No. 49.
Woensdag 20 Juni 1906.
3e Jaargang.
Wees U Zelf!
Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER".
Eenheid van tijd.
FEUILLETON.
Dolende Ridder.
Het geluk van het Kind.
Verschoot
|W6ensdags en Zaterdags.
DE EEMLANDER.
Bureau
llleudrik van Viandenstraat 28.1
Abonnementsprijs
Per jaarf 3.00
Franco per post- 3.50
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post- 0.90
Prijs der advertentlën
Van 1 tot 5 regels0.40
voor iederen regel meer0.08
(Bij abonnement aanmerkelijke korting.)
Zij, die zieli met
ingang van 1 JIXI
a.s. op ons blad abonneeren
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers
GRATIS.
Er is een tijd geweest, dat in Neder
land nagenoeg alle uurwerken, altijd
voor zoover mogelijk, gelijk gingen.
Men had toenmaals den tijd van Amster-
datn, evenzeer als men voor de hoogte
van den waterstand alles uitdrukt vol
gens Amsterdamsch peil.
Nu, dien tijd kon men dan ook zeer
goed aannemen als de gemiddelde tijd
voor het geheele land, dat slechts een
lengte heeft van 4 graden, nl. van 3
Oosterlengte van Greenwich tot 7, ter
wijl Amsterdam nagenoeg onder de
5de ligt.
Laat ons dit even verder toelichten.
De aarde wordt, in den tijd van 24
uur van het Oosten naar het Westen
in haar geheele oppervlakte, behalve
aan een der poolstreken, door de zon
beschenen.
Daarbij staat de zon stil, de aarde
wentelt om haar as en keert dus onder
die wenteling achtereenvolgens al haar
punten naar de zon.
Verdeelt men den omtrek der aarde
door cirkels, die door de beide pool-
punten gaan in 360 gelijke deelen, dan
liggen deze op een afstand van één
graad, en elke Oostelijke cirkel zal de
zou 4 minuten vroeger in haar toppunt
hebben, d. i. voor de Noordelijke helft
der aarde 4 minuten vroeger in het
Zuiden zien, dan elke daarop volgende
Westelijke cirkel.
Die graden zijn op alle kaarten aan
gewezen. Het komt er nu maar op aan
In zake de ncJioone kunsten, en zelfs in
vele andere dingen, weet men alleen datgene
goed, wat men niet geleerd heeft.
Uit het Engelsch
van
EDNA LYALL.
met welken graad men de telling aan
vangt en te bepalen, hoeveel graden
de eene plaats ten Oosten of ten Westen
vau die plaats verwijderd ligt, om daar
uit den tijd voor de tweede plaats te
berekenen; als men die voor de eerste
weet.
Nu heeft men in Nederland voor de
tijdsbepaling den cirkel, die over Green-
wicht loopt als punt van uitgang, als
eersten meridiaan aangenomen. Green
wich ligt ongeveer 5 graden Westelijk
van Amsterdam; 5 graden geven een
verschil van 5 maal 4 minuten in tijd
De thans bij post-, telegraaf- en spoor
dienst gebruikelijke tijd verschilt dus
20 minuten met dien van Amsterdam
en is, omdat Greenwich meer Westelijk
gelegen is, 20 minuten later.
Berlijn ligt nagenoeg 15 graden
Oostelijker dan Greenwich, 10 Ooste
lijker dan Amsterdam. De zon komt
dus daar 15 maal 4 minuten vroeger
in 't Zuiden dan in eerstgenoemde
plaats en 10 maal 4 minuten vroeger
dan in Amsterdam.
Wanneer het dus te Berlijn 12 uur
op den middag is, is het te Amsterdam
20 minuten over elven en te Greenwich
11 uur.
Om van Greenwich naar New-York
te komen, moet men nog 75 graden
westelijker zijn, de zon komt daar dus
75 maal 4 minuten, dat is 5 uur later
in het zuiden. Heeft men te Greenwinch
12 uur, dan is het voor de New-Yorkers
7 uur in den morgen, voor Amsterdam
20 minuten over twaalf, enz.
Uit het voorgaande zal het ieder
duidelijk zijn, dat de eenheid van tijd
voor de geheele aarde een onmogelijk
heid is en dat mon die slechts kan
invoeren voor een betrekkelijk klein
gedeelte.
