Stadsnieuws.
AFWEZIG
T. L. BLOK,
Concertzaal „De terend".
CONCERT in den tuin,
van 30 Juli tot en met 15 Aug.
ROLANDUS HAGEDOORN,
GELD 5W|„
Brandstoffen,
L. VAN ACHTERRERGH.
Huis- en
Decoratieschilder.
Zondag 13 Augustus bij gunstig weder
werpen, die ons voorbij vliegen, de
rogels, die om ons heen schijnen te
warrelen, dat alles schijnt op sommige
gemoederen te werken als een sterke
opwindende stimulans, als een roes.
De gelaatsuitdrukking van zulk een
persoon verraadt de grootste onrust, een
bijna tot extase voerende hartstocht.
De vertrokken en slappe gelaatstrekken,
dc starre oogen en de saamgetrokken
ipieren, gaan soms vergezeld van een
soort doodsangst en een tijdelijke be
wusteloosheid, die zich uit in een buiten
gewone zenuwspanning en zich oplost
in een vaak wilde vroolijkheid.
De werking naar buiten is niet altijd
dezelfde. De eene maal is het een vurige
wensch om de grootst mogelijke snelheid
te bereiken. Den waanzinnig verlangen
naar de grootst mogelijke krachtsont
wikkeling verdooft den in een hevige
spauning en in een wolk van stof voort
razende, die als een halve god tijd en
ruimte schijnt te willen overwinnen
In de tweede plaats doet zich een
gevoel van haat tegen elke hindernis
op den weg gevoelen. Eerst uit zich
die niet zoo sterk, door een nog niet
geheel verloren verantwoordelijkheidsge
voel, door een zekeren angst, maar
daarna stijgt de woede, tegen al wat
bom in den weg komt, mcnech of dier,
zoo hoog, dat de vernietiging daarvan
den voortstormenden als een rechtvaar
dige straf voorkomt; zelfs gebeurt het,
dat de liefste wensch van den automo
bilist is, een mensch of een dier onder
de wielen te krijgen.
Een zonsverduistering.
Prof. Dr. A. A. Nijland schrijft in
bet „Utr. Dagbl.":
Den 306ten Augustus e.k. zal een
zonsverduistering plaats hebben, die voor
Utrecht te 12 uur 17 min. begint en te 2
uur 39 min. eindigt. Tijdens de grootste
fase der verduistering, te 1 uur 2S
minuten, zal omstreeks sji van dc.zonnc-
niiddellijn door de maan bedekt worden.
Er blijft dus een zonnesikkel van
zoodanigen breedte over, dat een ver
mindering van daglicht nauwelijks waar
genomen zal kunnen worden. Ook voor
Glasgow, Frankfort, Graz en Sofia zal
nog één vierde van de zonneiniddellijn
onverduisterd blijven, Frankrijk, Italië
en Griekenland, om bij Europa te blijven,
zien uog slechts een zeer smalleu
zonnesikkel, en in sommige streken
van Spanje zal de eclips totaal zijn. De
„strook van totaliteit," deu 3Usten
Augustus e.k. bijna 180 K.M. breed, wordt
gevormd door de zich met een snolheid
van 50 K. M. per minuut over de aarde
voortbewegende maanschaduw. Ze loopt
over Labador en den Athintischen
Oceaan, bereikt het Spaansche schier
eiland bij Oviedo, en loopt den verder
over de Balearische eilanden, Tunis,
Tripoli, Egypte en Arabië.
De astronomen hebben al veel tien
tallen van jareu in de totale zoneclip
sen levendig belang gesteld. Zoo zeer,
dat de strook van totaliteit steeds door
talrijke eclipsexpedities van velerlei
landaard woidt bezocht. De voornaamste
vraagstukken, die van totale zoneclipsen
hun oplossing wachten, zijn:
lo. dc aard van den geheimzinnigen
stralen- krans der zon („corona"), alleen
gedurende do weinige minuten van
totaliteit waarneembaar;
'2o. de samenstelling van de onderste
lagen der zonneatmosfeer;
3o. het al of niet bestaan eener in-
tramercurieele planeet.
