Allerlei.
Stadsnieuws.
ze weten dat de heeren nog eenige
jaren den tijd hebben, het daarover
eens te worden. Maar wat hun wél be
lang inboezemt is de vraag: hoe ont
komen wij aan de heerschappij der
kerkelijke coalitie En het gezond
verstand dier kiezers, nog niet aange
tast door de splijtziekte, welke in de
hoogcre politieke kringen woedt, zegt
hun, dat die vraag onbeantwoord zal
blijven als men voortgaat op den in
geslagen weg; dat er aan de kerkelijke
overheersching geen einde zal komen,
als men begint met eerst elkander te
bestrijden.
De hoeren, die de politieke leiding
in handen hebben, en instede van tot
eenheid op te wekken, verdeeldheid
zaaien, spelen niet alleen in de kaart
van de tegenpartij maar dansen tevens
naar haar pijpen.
Waar is uw program zoo werd in
de Kanier gevraagd door minister Kuy-
per.
Het antwoord had moeten luiden
Een einde te maken aan uw bewind,
dat wij een gevaar achten voor onze
binnenlandsche rust en voor onze ver
houding met het buitenland; onze open
bare volksschool te beschermen tegen
uwe pogingen om haar te doen ^af
brokkelen1^; de voornaamste bron van
volkswelvaart, het vrije ruilverkeer te
handhaven.
Daarover zouden allen het eens zijn
geweest. Daarvoor zouden alle vrijzin
nigen den stembusstrijd hebben willen
voeren.
De Premier kende evenwel zijn tegen
standers; met goed gevolg had hij voor
heen de bacil der splijtziekte onder hen
geplant; het zou hem ook thans weder
gelukken, door toepassing van hèt „Ver
deel en heersch \u
En de uitkomst bewijst dat hij goed
gezien heeft. De heeren vechten over
de verdeelmg der buit.... welke de rech
terzijde zal opstrijken.
Quo vadis zoo vragen duizenden
vrijzinnigen in het land; waarheen wilt
ge ons voeren; ter overwinning? Staakt
dan uw gekrakeel en sluit de gelederen.
Kaar een politiek Moekden? Dnn zijt
go verraders van de goede zaak.
N. A. Ct.
Weinig figuren zijn zoo populair als
de listige, sluwe Rcintje de Vos en de
droogkomieke Tijl Uilenspiegel. Ieder
kent de slimme wijze, waarop Geintje
den goedigen maar dom men Bruin den
beer, den bebzuohtigen Tibaert, den
kater en zooveel andere dieren er in
laat vliegen, en ieder kent de verschil
lende oogenschijnlijk zoo dwaze vragen
en antwoorden van Tijl, en de daaruit
voortvloeiende zonderlinge gebeurtenis
sen. Een van de meest bekende episoden
uit zijn leven is nu door een beeldhou
wer vereeuwigd.
Het is de geschiedenis van Tijl en
den bakker, bij wien hij in de leer ging.
Toen hem daar voor 't eerst de gele
genheid werd geboden zelfstandig te
werken, vroeg hij den baas wat hij dan
wel bakken moesi. „Uilen en apen* riep
de meesterbakker, boos over de domme
vraag.
Uilenspiegel vatte het echter letterlijk
op en bakte broodjes in don vorm van
uilen en apen. Dat moment nu uit de
geschiedenis van Tyl heeft de Dresden-
sehe beeldhouwer Kramer gebruikt voor
de decoratie van de Uilenspiegelbron,
die in Neurenberg is opgericht. Uilen
spiegel zit boven liet waterbekken en
uilen en apen kijken hem oolijk aan.
Wie had kunnen vermoeden, dat een
bakkerslecrling een dergelijke eer zou
te beurt vallen; want een bakker is en
blijft bij, al bakt hij niet zulke gevaar
lijke koekjes eu beschuit als sommige
Amerikaansche klasscgenooten van hem.
De Amerikaansche geneesheeren be
ginnen zich n.l. ougcrust te uiakeu over
een nieuwen vorm van alcoholisme, die
zich 111 de Yereenigde Staten voordoet.
