Eike Boomen,
A. N. J. VOS,
WEILAND,
A. N. J. VOS
Te Huur
Bene Boerenhofstede,
Meubilaire Goederen,
Opleiding Boekhandel.
net jongmenseh.
2 Woningen
Vereeniging Voo de JCunst."
Advertentiën.
A. N. J. VOS
verkoopen
J. BOLK,
„Amersfoortsche Rijwiel-,
Automobiel- en Machinefabriek
verkoopen:
A. van der Kuilen.
De Notaris A, N. J. V08
verkoopen:
verkoopen
Suite met Serre,
■piet juist was, want dat de niet goede
iundeiofficieren uitzonderingen zijn. Ik
fbesckouw dat evenwel als een ongelukkige
vergissing, daar zooals ik boven opga!
uw basis dan zou vervallen.
Om te komen tot mijn onderwerp heb
ik me afgevraagd of bet niet het best
was mijn rede vast te knoopen aan een
officieel stuk uit het laatste nummer van
Ons Belang. In dat stuk wordt een en
ander gezegd over de toekomstige
samenstelling van ons leger. Toen men
mij verzocht op te treden, heb ik
gezegd, dat het verschil tusschen een
mobiel en een veldleger mij nog niet
duidelijk was. Nu ik het laatste num
mer van uw tijdschrift heb gelezen is
dit anders. Daar velen vin u dit arti
kel nog niet zullen hebben gelezen.
Iu wensch ik het voor te lezen
dat stuk wijst het hoofdbestuur er op,
dat het noodzakelijk is de sympathie te
trachten te verwerven van het volk voor
het leger, terwijl militair vooronder-
richt een eerste eisch is.
Wat is een volksleger? Een volksleger
is een leger. Wat is dan een leger?
Als ik het mot een woord moet om
schrijven, dan zeg ik het is een een-
hcidslichaatn, want het moet bezield zijn
door een gedachte, het moet bestuurd
kunnen worden door een wil. Dat is
mij zoo duidelijk gebleken toen ik
eenigen tijd als militaire attaché de
Boerenoorlog in Zuid-Afrika meemaakte.
Spreker illustreert dit met eenige
interessante feiten uit dien oorlog, waar
uit klaar blijkt, dat daar de militaire
denkbeelden op den kop waren gezet.
De wil, die de leiding heeft moet ook
gehoorzaamd worden. Dat is een ge
vaarlijk punt. Uit mijn spreken en
schrijven heeft men wel eens afgeleid,,
dat ik het nog zoo kwaad niet vond,
dat de minderen meespreken. Ik erken
ten volle dat men verstandig doet, als
men do minderen niet beschouwt als
werktuigen die gehoorzamen, maar dat
men ook een beroep dat op hun ver
stand op huu intellekt. Een krijgsmacht
echter die niet voldoet aan de eisch te
zijti een eenheidsmacht is voor den oorlog
niet bruikbaar.
Wat is nu een volksleger? U zult u
herinneren, dat we vroeger staande
legers had en dat een vorst kon zeggen
l'Etat, c'est moi.
Met dien toestand is in 1789 gebro
ken. En toen is het volksleger geko
men, dat den Staat zou verdedigen.
Dit heeft in Frankrijk echter maar kort
'geduurd. Maar in Duitschland zijn de
denkbeelden daarover tot wasdom ge
komen. Generaal Goltz heeft daarover
een mooi boek geschreven en het
uitgedrukt in deze woorden: Das
Yolk in Waffen. Maar zoo'n volks
leger kan ook niet ontkomen aan
de eisch van te zijn een eenheids
macht.
Uit het stuk van Ons Belang lees ik
nu, dat men geen mobiel leger wenscht,
als wij maar onze forten en vestingen
hebben, waarachter wij ons kunnen te
rugtrekken, dan zijn wc geholpen. Maar
daar ben ik hot niet mee eens. Dat
heb ik ook ondervonden in den Boeren
oorlog, waarin de generaals maanden
en maanden iu dezelfde Btellingen ble
ven liggen, die zij toch ten slotte moes
ten verlaten. Zij waren toen onbeweeglijke
generaals. Die beweeglijkheid hebben
ze later, in den zoogenaamden kleinen
oorlog teruggekregen, en er bestaat een
groote waarschijnlijkheid dat wanneer
de Boeren ook in het begin van den
oorlog mobiel waren geweest dan had
den zij vermoedelijk succes gehad.
