IDEEEN.
Allerlei.
Bij CRAFT Co., Uitgevers te Amsterdam, verscheen:
leven uit den faillieten boedel trachten
te redden en bij voorbeeld evenals
Hackel zeggen: "onze godsdienst is do
eeredienst van het ware en schoone."
Maar de vraag is en blijft, wat men
antwoorden zal aan hen, die consequent
zijn aan hun leer. Wie zal zich offers
en ontbering en moeite getroosten in
den dienst der "liefde, der waarheid en
VOO: liet reclu, als hij deze dingen he. ft
lemen beschouwen als toevalligheden
en niet gelooft in enne eeuwige, hei e
Oppermacht, tan Wiens onwankelbare!!
wil ueze dingen een uitvloeisel zijn.
De inconsequenties van de beste on
der de materialisten bewijzen, dat hunne
eer niet beantwoordt aan onze besteen
ledclste aspiraties. Het godsdienstig ge
loof daarentegen komt met ecne wereld
en levensbeschouwing, die zich aanpast,
die zich aanvleit aan de diepste nei
gingen en behoeften van de mensclien-
ziel.
En zoo kunnen wij tot de materialisten
zeggen: „IIoc onze theorieën ook mogen
zijn, de mensch draagt nu eenmaal het
besef eener geestelijke wereld met zich
om. Maar terwijl gij door uwe leer ge
doemd wordt den wortel van die gees
telijke wereld door te snijden en voor
de moraal geen eigenlijken grond kunt
aantoonen, doet gij als de klaplooper
en teert op de moraal van het Chris
tendom. Zijn „weest dan volmaakt",
zijn „het Koniukrijk Gods is binnen in
u", hot laat u niet los, het trekt u al
te machtig aan, gij kunt er niet buiten.
Er is nog een ander verband tus-
schen leven en loer dan tot dusver
werd aangetoond. Tot dusver stel
den wij deze waarheid in het licht:
„zooals iemands leer is, zoo dreigt zijn
leven te worden". Maar er is ook dit
verband: „zooals iemands leven is, zoo
wordt zijne leer." Een mensch met een
kleinen geest, met een laaggestemd ge
moed, louter vervuld van wat de zinnen
streelt, niets willend en vragend dan
wat alledaagsch zingenot, hij zal als
van zelf neigen tot eenc bekrompen en
platte levensbeschouwing, en de materia
listische leer, die in hare consequentie
het geestelijke een zeepbel acht, zal
voor hem een uitkomst zijn, die hij
met instemming begroet. Maar stel daar
tegenover nu eens een mensch, die
denken kan en denken wil, een mensch
wiens rijk en teer gemoedsleven hem
met bewonderiug en ontzag in de schep
ping doet gadeslaan de majesteit der
natuur, de harmonie van krachten, die
de wijste wijsheid der menschen niet
zou nebben kunnen voortbrengen, een
mensch die dorst naar waarheid, ge
rechtigheid en liefde, kan zoo'n mensch
op den duur de wereld zich anders
denken dan zóó, dat hij geleid en ge
dragen wordt door eene geestelijke
Macht, uit wier levensvolheid ook ons
geestelijk leven is gevloeid en in wier
heilig karakter onze drang naar heili
ging des levens zijn verklaring, zijn
steun en zijn waarborg vindt? Een
mensch met een hoog en rijk geestcs-
cn gemoedsleven heeft een natuurlijke
neiging tot de levensopvatting en we
reldbeschouwing van den godsdienst.
Zijn geest heeft als van zelf behoefte
aan eene wereld, waarin het geestelijke
geen toeval, geen meitschenbedenksel is,
maar het eenige, wat wezenlijk en
eeuwig is. Zijn hart neigt naar de waar
heid van het „God onze Vader en de
mensch Zijn kind."
