Stadsnieuws.
Zeg mij hoe de vorm van uw
pijp is en....
UITSLAG stemming Proviciale Staten.
GEKOZEN de heeren Van Beeck Calkoen. Grothe en Hamers.
bestaan vinden, zou daarvan o.a. een
der voordooien zijn. En spreker toont
aan, dat die verbetering zeer noodig moot
worden genoemd.
Spreker komt ten slotte tot een korte
beschouwing van de jongste kabinets
crisis.
Men heelt de regeering verwijten ge
daan om haar collectie! ontslag, getracht
de schuld der Eerste Kamer op de
regeering over te wcnteleif, door te
trachten het voor te stellen, als was met
de inperking van het b 1 ij v en d ge
deelte geen beginsel gemoeid.
Die pogingen zij ten eeneninale mislukt. De
mogelijkheid op legerhervorming heeft
de krachtige houding dezer regeering,
die toonde met haar hcginsel te willen
staan of vallen, een beduideude schrede
vooruit gebracht. Dat was alreeds te
voorzien geweest, toen na de afstemming
der begrooting in de Eerste Kamer over
al in den landeveroutwaardigingheerschte
over de houding in dien tak der volks
vertegenwoordiging; toen reeds wss er
hoop, dat, al staat het college nog zoo
ver af van de kiezers, toch de invloed van
de stemming m ons volk op den duur
niet zou worden ontgaan. Dat bleek heel
overtuigend bij het crisisdebat in de
Tweede Kamer, toen enkele sprekers
der rechterzijde hun best deden, om de
redevoeringen van hun partijgenooten
aan de andere zijde var. het Binnenhof
onder meer moderne belichting te bren
gen en zelfs de niet toegelichte tegen
stemmen werden opgeteld om uit te
rekenen, hoevelen tegen het beginsel
zouden geweest zijn en hoevelen tegen
de techniek der kwestie, alsof niet bij
het afstemmen der begrooting de regee
ring die daad had te beoordeelen naar
dien totaalindruk der bestrijding. En die
kon onmogelijk anders zijn dun deze,
dat het beginsel door de Eerste Kamer
niet werd gewenscht.
Spreker geeft iu dit verbandt enkele
aanhalingen uit het debat in de Eerste
Kamer over de oorlogsbegrooting van
minister Staal en uit de discussie, dezer
dagen in ons Hoogerhuia gehouden naar
aanleiding van de iuterpellatie-Yan Hou
ten en bespreekt de houding bij die
debatten van ecnige Eerste Kamerleden,
als die van de heeren Yan Houten en
't Hooft, waarbij hij gelegenheid vond
er op te wijzen, hoe die heeren in de
kwestie van het blijvend gedeelte hun
draai hebben genomen, dank zij de
krachtige houding der regeering. Spreker
kwam daarbij tot de conclusie, dat de
toekomst voor legerhervorming niet on
gunstig mag worden genoemd. En dat
is te danken aan de zelfbewuste houding
van de regeering.
Wanneer mon dat alles wel overdenkt,
mag hot voorzeker een aansporing zijn
om te stemmen op die mannen, die de
vrijzinnige beginselen zijn toegedaan.
Ik hoop, dat mijn woorden er toe zullen
bijdragen, Mat de kiezers in dien zin hun
plicht zullen begrijpen. Luid applaus).
Delial.
De heer Menke le luitenant der
infanterie, wenscht enkele zaken aan te
halen en eenige vragen te stellen.J
Zoo heeft de spreker bij de kwestie
over het Roomeensche leger getracht,
Dr. Kuyper ietwat bespottelijk te maken
door de zaak verkeerd voor te stellen.
Do hoofdzaak van Dr. Kuyper's betoog
was, dat men in Roemenië een veel
grooter leger heeft met minder kosten
en daarom drong K. er op aan een
onderzoek te doen in hoeverre ook in
ons land verbetering in die richting kon
worden aangebracht.
Over verschillende toestanden in het
leger heeft de heer Thomson gesproken.
Het is gemakkelijk dan de lachlust op
te wekken maar het betreft ten slotte
niets dan kleinigheden.
Een groot punt de te lage tracte-
menten van officieren en onderofficieren
heeft de spreker laten rusten. Dat is te
begrijpen. Morgen is het verkiezing
de vrijzinnig-deinokraten willen bezuini
ging. De tractementen zijn echter beslist
onvoldoende.