Daarom acht ik het zoo onvruchtbaar
kracht te zoeken in onbeweeglijkheid.
Zeer waarschijnlijk is, dat wij, in geval
van oorlog zouden gedwongen zijn tot
een onbeweeglijken strijd achter de
Hollandsche Waterlinie of iu de stelling
Amsterdam.
Vastzetten in die onbeweghjkgeid zou
echter verkeerd zijn, daar we dan in
geval een gedeelte der vijanden moest
aftrekken, ons zeiven zouden verlamd
hebben.
Afstand van het veldleger heeft men
in geen enkel rijk gedaan. De
sterkte van het veldleger in verschillende
kleine landen is als volgt:
Neder lan d, 5'/j mill, inwoners 14(3
per vierk. IC M. 12 Keg. Inf., 4 Keg.
Art. en 4 Keg. Cavallerie;
Roemenië, 6 mill, inwoners 45 per
vierk. K. IC, algemeene dienstplicht, 34
Keg. Inf., 6 Keg. Huzaren en 12 Reg.
Veld-Artillerie;
Denemarken, ruim 1 mill, inwo
ners, 0.6 per vierk. IC M., algemeene
dienstplicht, 10 Reg. Inf., 1 bat. garde,
5 Keg. Cav. en 2 Keg. Veld-Art.
België, bestaat plaatsvervanging, 7
millioen inwoners, 237 per vierk. K.M.,
19 Reg. Inf., S Reg. Cav. en 4 Reg.
Veldart.
Zweden, 5 mill, inwoners, 12 per
vierk. IC M., a. d. 28 Reg. Inf., 6 Reg.
Veldart. en 7 Reg. Cav.
Noorwegen, 2 mill, inwoners, 7
per vierk. IC M., a. d. 21 korpsen Inf., 3
korpsen Cav. en 3 korpsen Veldart.
Griekenland, 2l/.J mill, inwoners,
37 per vierk. K. M., 10 Reg. Inf., 3
Reg. Cav. en 3 Reg. Veldart.
Montenegro, 220 000 inwoners,
per vierk. K. M. Iedereen dient,
maar niet in do kazerne. De lichting
komt 3 maal per jaar op, Zondags en
op feestdagen. Ieder dient tot zijn
60ste jaar, 35 000 Inf. en 900 Cav.
L u x e ni b u r g, 230 000 inwoners, 91
por vierk. K. M., 1 compagnie gendarmen
n 1 compagnie vrijwilligers waaronder
30 muzikanten.
Portugal, 5 mill. inw. 6 por vierk.
IC M., a. d. 24 Reg. Inf., 10 Reg. Cav. en
6 Reg. Art.
Servië, 21/, mill, inw., 54 per vierk.
IC M-, a. d. 20 Reg. Inf., 5 Reg. Art. en 4
Reg. Cav.
Zwitserland, 3 mill. inw. 80 per
vierk. K. M. a. d 32 Reg. Inf., 8 Reg. Cav.
en 16 Reg. Art.
Uit de meegedeelde cijfers blijkt wel
duidelijk dat men nergens hot veldleger
heeft afgeschaft.
Hoe zal nu een Nederlandsch volks
leger er uitzien? Die vraag heeft veel
overeenkomst niet een raadsel. Een
levend geslacht kan slechts maatregelen
nemen, hoe die door een volgend ge
slacht zullen worden uitgewerkt weten
we niet. Nuttig is het dan ook niet
dat uit te maken. Wel nuttig is het
om na te gaan, wat gedaan moet wor
den om te gaan in de richting van het
volksleger.
