Woensdag 6 Maart 1907. 4e Jaargang. Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER". Wees U Zelf! Volkshuisvesting. No. 19. FEUILLETON. De visites van eene engel, Cornelis had een glas gebroken. Amerika's 'Welvaart en de Protectie. DE MLANDER. Verschijnt Woensdags en Zaterdags. Bureau Kortegracht 1. Abonnementsprijs Per jaarf 3.00 Franco per post- 3-50 Per 3 maanden0.75 Franco per post0.90. Prijs der adverteutlën Van 1 tot 5 regels0.40 voor iederen regel meer0.08 (Bij abonnement aanmerkelijke korting Aan liet verslag over het jaar 190G van de Naamlooze Vennootschap „Volks huisvesting" alhier, ontleenen wij liet volgende: Bij oen terugblik op het afgeloopen boekjaar ktinnen wij daarvan getuigen, dat liet, evenals |zijn voorganger, voor onze Vereeniging een rustig jaar is ge weest, zonder groote zorgen en zonder betoekenende gebeurtenissen. IttDoor de moeilijkheden waarin enkele hypotheekbanken verkeeren en door de duurte van 't geld, was er in 't alge meen weinig bedrijvigheid in de bouw vakken. Dit geldt ook voor Amersfoort, maar toch kan op goede gronden niet worden beweerd, dat hier reeds gebrek aan aróeüfers-woningen zou bestaan. Plannen om tot verder-bouwen over té gaan, zijn dus nog niet gemaakt. In de nabijheid vau onze woningen, liet de Coöperatieve Bouwvereeniging gen Haard" aan de nieuwgelegde Westerstraat en aan den Appelweg een aantal nette huisjes voor hare leden die tot het spoorwegpersoneel behooren verrijzen. De verwachting, dat deze aanbouw althans het eerste jaar wel eens van nadeeligen invloed zou kunnen zijn op de verhuring onzer woningen, is ge lukkig niet uitgekomen. 'Volkshuisvesting is in 1906 integeu- deel vrij gelukkig met de verhuring geweest. Er kwamen uit onze G'2 woningen in 1906 16 verhuizingen voor, die ons 78 weken huur deden derven. Aau éen wanbetaler moest, nadat herhaaldelijk uitstel was verleend, einde lijk de huur worden opgezegd. Hij verliet zijn woning met 18 weken huur schuld. In totaal valt over 1906 3°/o huur- derving te constateeren, tegen 6"/0 in 1905, 3<7o in 1904, 12in 1903. Indien de mensehen plotseling deugd- S zaam werden, moesten vele duizenden verhongeren. DOOR W. W. JACOBS. 1 De heer William Jobbling leunde al rookende tegen zijne deurpost aau en stond daar nu in zijne hemdsmouwen te genieten van den lekkeren, koelen avond, die op den snikheeten dag was gevolgd. In de lange, eentonige straat speelden on der hevig lawaai een troepje kinderen en uit de verte weerklonken vaag de tonen p van een orgel. Voor den heer Jobbling, die. pas drie haringen verorberd en daar bij anderhalf pintje thee gedronken had, was dit alles even genotvol. Hij blies met half gesloten oogen kleine, blauwe rook wolkjes voor zich uit en overpeinsde on- Zooals hiervoren reeds werd opge merkt, deden zich in 1906 geen betee- ker.ende gebeurtenissen voor. Alléén zou nog kunnen worden ver meld, dat wij nadat de Westerstraat was voltooid de tuintjes van Volks huisvesting, welke daaraan grenzen, van een eenvoudige, uniforme afrastering lieten voorzien. Het feit, dat deze afrastering cenige centimeters verder werd geplaatst, dan de bestaande door de huurders aange brachte afscheiding, gaf de Coöperatieve Vereeniging „Eigen Haard" een schrijven in de pen, waarbij zij ons verzocht het hek als zijnde dit zonder vergunning op haren grond geplaatst weg te nemen en eveneens te verwijderen dat deel der kap van de huizen aan de Nicasiusdwarsstraat, hetwelk op haar terrein overstak. Daar deze eisch op een misverstand berustte en volkomen vaststaat, dat het hek op grond van