Daar wordt nu niet alleen brandewijn
gedronken maar ook gegeten. Men ver
koopt n.l. in groote steden van Amerika
beschuit en koekjes, die een vrij groot
quantum whisky inhouden. Het hygië
nische bureau te New-York is een ware
kruistocht tegen deze gevaarlijke lek
kernij begonnen. Te Manchester begint
men een niet minder bedwelmend snoep
goed te verkoopen, n.l. candijsuiker, die
eveneens een vrij sterke dosis alcohol
bevat.
Zoo ziet men den vreesclijken drank
duivel zijn grijpsklauwen steeds verder
uitstrekken en steeds listiger en sluwer
optreden
schilderijen aan den w and de drukkende
stilte uitademen, die in de kamer hing;
alsof in alle hoeken donkere, zwaar
moedige oogen zweefden, die vragend
op die twee in zich zelf gekeerde
mcnschen staarden cn elkaar toelonkten
en gedachten wisselden, zooals de dooden
ze verstaan, dc levenden echter niet.
(Wordt vervolgd).
Gelukkig, dat wij zoo'n verstandige,
deugdelijke, maar vooral duidelijke
drankwet bezitten, eu dat er ouder de
jeugd althans nog heel wat naïcveteit
schuilt. De N. Crt. deelt n.l. bet vol
gende als historisch mee:
„Op een der postkantoren komt een
ventje van omstreeks 12 jaar aan het
licht:
„Meneer, ma ik veur twee cent ere
zelfkant."
Ambtenaar: „Je moet zeker in een
manufactuurwinkel zijn, kereltje!"
„Nee meheer, van die zelfkant, die
aan de kopjes zitten om te plakken.
Don ambtenaar gaat een licht op en
hij geeft wat gegomde postzegel strookjes
plus twee centen aan het ventje, dat
glanzend van blijdschap zich verwijdert."
De afdeeling Amersfoort van het Neder-
landsch Onderwijzers-Genootschap heeft
tot afgevaardigden naar de groote meeting
tegen de onderwijsnovelle in den Haag
gekozen de heeren C. J. F. Prins cn
A. Yeen.
We herinneren nog eveu aan de ver
gadering van dc Kiesvereenigiug „Amers
foort" welke morgenavond in „De Zwaan"
wordt gehouden.
Van het 5e reg. inf. zullen de majoors
J. II. van der Burg en A. Holland deel
nemen aan de instructie-serie in de leger
plaats hij Harskamp van 5 tot 10 Jirni.
Bij Koninklijk besluit is aan II. C. J.
Putman Cramer wed. C. Sinitt of Srnitt
Ilzn., directeur van het postkantoor te
Amersfoort, een pensioen toegekend van
f600.
De Yereeniging Amersfoortsche Iudu-
strie- en Huishoudschool heeft in de
Hendrik van Yiaudenstraat dc perceelen
ehuurd waar thans het InstituutP. v.
d. Sluys is gevestigd. De school wordt
1 Mei a.s. geopend. De oproeping voor
een directrice is reeds geschiedt.
Aan den door de Sunlight zcep-maat-
schappij uitgeschreven etalage-wedstrijd,
wordt te dezer stede deelgenomen door
den heer M. R. N. Oosterveen, Lange-
straat en door dc Coöperatieve Winkel
Ons voordeel", Stationsstraat.
Doopsgezinde kring te Amersfoort.
Doopbediening op 2en Paaschdag 1905,
te half elf v. m. iu de Luthersche Kerk.
Spreker Ds. E. H. ten Gate van Apel
doorn.
Geslaagd voor de hulpakte Fröbelon
derwijs, onze stadgenoote Mcj. A. v. d.
Akker.
Door verschillende personen zijn tegen
de door B. en W. vastgestelde Kiezers
lijst voor 1905'6 een tachtigtal verzoeken
om verbetering ingediend, waaronder
enkele, die denzelfden persoon betreffen.
De vereeniging tot opvoeding van
wcezen in het huisgezin, directeur secre
taris de heer J. Woudstra alhier, zal
op 10 Hei a.s. haar 31c algemeene ver
gadering houden in het gebouw „Eens
gezindheid" te Amsterdam.
Op de agenda komt o.m. voor: ver
kiezing van 2 bestuursleden, wegens
periodiek aftreden van de heeren H. H.