Men zal zich misschien berinneren,
dat in 1901 een Nederlandsche eclips-
expeditie op Sumatra een totale zons
verduistering heeft waargenomen, onge
lukkig bij niet onbewolkten hemel. De
.Eclips commissie" uit de Koninklijke
Academie van Wetenschappen heeft ge
meend, dat ook dc Spaansche eclips van
30 Augustus a.s. door Nederlanders moet
worden waargenomen. En zoo zullen,
dank zij den milden steun van eenige
particulieren en genootschappen, dezelfde
waarnemers, die in 1901 naar Sumatra
gingen: prof. Julius, uit Utrecht, dr.
Wilterdink, uit Leiden, en bovenge
noemde, te Burgos, in Spanje, de zons
verduistering waarnemen. Bij hen heeft
zich als volontair dc heer W. J. H. Moll,
adsistent van prof. Julius, aangesloten.
De opzet is ditmaal bescheidener dan
in 1901. Toch zijn deu 2den Augustus
nog 18 kisten met instrumenten en ge
reedschappen, tot een gezamelijk gewicht
van 2000 K.G. door den firma Müller
te Rotterdam, naar Bilbao verscheept.
Met behulp van een lensloozen aktiuo-
meter zal men de warmtestraling der
corona trachten te meten. Verder zal
het spectrum van corona en zonne
atmosfeer door twee speeltspectrografen
en een prisma-camera gephotographeerd
worden. De drie instrumenten zullen
vast worden opgesteld en hun licht ont
vangen van twee siderostaat-spicgels, die
door een uurwerk de beweging des
hemels volgen. De duur van totaliteit is
voor Burgos 3 minuten, 45 seconden.
De waarnemers vertrekken ongeveer
10 Aug. over Parijs, zoodat zij ruim
twee weken te Burgos zich kunnen voor
bereiden. Zij ziju daarbij zeer afhankelijk
va de hulp van Spaansche autoriteiten
en particulieren, die hun overigens in
ruime mate toegezegd werd. De Spaan
sche Minister van Financiën gaf vrijdom
van invoerrechten voor de instrumenten.
Een terrein, op 2 Iv.M. afstands van
Burgos, is door den astronoom Vela uit
Madrid voor hen uitgekozen. Het klimaat
is te Burgos voor zonnewaarnemiugeu
niet ongeschikt. De blakende zonneschijn
maakt er volgens een Spaunsch spreek
woord drie maanden van liet jaar tot
een hel, zoodat de expeditie gegronde
hoop koestert, zij het dan ook ten koste
van vele droppels zweets, haar waar
nemingen met succes te kunnen vol
brengen.
Er heelt zich te Burgos niet alleen
een comité voor huisvesting van vreem
delingen, maar zelfs een feestcommissie
gevormd. De Nederlandsche gezant te
Madrid stuurde mij een te Burgos uit
gegeven boekje, waarin als hoofdnum
mers van het feestprogramma genoemd
worden
Eerste-steenlegging voor een Cid-mo-
nument;
Duivenschieten;
Wedstrijd voor amateur-cclips-photo-
grafen
Stierengevechten. (De stieren uit de
stallen van den Hertog van Veragua.)
Z. M. Alfonsus XIII zal de feesten
bijwonen en de eclips te Burgos waar-
waarnemen, tenzij de rouw over den
infant Fernando verandering in de
plannen mocht brengen.
Zutphen.
Bij de gisteren in het district Zutphen
geiiouden herstemming voor een lid van
de Tweede Kamer is gekozen de
heer E. Eicftinck (L. U.).
Er waren uitgebracht 6801 stemmen
waarvan 3838 op den heer Lieftinck en
2963 op den lieer R. P. J. Tutein Nol-
thenius.
Bij de eerste stemming, op 1 Augus
tus, werden er 6787 stemmen uitge
bracht, waarvan 3035 op den heer
Lieftinck, 2835 op den heer Tutein
Nolthenius en 917 op den heer W. 1'.
