No. 24.
Zaterdag 24 Maart 1906.
3e Jaargang.
Wees V Zelf!
Jot steun."
Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER".
FEUILLETON.
Dolende Ridder.
De overstrooming in Zeeland.
DE EEMLANDER.
Verschijnt
Woensdags en Zaterdags.
Bureau
Hendrik van Viandenstraat 28.
Abonnementsprijs
Per jaarf 3.00
Franco per post- 3.50
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post- 0.90
Prijs der advertentlëu
Van 1 tot 5 regels0.40
voor iederen regel meer0.08
(Bij abonnement aanmerkelijke korting.)
Zij, die zich met
ingang van 1 Al'KIL
a.s. op ons blad abonnecreu
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers
GRATIS.
99
Voor den journalist, op wien telkens
een beroep wordt gedaan om verslagen
en hulpaanvragen van vereenigingen met
een aanbevelend woord zijnerzijds op te
nemen, is het niet gemakkelijk daarbij
steeds opnieuw een vorm te kiezen, welke
spreekt tot het hart en verstand zijner
lezers.
Onwillekeurig vervalt hij gaandeweg in
C3n cliché-vorm, waardoor bij den lezer
maar al te veel de indruk wordt geves
tigd, dat hij zich kwijt van een taak
waaraan hij zich niet wil onttrekken,
maar waarvoor hij niets gevoelt.
Ten onrechte. Want juist hoe dieper
hij voelt het oneindige leed, dat om hem
heen geleden wordt en waarvan al die
verslagen enz. getuigen, hoe moeilijker
het hem valt telkens weer opnieuw uiting
te geven aan zijn meevoelen, juist omdat
hij vreest dat zijn woorden niet zullen
pakken, niet doordringen tot het hart
zijner lezers en dus geen doel treffen.
Weigeren aan het verzoek te voldoen:
zijn peu alleen beschikbaar stellen ten
dienste van hem persoonlijk bijzonder
sympathieke belangen?
Maar hij kent immers de juistheid der
stereotyp terugkecrende woorden: rjaar
verslagen worden niet gelezen", en hij,
die ze wel lezen moet, hij weet wat er
aan stille toewijding, aan opofferings
gezindheid besloten ligt in deze jaar-
kronieken van maatschappelijk leed.
Daarover te zwijgen, terwijl hij ook
al koestert hij geen illusies meer over
Het leven ie noch een genoegen noch een
strafhet is een ernstige zaak, waarmede
wij belast zijn, en die wij oji eervolle wijze
moeten waarnemen.
A. de toqtievili.e.
Uit het Engelsch
van
EDNA LYALL.
„Heer," snikte hij, „ik ben niet bereid
het is waar ik ben niet bereid Uw
leven te leven. Red mij van mijn zelfzucht
Door uw doodstrijd en bloedig' zweet, door
Uw kruis en liefde, goede Heiland, bevrijd
mij."
Hij herhaalde deze bekende woorden tel
kens weer, nauwelijks bewust van hetgeen
hij zeide, en toch in zijn angst er een soort
troost in vindend. En nu, hetzij door zijne
omgeving kwam in zijne gedachten dat
tooneel, wat door de grootste der nieuwere
atheïsten eens „die vreesclijke scene in
den olijfhof werd genoemd. Daar was eene
worsteling een doodstrijd geweest voor
den Zoon van God zelf. Hij ook, wist wat
een moeite het kostte om beslist dien weg in
te slaan, die bittere smart moet brengen aan
hen die wij liefhebben. Hij ook, wist hoe
de mensebolijke natuur terugdeinst voor
den invloed ten goede der pers zich
toch nog streelt met de hoop, dat hij
iets zal vermogen om tot steun en mede
werking op te wekken, het zou zijn het
zich onttrekken aan een hem opgclegden
plicht.
