DE EEMLANDER.
(BIJVOEGSEL).
aanbesteden
Allerlei,
Advertentiën.
E. J. Ruitenberg
J. A. Schoterman
in Wijnen
voeding:
maar dat is natuurlijk onmogelijk. Mar
meren schoorsteenmantels zijn reeds be
last, hier is ook belast en petroleum op
de 125 L. 55 cent. Wilt ge vrijhandel,
schaf dan eerst die rechten af, dan kunt
ge de successiebelasting nog meer ver-
hoogen.
Bouwmaterialen komen kant en klaar
uit Zweden, daartegen kan de Ned.
werkman niet concurreeren. In 't Gooi,
vlak tegenover de villa van den heer
Boissevain, staat een villa geheel uit
Zweedsch materiaal in elkaar gezet. Ik
heb werklieden daarover schande hooron
roepen en toch verdedigt het Handels
blad den vrijhandel. De dames en hoeren
laten hunne kleeren, hun meubelen uit
Brussel en .Pariis komen, tot schade van
maar een stroobreed in den weg wilde
leggen.
Hoe heb ik 't nu. Dr. Kuyper is toch
de man geweest, die in zijn rede tot do
christelijke onderwijzers gezegd heeft:
Gij hebt nu ';j deel der kinderen
van 't Nod. volk onder uwe leiding, streef
er naar dat dit worde. Is dit de
openbare school handhaven of moet dit
niet uitloopen op vernietiging daarvan.
Neen dit ministerie wil de Openbare
school in den grond boren.
Wat de kleine pers betreft, lees maar
eens wat Patrimonium zegt in zijn ver
kiezingsprogram van lhof), dat we met
het aanhangige wetsontwerp op den
goeden weg zijn naar de vrije school
voor heel (le natie. Bovendien uitdruk-
der onderscheid op alle ingezetenen ge
lijkelijk drukt van liet bedrag dat
uit de tariofseerhooging in de schatkist
komen moet na, aftrek van de belasting
op parfumerieën, piano's, liooge hoeden
enz., ook omstreeks HO pCt. of ruim
f2':, in i 11 i oen.
In het door mij uitgewerkte plan eener
algemeene rijksinkoinstoiibelasting komt
de opheffing van liet privilege van den
boerenstand in de bedrijfsbelasting don
boeren te staan op een belastingdruk
van ongeveer fSDO.ÜOO en gaan de
boerenarbeiders Vrij uit.
De Ihiancieele regéeringspolitiek legt
op de landbouwende bevolking een last,
welke driemaal grooter is dan die van
jIq jIooj*. niii jiif üovvoflrt'o nltwuiioonfl niyi.
Woensdag H Haart 1905.
wenden tot den Kantonrechter. Zoo drijft
het Christelijk ministerie de wigge in 't
huisgezin.
Bij de voorgestelde1 ziekte-verzekering
wordt bepaald dat de arbeider bewijzen
moet, dat hij buiten zijn schuld ziek
geworden is. Bevalling wordt onder ziekte
gerekend. Moet dus een vrouw, die in
dienst van een werkgever is, bevallen
dan moet zij bewijzen, dat zij buiten de
schuld van haar man, bevallen is. Dit
is ecu slimmigheid van Minister Loef.
lu deze wet wordt tot in lt onmoge
lijke bij elk artikel naar heele ritsen
andere artikelen verwezen, zoodat er
voor een werkman, die er toch groot
belang bij heeft, om de wet te kennen,
oWoftliinf o-™.. js >,*eeu
trde kwam,
n sell ach e-
nu kabel-
politieke
roene tafel
„Al draagt een aap een gouden ring,
het is en blijft een leelijk ding;" maar
dat neemt niet weg, dat hij iu het boom-
klimmen nog altijd onovertroffen is en
zelfs onze Jantjes (die trouwens ook
slechts als „katten in het want klimmen")
in de edele kunst om zich „boven het
aardsche te verheffen" door middel van
handen en voeten, de loef afsteekt.
