No. 84. Zaterdag 20 October 1906. 3e Jaargang. Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER". Wees U Zelf! Lang niet onver dienstelijk. FEUILLETON^ Dolende Ridder. DE EEMLANDER. Verschijnt Woensdags en Zaterdags. Bureau Hendrik van Viandenstraat 28 Abonnementsprijs Per jaarf 3.00 Franco per post- 3.50 Per 3 maanden- 0.75 Franco per post- 0.90 Prijs der advertentlën Van 1 tot 5 regels0.40 voor iederen regel meer0.08 (Bij abonnement aanmerkelijke korting.) Eén goed ding moest elke redelijke oplossing van de jongste crisis ons brengen den uittocht van de clericalen uit hot regeeriugskasteel. Hoe erg ook de nieuwe bezetting zou worden, erger dan de oude kon ze slecht zijn. Gelukkig; de nieuwe burchtheeren hebben niet alleen de verdienste, dat ze lang niet zoo erg, ze hebben de groote deugd, dat ze veel beter zijn dan hun voor gangers. Dikt nu nog eens nadrukkelijk op te merken is niet van zoo groote overbodigheid als oppervlakkig wel wil schijnen. Zoo langzaam aan zou men zich al heel aardig vertrouwd kunnen maken met de insluipende gedachte, dat het ministerie-de Heester zoo heel en al be antwoordt aan Robert Nurks' welwillenden beoordeelingsterm„niet veel zaaks De dusgenaamde republikeinschc redactie van hel Dagblad voor de arbeiderspartij laat toch niet na u, die toch ook wilt weten hoe men op de Keizersgracht over land's zaken oordeelt, met Friesche hardnekkigheid te vertellen, wat'n water- en-melk-knullen de sukkels zijn, die nu de staatskaros besturen. En de tegen voeters? Daar gaat geen dag voorbij of een kerkelijk opsteller heeft eenige deci liters inkt verbruikt om de gebreken en zwakheden van dit Kabinet in het licht te Btellen. Hoevelen ook zijn er niet uit eigen overtuiging van doordrongen, dat dit compromis-ministerie per se als zoo danig niets van beteekenis kan uitvoeren, niet in staat is tot een groote daad; 'tis immers geen beginsel-kabinet! Ze zijn niet weinigen, ook ouder hen die geen oogenblik aarzelden mee de valbijl in beweging te helpen brengen om het kostelijk bewind te ontzielen. Geen beginsel-kabinet, althans niet in den zin dien we ongelukkiglijk in het achter-ons-liggeud-Kuyperiaansch tijdperk aan dat woord zijn gaan hechten; neen, Er is niets verschrikkelijkere dan vormelijkheid, voor hen die deze beschou wen als de meest geduchte wet der samenleving. Uit het Engelsch van EDNA LYALL. 81). Piale zag de zaak echter anders in en zijn onderhoud met den maestro was stormachtig. Piale moest zich echter in 't onvermijdelijke schikken en met een optrekken van de schouders bekende hij dat hij niet bestand was tegen de dwaasheid van een man, die geen oog voor zijne belangen had en die zelfs 't kaartje wegwierp, dat hem in de loterij van 't leven den hoogsten prijs zou heb ben verschaft. Hij bleef te Merlebank koffie drinken en vermaakte de Brittons door zijne met woestheid vermengde teederheid voor zijn leerling. Hij trachtte hen over te halen met zijne ze zijn geen beginsel-ruiters, deze negen mannen, geen drijvers, 't Moge minder principieel zijn aldus te willen regeeren, minder „kloek" er uit zienland's wcl- waart, wat niet hetzelfde is als partij- bloei, zal meer gediend zijn zonder zulke beginselmcnschen. Natuurlijk, geen waarachtig overtuigd democraat vindt zulk een compromis bewind het ideaal van staatkundig beleid, maar voor politieke ethiek was 't in 1905 en is 't ook nu nog niet de tijd. Er was te handelen, en wie wil handelen, kan zich aan theoretische bespiegelingen niet overleveren. [Ioe gehandeld moet worden't lag vlak voor de hand. Helaas, de oudst- liberalen hebben 't niet zoo dadelijk en zoo duidelijk gezienmen schuive 't op rekening van de alleszins-normale ver ziendheid aan zekere leeftijden eigen. "Veel twijfel kon er dan ook niet zijn bij de oplossing der vraag, in welke richting moet het schip van staat gaan, meer: wie zal