No. 47. Woensdag 12 Juni 1907. 4e Jaargang. Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER". Wees 11 Op naar de - - - - - - - Stembus! Directeur Werfthelm. FEUILLETON. J. B. de Beaufort. J. L. Pierson. A. M.Trompv. Holst. Manifest der Christen-Democraten. DE EEMLANDER. Verschijnt Woensdag* en Zaterdags. Bureau Kortegraelit 1. Abonnementsprijs Per jaarf 3.00 Franco per post- 3.50 Per 3 maanden- 0.75 Franco per post- 0.90 Prijs der advertentlën Van 1 tot 5 regels0.40 vooi iederen regel meer0.08 (Bij abonnement aanmerkelijke korting.) Donderdag 13 Juni a.s. zal de stem uiing plaats hebben, ter Tervulling van drie plaatsen in do Provinciale Staten van Utrecht, wegens periodieke aftreding van de heeren Mr. A. W. van Beeck Calkocn, D. P. Hamers en Mr. A. J. de Beaufort. Van de aftredende leden hebben de heeren Mr. A. W. van Beeck Calkoen en Mr. A. J. de Beaufort te kennen gegeven, niet meer in aanmerking te willen komen. Cundidaat zijn thans gesteld van vrij zinnige zijde: de heeren J. B. do Beaufort te Woudenberg, J. L. Pierson te Baarn, en A. M. Tromp van Holst te Amersfoort; van kerkelijke zijde: de heeren Mr. W. J. van Beeck Calkoen te Bunnik, Mr. C. J W. Loten van Doelen Grothe te Soest en D. P. Hamers te Amersfoort. Sedert ecnigc weken reeds wijden de groote bladen kolommen druks aan de a.s. Statenverkiezingen; verschillende kamerleden reizen bet land rond, om op plaatsen, waar dit noodig wordt geoor deeld, lezingen te houden: overal is de politiek aan het woord! Werd vroeger bij deze verkiezingen minder gelet op de politieke kleur, dan wel op liet karakter van den persoon, dien men zou afvaardigen en op diens kennis van provinciale toestanden in 't bijzonder van waterschappen, polders, enz. nadat door het vorige zich noemend Christelijk-Bewind de antithese is uitgebroed, heeft ook de antithetische politiek haar intrede gehouden op dit vcrkiezingsveld. Het is waar, in art. 134 der Grondwet, waarin de taak der Provinciale Staten is omschreven, is weinig politiek te vin den, maar art. 82 dier wet, waarin de verkiezing van de leden der Eerste Kamer aan do Provinciale Staten is opgedragen, geeft het antwoord op de *- rr? Indien men eens in de wereld wilde j beginnen sleehls het noodige te doen moesten millioenen van honger sterven. Vrij naar 'f Duitsrh VAN MORITZ VAN REICHENBACH. 17 Meta lachte zachtjes in zichzelf. Je bent wcrklijk een aardig kinder kopje met je tegenstribbelen toch hoor ik er uit dat de vertrouwende oogen je niet onsympatiek zijn en voor- loopig verlang ik niet meer. We hebben nog tijd." Hij zuchte maar zij liet hem geen ge legenheid oui het onderwerp weer aan te roeren. Zij zeide dat zij Ilka's af wezigheid moest gebruiken om nog een vraag als buurman met hem te bespreken. Het liep over een hem toebehoorend vraag, waarom thans ook bij de Statenverkiezingen de strijd met vuur en heftigheid zal worden gevoerd: Direct gaat de strijdomde Provinciale Staten, indirect om de Eerste Kamer en de Re- ge e r i n g. Opent de a.s. Statenverkiezing de mogelijkheid niet, om in de Eerste Kamer weer een vrijzinnige meerderheid te krijgen, dan wordt het tegenwoordig Ministerie tot onmacht gedoemd. Dit is niet alléén gebleken uit de verwerping van de Oorlogsbegrooting, maar ook het in ongewoon ja bijkans in onwaardig scherpe bewoordingen geschreven Voorloopig Verslag van de Eerste Kamer over het Arbeidscontract geeft een duidelijke vingerwijzing omtrent het lot, dat ook dit wetsontwerp te wachten zou staan. De Eerste Kamer moet om, en om dit resultaat te bereiken, moeten bij de a.s. Statenverkiezingen alle zeilen worden bijgespannen, teneinde aan de vrijzinnige Candidaten de meerderheid te verschaffen! Natuurlijk