A. N. J. VOS
D.J.SMITS.!
Advertentiën.
cInboedel,
Uit de hand le loop
het JCeerenhuis
Openbare vergadering
Ver eenig ing Voor de JCunst.
publiek verkoopen,
MUURHUIZEN No. 15,
De Notaris J. Bolk,
Publiek verkoopen:
Een HUIS met TUIN
II Een HUIS met SCHUUR
III A- Een dubbel HUIS en TUIN
Een HUIS
c* Vijf Huizen
n- Een perceel warmoeziersgrond
Araersfoortsche
Industrie- en Huishoudschool.
CONCIERGE;
Behangerij - Stoffeerderij.
Tapijten - Gordijnen.
A. J. Boode Gzn.,
Huis- Plafond- en Rijtuigschilder
VRIJZ. PROPAGANDA-CLUB in hel kiesdistrict AMERSFOORT.
in „ONS HUIS" te Doorn op Maandag, 29 Mei 's avonds 8 uur.
Spreker K. REYNE van Haarlem.
OnderwerpDe politieke toestand.
UTRECHT.
NOBELSTRAAT 12.
tkei
)ng
bii
de;
'J.
dim
dhi
zel
hu
bbi
no
oin
v<* ijjzonder groot belang, is zulk een
poed gemaakt, dat het allen schijn had
Jsof de tijd tot overweging niet aan de
oningin mocht worden gelaten. De
minister gaf daardoor aanleiding tot de
'e''i lekende uiting van den heer Troelstra,
uw< at het waar karakter van het koning-
chap als ornament, als uithangbord der
larlementaire meerderheid, nooit zoo
iaakt was tentoongesteld. De verdediging
an den min., dat men zoo spoedig
noest handelen, omdat het reisseizoen
as aangebroken, was al bijzonder on-
elukkig. Wanneer er gewichtige lands-
idangen moeten behartigd worden, dan
aat een staatsambtenaar niet op reis.
leer terecht heeft de heer v. Houten
r op gewezen, dat de minister aan de
loningin niet eens den tijd heeft ge-
aten om de redevoeringen van de
eeren Tan Boneval Faure en van
eni Yelderen Rengers, die de ontbinding
leetten te hebben noodig gemaakt, in
lc Handelingen te lezen. De zaak,
lie het geldt, is waarlijk zeer ernstig,
u een constitutioneele monarchie moet
ten de plaats, die de vorst inneemt, in
et oog der natie niet tot kleine ver-
ïoudingen terugbrengen.
Ook bij de bekende Overijselsche
rerkiezingsgeschiedeni8 heeft de minister
goede praktijk miskend, door het
[tem door den commissaris gezonden
oorstel niet ter kennis van de Koningin
brengen. Had een liberaal minister
hetzelfde gedaan, het verwijt zoude hem
:eker getroffen hebben van autocratische
minachting van het Koningschap. Deze
ekeele Overijselsche geschiedenis is
cd staaltje geweest van een zoo zon
derling beleid, als onder geen vorig
bewind zoude mogelijk zijn geweest.
De zaak kon alleen door de wet wor-
os'f den geregeld, zoo hield de regeering
rhlrol. T n echter de Prov. Staten, die
door den minister, als waren zij ambte-
laren en geen verkozenen des volks,
an plichtverzuim en ongehoorzaamheid
aren beschuldigd, tot de verkiezing
au leden der Eerste Kamer overgingen,
zonder zich om de voorgestelde wet te
bekommeren, toen liet de regeering het
wetsontwerp in den steek.
De nieuwe koers is ook blijkbaar in
benoemingen. Iedereen die met
aandacht de benoemingen onder deze
regeering heeft gadegeslagen, zal wel
getroffen zijn door deze beide verschijn
selen: dat de invloed van de officieele
adviseurs geheel nu], die van niet-
offieele adviseurs zeer groot is, en dat
de godsdienst denkwijze veel meer in
aanmerking wordt genomen dan vroeger.
e1 Het best is hierover de voorstanders
het ministerie aan het woord te
laten. Als voorbeeld kan dienen de
uiting van den heer de Savornin Lob
man bij de laatste begrootingsdiscussies,
en die van den antirevolutionairen dag
bladschrijver de Vries, onlangs in de
dagbladen vermeld.
