No. 35.
Woensdag 2 Mei 1906.
3e Jaargang.
Wees U Zelf!
I Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Stadsnieuws.
Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER".
Allerlei.
Raadsoverzicht.
Raadsverslag.
DE EEMLANDER.
Verschijnt
Woensdags en Zaterdags.
Bureau
Hendrik van Viandenstraat 28
Abonnementsprijs
Per jaarf 3.00
Franco per post- 3.50
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post- 0.90
Prijs der advertcntiën
Van 1 tot 5 regels0.40
voor iederen regel meer0.08
(Bij abonnement aanmerkelijke korting.)
Een ramp kan niet zóó verschrikke
lijk zijn, of er zijn altijd menschen te
vinden, die er garen bij spinnen of zelfs
fortuinen mee vergaren.
Zoo hebben drie spgculateurs dadelijk,
nadat de aardbeving van San Francisco
was gebeurd, waarbij de hopakkers wer
den vernield, in het geheim alle hop,
die aan de markt was, opgekocht ten
bedrage van 4 u 5000 balen.
Er zijn op het oogenblik nog maar een
kleiue 400 balen op de markt, zoodat
het te voorzien is, dat de heeren er een
aardig winstje uit zullen slaan. Ja, voor
zoo iets moet je toch maar bij de Ameri
kanen komen, die weten meestal goed
hun slag te slaan.
Dat dat niet iedereen maar zoo aan
stonds gelukt, ondervinden thans de
bierhuishouders te Bonn. Deze stad rust
zich nl. toe tot een bieroorlog, een niet
onmorkwaardige zaak, waar het biersei-
zoen nadert. De waarden aldaar hebben
nl.. hoewel de nieuwe bierbelasting van
1 pfennig per liter nog niet eens is
aangenomen, de bierprijzeu al vast met
25 percent verhoogd, zoodat Bonn den
bedenkelijken roem geniet de duurste
bierstad in heel Duitschland te zijn. Be
halve veel andere kringen verkeeren
vooral de studentenkringen in grootc
opwinding. Immers het zomer-semester
is in aantocht en men vreest, dat de
akademie onder don onhoudbaren toe
stand lijden zal
De strijd is voorloopig nog maar in
het manoeuvreer-stadium, d. w. z. de
bierlievendo troepen, zelfs veteranen,
verplaatsen zich van de dure kneipen
naar de Catnbrinus-hallen, waar de be
stuurders nog niets op het bier hebben
gezet. Helpt deze eerste sommatie niet,
dan zal men verder zien.
Wie weet, wat oen verwoede bierstrijd
er dus nog te wachten staat. En dat
zoo iets nu juist moet gebeuren in het
jaar, dat do tweede vredescomedie, par
don conferentie, bij elkaar dreigt te
komen. Dat zal niet weinig de werk
zaamheden der conferentie vermeerderen
en waarschijnlijk tot ingewikkelde com
plicaties aanleiding geven. Stel je nu
voor, dat bij al het vredegebazel ook al
gedacht moet wordeu aan een biervredc,
neen dat is heusch te veel gevergd,
't Is dan ook te hopen, dat dat zaakje
te Bonn bijtijds geschikt wordt. Een
beetje inschikkelijkheid van beide kanten
en we zijn er. En dat is toch heusch
niet te veel gevergd, want zelfs een
douane beambte weet op zijn tijd in
schikkelijk te zijn. Dit blijkt althans
uit hetgeen de Parijsche correspondent
vau hot Alg. Handelsblad weet mee te
doelen. Hij vertelt nl. van het bezoek
der Amsterdamsehe Oratorinmvercenigiug
aan Parijn en zijn brief bevat het vol
gende naschrift:
„lk hoor nog, dat een betrekkelijk
groot aantal zangers en zangeressen aan
de Fransche grens op sigaren-smokke
len betrapt zijn en beboet! Vooral dames!