En indien dat nu zoo is, indien het
waar is, dat ook de cdelstcn onder de
materialistische denkers onvrede hebben
met eene levenspractijk, die het conse
quente uitvloeisel zou zijn van hunne
leer, indien het waar is, dat het beste
in hen zal snakken naar eene wereld,
waarin de hoogste en heiligste dingen, die
wij kennen werkelijkheid en geen schijn
zullen zijn, dan is er niet de minste vrees,
dat het materialisme op den duur de
menschhcid zal kunnen bevredigen. „Gods
geest getuigt met onzen geest, dat wij
kinderen Gods zijn." Ons besef van
den adel onzer afkomst is geen waan
van den dag, maar is iu ons diepge
worteld, openbaring Gods aan het
menschenhart. Jezus sprak het uit en
ons hart zegt er ja en amen op. Geen
studeerkamer-theorie zal op den duur
ooit dat zielsgetuigenis kunnen te niet
doen. Zoolang de mensch mensch blijft,
zoolang heeft de godsdienst een toe
komst, een toekomst, die eenmaal lich
tend zal dagen als de nevelen van waan,
misverstand en onverschilligheid zijn
opgeklaard. Want het woord van den
ouden kerkvader blijft zijne diepe be-
teekonis behouden: „Gij hebt ons tot
U geschapen, o God. en onze ziel vindt
geen vrede, tenzij zij ruste in U!"
Door de politie alhier, is lieden
nacht bekeurd wegens het verkoopen
van sterken drank zekere B, wonende
aan dj Breedestraat. Procesverbaal is
opgemaakt.
Door de politie alhier, zijn diie
valsehe rijksdaalders in beslag geno
men, welke ter onderzoc k naar 's Rijks
Munt opgezonden zijn.
Doordat de chauffeur geen meester
van het stuur kon blijven, reed Zaterdag
de automobiel van den heer Schroder
van Lookhorst op den Arnhcmschcnweg,
nabij den Spoorwegovergang, tegen een
boom. Door den hevige n schok werden
de lieer en mevrouw S.. die achterin
zaten, uit de auto geslingerd, en be
kwamen beide nog al vrij ernstige
kwetsuren.
De heer C. J.E. Bosch heeft niet gunstig
gevolg het examen afgelegd voor stations
klerk bij de Ncd. Centraal Spoorweg
maatschappij.
De firma Mothorst Tan Lutterveld
zal met 1 November worden omgezet
in een Commanditaire "Vennootschap
waarbij als behcerende vennooten zullen
optreden de lieeren mr. A. van Traa
en J. D, Keimann Jr. terwijl als com-
mandatrioe aan de zaak verbondon wordt
de firma H. Oyens Zonen, te Am
sterdam.
Quick heeft het tegen Vitesse te
Arnhem af moeten leggen met 21,
Gedeeltelijk is dat te wijten, dat ze-
na half time met 10 man- .'.peelden.
Vitesse was zeer gelukkig, terwijl en
kele anders zeer goede spelers van
Quick niet hun „beau jour" hadden.
Quick II tegen Kampong uit Utrecht,
verloren met, 4 2. ..Kampong" doel
puntte twtemaal uit ee strafschop
Na de A m ersfoortsche kerrai s.
De locaaltrein AmersfoortNuu-
speet had Zaterdagavond 10 uur aan
de halte Kleine Koppel een vrij lang
oponthoud door het vinden van klee-
dingstukken op de lijn. Na een inspectie
met fakkels reed men, zonder iets te
ontdekken, verder. Bij de halte Hoog
landerveen vond men later in een
afdeeling tweede klasse een geniesol
daat uit LItrecht. in een toestand, die
hulp noodzakelijk maakte. Wat ei
met hem gebeurd is, weet men nog
niet. Dit echter staat vast, dat di
gevonden kleedingstukken hem toe
behoorden, terwijl eene hoofdwonde
de gedachte aan een ernstig ongeluk
voedsel gaf.
Met een ziekenwagen werd de man
naar het ziekenhuis te Nijkerk over
gebracht Hevige brakiugen deden
zich bij den patiënt voor, waardoor
gevreesd kon worden voor hersen
schudding
Vermoedelijk heeft de Amersfoort-
sclie kermis haar rol in dit tooueel
gespeeld.
(„Hbld".)
What's iu a uauie?