De wetgevende arbeid van deze
regeering kan ook niet geprezen wor
den. De drankwet wordt algemeen
beschouwd als zeer gebrekkig en voor
toepassing bijna onvatbaar. Hen trootst
zich, dat onze rechters en ambtenaars
verstandige menschen zijn, maar dat is
een ongelukkige troost. Wat de beide
onderwijswetten betreft: over het Hooger
Onderwijs waren bijna geen klachten.
Herziening scheen onnoodig, maar de
min. wilde zijne instelling, die nu 25
jaren bestaan heeft, de Vrije Univer
siteit, op denzelfden voet brengen met
de rijksuniversiteiten. Nu geeft de wet
op het H. O. daarvoor een voorbeeld
de gemeentelijke universiteit te
edi
nti
dij!
z<
dij
>rc
nu
ooi
VOO
et t
igr
lezi
ligt
chi
Amsterdam, die ook op gelijken voet
wordt behandeld, met de rijksuniver
siteiten. Maar aan deze voorwaarde
zoude de Vrije Universiteit, die drie
faculteiten (waarvan twee slechts voor
een deel bezet) bezit, niet kunnen vol
doen. Voor deze instelling werd der
halve een veel gemakkelijker te ver
vullen eisch gesteld. Zij werd in eene
geprivilegieerde positie geplaatst en
daarenboven nog in aanmerking gebracht
voor een staatssubsidie. Men kan ook
moeilijk zeggen, dat deze wet een
christelijk karakter heeft; zij opent
gelegenheid 0111 hetzelfde te verkrijgen
allerlei instellingen, ook aan zulke,
die op niet-christelijken grondslag staan.
De nu onlangB behandelde wet op
het L. O. heeft tot merkwaardig gevolg
dat nu de pacificatie, zooals men die
noemde, van 18S9 gebroken is. Spreker
heeft nooit veel opgehad met deze
pacificatie, hij had die pacificatie liever
willen zoeken door tegemoetkoming
zooveel mogelijk aan grieven tegen de
openbare school dan door subsidieering
van het bijzonder onderwijs. Hij heeft
nooit getwijfeld aan de goede trouw
van hen, die deze pacificatie als het
eind van den schoolstrijd beschouwden,
maar wel altijd gevreesd, dat de voor
standers van het bijzonder onderwijs
sterken drang zouden uitoefenen op
hunne staatkundige leiders om steeds
meer van den Staat te vragen. Blijven
zij de macht in de Staten Generaal
behouden, dan kan men zeker zijn, dat
ttij
jhi
Ifv
'g'
zie
ia!
la.
d
;eo
k
egi
i h
co
eri
im
.tui
rot
ce
let
na
He
mi
P
mi
iel
:pe
;r
Iv
nog veel meer zal worden gevraagd.
Men zal niet rusten voordat de kosten
van het bijzonder onderwijs geheel ten
laste van den Staat zullen zijn gebracht.
