Allerlei.
Daarop werd 26 dier maand, den
Raad gevraagd een jaarlijksch subs, van
f 1750 op een vereenvoudigd programma,
de aanvrage aan de Prov. St. om een
jaarlijksch subsidie van 1700 in hare
zomervergadering van 1905 behandeld
worden.
Inmiddels zocht het Bestuur
daar nu van stichting van eigen gebou
wen voorloopig geen sprake meer zijn
kou naar geschikter localiieiten om
de school te huisvesten en mocht daarin
slagen, door het huren der gebouwen,
in welke het de eer heeft u heden te
ontvangen.
Den 10 April van dit jaar werd het
Gemeente subsidie door den Raad toe
gekend en besloot het Bestuur, zoo
spoedig mogelijk, de school te openen,
zij het dan voorloopig met uitsluitend
le klassen voor de verschillende af-
deelingen, en werd in die Bestuursver
gadering de wenschelijkheid ter sprake
gebracht daarbij alzoo by de I. en
II. school de Fröbelschool optcnemen;
dit denkbeeld werd op de Alg. verg.
van 26 April door de leden, overge
nomen en conform besloten daarbij
overwegende de in uitzicht gestelde
subsidie van het Hoofdbestuur van 't
Nut en van haar Departement Amers
foort.
Den 16 Mei werd door het Bestuur,
tot Directrice onzer inrichting benoemd
Mej. De Hol, uit 's-IIage, werden
reglementen, leerplannen en prospectus
ontworpen, zoodat 19 Juni d.a.v. de
voorbereidende Cursus A. geopend en tot
do Zomercacautie Herhalingsschool en
kookonderwijs, in hot gebouw in de
Koestraat gehouden werd, waarbij ik
niet onvermeld wensch te laten de
hulpvaardigheid en groote diensten door
Mej. D. Buys ons daarbij bewezen.
De concierge, benoemd 23 Juni werd
na diens aanvrage om eervol ontslag
op 26 Juli vervangen. De zomer-
vacantie is geëindigd en de lessen zullen
nu voortaan in deze gebouwen gegeven
worden door de volgende aan onze
inrichting verbonden Dames enHeeren:
Mej. de Hol, Directrice, Mej. A.
Munnik, lager onderwijs, Mej. Stoll,
Huish. kunde en koken en voedingsleer,
Mej. v. d. Meulen, Behandeling v. d.
wasch, Mej. Yerweij, Handwerken en
Huisvlijt, Mej. van Beek Handwerken
en Huisvlijt, Mej. Joh. v. Goor, Behan
deling der wasch, Mej. D. J. v. Goor
Handwerken, Mej. Marie Boekelman,
Nuttige en fraaie Handw., de hr. v.
Weezei Errens Handteekenen, Moj. v.
Nijmegen Schoonegevel, Hoofd der
Fröbelschool. Mej. v. d. Akker le.
Onderwijzeres, Mej. Jeanne de Bree,
Mej. B. de Bree, Mej. Boode, helpsters,
de hr. Oosterman Fröbelcursus voor
Natuurkunde.
De school telt op dit oogenblik 168
leerlingen. Mag dit aantal reeds be
langrijk geacht worden, zoo wensch ik
toch te doen opmerken, dat het voor
de Cursussen in den winter te geven,
belooft belangrijk te zullen stijgen,
immers nu reeds zijn verschillende
aangiften voor November a.s. gedaan,
en vele zijn nog in uitzicht.
Gezegd aantal leerlingen nader ge-
justificeerd, bedraagt:
44 voor het zoogenaamd „geregeld"
onderwijs, d. i. de voorbereidende Cur
sus A voor kinderen van 1214 j.
de voorbereidende Cursus B. voor meisjes
boven de 14 j. in:
Hulp in de Huishouding.
Kinderjuffrouw.
Opleiding Fröbel onderwijzeres
Nutt. Handw.
Fraaie
Dienstbode.
Avondschool.
Yan welk 44 reeds een aantal met
achterlating der voorbereidende Cursus
sen A. en B. een of meer der genoemde
Cursussen harer keuze, volgen.
62 voor de zoogenoemde losse Cur
sussen, als:
Cursus Fraaie Handwerken.