En wie zou er dus voor piuimcnpluk-
ken meer geschikt zijn, dan het „celt-
vlakkige" dier, dat men met den naam
aap bestempeld? Zoo dacht althans een
vruchtenkweeker uit California, die dan
ook in Centraal-Aiuerika een honderdtal
apen heeft gekocht om ze tot pruimen-
plukkers op te leiden.
Door zachtheid en vriendelijkheid, door
liefkozing en goede behandeling heeft
hij ze werkelijk afgericht tot dezen ar
beid, die tot dusver, al geruimen tijd
niet goed werd verricht, „vanwege hel
lastige van het boomkliinmen".
Als liet hem goed blijft bevallen, dan
breekt er voor de apen een goede tijd
aan, en zullen er lieel wat „klimbetrek-
kingen" in 't vervolg door „Darwin's
voorouders" worden bekleed. Ik denk
hierbij b v. aan liet aanbrengen van
telegraaf- en telefoondraden, liet ver
gulden van „torenhaantjes", het snoeien
van boomen, en het vangen van op het
dak gevluchte misdadigers.
Ja, zoo'n paar apen onder onze agenten
zou niet kwaad zijn. Maandagochtend
b.v. moest de strooper Joosten van Sant
poort naar Haarlem worden gebracht
om een hem opgelegde straf te onder
gaan. l i ij had daar echter weinig zin
in, en vluchtte boven op liet dak. Bur
gemeester, rijks- en gemeenteveldwach
ters kwamen er aan te pas, en slechts
na zeer groote moeite gelukte het hun
den strooper van het dak zijner woning
te halen. Hij verzette zich krachtig en
zelfs de burgemeester liep een trap van
den woesteling op, die ten slotte voor
den sterken arm der gerechtigheid moest
hukken.
Hij heeft nu kans ter belooning nog
een paar weken vrij logies op den koop
toe te krijgen. Ja, 't is een goeje tijd
tegenwoordig, alleen wat winderig.
Daardoor komt het, dat zelfs zware
voorwerpen plotseling verdwijnen, alsof
ze in eens in den grond waren wegge
zonken. "Vooral in Rusland schijnt dat
erg te zijn; af en toe raakt daar een
heele spoorwegwaggon zoek, maar zoo
sterk als in dc afgeloopcn week is het
nog nooit geweest. "Woensdag is n.l.
een te Krassnajarsk staande goederen
trein van IS met waardevolle goederen
geladen wagens, 's nachts plotseling vei -
dwenen en tot dusver nog niet weer
boven water gekomen!
Ra, ra, hoe kan dat!
Dat is nog heel wat vreemder dan de
vraag van een raadslid eener plattelands
gemeente van Noord-Brabant. In de
laatste zitting van den raad werd de
aanleg eener telefoonlijn besproken, en
besprak men de vraag, hoeveel dat jaar
lijks aan dc gemeente wel zou kosten.
Een der boeren-raadslcdcn vroeg nu heel
belangstellend, „of er voor dat ding ook
steenkolen noodig waren."
En dan willen sommigen den naam
„vroede vaderen" nog als ironie op
vatten!
Allerzielen.
De heer Heyennans mag clen burge
meester van Leiden met zijn verjaardag
wel ccn mooi cadeautje geven, want liet
verbieden van deze autoriteit om „Al
lerzielen" op tc voeren in zijne ge
meente hoeft niet wrinig als reclame
bijgedragen.
Het publiek is als een kind, bij beiden
bestaat in hoogc mate de lust tot het
verbodene. Het bloote feit, dat dc op
voering ergens is verboden, is voldoende
om bij oen zoo groot aantal mcnschen
den wensch te doen ontstaan, „dat moeten
wij zien, daar zal wel iets pikants in
gebeuren". AN ij zijn het bestuur van Ami-
citia dankbaar voor zijn initiatief en den
Burgemeester voor zijn toestemming tot
opvoering, door ons in onze eigene plaats
in de gelegenheid te stellen zulk een
heerlijk genot te kunnen smaken als wij
j.l. Maandag gedaan hebben.