A. J. baron de Geer van Jutfaas en mr.
C. D. Saloinonson.
De heer M. L. Celosse heeft de be
noeming tot bestuuislid van dc afdeeling
Amersfoort van „Volksonderwijs" aange
nomen.
In de zitting der arrondissements
rechtbank te Utrecht van Maandag werd
de volgende persoon veroordeeld:
I. Th. C. van S. 37 j., koopman te
.Amsterdam, bekl. van beleedigiug van
II. v. 't Hul te Amersfoort, tot f 3
boete subs. C dagen hechtenis.
Gisterenavond werd in Amictia een
onderlinge kcgelwedstrijd gehouden
Eenige der in Amicitia spelende clubs
namen hieraan deel. Dc beschikbaar
jcstelde gouden medaille werd behaald
door de vereeniging „Ivorobus".
Hedenavond personeele wedstrijd.
Op het zijplein van de Inf. kazerne
werd hedenmorgen de parade ter eere
van den verjaardag van prins Hendrik
gehouden. De parade, die door Jhr.
Six werd gecommandeerd had veel be
langstellenden getrokken. Na afloop
maakte de infanterie met dc stafmuzick
aan 't hoofd een inarech door eeu ge
deelte der stad.
Door de Y. P. C. alhier wordt een
tweetal propagandablaadjes verspreid,
hot eene getiteld „De wetgevende arbeid
van het tegenwoordig Ministerie", waarin
op bevattelijke wijze, dc tekortkomingen
van het tegenwoordige Regeeringsbewiud
beknopt wordt uiteengezet; het tweede,
draagt tot opschrift: „Een gesprek over
den schoolstrijd", waarin op populaire
wijze' maar daarom niet minder krachtig
„front" gemaakt wordt tegen den laster,
waarmee de openbare school wordt ver
volgd.
Ongetwijfeld sticht dergelijke lectuur
groot nut.
De Amersfoortsche Bcstuurdersbond
heeft besloten den 1 Meidag te vieren
onder de leus Op voor dc vakorganisatie
en den verkorten arbeidsdag. Des
avonds zal ter bespreking van dat on
derwerp een vergadering worden ge
houden, waarvoor als spreker is uitge-
noodigd de heer P. Verdorst.
De le luitenant J. Kooiman, die we
gens zijn plaatsing op de Uoogere
Krijgsschool, op 1 November a.s., zijn
betrekking als secretaris vau de Ver
eeniging tot bevordering der Pluimvee
houderij en Konijnenteelt heeft neerge
legd bracht Zaterdag, in de te Utrecht
gehouden algemeene vergadering, voor
het laaist het jaarverslag uit.
De voorzitter der Y. P. N., dc heer
Yau Gendcren Stort, bracht hem hulde
voor de uitstekende diensten aan do
vereeniging bewezen, en stelde namens
het Dag. Bestuur aan de vergadering
voor den heer Kooiman tot eerelid tc
benoemen.
Dit voorstel, met daverend applaus
begroet, vond algemeene instemming.
A. D.
St. Gerald van jhr. Rutgers van Rozen
burg alhier behaalde Zondag tc Woest-
duin in eeu hordenren afstand 2700
meter, den eersten prijs (f 500).
Miss Bouncer vau deuzclfden eigenaar
kwam tweede aan in den verkoopsren
vlakke baan, afstand 2000 Meter.
Aangemoedigd waarschijnlijk door
onze ontdekking van zijn diplomatieke
gaven (men zie ons hoofdartikelHet
cachte lid voor Amersfoort in actie)
heeft de afgevaardigde voor Amersfoort
een mooie toast geslagen op den ge-
ezeu minister van Buitenlandsche Za
ken, dien hij blijkbaar beschouwde als
de vader van het arbritage-verdrag met
Denemarken. Zelfs de paganistische
Grieken kwamen er bij te pas.
Zie zoo, dachten we, dat gaat goed.
Morgen lezen we in dc groote bladen,
dat dc heer van Asch van "Wijck be
noemd zal worden tot minister van
Buitenlaudsche Zaken.
Eiiacy, onze voorspelling is niet uit
gekomen.
Dat is ons nog nooit gebeurd
In de Oude A. C. komt een ingezon
den stuk voor van den heer M. de Pool,
naai- aanleing van het ontslag van de
vijf raadsleden.