Omdat ons landje maar klein is en
de meest Oostelijk met de meest Weste
lijk gelegen plaats slechts 20 minuten
in tijd verschilt, is de Amsterdamsche
tijd zeker wel de beste gemiddelde voor
46.)
Enrico was op 't punt geweest vooruit
te springen om op krachtige wijs dit
boosaardig gesprek tot zwijgen te bren
gen, doch dc tegenwoordigheid van
Francesca deed hem aarzelen.
Om de zaak voor haar te bespreken
was buiten questie en zelfs al was zij er
niet geweest dan was inmenging nog
uiterst moeielijk zoo listig waren waar
heid en leugen ineengeweven. Hij was
zoo boos, dat hij geen tijd had om naar
zijne gezellin om te zien, doch toen de
sprekers dc kamer hadden verlaten
wendde hij zich met een toornige uit
roep op de lippen tot haar.
Dc uitroep werd echter nooit geuit,
want de aanblik van haar gelaat deed
hem verstommen, het baadde in tranen,
waarvan zij onbewust scheen, want zij
deed geen poging om ze te verbergen,
hare handen waren ineengeklemd en de
tranen vloeiden over haar lieve rose
wangen."
Sedert hun gesprek onderbroken werd,
had zij zich niet verroerd, haar gelaat
was nog tot hem opgeheven, zooals 't
was toen hij haar van Carlo's brieven
vertelde. Enrico verlangde heftig om de
kwaadsprekers na te loopen en liuunc
hoofden tegen elkander te bonzen, in
heel zijn leven was hij niet zoo woest
en tegelijk zoo feeder geweest, zoo
vurig geneigd om te troosten en toch
zoo bewust er niet toe in staat te
zijn.
„Stoor u niet aan die schelmen," zoo
troostte hij. „Elk openbaar persoon is
blootgesteld aan die soort van praatjes
en op mijn woord als ik niet zoo boos
was, zou ik er om kunnen lachen.'
Francesca gaf geen antwoord, doch
zij wei d teruggeroepen tot het heden en
beproefde op te houden mot huilen.
Enrico meende dat zij er nooit te
voren zoo lief had uitgezien en gevoelde
dat die tranen een droevigen knak gaven
aan zijn philosofie en dat hij ze ter
zelfverdediging moest doen ophouden.
„Kijk eens," zoo begon hij op zijn
vriendelijksten toon, „als ge zoo naar
de balzaal terugkeert en men ziet die
het geheele rijk, maar om verschil
lende redenen, waarvan wij het gewicht
nooit hebben kunnen beseffen, meende
men indertijd, dat men voor posttele
graaf- en spoordienst meer gemak zou
hebben van den Greenwichtijd en daar
om werd deze ingevoerd.
Die invoering was een nieuwtje en
vond als alle andere nieuwtjes navolging
bij de gemeentebesturen; bij enkele was
ook het gemak van één tijd de reden
van iuvocring, maar te plattelande, waar
men gewoon is zich naar de zon te
regelen, was het nieuwtje er spoedig af
en weldra hield men er in de meeste
gemeenten van Nederland twee tijden
op na; voor dc herhaaldelijk genoemde
diensten een Greenwichtijd, voor huiselijk
gebruik een Amsterdamscheu tijd, terwijl
het eene middel van vervoer uren van
aankomst en vertrek in den eenen, het
andere in den tweeden tijd aankondigde.
De ingezetenen van zoo'n gemeente
waren daaraan spoedig gewend, maar
voor vreemdelingen, die met die dubbele
dienstregeling niet zoo bekend waren,
had zij haar moeilijkheden.
Met die twee tijden hebben wij nu
al jaren, ondanks de vele bezwaren
daaraan verbonden, en de klachten, die
daarover zijn aangeheven, heel lank
moedig voortgesukkeld, totdat nu einde
lijk een wetsontwerp is ingediend, waar
door aan dc tijdsverwarring een einde
wordt gemaakt.
Wij zullen in Nederland weder terug-
keeren tot eenzelfden tijd: het zal niet
overgelaten worden aan de willekeur
der gemeentebesturen, welken tijd zij
willen beschouwen als den officieelen;
de wet zal daarvoor voorschrijven den
tijd van Berlijn, zoo ongeveer de Midden-
Europeesche tijd, en als die wet een
schat van oen wet, omdat daarbij geen
enkel politiek of godsdienstig geloofspunt
ter sprake gebracht kan worden een
maal in het Staatsblad is opgenomen,
komt de post oen uur, een vol uur
vroeger aan, de treinen vertrekken een
sporen van tranen dan is dat een
nieuwe bron voor zulks duivelsch
babbel."