Reeds bij deze wet wordt meer gegeven
dan noodig is en wel aan de frater- en
zusterscholen. Een katholiek lid der
Tweede Kamer heeft dit erkend en
gevraagd: Hinderen die kloosters en
kapellen de heeren soms? Zij hinderen
spr. volstrekt niet; hij eerbiedigt den
godsdienstzin van andersdenkenden, maar
hij vindt het onbillijk, dat boven het
budget van eeredienst subsidies door den
Staat voor kapellen en kloosters wor
den gegeven. De Limburgsche onder
wijzers aan gemeentescholen, blijkens
hun adres,- vreezen, dat in hunne
provincie het leekenondcrwijs geheel
door het onderwijs van kloosterlingen
zal verdrongen worden tengevolge van
deze wet. Indien de R. C. aan de
kloosterscholen de voorkeur geven, dan
wenscht spr. dat zij volkomen vrij wor
den gelaten. Bij den strijd, die in
Frankrijk tegen de congregaties is ge
voerd, zoude hij niet aan de zijde van
Combes, maar aan die der kloosterlingen
hebben gestaan. Hij verlangt voor de
congregaties geheel en al dezelfde vrij
heid, die andere vereenigingen bezitten,
maar geen geprivilegieerde positie. De
staat moet niet door zijne subsidies
pressie uitoefenen ten behoeve van de
kloosterscholen.
Er zijn nog wetsvoorstellen ingediend,
die groote reden tot bezorgdheid geven.
Maar de grootste bezorgdheid bij spr.
wekt het eigenlijke beginsel van deze
regeering; de reden van haar bestaan,
naar hare uitlatingen en die harer
voorstanders, is, dat zij is een christe
lijke regeering. Niemand zal bezwaar
hebben tegen een christelijke regeering;
het is maar de vraag wat men onder
de benaming christen als staatkundige
partijnaam verstaat. Het gebruik van
den naam van christenen als partijnaam
doet terugdenken aan de jaren der
achttiende eeuw, toen er een partij was,
die zich patriotten noemde. Zij bedoelden
met dien naam, dal zij alleen patrottisch
waren en hun tegenstanders geen liefheb
bers van het vaderland. Zoo is het ook
met het woord christelijk; het is om de
antithese te doen. De voorstanders van
het ministerie zijn alleen christenen, de
anderen zijn paganisten. Het is eene
aanmatiging, dat R. Katholieken, Chris
telijk Gereformeerden en van de andere
gezindten zij, die op katholieken en
anti-revolutionairen stemmen, alleen aan
spraak maken op den naam van ckris
tenen! Indien dit ministerie bij uitsluiting
christelijk is en vorige waren dat niet, dan
moet dit toch blijken doordien vorige
regeeringen onchristelijke bestanddeelen
in de wetgeving hebben gebracht. Maar
dan zou deze regeering zich hebben
moeten beijveren om die bestanddeelen
te doen verdwijnen; daarvan is echter
nimmer iets gebleken.
Spr. acht het een geluk voor een volk
wanneer er geen strijd wordt gevoerd
over geloofszaken, geen godsdiensttwisten
woeden. De tegenwoordige Pres. Min.
denkt daar anders over, blijkens zijne
uitlating in de Kamer, toen hij sprak
over een vroegene periode van dofheid
en lamlendigheid, die nu Goddank! had
plaats gemaakt voor een periode van
tegenstellingen, van strijd en wor
steling, waardoor een rijk leven is op
gebloeid. Dc Min. noemt dat differen-
tieering. Als echter die differontieering
leidt 'tot splitsing tusschen burgers van
een land in christenen en paganisten, tot
godsdiensthaat, tot verdachtmaking van
den godsdienstzin van staatkundige
tegenstanders, tot aanmoediging van
schijnheiligheid, dan zou spr. liever die
periode van dofheid maar tcrugwenschen.
Ten slotte de vraag: wat zal er ge
schieden, wanneer de linkerzijde de
meerderheid mocht erlangen? Men stelt
de vreeselijkste vooruitzichten aan de
natie voor. Vooreerst: er zal dan een
socialistische regeering komen. Het is
onbegrijpelijk, dat ernstige mannen met
dien vogelverschrikker manoeuvreeren.
Tusschen liberalen en socialisten bestaat
op economisch en staatsrechtelijk gebied
een onoverkomelijk verschil. Liberalen
willen zooveel mogelijk de individueele
vrijheid eerbiedigen. Socialisten kunnen
hunne idealen alleen verwezenlijken
door den meest absoluten staatsdwang.