Allerzielen is, zooals alle stukken van
Heyennans in de bladen besproken en
nu wij zelf liet stuk hebben zien spelen,
nder het eerst gelezen te hebben
moeten wij ronduit bekennen, dat het
niet mogelijk is na ééne opvoering het
werk in al zijne details te kunnen be
handelen.
Het stuk bevat dialogen, die zulke
veel omvattende ideeën verkondigen,
dat het bepaald den toeschouwer te veel
vermoeit om alles te verwerken. Ten
minste zoo ging het ons.
In de eerste plaats is ons niet goed
duidelijk wat in dit stuk de katholieken
zoo verbitterd heeft. Onze indruk is, dat
het de bedoeling is geweest van den
schrijver, zeer sterk uit te laten komen
den strijd tegen het dogma en de on
mogelijkheid om in den tegenwoordigen
tijd dien strijd te kunnen winnen. Was
echter Nans en geen pastoor geweest
maar een zeer streng, ongehuwd ortho
dox predikant, dan zouden de gevolgen
van zijn christelijke daad vermoedelijk
dezelfde geweest zijn. In plaats van
door den bisschop zou de schorsing
dan wel door een of ander kerkbe
stuur zijn uitgesproken.
Iett specifieks katholieks wordt in de
verwikkeling niet aangetast of beleedigd.
Zelfs zou o.i. in dat geval minder sterk
zijn uitgekomen, het verzuim waarop
liet "Vaderland" reeds heeft gewezen,
van pastoor Nansen om een kind, dat
nog wel in zijn eigen huis wordt ge
boren niet te doopen. Uit komt ons voor
ccn katholiek priester, hoe vrijzinnig en
echt christelijk hij ook moge zijn, on-
geloofelijk voor. Ook komt het ons voor,
dat liet stuk er niet onder geleden zou
hebben als Rita een meer gewoon mcnsch
was gebleken tc zijn.
Op het oogenblik dat Nansen haar in
zijn huis opnam, wist hij niet wie hij
verblijf verleende, hij deed het gedre
ven door een echt mooi, christelijk
gevoel. Na deze opname gebruikt
de schrijver Rita echter om de con
trasten tegen elkaar te stellen van een
persoon, die slechts het geluk ziet na
den dood en een die dit juist gevoelt
in het leven, bij haar verpersoonlijkt
door dc aarde. Rita komt ons in die
oogcnblikkcn wat overdreven voor, een
gewoon menscb die een niet al te deugd
zaam leven als gevolg van opvoeding
achter clen rug heeft, zou met Nansen
dezelfde gesprekken hebben kunnen
voeren, terwijl dit aan de realiteit ten
goede zou gekomen zijn.
Eigenlijk is deze opmerking niet juist,
want Heyermans noemt Allerzielen een
„zinnebeeldig" spel, maar omdat er
personen in voorkomen die zoo uit het.
dagelijksch leven gegrepen zijn, valt ons
dit bij Rita op. Overigens hebben wij
eenige zinnen opgemerkt, waarin het
talent van den schrijver, 0111 mef een
goedgekozen uitdrukking ons scherp het
een of ander te laten voelen, buitenge
woon tot zijn recht komt. Wij noemen
slechts: het stoken van den haard met
hout van oude lijkkisten, het aanbieden
van de koppel patrijzen en de „fatale
grap."
De dialogen in dit stuk zijn meester
stukken! Zoowel die tusschcn de twee
pastoors, als die in het 2c bedrijf tus
schcn Rita en pastoor Bronk waren
heerlijk om tc hooien.