Ook de reglementaire voorschriften
heeft de heer Thomson belachelijk ge
maakt. Maar we zitten daar nu eenmaal
mee. We moeten krachtens onze rcgle-
ïnentep de stramme excercities uit vroe
ger tijd doen. Daarin staat uitdrukkelijk
H. M. de Koningin wil enz.
De heer Thomson. Nu niet meer.
De heer Menke. O, dat wist ik niet.
Ik ben eenige jaren nonactief geweest
en die verandering was mij niet bekend.
Maar ik juich dat toe. We moeten nu
echter voor de gesloten excercities veel
tijd afzonderen. Eerst had men dus die
oude reglementen moeten gaan herzien
en dan pas gaan trachten den diensttijd
te verkorten.
De heer II u y s k e n vraagt vei lof
een collecte te mogen houden voor de
uitgesloten sigarenmakers te Eindhoven,
welk verzoek door den heerThomson onder
steund, wordt toegestaan.
Repliek.
D e h e e r T h o m s o n. De lieer Menke
heeft me een groot genoegen gedaan
met mij van gedachten te willen wisselen.
Wanneer dat dan gebeurt met een zeg
gingskracht en een spreektalent, waarover
do heer Menke beschikt, dan is dat dubbel
aangenaam. En als men zelf nog Penig
gevoel voor huuior heeft dan valt het
hier en daar humoristische ook wel in
den smaak. De heer Menke heeft echter
gezegd: dat ik eigenlijk niets heb ge
zegd. Nu wil het mij voorkomen, dat hij
dan toch wel wat veel woorden heeft
gebruikt 0111 dat niets te weerleggen. Ik
zou zeggen de heer Menke heeft te veel
gezegd. Vooral als men iemand bestrij
den wil moet men tenminste zijn zaken
weten en nu blijkt het dat de heer
Menke, zelf een deskundige, niet eens
een grootc principieele wijziging in de
reglementen kent.
Zeker het zijn slechts kleinigheden,
maar die allen te saam vormen een
groote plaag. Het volk moet kennis krij
gen van die kleinigheden, opdat dat
drang tot verandering zal oefenen
Verre van mij moet ik werpen de
verdachtmaking, dat ik niet steeds doe
blijken de lotsverbetering der militairen
te willen. Ik heb daartoe zelfs een
amendement ingediend maar juist de
rechterzijde wilde er niet aan.
Wanneer iets noodig is, dan is het
verbetering der levensvoorwaarden dei-
officieren en onderofficieren. Het eenige
systeem is dan inkrimping van aantal.
Hierna zet de heer Th. nog eens
uiteen het verschil van beroeps- en
militickader, zich geheel plaatsende op
het standpunt van den Bond „Ons Be
lang".
Bij do kwestie van het Roemeensche
leger heb ik niets te kort gedaan van
Dr. Kuyper. Maar de heer Menke heeft
niet begrepen wat een volksleger is.
En als de heer Menke wat meer wil
weten van het Roemeensche leger moet
hij met rapport daarover van den kapitein
v. d. Hoog maar eens lezen Die krijgs
macht, met onvoldoende soldij, onvoldoen
de kleeding enz. heeft met een volksleger
niets te maken.
De heer Th. zet nog eens uiteen wat
onder een volksleger moet verstaan
worden en eindigt zijn repliek met eene
citaat voor Dr. Kuyper van 1901 waarin
het volksleger wordt verdedigd.
Nadat de heer Menke en de heer
Thomson alsook de heer Kroeze nog
het woord hebben ge voerd sluit de
voorzitter de vergadering.
Vaak heeft men de menschcnrassen
naar hunne verstandelijke vermogens
willen iudeeleu in klassen. Geleerde
mannen hebben zich met dit onderwerp
bezig gehouden, en namen steeds tot
algemeene basis, waarop hunne theorieën
gebouwd werden, het hoofd, den sche
del, ir.ct al z'11 holletjes, bobbeltjes en
knobbeltjes, Een deukje hier, een ver-
hevenhcidje daar, en ge zijt een groot
wiskunstmaker. Nog een paar heuveltjes
en ge zijt bij predestinatie een professor.
Ë11 dan was de grootte, de lengte, de
breedte, de inhoud van den schedel
een gewichtig punt.
Hoe groot is uw hoofd en wat kan
er in?
Een liter? Ge zijt een groot man!
Vijf-en-zeventig centiliter? Hm, een
gewoon mensch.
Vijftig? Een gek!
Er is tegen deze klassificatie, volgens
welke dus waterhoofden uan genieën
behooren moesten, véél in te brengen.