Liberalen trachten den maatschappclijken
vrede te bewaren door de belangen der
verschillende klassen zoo veel mogelijk
met elkander te verzoenen. Socialisten
achten den klassenstrijd onmisbaar, ten
einde ten slotte aan één klasse het
overwicht te verzekeren. Liberalen be
schouwen het bijzonder eigendom als
den grondslag van de maatschappij.
Socialisten willen alle bijzonder eigen
dom opheffen en het tot collectief eigen
dom van de gemeenschap maken.
Indien de liberalen socialistisch gingen
regeeren, zouden zij tal hunner be
ginselen moeten prijgeven en met pak
en zak tot de socialisten overloopen.
Trouwens, de socialisten geven genoeg
te kennen, dat zij niets voor de verwezen
lijking hunner denkbeelden van de
liberalen verwachten.
Er wordt een ander bezwaar geopperd,
dat grooter schijn van waarheid heeft:
De liberalen zijn te veel verdeeld. Het
is een fout geweest van de liberalen,
dat men dikwijls de onderlinge verschil
punten veel meer in het licht heeft
gesteld dan wat hunne gemeenschap
pelijke overtuiging is. Verschil van
inzicht zal men bij zelfstandig denkende
menschen alijd aantreffen. Ziet men echter
thans de programma's in der verschil
lende schakeeringen van de liberale
partij, dan zal men wel moeten erkennen,
dat er tal van hervormingen zijn, waar
over eenparig gedacht wordt. Een
regeering, die al die hervormingen tot
stand zoude willen brengen, zoude zeker
wel meer dan vier jaren noodig hebben
eer zij aan de hervormingen was geko
men, waarover verschil bestaat.
Toen het ministerie van 1897 optrad
waren de leden daarvan ook niet alle
precies van hetzelfde gevoelen over alle
mogelijke zakentoch heeft dat minis
terie vele hervormingen kunnen tot
stand brengen en het verschil van inee
ning heeft nimmer tot moeielijkheden
geleid; die moeielijkheden bestonden
alleen in de verbeelding van de staat
kundige tegenstanders.
De liberale partij kan met vertrouwen
zeggen: Zie op ons verleden. De heel
de Savornin Lobman heeft onlangs de
meening uitgesproken, dat de liberale
partij meent, dat zij alleen bekwaam
heid heeft om te regeeren. Aan een
dergelijke zelfoverschatting is spr.vreemd
en hij vertrouwt alle liberalen met hem.
Wij beweren niet het monopolie te be
zitten op het gebied van regeering en
wetgeving, maar wel geloovcn wij, dat
wat de liberale partij sedert 1848 op
het gebied van regeering en wetgeving
heeft geleverd, haar eenig recht geeft
om aanspraak te maken op het vertrou
wen dor natie in de toekomst.
De rede, die meermalen door applaus
werd onderbroken werd aan het slot
stormachtig toegejuicht.
Van de gelegenheid tot debat, 't welk
in 't volgend nummer komt, maakte
alleen de heer Frank van der Goes
gebruik. Ook thans ontbraken de heeren
clericale woordvoerders weer. De voor
zitter, dit bij de sluiting constatecrende,
hoopte dat we ook eens in de gelegen
heid zouden worden gesteld met de
clericalen kennis te maken. D e h e e
Sinnige riep hierop: Aanstaande
Maandag, zoodat we dan waarschijnlijk
van een vergadering dien kant krijgen.
Wij hoorden er evenwel nog niets van
en hoopen dat het in geen geval een
vergadering zal zijn, uitsluitend voor
kerkelijke kiezers en dat er debat zal
worden gegeven.
Anders zou de uitroep van den heer
Sinnig eigenlijk wel een beetje groot
spraak zijn, terwijl het toch zeker niet in
de bedoeling van den heer Sinnige zal
hebben gelegen zich daaraan schuldig te
maken.
