouden in 't groote warme hok; zelf liet ze zich maar zelden kijken en zorgvuldig hiel den zich de oppassers op een afstand. Verleden jaar was er ook al gegronde hoop, dat aan de Artis-bezoekers het nooit geziene schouwspel zou geboden worden van piepjonge ijsberen met dc moeder tc zien spelen, maar na twee dagen was de kans verkeken. Nu is het boven verwachting goed gegaan, al is er maar één jonkie. Haast aandoenlijk is het te zien met hoeveel teere zorg de berin haar kind omgeeft; als het even piept, snelt zij er op toe en likt het stil. Ze durft het bijna niet aanraken met haar groote handen, schijnt het. Ais ze oordeelt, dat het wat tc ver naar voren is gerold, of dat het lang genoeg van de buitenlucht heeft geprofiteerd, scharrelt ze wat stroo hijeen, schuift dat tegen den klciue aan, wikkelt hem er in en rolt hem zoo met haar voorpoot als met een lepel weer naar achter, in de richting van het hol. Valt het stroo op zijde, door 't gekrab bel van het jong, dan schuift zij er weel een nieuwe laag onder en rolt deu kleine zoo zoetjes aan verder. Als de jonge ijsbeer nog niet naar bed wil, wat tegen stribbelt en weer uit het stroo duikelt, neemt zij hem eventjes met den bek hij het oor en brengt hem zoo een pasje verder onder 't stroo. Donderdag, Zaterdag en Zondag was het telkens ongeveer halfvier, toen ze met den kleine buiten] kwam; eerst liep zc alleen een half uurtje om de rots, langs het hek en loerde cn snuffelde in alle hoekeu, om te zien, of ook iels niet pluis was. Eerst als alles gewoon bleek en 't onderzoek dus naar wcnsch uitviel, besloot ze haw schat te ver- toonen. 't ls voor Artis te hopen, dat het kleintje voorspoedig opgroeit; niet alleen is het voor van den zomer een groote aantrekkelijkheid te meer, maar ook voor :1e wetenschap is het geval van belang; voor zoover ik weet zal Artis dan de eerste diergaarde zijn. waar het gelukt een jong ijsbeertje groot te krijgen. De Zeeuwache Ct. verhaalt van een zandboertje te Sas van Gent, die, hoe wel zijne echtgenoote reeds lang over leden was, onlanga, met de verontschul diging: „Kan ik-kik 't helpen dat mijn vrouwmensch niet meer leeft!", formeel zijn gouden bruiloft vierde. „Als de kok met de keukenmeid kijft, weet men waar de boter blijft" is een oud spreekwoord, waarvan de waar heid dezer dagen in Groningen nog eens weer is aangetoond. Twee familieleden te Montendam (Gr.) hadden n.l. dezer dagen twist, en bij het voorpostengevecht, waarhij ze elkaar allerlei lieve benamingen naar het hoofd slingerden of elkaar onder verwijten bedolven kwatn het uit dat een hunner met de justitie nog wat te vereffenen had. Hij had n.l. voor ruim vijf jaar zich aan schapendiefstal schuldig ge maakt ten nadeele van een landbouwer en is nu ter beschikking gesteld van de justitie te Winschoten. Thans verdenkt men de familie, waarvan de vader, die lid was van den gemeenteraad, het vo rige jaar overleden is, van verscheidene andere schapendiefstalleu, waarvan tot heden de daders onbekend zijn gebleven. Ja, je vindt tegenwoordig dieven onder allerlei rangen en standen cn van allerlei uiterlijk. Zoo heeft de marechaussee aan het station te Oldenzaal een sjicke Duit- sehe dame aangehouden, die met zich

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1905 | | pagina 2