Dienstbode
Verstellen voor dienstboden.
Strijken
Huisvlijt.
62 leerlingen der Fröbelschool.
Heb ik alzoo in 't kort de wording
onzer inrichting U in 't geheugen te
ruggeroepen, mij rest ten slotte namens
het Bestuur een woord van dank te
brengen aan ons Lands en Provinciaal
Bestuur dat door het verleenen van
subsidiën het ontstaan onzer onderwijs
inrichting in uitzicht stelden en niet het
minst aan B. en W. en den Raad onzer
stad die door toekenning van subsidie
haar ontstaan mogelijk maakten.
In 't bijzonder denk ik daarbij aan
die Raadsleden, die met ons gelijk
dachten, met ons één van wil waren
en vóór het verleenen van subsidie
stemden, waarmede ik niet wensch te
zeggen, als zoude het Bestuur niet zeer
gevoelig zijn voor de goede bedoelingen
van diegenen hunner, die het om het
geldelijk bezwaar, in het belang dei-
gemeente nog niet raadzaam achtten, dat
eene inrichting als de onze nu reeds tot
stand kwam.
Dan, dank aan ons Nuts-Departement,
dat ons blijvend zal schragen door jaar-
lijkschen geldelijken steun; aan 't
Hoofdbestuur van 't Nut bij 't welk we
niet te vergeefs aanklopten voor ons
pleegkind, de Fröbelschool. Aan de
Besturen van Ons Huis en van de nu
ontbonden Fröbelschool voor hetgeen
we tilulo gratioso van dezen mochten
ontvangen en verder onzen dank aan
allen die onze inrichting door giften
steunden of als leden door jaarlijksche
contribution schragen, dat het aantal
der zoodanigen toeneme, want ons groot
huishouden heeft uit den aard der
zaak, veel noodig.
En nu zou ik kunnen eindigen, ware
het niet en hiermede vertrouw ik
ook de tolk te mogen zijn, mijner
medebestuurderen dat een gevoel van
waardeering mij noopte, niet onvermeld
te mogen laten, het werkzaam deel wat
van af de wording tot het zijn dezer
onderwijs inrichting daarvan gehad heeft
ons medebestuurslid de heer F. Wesse-
ling, niet abstract, als secretaris, maar
ook en voornamelijk als in eenzetter
van dat omvangrijk geheel.
Waar het onze school gold, geen ar
beid was hem te veel, steeds vond hij
tijd, bezwaren overzag hij, als hestonden
ze niet en om zijn zeldzame volharding
en benijdenswaardige energie, komt hem
inderdaad het leeuwenaandeel toe in
het tot stand komen onzer I. en II.
school die, nu wij zoo gelukkig geslaagd
zijn aan onze inrichting te verbinden
als Directrice Mej. De Hol. naar wij
vertrouwen, ras de blijken zal geven,
dat zij voor onze stad een onmisbare
school is, die in een werkelijk bestaande
doch door velen eerst later te
waardeeren behoefte voorziet.
Er hiermede wensch ik onzen geachte
Burgemeester uittenoodigen tot opening
onzer school te willen overgaan.
Clowns hebben altijd, even als van
ouds de dichters, meer vrijheid van
spreken dan een gewoon sterveling, en
velen maken daarvan een dankbaar
gebruik, niet altijd evenwel ten genoege
van den tweeden of derden persoon.
Zoo kwam volgens het Yad. deze
week gedurende de voorstelling in het
circus Schumann te 's-Gravcnhage de
clown Adolf het circus binnenstappen,
en riep met luider stemme: „Is hier
meneer Koning uit Tjummarum?" Gelach
volgde, maar geen antwoord. Toen
trok hij nog een stemregister los en
riep luidkeels: „Is hier meneer Koning
uit Tjummarum?" Toen kwam een oud
heertje, later bleek het de Tjum-
maansche koning te zijn driftig naar
beneden stappen en zei met ingehouden
toorn: „Ik moet niets hebben van die
clownsgrappen." Maar Adolf liet zich
als een tweede „Augoest de Domme"
niet van zijn stuk brengen, en nam
onder veel vroolijkheid van het publiek
minus den Heer Koning, dezen laatsten
arm in arm mee. Maar, o wonder,
weldra kwam het nijdige heertje heele-
maal opgemonterd in de zaal terug.