De heer de Pool spreekt daarin
den wensch uit: „dat de heeren aftre
dende Raadsleden alsnog zullen beslui
ten den Gemeentenaren volledig in te
lichten". Genoemde lieer spreekt| ook
van de „meest avontuurlijke geruchten"
omtrent dc motieven, die de heeren
noodzaakten op deze ostentatieve, wijze
hun ontslag tc nemen.
Een van de meest „avontuurlijke"
geruchten is zeker wel dat, hetwelk een
berichtgever van het Nieuws van den
Dag de wereld inzendt.
liet bedoelde bericht luidt als volgt
Uit Amorsfoo.it schrijft men ons:
Do moeilijkheden naar aanleiding van
de Industrie- eu Huishoudschool schijnen
nog niet ten einde te zijn. Yan dc zijde
der raadsleden, die na het bekende be
sluit outslag hebben genomen, wordt
thaus beweerd, dat bij het thans geno
men besluit vorkeerde plannen zijn
overgelegd, waardoor het subsidie zou
toegekend zijn op het groote niet voor
uitvoering vatbare plan. Een nader on
derzoek wordt met verlangen tegemoet
gezien".
Door sommigen van hen, die tegen
vakouderricht aan meisjes zijn, wordt
geducht tegen de school stemming ge
maakt; er wordt zelf gesproken van
.biefstukschool", „jongedames-kook-
chool", enz.
Yoor de gemeente Amersfoort is het
zeer te wenschen dat de school, on
danks alle oppositie, spoedig kan worden
geopend, wijl zij in een dringende be
hoefte voorziet
Erger kan het niet. 't Schijnt ons toe,
Jat de correspondent van liet Nieuws
zijn taak nog al „luchthartig" opvat,
want zijne incdedeeling bevat niet meer
of minder dan cenc beschuldiging van
oplichting aan het adres van uien? Yan
B. en "W.? Uit het bericht is dit niet
op tc maken, maar gesteld, wat wij
intusschen volstrekt niet geloovcn, dat
deze beschuldiging werkelijk van dc
ex-raadsleden afkomstig is, dan hebben
dezen zich schuldig gemaakt aan ernstige
plichtsverzaking, door dergelijk aan
flesschentrekkerij grenzend geknoei niet
behoorlijk aan de kaak tc stellen.
Het ware te wenschen, dat het Nieuws
zijn correspondent eens over zulke uit
strooisels ifaire nam.
De Oude A. C. brengt den heer de
Pool geen nieuw licht. Hij zal uog wat
geduld moeten hebben.
In het Haarlcinsch Dagblad van 13
April lezen we het volgende:
Met veel genoegen hebben wij Dins
dag een uurtje in dc Huishoud- en In
dustriesehool vertoefd om het tentoonge
stelde werk der industrieklassenlin
nen- lingerie-, costuumnaaicn en bijbe
hoorende vakken in oogenschouw te
nemen.
Met veel smaak is het werk in een
zestal lokalen der school uitgestald. In
hot eerste lokaal ziet men het werk van
den cursus ter opleiding voor dienstbode
eu liuishoudwerk. Allerlei wasch- en
strijkwerk ligt op de tafels uitgespreid.
De teekeningen die aan de wanden
hangen zijn niet alleen versieringen,
want het is werk der 1ste lingerieklasse,
dat verband houdt met het naaiwerk.
De meisjes, die dezen cursus bezoeken,
worden na het bezoeken dezer klasse
gesplitst iu een cursus voor costuum
naaicn cn een voor lingerienaaien. In
dit lokaal ziet men nog eenvoudig werk
dér eerste klasse. Ter toelichting diene,
dat deze meisjes ook nog voorgezet
L o. krijgen. Het tweede lokaal geeft
een voortzetting tc zien van het werk
uit dc eerste zaal. Hier zijn onderge
bracht de werkstukken van het tweede
en derde leerjaar van den lingerie-cur
sus. Het werk wordt in deze klassen
geleidelijk moeilijker, ook de teekeniu-
gen vertooncn een opklimming in moei
lijkheden. Hier ziet men ook voorwer
pen vervaardigd door machincnaaien,
wat in de eerste klas niet onderwezen
wordt. In de derde klas krijgen de
meisjes les in eenvoudig boekhouden en
maken een kookeursus door.