Daarom kom ik hier liever met mijn
gewone paradox op de proppen. Ik zal
u het mcn8chenras in klassen verdeelen
naar de soorten pijpen waaruit het
rookt, en meer dan dat, ik zal u
de klasse geven met hare hoedanig
heden en neigingen. De pijp zegt ook
meer dan sigaar of sigaret. Immers deze
beide laatsten zijn algemeen verspreid
universeel. De eerste stelling die ik
formuleer is dus deze:
I. Alleen de pijp is karakteristiek
voor het ras; de sigaar en de
sigaret zijn cosmopolict.
Laat ons thans beginnen bij de grootc
verscheidenheid waterpijpen, houkah,
gourgoury, narghiléh, galyottn, met hare
stelen van soms acht of tien nieter
lengte, waaruit men niet kan rooken
dan zittende, liggende, of in ieder geval
onbewegelijk zijnde, en niet bezig. Er
zijn tchibouqs van meters lengte, ge
plaatst op wieltjes om de pijp onder
liet rooken zouder de minste inspanning
tot zich te kunnen halen. Vergelijken
we in tegenstelling.met deze sterk ge
compliceerde rookinstrumenten, onze
Europeesche modellen, en vooral het
over heek ide wereld bekend neuswar-
mertje vau den Hollandschen werkman,
dan formuleer ik plechtigheid de navol
gende stellingen:
II. De activiteit van het ras is omge
keerd evenredig aan de lengte
Tan den steel van zijne pijpen.
Bijgevolg:
III. Hoe korter de pijpesteel, hoe
werkzamer het ras.
En omgekeerd:
IV. Hoe langer de pijpesteel, hoe
luier het ras.
Zeer interessant is voor mij, in ver
band met deze stellingen de uitspraak
van Canrobert. een Eransch maarschalk
die zich in den Krim-oorlog onder
scheidde. Toen men hem zijne meening
vroeg over de Turksche soldaten zei
hij: Ze moesten, alvorens bruikbaar te
zijn, de stelen hunner pijpen tot op een
vierde bekorten.' Ware deze Canrobert
niet reeds in 1895 gestorven, hij zou
mij thans, bij 't lezen van „Le Fumcur"
ongetwijfeld een telegram van adhacsie
zenden.
Maar laat ons nog eens andere pijpen
bekijken. De pijpekoppen van Chineesche
en Japansche pijpon zijn uiterst klein,
en kunnen slechts enkele milligrammen
tabak bevatten. In Amerika heeft men
pijpen, waar een of twee grammen
ingaan. De pijpjes van de boereu in
Bretagne zijn ook klein en wie heeft
in ons land ook niet vaak zien rooken
uit pijpen met kopjes van vingerdikte.
Stel daar nu eens tegenover de enorme
pijpen waaruit de Derwichcn rooken in
Damascus, of, 0111 dichter bij huis te
blijven, de Duitsche, Weichsel houten
tudentenpijpen met porceleircn koppen
waar soms haast een half ons tabak
ingaat. Op Afrika's Westkust vindt men
pijpen welke vijftig, honderd, vijfhonderd
zelfs achthonderd gram tabak kunnen
bevatten-.
Doet zoo iets ons niet aan gulzigheid
denken
Ik zou daarom willen zeggen:
V. Hoe zuiniger het ras, hoe kleiner
de pijpekop.
En omgekeerd.
VI. Hoe verkwistende!- het ras, hoe
grooter de pijpekop.
Een nieuw gezichtspunt wordt ons
geopend door de beschouwing der onge
civiliseerde stammen uit verschillende
streken. Een ieder herinnert zich uit
zijn kinderjaren, dat, wanneer de wijze
Indiaansche stamhoofden gaan spreken
over hunne belangen, de welbekende
calumet, versierd met veeren en ruig
harige scalpen, plechtig de ronde doet.
Ieder trekt er een wolk uit, ernstig,
eerbiedwaardig, zwijgend, en geeft de
pijp aan zijp buurman. Daarna volgt er
een korte, zakelijke discussie. Bij de
negers, dat babbelachtige, kinderlijke
en luidruchtige volk, gaat het heel
anders toe. Alles is een voorwendsel
0111 te vergaderen, 0111 te kletsen en
te kwekken^ Zóiider slot of zin, 0111 te
schreeuwen, en door elkaar te krijschen.
Te midden dezer rumoerige mannen
staat een groote pot vol brandende
tabak, en uit den pot komen veel lange
pijpestelon. Ieder der vergaderden neemt
een steel in z'n mond, rookt en leutert
zonder dat er ooit een eind aan komt.