De directie van het circus had n.l. een
portefeuille met f 300 aan bankpapier
gevonden en een kilometerboekjc met
Heeren Konings naam.
Dat is een heel wat prettiger gewaar
wording dan die van een visschertje te
Utrecht. De botjes waren op de markt
verkocht en toen werd nog een zoodje
rivicrvisch opgedragen. Bij den derden
koop werd „mijn" geroepen, gevolgd
door een onbedaarlijk gelach.
Kooper was n.l. een visschertje met
hengel en schaarsch gevuld netje. Onder
toejuiching van 't publiek gaat 'tlooze
visschertje guitig lachend, met zijn
goede vangst" naar moeder de vrouw.
Maar, o schrik! Bij het inschudden der
vischjes in het „bunnetjo" waren er
eenige stukken bederfwerend ijs mee in
gegleden, en zoo kwam ons visschertje
in 't begin van September thuis met
„eigengevangen" bevroren visch.
Of moeder de vrouw haar kranigen
echtgenoot ook bewonderd zal hebben!
Men beleeft wel vreemde zaken
tegenwoordig! Daar heb je nu den
dominé van Rottevalle, die als Christen
er den Mohamedaanschen stelregel op
na houdt: als de berg niet bij Mohammed
komt, moet Mohammed maar naar den
berg gaan, of m.a.w. als de „wereld,
in casu de Rottevallers, niet in de kerk
komt, moet de kerk zich maar stellen
in de wereld. Op allerlei manieren
tracht Z.W.Eerw. het volk te trekken,
eerst door het instellen van debating-
avondjes, waar over zijn preek werd
gedebatteerd, en nu heeft hij Mej.
Artzenius uit den Haag weten over te
halen, tydens de godsdienstoefening
eenige liederen te zingen.
De kerk was stampvol, het auditorium
genoot zeer, en de predikant had het
bevel „dwingt zc om in te gaan" trouw
volbracht.
Al evenmin alledaagsch als deze Rotte-
vallersvangende predikant is de brieven
besteller Fernant Cheval te Ilauterive
in Frankrijk, die in zijn vrijen tijd
eigenhandig een villa heeft gebouwd.
Het huis staat dicht bij de stad en
onderscheidt zich dadelijk van andere
huizen door zijn eigenaardigen stijl,
of eigenlijk door zijn gemis aan stijl
want allerlei stijlen zijn erin dooreen-
gemengd. Het geheel maakt overigons
een aangenamen indruk en sommige
berichtgevers vergelijken het huis met
een feëenpaleis dat in een dichterlijke
bui door een hooger wezen uit den
grond is getooverd. Dit hooger wezen
is niemand anders dan Fernand Cheval,
die er 26 jaar geduld en ijver aan heeft
gewijd.
Dag aan dag, zoodra de dienst het
maar toeliet, ging hij op jacht naar
bouwsteenen, klom over de bergen, steeg
af in de kloven en verzamelde aldus
zijn materiaal. Steentje legde hij op
steentje en zoo kwam hij langzamerhand
gcreeed. Het huis is 36 meter hoog
(volgens de berichten) en van de vele
torentjes, die het sieren, steekt de
hoogste nog 24 meter boven die 36 uit.
Nog is Cheval echter niet tevreden; hij
is begonnen met zijn huis van binnen
op te sieren, vooral met beeldhouwwerk.
Reeds zijn eenige proeven aangebracht,
waarvan het motief is de eend.
Toch altijd nog een gezonder opvat
ting dan het vcrbroetclen van allerlei
ontaarde hondjes, waarvan de „schoot
hondjesclub" te Berlijn een tentoonstel-
liug heeft georganiseerd, welke zich in
een druk bezoek, vooral van dames mag
verheugen, 't Zijn voornamelijk dwerg
hondjes die worden geëxposeerd.
De kleine lilliputter-hondjes worden
prachtig verzorgd: sommige liggen op
zijden kussens, andere zelfs in huif-
wiegjes. De afdeeling dwergsmousjes
heeft exemplaren van nauwelijks 18
centimeter hoogte en 2l/a pd. gewicht.
