No. 20.
Zaterdag 10 Maart 1906.
3e Jaargang.
Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER".
Een geschenk.
FEUILLETON.
Dolende Ridder.
Gemeenteraad.
DE EEMLANDER.
Verschuilt
Woensdags en Zaterdags.
Bureau
Hendrik van Viandenstraat 28,
Abonnementsprijs
Per jaarf 3-00
Franco per post- 3.50
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post- 0.90
Prijs der adverteutiëu
Van 1 tot 5 regels0.40
voor iederen regel meer0.08
(Bij abonnement aanmerkelijke korting.)
Met 1 Maart is in Duitschland het
nieuwe tarief van invoerrechten in wer
king getreden.
Het is het geschenk der Duitsche
regecring ter gelegenheid van de feeste
lijkheden te Berlijn gevierd. Een geschenk
dat wel eens kon blijken van zeer nood-
lottigen aard te zijn en er zeker niet toe
zal bijdragen om de reeds bestaande
klove tusschen de gezaghebbende kringen
en de groote massa van het volk te
dichten.
Als de huismoeder tot de ontdekking
komt, dat de prijs der noodzakelijkste
levensbehoeften, reeds zoo hoog, te hoog
voor velen, nu den lsten Maart nog
meer is gestegen; dat met het vleesch
ook het spek nagenoeg onbereikbaar is
geworden voor de smalle gemeentedat
aardappelen en groenten thans ook hoe
langer zoo duurder worden; dat suiker,
petroleum, alles in prijs stijgen, terwijl
de loonen gelijk bleven, dan staat het
te verwachten dat de reeds bestaande
ontevredenheid in steeds broederen kring
zal voortwoekeren.
Het beschermende tarief ouder den
Rijkskanselier von Caprivi ingevoerd
had reeds een aanzienlijke stijging van
den prijs der levensmiddelen tengevolge
gehad. Deze ging evenwel samen met
den voorbeeldeloozen opbloei der Duitsche
industrie, mede als gevolg van het slui
ten van voor het Duitsche Rijk voor-
deelige handelsverdragen. Doch tevens
hadden zij tengevolge de teelt van
kartells, trusts en syndikaten, die van
de monopolieparasiet, die aan den boom
der industrie de beste levenskrachten
onttrekt en hem gaandeweg uitput.
De Duitsche nijverheid, handel, ver
keer bloeiden, doch do bloei was voos,
een kasplant gelijk, kunstmatig groeiend
en alleen op de bereikte hoogte te
handhaven door steeds zorgvuldiger be
scherming.
Uiterste goe(l en kwaad laten zich niet
gevoelen door middelmatige zielen
Uit het Engelsch
van
EDNA LYALL.
18.
Maestro', stotterde hij, „wat beteekent
dat? Waarom hebt ge mij dat aangedaan?"
„Vergeef het mij," zeide de oude man. „Ik
ben niet zoo te berispen als gij deukt. Inder
daad heb ik signor Merlino uitgenoodigd om
te komen en u te hooren zingen, maar met
dien verstande, dat hij niet binnen aou
komen. Gij hebt uw woord aan mij ge
broken, sigüor!"
„Duizendmaal pardon?' zeide Merlino
koeltjes," doch uw leerling moest gevleid
zijn door het compliment. Ik werd zoo door
zijn zingen medegevoerd, dat ik alles ver-
fat. Ik begrijp niet wat al die drukte bu-
llidt.1'
Hij keek naar Carlo, die zich bij zijn
eerste woorden had afgewend en met zijn
rug uaar hen toe bij het raam stond, moeite
doende om zijn drift tot bedaren te brengen.
Piale keek ook naar hem in groote ver-
Duitschland's groot-industrie, door de
tot de uiterste hoogte opgevoerde pro
ductie gedwongen voor hare waren een
afzetgebied te zoeken buiten eigen gren
zen, op de wereldmarkt, waar bij de
toenemende concurrentie van andere
natiën slechts geringe winsten konden
worden behaald, wilde althans de eigen
iidandsche markt voor zich alleen be
houden teneinde daarop den prijs naar
eigen goeddunken te kuunen regelen,
wat door middel van do kartells
voortbrengers-bonden -zou kunnen
geschieden. Maar daartoe moest het
tarief zóó hoog worden opgevoerd, dat
het voor den buitenlandschcn mededin
ger nagenoeg ondoenlijk werd op de
Duitsche markt in concurrentie te treden.