Sterker dan ooit hebben wij dat alles
gevoeld bij het lezen van de brochure op
verzoek van het hoofdbestuur der „Ver
eeniging tot Steun van Verwaarloosden
en Gevallenen" opgesteld door den heer
B. Edelman, onderwijzer te Amsterdam.
Hoe gaarne zouden wij woorden willen
vinden, die het pantser van onverschil
ligheid doordringend, waarmee zoovclcn
zich dekken tegen elk beroep gedaan op
hunne hulpvaardigheid en medewerking,
weerklank vonden in veler harten, de
overtuiging wekkend dat maatschappelijk
belang en mededoogen beide het ver-
leenen van steun maken tot een heiligen
plicht.
Het is reeds jaren geleden, dat ons
toevallig ter oore kwam hoe ergens op
de Veluwe een inrichting bestond, be
stuurd door Mcj. Rovers, tendienstc van
verwaarloosde en gevallen meisjes. Ver
teld werd hoe de directrice daaraan haar
persoonlijk vermogen nagenoeg geheel
had opgeofferd, en de inrichting hoofd
zakelijk staande werd gehouden door de
hulp van vrienden en bekenden, doch dat
de middelen soms zoo schaars waren
dat weken aaneen aardappelen en droog
brood het voornaamste voedsel uitmaak
ten. Toch werd met grooten lof gesproken
over den geest, welke er hccrschte en
over de verkregen resultaten.
Op „Veldzicht" dat was de naam
der inrichting niets, wat herinnerde
aan 't gcstichtsleven. Vrij en onbelem
merd bewogen zich de verpleegden dool
tuin en veld; slechts één band bond
hen: de liefde voor cn aanhankelijkheid
aan de vrouw, die haar gehecle persoon
lijkheid gaf, om wat verloren scheen te
1) Hoofdbestuur: Mr. A. J. Cnoops Koop
mans, Voorzitter, M. Jas, Sekretaresse,
beiden te Amsterdam.
afzondering en voor verkeerd begrip. Elke
verzoeking waarin hij nu werd gebracht,
was ook gekomen over den Zoon, die ge
hoorzaamheid leerde door de dingen, die
Hij onderging.
En zooals een kind ziju kleine smarten
vergeet als het de groote smart van zijn
ouders aanschouwt, zoo vergat Carlo een
poosje zijn eigen zorg toen hij zich in die
zooveel grootere iudacht, die hem nu zooveel
duidelijker voorkwam. De tranen eerst uit
eigen angst gestort, vloeiden nu voor die
andere.
„Heer," snikte hij, „het kan niet zijn, dat
ik er toe bereid ben. Gij moest opnieuw
worden gekruisigd tot openlijke schande
worden gebracht terwijl ik hier in dit
paradijs leef! Alles liever dan dat! Heer!
kies Gij voor mij, wat Gij wilt! Mijne geest
is gewillig, doch mijn vleesch is zwak!
„Door uw lijden en bloedig zweet, door uw
kruis en liefde Heer bevrijd mij!"
Een uur later was de korte zuidelijke
storm voorbij; de sterren fonkelden, het
jacht had zijn koers hervat en hare witte
zeilen bolden onder de zachte bries.
Toen stond Carlo op en ging zijns weegs.
TIENDE HOOFDSTUK,
De pelgrim.
Hoe vreemd van Carlo om van daag niet
te komen" bemerkte kapitein Britton, ge
makkelijk in een armstoel gezeten. „Ik
geloof dat het te warm was. Hebt ge iets
van hem gehoord, Frau?"
Gisteren heb ik een briefje van hem ge
kregen, dat meldde, dat hij ongesteld was,
en dat de Ritters er op aandrongen hem bij
zich te. houden, doch dat hij Zaterdag be
paald kwam. Waarschijnlijk heeft mevrouw
Ritter hem niet laten gaan; het was zoo
drukkend en sedert de ziekte van mijnheer
redden; die „een blij en rein tehuis"
schiep voor wie deze weelde nimmer
hadden gekend; een tehuis waar liefde
het dikwerf sobere maal kruide en naar
Bctje Wolffs spreuk als hoogste levens
regel werd betracht: „Blijmoedigheid is
de balsem des levens".