Wat is de eerste stap die gedaan moet
worden. Hoe moeten we ons ontwik
kelen naar de toekomst waarvan we de
lijnen nog niet kunnen vaststellen.
In de eerste plaats moet er zijn al
gemeene dienstplicht, d.w.z. dat we elk
jaar de beschikking krijgen over de
50 000 jongelieden, die zijn ingeschreven.
Daarvan worden nog verschillende
personen afgetrokken o.a. ongeschikten,
on misbaren enz. Ook zou ik er voor
zijn, af te trekken diegene wier ge
zinnen anders ondersteuning behoeven,
want dit wordt nog al een dure ge
schiedenis. In Frankrijk keerde men aan
vergoedingen niet minder dan 55 mill. fr.
uit. Bovendien mogen we bij dergelijke
personen ook niet zooveel vaderlands
liefde veronderstellen, immers het ligt
voor do hand, dat hij die het in het
land goed heeft meer voor de onafhan
kelijkheid van het land gevoelt. Zij
die in het land het goed hebben, moeten
beslist deel uitmaken van liet leger. Als
een paal moet het boven water staan,
dat zij die het meest in het land ge
nieten, deel uitmaken van het leger.
Het afvallen begint dus van onder af.
En dan komt de vraag hoe groot zal
het contingent worden? Dat is moeilijk
te zeggen. We kunnen wel vage be
rekeningen maken maar daarvoor missen
wc nog de gegevens. In Duitschland
en Zwitserland waar algemeene dienst
plicht is, worden 50 60 °/0 afgekeurd.
In Frankrijk maar 20 Stellen we
nu eens dat we telkens een lichting van
25 000 man hebben. Moeten we dan
zeggen 8 lichtingen maakt 200 000 man
Neen, want dan zouden we te groote
uitbreiding in eens krijgen met groote
kosten. Om niet al te duur den over
gang te maken moeten we beginnen bijv.
met 4 lichtingen. Zien we nu eens in
de toekomst dan zullen wc verplicht zijn,
moer nog dan nu de diensten te vragen
van het militiekader, we zullen moeten
afwachten hoeveel militie we kunnen
vormen, welke waarde deze heeft, enz.
Gaan we nu eens na dan zullen we
zeggen het militiekader heeft weini,
waarde. Nu komen wc aan een moeilijk
punt. Er kunnen jaren noodig zijn om
te kunnen vormen een puikje van een
instructeur. Denk nu eens dat we in
oorlog zijn, meent ge dan dat liet feit,
dat ge niet 1 maar 5 jaar in de kazerne
zijt, u zooveel geschikter maakt om
aanvoeder te zijn.
In den oorlog kan een militiesergeant,
die zijn mannen flink onder den duim
heeft, evengoed een flink aanvoerder zijn.
We moeten trachten te maken van
het militiekader wat er van te maken
is. Het is nog niet zooals het zijn moet.
Het wordt op een allerellendigste manier
in het leven geroepen. Het militiekader
moet men niet korter maar langer in
dienst houden.
Tot mijn spijt zie ik dat de tijd snel
gaat. Ik kan u geen bevredigende be
werking geven van mijn onderwerp.
Gaarne ben ik echter bereid later nog
mijn rede voort te zetten. Nu moet
ik eindigen, want ik zou u ook nog zoo
gaarne aan het woord hooren. Hiermee
wil ik eindigen.
Een modern leger staat in een heel
ander licht dan een staand leger van
vroeger, zoo'n leger was niet gedrenkt
met dat ideëele gevoel dat thans ons
leger moet beheerschen.
Bevrediging vinden wij, wanneer wij
in ons bestaan zien iets lioogers. Het
bestaan van den beroeps onderofficier
heeft ten slotte een hoogst idcëelen
ondergrond. Mocht ik er in geslaagd zijn
voor een oogenblik dat ideeële voor u
hebben opgewekt, mocht mijn woord
er toe hebben meegewerkt om in U dat
ideëele wakker te houden dan geloof
ik dat gij zult kunnen zeggen: gij hebt
gesproken in Ons Belang. (Applaus).