G. Helsdingcn (soc. dein
Bij de stemming op 16 Juni j.l. zijn
er in liet district Zutphen uitgebracht
7475 geldige stemmen, waarvan de
heeren mr. H. Goeman Borgesius (Ij.
U P. van der Goes (soc. dem.) en A.
S. Talma (until-.) er respectievelijk ver
kregen 3484, 623 en 3368.
Bijl dc herstemming op 28 Juni zijn
er 7613 geldige stemmen uitgebracht
waarvan do heer Goeman Borgesius er
4137, de lieer Talma er 3476 had.
Het aantal kiezers in het district
Zutphen is S175.
De kapitein F. A. Nieuwenbuis van
het 5e regiment infanterie, is aangewe
zen om tijdelijk de betrekking van plaat
selijk adjudant waar te nemen voor den
kapitein Jhr. P. C. Siberg, die wegens
ziekte den dienst zal verlaten.
De kapitein-kwartiermeester op non
activiteit J. J. van Hille wordt, eerst
daags in activiteit hersteld.
Bij de wedrennen te Woestduin be
haalde Miss Bouncez van kapitein Jhr.
Rutgers van Rozenburg den eerste prijs
(f 550) in een verkoopsren vlakke baan,
afstand 1800 meter.
Voor f 700 te koop gesteld, ging het
paard voor f 1000 aan luitenant baron
van Heemstra over.
In „De Zwaan" werd Zaterdag, ouder
voorzitterschap van dr. Goethard, een
bijeenkomst gehouden der floriotieke
afdeeling van de Nederlandsche Bota
nische vereeniging. Yerscliillende zeld
zame en merkwaardige excursies werden
besproken en eenige interessante exem
plaren o.a. Chrithiuum Haritinuin opSchou-
wen door den heer van Ittersum gevonden.
Naar aanleiding van een ingekomen
missive, werd het Wcener Nomenclatuur
congres door dr. Goethard mot veel
waardeering besproken.
Vervolgens werden de besprekingen
inzake dc bescherming der „wilde"
Hora en liet behoud der natuurmonu
inenten voortgezet.
In verband met reeds verkregen resul
taten werden mededeelingcn gedaan.
Ook werden regelingen getroffen
omtreut de werkzaamheden der afdeeling,
vooral betreffende het inzamelen van
materiaal op elk botanisch gebied; het
uitschrijven van excursies enz.
Het onlangs te Weert geopende
botanische station maakte ook een onder
werp van bespreking uit.
Als lid werd toegelaten dr. Tb. Wee
vers alhier.
De deelnemers aan de vergadering
maakten Zondag een excursie in het
noordelijk deel van de Geldersche vallei,
terwijl Maandag het terrein tusscben
Amersfoort en Utrecht bezocht werd.
In drie auto's vertrok gisterenmorgen
te kwart na elf liet Koninklijk echtpaar
met gevolg van Het Loo naar Soestdijk,
om een bezoek te brengen aan den
erfgraaf von Erbacli en familie, die
logeeren bij II. M. de Koningin-Moeder.
Bij den terugtocht passeerden de
vorstelijke personen omstreeks vijf uur
weer onze gemeente.
Door den Minister van Oorlog zijn
benoemd in do commissie tot keuring
van levensmiddelen ten behoeve van
het leger, over liet tijdvak van 15
November 1905 tot 15 November 1906,
tot lid en voorzitter de majoor-intendant
J. van der Werft to 's Gravenhage; tot
leden de kapitein-intendant W. A. C.
Bijvoet en de le luit.-kwartiermeester
W. J. van der Hurk; tot plaatsver
vangend voorzitter de majoor-intendant
W. P. van Leeuwen te Amersfoort en
de kapiteins-intendant D. C. M. de Kan
ter en G. Kroeze.
Door deze commissie zal in de eerste
helft van October a. s. een openbare
aanbesteding worden gehouden vau het
benoodigde voor de maanden December
1905 tot en met April 1906.
(U. D.)