zullen de klcir.moedigen en luuwen in dit district weer met de noo dige „maren" komen aandragen, zooals: De verkiezingen in Utrecht leggen zoo weinig gewicht in de schaal, want er worden door de Staten van Utrecht maar 2 leden naarj de Eerste Kamer afgevaardigd, of: Er is weinig of geen kans, om, ook in de toekomst, hier een vrijzinnige meerderheid te verkrijgen; in 1904 heeft men zelfs onzen toch zoo geachten en bezadigden liberalen candidaat Bolk weten te wippen. Ja, als het met de geestdrift, den moed, de hoop op de toekomst van alle vrijzinnige kiezers zoo treurig gesteld was, dan kouden wij allen wel rustig thuis blijven. Maar wie heeft u, politieke profeten, den profetenmantel omgehangen? In 1904 zijn van de 5203 kiezers in stuk grond dat aan liet park van Roditz grensde en dat ze wilde hebben om het park te vergrooten. Daar Sontheim het niet durfde ver- koopen stelde zij hem een voordceligen pacht voor waar hij op inging, nadat zij hem verzekerd had dat hij er haar wer kclijk een plezier mede deed. Terwijl hij zoo naast haar liep en zij hem niet meer over zijn gevoelens wilde laten spreken, was het haar toch aan genaam dat hij die gevoelens koesterde. Zij voelde zich weer jongen mooi bij hem zijnde omdat zij wist dat hij haar jonger en mooier vond dan zij werkelijk was. Zij wilde de macht die zij over hem bezat niet verliezen, maar ook wilde zij er niets voor opofferen en daarom was de toestand, zoo als hij was, haar zeer welkom. Zij waren in het slot teruggekeerd en Sontheim bestelde een rijtuig. Kort nadat hij Meta verlaten had, kwam ook Ilka terug. Zij zag er opgewonden uit. Je Ebba is een zeer lief meisje" zeide zij tot Meta „en ik heb er haar aan herinnerd dat het gauw je verjaar dag is; ze was er mij erg dankbaar voor want dan komt zij weer hier." Meta verheugde zich zeer met dit nieuwtje en Ilka volgde: En met je broer, die haar natuurlijk brengt, heb af ik gesproken dat hij haar hier ecnige dagen laat en wij haar weer terug brengen." het kiesdistrict Amersfoort slechts 3272 opgekomen. Kent gij de kleur van de thuisblijvers? Als w ij eens gingen raden, zouden wij zeggen: Zo waren van die vage kleur, zweemend naar kleurloosheid, die ook u teekent. Kunt gij een, ook maar eenigszins juiste, diagnose maken van de politieke richting der kiezers, die er sedert 1904 zijn bijgekomen? (Het aantal kiezers bedraagt thans 0399). Weet gij bij voorbaat reeds te bere kenen, welk percentage der kiezers dit jaar ter stombus zal opgaan? Neen, bekent het maar eerlijk: ge hebt in deze met zooveel „onbekenden" te werken, dat ge de oplossing niet kunt vinden! En daarom wenschen wij van uw „maren" en van uw zwaartillendheid, welke nauw verwant is aan laksheid en lauwheid, niets te weten en we roepen alle vrijzinnige kiezers toe: Houdt goeden moed en werkt! IJver voor de zaak en een goede propaganda is het halve werk, misschien nog wel meer. En dc rest is de keuze der candidaten. Wij meenen, dat Amersfoort daarmede ditmaal zeer gelukkig is geweest. Zijn dc loten van dezen Staak de Beaufort bekend als kundig, vriendelijk en humaan, de heer J B. deBeaufort bezit daarbij ook dc vereischte kennis van waterschapszaken enz., welke een lid der Provinciale Staten zoo goed te pas komt. De heer J. L. Pierson, hier min der bekend dan op zijn woonplaats en aan dc Amstcrdainschc Beurs, kan on tegonzeggclijk op financieel gebied een groote kracht zjjn, waar advies wordt gevraagd, omtrent dc huishouding der provincie, terwijl voor ons Ainersfoorters het wel niet noodig zal zijn veel woor den te gebruiken, om den candidaat A. M. Tromp van Holst aan Ie bevelen. Ilka" riep Meta verrast „heb je dat van liern gevraagd?" Nu, ja, ik