Aij vond een krachtigen steun in do
cischen van het groote grondbezit, dat
op zijne beurt de buitenlandsche land
bouw- en zuivelproducten wilde weren
teneinde hoogere prijzen te kunnen be
dingen voor de voortbrengselen van zijn
bodem en hoogere pachtsommen voor
zijne gronden.
Deze eischen, aangediend als bedoe
lende de bescherming van de nationale
industrie en den nationalen landbouw,
vonden weerklank in de hoogste gezag-
bende kringen. De rijkskanselier von
Bülow leende zich gewillig voor de uit
voering en de meerderheid in den
Rijksdag vond het zelfs niet noodig de
economische gevolgen van het nieuwe
verhoogde tarief onder de oogen te zien,
en keurde de voorttellen nagenoeg en
bloc goed.
Yoor de Duitsche groot-industrie, voor
het groot-grondbezit en voor den groot
handel breekt nu weder een gouden tijd
aan. Door het hoogo tarief beschermd
tegen de mededinging van den buiten-
landschen concurrent, kuunen zij thans
door middel van hunne voortbrengers
bonden, de kartells en trusts, de prijzen
vaststellen welke de Duitsche verbruiker
zal hebben te betalen. Dank zij die
hoogc prijzen op eigen markt behaald,
warring. Hoe- zou hij die zaak weer iu
'l reine kunnen brengen? Hoe zich zelf uit
het net ontwarren dat hem door Morlino's
binnenkomst over het hoofd was geworpen.
Carlo keek in de drukke straat, doch hij
zag niets hij was zich alleen bewust, dat
hij zich met Merlino iu een kamer bevond,
Morlino, de oorzaak van al zijn verdriet en
onrust. Door een hevige inspanning had hij
zijn eerste wilde aandrang bedwongen om
den man naar de keel te vliegen, die zijne
moeder zooveel verdriet had berokkend,
maar heete toorn woelde nog iu zijne her
senen en deed zijn bloed door de aderen
bruisen.
Een storm van verontwaardiging over
stelpte hem als hij aan Morlino's wandaden
dacht, en ook op Piale was hij boos, daar
hij zeer goed gevoelde, dat men hem een
strik had gespannen en ook was hij ver
toornd op zich zelven. iu dit oogenblik van
verwarring, daar hij gevoelde, dal hij zich
afgewend had van een zaak, die hem nu
werd opgedwongen en dat gebrek aan voor
zorg zijn eigen fout was.
Want, oogenblikkon, die ons voorkomen
als eeuo plotselinge verzoeking, zijn dit
zeer zelden, daar God ons tijd van voorbe
reiding gegeven heeft, en als wij dien ver-
waarloozen is de ontknoopiug dikwijls
ernstiger of eindigt in eene nederlaag.
Hoe moest hij nu die netelige zaak be
slissen? Hoe de juiste wijze van handelen
vinden? En elke verkeerde stap kon Nita's
ondergang zijn. De angst van die gedachte
en de last van zijne eigen zelfzuchtige ge
voelens, deden zijn toorn bodaren. Met
een poging gaf hij zijn wil op en vergat
Merlino's tegenwoordigheid, daar zijne ge
dachten hem geheel in beslag namen.
Een tikje op zijn arm onderbrak hein.
Piale stond naast hem, met een blik van
onrust op zijn vriendelijk oud gelaat.
„Carlo mio!" zeide hij zachtjes. „Ik vraag
kunnen zij hunne overproductie voor
een minimumprijs op de wereldmarkt
werpen en den mededinger verslaan.