Yeel belangstelling geniet vooral een
rond, gladharig dwergsmous-teefje, dat
een baby van drie maanden bij zich
heeft. De zoon weegt nog geen 100
gram. Er werd voor moeder er. zoon
reeds 1000 M. geboden.
Zeer bewonderd worden ook de
Fransche dwerg-bulldogjes met vleer-
muis-ooren. Dit hondenras maakt vooral
den laatsten tijd in Parijs veel opgang.
In Duischland heet hij „keizerhond"
omdat de keizer zeer op deze dieren
gesteld is. De clou vormt evenwel een
blauw-zwarte mops, die kort geleden
voor een enorinen prijs uit Engeland is
ingevoerd.
Wat gaat onze maatschappij toch snel
vooruit! Nog slechts enkele jaren ge
leden klaagde men steen en been over
het onmenschwaardig bestaanslot van
zoovele arbeiders, en nu worden zelfs
hondjes, en nog wel dwerghondjes op
zijden kussens rondgedragen! Hoe goed
moet het nu den mensch wel zijn!
De TocHtand der Gemeente.
In 1904.
(Vervolg
Burger a von dschool.
Bij den aanvang van den cursus in
October 1904 werd in plaats van den
heer P. Doorn aan wien wegens vertrek
naar elders eervol ontslag werd verleend
benoemd tot Directeur en leeraar aan
de Burgeravondschool de heer B. van
der Worp, te voren benoemd tot
Directeur der Ambachtsschool; de heer
A. P. H. J. van Weezel Errens bleef
werkzaam aan de school, terwijl de
heeren A. Veen, C. van Ouwerkcrk,
H. Mooijen en C. J. F. Prins wederom
tijdelijk werden aangesteld, de tijdelijke
aanstelling van den laatstgenoemde werd
later in een vaste veranderd.
Verder werden tijdelijk benoemd de
heer J. II. van Drie, A. de Jonge en
A. Fledderus, voor Natuur- en Werk
tuigkunde, Lijn- en Vakteekenen.
Het aantal leerlingen bedroeg 165,
waarvan 60 volledig onderwijs genoten
en 105 n.l. de leerlingen der Ambachts
school alleen de lessen in Nederl. Taal,
Wis- en Natuurkunde en Werktuigkunde
volgden; de leeftijd der leerlingen was
tusschen 12 en 18 jaren, 3 waren be
neden dien leeftijd en 3 daarboven.
De cursus duurt nu 3 jaren de leer
lingen zijn daartoe gesplitst in 3 klassen,
waarvan de 1ste en 2e klasse wederom
in 3 afdeelingen zijn verdeeld.
15 leerlingen bleven op de school in
eene vervolg klasse.
De lessen werden over het algemeen
trouw gevolgd, het gedrag der leerlingen
gaf geen reden tot klachten. 24 leer
lingen namen aan het eind-examen
uit de 3e klasse deel, aan 22 hunner
kon het diploma worden uitgereikt.
Aan eenige leerlingen konden prijzen
worden uitgereikt voor goede vorderin
gen, trouw bezoek of goeden wil.
Het benoodigde bedrag werd beschik
baar gesteld door de Loge „Jacob van
Campen".
Zie ons nummer van Zaterdag 2 Sept.
Het ouderwijs wordt geheel gegeven
in de lokalen der Ambachtsschool.
29 leerlingen genieten kostoloos onder
richt aan de school.
In de Commissie van Toezicht op
het Middelbaar onderwijs kwam wijziging
door het overlijden van den heer L. T.
C. J. Rieber, Secretaris der commissie
in de vacature werd voorzien door de
benoeming vau den heer H. P. van
den Ham van Heyst; deiheer Celosse die
aan de beurt van aftreden was werd
herbenoemd.
Nadere bijzonderheden worden ge
vonden in het verslag van de commissie
van Toezicht.
Hooger onderwijs.
In het onderwijzend perceel van het
Gymnasium kwam alleen wijziging door
de aanstelling van dr. P. K. Lulofs tot
leeraar in de natuur- en scheikunde
waardoor de leeraar A. Winter van
eenige lessen werd ontlast, in verband
inet de wijziging van de regeling van
het onderwijs in de natuur- en schei
kunde aan de Iloogere Burgerschool.