Na het doorloopen der derde klas
kunnen de leerlingen een diploma ver
werven.
In deze zaal is verder werk tentoon
gesteld, dat bijzonder dient genoemd te
worden. Het zijn keurige werkstukkeu
van inej. G. Barger, die aan de school
opgeleid is voor dc acten nuttige en
fraaie handwerken en bovendien nog
het diploma der school voor lingerie-
naaien heeft gehaald.
Ook ander werk van de leerlingen
van den cursus ter opleiding voor de
acten nuttige eu fraaie handwerken zijn
hier geëxposeerd.
Overgaande tot dc derde zaal komt
men tot den costuumcursus. Eenvou
dig in het begin, worden de werkstu-
ken steeds moeilijker. Het doel is iu
deze klasse te loeren vervaardigen:
eenvoudige katoenen japonnen, kinder
jurken rokken eu blouses. Dc tweede
klasse geeft heel mooi werk te zien.
Dit werk is dikwijls geheel zelfstandig
gemaakt. Het applicatie werk ziet er
eveneens zeer netjes uit.
In een volgend lokaal ziet men de
voorzetting van dezen 'cursus. In deze
zaal is voorts geëxposeerd het werk
van een damcs-costuumcursus en dat
vau een cursus ter opleiding voor kin
derjuffrouw, waarbij heel grappige tee
keningen, om de kleineu bezig te kuuuen
houden.
In het laatste lokaal vindt men het
werk van de cursussen voor dienstbo
den. Bij den ecnen cursus wordt geleerd
een katoenen japon en een blouse te
maken, terwijl bij den anderen cursus
een andere japon wordt gemaakt.
Een bewijs, dat men uit kleine din
gen nog iets moois kan maken, is wel
de uitstalling voor dc tombola. Yan een
lapje en een lintje cn iets dergelijks
zijn uog heel aardige dingetjes ge
maakt.
Ia een Dinsdagavond gehouden ver
gadering in de Toekomst trad als spreker
op de heer J. Oudegeest van Utrecht
met liet onderwerp „Het geheime
R a p p o r t."
Eenigeu tijd geleden, aldus de heer
Oudegeest, is in de christelijke pers de
moening geuit, dat de spoorwegmannen
niet op dc proppen durfden komen met
de April staking. Zij wilden het voor
stellen alsof die voormannen bang
waren er over te spreken.
Maar, alles nagaande, komt men tot
dc conclusie, dat de staking geen schande
is voor de leiders, maar integendeel dat
het eeu groote schandvlek is voor de
verschillende legeeringen, die we gehad
hebben. Als we alles willen nagaan
wat over de toestanden der spoorweg
arbeiders is geschreven dan komt men
steeds tot het .uitgangspunt: Het grievcn-
cahier, dat reeds in 1S90 werd uitge
geven en waarin men een beroep deed
op regeering, maatschappij en publiek
om verbetering, daar het anders onver
mijdelijk tot staking zou komen. In
1893 was het de machinistenvereeuigiug
en in 1901 de Nedcrlandsche vereeni
ging die waarschuwden voor dc ernst
der tijden, daar de drang naar staking
onder het spoorwegpersoneel hoe langer
hoe sterker werd. Het Hoofdbestuur
der Ned. Yer. wees er toen op, dat zoo
het tot staking kwam, de verantwoor
delijkheid kwam voor de regeering en
de directies, die niet naar waarschuwingen
hadden geluisterd.
Bij zoo'n toestand was een vonk vol
doende om de uitbarsting te doen komen.
Die vonk was het schoone solidaritcits
gevoel in Januari 1903. Ook toen zijn
de directies herhaaldelijk gewaarschuwd
door dc Ncd. Ycr., maar niets hielp.
Bij de Januari staking hadden de arbeiders
de macht en moesten dc directies toe
geven. Dat was een tijd van beroering,
een abnormale tijd dns. Maar vrecsclijkc
dingen gebeurden toen niet, slechts dit,
dat tal van arbeiders, die langen tijd
hun arbeidskracht hadden verkocht,
eenige dagen hun arbeidskracht inhiel
den. liet Handelsblad uitte zelfs zijn
bewondering voor de kalme houding
der arbeiders. Er was geen revolutie,
de beweging leek net zooveel op een
revolutie als een ijsbeer op een kanarie
vogeltje. Maar Standaard en Neder
lander riepen om dwangwetten, waardoor
de gemoederen hoe langer hoe moer
opgewekt en de mannen verhit werden.