Geeft u eerlijk op wat u hebt, pleitte
van te voren een der commissarissen
van orde, die de reis meemaakten. Maar
mijnheer! was de bijna verontwaardigde
uitroep! De douane-beambten, blijkbaar
onder de bekoring van al dat damesge
doetje, hebben matige boeten opgelegd.'
Och dat valt te begrijpen. Een douane
beambte is toch ook uiaar een inensch,
een bij zooveel dames, zal wel cenige
verteedering des harten zijn gekomen.
En dat er dan iets door de vingers
wordt gezien, nu ja, wie zal dat kwalijk
nemen. Wie ook misschien wel wat door
de vingers wil zien, als de gevraagde
dame maar aan de gestelde voorwaarden
voldoet, is de steller van onderstaande
advertentie, welke voorkomt is het Cu-
ragaosche blad De Wekker.
HUWELIJK.
Een Macamba pur sang wenscht langs
dezen meer en meer gebruikelijken
weg in relatie te komen met eene den
Hollander hatende en minachtende, doch
bemiddelde Curagaosche, om, na ken
nismaking, met haar in het huwelijk te
treden en, na de voornaamste hoofd
steden van Europa te hebben bezocht,
een stil en kalm leven in Nederland te
gaan leiden.
Adres onder letters D. D. D., poste
restante te Tietjerksteradeel.
Geheimhouding verzekerd.
De Raadszitting van 24 April is
een zeerinteressante zitting ge
weest.
Een zitting met mooie momenten.
En alhoewel het den Raad behaagd
heeft tegen ons advies in, de 7e en
8e klasse aan do Jongensschool te hand
haven de Raad neemt wel eens moer
besluiten, waar wij het niet mee eens
zijn toch zien wij met grootc vol
doening op de discussiën van onze acht
bare vroedschap terug.
Niet, omdat deze uitblonken door
helderheid of geest beide eigenschap
pen waren in de gewone, niet in buiten
gewone mate aanwezig.
Maarom de mooie momenten.
Gulden woorden zijn gesproken door
ons Raadslid-Schoolcommissielid, denheer
Yels Hcyr.. „Een onderwijzer voor
tien leerlingen is toch niet zoo kostbaar."
Naar oen ruwe schatting, die stellig
niet te hoog zal zijn, kosten de leerlin
gen. die de heer Yels Ileyn bedoelde,
aan de gemeente een kleine f 500.
En nu constateeren wc met groote
vreugde, dat de heer Yels Heyn dit niet
te veel vond.
Precies ons idée. Als het onderwijs
van dien aard is, dat de leerlingen er
voor hun volgend leven profijt van trek
ken, dan vinden wij dat óók niet te
hoog, dan zijn wij het zóó volmaakt
eens met den lieer Yels Heyn, als we
dit nog zelden met iemand anders eens
geweest zijn.
Moge deze gulle stemming blijvende
zijn!
(De Raad kan ook wel eens
schriel zijn
Mocht het ooit gebeuren wat toch
niet onmogelijk is dat voor een andere
tak van voortgezet onderwijs, het heetc
dan Ambachts- of Industrie- en Huishond-
onderwijs bij de gemeente wordt
aangeklopt; mocht het ooit gebeuren,
dat er door een of andere onderwijs-
corporatie pogingen worden in hot werk
gesteld om het aantal leerkrachten aan
de scholen voor on- en minvermogenden
te vermeerderendat men dan de schoone
woorden van den heer Yels Heyn tot
devies kieze, waaronder de campagne
worde gevoerd.
Over hot debat, dat zich over de 7e
en Se klasse ontspon wenschen wij thans
niet heel veel me.er te zoggen. Sedert
tien jaren sleepen die klassen hun kwij
nend bestaan voort. Nu eens niet, 10,
dan weer, zooals thans met een 6-tal
leerlingen, blijken ze óf aan een werke
lijk bestaande behoefte niet te voldoen,
door onpractische inrichting' van het
onderwijs bijvoorbeeld, óf de behoefte
aan meer uitgebreid onderwijs bestaat
hier ter stede niet.