Tijdelijk zrjn aangesteld de heeren
J. J. Vermeulen voor geschiedenis, dr.
H. T. Nierstrasz voor Nat. Historie en
A. Winter voor Natuur- en Scheikunde.
Het aantal leerlingen bedroeg op 1
Januari 1904, 58 leerlingen (56 voor
alle vakken en 2 toehoorders), 13 leer
lingen werden' toegelaten, bij het begin
van den nieuwen cursus, 14 leerlingen
verlieten het Gymnasium zoodat op 31
December aanwezig waren 57 leerlingen
(waaronder 2 toehoordors,) 12 uit Amers
foort, 13 semiuaristen, 10 kostleerlingen
en 23 z.g. spoorleerlingen. De zes leer
lingen die eind-examen deden slaagden
allen.
Het gebouw en de lokalen bevinden
zich in goeden toestand, van een der
lokalen in het Werkhuis werd ten be
hoeve van het Gymnasium gebruik ge
maakt; ook het meubilair en de hulp
middelen vereischten weinig herstel of
aanvulling.
Het gedrag en de vlijt der leerlingen
gaf reden tot tevredenheid.
In het college van curatoren ontstond
eene vacature door het vertrek van Jhr.
mr. B. W. Th. Sandberg. Ter zijnen
vervanging werd benoemd ds. W. J.
Meiners.
Het Gymnasium ontving van mr. H.
A. Lorents te Utrecht eene kast met
opgezette inlandsche vogels ten ge
schenke, hetgeen een aanwinst is bij
het onderwijs in de Natuurlijke Historie.
Door den leeraar W. N. Coenen wordt
voor de 6e klasse eene cursus in Kunst
geschiedenis gehouden, die met veel
belangstelling door alle leerlingen dier
klasse wordt gevolgd.
Omtrent nadere bijzonderheden ver
wijzen wij naar het verslag van heeren
Curatoren.
Omtrent de bijzondere Inrichting voor
Hooger onderwijs meldt het bestuur dat
de heer professor N. J. Weelden in
den loop van het jaar overleed en men
nog niet geslaagd is zijne plaats als
leeraar in de Wijsbegeerte aan te vullen.
Het aantal studenten bedroeg 5 bij
den aanvang van het jaar; 4 volgden de
lessen in de Godsgeleerdheid, 1 de
lessen in de Wijsbegeerte. Een der
theologanten verliet de instelling wegens
benoeming tot eone priesterlijke be
diening, twee anderen verlieten later
het Seminarie, terwijl een leerling van
het Gymnasium zich als student deed
inschrijven; op het einde van het jaar
waren derhalve aanwezig drie studenten.
Omtrent ijver en gedrag der studenten
rapporteert het bestuur gunstig.
Zondagscholen.
De Protestantsche Zondagscholen wer
den bezocht door 755 kinderen.
voor en het gedrag der leerlingen was
goed.
By een oponbare uitvoering in de
Arend bleken de leerlingen goede vor
deringen te hebben gemaakt.
De kosten worden gedeeltelijk bestre
den uit het onderwijsfonds van de Maat
schappij tot Bevordering van Toonkunst,
gedeeltelijk door belangstellenden in
V olks-Zangonderwijs.
Wegens onvoldoende geldmiddelen ii
men nog niet kunnen overgaan om ook
voor de leerlingen van de school aan
de Puntenburgerlaan een cursus op te
richten.
De muziekschool telde op het einde
van 1904, 198 leerlingen, dus 3 meer
dan in 1903. Verdeeld in 40 klassen
met 64 wekelijksche lesuren, zijnde 111
personen, verdeeld:
81 leert. m. 5wekel. u. in 5 zangklassen.
3 „2 2voorb.zolozang.
11 „4 4 solozang.
10 „4 2 theorielessen
8 „1 1 onderwijskunst.
52 ,32 17klavierklassen.
20 „13 7 vioolklassen.
1 i, 1 ,i n I. 1 celloklassen.
15 2 lsamenspelkl.
198 leerl. m.64 wekel. u. in 40klassen.
De vorderingen, vlijt en gedrag van ds
leerlingen waren zeer voldoende, hetgeen
o.a. bleek op een voordrachtenavond
gegeven in Amicitia en bij eene open
bare les in de Muziekschool.
