No. 67. Woensdag 22 Augustus igoö. 3e Jaargang. Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER". „Het gewrocht der duisternis". FEUILLETON. Dolende Ridder. Merkwaardige vonnissen. DE EEMLANDER. Verschijnt Woensdags en Zaterdags. Bureau Hendrik van Viandenstraat 28.1 Abonnementsprijs Per jaarf 3.00 Franco per post- 3.50 Per 3 maanden- 0.75 Franco per post- 0.90 Prijs der adrertentiën Van 1 tot 5 regels0.40 voor icderen regel meer0.08 (Bij abonnement aanmerkelijke korting.) Wellicht het gold maar Indië en had dus voor ons, Nederlanders, weinig belangwekkends wellicht is er een enkele, die zich herinnert dat in den loop van het voorjaar de bladen melding maakten van berichten, medegedeeld door het „Batav. Nieuwsbl.", omtrent een koorts-epidemie in Noord-Madoera, be richten welke kort daarna officieus als zeer sterk overdreven werden voorge steld. Doch het „Bat. Nbl." hield vol, waagde het zelfs de juistheid der van bestuurs- wege gedane mededeelingen over den toestand in Noord-Madoera te betwijfelen en beschuldigde het bestuur, niet enkel nagelaten te hebben een ernstig onder zoek in te stellen naar den omvang der epidemie, verzuimd te hebben tijdig de noodige maatregelen te nemen om de ziekte te bestrijden, maar de ziektestaten in de officieele rapporten te hebben doen vervalschen, teneinde den toestand gun stiger te kunnen voorstellen dan hij werkelijk was. Deze beschuldigingen golden den resi dent van Hadoera, mede als verantwoor delijk voor de daden zijner ondergeschikte ambtenaren, en den controleur waarn. adsist. resident te, Bangkalan, Blanken, welke laatste als de hoofdschuldige werd aangewezen. Het blad drong daarbij aan op een ernstig onderzoek naar de juistheid zijner beweringen en het nemen van maat regelen, om de gevreesde gevolgen dei- ziekte te voorkomen. Er werd inderdaad een ernstig onder zoek ingesteld naar den berichtgever van het „Batav. Nbld."; in een dei- bladen werden „inlichtingen te bcvoeg- der plaatse ingewonnen," geplaatst, waarin do civiel geneesheer te Bang kalan, dr. G. Fischer werd verdacht Van alle eentonigheid is wel die van voortdurende toestemming de ergste. Uit het Engelsch van EDNA LYALL. 64.) „Niet heel dikwijls", antwoordde Carlo, twijfelend of hij „Love for a life" zou kunnen zingen en na eenig twijfelen besluitend het te wagen voor 't genoegen van Francesca 's neef. „Er is een lied van mijn ouden maestro met engelsche woorden, wellicht kent ge het?" Hij sloeg een paar accoorden aan en ving toen aan met 't lied, dat hem den gelukkigen dag van zijne verloving herinnerde. Het was moeielijk voor hem het te zingen doch juist zijne emotie gaf hem een kracht, die hij anders niet zou hebben bezetenhet bracht tranen in de oogen van meer dan één der hoorders en het maakte dat Mr. Britton gemaakt, en ten slotte werden, doch te laat voor de honderden die alreeds aan de ziekte waren bezweken en voor de duizenden, die leden onder de gevolgen er van, maatregelen genomen om de uitbreiding der epidemie te keeren. Yan ernstige bestraffing dergenen, door wier nalatigheid de ziekte een derge- lijken omvang had gekregen, was even wel geen sprake. Ja, toch; een inlandsche schrijver, die gezegd had dat in de rapporten de sterf tecijfers verminderd moesten worden, om dat de controleur dit verlangde, werd ontslagen. „En nu de regeering ten opzichte van de geschiedenis der epidemie nog steeds haar kracht zoekt in een welsprekend stilzwijgen, kies ik dezen weg om mij weder te richten tot de lezers van het „Bat. Nieuwsblad" in het bijzonder, tot het publiek in het algemeen. „Wat hier zal volgen strekke dan tevens tot rechtvaardiging voor mijn felle aanvallen op