het bemannen? Ook na de aanwijzing der bemanning is er twijfel geweest over de deugdelijk heid der keuze. Deze mannen, ze waren niet [zooals men ze gewoon was van vrijzinnige Kabinetten, niet de eerste violen in het parlementaire partij-orkest. Echter 'n eerste viool in het parlement, hoeft nog niet altijd van gelijke kracht te zijn in het ministerieele concert. Men heeft het klankverschil kunnen waar nemen bij den virtuoos Kuyper, en bij vroegere liberale Kabinetten is ook wel gelukkig niet zoo sterk, als onder het christelijk reclame-ministerie ge bleken, dat men beter als leider kan fuugeeren van een staatkundige groep dan men zich bestuurder van een depar tement kan betoonen. Wèl wordt de technische bekwaamheid onmisbaar vereischte voor elk zelfstandig departe mentshoofd in onzen tijd met dema gogie en propagandeer-handigheid als zoo-naar-vorentredendcbestaar.svoorwaar- den in de politieke nering wat in het teleurstelling sympathie te hebben en 't schemerde door, dan toen hij van dc vacante plaats gehoord had, hij dadelijk op reis was gegaan om te beproeven ze voor zijn leerling te krijgen. „Maar ge ziet, hij loopt zijn verderf te gemoet," zoo besloot de oude man. „Men kan evengoed tegen een muil ezel redeneeren! Maar mijn zoon, nu ge er zoo op gesteld zijt om naar Amerika te gaan, laat ik je een raad geven pas op Yoor vochtige bedden en slaap altijd tusschen de dekens." G'arlo maakte een beweging van af grijzen. „Nu, waarde Maestro, deukt ge dat ik te zelfopofferend ben!" „Zoo, zelfopofferend! wel zeker 't le ven van een operasanger is een eeuwige oefening in zelfopoffering!" zeide piale, met mes en vork gesticuleerend. Carlo lachte even. „Eu gaarne wil ik een goed leerling zijn, maar voor hoteldekens bedank ik". Francesca en Clare deden alles wat zij konden om den ouden man in een goeden luim te brengen en hem in zijne teleurstelling te troosten, en toen Carlo aan het station te Ashborough afscheid van hem nam was hij er niet geheel zeker van of 't geen aandoening was, die zijne antwoorden zoo kort en zijn stem zoo heesch maakte. Ge zult Comerio niet vergeten", zeide Carlo op 't allerlaatste oogenblik. gedrang gebracht. Ook neemt men ze maar al te vaak als natuurlijke eigen schap aan bij al wie zich naar voren weet te dringen in zijn partij nochthans hare waarde wordt er voor geen halven cent door verkleind. Yan de meeste uit dit zoo geheim- zinnig-geboren ministerie stond hun waarde als gouvernementeelc technici vast, althans vau die waarvan men niet geheel onbekend was met hun werken en streven op de publieke markt. Over het algemeen viel er over den ruil der bezetting van het regceringskasteel, man voor man genomen, zeker niet te klagen. Met name bij Buitenlandsche Zaken, waar een man van het vak liet te lang gemist gevoel van onbezorgdheid der. vaderlandslievende belangstellenden in ons diplomatiek beleid teruggaf. Ook bij Financiën, waar een administratief talent de pijnlijke herinneringen aan de tragi komische verrichtingen van een jurist, die te onzaliger uur een boekje over een fiscaal onderwerp had vervaardigd, had te vervangen door het bewustzijn van de zekerheid en vastheid der leiding op dit allerbelaugrijkste departement. Waterstaat zag zijn bestuur verplaatst uit de handen van een man van veel eruditie en tact, maar bitter weinig zakelijke kennis van zijn afdeeling, in die van een wijd vermaard vakman, die de belangen van den „netten" Water staat beter zal kunnen behartigen dan een theoretisch jurist, die een tijdlang de bureau-werkzaamheden aan dit depar tement had meegemaakt. De Benjamin in de bestuurstakken, de Landbouw-, Handel- en Nijverheid afdeeling, genoot het onschatbare voor recht tot hoofd te krijgen een man, wiens voortvarendheid en kloekheid ook zijn weinige vijanden moeten roemen. Justitie ging van de eene bekwame hand in de andere over en