wist dat 't je plezier zou doen!' En ik weet nu dat je hem het hoofd hcelcinaal op hol hebt gebracht" dacht Meta. Zij zorgde cr echter wel voor dit niet te zeggen. Als cr een brand uitbrak zou zij er niet op willen wijzen. Zij omhelsde Ilka en bedauktc haar dat was alles. De herfst spoedde ten einde, de eerste sneeuwvlokken dwarrelden over de velden, nog altijd was Ilka op Roditz. Verschil lende bezoeken werden uitgewisseld tus- schen de bewoonsters van het slot en de Arininiushut en op het eind van Novem ber zou cr ceu bal zijn op Roditz om Ebba, zooals Meta het uitdrukte op haar „eerste bal" te laten komeD. Met dit doel voor oogen had zij kennis aangeknoopt met verschillende families met dochters, anderen vroegere kennissen werden te logeeren gevraagd, de officieren van het dichtst bij gelegen garnizoen en eenigc vrienden van Sontheim zouden de cavaliers zijn. Werkholm en Ebba kwamen reeds den dag vóór het bal. Eerst had hij tegen gestribbeld, maar had spoedig zich zelf en Ebba het genoegen gegund ter- wille van Ilka. Hij wist dat zij niet lang meer op Roditz zou blijven en de ge dachte haar uit zijn leven te zien ver- Een degelijk man, die altijd vooraan staat, wanneer iets goeds is tot stand ie brengen; die steeds metteidaad toont dc vrijziunige beginselen een warm hart toe te dragen! Is het haast mogelijk, zouden wij willen vragen, dat zoo iemand, alléén door de verfoeilijke scheiding, die de antithese heeft te weeg gebracht, dc stem moet derven van personen, die hem toch overigenB wel moeten achten en ge schikt oordeelen. Morgen tusschen 8 en 5 uur zal de stemming plaats hebben. Al is de tijd ruim gesteld, maakt daarvan als het niet noodig is geen gebruik, maar stemt zoo mogelijk, vóór 12 uur. Met warmte bevelen wij onze candi daten aan: Dat niemand thuis blijvc! Op naar dc Stembus! De Christen-Democratische Partij heeft een manifest uitgevaardigd, waarin aan de democraten van Christelijken huize het advies wordt gegeven, bij dc Staten verkiezingen links te stemmen. Het manifest betoogt, dat bet voor de democraten in zeker opzicht vrijwel on- verschilling kan zijn, wie in de Eerste Kamer de meerderheid heeft, de Recht- sche coalitie of de Linksche concentratie. Immers beide zijn combinatiën van par tijen, waarin de ongezonde samenkoppe ling vau de meer democratische elemen ten aan het meest starre conservatisme bestaat en bestendigd wordt. Wel is van links misschien iets meer te verwachten ten aanzien van het kiesrecht; (dat men bij Rechts zeer waarschijnlijk zal willen vastklinken in een stelsel van meervoudig stemrecht en capaciteit* kiesrecht); van dc militaire quaestic, dwijnen was hem zoo verschrikkelijk dat hij zich gedrongen gevoelde een beslis sing die hij gaarne nog wat verschoven had uit te lokken. Niettegenstaande zijn nu en dan terugkeereude buien van jaloerscheid op Southeim voelde hij toch dat „zijn overbrugging" opschoot, maai bij wist ook dat de kloof, gewoonte en vooroordeel, tusschen hein en Ilka ge legen, zoo diep was dat slechts een groote en ernstige liefde die kon over bruggen. Ilij wist dat hij daarvoor ge noegzaam liefhad. Als een geurende liefde opwekkende bloem stond zij oji zijn eenzijdigen weg, al de fantasie van het hart opwekkend, nadat deze niet had uit kunnen werken in zijn jongelings- liefdc, toen hij in het werk leefde. Maar hoe dacht Ilka cr over? Menigmaal dacht hy zijn hand naar de wonderbloem te kunnen uitstrekken, doch een zekere vrees had hem weerhouden. Nu voelde hij dat hij een eind moest maken aan dat twijfelen, 't Bal zou wel gelegenheid geven, dacht hij. Ilka stond, naar zijn meening verre boven de „Dolce farnien ten" zooals hy de menschen van dc wereld