het bestuur van Madocra." Aldus schreeft de heer F. II. K. Zaal berg, redacteur van het „Bat. Nbld", in een extra-bijvoegsel van dat blad, ge titeld „Een vacantie in Noord-Madoera". Hij wilde uit eigen oogen zien, door eigen aanschouwing de toestanden leeren kennen, de Tegenstrijdige berichten en rapporten toetsen aan eigen waarneming; de resultaten daarvan heeft hij neerge legd in dit boekje, dat een krasse, door tal van gegevens gestaafde akte van beschuldiging is tegen b.g. resident en controleur; maar meer nog tegen| de Indische Regeering. Want deze is de groote schuldige. Schuldig, omdat zij rustig bleef toezien, toen de aandacht gevestigd werd op de toestauden in Noord-Madotra; schuldig, omdat zij hare zorgeloozc ambtenaren niet ter verantwoording riep; doch schul dig bovenal omdat zij dat „gewrocht dei- duisternis", zooals eens het Indische plannen ging beramen om een einde te maken aan Francesca's liefdesgeschie denis. „Ik zong 't voor u," zeidc Carlo met eene buiging voor Harry's dankbetui gingen. „Als ge my nog niet moede zijt, zou ik ook wel een lied voor miss Claremont willen zingen. Gij moet 't kiezen, Clare," zeide hij zich glimlachend tot haar wendend. „Mag ik 't hcusch kiezen? Dan zou ik mijn oud lievelingslied willen hooren. De Pelgrim der Liefde." „Dat is meteen een indirect compli ment voor 't yacht," zeide Carlo glim lachend. „Of is dat zoo genoemd naar eens „Pelgrims Reize? Maar laat eens zien of ik door de woorden kan heen komen." Clara zong 't lied en toen hij hen had verlaten, klouken hen nog langen tijd de woorden van 't refrein in 't oor. „Geen rust dan 't graf voor den pel grim der liefde." „Hij schijnt mij een aardige kerel toe!" was Harry's besluit, toen de gas ten vertrokken waren en hij weer zich zelf werd. „'t Gaf toch niet, dat ik hem vroeg of hij ook engelsch zong. Ik dacht dat die operazangers dat geen van allen deden". „Oh he, neen", zeide Clare. „Niets doet Carlo zao'n genoegen, dan iemand anders genoegen te doen. „Nu 't was verbazend aardig hem Drukpersreglemcnt werd genoemd, nog altijd liet voortbestaan, en als vijand behandelt, wie haar vriend en bondge noot moest zijn en in werkelijkheid is, waar hot geldt de belangen der aan haar zorg toevortrouwde belangen te beharti gen, de Pers. Door de vrijheid der Pers aan banden te leggen, haar stem te smoren door justitieele vervolgingen berooft.de Indische Regeering zich van het eenige middel om de waarheid te vernemen omtrent toestanden en personen. De waarheid, niet gezien door ainbte lijke rapporten en officieuse bescheiden, maar onvervalscht, wellicht nu en dan iets vergroot, maar waarin de werkelijk heid wordt weergegeven met de getrouw heid eener fotografie tl'après nature. Wat dte officieele waarheid beteekent, leert men uit het volgende: „Och, die rapporten viel de oude ge neesheer in. Ik kreeg gisteren de op gaven van twee districten om de zuid, met een bevolking van ruim 200.000 zielen. Daar zouden in de afgcloopen maand volgens de rapporten 2, zegge twee menschen gestorven zijn! Als men nu nagaat de opmerking is van dr. Tcrburgh dat een sterfte van 500 in de maand op dat zielental volstrekt niet onrustbarend zou zijn, nog geen 2l/a pet., dan behoeft men niette vragen welke waarde aan de rapporten is te hechten. En men behoeft ook niet te vragen hoe het kwam dat het Euro- peescli bestuur, toen het niet uit eigen oogen vermocht te zien, door de epidemie te Sepoeloe en elders verrast werd! Het was tevreden als er maar rappor ten waren Toen generaal Yan Heutsz als Gouver neur-Generaal optrad, hadden wij ver wacht dat een der eerste belangrijke maatregelen door hem te nemen zou zijn geweestde