De bovengenoemde brochure herinner
de ons aan hetgeen toen werd mee
gedeeld omtrent dezen gezegenden en
zegenrijken arbeid onder Mej. Rovers
begonnen, als eerste directrice van het
doorgangshuis gesticht door de Ver
eeniging „Tot Steun", zooals zij bij
verkorting wordt genoemd. De stek
welke zij hielp planten is nu een boom
geworden, die rijke vruchten geeft en
met ziju lommer menige kinderziel ver
kwikt; in plaats van één zijn nu drie
doorgangshuizen geopend en heeft de
Vereeniging haar zorg mede uitgestrekt
tot jongere kinderen, jongens en meis
jes. Doch al breidde de werkkring zich
uit, de oude vrijzinnig-christelijke geeöt
van liefde en blijmoedigheid is gebleven
cn wie zich hiervan wil overtuigen, leze
de met tal van fraaie illustraties voor
ziene brochure.
„Omtrent het doel der Vereeniging
„Tot Steun" zij hieraan het volgende
ontleend
„Van de mannen, die den eersten
stoot tot de oprichting gaven noemen we
Dr. G. J. D. Mounier en Prof. Dr. J.
Knappert. Zij gevoelden, dat er groote
behoefte bestond aan een inrichting,
zooals de reeds bestaande Heldring-ge
stichten, maar dan in vrijzinnig-christe-
lijken geest. Zij wisten sympathie voor
de idee te wekken, en zoo ontstond
bovengenoemde vereeniging. Zij strekt
hare hulp uit, zooals de naam reeds
aanduidt, tot verwaarloosde kinderen en
oudere meisjes en tot hen die strengere
en betere leiding behoeven, dan ouders
of voogden vaak geven. Men wil den
personen door opneming in een gezin
geven, wat zij tot nu toe moesten mis
sen, nl. den gezegenden invloed van een
Ritter is zij altijd bang voor een zonne
steek."
„Nu, één ding is zeker, deze donderbui
zal de lucht schoonmaken," zeide de kapitein,
zijne groote handen tevreden wrijvend.
„Toch zou ik het prettiger vinden als ik
wist, dat je oom veilig in de haven was.
Waar heb ik zijn brief gelaten. Oh! hier
is hij. Het jacht vertrekt Woensdag van
Livorno, zoo schrijft hij. Ze konden nu
toch al to Napels zijn."
„Gisteren heb ik naar de pelgrim uitge
zien, maar van daag heb ik er niet aan
gedacht zeide Francesca. „Ik zou zoo dol
gaarne gehad hebben, dat Clare en de
meisjes ook gekomen waren, al heel dom
van ben om een vervelende reis naar de
Noord-Kaap te verkiezen boven een tochtje
in de Middellandsehe zee."
„Over de smaak valt niet tc twisten"
bemerkte de kapitein glimlachend. „Als 't'
nu niet juist was om je verloving, dan zou
ik bepaald in verzoeking komen om uw
oom te vragen een hut voor mij open te
houden. Er is toch niets heerlijkers dan de
zee. Gij lacht er om Fran! Geloof mij ge
rust, dat ik de zaken omtrent jou en Carlo
uiet auders zou wenschen. Integendeel, mij
dunkt, dat hoe eerder gij trouwt, hoe beter
het voor je beiden is. Hij zag er erg
slecht en neerslachtig uit in de laatste dagen
de arme kerel."
„Hij heeft ook zoo veel verdriet gehad",
zeide Francesca zuchtend. „Ja, en 't is niet
goed voor hem om alleen in dat saaie huis
te blijven. Werkelijk, ik zie geen enkele reden
tot uitstel. Nu zijne zuster weer weg is,
kondt ge best in stilte trouwen, zonder
oneerbiedig jegens de nagedachtenis van
zijne moeder te zijn. Wel, het is juist
datgene wat zij boven alles wenschte. Ik
zal je eens iets zeggen, Fran, er is :iu eene
gelegenheid zooals zich wellicht nooit meer
voordoet. Uw oom komt onverwachts hier
vriendelijkcn, en zedelijken huiselijken
kling.