Schatten zullen vloeien iu de brand
kasten der groot-industrieeleu, groot
grondbezitters en groot-handelaren. De
nationale rijkdom zal binnen weinige
jaren op reusachtige wijze zijn vooruit
gegaan; nieuwe fabrieken zullen worden
gebouwd of bestaande uitgebreid;
kasteelen en prachtige villa's zullen de
plaats inuemen van de eenvoudige
laudbuizen van voorheen en de fabriek
steden zullen hare bevolking steeds zien
vermeerderen; de weelde zal toenemen
en een gouden regen nederdalen over
Duitschland.
Maar aan dat goud zullen kleven de
tranen der moeder, die niet langer in
staat is haar kinderen te geven wat zij
behoeven; het zweet der huisvaders, die
ondanks allen arbeid en het afgedwongen
hooger loon, hun levensstandaard zien
dalen. Dat goud zal komen uit de zakken
der tientallen millioenen, om geborgen te
worden in de brandkasten van enkele
tienduizenden.
En dit zal zoo blijven tot eindelijk, en
ditmaal spoediger, de tijd komt dat ook
het Bulow-tarief niet meer beantwoordt
aan de steeds stijgende behoefte aan be
scherming en den weg gaat van Caprivi's
Schützzoll, zooals in Amerika het Mc'king
ley-tarief plaats moest maken voor dat
van Dingley.
Dan zal men, zooals dóór het geval is,
enkele rijken steeds rijker zien worden,
mot daarnevens een economisch verzwak
kend volk.
Maar dan ook zullen de millioenen
stemmen, thans op de sociaal democraten
uitgebracht, meer dan verdubbeld zijn.
Dat is het geschenk door de Duitsche
Regcering aangeboden aan het Duitsche
Volk.
je ooi vergiffenis, maar nu de zaken zoo
staan, wilt ge mij wellicht toestaan, u voor
te «tellen aan Signor Merlino, die ons dan
beter begrijpen zal."
Carlo stemde toe, de booze woorden, die
zich nog aan hem opdrongen, onderdrukkend.
„Signor!" zeide de oude muzikant, Mer
lino naderend, „er is niets vreemds iu de
gelijkenis, die gij opmerktet. Sta mij toe
Signor Donati aan u voor te stellen",
Merlino sprong op en was een oogenblik
verbluft en verward. Met veel nieuwsgie
righeid nam Piale zijn leerling op, die zich
van het venster had afgewend en die nu
doodsbleek, ernstig boog\
Er was een pijnlijkestilte, die nu door
Carlo werd verbroken.
„Een uur geleden heb ik mijn zuster naar
het Palazza Forti gebracht, Signor! zeide
hij, Merlino met een ernstige hoffelijkheid
aansprekende. „Ik ben u zeer verplicht, dat
ge haar toestondt zoo lang bij mij te blij
ven."
Deze woorden kostten hem veel, maar hij
was blijde ze te hebben uitgesproken, hij
wenschte niet met Nita's echtgenoot te
twisten, zelfs erkende hij diens rechten ten
volle, ofschoon hij er niet aan kon denken
hoe hij die eertijds had verkregen en er
nu misbiuik van maakte.
„Eenige dagen rust zullen Anita onge
twijfeld goed hebben gedaan," zeide Merlino
bedaard, over zijne vrouw pratend als over
een overwerkt paard, „zij heeft in Amerika
hard moeten werken en wij kunnen nu ook
niet langer leeg blijven loopen. Het doet
mij veel genoegen met u kennis te maken,
signor en het zou mij de grootste voldoening
schenken als ik u kon overhalen om uw
zusters voorbeeld te volgen en uwe groote
talenten te gebruiken."
Carlo's hart begon pijnlijk te kloppen.
Was 't mogelijk, dat hij hier toe geroepen
was? Was 't mogelijk, dat deze man die
Vergadering van de 2e afdee-
ling van den Raad der Gemeente
Amersfoort op Donderdag 22
Februari 1906 des namiddags ten
7l!2 ure, ten Raad huize.
Tegenwoordig de heeren E. L. Vissor,
D. Gerritsen, J. W. Jorissen, A. A.
Hamers, M. R. N. Oosterveen, J. C.
Rolandus Hagedoorn, benevens de Bur
gemeester, jhr. J. \V. A. Barchman
Wuytiers, en de Secretaris, mr. dr. J. G.
