Stadsnieuws.
Ce kat was niet doodgeschoten!
Allerlei.
Ingezonden.
En zoo Is het, indien de wetenschap
bewijst, dat de moraliteit een daad is,
die voortkomt uit oordcel en groeit
naarmate de hoeveelheid gezond oordeel
toeneemt, de plicht van een liberale
regeering iedereen in staat te stellen
zich te bekwamen en z'n verstand en
oordeel te ontwikkelen. Indien 't nog
vaststaat, dat de toekomst van 'n volk
afhangt van den ondernemingsgeest en
de capiciteiten van ieder der individuen,
is 't de plicht van do regeering ieder
mensch de gelegenheid te geven zijn
bekwaamheden te ontwikkelen en ze
tot den hoogsten graad op te voeren.
Met andere woorden het is de regeerings-
taak om 't onderwijs niet alleen toe
gankelijk, maar ook verplichtend te
stellen voor allen, want hier staat op
't spel, niet alleen het particulier belang
van een ieder, maar bovendien het al
gemeen belang. Kortom, gelijkheid van
rechten sluit in zich gelijkheid van
plichten, zoo ook ten opzichte van het
vaderland.
Zoo nu is de leer van 't liberalisme,
maar liet is noodzakelijk, dat het deze
leer tot een leer van strijd maakt, liet
is het offensief en het offensief alleen,
dat de overwinning verschaft en tevens
duurzame overwinningen. Had hot de
macht, dan zou het liberalisme nog in
do noodzakelijkheid zijn zijn instellingen
te verdedigen, en dit kan slechts kracht
dadig geschieden, wanneer men den aan
val overbrengt in het vijandig kamp zelf.
LÉON PASCIIAL.
Historisch uit den Boerenkrijg,
Door H. v. L.
Tijdens de troebelen in Transvaal
woonde eene weduwe van een Notaris
met hare zuster en haar vierjarig zoontje
in een groot landhuis te Utrecht. Haar
man „op commando geroepen" was door
gebrek lijden en vermocinis ziek ge
worden.
Zijne vrouw, hiervan bericht, ging met
eene ossenwagen hem halen en vond hem
in hevigen koorts. Naar huis gebracht,
was hij te uitgeput om te herstellen en
stierf reeds na eenige dagen. Nu wil
den de bedroefde vrouwen niets liever
dan naar Nederland terugkecren, maar
zochten eerst het huis met het meubilair
hun eigendom zoo voordcclig
mogelijk te verkoopen.
Zij hadden daartoe reeds dcnMagistraat
verzocht beu daarin te willen helpen en
wachtten eene gunstige gelegenheid af
om te repatrieeren.
"Van dag tot dag kwamen de meest
onrustbarende tijdingen van het oorlogs-
terrein tot hen en de arme dames wisten
niet, welken weg zij eigenlijk in moesten
slaan 0111 aan liet telkens dreigender
gevaar te ontsnappen, toen op zeke
ren dag liet gerucht tot hen door
drong, dat dien middag in de nabijheid
hunner woning zou slag geleverd worden.
Ten einde raad, begonnen zij enkele
dingen van waarden ir. te pakken, om
zoo spoedig mogelijk weg te kunnen gaan.
Plotseling stormden buren het erf op,
roepende: „Vlucht, vlucht, als liet leven
jc lief is, van middag wordt hier alles
plat geschoten, berg je zelf en een en
ander waar je op prijs stelt. Meiden en
bedienden stormden neg, alleen op eigen
heil bedacht, zoodat de arme vrouwen
geheel zonder hulp achterbleven.
Zij gaven dadelijk aan den dringenden
raad gehoor en maakten zich gereed tot
de vlucht. De lieve kleine jongen, onbe
wust van wat er dreigde speelde met
zijn kruiwagen op het erf.
Ifij werd binnengehaald en aange
kleed, 0111 zoodra mogelijk met hem
achter uit het huis te sluipen en te
voet het naburige „New-Castle" trachten
te bereiken.