AN ij kunnen gerust zeggen, dat
het Nederlandsch kunstlievend publiek,
iemand als den heer Heyermans dank
baar is voor al hetgeen hij reeds ge
wrocht heeft, maar wij gelooven, toch
ook te mogen constateeren, dat de heer
Heyermans zich zelf zal gelukwenschen
dat hij een gezelschap heeft gevonden,
dat'zoo zijn werken weet weer te geven
als de Ncderlandsche Tooneelvereeniging
dit doet.
Men hoort wel personen eenigszins
geringschattend over de tooneelspeel-
kunst spreken maar allen, die een enkele
maal aan een klein dilettanten-tooneeltje
hebben medegewerkt, weten wel hoe ver
keerd dit oordeel is en hoe moeilijk de
kunst, maar wat zullen zulke personen
zeggen van zoo'n opvoering als wij j.l.
Maandag hebben genoten.
Dit was kunst in de hoogste mate,
van af den eerste tot de n laatste op de
rij der medespelenden gaf ieder subliem
spel te zien. Mevr. van der Horst toonde-
ons voor de zooveelste maal hoe men
een dergelijke vrouwenrol moet spelen,
haar snikken en weencn was in het 2e
beeld ein-
voor. "Voor
lende volk
en Kuyper
s en Treub.
wis, dat zij
gij er voor
ranselt er
Kolkman
*t, neen je
en (sociale
•len. Treub
en voeren
i tegen zeg
du worden,
den, maar
wagen en
iet niet af-
v'an de in
met eigen
maar is er
ge kiezen
:icst dan de
De heé
•el, wat hij
1 en boven-
nlijkheden,
dat 't ge
geven is.
zacht was,
lissements-
Maanrlag.
costuuin-
19 jaar, te
l van mis
no. 1 ver
1U dagen
to, subs
mcj. E. II
volg in dc
'i tc NVol
Staafcsexa-
ïtropologic
dat voor
5 commies
r de stati-
noemd tot
ui" gehou
i de Schut-
derschap",
behaald
0. Aiuijs,
mt-niajoor
punten. 3c
Lammcrs
prijs: Scr-
536 puil
de Groot,
ant L. F.
rijs: Oud-
•iinlen. 8e
)5 punten,
r If. van
5: Fourier
•rijs: Fou-
6 punten.
Knuivers,
ant I). P.
i uit zeer
n met een
luitenant
w inuaars
krijgen, wat geweigerd werd. De Jiéeren
Moerman en Duys uit Amsterdam gaven
zich op voor debat.
De heer Moerman zeilk moet
beginnen met ccn compliment voor den
vorm van de rede.
Als ik mij voorstel eerst als vrijz.
democraat en als openbaar onderwijzer,
dan zal de heer Oosterbaan begrijpen
dat ik 't met den inhoud niet eens ben.
Spr. heeft gezegd, dat zijn partij nocli
Dr. Kuyper, de openbare school ook
zullen, verviervoudigen en brengen op
rond f 500.000 (zondore erop te letten
dat er weer andere lioogcr belast wor
dende artikelen zijn, waarvan de boeren
meer dan een evenredig deel gebruiken)
Er blijft dan nog f 8 '/2 millioen over,
waarin de boeren hun evenredig deel
dragen.
De boeren tand en de boerenarbeiders
vertegenwoordigen bij ons omstreeks
30 pCt. van de bevolk'ng en dragen
derhalve daar het tarief vrijwel zon-
volksleger hebben. Maar ik zou deuken,
dat een geweer in do handen van ccn
sociaal-democraat niet zoo gevaarlijk zou
zijn, als een potje bier in de handen van
Dr. Kuyper in een café in Brussel.
De vrouw moet in t huisgezin blijven,
mag zich niet met de politiek bemoeien,
ma .r volgens 't arbeidscontract zal een
vrouw wel zelfstandig een contract mogen
sluiten met een werkgever, ook minder
jarigen. AVil dan de man zulks niet toe
staan, dan kan hij procedeeren, zich
arderwijk
u lieer J.
zoek vooi
.1 de Tol-
boomkamp in erfpacht nf te staan ten
einde daarop een zuivelfabriek tc bouwen.