In ons avondblad van 11 October j.l.
kwam een bericht voor, onder boven
staand opschrift, waarin o.m. stond:
In Amsterdam is ook een tijdlang een
makelaarskantoor onder den firma naam
Waltmann Co. gevestigd geweest, en
velschillende personen hebben daarvan
treurige ervaringen opgedaan. Thans
wordt in liet Amersfoortsche blad „De
Eemlander", weer gewaarschuwd tegen
den Amersfoortschen drager van den
firma-naam. In 't belang van 't publiek
is 't zeer zeker, dat het met den waren
toestand bekend is, en wij meenden dus
in dezen ons licht niet onder de koren
maat te moeten plaatsen.
Bij onderzoek is ons gebleken, dat
liet bericht in de „Eemlander" als adver
tentie is geplaatst door den heer Nan-
ninga, den TJtrechtschen drager van den
naam Waltmann Co. Bedoelde adver
tentie luidt:
Ter voorkoming van misverstand geeft
ondergeteekende kennis:
le. dat bij niet aansprakelijk is voor
verbintenissen door den heer W. G.
Krüsemann Jr. te Amersfoort, onder de
firma „Waltman Co., Amersfoort",
aangegaan
2e. dat sedert begin Augustus j.l. de
lieer Krüsemann voornoemd, geen recht
meer heeft, den firma-naam Waltmann
Co. te bezigen.
(w.g.) P. J. NANNINGA,
firma Waltmann Co., Utrecht.
„De „waarschuwing," waarvan ons
bericht sprak, was dus niets anders dan
een „waarschuwing ter voorkoming van
misverstand," had met de al of niet
soliditeit van de Amersfoortsche Walt-
uiann-firnia niets te maken.
In 't Zaterdagavondnummer van De
Telegraaf vonden we het bovenstaande.
Wel wat laat komt het excuus, maar
het is er toch, al is het toch niet erg
ridderlijk. De indruk dat de schrijver
van het stukje van 11 Oct. den heer
Krüseman in een ongunstig licht heeft
willen stellen, wordt er dan ook niet
door verzwakt.
Industrie- en lluislioixlseliool. zoo met een trekje dat de bespiegelende De heer Greven; Hoe is 't vroege?
politiek, nog niet altijd 's menschen gebeurd.
Gisterenavond vergaderde de ver- werkelijke meening weergeeft, 't Is De heer Zwiers: Toen word er wal
ceniging „Amersfoortsche Industrie- en namelijk bekend, dat de kerkelijkeproefles e-gevcn, doch ie hadden d'r
Huishoudschool" in het schoolgebouw, partijen en vooral de anti revolutionairen niks an. Ze hadden het de laatste keer
De vergadering werd geleid door l'rof. voor zich haast het monopolie op ieclion over de kenine en 'n tabak in Indië,
F. Kcnmnck, die bij de opening mee-van de onvervalschto vaderlandsliefde, woar ik toch niks van of wiste,
deelde, dat de „echte" voorzitter ver- Maar wat nu te zeggen van het volgende, j De lieer Nijnieijcr: 't Is het beste
hinderd was, waarom de vergadering do ln liet nummer van 20 Oktober van I dat er een nieuwe oproeping gebeurt
leiding moest getroosten van den 2den De Vrije Vries, antirev. orgaan Van hoi en dat er proefles wordt e-geven.
kiesdistrikt Tietjerksteradeel, aan welks De Voorz.Dat is onnoodig. De
leest de notulen der hoofd de naam dos lieeren S. A. Tal-na i schoolopziener maakt de voordracht en
prijkt als medewerker, komt de volgende - daar moet de Raad zich aan houden.
vnii zatter.
Di- sec-rel aris
tide vergadering van Donderdag 8
Maart 1906, die onder dankbetuiging
worden vastgesteld.
Iherna komt aan de orde: Begroo
ting 1907.
De voorzitter doelt mede, dat ten
minste één lid de bcgrooting heeft
ingezien tijdens deze ter visie heeft
gelegen.
De exploitatie
saamgesteld:
Ontvangsten
Subsidies:
Kijk
Provincie
Gemeente
Nutsdepaitement
Jaarlijksche contributie
vrijw. bijdragen
Schoolgelden
Verkochte spijzen
rekening is als volgt
6000.