Het huis lag een groot eind van den
landweg af en het erf was door een hek
van dien weg gescheiden.
Boenien en bloemperken waren allen
in den besten welstand en het ging de
bewoonsters zeer ter harte, om zoo alles
achter te moeten latep, om alleen het
veege lijf te kunnen redden.
Nog bezig zijnde, met alls wat nog
gedaan kon worden in zoo korten tijd,
kwam de Magistraat binnen en ried hen
aan, 0111 stil daar te blijven, daar de
wegen reeds zoo onveilig waren, dat het
vluchten grooter gevaar op zou leveren,
dan het zich in huis verbergen.
Geslingerd tusscben angst en vrees,
waren de Dames B. het nog niet met
zich zelve eens, toen een kanonschot
reeds tamelijk dicht bij hen over
tuigde dat van vluchten geen sprake
meer kon zijn.
Kadeloos liepen de arme vrouwen
rond, niet wetende, wat te beginnen.
De magistraat, die hen dikwijls be
zocht en de situatie van het huis goed
kende, plaatste in de zitkamer, de cana-
pée omgekeerd in den hoek, die het
verst van het raam verwijderd was, en
verzocht de beide vrouwen or met den
kleinen krullebol achter te gaan zitten
en zich vooral doodstil te houden.
Dit deden ze; de magistraat sloot
alles af, ook de luiken en ging heen,
zeggende: „Houdt goeden moed, dames!
zoodra het gevaar geweken is, zal ik u
komen waarschuwen".
Zoodra hij vertrokken was, wilde de
jongste der zusters de voordeur achter
hem sluiteu en grendelen. Zij stak daar
toe een licht aan, maar niet zoodra was
zij in den gang gekomen, of er vloog
een kogel rakelings haar langs den arn:
en sloeg haar bijna de lamp uit de
handen.
Ter doode verschrikt, hoorde zij buiten
de voordeur schreeuwen: „Licht uil,
direct, je wijst de kogels op zoo'n wijzi
den weg."
Zij blies het licht uit en kroop
bevende achter de barricade, en daar
zat zij in den grootstcn angst en dood
stil terneder.
Zelfs het anders zoo bewegelijke en
opgewonden ventje hield zich instinct
matig rustig; en ook zou het gebulder
van lmt schieten en het vreeselijk ge
weld van draven, roepen en schreeuwen
ieder geluid overstemd hebben.
Een vol uur bleven zij zoo in de
vreeselijkste spanning zitten, de kogels
stuitten tegen de muren.
Door den kier van het luik, zagen zij,
vóór iedere losbarsting een schel licht
en hoorde dan onmiddellijk daarna het
donderend geknal van het kanon.
Het was een loeiende storm gelijk,
en de dames met het knaapje zaten,
wachtten en hoopten.
Eindelijk verminderde langzamerhand
het oorverdoovend geraas, het schieten
werd minder en minder en nadat het
geheel rustig was geworden, werd er
aan het raam geklopt en hoorden de
verborgeneu de stem van den Magistraat
zeggen: „Doet nu maar open dames,
voorloopig is het gevaar geweken."
Het sidderend drietal kwam te voorschijn
vau achter hunne bedekking.
Mevrouw Bus deed de luiken open
en keek naar buiten. Wat zij zag was
wel geschikt om haar wanhopig te maken.
Het gansche erf was oene woestenij ge-
warden, bloemen en planten waren ver
trapt, de perken door de paardenhoeven
omgewoeld, overal door paden of gewas
waren ruwe palen in den grond gedreven,
waaraan de paarden waren vastgebonden
geweest. De boomen, door de paarden,
zoover ze rekken konden, kaalgevreten.
Alles was verwoest en als een vredig
rustpunt voor het oog te midden van die
verwarring, stond daar nog, zooals het
kind, weggeroepen, het gelaten had
het kruiwagentje.
Do jonge vrouw was aangedaan en
riep hare zuster aan het venster.