„Ja," zeide zij, met een trilling in
haar stem, die ziju hart pijn deed. „Ik
had er niet aan gedacht," en snol hare
oogen afdroogend, sloeg zij een blik op
hem, helder, schitterend en onschuldig
als van een angstig kind, en vroeg:
„Denkt ge, dat men 't nu zal zien?"
Enrico kou niet best met dames om
gaan, hij bezondigde zich nooit met een
leugen om haar te behagen of ontweek
de vraag door een compliment, zooals
velen zouden hebben gedaan. Hij staarde
ernstig in die donkergrijze oogen en
keek kritisch naar dc natte haartjes.
,Nog wel ecnigszins," zeide hij, „maar
we behoeven nog niet terug te gaan. Zij
dansen nog."
„Hoe droevig klinkt dc muziek",
zeide zij zuchtend. „En 't is nog wel
een wals, waarvan ik zoo veel houd.
Het is of die hatelijke woorden aan alles
't schoone hebben ontnomen".
„Deuk er niet aan!" riep Enrico uit.
De wereld is nu eenmaal zoo. Men
zou 't zoo eentonig vinden, als er geen
kleine schandalen kunnen worden be
dacht. Carlo heeft een zuivere zaak
voorgestaan, hij hield meer van zijne
zuster dan van zich zelven, maar de
wereld kan in zijn hart niet lezen en
en als naar gewoonte schrijft men zijn
doen aan lage beweegredenen toe."
uur vroeger, en alle nijvere Nederlanders
staan een uur vroeger op n.l. in de
gemeenten met Greenwichtijd, en veertig
minuten in de andere. En zij zullen
daartoe gedwongen zijn als de schooluren,
kerkuren, enz. enz. niet veranderd worden,
want naar deze worden toch gewoonlijk
de dagen in de huishoudens verdeeld.
Het groote nut van dit ontwerp zien
wij daarin, dat wc weer éénh cidkrijgcn
van tijd, dat men de verschillende
gemeenten van Nederland kan bezoeken,
zonder telkens te moeten vragen, welken
tijd men er daar op nahoudt.
Daarom hopen wij van harte, dat het
zonder de vervelende beraadslagingen,
die weken aan weken over het Arbeids
contract ziju opgcdischt, zeer spoedig
tot wet worde verheven.
Voor 't overige kunnen we geen groote
waarde hechten aan al de tijdsquaestic in
de Memorie van Toelichting medegedeeld
Men kan den tijd bepraten, maar hij geeft
om al die praatjes niets.
Dc dag zal evenveel minuten vroeger
beginnen als hij vroeger zal eindigen en
heeft men meer kunstlicht noodig in den
morgen, men zal het kunnen besparen
in den avond en omgekeerd.
Doet men een reis naar Duitschlarid
dan behoeft men ziju horloge op de grens
niet gelijk te zetten en gaat men naar
België of Engeland, dan verdraait men
de wijzers een uur; nu heeft het om
gekeerde zoo ongeveer plaats.
Had men in Nederland den Auister
damschen tijd behouden en de uren van
aankomst en vertrek van post, telegraaf
en sporen daarnaar geregeld en voor de
lijnen naar Duitschland en België de
daar heerschendc tijd bovendien in de
spoorwegboekjes opgenomen, dan was
alles gebleven bij 't oude, en voor de
dagverdeeling ware 't veel beter geweest.
Maar daarover verder niet getwist.
Laat ons hopen, dat we in afwachting
van verdere eensgezindheid, in geheel
Nederland weldra een en 't zelfde uur
hebben. 'A. C
„Dat is 't juist wat 't zoo hard maakt",
zeide Francesca. „Ik dacht niet dat
mensclien, die hem werkelijk gekend
hebben, zoo wreed jegens hein konden
zijn.
Hoe kunnen ze zulke dingen van hem
denken? Zijn geheele leven logenstraft
die praatjes."
Zij zwegen, de muziek werd duidelij
ker gehoord en scheen tot Francesca
te zeggen: „'t Is toch maar een holle
vroolijkheid, maar wij moeten er aan
meedoen.