Die hulp wordt aangeboden zonder
propaganda tc maken voor een bepaald
kerkgenootschap, of voor een of andere
godsdienstige richting. De opgenomene
wordt gelaten in het kerkgenootschap,
waartoe hij of zij behoort, en bij de
uitbesteding wordt hiermede zooveel
mogelijk rekening gehouden.
De noodzakelijkheid, het kind korter
of langer tijd te observeeren, alvorens
men het met eenige gerustheid aan een
bepaald gezin kan toevertrouwen, bracht
de vereeniging er toe doorgangshuizen
op te richten.
1 Juni '87 werd het asyl „Vecht-
zicht," te Breukelen geopend, dat na
2 jaar werd overgebracht naar Veldzicht
te Apeldoorn, waar in '94 het tweede
huis „Boschzicht" verrees. Beide in
richtingen zijn bestemd voor meisjes, de
eerste voor die boven 15 jaar, in de
tweede worden jongere kinderen ver
pleegd.
Maar nog een derde doorgangshuis
was noodig; het aantal aanvragen, ook
voor jongens, nam elk jaar toe. Nog
miste men een huis, waar deze knapen
een poos onder heilzame leiding konden
staan vóór ze werden uitbesteed. In
1901 werd het 3c doorgangshuis „Beek-
zicht" te Epe geopend, dat, ofschoon
hoofdzakelijk voor jongens bestemd, een
proeve van coéducatie werd, welke ge
slaagd mag heeten, waar de directeur
zelf verklaart, dat de invloed van het
samenleven van jongens en meisjes zeer
gunstig op beide groepen werkt."
Hoe gaarne zouden we aan b.s. nog een
en ander toevoegen over de wijze waarop
dc zoo moeilijke taak wordt vervuld en
omtrent de verkregen uitkomsten; doch
wij zouden hiermee teveel plaats moeten
innemen en verwijzen daarom naar de
brochure. Ons doel was, het reddings
werk dezer te weinig bekende Vereeniging
meer algemeen bekend te maken, vooral
nu, waar de uitvoering der Kinderwetten
en blijft zeker, ten minste één week, in
Napels, waarom zouden we de bruiloft niet
vieren, terwijl hij hier is. Op mijn woord,"
en hij wreef zijne handen rnet nog meer
voldoening dan eerst „dat is het geluk
kigste denkbeeld, dat ik iu langen tijd ge
had heb, Fran. Gij en Carlo gaat je
huwelijksreis maken en Sybel en ik zullen
onzen troost zoeken in een tochtje met de
„Pelgrim," en wij zullen allen, die vervelende
mevrouw Merliuo vergeten, die zoo'n storm
in een waschtobbe heeft opgewekt."
Francesca bloosde hevig.
„Als gij werkelijk denkt als Carlo
zij hield op in verwarring.
Kapitein Britton klopte haar liefkozend
op het hoofd. „Natuurlijk, lieveling, na
tuurlijk zal ik er voor zorgen, dat Carlo
meent, dat het denkbeeld bij hem is opge
komen.
Om uwe verloving te verlangen zou ver
keerd aijn voor u en voor hem. Niets ter
wereld is slechter dan eene langdurige ver
loving.
Nu moet ge niet denken, dat ik haast
maak om je kwijt te zijn, maar we zullen
niet eens gescheiden zijn, en een verloving
is eigenlijk noch het een noch het ander.
Ik zou je graag getrouwd zien, lieveling
die droevige zaak niet Carlo's moeder heeft
mij zeer getroffen - zulke dingen zijn te
treffend, zij verbreken de dagelijksche gang
van zaken. Ik beken het g.i irne, ik zou
graag eens een poosje met je oom gaan
omzwerven om daarna weer mijn gewone
levenswijs te hervatten."
Francesca had het gevoel als een poes,
die tegen het haar in wordt gestreeld, doch
daar zij wist, dat het goed was gemeend,
verdroeg zij alles rusiig.