afschaffing van het befaamde Drukpcrsreglcment. Doch hierin, als in zooveel meer, heeft hij de in hem ge koesterde verwachtingen teleurgesteld. zoo te hooren zingen. Hij schijnt in 't geheel niet opgeblazen of verwaand te zijn. Maar waarom ter wereld heeten de lui niet als fatsoenlijke Christenen. Carlo en Gigi, wie heeft ooit zoo iets gehoord? „Dat is nu jc bekrompenheid," zeide Clare lachend. „Carlo is een even goede naam als Charles, en Gigi klinkt in Italië niet dwazer dan hier Johnny en Tommy." „Nu Clare, wat mij aangaat, ik begrijp uw Signor Donati niet. Als hij de man is, die hij schijnt, waarom leidt hij dan zoo'n nutteloos leven?" zeidc Kate, met de gestrengheid van een drieëntwintig jarige. „Hij kan er veel reden toe hebben, die wij niet weten," zeide Clare, „hoe wel ik openhartig moet bekennen, dat ik zou wenschen, dat hij 't tooneel verliet. Hij ziet er vreeselijk zwak uit." „Hij is veel te goed voor die troep," zeide mr. Britton. „'t Zou mij niet verwonderen als hij eerlang 't tooneel verliet. Ik hoop 't van harte. Er is iets in hem, dat voor hem in neemt, ofschoon ik wel wenschte, dat hij een Engelschman was." Het gelach, door deze echt britsche opmerking, uitgelokt, kwam eerst door een waarschuwende klokslag tot beda ren, die Clare en de jongere kinderen vlug naar de schoolkamer deed gaan en Kate naar hare gebrekkige grootmoeder Het eene drukpersdelikt volgt op het andere. Want zooals steeds en overal, waar de justitie blijk heeft gegeven liet woord van Mirabeau: de Pers moet vrij zijn, behoudens hare verantwoordelijkheid voor de wet, in dien zin op te vatten, dat de zienswijze van het Openbaar Ministerie voor wet geldt, zoekt ieder die zich door de Pers verongelijkt waant, voldoening bij de rechtbank. Tevergeefs zoekt men naar gronden voor dit vast houden aan een muilkor- venstelscl, dat ten slotte het geschrift van den heer Zaalberg levert het bewijs zelf niet de stem der Pers geheel kan smoren en dat daarentegen een zeer ernstig gevaar oplevert. Mr. dr. W. F. Schimmel, hoofdredacteur der „N. Soer. Ct.", heeft hierop als volgt gewezen: „Veroordeeld moet worden de wetsbe paling, die de gcheele pers dwingt tot zwijgen Niet omdat ik zou wenschen dat hoog geplaatste ambtenaren openlijk konden worden besmeurd, maar omdat dit feit (dat bij algeheelc vrijheid van de pers toch zeer weinig zou voorkomen en nog minder iuvloed zou uitoefenen moet geduld worden als een exces van het groote beginsel van de vrijheid, voel ik met vele andere dit bezwaar mee. Niet de pers al worden schrijvers en redacteurs nu en dan veroordeeld -i de eigenlijke, de groote dupe van het dompersysteem, maar wèl het volk, dat hier thuis hoort, omdat deze beperking van de vrijheid van het woord zich on middellijk omzet in machtsmisbruik van ambtenaren, omdat bij administratieve en rechterlijke ambtenaren aanstonds en vooral bij hen die hier jong komen het begrip van onaantastbaarheid vereen- zclvigd-wordt met dat van onfeilbaarheid Zoodra wordt niet een ambtenaar on aangenaam beoordeeld, of hij zoekt naar een wapen om zijn aanvaller te verslaan. Minder zorgt hij voor onderzoek of de opmerking juist is, minder of liet alge meen belang ook gediend is met veran dering van zijn kant. En deze geest, die telkens en telkens opnieuw het hoofd hoog opsteekt, is alleen te voeden, in het leven te houden, in een land waar de pers is gemuilkorfd als hier." Men moet wel met blindheid zijn ge slagen, om de juistheid dezer woorden niet te zien. En tocli is het te voorzien, dat ook deze G. G. zal heengaan, als de vele vöèr hem, doch dat „het gewrocht der duisternis" zal blijven, tot schande van Nederland en van het