Stcnfert Kroese.
"Voorzitter de heer E. L. "Visser.
Als rapporteur wordt aangewezen de
heer D. Gerritsen.
Aan de orde is het voorstel van
Burgemeester en Wethouders in zake
de pensioneering der leeraren van het
Hooger en Middelbaar onderwijs.
De Voorzitter doet den inhoud mede-
deelen van een schrijven van den leeraar
Thiel, waaruit blijkt dat het contract
met „Eigen Hulp" niet tot stand is ge
komen.
Een lid geeft in overweging, het
schrijven niet ernstig op te nemen, doch
eerst te onderzoeken in hoeverre het op
waarheid berust.
Overigons heeft het gewijzigd voorstel
van Burgemeester en Wethouders vol
komen zijne instemming. Het verheugt
hem te zien voorstellen, dat aan de
jongere leeraren geen enkele vergoeding
gegeven wordt; z. i. zijn de voordeelen
verbonden aan de Rijks-regeling, voor
hen groot genoeg.
De leeraren staan thans geheel buiten
de Gemeentepensioenverordening; hij zou
er voor zijn om later óf allen te samen
weer op te nemen óf geen enkele.
Een lid geeft te kennen, dat hoe
zeer hij zich vereenigen kan met het
voorstel van Burgemeester en Wethou
ders hij in de berekening der getallen
gaarne een wijziging zag gebracht, voor
zoover deze voorkomen in kolom C, in
wier plaats hij de contante waarde zou
willen stellen.
De overige leden verklaren zich te
kunnen voreenigen met het voorstel van
Burgemeester en Wethouders, zooals dit
thans is geformuleerd.
ruwe, brutale tiran de leider van zijn nood
lot zijn moest? De woorden, eenige dagen
te voren, zoo vol nadruk tot- Sardoni ge
sproken, beefden op zijne lippen." Maar hij
slaagde er in ze binnen te houden. Had hij
zijne wil niet opgeofferd? Hij stond stil
zwijgend, wachtende op leiding, hopende
tegen hoop in, zooals het inot ons, arme
stervelingen gaat, dat ondanks alles, onze
eigen wit zal worden gedaan. Hij wachtte.
Eindelijk verbrak Piale de stilte, zijne woor
den troffen hem als hamerslagen.
„Ik heb langen tijd bij mijn leerling er
op aangedrongen, om zieh aan het tooneel
te wijden, waarvoor hij uitmuntend is go
schikt. Ik heb nu eenige hoop dat de oin
staudigheden inedc zullen werken en hij'
eiudelijk zal toestemmen. Daar er echter
in uw gezelschap geon vacature is, zoo
vrees ik dat gij niet de eer zult genieten
mevrouw Merlino en Carlo Donati aan het
publiek voor te stellen''.
Carlo stond zwijgend te luisteren, naar
het bespreken van zijn lot, nu eens kijkend
naar Piale's bruin verweerd perkamenten
gelaat, dan weer naar het onaangename
gezicht van Morlino. Hij wist, dat als de
impressario weer zou spreken, hij zeggen
zou, dat als hij het wenschte Comerio's ver
bintenis binnen korten tijd kon eindigen,
wist dat Merlino hem weer stond op te
nemen, zijne gelaatstrekkeu stond te be-
studeoren en te berekenen of hij zou trek
ken. ltij gevoelde zieh als een slaaf op do
markt on loch bleef hij rustig afwachten.
„Het zal mijn fout niet zijn, als ik die
eer niet heb," zeide Merlino eindelijk, „ge
lukkig kan ik Comerio met achttien maan
den ontslaan, als ik zulks wensch, en dat is
over veertien dagen.
Wat dunkt u, Signor Piale, zoudt ge uw
leerling in zoo korten tijd kunnen bekwamen
om de vacante plaats in te nemen?"
Piale was aict te overbluffen, hoewel de
Aau de orde is het request-Prins c. s.
in zake salarisregcling.
De Voorzitter doet mededecling van
de voorstellen omtrent deze kwestie
gedaan in de le afdceling en waarmode
de leden zich hebben vereenigd.