,Een tochtje met de „Pelgrim," zou een
goede afleiding voor u zijn." zeide zij
eventjes, doch eenigszins gedwongen,
lachend. „Ik zal eens uit gaan zien of zij
nieuwe en grootere aanspraken aan haar
stelt.
„Er gaat uit onze steden luide een
kreet op om erbarming voor de tallooze
bleekc wezentjes met dat schuwe in
den blik, dat spreekt van al te groote
bekendheid met het kwade; een roep
stem om zonneschijn en reine lucht
voor de anno stumpers, oiu wegneming
der ellende, om teruggave der kleinen
aan het „Eden van lachjes en spelen,
vol onschuld en vreugd."
Laten dan allen, die met ons van
meening zijn dat geen gestichtsver-
pleging kan geven wat de gezinsver
pleging vermag, deze Vereeniging steu
nen, wier hoofddoel is het kind te
verschaffen wat het voorheen nimmer
heeft gekend: de opvoedende kracht
van het liefderijk gezin en wiergeheele
opvoedingswerk wordt gekenmerkt door
een vrijzinnig-godsdienstigen geest.
„Terwille van de breede schaar der
verwaarloosden doet de Vereeniging een
beroep op de offervaardigheid van allen,
die kunnen „vertroosten" en hun „over
schot.
Laat dan door uw steun de Vereeni
ging blijven een steun voor de tallooze
misdeelde kinderen onzer maatschappij.
Gij allen, die u slechts bepaaldet tot
aanschouwen van dezen arbeid der liefde,
Ay, ga niet voort, maar
helpt een luttel dragen."
Maart 1906.
L. S.,
Wie heeft niet met ontroering en
deelneming kennis genomen van de
ontzettende gebeurtenissendoorden storm
en den watervloed der jongste dagen,
waardoor zooveel lijden en ellende is
teweeggebracht. Een vloed zóo hoog
als in monschenheugcnis niet werd ge
zien. Dijken scheurend, huizen en
levende have meeslepend, baanden dc
vernielende baren zich een weg door do
vruchtbare akkers.
in 't zicht is en als gij inderdaad zoo'n
haast heb om weg te gaan, mag ik wel aan
mijn bruidsjapon gaan denken."
Blij, dat zij een einde aan het gesprek
kon maken, liep zij 't vertrek door, wierp
het venster open en stapte naar buiten in
de loggia. De nacht was heerlijk friseh
na den storm, zij gevoelde een onuitspreke
lijke vrijheid en verlichting toen zij het
venster achter zich sloot en de koele vochtige
lucht diep inademde. Ofschoon geschokt
door haar vaders woorden, zoo lag er toch
een zekere waarheid in, die zij wel moest
erkennen. Ook zij gevoelde die lust om
heen te gaan van de plaats waar droefheid
en verdriet kortelings waren binnenge
drongen.
Het zou eveneons zijn als een ontsnappen
uit de heete verlichte salon in deze heer
lijke koele lucht. En dan zou Carlo wel
weer spoedig de oude zijn. Werkelijk was
het een goed denkbeeld van haar vader,
hoewel de wijze waarop het werd uitgedrukt
haar niet aanstond. Zij moesten weggaan,
weg van Napels, weg uit het gebied dei-
schouwburgen, weg uit do streek waar alles
Carlo herinnerde aan het geleden verlies,
en zij zou hem troosten.
Dan zouden zij later Merlino trachten te
bewegen om Anita bij hen te laten komen
zij kon bij hen blijven op Villa Bruno, zij
zou er volmaakt gelukkig zijn en alle En-
gelsche comfort genieten, dat haar na haar
zwervend leveu aangenaam zou zijn. En
zoo zou ook haar verdriet langzamerhand
verdwijnen en zien dat hun huis haar te
huis was. Als haar zorg in verband stond
met geld, zooals Francesca meende, wel dan
zou Carlo wel middelen vinden om hare
schulden te dekken en zij zou een nieuw
leven beginnen, en allen zouden zij geluk
kig zijn.
Wordt vewolgd.