AIb Directeur der Muziekschool treedt
op de heer M. W. Petri; verder zijn
acht leeraren en leeraressen aan de school
werkzaam.
Voor het onderwijs wordt schoolgeld
geheven; aan kinderen van minge
goeden met meer dan gewonen aanleg
wordt echter gelegenheid gegeven, ziek
kosteloos te bekwamen voor het onder
wijs en de kunst.
Kunsten en Wetenschappen.
Het aantal der leden van de afdee
ling Amersfoort van de Maatschappi
tot Bevordering van Toonkunst daalde
van 182 tot 176 terwijl de afdeeling
nog 4 eere-leden heeft.
De Zangvcreeniging telde 77 mede
werkenden.
In het bestuur kwam wijziging door
het bedanken van den heer C. A.
Ileunks. Ter zijne vervanging werd
gekozen mej. C. J. Wentzel.
Bij Koninklyk besluit van 22 Novem
ber 1904, No. 33 werd goedkeuring
verkregen op de Statuten der afdeeling
Amersfoort.
Het bestuur van de Oudheikundige
vereeniging „Fléhitc" constateert dat
het aantal bezoekers der verzameling
steeds stijgt in 1904 tot een getal van
1162 tegen 1151 in 1903.
Onder de bezoekers telde de ver
eeniging H. M. de Koningin-Moeder,
welke later nog van hare belangstelling
blijk gaf door het schenken van 2 etsen,
Het aantal leden op het einde van
1904 bedroeg 131.
Behalve eenige voorwerpen door be
langstollenden afgestaan ontving de
Vereeniging een legaat van wijlen mej.
Iloefhamer, welke reeds te voren de
Vereeniging steunde o.a. bij het aangaan
eener leening.
Door een der bestuursleden der ver
eeniging, de heer Tromp van Hols:
werd een onderzoek ingesteld naar de
grondslagen der St. Rochuskapel, terwijl
eveneens door den heer Tromp van Holst
de restauratie van de muurschildering
in de St. Joriskerk voor zijne rekening
werd genomen.
Verder werd ons nog medegedeeld
dat met de restauratie van de kerktoren
te Soest werd begonnen.
Vereeniging tot bevordering van het
Vreemdelingenverkeer.
Het aantal leden dezer Vereeniging
steeg wederom tot 111 en het aanta
Bctvaarscholen.
BENAMING.
Bewaarschool der zusters van O. L.
Vrouw
Bewaarschool voor armen en min
vermogenden van dezelfde
Anna-Paulowna-bewaarsch1
Bewaar- of Fröbelschool1
Bewaarschool (Christelijk Nationaal
onderwijs)
rs." Helpsters.
Leerlingen.
Jongens. Meisjes.
4C
196
93
38
117
294
59
156
94
20
17
346
640
ZangscholenMuziekschool.
Door de afdeeling Amersfoort van de
Maatschappij tot bevordering van Toon
kunst werd wederom gezorgd voor koste
loos Zangonderwijs aan leerlingen der
openbare Lagere scholen, in de Beek
straat aan 68 in de Koningstraat aan 59
te zamen dus aan 127 kinderen.
Het onderwijs wordt gegeven in twee
klassen aan iedere school 4 maal 's weeks
na afloop van de gewone schooltyden
door de onderwijzers H. C. den Hartog
en A. Verburg.
Het onderwijs schijnt zeer te worden
gewaardeerd door de ouders en de kin
deren, verzuimen van hen die aan het
onderwijs deelnamen kwamen weinig
begunstigers tot 48, benevens een dona
teur, derhalve eene vermeerdering bij
het- vorig jaar met 8 leden 18 begun
stigers en éen donateur.
De heeren M. L. Celosse en J. vat
der Horst Bruijn werden herkozen al:
bestuursleden terwijl in de plaats van
van mr. J. C. H. Prikken tot secretaris
werd gekozen de heer H. Meursing.
De vereeniging gaf een subsidie van
f 186.60 aan de commissie voor de
feestelijke viering van den verjaardag
van H. M. de Koningin.
De bloempotten aan de Korte- f"
Langegracht werden onderhouden m
vormen een sieraad in de stad.
Op enkele plaatsen werden nieu"