Naar aanleiding van het debat van
den heer v. d. Goes tegen den heer
de Beaufort zendt men ons ter plaatsing
de volgende opmerkingen:
De heer F. van dei Goes verklaarde,
dat volgens de historische lijn liet prole
tariaat nu aan de beurt was om zijn
denkbeelden te doen zegevieren.
De hoogst bekwame socialist Jean
Jaurès wijst daar ook op in zijn Ilistoire
Socialiste. Op bl. 290 D. I. zegt hij:
„De communistische en proletarische
revolutie zal heel wat dieper ingrijpen
en veel uitgebreider zijn dan do revolutie
van het bezit van 4 Augustus 1789"
(toen de feudale rechten werden afge
schaft). „Maar deze revolutie zal van het
proletariaat een nieuwe inspanning ver
eischen op het gebied van het denken
en de ontwikkeling van nieuwe (zedelijke)
vermogens. Die revolutie zal een nieuwe
wijze van voortbrenging en verdeeling
moeten organiseeren. De proletariërs
zullen zich in de orde van werken eigen
schappen om te besturen moeten eigen
maken, die nu niet bij hen ontwikkeld
zijn.
De heer F. van der Goes verzekerde
dat hij proletariërs in een paar avonden
op de hoogte kon brengen van de
socialistische beginselen.
Als men daarbij let op bovenstaande
woorden van Jean Jaurè6, kan men niet
anders zeggen dan „Dat is sterk!!!"
SI'OKT.
De Nederlandsche Atliletiek-Unie heeft
aan alle Nederlandsche voetbalvereeni-
gingen een circulaire verzonden, waarin
krachtig er op wordt aangedrongen, de
spelers meer te oefenen in het harde
loopen. De volgende alinea, uit de cir
culaire overgenomen, zegt dan ook vol
doende, welke doel beoogd wordt: „Onze
naburen zijn gewoonlijk snelle loopers
en de verschillende nederlagen der Hol
landers zijn dan ook toe te schrijven aan
hunne mindere snelheid".
Morgen speelt Quick I een promotie
wedstrijd te Wageningen tegen G. V. C.
I vandaar.
Burgerlijke Stand.
van 23 tot 27 Mei
GEBOREN: Cornelis, z. v. E. II. C.
Genis en J. D. Schrijver. Pennetje
Maria, d. v. A. Batavier en F. Vlooi.
Everardus Antonius, z. v. A. Dijkhuis
en G. K. de Kruyf. Johanna Gezina
Woutera, d. v. G. J. van 't Hof en A.
Hemmers. Adrianus Antonius, z. v.
A. B. Tol en H. Dijkman.
ONDERTROUWD: L. J. Vonk en
E. Schut. A. Harkema H. E. G.
Eggink. B. van Bronkhorst en G.
H. van der Linden.
GEHUWD: J. J. Feiten en A. Ga
mers. G. Stegehuis en J. Veenendaal.
G. Knijt en B. Wisselink. A. J.
Boode en T. Bulder. T. van Drie en
A. Bouwman. B. Hemminga en E.
van Daal. J. Fremouw en A. van
den Eshof.
OVERLEDENLambertus van Eldert,
oud 55 jaar echtgenoot van G. Smit.
Antonius Marinus Krol, oud 2 dagen.
Jozef Schaap oud 3 weken.
Heden overleed, in den
ouderdom van 83 jaren, onze
geliefde Moeder, Behuwd- en
Grootmoeder,
GEERTRUIDA KOELMAN,
Weduwe van CASPER KOELMAN.
Uit aller naam
Wed. W. R. SCHWEMMER
Koelman.
Amersfoort, 25 Mei 1905.