Maandagavond werd aan den ploeg
baas van de II. IJ. S. M. v. d. Bolt
die zijn zilveren huwelijksfeest vierde
iu lokaal Odéon in de Kroiumcstraat,
een serenade gebracht door het muziek
gezelschap „Harmonie" van de werk
plaatsen alhier.
De kapitein, plaatselijk-adjudant Jhr.
P. G. Siberg, alhier, gaat eerstdaags
den militairen dienst met pensioen
verlaten.
Werd de Industrie- eu Huishoudschool
de vorige week door de Firma Van
Hoogevest en Van Nie, Kamperbinneu-
poort, verblijd met een doelmatig
wisselbord voor de electrische schelge-
leiding, deze week werd haar dooi
de Singer-Maatschappij, vertegenwoor
diger de heer J. C. Kamp, Westsingel
bij deVarkensmarkt, eentrapuaaiiuachine
met apparaten ten geschenke aange
boden.
De le luitenant B. W. baron van De-
dem, van het le regiment huzaren,
wordt overgeplaatst van bier naar Loidcn.
Van de bij de veld-artillerie alhier
gedetacheerde leerlingen der Hoogeie
Krijgsschool zullen de kapitein W. J.
J. Hasselbach en de le luit. H. Zeeman
aan de groote najaarsoefeningen in Lim
burg deelnemen. Zij worden ingedeeld
bij de le afd. van het 4e regiment
veld-artillerie te 's Hertogenbosch.
De le luit. Schmoutziguer neemt bij
de 4e batterij van hier deel aan de
oefeningen van het le regt. infanterie.
Bij de Maandag gehouden aanbeste
ding voor het bouwen van een nieuwe
kosterswoning aan dc kerk van de Ned.
herv. gemeente is ingeschreven als
volgt:
T. van Hoogevest f6179, E. J. Rui
tenberg f 6394, J. C. van Eybergen
f5875, E. van Keulen 15901', W.Hen
driks f7165, C. Bruin te Hoogland
f 6710, T. van Daal f 6954, B. Elzenaar
f 6490, N. Wolfswinkel f 6400, J. Klaren-
beek te Hilversum, f 6392, en J. van
Keulen f 5990.
Het werk werd gegund aan den
laagsten inschrijver, J. C. van Eybergen.
De miliciens van de lichting 1902
zijn bij het 5e regiment infanterie
voor herhalingsoefeningen onder de
wapens gekomen. Zij zullen den 28sten
weer met onbepaald verlof vertrekken.
Als juryleden voor de a.s. groote Land
bouwtentoonstelling te Zutphen zullen o.a.
fungeeren voor de afdeeling pluimvee,
duiven en konijnen, de heeren G. Muys
en J. Kooiman alhier.
De Amersfoortsche Bestuurdersbond
heeft besloten ten gunste der vak
organisatie op 3 September a. s. een
groote openluchtuiccting te houden,
waarvoor een drietal sprekers zullen
worden uitgenoodigd.
Deze meeting zal een provinciaal
karakter dragen. Daarom zullen alle
organisaties uit den omtrek, die vak
organisatie bedoelen, tot deelname wor
den uitgenoodigd. De meeting heeft
plaats op een terrein aan den Socsterweg.
Een onzer lezers meent, dat wij in
het Raads overzicht, opgenomen in ons
nummer van 5 Augustus j.l, de ver
houding van Mej. van der Schroeff tot
de gemeente Amersfoort niet juist
hebbeu weergegeven. Te dien opzichte
een vergelijking makend met den lieer
Snouck stelt hij de kwestie aldus:
„De heer Snouck woont en heeft zijn
werkkring hier ter stede, zijn belangen
liggen dus te Amersfoort. Mej. van der
Schroeff woont en heeft haar werkkring
te Zeist, haar belangen liggendus daar.
Bedoelde juffrouw nu komt enkele
uren te Amersfoort les geveu; in het
verslag van de Eemlander had dus moeten
staan: Zij behoort hier niet thuis maar
te Zeist."