Volkshuisvesting is geplaatst en ook de bedoelde kappen op onzeu eigen grond oversteken, is daaraan niet voldaan. In 1906 werden twee aandeelen geplaatst, zoodat nog 80 aandeelen tot een bedrag van f 20 000 te plaatsen overblijven, aleer ons maatschappelijk kapitaal (groot f 80 000) geheel is vol- teekend. Wij willen er nogmaals op wijzen, dat Volkshuisvesting geen particuliere of coöperatieve bouwvereeniging is, maar dat zij tot doel heeft Verbetering van de huisvesting der arbeidende klasse en van min vermogenden in de gemeente Amers foort of hare onmiddellijke omgeving Wie sympathie gevoelt voor dit dool, steune onze Vereeniging door hot nemen van aandeden Daar het gestorte kapitaal wordt ge bruikt om hypotheek af te lossen, geeft, tengevolge van hot renteverschil, elk genomen aandeel ons een besparing van ruim f3.'s jaars. dertusschen het geval, of het orgel om of bij den hoek der straat stond. „Bill", riep de stem van Juffrouw Job bling, die in het kleine bijkeukentje aan het omwasschen was. „Hallo", bromde Jobbling. „Je hebt je natte theelepeltje weer in de suikerpot gestopt en waarachtig daar heb je me nog zoo iets uilskuikerigs uit gehaald!" „Zoo? Hou wat dan?" vroeg haar echt genoot onverschillig. „Je hariuguies voor de boter gebruikt. Maar nou mag jij ze verder ook lekker tjes alleen opeten, want ik pas er voor 't Is heel aardig, dat mot ik zeggeu. Ik mot maar den godganschen dag voor jou zwoegen en slaven en zorgen, dat jij goed eten op tafel krijgt en jij bederft het me op zoo'n manier. De heer Jobbling haal de de pijp uit den mond. „Nou, maak maar niet zoo'n drukte. Ik zeg je, ik houd immers wel van boter met een smaakje er aan!" En wat jou sloven be treft! Nou, kom maar eens een week lang bij ons werken; dan zul je eens leeren wat sloven is." Juffrouw Jobbling liet een hoonend lachje hooren; maar toen d'r man zich omdraaide en haar nijdig aankeek, was ze druk en met een lawaai met de kop jes in de weer. „Lamme kijfster" zei Jobbling. „Altijd maar mot ze kijven. Van 's mor gens vroeg tot 's avonds laat. Van dat Of men rechts verlogen zit met de ruiten, die de meerderheid der Eerste Kamer stuk gooide? Ziehier een paar staaltjes er van In liet laatste nummer van de Stan daard staan twee artikels over de crisis. In het ééne wordt geklaagd over den langen duur der crisis. (Waarom toch zoo ongeduldig?) In Frankrijk is men in éen etmaal klaar met een nieuw Ministerie, en in Spanje speelt men het klaar tusschen de koffie en het middag maal. En als in die beide landen het éene Kabinet van de meerderheid het aflegt, beproeft men het aanstonds met een ander uit diezelfde meerderheid. Mo ret, Lopez Domingo, en de laatst-afgctreden premier vormden vier Kabinetten, alle van liberalen huize, in één jaar tijds. „Hier daarentegen versuft men in de bekrompen gedachte, alsof van links maar éen Kabinet mogelijk is, en alsof, zoo het éene Kabinet valt, er geeD ander liberaal Kabinet ware te bestellen eu aan te schaffen". Liberale staatslieden, neemt den wenk ter harte en maakt toch als 't u belieft, voor de rechterzijde de ruiten weer heel. Cornelis had een glas gebroken, Vóór aan de straat. Schoon"hij de stukken had verstoken, Hij wist geen raad. En kunt gij de oude ruiten niet meer heel maken, zet er dan in vredesnaam maar nieuwe in van dezelfde kleur. Het andere artikel, eveneens over de crisis, tracht te beredeneeren, dat de fout ligt aan het optreden van dit Ministerie als gevolg van do verkiezingen van 1905. Eu dan volgt dit kostelijke slot, waaruit men den kreet der ontsteltenis van den partijleider