Van de gelegenheid tot debat wordt
gebruik gemankt door den heer ll'y/c.
Ofschoon, zegt de heer Whet geen
gewoonte is oen uitgenoodigd spreker
te gaan bestrijden, wil ik toch een enkele
opmerking maken. De heer Ram heeft
ons nog niet geheel begrepen, hetgeen
blijkt uit zijn omschrijving van een mobiel
leger, dat hij noemt een beweeglijk leger.
Er is echter nog een ander mobiel leger,
een gemobiliseerd leger, een leger onder
de wapenen. Dat heeft Ons Belang in liet
besproken stuk bedoelt. Wc willen zoo
weinig mogelijk de mcnschen in de
karzerne halen omdat het kazerneleven
duur is. Wil men veel, dan moet men
kort oefenen.
Wc kunnen ons nog geen juist denkbeeld
vormen hoe het volksleger er uit zal zien,
maar wc moeten toch goed weten hoe die
voorbereidende maatregelen zullen ge
nomen worden. De samenstelling van
het leger, de vervorming tot een volks
leger, dien weg of een schema daartoe
hebben we ook in de Militaire Gids nog
niet aangetroffen. In deze Gids, schemert
wel steeds door hot beroepskader uioet
weg en plaats maken voor een militie
kader doch als men dan vraagt wanneer,
dan zegt men ja dat kan nog wel 50
of 100 jaar duren.
Ofschoon het levende geslacht zegt
spr. niet veel meer kan doen dan voor
bereiden, geloof ik toch dat men dat
hoe eer hoe liever moet doen, wil men
tot een volksleger komen.
Een kleine opmerking naar aanleiding
van het gezegde van den spreker, dat
de mindere man niet zooveel belang
heeft bij de onafhankelijkheid van den
Staat. Ik geloof dat we daar ander:
over denken. Wie geld heeft kan overal
wel terecht maar de minder bedeelde
heeft hier vrijheden die elders hem niet
gewaarborgd zijn.
Wat het kader betreft, doet men het
nog te veel voorkomen, als of men nog
heeft de buldermachines van voor 40 jaar,
die goed konden vloeken enz, maar dat
is niet waar. De toestanden zijn geheel
veranderd en wij doen door ons blad
in en buiten het leger ook alles om die
meening te bestrijden.
Ook wij zijn er van overtuigd, dat hot
militiekader het aangewezen kader voor
aanvoering is in ons toekomstig leger,
maar dan moet men mannen hebben
die ten volle bekwaam zijn hen daarvoor
op te leiden.
De spreker is een van de vurigste
strijders voor de nieuwe richting in ons
leger. Ik hoop, dat de heeren van de
Militaire Gids ons in de gelegenheid
zullen stellen ons standpunt duidelijk
uiteen te zetten, opdat wc tot een ge
zonde samenwerking komen in belang
van hot leger, van den Staat en van
Ons Belang (Applaus).
Nadat nog een der andere heeren eenige
opmerking heeft gemaakt over de vorming
van het kader beantwoordt de spreker-
de beide heeren.
Jhr. Ram brengt hun dank. dat zij
hem het onaangename gevoel hebben
gespaard van alleen te spreken.
Daar spreker nog met den trein mee
moet, kan hij slechts korte punten aan
stippen.
Het beroepskader moet blijven, dat
stemt hij volmondig toe. Het beroeps
kader is de drager van een eeuwen
lange traditie, nemen we dat kader weg
dan vernietigen we daarmee de kracht van
het leger.
Ook aan den kant van den heer Wijk
is er een vergissing. In den zin als hij
sprak hebben we ook nu geen gemobi
liseerd leger, en de neiging daartoe is
heel gering. Het verschil tusschen ons
is dus niet zoo principieel maar meer
gradueel. Wat de Militaire Gids aangaat,
daarin zijn wel artikeltjes te vinden om
trent den door den heer Wijk gevraag-
den weg. En mochten er nog twijfel
zijn, dan beloof, ik gaarne dat er
spoedig niet veel duisters meer over
zal blijven.