De bevolking neemt elk jaar met een
1000-tal inwoners toe en de klassen, die
eens 20 in 1905 nog 10 leerlingen telden,
hebben er thans slechts 6.
Waarop de Wethouder van Onderwijs,
die met deze omstandigheden op de
hoogte is natuurlijk, de verwachting
baseerde, dat de bevolking dier klassen
wel zou toenemen, is ons niet duidelijk
geworden uit de debatten. Een onloochen
baar feit is het, dat de beteekenis van
het eind-diploma vau de II. B. S. steeds
meer waarde krijgt.
Het wordt meer en meer gevraagd
en wordt zelfs vcreischt voor het afleg
gen van sommige examens. En dit feit
oefent mede invloed uit op de weinige
ambitie, die er bestaat voor het uitge
breid lager onderwijs.
Intussehen, indien do nu en dan hef
tige d'scussie tengevolge mocht hebben,
dat dit onderwijs waardeering vindt bij
vele ouders en nut afwerpt voor tal
van leerlingen, (zou een lager schoolgeld
daar ook geen invloed op kunnen uit
oefenen?), dan zullen we ons van harte
verheugen in het behoud van de 7c en
8c klasse.
De discussie over het adres vau den
Bond vau Neder], onderw. vonden wij,
met alle respect overigens, zeer ver
ward.
Als men erkent, dat een hoofd van
een school óók les geven moet, wat ter
wereld is er dan tegen bij instructie een
minimum-aantal uren te bepalen, dat
hij voor de klasse moet staan?
Spreekt daaruit, zooals de heer Yan
Kalken meende, wantrouwen tegenover
de hoofden?
Worden dan ook de heeren Direc
teuren van Burgerscholen en Rectoren
van Gymnasia gewantrouwd, die allen
ook een zeker aantal uren moeteu les
geven?
Een feit is 't immers, dat er hoofden
van scholen zijn, die geheel vrijwillig tal
van uren per week voor de klas staan.
Welnu, indien men dat goed acht, welk
bezwaar is er om dat goede door
verordening te bevestigen, tot plicht te
maken
Te meer nog daar een dergelijke
regeling geen unicum zou zijn, maar op
meer dan een plaats in ons land is ge
troffen.
De commissie van Toezicht op het
lager onderwijs heeft in haar advies dien
weg in willen slaan. Heeft dit college
daardoor een blijk gegeven, dat het geen
vertrouwen in de Hoofden stelde? Geens-
ïs.
De wijze van stemming achten wij
verkeerd.
Er is gestemd over het voorstel van
B. en W., om afwijzend te beschikken
op het adres van den Bond van Ncderl.
onderwijzers, dat de strekking had, om
aan het Hoofd het onderwijs in een
vaste klasse op te dragen.
Het voorstel van den heer Gerritsen
bedoelde niets anders, dan de Hoofden
van Scholen les te doen geven.
Uit do discussie die over deze zaak
in ons blad heeft plaats gehad blijkt, dat
dit niet hetzelfde is.
En daarom noemden wij de stemming
onjuist. Zij die voor gedeeltelijk ambu-
lantismo waren, zoudon èu voor het
voorstel van B. en W. èn voor het
voorstel van den heer Gerritsen heb
ben gestemd. Enfin deze laatste zaak
is voorloopig van de baan.
We wenschen, dat dit ook spoedig
het geval moge zijn uict een andere
[uestie.
En nu komen we aan een tweede
mooie moment in de discussie.
Wij bedoelen die over de onveiligheid
op den Soesterstraatweg.
Herhaaldelijk is over die zaak geklaagd.
Wij hebben gedurende het drietal
jaren van liet hestaan van de Eemlandcr
er elk jaar één of twee keer de aandacht
op gevestigd.
De heer Gerritsen wist te vertel
len van een bombardement met bedorven
eieren, dat een zijner vrienden moest
ondervinden. Hij wees er op, dat zelfs
de Koningin eenige overlast moet hebben
gehad.
De Heer Y cl s -H c y n had mede
persoonlijk onaangename ervaringen met
zijn beide paarden.