Nederlandsche Be stuur in indië. „Yolgens do laatste berichten zijn de koortsen in Sepoeloe en elders vermin- j derd, maar wordt nu Bangkalan geteis terd. En er dreigt hongersnood: de straf voor jarenlange verwaarloozing. Elke regeering wordt gediend zooals zij gediend wil worden! En nu kan men mij gaan „vervolgen." Ik geloof er aanleiding te over toe gege ven te hebben. En dan zal er Recht worden gedaan!" Met deze woorden besluit de heer Zaal berg zijn geschrift, dat wij ernstig ter lezing aanbevelen aan onzen vrijzinnigen Minister van Koloniën. N. A. C. Men kent de rechtspraak van Koning Salomo, toen twee vrouwen bij hem kwamen inct een kind, waarop beiden recht beweerden Ie hebben. Hij wilde hot kind laten doorsnijden en ieder de helft geven, maar toen viel met een kreet de eene vrouw voor hem neer en smeekte het kind maar aan de andere vrouw te geven, liever dan het te dooden. Dat was de werkelijke moeder. In China moet zich een ongeveer ge lijk voorval hebben afgespeeld. Voor een mandarijn, zoo verhaalt de over levering, verschenen twee Chineesche vrouwen; elk hield vol, dat zij de moeder van oen meegebracht kind was. Zij vroeg slechts vijf minuten te beraden zond om voor te lezen en in haar ge dachten deed voortgaan met te morali- seeren over Carlo's fout om zoo'n on waardig beroep te kiezen. VIJFENT WINSTIGE HOOFDSTUK. Eene laatste woesteling. „Nu, Miss Clarenmont moest ge voor eens in uw leven eens meegaan naai de opera? bemerkte Mr. Britton den volgenden morgen aan 't ontbijt. „Ik zie, dat zij Woensdagavond II. Barbiere geven en ik heb een grooten lust het nog eens te hooren. Gaat go mee? Zal ik een loge bespreken? Maar Clare was te trouw aan hare pnriteinsche begrippen, ofschoon zij bekende dat zij Carlo gaarne eens zou willen hooren. Toch had deze haar nog niet bekeerd en zij zag in 't tooneel nog niets anders dan een soort nood zakelijk kwaad en daarom was zij ver plicht Mr. Brittons aanbod af te slaan. Vraag dan Signor Donati om morgen te komen lunchen, 't is de laatste kans om hem te zien en ik ben bang, dat 't niet baten zal hem te dineeren te vragen, wijl hij klaarblijkelijk niet kan zingen na den eten en nu op een onmogelijk vroeg uur moet dineeren." „Om twaalf uur ga ik met de ponny car naar Asborongh, Clare," zeide Kate. „Ik kan een briefje voor u achterlaten, of gaat ge met mij mee?" Clare, die veel van rijden hield, zeide dat zij meeging en toen de lessen ge ëindigd waren, voegde zij zich bij hare ex leerlinge en goed er ingestopt, waren zij wel in staat om den kalen, stoffigen weg tusschen Asborongh en Merlebank te trotseeren. „Wij behoeven geen briefje voor Signor Donati af te geven want daar is hij," riep Kate, toen zij langs High Street reden. „Ik haat het om een man te zien, die zoo in bont is ge wikkeld. Hij schijnt zich verschrikkelijk te vertroetelen. Harry zeide, dat hij gisteravond een hcele poos werk had met 't toeknoopen van zijn jas". „Laten we even ophouden, als ge 't goed vindt", zeide Clare, „dan zal ik hem vragen of hij komen kan". Carlo merkte hen eerst niet op. Hij wandelde langzaam de straat af, als gewoonlijk met Gigi aan zijn hand. Hij zag er ziek en neerslachtig uit, maar toen Gigi zijn aandacht op de ponny car vestigde, klaarde zijn gezicht op en scheen hij een oogenblik tot zich zelf te komen. „We kwamen juist vragen morgen te komen lunchen," zeidc Clare. „Wilt ge komen met Gigi? Kunt ge ook niet blijven dineeren?" Neen, dank u, want vanavond en morgenavond moet ik zingen, maar ik wil gaarne komen lunchen". Hij had een harde korte hoest, en Clare keek hem bezorgd aan.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1906 | | pagina 1