Deze naderde met de kleine jongen,
beurde hem op en zeidc: „Zie nu zijn
de booze mannen weg, Harry en wij
zijn gelukkig gespaard gebleven."
De kleine keek met uitgerekt halsje
naar buiten. Daar zag hij zijn klein
poesje loopeu en met juichende stem
riep hij: O! gelukkig, zs hebben de kat
niet doodgeschoten.
De rijksveldwachter steeg af, hielp
de dame op de been en het rijwiel
overeind en door het terugduwen van
de trappers wist hij de rok weer vrij
te krijgen, al was deze, voor zoover zij
in aanraking met het kettingwiel ge
weest was, letterlijk in flarden gereten.
't Is te hopen, dat deze hulpvaardige
veldwachter geen onaangenaamheden zal
beleven, omdat hij de goedheid gehad
heeft aan een slachtoffer van een onge
luk de reddende hand te bieden.
Dat een goede daad niet altijd beloond
wordt, is een overbekend feit, maar dat
men voor zijn cldelmoedig optreden ook
nog gestraft wordt, komt gelukkig niet
alle dagen voor. Dat het toch nog wel
eens gebeurd, kan blijken uit het volgende
Eenige dagen geleden begaf graaf
Andrassy de Oostenrijksche minister van
binnenlandsche zaken, zich per automo
biel naar zijn ministerie, toen hij onder
weg een knaapje zag, dat zich spelende
ernstig gekwetst had.
De minister liet den kleine onmiddel
lijk in zijn automobiel naar 't gasthuis
overbrengen, en begaf zich zelf te voet
naar het ministerie.
Voor die goede daad is de minister
thans door de politie veroordeeld tot
een boetebetaling van vier kronen. Vol
gens een oude wet moet namelijk elk
slachtoffer van een ongeluk op de plaats
blijven waar het plaats had, tot de
politie komt.
De minister zal zich dus voortaan wel
in acht nemen en mocht hij weer eens
een slachtoffer van een ongeluk zien lig
gen dan tuf-tuft hij rustig door en ziet
een diender op te snorren om het slacht
offer te kunnen helpen. Als dat dan
maar beter lukt, dan bij de Amerikaan-
selie jongedame te Omaha, die bij een
bijoutier een diamant inslikte van groote
waarde, met de bedoeling zich deze toe
te eigenen. De diefstal echter werd
ontdekt en daar de mogelijke middelen
hij de gearresteerde faalden om den
diamant langs den natuurlijken weg terug
te krijgen, werd zij met X-stralen onder
zocht. Inderdaad bleek >n de ingewanden
de diamant zich vastgenestcld te hebben.
Zij zal nu een gerechtelijke operatie
moeten ondergaan, waartoe zij evenwel
weigert haar medewerking te verlcenen.
Uit vrees, dat de spijzen, welke men
haar toedeelt, morphine bevatten, ten
einde haar in den slaap te kunnen ope
roeren, weigert zij alle voedsel. Zij
verklaart liever te willen sterven.
Wie soms een ander middel weet om
deze jongedame te helpen, gelieve het
te zeggen. Mogelijk is er een jong
menschenleven te redden en bovendien
oen bijoutier blij te maken door hem
weer in 't bezit te stellen van zijn diamant.
Opgave van het aantal kiezers in het
Hoofdkiesdistrict Amersfoort in 1906.
Fietsers en dat zijn wc allemaal
tegenwoordig zijn beste mensehen,
maar ze kunnen soms erg roekeloos zijn.
Een paar voorbeelden:
Donderdag '2'1 Mei had een rijksveld
wachter, gaande per fiets van Leeuwarden
naar Balk, do volgende ontmoetingen:
Tusscben Beersum en Scharnegoutum
vond hij een plas bloed aan den weg.
Doortrappende achterhaalde hij een
werkman, die gewapend was met een
groote boor, die hij om den hals had
hangen, terwijl in zijn jaszak een aan
tal vlijmscherpe beitels zaten.
De man was ook op de fiets. Eu vóór
hem op het karretje had hij een kind
van ongeveer drie jaar.