De heer Krapels men denke
aan diens ingezonden stuk in de Eem-
lander had insgelijks te klagen over
de veiligheid van den Soesterweg. Wij
hebben zelf eenige fietsende menschen
naar hunne opinie gevraagd, die ons ook
verklaarden, dat ze dezen berechten
straatweg liefst vermeden.
En nu komt het tweede mooie
moment:
De heer Visser kwam verklaren
Allemaal malligheid, overdrijving.
Ik, wethouder van Publieke werken,
ik wandel daar steeds ongestoord en
ongebombardeerd.
Zie, deze verklaring deed ons goed.
Er kan dan thans met vrij groote
zekerheid worden vastgesteld, dat er
tenminste één inensch in Nederland is,
waarvoor de Soesterstraatwegsehe jeugd
eerbied hoeft.
Wij geveu den Raad in overweging,
voor den heer V i s s e r een villa te doen
bouwen aan den Soesterstraatweg.
Wanneer onze Wethouder zich wat
vaker dan op dien weg vertoont, heeft
dit zoo'n beschavendcn invloed misschien,
dat de jongelieden aldaar van de
dwalingen huns weegs worden bekeerd.
Dit zou stellig' meer helpen, dan een
circulaire aan de Hoofden der Scholen.
Zoo n fraai gestelde en sierlijk ge
drukte circulaire moge een gewichtig
ding zijn in de oogen van de heeren
ambtenaren van het stadhuis vooral als
zoo'n papier voorzien is van een wel
sprekend volgnummer van vier of vijf
cijfers, dergelijke papiertjes werken niets
uit. Bovendien is deze weg reeds eer
ingeslagen door den Commissaris van
Politie, die een circulaire, als bedoeld
wordt, op ruime schaal heeft doen ver
spreiden.
Men moest de bengels eens Hink
op de broek in plaats van op het ge
moed kunnen werken.
Wij wenschen niet terug te keeren
tot de dagen van de lijfstraffelijke
rechtspleging, maar we vreezen even
zeer 'voor den Rosier-bouillon-inspuiten-
den geest van onze dagen.
Overdrijving in de eene als in de
andere richting lijkt ons even verkeerd.
Maareen circulaire is goed
koop.
Een politiepost kost geld.
Ert zifllen dus vermoedelijk nog eenige
ongelukken moeten gebeuren, alvorens
men overga tot den eenigen maatregel,
die hier iets kan helpen.
Yoor andere zaken, die aan de orde
kwamen verwijzen wij naar het verslag
in de beide vorige nummers.
Vergadering van den Raad der ge
meente Amersfoort op Dinsdag 1 Mei
1906 des nam. l'/a uur.
De waarnemend Voorzitter Weth. E.
Ij. Visser opent ten kwart voor 2 de
vergadering, die werd bijgewoond door
14 van de 17 leden. Afwezig waren met
kennisgeving de II.H.Oostervcen, Mr
van Voorst Vader en Van Esvcld.
De. Voorzitter verzoekt don Secretaris
de notulen te lezen der vergadering van
2-1 April j.l., die dien overeenkomstig
werden vastgesteld.
Van do ingekomen stukken vermelden
wij slechts de verstaanbare t.w.
Ie. De goedkeuring van Ged. Staten
van het raadsbesluit tot vastelling dei-
jaarwedde van de onderwijzeres II. C.
van Olden en den onderwijzer T. Boer.
Aangenomen voor kennisgeving. 2e.
Eene dankbetuiging van den onderwijzer
J. W. Radersma, voor het hem verleend
verlof onder mededeeling, dat hij 1 Mei
weder in functie komt. 3e. Eene
reclame van den heer B. J. Jens tegen
zijn aanslag in het vergunningsrecht.
Naar B. en W. om idvies. 4e. Eene
dankbetuiging van den leeraar A. M.
Kollewijn Nz., voor de wijze, waarop
hem het ontslag is verleend. Aangenomen
voor kennisgeving. 5e. Eene dank
betuiging van den heer W. H. van
Haselcn voor zijne benoeming tol Gem.-
veearts en keurmeester van vee en vleesch.