Koloniën had zich even min over den ruil te beklagen. Bij dc landsverdediging was er zeker niet aan de landzijde, waarschijnlijk niet aan den Piale antwoordde met ceu grijns. Er sprak evenwel niets dan genegenheid in zijn blik bij 't afscheid en waarschijnlijk moest hij hoog van Comerio hebben opgegeven bij den Londouschen directeur want drie dagen later ontving Carlo den volgenden brief van Sardoni: „Waarde Val! Onze waarde Comerio heeft 't toppunt van eerzucht bereikt een verbintenis voor Loudon spason. Gelukkig is hij, die 't minste ver dient. Hoe kunt ge je die gebeurtenis ver klaren? Toch is 't al een heele slechte wind, die niemand iets goeds brengt. Wij zul- leu hem kwijt zijn en de Hemel zij gedankt, is dit dc laatste week, dat ik hem over dag in 't oog moet houden en 's avonds de kleedkamer met hem moet deelen Uw costuums moesten allen worden vermaakt, waarover Comerio zeer bromde. Hij staat bij Merliuo in een goed blaadje en deed zijn best om in den herfst mee te gaan naar Amerika, doch als er iets verkeerd ging, kwam 't je altijd ten goede, want Herlino zweert bij hoog en laag dat 't nooit gebeurd zou zijn als gij er waart ge weest. Op Pinksterdag gaan we naar Brigh ton en geven den volgenden dag Faust. Men denkt dat 't in de Pinkstcrvacantie veel succes zal hebben. Ik twijfel er aan. Met jou als Valentino is 't echter tno- zeekant, veel juicheusstof of trcurens- grond. Hoeveel anders en hoeveel beters met den leiddraad voor de Kabiuets- formatuur, het compromis program, ook hier in de verwezenlijking van zijn mili taire paragraaf had mogen verwacht worden, te ontkennen valt niet, dat we er althans nog niet op achteruit zouden gaan. Dat kon ook worden geconstateerd bij Binnenlandsche Zaken, van hoeveel bescheidener omvang de figuur van den tegeuwoordigen titularis ook moge lijken tegenover de indrukwekkende verschij ning van den politisch pscudo-kolossus, die hem voorafging. Tot 'n positief oordeel over zijn kun nen kon deze nieuwe bewindsman den buitenstaanders niet zoo dadelijk het noodige beoordeelings-materiaal verschaf fen; het negatieve voordeel, dat op dit departement met zijn onafgebroken aan raking van de juristerij inplaats van 'n vervaarlijk theoloog 'n nuchter, handig en scherpzinnig advocaat bracht viel echter onmiddellijk hoog aan te slaan Te boud is de bewering zeker niet. die stelt, dat de individueele leden van het ministerie-de Meester over hot alge meen niet beneden do verwachting zijn gebleven. Dc man van Oorlog bracht ongetwijfeld menigeen onaangename ver rassingende teekenen zijn niet ondui delijk, dat hij 't weer 'n eind zal ophaler in de waardccring van de voorstanders van doelmatigheid en rechtvaardigheid op het stuk der landsverdediging. Binnenlandsche Zaken toonde in aangc legenhcden, die meer de sfeer van de dage lijksche werkzaamheid van zijn bestuurder raken, dat men in minister Rink een knap bewerker van onderwerpen aan zijn des kundige kennis annex mag verwachten net negende departement vertoonde al de opgewektheid en ijver zijn zoo be kwamen leider eigen; bij Justitie was de gelegenheid te over den goeden naam dien een rijk leven van administratief en parlementair beleid zijn chef had bezorgd, te bevestigen. De onaangenaam- gelyk. Meld mij wanneer ge komt Zondag of Maandag dan komt ik je van 't station halen. Als ge geen repetitie noodig acht is Maandag vroeg genoeg en mij dunkt ge kunt de rol van \alentino wel droomen. Als ge in de pastorie komt, zeg dan dat we in September uitzeilen en als 't goed is, ik in Augustus een paar dagen kom. Gigi zend je groeten die per el kun nen worden uitgemeten. Hij praat over niets dan over je terugkomst. Als altijd Sardoni. Weder vierden Carlo en Francesca te samen het Pinksterfeest. Het viel dit jaar vroeger dan het vorige en Carlo een niet geringe troost dat zijn laatste dag op Merlebank