DE NOTARIS
te Amersfoort, zal op l>on<lerdag
8 Juni 1905, des voormiddags 9
uur, te Amersfoort, aan de Schiminel-
penninckstraat 12,
oin contant geld
eenen good onderhouden
beboerende tot de nalatenschap
van Mevrouw de Wed. OOS-
TERMEIJEK, bestaande voorname
lijk in: salonameublement, buffet, ma
honiehouten linnenkast, dito waschtafels,
bedkastjes, speeltafel, portemanteau,
crapeaux, ledikanten waaronder 2 En-
gelsche met toebehooren, linnengoederen,
kleeden, karpetten, tafels, stoelen, spie
gels, schilderijen, luxe meubelen, pendules,
klokhen enz.
Zilveren- en met zilver gemon
teerde voorwerpen en eenig
antiek poreelcin.
Voorts eetservies, keukengereedschap,
partij boeken, kristal, koper- tin- blik-
glas- en aardewerk en hetgeen verder
ten verkoop zal worden aangeboden.
Te bezichtigen; Particulier op
DINSDAG 6 JUNI 1905 tegen betaling
van 25 cent en publiek op
WOENSDAG 7 JUNI 1905, beide
dagen van 912 en van 24 uur.
bewoond door den heer E. O. Drentli.
Te bevragen bij den bewoner.
te Amersfoort, zal in hei hotel „DE
ZWAAN" aldaar, aan de Utrechtsche
straat op Woensdag 14 Juni 19U5
's avonds S uur,
Gemeente Amersfoort,
aan de Langegracht tot heden „Fröbel-
inrichting" Sectie E, Nos. 4953 groot
7 Aren. In gebruik te aanvaarden bij
de betaling der koopsom of vroeger. Be
zichtiging aan te vragen aan 't gebouw.
en TUIS in de Lavendelstraat Sectie
E, Nos 4855, groot 2 Aren, 40 centiaren.
Verhuurd tot 1 Mei 1907, voor f7.50
's weeks aan Gebrs. SMIT.
Tot bezichtiging vervoege men zich
tot de bewoners.
in de Muurhuizen tegenover dc Kerk
straat, Sectie E, Nos. 3391 en 3392
groot 3 Aren 10 centiaren.
Een huis daarvan verhuurd aan koopers
voor f 5 per week, het andere te aan
vaarden bij de betaling der koopsom of
vroeger.
en EBP aan den Westsingel, Sectie
E, No. 4087, groot 42 Aren. Verhuurd
voor f 2.50 's weeks aan Van der VEER.
naneengebouwd met Erven en
Tuinen zooals die zijn afgerasterd be
nevens den ACHTERTUIN als BOUW
GROND verhuurd aan den Laaglandschen
weg Sectie A, Nos. 1404 tot en met
1409 groot 20 Aren 20 centiaren.
De huizen verhuurd elk voor f 2.25
per week, en den ACHTERTUIN groot
ongeveer 7 Aren tot Augustus a.s. voor
f 12.90
achter en annex den vorigen koop Sectie
A. No. 1392 groot 41 Aren, 70 centi
aren. Verhuurd tot half Augustus 1905
aan diversen voor f 72.80. Koopcn III
0 en D worden ook in Massa gebracht.
Ter bezichtiging vervoege men zich tot
de bewoners.
Betaling der koopsommen van voor
noemde goederen 14 September 1905.
Het BESTUUR vraagt terstond een
inwonend
klein gezin; salaris ƒ:500 per jaar, met
genot van vuur en licht.
Aanmelding, onder overlegging van
aanbevelingen, niet in persoon, doch
uitsluitend schriftelijk vóór O JUNI e.k.
bij den Secretaris, den Heer F. WES-
SEEING, Wijersstraat 5, Amersfoort.
LASfGESTBAAT 20. 4
Kampstraat, Hoek Olicstceg.
ENTREE VRIJ. HERAT.
5f
De tentoonstelling der ontwerpen voor een gedenkteeken voor wijlen
Mgr. Dr. SCHAEPMAN sluit op Woensdag den 31 Mei ten 5 uur.
Leden vrij. Niet Leden 25 et*, entrée.
HET BESTUUR.