1500.
2500.
700.
700.
3750.
350.
f 15.500.
6075.
760.
400.
500.
450.
840.
750.
3100.
250.
1700.
400.
275.
f 15.500.
Totaal
Uitgaven:
Tractementen
Congierge en werksters
Onderhoud gebouwen
Leermiddelen en schoolbehpef
ten
Materialen
Vuur, licht, water
Belasting, huur, assurantie
Rente aflossing
Kantoorbehoeften enz.
Huishouding
Levensmiddelen
Diversen en onvoorzien
Totaal
De voorzitter wijst tot leden dei-
commissie tot nazien der rekening van
den penningmeester aan, mevr. Rolandus
Hagedoorn en de heeren J. W. Middel
burg en C. W. F. Reijckecs. De lieer
Reijekers ter vergadering aanw ezig ver
klaart zich bereid in deze commissie
zitting te nemen Aan mevr. Hagedoorn
en den heer Middelburg zal bericht
worden gezonden.
Bestuur s ve rkilezing. De lieeren
Mooicn en v. d. Horst Bruijn vormen
het stembureau.
Herkozen worden mevr. van Beyma
thoe Kingma, mevr. Meiners en mevr.
Rengers met 17 stemmen de heer Rost
met 16 stemmen. Mevr. Beyma en
de heer Rost verklaren hun herbenoeming
aan te nemen. Aan de dames Meiners
en Rengers zal bericht worden ge
zonden.
Mede deelingen.
De voorzitter deelt mede, dat de
school verbazend groeit. Het ledental
neemt nog gedurig toe en bedraagt
reeds 232; toch zouden meer leden en
vooral begunstigsters en begunstigers zeer Markelo.
welkom zijn.
Het aantal leerlingen bedraagt 240.
Alle klassen zijn bezet, er is actie over
de gehcele linie. Nu blijkt echter des
te meer het ondoelmatige van het gc,-
bouw, zoodat het noodig is nog een
perceel te huren. Op het oogenblik
wordt voor de school ingericht het per
ceel in de H. v. Viandenstraat no. 25.
Do exploitatie wordt zoodoende zeer
duur, maar hot Bestuur heeft zoo ge
handeld op aanraden van degenen, die
hierin hebben mee te spreken.
Het personeel is thans geheel com
pleet. Inwonend zijn de directrice, het
hoofd van de huishouding en 5 lecra-
resseu.
Met de cursussen is ook reeds succes
bereikt. Mej. v. d. Akker slaagde dezer
zonderlinge en onbegrijpelijke annonce
voor:
„Heden mochten wij den blijden dag
beleven dat onze jongste zoon voor de
militieloting No. 1-17 trok en hij was de
laatste van de vijf zoons, die allen ziju
vrijgeloot. De Ileere zij gedankt."
H. P. Anncma.
Dat zijn nu de menschen die altijd
zoo aandoenlijk spreken over de Koningin
en het Vaderland en die hun kicsvor-
eciiigingen het liefst doopen „Oranje en
Nederland."
Maar zij danken God als hun jongens
niet behoeven te dienen in „H. Ms. leger."
Dat is toch niet in den haak, zou ik
meenen. Neen maar genoeg, ik
verlaat zoo spoedig mogelijk de onbe
grijpelijke wegen der politiek en wensch
u in kennis te brengen met een ander
dankbaar mensch.
Een veldwachter der gemeente Ruinen
n.l. betuigt in een der bladen zijn „bij
zonderen dank en hulde" aan delotelingen
voor hun flink gedrag op den lotingsdag.
Wat zeg je me daar van?
Dat is nog eens een goede reden om
dankbaar te zijn en de lotcliugen ver
dienen zeker ook wel een pluimpje,
want dat kunnen soms rare snuiters zijn.
Niet alleen, dat je veel last van ze
kunt hebben, en daar dacht dc veld
wachter zeker aan, maar ze kunnen toch
soms ook vreemd uit den lioek komen,
zoodat je moet denken: is het onuoozel-
heid of een grap?