De werkman zelf zag er bebloeid uit.
Een gedeelte van zijn neus was bijna
afgesneden, terwijl bij den neuswortel
allerlei schrammen zaten.
De plas bloed op den weg was van
hem afkomstig. Want wat was gebeurd
Hij was met zijn rijwiel en het kind
gevallen. liet kind was onder de fiets
geraakt en daarbij was het aan een der
beentjes bezeerd, hetgeen bleek uit liet
feit, dat dit bij den enkel vrij wat was
opgeloopen.
Te Snoek stelden zij zich onder ge
neeskundige behandeling.
Beter liep het af met eene jonge
dame, die dezelfde rijksveldw achter vond
vastgesjord liggende aun haar rijwiel op
of aan den berm van den Lcinsterweg.
Dit was gekomen, doordat de japonrok
geslagen was 0111 het kettingwiel. Daar
door zat tie rok zóó vast omgewikkeld,
dat de jongedame niet bij machte was
zich van het rijwiel te bevrijden.
Aantal Kiezers dor
GEMEENTEN.
Tweede
Provinciale
Kamer.
Staten.
I
1157
1150
Amersfoort II
585
577
IH
873
868
Totaal
2615
2595
1181
1162
De Bilt
452
451
Bunschoten
453
453
375
374
'217
217
Hoogland
403
403
Leusden
394
394
Maarn
114
114
Maartensdijk
323
323
Renswoude
158
158
682
678
Stoutenburg
154
154
Westbrock.
169
169
Aclittienhoven.
112
112
Woudenberg
378
373
Zeist
1405
1400
Totaal
9585
9530
Het aantal kiezers voor den Gemeente
raad is in Amersfoort I 949, in Amers
foort II 483 en in Amersfoort III 710,
samen 2142.
De aftredende ouderlingen Jhr. J. W.
Barchman Wuyticrs en de heer F.
Wesseling, benevens de aftredende
diakenen, de heeren R. van Dijk en
P. van Veen, zijn gisteravond door het
kiescollege bij de Hervormde Gemeente
alhier allen herkozen.
De minister van marine brengt in de
Stct. (n°. 127) ter kennis, dat, met
wijziging van de aankondiging in de
Stct. van 29/30 April j.l., n°. 99, de heer
dr. W. Bouwman, leeraar aan het gym
nasium te Schiedam, is benoemd tot lid
der commissie voor het afnemen van
't toelatingsexamen voor het Koninklijk
Instituut voor de marine te Willemsoord
in dit jaar, in plaats van den heer A.
G. van Os, leeraar aan de hoogere
burgerschool te Amersfoort, wiens be
noeming is ingetrokken.
Met genoegen kunnen we meedeelen,
dat van de vier jonge dames die hare
opleiding bij freule De Bosch Kemper
alhier ontvingen en opgingen voor het
jl. gehouden examen als onderwijzeres
te Utrecht, drie met goed gevolg dit
examen aflegden.
Mcj Ruinen had had zich geheel met
die opleiding belast.
Mag onlangs in den Raad onzer ge
meente ook al beweerd zijn, dat Amers
foort, waar het onderwijszaken geldt,
minstens even royaal is als de meeste
andere gemeenten, 't valt toch moeilijk
een gevoel van twijfel te onderdrukken,
wanneer we lezen, dat de gemeenteraad
van Amsterdam in zijn zitting van jl.
Woensdag besloten heeft ook voor den
leeraar J. A. Bruins hoewel pas 11a
1 Juni daar in functie de volle stor
tingen bij overgang naar het Rijkspen
sioenfonds te verrichten.
In Amersfoort werden hem, evenals
aan de meeste andere leeraren, slechts
enkele stuivers per week aangeboden
door onze „genereuze" vroedschap.
Bij de heden ten Raadhuize gehouden
aanbesteding voor de herstellingswerken
aan beide Eemhoofden was slechts éen
inschrijver, de heer G. Wassink voor
f 2630.