hoort over den toe- ze opstaat tot dat ze naar d'r bed gaat toe „Het is jammer..." begon juffrouw Jobbling. „Houd je mond maar, schreeuwde haar man. „Ik heb je antwoordeu niet noodig. Het gaat zoo toch den geheelen dag door eu van nacht nog heb ik twee uur wakker gelegen, omdat je zelfs in den slaap nog aan het kijven was." Hij hield een oogenblik op. „Ja kijven in je slaap", herhaalde hij. Er volgde nog geen antwoord. „Twee uren, twee vollen uren zonder een minuut ophouden." „Ik hoop dan maar, dat het je goed gedaan heeft", antwoordde zijne vrouw. „Ik zag je van nacht, toen je eindelijk en ten laatste thuis kwam, je voet zoo wrijven." Jobbling ontkende dit bij hoog en bij laag en zeker om zijne ontkenning kracht bij te zetten, hief hij het been een eindje op en schopte de vloermat er de geheele gang mee door. Na aldus aan de eer vol daan te hebben, keerde hij naar zijne deurpost terug en keek weer met slape- rigen blik de straat langs, van tijd tot tijd eenige overschillig woorden richtende tot Joe Brown, die met de handen in den zak, met groote vaardigheid op het rand je van het trottoir van de overkant aan het balanceereu was. Zijne blik viel van Brown op een jonge, zeer nieuw-modisch gckleede jongedame, die in de verte aan- stnnd, waarin zijn partij zich door het votum der Eerste Kamer gebracht ziet: „Er komen provinciale verkiezingen. Het kan er toe komen, dat generale verkiezingen voor de deur staan. En nu beheerscht maar éen vraag het beleid en overleg van de heeren scheepsreeders, de vraag namelijk, hoe 't lokaas moet zijn om nogmaals de meeste kiezers te verschalken!" Die laatste zinsnede is bedoeld op de partijleiders van links. Blijkbaar voelt de S t a n d a a rd dui delijk, dat haar ditmaal „'t lokaas om de meeste kiezers te verschalken" ont breekt. Cornelis heeft een glas gebroken. En hij is nog spijtig er bij, dat hij papa nu niet kan bedriegen. Ilieronymus Van Alphen, keer terug en wijs Cornelis terecht! Over dit onderwerp heeft de vereeni ging „het vrije Ruilverkeer" een bro chure in het licht gegeven, die wij zeer nuttig achten. Immers, protectionisten doen het altijd voorkomen, als of Amerika zijn welvaart aan het protectionisme dankt. Deze brochure levert een betoog, dat Amerika's welvaart nietontstaanisdoor de bescherming. Daartoe wordt nagegaan, welken invloed de beschermende rech- teu gehad hebben op de economische ontwikkeling der Amerikaanschc indus trie. De schrijver gaat daartoe de voor naamste industrieën na. De grootste, de ijzer-, de textiel-, de houtindustrie en de fabricage van vocdings- en genot middelen zijn deels geheel ontstaan zon der invloed van de bescherming, deels door haar slechts zijdelings in hare ont wikkeling bespoedigd. De ontwikkeling is echter te danken aan le het van nature voorhanden zijn van goedkoope grondstof, 2e een natuurlijke bescherming ten gevolge van den verren afstand van kwam. liet was een forsch-gebouwd meis je, met een knap gezicht, maar dat met het eene been wat trok, haar hoed wekte zeker de verontwaardiging van alle eer bare vrouwen op. Toen zij Jobblings blik ontmoette, kwam er een glans van her kenning in hare oogen „Dat ik u hier moet treffen", zeide het meisje. „Wel, dat is eene aangename verrassing." Zij stak de hand uit, die Jobbling met een trotsche blik op Brown, die volgens hem geen manieren had, hoffelijke drukte. „Ik ben zoo blij, dat ik u weerzie", zei het meisje. „Ik heb u gisterenavond niet half genoeg kunnen bedanken, maar ik was te zeer verschrokken." „O, maar dat was lieelemaal niets", zei Jobbling op