Zoo was de burgemeester van Klaas
waal bij de loting voor de nationale
militie te Oud-Beierland getuige er van
dat een loteling, op de vraag vau den
militic-kommissaris of hij reden van vrij
stelling had op te geven, antwoordde
met het leukste gezicht van de wereld:
„Ja, mijnheer, mijn zusters dienen." Een
zoodanige rcklame had de burgemeester
in dfe dertig jaren dat hij de loting bij
woonde, nog niet hooien inbrengen.
Dat pleit voor het origineelo van de
mop. Maar ik ben al zoo lang over die
loting bezig, een mensch zou gaan den
ken, dat er tegenwoordig geen leuker
lui ziju, dan de lotelingen en dat is toch
zoo niet. Er is ook nog een bepaalde
categorie personen die ook moppig zijn
n.l. de plattelandsgemeenteraadsleden.
Dergelijke autoriteiten uit de stad zijn
nooit moppig, dat zijn altijd intellectueel
hoogstaande menschen, die ten volle
bewust zijn van de hooge waardigheid
die ze dragon. Maar op het platteland,
neen, daar moet je nog eens om de
vroede vaderen lachen. Zoo ook dezer
dagen weer in de Gemeenteraad van
De hoer Nijmeijer: lief d'n school
opziener het recht uin dat te beschik
ken? Dan hóeve wie ook niet te stem
men, dpcli dan kan 'e d'r ons wel
eene toesturen.
Dc heer Zwiers gelooft dat de school
opziener de Raad g'in slechten toe zal
sturen en stelt vcur tot stemming over
te gaan, wat goedgekeurd wordt.
Op den lieer Eelsingh worden uit
gebracht 4 stemmen, op den heer Mie-
dema 1 stem terwijl 4 briefjes blanco
werden ingeleverd, zóodat de lieer E.
is benoemd."
Later kwam in behandeling een adres
van de afdeeling „Goor en Omstreken"
van den Bond van Ned. Onderwijzers,
waarin liet verzoek gedaan werd om eene
nieuwe en betere regeling op do uitkeo-
ring van salarissen aanjde onderwijzers
en onderwijzeressen in de gemeente Mar
kelo in het leven te roepen. Daarover had
de volgende discussie plaats.
„Dc Yoorz vraagt of alle leden zoo'n
memorie hebben ontvangen, wat beves
tigend wordt beautwoord.
De heer Nijmeijer heeft ook zoo'n
obligatie gekregen.
De heer Zwiers: Ik zou denken, dat
je op 't platte land oen onderwizer goed
beloont. Ze vedient wal net zoo vólle
as 'n bocrknecht. Iedere boerenknecht
verdient ook in 't joar geen honderd
rikdaaldcrs.
De heer Nijmeijer: Ie mut 'n miester
niet vergelieken bic 'n boerenknecht.
Do heer Zwiers: 't Schelt ook wal'n
darde ('/3 deel). Toen ie op daghure
gingt, moest ie zoorder (zwaarder) war-
ken dan een onderwizer.
De heer Zeedam: Ik ken wel gezin
nen, die van eenzelfde bedrag moeten leven.
De heer Zwiers: De vader van den
Yoorz., die 't adres eteekent hef, d'n
olden Dollekamp, hef mie in de tied zelf
ezogd, toen zien jongen as miester be-
neumd was, dat ze het best veur zuu
traktement kunt doen. In Riessen hef
mie een roadslid ezegdwie legt zukkc
dingc An de kante!
De heer Zeedam: Ik ken 2 plaatsen,
waar ook afwijzend op zoo'n verzoek is
beschikt o.a. den Ham.
De heer Nijmeijer: Ik heb er ook
eene gezien woar het toe is estoan.
In rondvraag gebracht wordt op 't adres
afwijzend beschikt met 8 stemme. De
heer Smit stemt blanco."
Nieuwe uitgaven van C. L. G. YELDT,
Amsterdam.