Do muzikant verlangt naar zijne ster
vende vrouw, doch hij moet spelen tot
't einde! Eu de dansers hebben gebro
ken harten, doch zij moeten dansen,
dansen, en vroolijk ziju.
Dat is vermaak, weet ge het ver
maak van de wereld!"
„Weet ge", zeide Enrico, „de wereld
is altijd heel vriendelijk voor u geweest
en daardoor werdt ge verblind. Men
maakt uauurlijk veel werk van u en
dat is zeer aangenaam."
„Ik geloof niet, dat ik ooit iets meer
zal kunnen genieten," zeide Francesca
met de vaste overtuiging van tweeen
twintig jaar, die meent dat de zou die don
kere wolk aan haren hemel nooit zal
doordringen.
Toch was er cenige waarheid in hare
opmerking. Genieten zou zij weer, doch
nooit meer zooals vroeger, zij zou ge
nieten als eene vrouw, niet meer als
Gezondheid opgewektheid en levens
lust!
Ziedaar do onmisbare factoren voor
het geluk van het kind.
Weinig is er noodig om het gezonde
kind levenslust en opgewektheid te
verschaffen.
Moeilijk, maar uiterst dankbaar is
dc taak om do kwijnende, zwakke jeugd
in deze voorrechten te doen deelen.
Ginds klautert, joelend en zingondi
een vroolijke kinderschaar op een
duintop. Straks, onder gezelligcn kout,
graven de kleinen kuilen en gangen,
op het strand, die in hun jeugdige ver
beeldingskracht zich vormen tot meren
en kanalen, of worpen zij dammen op
tegen de brandinggolfjes, verdedigend
elk plekje gronds met de taaie volhar
ding vau het Ilollandsche volk.
De zon, op 't hoogst gestegen, toe
kent hot middaguur. Het vooruitzicht
van het heerlijk maal maakt het schei
den van de gewrochte schatten gemak
kelijk.
Even later zien we ze terug in het
Koloniehuis, aan elke tafel een hongerig
troepje met een geleidster aan 't hoofd,
drie kleine gezinnen in één groot
vertrek.
Na het eten gaan allen ter rust.
Daarna begin spel en zang opnieuw,
om eerst te eindigen als de avond allen
naar bed wenkt. Het avondmaal be
sluit een heerlijken dag, die wordt
gevolgd door ongestoorden, zegenrijken
slaap.
Voor elk, die iets gevoelt voor het
kind, die bewogen is mot het lot van
het zwakke kind, is het een genot de
gezondhcidskolonie van nabij te beschou
wen. Wie slechts eens met die kolonies
mag kennis maken, gevoelt dadelijk de
onschatbare waarde dezer hoogst sym
pathieke instellingen.
een gelukkig onwetend meisje.
„Alles schijnt zoo hol, zoo onwaar,"
ging zij voort. „Ik heb te voel in alles
geloofd".
„Ge moet niet overgaan tot mijn
leer," zeide Eurico glimlachend, „want
hoe zou ik Carlo weer onder de oogen
durven te komen. Het is een dwaas
toeval, dat terwijl gij door deze zaak
voor 't eerst een blik werpt achter dc
schermen van 't wcrcldtooneel, en u
uwe illusies voelt ontvallen, dat ik, u
en Carlo bestudeerend bijna geneigd ben
mijn lievclingstheorie over algemeen
egoisinc over boord te werpen".
„Wat liadt gij en Carlo 't vroeger
daar altijd druk over", zeide Francesca
zich herstellend en zeer opgewekt door
zijne woorden. Toen voegde zij ei-
even glimlachend bij: „Ik ben net'aan
't praten geweest als een afzichtelijke,
oude vrouw, die ik in Engeland kende.
Ik wenschte haar eens een vroolijke
kerstmis, doch zij schudde 't hoofd en
keek zoo norsch toen zij bromde. „Wel
ja, een vroolijke Kerstmis!
Er is geen vroolijkheid in deze wereld.
Ik hoop niet dat ik op haar zal gaan
gelijken."
Enrico lachtte.
„Ik zal de anecdote aan Carlo
schrijven, de volgende inaal. Gij wilt
mij zeker niet toestaan, dat ik hem een
boodschap van u overbreng?"
„Neen, dat mag niet," zuchtte zij,