De Aprilstaking komt dan ook niet voor
rekening \an dc arbeiders maar van dc
directie, die ongeveer op denzelfden dag
een aantal mannen om willekeurige
redenen ontsloegen.
De Ned. Ver. heeft toen eeu con
ferentie gehad met de directies van de
H. IJ. S. M. en van de S. S. De con
ferentie met den directeur van de S. S.
was niet meer dan een spelen met woor
den. Bij het einde bad de heer Oude
geest geconstateerd, dat de directie
eigenlijk toen, in Maart, de staking had
gewild. Ook de stukken die tijdens de
Aprilstaking in Amsterdam waren aan
geplakt, droegen de datum Maart 1903,
zoodat de conclusie voor de hand ligt
dat regeering en directies toen de
staking wilden.
Na de Aprilstaking hebben we de
practijk der christelijkheid kunnen gade
slaan, toen dc regeerders niets wensch-
ten te doen voor de slachtoffers.
In de Aprildagen zijn gekomen de
dwangwetten, waardoor yan 30.000 vrije
arbeiders werkslaven werden gemaakt,
die niet meer hadden de vrije beschik
king over hun arbeidskracht.
De liberalen wilden eerst niet aan
de dwangwetten, maar toen de Marez
Oyens zei, dat de grieven zouden wor
den onderrzocht, gaven ze toe. Maar
als de enquete was voorafgegaan zoudcu
de heeren niet voor de dwangwetten
gestemd hebben, maar zij zouden zich
geschaamd hebben over dc vele tekort
komingen. De commissie moest 1
Januari 1904 klaar zijn en dan zou de
nieuwe loonregeling in werking treden
maar die is steeds uitgesteld, telkens
weer eenige maanden en nu 't laatst
weer van 1 April tot 1 Juni 1905.
Het enquete verslag is echter ver
schenen, vijf dikke doelen, waarin wel
eenige leuke dicgen voorkomen, maar
die toch moeilijk tc doorworstelen zijn.
Zoo lezen we er in van eeu arbeider
die met zijn vrouw, wanneer het regent
zijn huis moet verlaten om te gaan
schuilen. En zoo meer. Maar als we
de verklariugen lezen van de hooge
heeren, dan zijn dat niets dan ver
draaiingen van de waarheid.
De enquete commissie is echter niet
onder de bekoring gekomen van die
verklaringen der hooge oomes en de
verhooren van het personeel hebben
haar dan ook waarschijnlijk tot de
conclusie gebracht dat de toestanden
van het spoorwegpersoneel aller ellen
digst zijn.
De minister heeft toen tot de directies
gezegdHieruit blijkt dat er vele tekort
komingen zijn, maak een nieuw art. 112
A. R. D. opdat de toestanden verbetert
zullen worden. De directies hebben dal
gedaan en de minister heeft daarop dat
nieuwe artikel in handeu gegeven van
de enquete commissie om advies. Dat
advies werd geheim gehouden, maar ik
heb het toch in handen gekregen en
na lezing begrijp ik volkomen, waarom
hot geheim moest worden gehouden,
daar de minister er door in zijn
christelijk hemd komt te staan. In
antwoord toch aan Melchers had de
minister gezegd dat de directies hun
plichten niet verwaarloosden want de
enquete commissie had erkend, dat de
spoorwegdirectie beter hun verplichtin
gen nakwamen dan andere groote werk
gevers. Dat is echter niet waar, de
commissie had erkend dat de directies
beter zorgen voor pensioen enz., maat
dat zc integendeel bij hun financieele
verplichtingen te kort schoten, hetgeen
in het geheim rapport met cijfers wordt
gestaafd.
Indertijd heeft de regeering gezegd,
dat ze de directies niet wilde dwiugen
en nu vraagt de directeur der S. S.
van de regeering de begiuselen voor
een nieuw art. 113, De H. IJ. S. M-
doet anders. Zoo verklaarde een der