nederige toon, die eene scherpe tegenstelling vormde met de uit drukking op zijn gezicht, waarmede hij de moppen van Brown volgde, die als een gek kushandjes naar de overzijde wierp. Er heerschte een oogenblik stilte, alleen onderbroken door een kort, droog kuchje van uit de voorkamer. Het meisje dat al bijna op den drempel stond, bleef eenigszins zenuwachtig staau. „O, het is de vrouw maar" zei Job bling. Het meisje keerde zich om en keek naar het venster. Jobbling stelde ze met de steel van de pijp aan elkaar voor. Goeden avond", zei Juffrouw Job bling flauwtjes. „Ik weet nog wel uiet, de productiegebieden van de kust, 3o de mogelijkheid om tegcuovor de hoogo loonen in machinale werkkracht een tegenwicht te vinden, 4e de technische onmogelijkheid van invoer uit het buitenland. Voor de andere industrieën waren de invoerrechten evenmin van principieele boteekenis. Ja, maar, zegt een protectionist mis schien triomfantelijk do industrie is dan toch soms bespoedigd door de protectie. Weegt, aldus de brochure, dit voordeel op tegen do nadeelen, die de protectie ook in Amerika heeft medogobracht? Hoe heeft de kunstmatige bespoediging van de ontwikkeling van sommige indus trieën op andere bedrijven gewerkt? In de eerste plaats zijn en worden nog steeds door rechten op grondstof eu halffabrikaten een groot aantal indus trieën benadeeld. Een goed voorbeeld hiervan levert de &ehee)isbouw. De tonneninhoud der zeeschepen liep vau 1860 tot 1900 terug van 2.300.000 op 800.000 ton. In 1905 moest een se naatsrapport de treurige mededeeling doen, dat sinds Juni 1901 de Ameri- kaausche scheepswerven geen enkele be stelling voor den bouw van een zeestoo- mcr voor den buitenlaudsche handel ontvangen haddon. Het vrachtvervoer der Vereenigde Staten wordt slechts voor 10 percent door eigen schepen verricht, en 150 millioen Dollars worden jaarlijks aan vreemde natiën voor vrachtdienst betaald. De oorzaken van den achteruitgang? Door de beschermende rechten op ijzer en staal werd deze grondstof voor den ijzeren scheepsbouw in prijs kunstmatig verhoogd, zoodat het staal circa 10 dol lars per ton duurder is dan in Enge land. De invoerrechten op ijzer en staal werkten dan ook als premie op de in standhouding der houten zeeschepen, en zoo is de ontwikkeling van de ijze- hoe u eigenlijk heet, maar ik hoop, dat mijn man het weet." „Ik ontmoette hem gisterenavond", zei het meisje lachend, „Ik struikelde over een koolstronk of iets dergelijks en viol en toen kwam hij en raapte me op." Juffrouw Jobbling kuchtje weer. „Het is de eerste keer, dat ik er over hoor spreken." „Ik vergat hot je te vertellen", zeide Jobbling onverschillig. „Ik hoop niet, dat u zich pijn heeft gedaan, juffrouw!" „Ik verzwikte mijn enkel een beetje, dat is al", zei het meisje. „Het doet mij alleen nog pijn, als ik loop." „Doet het nu ook pijn?" vroeg Job bling bezorgd. Het meisje knikte. „Een beetje, niet veel.' Jobbling aarzelde. De minussen van Brown aau de overkant en dan de twee droge, korte kuchjes van zijne vrouw bij het venster zouden ook een moediger man hebben doen aarzelen. „Ik denk niet, dat u lust heeft binnen te komen en een vijf minuten uit te rusten", vroeg hij eindelijk. „O ja zei het meisje, „heel graag. Het het doet mij altijd nog zeer." Zij strompelde Jobbling achterna en na voor Juffrouw JobbliDg gebogen te heb ben, viel ze in een van de leuningstoelen neer en keek opmerkzaam de kamer rond. Jobbling verdween een oogenblikje en een vuurroode blos teokende zich op

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1907 | | pagina 1