Hierna wordt de vergadering ge
sloten.
De commissie voor Kindervoeding ont
ving van de vereenigiug Wilhelmina",
bestaande uit korporaals van het escadron
Ordonnansen,eenbedragvan f34.86 zijnde
de opbrengst van de tooneeluitvoering
13 Januari jl.
Moge dit goede voorbeeld dikwerf
gevolgd worden!
gelaar en W. van den Berg. Johan
nes, z. van J. Zcggelaar en J. van
Klctersteeg. Antonius Marinas, z.
van H. Bokkers en A. Hilhorst. Jo
hanna Ilendrika, d. van J. Hartm.in en
G. Vlug. Nies, d. van W. Wakclkump
en F. de Gooijer. Peter Cornelia,
z. van A. C. van Oven en C. van Leeu
wenkamp. Albertus Eibcrt, z. van
A. van den Ham en C. Geijtenbeck.
Maria Ilendrika, d. van N. ran Hasse
laar en W. van Gelder. Johanna
Maria Alidu Jacoba, d. \a.i O. J. Kuntz
en W. Steenbeek. Willemina. d. van
II. Colenbrander en D. Maaskamp.
ONDERTROUWD: J. van denllooff
en A. D. van Veluw.
GEHUWDG. Verweij en A. Hartman.
OVERLEDEN: Johanna van den
Heuvel, oud 64 j., echtgen. van A. van
Dijk. Hendrika Baker, oud 3 mild.
Trijntje Mosterd, oud 29 j., echtgen.
van G. van de Vis. Theodoras Johan
nes Roelfsema, oud 1 mnd.
t Voor de vele bewijzen van deel
neming ondervonden bij het overlijden
van onze geliefde zuster en behuwdzuster
Mejuffrouw
R. VAN GELDER,
betuigen wij onzen hartelijke» dank
Uit aller naam,
B. VAN GELDER.
Amersfoort, 20 Januari 1906.
SPORT.
Zondag a.s. speelt Quick I aan den
Leusderweg tegen A. V. V. uit A'dam.
Het tweede elftal gaat naar Utrecht
om tegen U. F. C. I !e spelen; terwijl
H. V. C. I, U. F. C. II ontvangt.
DE NOTARIS
te Amersfoort, zal op Diu*<lag 6
Februari 1906, des namiddags 5
uur, in het koffiehuis van den heer
SCHIMMEL, te HOOGLAND, (aan
den Ham), publiek
IN DE GEMEENTE HOOGLAND.
bestaande in Huis, Schuur, en verdere
betimmeringen, Tuin, Bouw- en Weiland
en Houtwal, staande en gelegen aan
weerszijden van den Koelhursterwcg,
groot 6 hectaren, 16 aren, 90 centiaren.
In eigen gebruik bij ARIE KOK.
Te veilen in 6 perceelen en in mas
sa's.
Aanvaarding van perceel één op 1
OCTOBER 1906 en van de Landerjjcn
bij de betalingen der kooppenningen op
5 MEI 1906, of zooveel vroeger als
wordt overeengekomen.
Breeder bij biljetten omschreven.
Onmiddellijk na afloop der veiling
zullen in voormeld koffiehuis publiek
worden verkocht 2 perceelen zware
staande te HOOGLAND, op Bosschen-
dijk, nabij het huis.
Art. 88, Wetb. van Koopli.
Notaris te Amersfoort, maakt bekend
dat bij acie op 16 December 1005,
voor hem is opgericht de Naamlooze
Vennootschap
(.voorheen D. H. EYSINK) gevestigd te
Amersfoort," nadat op het ontwerp dier
actie, bij Koninklijk Besluit vau 33
November 19U5, No. 54, be
vestiging was verleend.
Dat de acte van oprichting en de
Koninklijke bewiUiging, in haar geheel
zijn geplaatst onder nummer 5 in de
Nederlandsche Staatscourant no. 6 van
9 Januari 1906 en bij afschrift inge
schreven zijn in de bestemde openbare
register ter Griffie van het Kantonge
recht te Amersfoort.