Aan de orde was dc benoeming van Wat leert de "WETENSCHAP om-
een hoofd der school. 1 trent de kennis van ons eigen Ik
„De heer Berendsen zegt, dat spr.'s i Men leze: P. E. LEVY. Dc wil
néve ezegd heeft, dat Eelsingh een flink verstandelijk ontwikkeld en toegepast
onderwijzer is. j aR geneesmiddel. Vertaling van
De heer Zwiers deelt mede, dat E.HENRY ESHUIJS. '2e goedk. druk
hem goed heeft ane-stoan. 1.35, gebonden 1'1.4S5.
De heer Nijmeijer vertelt, dat E. wel I Th. RIBOT. Dc ziekten van liet
de school bezocht heeft, doch heel niet I Geheugen, fl.gebonden i*1.40.
bij spr. aan is geweest, wat hij toch Th. RIBOT. Xicli-zclf te ziju.
best heeft kunnen doen. Spr. vraagt (De ziekten der Persoonlijkheid), 1'1.
voorts of het niet noodig is, dat ergebonden f 1.441.
proefles wordt gegeven. Om maar zool Dr. P. MOULIN. Magnetisme en
een knecht te huren goot neet. Soiuuabulisune, tweede herziene
Dc heer Zeendam is 't eens met den druk, flgebonden fl.40.
vorigen spreker. Om iemand te benoe- Prof. ELTE METCIIN1KOFF. De
men, die men niet eens gezien heeft, ouevenretligeoutwikkeiiiig«Ier
is een onbehoorlijk en onzinnig ding. f Mcnscliclijke Matuur, grondoor-
De heer Nijmeijer: Dat dacht ik ook zaak van ons gebrek aan levensgeluk.
Tegen mijn gewoonte in, moet ik thans
eerst mijn schreden wenden op de
glibberige paden der politiek. Maar,
vrees niet, gij anti-politieke, of te veel
verpolitiekte lezer, dat ik uw aandacht
zal vragen voor vraagstukken van hoogero
politiek. O, neen, daar ben ik zelf nog
huiveriger van dan van een bad in de
Amersfoortsche grachten, midden in den
winter. Maar ik wil u even laten zien,
FBIEDKItU H1KTZ8CIIK
van
dagen te Groningen voor de hoofdacte zoo. i Vertaling van IIENRY ESHUIJS.
bewaarschoolonderwijzeres. I De Yoorz.: Eelsingh is recht van lieff 3.541, gebonden fS.
De directrice heeft het plan opgevat jen leden.
haar werkkring ook buiten de school
uit te breiden. Ze wil nl. een kook
cursus geven aan vrouwen uit den
arbeidenden stand. Midden December
hoopt ze in een bijeenkomst het plan
daartoe te ontvouwen en Januari denkt
ze dan te beginnen.
Meer kan dc voorzitter thans niet
meedeelen, mogelijk echter worden de
leden binnenkort weder opgeroepen en
dan zullen ze wel meer te weten komen.
Hierna sluit de voorzitter de ver
gadering.
Eene Bloemlezing uit zijne werken door G. H. PRIEM.
OORDEEL DEK FEKb
„Een welgeslaagde poging om den grootcn denker hier te lande meer
bekend te maken." Hel Vaderland.
„Met zorg en goed oordeel wordt uit den rijken schat van Nietzsche's Idcëen
hier een bloemlezing aan de Nederlandsche vrienden van dien wijsgeer aangeboden."
ragen v.d Dag.
„TVij moeten den heer PRIEM dankbaar zijn, dat hij ons den grooten denker
beter heeft doen begrijpen." Java-Bode.
„Het is onzen landgenooten nu mogelijk gemaakt dc eigen noorden te lezen
van een veelbesproken Europeesch Auteur." Nieuws v d Dag.
„Het komt ons voor dat de lieer PRIEM deze „Idcëen" met gelukkige
hand gepaard en ze met liefde vertaald heeft in een taal, zooals men die van
een dichterlijke natuur als die van den heer PRIEM mag verwachten."
Telegraaf.
„Trois cents pages d Idéés, choisics avcc discemcment et intclhgemment
traduites, eest bieu, cela pent déja favie cornaitre un peu cc penscur hardi qui
tuf plus grand poète que philosophe." Mercure dc France.