die rustige Zondag was, waarop hij met Francesca eerst naar de kerk kon wandelen en daarna een lang gesprek met haar had over de toekomst. Van 't gezegde van Mr. Kavaiiagh, dat 't een zaak van leven en dood was, vertelde hij haar niets en Clare was 't volkomen met hem eens, daar zij zonder dat al ongerust genoeg over hem was. Maar 't gezegde van den dokter beangstigde den goedhar- tigen Mr. Britton, en toen Maandag morgens 't rijtuig voor kwam en de geheele familie van Carlo afscheid nam keek hij met innige sympathie naar den zwijgenden handdruk, die dc minnenden wisselden. Zij trachten zich zoo goed te houden, dat Mr. Britton er door ge- heden van de surprise, die den minister der vaderlandsche ingenieurs een tijd lang ingenieur maakte van een buiten- laudsch ministerie, was niet in staat het voorrecht een eerste kracht als Krans te bezitten, te ontkrachten. Do Meester's optreden boezemt een blij vertrouwen in, in zijn eerlijke be trouwbaarheid en loffelijkon wilzijn hervormingsplannen, ze ziju verre van forsch, maar er is menige stap in de juiste richting en een vergelijking met wat ons een clericalc financier te slikken zou hebben gegeven, is wel in staat, de waardccring binnen niet al te strakke grenzen in te krimpen. Buitenlandsche Zaken spaarde ons de spanningstoestandeu van vroeger jaren, maar gaf ons niet al wat een redelijk verlangen ook onder de gecompliceerde verhoudingen van den eigenaardigen staatkundigen toestand van het oogen blik mocht vorderen. Tot klagen gaf ook Koloniën gelukkig geen aanleiding; de goede verwachtingen, die men van een werkkracht als Fock mag koesteren, zal de toekomst naar mcnschelijke be rekening niet teleurstellen. Minder reden tot zulke betrekkelijke voldaanheid geeft het optreden van het ministerie als complex. Herhaaldelijk ziet men een weifeling en een halfheid in de verklaringen en handelingen betrek kelijk het algemeen politiek beleid, die den voorstander van het trekken van een for3che markante lijn van bcstuurs- werkzaamheid niet min moot mishagen. Kool en geit te willen sparen, doet geen bewaren, en te groote voorzichtig heid vermocht nooit veel tot stand te brengen. Zeker, de verzachtende omstan digheid ligt klaar in dc simpele ver houding: .52-48, waarbij de analyse van de regeeriugsmeerderheid ook wèl weinig tot beslistheid vermag aan te dringen. Toch is er geen noodzaak te vervallen tot een plooibaarheid en inschikkelijk heid, die een regeering maakt tot een stel, willig rek- en kneedbare gummi- roerd word en Francesca in zijn studeer kamer trok. Als 't werk inderdaad te zwaar voor Carlo bleek zou Francesca hem nooit weer zien. Hij zou hen in de gelegenheid stellen, op minder publieke wijze afscheid van elkaar te nemen, kapitein Britton zou 't wellicht niet goedkeureu, doch ter wille van zijn nichtje, van wie hij bijna evenveel hield als van zijn eigen dochter, wilde Mr. Britton wel wat wagen. „Donati," zeide hij, wilt ge eens even hier komen?" en dc deur achter Carlo sluitend, gaf hij hem een duw tegen de schouder, hem aanduidend tot Francesca te gaan. Carlo sprak niet, doch wierp hem een dankbaren blik toe en Mr. Britton keerde zicli om en begon in papieren te snuf felen, laden open en dicht te trekken, met zijn sleutels te rammelen en alles te doen wat een goede oom in die omstandigheden doen moest. Eindelijk liep hij de kamer door, opende dc glazen deur naar den tuin en wenkte Francesca langs dien weg te vertrekken. Met Carlo ging hij pratende 't voorhuis door, algemeen en hartelijk was 't af scheid en weldra iced Carlo en Mr. Britton langs den stoffigen weg naar Ashborough. Hij was stil en staarde naar buiten naar de groene heggen, waarvan hij niets zag, alleen zweefde 't beeld van de vrouw die hij beminde hem voor oogen. Eerst toen zij in de stad

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1906 | | pagina 1