Wij achten het hier niet de plaats,
om debat te voeren over de vraag, of
Mej. van der Schroeff volgens art. 74
B. W. al of niet haal" domicilie
heeft te Amersfoort, temeer omdat wij
en dat staat duidelijk in het Raads-
overzicht te lezen van oordeel zijn,
dat deze omstandigheid den doorslag
niet moet geven.
Het gevoelen van de heeren van
Esveld en Hamers wêergevend, hebben
wij daaraan de opmerking willen vast-
knoopen, dat Mej. van der Schroef!, al
geeft zij privaat onderwijs te Zeist,
alléén als leerares aan de H. B. S. te
Amersfoort is verbonden en als ge
meenteambtenaar dus hier thuis behoort.
Al moest deze opmerkiug ons uit de
pen, toch achten wij het een punt van
ondergeschikt belang bij de beoordeeling
van de vraag of een gymnastieklokaal
der gemeente aan particulieren moet
worden afgestaan.
Goed en voldoend gymnastiekonder
wijs, dat is het waar het op aankomt,
dat is het werkelijk gemeentebelang.
Kan het strekken tot meerdere bloei
vau het gymnastiekonderwijs, waarmede
het hier maar treurig is gesteld, dan
hopen wij, dat de Raad, zonder de
domiciliekwestie uittopluizen, aan beide
rekwestranten de gevraagde vergunning
verleent.
Het Friescii Volksblad schrijft:
„De gemeente Praneker komt dc eer
toe de Woningwet zoo uit te voeren,
dat ze werkelijk werkt in het belang
van de volkshuisvesting. Andere gemeen
ten volstaan tot nu toe met het onbe
woonbaar verklaren en doen afbreken
van krotten van woningen. Daarmee
verdwijnen wel de slechte woningen,
maar de bewoners er van worden toch
niet goed geholpen. Waar moeten zo
heen? Er is dikwijls een tekort van
woningen, of de beschikbare woningen
zijn te boog van huur, zoodat ze soms
genoodzaakt zijn eenigen tijd liuu intrek
te nemen in een schuur of te verblijven
onder den blooten hemel. Het eenige
werkelijk afdoend middel is, dat de ge
meente tegelijkertijd met het afkeuren
van slechte woningen zorgt voor het
bouwen van nieuwe, die ze dan tegen
een lagen prijs verhuurt Dat bouwen
nu van nieuwe arbeiderswoningen van
gemeentewege geschiedt te Eraneker.
Deze week zijn er weer een twintigtal
aanbesteed."
Men ziet, dat dus ook „Volkshuis
vesting" alhier werkelijk werkt in het
belang van de volkshuisvesting. Die
vennootschap toch heeft ook verscheidene
krotten doen afbreken en daarvoor flinke
gezonde arbeiderswoningen in de plaats
gezet.
Op 22 en 23 Aug. zal door het 5e
reg. inf., onder bevel van kolonel De
Meester, in dc omstreken van Amers
foort een manoeuvre worden gehouden
welke dienstbaar zal worden gemaakt
voor den geneeskundigen dienst in het
verzorgen, verplegen en vervoeren van
gewonden enz. van het gcvechtsvcld
naar de alsdan in het leven te roepen
verbandplaats-aldeelingen. Leider hiervan
zal zijn de dirigeerende officier van
gezondheid 2e klasse luit.-kolonel A. van
der Moer te Assen.