Voor het verven van den buitenomtrek
der Jongensschool werd ingeschreven door
de heeren: II. Visscher voor f635, L.
J. van Keulen f610, T. L. Blok f5896,
Ph. Smit 584, J. R. van 't Hof f 4%
en A. J. Boode f 464.95.
Gegund aan den minsten inschrijver.
In verband met de legerverpleging in
tijd van Oorlog is door den Minister van
Oorlog aan majoor-intendant W. P. van
Leeuwen, van de 4e divisie infanterie,
opgedragen het maken van een verken
ningsreis door de provinciën Gelderland
en Overijsel.
In ons nummer van Zaterdag 12 Mei
gaven we het uitvoerige programma van
hetlandhuishoudkundig congres en de ten
toonstelling. Met een verwijzing naar
dat nummer, volstaan we thans met het
volgende overzicht.
Dinsdag 5 Juni
's avonds 8 uur: Ontvangst van het
Congres-bestuur ten Raadhuize.
's avonds half acht: Concert in
„Amicita".
Woensdag 6 Juni
half 10: Opening van het Congres, in
„Amicitia".
12 uur: Opening landbonw-tentoon-
stelling.
half 2: ringrijderij.
5 uur: Sluiting tentoonstellingsterrein.
7 uur: rijtoer naar Stoutenburg en
Leusden.
Donderdag 7 Juni
half 10: Voortzetting congres.
105: Tentoonstelling,
half 2: concours-hippique.
half 7congres-diner,
half 9: concert in „Amicitia" met
bal na.
V r ij d a g 8 Juni
10 uur: rijtoer naar Eyckestein. Uit
eengaan der congressisten aan het
station De Bilt.
105: paarden- en vee-tentoonstel
ling.
2 uur: bekroonde dieren in den ring.
In verband met de landbouwfeesten
enz., zal het post- en telegraafkantoor
op Dinsdag, Woensdag en Donderdag
van de volgende week, des avonds tot
10.30 (spoortijd) geopend blijven.
Zondag 3 Juni wordt op het terras
van Amicitia het eerste concert gegeven
van dit jaar door de stafmuziek van het
5c Reg. Inf. onder leiding van den heer
G. Bikkers.
Overzicht der exploitatie der Amers-
foortsche Tram over de maanden Mei
van 1905 en 1906.
1905
1906
Aantal betalende
passagiers
Opbrengst der pas
sage
Diversen.
Totaal opbrengst.
Opbrengst per dag
kilometer.
6738
f 504.80
- 34.85
- 539.65
- 9.67
6932
f 520 40
- 56.03
- 576.43
- 10.30
Gedurende de drie zomermaanden
zullen op het terras van het hotel Trier
weer 6 concerten gegeven worden door
de stafmuziek van het 5e reg. inf. te
Amersfoort.
Vorige week was het 25 jaar geleden
dat de heer P. H. C. Levendag, op
zichter bij de Ned. Bell. Telephoon-
Maatschappij in dienst trad. In het
keurig versierde telephoongebouw in de
Koornstraat te Hilversum werd de jubi
laris 0. a. gecomplimenteerd door den
ingenieur N. Heinzelman, den adj.-
ingenieur Warning en den inspecteur
Van Schaik, allen in dienst bij de N.
B. T. M. terwijl de directie een zeer
waardeerend schrijven had gezonden.
Verschillende geschenken werden den
heer Levendag aangeboden.
Do heer Levendag was ook een tijd
lang opzichter te Amersfoort.
Ken Politiefonds.
De Alg. Ned. Politiebond vraagt steun
voor een door hem in het leven geroe
pen stichting, die ten doel heeft hulp te
verleenen aait politiemannen, leden van
den Bond, die door langdurige of erns
tige ziekte ondersteuning behoeven.
Deze stichting wordt beheerd, onder
toezicht van het hoofdbestuur van den
Bond, door een uit vijf leden bestaande
commissie, die alle daaraan verbonden
werkzaamheden kosteloos verricht.