noemde, zij zouden elkaar verstaan door één blik door één woord net alsof zij er niet toe behoorde. En in het gevoel van die stillen, bindende gemeen schap dacht hij dat te midden van liet gevoel der onverschillige menschen, het juiste oogenblik zou komen voor de vraag die iu zijn hart brandde. die van links een heel klein zetje in goede richting ontving bij Staal's aan vraag tot inkrimping van het blijvend gedeelte, en van dc financicelc politiek, ten a inzien waarvan Rechts in hoofdzaak alleen de noodigo fondsen wil halen uit de nauwe beurzen van het kleine volk; hiertegenover echter staat, dat, behoudt de Rechtsche coalitie hare Eerste Kamer meerderheid, dit er heel wat toe zou kunnen bijdragen om nóg sterker dan tot nu toe dc wetge vende onvruchtbaarheid der tegenwoor dige partij-groopeering helder in het licht te doen tredon. „Hoewel het dus vervolgt het mani fest naar die overwegingen voor ons op hetzelfde neerkomt, of de meerder heid in dc Eerste Kamer rechts blijft of links wordt, toch dringen wij er thans bij de kiezers ten sterkste op aan, dat zij in die provinciën, waar de Statenver kiezingen overwegend p o 1 i t i e k e be- teekeni8 hebben, voor links kiezen en zoo krachtig mogelijk dc verkiezing der linksche candidaten bevorderen. „Dit doen wij na de volgende opnieuw opgedane ervaringen. „Op grond van het f.it, dat het voor ons hetzelfde was, wie van de beide groepen in dc Eerste Kamer de meer derheid heeft, hebben wij naar beide zijden de vraag gesteld, wie bereid zou zijn aan de Christen-Democraten in de Provinciale Staten invloed te geven en te verzekeren. En doordat wijdoorgeestes- richting ons het naast verwant gevoelen aan rechts, hebben wij speciaal met dc coalitie een aceoord zoeken te treffen. „Dit is echter afgestuit op den onwil der Roomsch Katholieken der Christelijk- Historischen, de meest rcnctionnairc groepen in dc coalitie. „Uit dezen loop van zaken is ons op nieuw ten duidelijkste gebleken, welk oen allernoodlottigsten invloed het con servatisme met name op de coalitie uit oefent. Immers, zien wij bij Links het verblijdend verschijnsel, dat het conser vatisme zich, zij 't ook onder veel tegen spartelen, op sleeptouw laat nemen dooi den meer radicalen geest, bij Rechts slaagt het concervatisme cr in op steeds brutaler wijze de meer democratische elementen de handen te binden, zoodat deze onmachtig zijn om, ook maar eenigs zins, te sturen in democratische rich ting. „Die noodlottige invloed van hot con- Graaf Sontheim ontving aan het station de gasten. „Barones Kcrnadyi wilde medegaan" zeide hij, maar zij is nog niet klaar met de cotillon aardigheden - wc hebben ons er den hcelcn middag al mee bezig gehouden verrassingen te maken en te dichten U krijgt ook een vers direk- tcur ik zeg 't U maai- vooruit!" „Zoo?" zeide Werkholm droogjes. Het idee dat Ilka in gezelschap van Sont heim een plagend vers op hem gemaakt had, hinderde hem. „Met den laatstcn trein komen nog eenige gasten," vervolgde Sontheim „heel Roditz is in baltoilet. De schildcrijcA zaal staat vol Oranjeboomen en het pahnenhuis ziet er schitterend uit, maar sinds van morgen vroeg hebben wij ook met een tien man aan de versiering ge werkt." Werkholm schudde inet het hoofd. Men zou haast denken dat zoo n bal een levenszaak was" zeide hij. Dat is het toch ook" zeide Ebba tenminste voor mij." t Is aardig dat van een jonge dame te hooien," zcido Sontheim „U stelt U dus veel voor van dat bal, me- jufftouw Ebba?" Ja, maar eigenljjk ben ik er wat bang voor maar een gebeurtenis is 't toch!" U bent cr bang voor? riep Sont heim „maar waarom toch? Toen we een

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1907 | | pagina 1