Evenwel wil ik den eersten steen niet
werpen op dit naive mcnschenras. Want
als het onze politieke en andere vcrceni-
gingen kende, zeuden zij het steentje
onverwijld rctourneeren. Ik bedoelde
slechts te zeggen, dat de eigenaardig
heden van het ras zich in de wijze van
rooken weerspiegeld vinden. Daarom
maak ik stelling.
VII. Door de wijze van rooken. kan
men over den geest van het ras
oordeelen.
Deze laatste thesis geeft weer stof
tot een diepe studie over menschhcid
en tabak, en kan uitgebreid worden tot
den enkeling: „door de wijze van roo
ken, kan men over den geest van den
mensch oordeelen.
De heer J. II. L. de Jong Schouwen
burg heeft ontslag gevraagd als adjunct
archivaris der gemeente.
De kapitein jhr. H. van BercBteyn,
van het Ie reg. veld-art. te Utrecht, is
ontheven van zijn detachering te Amers
foort.
Naar we vernemen zal H. M. de
Koningin-Moeder binnenkort een bezoek
breugen aan het St.-Elizabeth's gasthuis
in de St.-Andriesstraat.
N11 ook heeft de heer C. Th. van
Beek ontslag genomen als lid van den
Gemeenteraad, zoodat er thans reeds 8
vacaturen zijn.
Do Kamer van Koophandel en Fabrie
ken houdt hedenavond een openbare
vergadering in een der lokalen van het
gemeentehuis.
De algemeene vergadering van de
Maatsch. tot opvoeding van Weezen en
andere mindcrj irigen in het Huisgezin
„Zandbergen" zal gehouden worden op
Vrijdag 28 Juni a.s., des namiddag te 2
uur, in „Kr.isnapolsky" te Amsterdam.
Punten van behandeling: Jaarverslag.
Rekening en verantwoording. Commissie
voor het nazien van de rekening. Perio
dieke aftreding. Voorstel benoemingeere
lid. Uitloting aandei-len renteloos voor
schot.
De commissie voor het Bouwfonds der
Christelijke Jongehngsverceniging Psaliu
119 9, mocht thans van Z K. 11.
Prins Hendrik, evenals voor eenigen tijd
van H. M de Koningin-Moeder, een som
van vijftig gulden ontvangen als bijdrage
voor het te stichten vereenigingsgebouw.
De vereeniging Kinderzorg van de
prov. classis Utrecht dei Ned. Herv. kerk
opent met 1 Juli te Amersfoort een ge
sticht voor verwaarloosde en aan de
ouderlijke macht ontnomen kinderen.
Dit wordt gevestigd in het vroegere
A!degonde-gasthui9 aan de vereeniging
geschonken door baron Van Boetzelaar
van Oosterhout.
Het dag. bestuur der gemeente Amers
foort zal spoedig den Raad voorstellen
ten behoeve van de Industrie- en Huis
houdschool aldaar een leening te sluiten
van f 40.000. Met deze som zullen de
kosten van een nieuw gebouw worden
bestreden. Bouwen en inrichten daarvan
worden begroot op f 55.000.
Aldus lezen we in Het Vaderland.
De kapitein dc r genie A. J. L. M.
van Schevichaven zal binnenkort worden
bevordert tot majoor.
Bij gunstig weer is er morgenavond
concert op het terras van Amieitia, te
geven door de Stafmuziek van het 5e
Reg. Inf. directeur de lieer G. Bikkers.
Het programma luidt als volgt.
1. Vater Rhein, Festmarsch Lincke.
2. Ouverture „Manschaft an Bord"Seppé.
3. Brunetten Walzer Goune.
4. Grande fantaisie sus des motifs
dc l'opéra Les Hugenots Meyerbeer.
5. Ouverture „Zampa" Herold.
G. Ballet egyptien Luigini.
7. „Siamesisehe Wachtparade"
Charakterstück Lincke.
8. „Die lustige Witwe" Groszes
Potpovrrie Lehar.
Het concert begint kwart voor acht.
Het Centraal-Departemcnt van de Ver
eeniging van Leeraren aan Inrichtingen
voor Middelbaar Onderwijs vergadert
morgenochtend 11 uur in het Hotel
Belle-vue tegenover het station.
Handel en Nijverheid.
Gisterenavond hield de Vereeniging
„Handel en Nijverheid" de ge
wone maandvergadering in de Zwaan.
Nadat de voorzitter de vergadering
geopend heeft, leest de secretaris de
notulen der vergadering van 4 Mei, die
worden goedgekeurd.