Aangenomen voor kennisgeving.
De Yoorzitter sluit omstreeks 2 uur
de deuren om over te gaan in geheime
zitting, welke duurt tot omstreeks half
3, waarnn punt 1 van de agenda aan de
orde is.
1. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot tijdelijk onttrekking van een ge
deelte van de lvoninginnelaan aan deu open-
baron dienst van 1—15 Juni a.s.
De Voorzitter deelt mede, dat de
noodige publicatie gedaan is.
Z. d. en z. h. st. besloten.
2. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot vaststelling van den pensioens
grondslag voor den leeraar A. M. Kollewijn
Nz. (met advies.)
Wordt z. d. en z. li. st. vastgesteld
op f 1870.-
3. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging van het Raadsbesluit
dd. 27 Maart 190Ü No 120 (bijl. 109) betref-
fendo in gebruikgave van een gymnastiek
lokaal (met adviozen).
Z. d. en z. h. st. besloten, dat de
heer Snouck op 1 Mei en 1 Nov. '06
telkens ten kantore van den Gem.-
ontvanger zal moeten storten eene som
van f 60.voor het schoonmaken en
de verdere onkosten.
4. Voorstel van Burgemeester en Wet-
ouders tot periodieke verhooging vanh
salarissen van onderwijzend personeel (met
advies).
Z. d. en z. li. st. wordt de jaarwedde
van de onderwijzeres M. C. E. Beek
vastgesteld op f 750.in te gaan
11 Mei a.s.
Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot verlenging met 1 maand van
het verlof, verleend aan den onderwijzer L.
A. Slot.
Z. d. en z. h. st. verlengd van 1 Mei
tot 1 Juni a.s. met behoud van salaris
en tevens met machtiging tot voorziening
in het onderwijs.
6. Voorstel van Burgemeesler en Wet
houders betreffende de vergoeding van huis
huur voor hoofden van scholen en regeling
van de periodieke vorhoogingen (met
adviezen).
Z. d. en z. h. st. besloten.
Ie. „De minimum-jaarwedde wordt
telkens na 5 dienstjaren verhoogd met
f 100, tot dat het maximum bereikt is.
Als diensttijd komt hierbij in aan
merking de tijd vóór en na de invoering
dor Wet van 17 Augustus 1878 (Staats
blad 187), laatstelijk gewijzigd bjj de
Wet van 5 Juni 1905 (Staatsblad 152),
doorgebracht in dienst als hoofd van
eene openbare of bijzondere school voor
Lager onderwijs.
De hoofden der scholen genietcu
bovendien vrije woning, zoo mogelijk met
eenen tuin.
In geval hun geen vrije woning kan
verschaft wordeu, ontvangen zij eene
vergoeding voor huishuur, welke f 300
per jaar bedraagt."
2e. Burgemeester en Wethouders tc
machtigen het perceel, kadastraal bekend
sectie E no. 498, gelegen aan het Havik
110. 30 onderhands te verhuren voor den
te bedingen huurprijs en onder die voor
waarden, welke door Burgemeester en
Wethouders het meest in het belang dei-
Gemeente geacht worden.
7. Voorstel van Burgemeester eu Wet
houders betreffende eeu adres van schilders
gezel lenvereenigingen tot "erhooging van
aeu minimum loonstandaard voorschilders
(met advies).
De Voorzitter deelt mede, dat
B. en W. adviseeren afwijzend te be
schikken.
De heer Gerritsen. Heeft geen
bezwaar tegen het advies van B. en W.
wanneer het voorstel komt van de ver
schillende vakvereenigingen, dan wil
spreker gaarne medewerken tot ver
hooging der loonen.
De heer van Eek zegt dat de
Commissie van Fabricage in denzelfden
zin adviseerde.
De Voorzitter wenscht nog even
te wijzen op een misverstand der werk
lieden.
Wanneer de gemeente het loon be
paalt, dan is dit niet de marktprijs voor