In een ons toegezonden nummer van
het Sociaal Weekblad deelt Dr. D. van
Embden namens de Haagsche vereeni
ging voor vervroegde winkelsluiting de
resultaten eener enquête mee. Door een-
200 winkeliers en ruim even zooveel
bedienden werden de vragenlijsten terug
gezonden. Een beambte bracht nog S00
wiukelierslijsten ingevuld terug; bij de
bedienden werd dit ophalen der lijsten
nagelaten. Van de 220 bedienden ver
klaarden 181 zich voor een sluitingsuur
bij wet of verordening, 35 voor een bij
onderlinge patroonsovereenkomst, geen
enkel tegen het 'invoeren van een ver
vroegd sluitingsuur. Het bleek dat
„schroom voor misnoegen van den pa
troon" een aantal bedienden van de
invulling terughield; zelfs vernietigden
sommige patroons de biljetten I
De rapporteur deelt mede dat van
de 999 w inkelierspatroons, wier antwoord
in handen der vereenigingen kwam S21
dus 82.1 pCt. zich verklaarde vóór en
178 dus 17.8 pCt. zich verklaarde tegen
een regeling der vervroegde winkelslui
ting. En van die. 821 voorstanders be
geerden wederom een groote meerderheid
nl.: 702 uitdrukkelijk een regeling Joor
wet of gemeenteverordening, terwijl 119
voorstanders der sluiting omtrent den
aard der regeling óf geen voorkeur
hadden óf zich voor onderlinge overeen
komst verklaarden.
De verhoudingscijfers bleven nagenoeg
dezelde zoowel in de verschillende be
drijven als in de verschillende stadsge
deelten en ook in de verschillende be-
drijfsgrootten. Van de 731 winkeliers
werd 7 uur door 14 als meest gcweuscht
sluitingsuur opgegeven, 8 uur door 84,
9 door 605, 91 door 7 en 10 uur door
14. Het tegenwoordig sluitingsuur bleef
verre van dien gewenschtcn toestand.
Het was 9 uur of vroeger voor 14,9
pet., 10 uur of later voor 81 pot., lO'/a
uur of later voor 55 pet., 11 uur ot
later voor 27 pet.
Nog zij vermeld, dat er volgens het
adresboek te 's Gravenhage 3076 win
keliers zijn, waarvan dus ongeveer een
derde deel aan de enquête deelnam.
Lijst van brieven en briefkaarten
geadresseerd aan onbekenden over de
tweede helft van de maand Juli.
Brieven: J an Faber, Amersfoort
G. van Berg, AmsterdamA. Berfeloo,
Enschedé; Bureau advertentiecourant,
Harderwijk; Mevrouw HilversumM.
Vermeer, Schiedam; Grimmclt, Winters
wijk; B. van Keut, Wed. Pruwer.,
Briefkaarten: Huiskes, R. de
Boer en mevrouw Peier, Amsterdam;
B. Deenekamp, Baarn; mej. A. Geluk,
Den Haag; mej. M. Vriesema, Leiden;
mevr. Van Palenstein, Valkenburg; J.
Last, Zwolle.
Uit het buitenland terugontvangen:
Mile, 's Jacob, Bruxclles; heer en me
vrouw dr. J. Schut, Thalen (Harz.)
379c Staatsloterij.
Tweede klasse.
Trekking van 7 en 8 Augustus 1905.
1000 loten.
Ten kantore van den Collecteur A.
C. R. O. Leinwober te Amersfoort (Bree-
destraat 22) zijn laan de navolgende num
mers te beurt gevallen:
Prijzen van f 30.
937 9-10 95S 2000 2027 2032
2792 2797 2S06 448 4493 5918
10363 11540 1154S 11552 11555 11557
15320 1.5348 15351 15355 17018 17020
17037 20976.
Te zamen 26 prijzen.
vnvi; itTEvni;\.
Dc Burger geneeskundigen
hebben zich bereid verklaard
de practijk waar te ucineu.
litis
ter leen aangeboden voor LAND
BOUWERS en PARTICULIEREN,
zonder levensverzekering.
Inlichtingen ontvangt men op brieven
met postz. voor antwoord van liet
Administratie Kantoor Justus
van Effenstraat 19, Utrecht.
Spreekuren: 'savonds van 6—9.
CEVESTIk» 189Q.
- Handel iu le kwaliteit - -
Magazijnen: Koestraat,
ltestelkantoor: Arnliemsclie straat 1.
„De Graaf van Atlone."
l'treclitsclie weg 44,
Amersfoort.
door een goed bezet orkest.
Vrij entrée.
Consumptie verplichtend.
AAKVAJKO 8 UB,