1. Voorstel van het bestuur
om deel te nemen in het waar
borg fonds der middenstandsten-
toonstelling.
Naar aanleiding, van een schrijven
aan het hoofdbestuur zijn er enkele
inlichtingen gekomen.
Men kan aandeelcn nemen van f 25,
f 190 en f 500Aan deze aandeden
zijn enkele faciliteiten verbonden, die
de voorzitter meedeelt.
Uit de kas der vereeniging kan zoo'n
aandeel niet worden bestreden. Wanneer
de leden willen meewerken, dan zou
een aandeel van f 500 kunnen genomen
worden.
Er zijn in den laatsten tijd nog al
eens vaktcntoonstellingen gehouden, die
zeer gunstige resultaten opleverden, ook
financieel.
Wanneer de zaak van de Midden-
standstentoonstclling goed gesteund wordt
behoeft er ook geen bezwaar te bestaan
te teekenen. De eventueele baten zullen
gedeeld worden tusschcn de aandeel
houders en de kas van den Bond. Wan
neer de Middenstand iets wil, moet
ook voor goed slagen zorg worden
gedragen.
Het bestuur wil nu eerst eens van
dc leden vernemen of het idee om
f 500 bjjeen te brengen kans van slagen
kan hebben.
Kan er geen f 500 bijeen worden
gebracht, dan bestaat de mogelijkheid
toch eenige aandeelcn van f 100 te
nemen.
Zonder discussie vereenigt zich de
vergadering met het voorstel van het
Bestuur zoodat in de richting zooals de
voorzitter heeft aangegeven zal worden
gewerkt.
2. Verkiezing van twee a f-
gevaardigdennaarhetcongres
van den middenstand.
Het congres wordt 17 en 18 Juli te
Nijmegen gehouden.
De agenda voor de algemeene ver
gadering is niet groot, er zal dan ge
legenheid beBtaan verschillende vragen
te bespreken. Vanwege het hoofdbestuur
zal worden behandeld de vakorganisatie
van den middenstand waarover door de
heer Tutein Nolthenius advies is uit
gebracht. Verschillende vereenigingen
hebben nu reeds punten ingediend, zoo
o.a. tot het benoemen van een bezol
digd adjunct-secretaris, het vaststellen
van een reglement voor de algemeene
vergadering, hol vormen van provinciale-
en districtsgroepen, het in eigen beheer
nemen van het Bondsorgaan, de aan
stelling van plaatselijke correspondenten
en agenten van het orgaan, een voorstel
om te ageercn voor een rijkswet voor
vervroegde winkelsluiting. Deze voor
stellen acht de voorzitter zoo belangrijk
dat ze zeker steun verdienen.
De vergadering is algemeen van oor
deel, dat het goed zal zijn afgevaardig
den' te zeilden.
Een der leden wil ook nog wel
wat zeggen. Met veel genoegen heeft
hij de uiteenzetting van den voorzitter
gehoord, maar hij meent toch dat de leden
ook wel iets over het mandaat der afge
vaardigden mogen zeggen. Hij wil de af
gevaardigden niet aan banden leggen, maar
wil dat de uitspraak der vergadering zal
worden gevolgd.
Een ander lid stelt voor de heeren
Van Duinen, voorzitter en Bcrns, pen
ningmeester als afgevaardigden te zenden.
Het eertstelid wil dan in ieder
geval een votum van de vereeniging
geven, hetwelk echter betreden wordt.
Als afgevaardigden worden gekozen de
GEMEENTEN.
Aantal juiteebr.
kicz. St.m.
Onw.
Dc
Beaufort
Beeek
Calkoen
Grothe
Hamers
Pierson
Tromp
v. Holst
Amersfoort I
1193
786
8
442
350
349
327
379
406
id. II
598
439
3
173
272
275
264
126
151
id. Ill
838
588
5
287
315
317
286
233
256
Baarn
1227
S15
9
373
443
513
406
338
284
Bunschoten
500
358
1
17
347
347
335
13
8
Eemnes
250
170
3
26
149
152
139
8
S
Hoogland
390
250
2
28
219
220
222
22
26
Lensden
400
315
167
164
165
147
134
136
Renswoude
200
131
1
61
95
95
66
27
28
Soest
730
473
4
97
367
419
347
50
29
Socsterberg
53
1
12
38
44
39
7
5
Stoutcnburg
250
120
29
98
98
97
20
22
4504
37
1712
2860
2994
2675
1357
1356
Uitgebrachte stemmen 4504
Van onwaarde 37
Geldige stemmen 4467
Volstr. meerderheid 2234