Dc St.ct. no. 56 bevat de acte van
oprichting van de naamloozc vennoot
schap Chemische fabriek „Voorwaarts"
te Amersfoort.
Doel: de bereiding van, en den handel
in chemische fabrikaten en aanverwante
artikelen. Tijd: 29 jaar. Kapitaal:
f 50.000, verdeeld in 50 aandeden van
f 1000, waarvan 10 aandeden kunnen
worden gesplitst in ondeijjiniidoelen van
f 500. Geplaatst 25 aandeden de overi
ge moeten geplaatst zijn binnen 10 jaren.
De geplaatste aandeden worden terstond
volgestort. Directeuren: J. II. Storm
Jr. en C. van der Valk.
Burgerlijke Stand.
van 4 tot 8 Maart 1905.
Geboren: Elisabeth, d. van J. van
Buitenhoek en A. AL II. Ifclleiikump.
Catrina Elisabeth, d. van Af. Kok en
C. E. Hermans. - Hendrik, z. van J.
van Pluuren en AL Bommers. Elber-
tlia NVilhelmina, d. van S. Huisman en
E. Koenen. Gerritdina, Theodora, <1.
v. G. T. AI. Kuster en J. Oosterberg.
- Jan Johannes, z. van J. II. A. AV.
A'eencndaal en TI. Hollender. Philip-
pus, z. van .1. van Dorssen en »S. AI.
Grocnink. Grada Johanna Cornelia,
tl. van II. A. Naardmg en J. C. Alansc.
Petrus NVilhelmus, z. van J. F. Bleu
rink en 11. Ermers. Rinske Petrondla
Gecrtruida, d. van A. NVagenaar en II.
van N ken.
O n dort r o u w dA. P. van Ginkol
G. II. van Niekcrk. G. Voiitc eu
G. MANCelosse.
O verleden Everarda Vennes,
oud 70 jaar, weduwe van L. van dei-
Pol. Loendert Johannes van den
Brink, oud I maand. Maria Lablans.
oud 16 mud. Gerrit Jonker, oud
6l j., wedn. van G. AVolters.
Allen die iet* ie schilderen ofte
behangen hebben, worden herinnerd aan
liet zich beleefd aanbevelend adres van
L. VAV WIJKGAAKIIFAA Arn-
henische weg 41.
Deugdelijk werk l>ij billijke
prijzen.
BURGEMEESTER en AVETHOU-
DERS van AMERSFOORT zullen op
Donderdag 23 Haart. 1905. 's
voormiddags te elf uur, ten Raad-
huize publiek
Bestek I l)c levering van
twee honderd vijf
tig stëre gewas-
selieii riviergrint.
Itesit'k II liet uitbaggeren
van de bin nengraeli-
ten en van «le haven
te Amersfoort.
Do bestekken zijn ter gemeente-se-
cretarie op franco aaiiyrnng Verkrijgbaar
a f O.IO por stuk. Mot franco toezen
ding 2 '/j cent meer.
Inlichtingen op liet bureau van don
gemeente-architect alle werkdagen van
10 tot 12 tuil'.
Timmerman en Hakrlaar.
WK VKKSIi\«llït a 1.
i'treelitselie straat SI.
W. F. A. Groenhuizen.
JÏOKLOGER. Langestraat 12.
Magazijn van gewone en
fijne uurwerken.
BIIXI.IUF. l'KIJZKX.
Reparation spoedig en goed.
MIDDEL
VOOR
XUICLL'NCEN
Fabh:VAN HASELEN S,BOOM
AMERSFOORT
Wettig gedeponeerd fabrieksmerk.
Verkrijgbaar bij
B. VAN 'T EIND, J. v. d. KOCHT,
0. J. DE KONING, A. J. JANS, M.
II. N'. OOSTERVEEN, WATERSCHOT
Co., A. v. d. WEG.