Een lid vreest, dat indien de voor
stellen worden aangenomen, de ongehuw
de ouderwijzers aan het Pensioenfonds
voor weduwen en weezen geen deel
zullen nemen.
Hij zou zulks betreuren; huwen zo
later, dan is deelname buiten gesloten
en de ondervinding hoeft doen zien, in
welken toestand dikwerf hunne weduwen
achterblijven.
Nu wordt hun de gelegenheid geboden
om dergelijke toestanden te voorkomen.
Maar zij dienen geholpen te worden, want
van hunne zoo lage tractementen wordt
een bijdrage gevorderd, die voor heu
bijkans niet te betalen is.
Het argument, dat men dan ook voor
andere ambtenaren zal moeten zorgen,
geldt voor spreker niet; de jaarwedden
van de meeste ambtenaren zijn te laag
en langzamerhand zal men er toe moeton
overgaan om daarin verbetering te bren
gen.
Hij zou daarom wenschen, dat thans
een middel gevonden werd om deze
categorie van ambtenaren te helpen.
Een ander lid stelt voor het denkbeeld,
geopperd in de eerste afdeeling, oin den
gehuwden onderwijzers een verhoogde
tegemoetkoming in de huishuur te vcr-
leenen, uit te breiden tot alle gehuwden,
ongeacht hun leeftijd.
Tegen dit voorstel wordt geen bezwaar
gemaakt terwijl alle leden, erkennende
de wenschelijkheid, dat het den onge
huwde» onderwijzers mogelijk wordt
gemaakt om deel te nemen aan het
wednwenfonds, zich vereenigen kunnen
met het voorstel om allen een tegemoet
koming van 50 pCt. te verlcenen in de
5 pCt., te storten voor het weduwen-
fonds, tot een maximum van f 25 en mits
aangetoond worde, dat deel is genomen
iu bet weduwen- en weezenfonds.
Aan de orde is de behandeling der
verordening, regelende de opname en
de verpleging in het tijdelijke Gemeente
ziekenhuis in de Muurhuizen.
Het amendement Van Beek-Jorissen
wordt ingetrokken, zoodat dit buiten
behandeling blijft.
Een lid maakt bezwaar tegen het
tijd inderdaad zeor kort was voor de voor
bereiding; hy antwoordde:
„Het is wellicht twijfelachtig of de c-os-
tuums van Comerio in zoo'n korten tijd
veranderd kannen worden, maar of zij
gereed zijn of niet, mijn leerling zal klaar
zijn geheel klaar."
„Nu dan wil ik het wel wagen", zeide
Merlino, die als man van zaken dadelijk
wel had bespeurd, dat Carlo een goede
speculatie zou zijn.
,,Ik wil u een verbindtenis aanbieden,
signor, voor drie jaren, die aau 'teind van
't eerste jaar dooi een van de twee partijen
kon worden verbroken. En wat het salaris
aangaat, daarover zullen wij, mij dunkt,
niet redetwisten, Oro e, ehe oro vale, laat
eens zien
Hij begon eene berekening te maken en
die geldzaken met Piale te bespreken, die
in zijne vreugde om zijne leerling toch
eindelijk over te halen bij het tooneel te
gaaD, klaar was om in alle voorwaarden
te bewilligen.
Carlo nog altijd met de gedachte aan een
slavenmarkt in zijn brein, woonde dit ge
sprek bij als in een droom en sloeg weinig
acht op de bizonderhedeu. Het scheelde
hem weinig of hij vijf dan wel vijftig pond
per week ontving, de hoofdzaak was dat
bij gebeden had om leiding en dat onmid
dellijk daarop dit besliste aanbod was ont
vangen. Hij durfde niet te weigeren en
nochtans aarzelde hij om het aan te nemen.
De valsche stemmen tot zwijgen brengend,
die hem aanriedden Merlino's voorstel af te
wijzen en de rust zooken, die van die af
wijzing het gevolg zou zijn. dwong bij zich
tot een antwoord, toen het gekribbel ein
delijk ophield en Merlino zich tot hem
wondde.
Wordt vervolgd.