Burgerlijke Stand.
van 17 tot 20 Jan.
GEBORENHendrika, d. van G. van
Duinen en J. J. van der Pol. Pie-
ternella, d. van A. II. Staal en II. van
Naaiden. Gijsbertus, z. van J. Zeg-
DE NOTARIS
te Amersfoort, zal op Woensdag 34
Januari 1906, des voormiddags ÏO
uur, in het heereuhuis, beweest ge
weest door nu wijlen den WelEdelGeb.
Heer W. A. CROOCKEWIT te Amers
foort, Utrcchtschenweg 12 publiek
om eoutaut geld:
Eenige goed onderhouden
bestaande in: salonameublement,Ameri-
kaansch orgel, linnenkast, penantkast,
diverse bo kenkasten er. boeken,
secretaire, koffers, calorifer, vul- en
andere kachels, koekoekklok, ledikan
ten met toebekooren, veeren bedden,
gordijnen, spiegels, (w. o. 1 antiek),
schilderijen, tafels, antieke schrijftafel,
stoelen, candelabres, gas- en andere
lampen, eenig antiek aardewerk, linnen
pers, koper-, glas- en aardewerk en
hetgeen verder ten verkoop zal worden
aangeboden.
Daags te voren te bezichtigen van
913 en van 34 uur.
In VILKHOFF's Boekhandel is
plaatsing voor een
Handel in fruit eu
ingemaakte groenten.
WESTSINWEL 33.
te Amersfoort, zal op Vrijdag 16
Februari 1906, des middags 12 uur,
in het Logement rDE VERGULDE
WAAN," aan de Utrechtselicstraat,
publiek
In de gemeente SOEST,
Drie perceelen best
strekkende van af eigendommen van de
familie Croockcwit tot aan de rivier ,dc
Eem" en belend door eigendom van
Vrouwe S. M. v. d. Poll, wed. Jhr.
Cock Blomhoff, en den heer Bloemen-
daal, kadaster sectie B. nos, 210, 211,
212 en 283, tor grootte van 4 hectaren,
62 aren, 80 centiaren.
Verhuurd geweest voor f 260 per
jaar.
In 3 perceelen en in massa's.
Aanvaarding hij de betaling der koop
penningen op 16 MEI 1906.
Breeder bij biljetten en nadere in
lichtingen te bekomen ten kantore van
voornoemden notaris te Amersfoort,
Utrechtschenweg 2 en bij den heer A.
POTHOVEN te Leusbroek.
DE NOTARIS
te Amersfoort zal op Douderdag 8
Februari 1906, des avonds 5 uur,
in het café .MIDDEL WIJK" bewoond
door den heer UIJTENDAAL te Soest,
publiek
IN DE GEMEENTE SOEST
ouder één dak, plaatselijk gen. B.
172 en 172a, staande op benevens
het recht van erfpacht tot 1 JANUARI
1926 aan den grond, kadaster sectie D.
nos. 670 en 671, groot 38 aren, 30
centiaren (oigendom der gemeente
Soest).
De woning B 172 is verhuurd aan
Matthijs de Bree voor f 0.6» per week,
terwijl de woning B 172a in eigen ge
bruik it bij Nikolaas Westliof.
Aanvaarding 1 October 1906.
Betaling kooppenningen op 8 Mei
1906, of zooveel vroeger als wordt over
eengekomen.
eeu gemeubileerde beneden
op netten stand.
Te bevragen bij den makelaar P. II.
VAN HASELEN.
Nobelstraat 12.
UTRECHT.
TENTOONSTEEEING van üliddcueeuwsclie kunst, (Beeld
houwwerk, Schilderijen, Meubels, Edelmetaalwerk enz)
GEOPEND van 14 Januari tot 11 Februari, dagelijks van ÏO—4 ure.
N.B. Voor het LIDMAATSCHAP kan men zich daar voor aan de Tentoon
stelling op geven.
HET BESTUUR.