In gevolge artikel 34 der statuten stelt
de Bond ieder jaar een som beschikbaar
voor de stichting, minstens bedragende
een vierde gedeelte van het batig saldo
van het vorige dienstjaar. Bovendien
schonk hij haar reeds de f 500 door
legaat verkregen.
Overeenkomstig het reglement voor hot
beheer der stichting wordt van alle in
komsten minstens 50 pCt. afgezonderd
tot vorming van een kapitaal, dat bij de
Nederlatidsche Bank gedeponeerd wordt.
Het aldus gevormde kapitaal wordt, wan
neer het daartoe toereikend is geworden,
bij besluit van de algemeenc vergadering
van den Bond aangewend tot het in het
leven roepen van een inrichting, waarin
zieke, hulpbehoevende politiemannen kun
nen worden verpleegd.
De andere helft word reeds nu aan
gewend tot ondersteuning van zieken,
die dringend hulp behoeven, hetzij voor
verpleging thuis, hetzij voor verpleging
elders, bijv. door plaatsing in een voor
hen noodig geachte inrichting, een en
ander echter zooveel mogelijk in over
leg met den behandclenden geneesheer.
Een groot aantal notabele personen
uit ons land van allerlei richting steunen
dit verzoek, dat wij ook in de aandacht
onzer lezers aanbevelen.
Bij vonnis van het Kantongerecht te
Amersfoort dato 28 Mei 1906, is J. A.
B. te Utrecht wegens overtreding van
art. 455* van het Wetboek van Straf
recht, veroordeeld tot eene geldboete
van zes gulden, subsidair te vervangen
door eene hechtenisstraf van drie dagen.
Voor het Kantongerecht alhier stond
30 Mei terecht W. v. d. W., de vrouw
die onlangs zooveel kalveren op een
wagen laadde, dat twee van de dieren
onderweg stikten.
De vrouw bekende het haar ten laste
gelegde.
In scherpe bewoordingen, laakte de
ambtenaar van het O. M. de handelwijze
van bekl., die spr. beestachtig noemde.
Hij betreurde het dat de wet hem niet
vergunde een hoogen straf te eischen,
doch sprak de hoop uit dat de kanton
rechter zich met de maximumstraf, f 15.
subs. 3 d., zou vcreenigen.
Op de Veemarkt van Dinsdag jl. werden
de navolgende prijzen besteed:
Vette koeien 1' ISO tot f2G0.
Guste f125 f 175.
Kalf vaarzen f120 n f150.
Pinken f 90 flld.
(Buiten verantwoordelijkheid der Re
l»c Congresdagen.
Dezer dagen werd door de Arereeni-
gingen „Vreemdelingenverkeer" en
„Handel en Nijverheid" een circulaire
rondgezonden met een opwekking aan
de Winkeliers om, met de congresdagen,
hunne étalages zoo aantrekkelijk mogelijk
te maken. Ik veronderstel, dat niemand
zal achter blijven en daardoor meewerken
den Vreemdeling een gunstigen indruk
van Amersfoort mee te geven. Nu wonsch
ik, met liet oog op dit laatste, een vraag
te stellen. Zou het ook geen overweging
verdienen, om de uren, waarop onze
stadsreiniging de straten doorkruist,
althans deze week, te veranderen? Zooals
do regeling nu is", geschiedt dit, voor
onzen winkelstand althans, op de onmo
gelijkste, tijden van den dag en nu vindt
het Amersfoort's publiek hot wel niets
ongewoons in een winkel, behalve den
winkelier, ook den man met „de ton"
te ontmoeten, oen vreemdeling zou liet
misschien onaangenaam vinden en zijn
conclusies trekken.
J. G. FONTEIN
A'toort 1 Jnni '06.
Een verzoek van „Vreemdelingen
verkeer" en van „Handel en
Nijverheid".
L. S.
Reeds ten vorigen jare was het bekend
dat het 58e La idhuishoudkundig Con
gres dit jaar alhier zoude worden ge
houden.
