No. 52.
Zaterdag 29 Juni 1907.
4e Jaargang.
Wees U Zelf!
Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER".
Directeur Werühelm.
Gespannen - - -
- - verhouding.
Aan den arbeid!
FEUILLETON^
De oorzaak der nederlaag.
Verschijnt
Woensdags en Zaterdags.
DE EEMLANDER.
Bureau
Kortegraeht 1.
Abonnementsprijs
Per jaarf 3.00
Franco per post- 3.50
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post- 0.90
l'rljs der advertentlën
Van 1 tot 5 regels0.40
voor iederen regel meer0.08
(Bij abonnement aanmerkelijke korting.)
Be stemming voor den Ge
meenteraad zul plaats hebben
Maandag 8 Juli.
Be vrijzinnige Candidaten
zijn:
in dist riet I
M. I.. Clelosse
en
B. Gerritsen:
in distriet II
M. I.. Celossc
en
R. .Smit
In distriet III
II. Donker
en
J. v. d. Wal Hzn.
.liet den meesteu aandrang
bevelen wij «leze eau«li«lateu
aan. Ieder vrijzinnige zorge
er voor, dat lilj vóór den dag
«Ier stemming minstens eenige
kiezers overtuigd heett, op «leze
ean«lidaten te stemmen.
Een week van ernstigen arbeid ligt
voor ons en ieder, die niet wil dat de
kerkelijken geheel het heft in handen
krijgen van het stadsbestuur zijn ver
plicht een deel van dat werk te dragen.
Het is toch reeds menigmaal gebleken,
dat alleen stemmen niet voldoende is.
Wel is dat nog niet geheel tot de vrij
zinnigen doorgedrongen, maar de anti
liberale partijen hebben althans aan velen
onzer dit geleerd, dat het succes van
een verkiezing niet in de eerste plaats
op den dag der verkiezing zelve inoet
bevochten worden maar dat dagen van
te voren de neuzen moeten geteld zijn.
Zoo gingen voor de verkiezing voor de
Provinciale Staten de kerkelijken ge
regeld op huisbezoek hoewel zeker
niemand twijfelde aan hun zege. En wat
hebben de liberalen daartegenover ge
daan. Laten we het maar ronduit zeg
gen: niets. Och ja, een strooibiljet is
Het geluk heeft vleugels; het is een
vogel, die zich nooit tweemaal op den-
zelfden tak neerzet.
Vrij naar t Duitsch
VAN
MOR1TZ VAN REICHENBACH.
22
Gisteren was hij onbeleefd, vandaag
krenkend tegen haar. Wat gaf ze om
hem?" Wat deerde 't haar? En nu hield
het noodlot den onwelkomen aanzoeker
van hem ai en Ebba, die gisteren nog vol
verwachtingen over de verloving scheen,
nam de afschrijving van Sontbeim op
zonder met de oogen te knippen. Het
waren dan toch andere menschen, met
andere beschouwingen, andere zenuwen.
Ilka voelde zich vervelend en overspan
nen als had zij een ernstige ontgooche
ling ondervonden, zij had niet eens de
verspreid en aan den vooravond is een
openbare vergadering gehouden, maar
wie zal dat nu in ernst werkelijk ver-
kiezingswerk durven noemen. Wij keuren
dergelijk werken niet af, dat zij verre
van ons, maar wanneer het niet steunt
op intenser arbeid, dan is het reclame
maken van nul en geener waarde.
Laten de vrijzinnigen dat goed be
denken. De kerkelijken rusten niet.
Zij hebben hun mannetjes geregeld aan
't werk. Zwijgen we nog van het niet
te versmaden aandeel dat domine en
pastoor voor hun rekening hebben, dan
zijn er bij de „christenen" toch nog een
aantal werkers, die met een vuur en
ijver voor-hun zaak arbeiden, die wer
kelijk benijdenswaardig zijn. Zij pakken
aan, ieder heeft zijn deel van een dis
trict te bearbeiden en geen moeilijkheden
wordeu te zwaar gevonden waar het
geldt te arbeiden voor hun candidaten.
Vrijzinnigen wat doet gij?
Wanneer evenals bij de Provinciale
Staten zoo goed als niets wordt uitge
voerd dan voorspellen wij een schitterende
nederlaag. En dat zou te meer tc be
treuren zijn, daar de districten I en ni
beslist vrijzinnig zijn. Die behoeven geen
prooi der kerkelijken te worden, als er
maar gewerkt wordt.
En district II, al zijn de kansen daar
niet zoo gunstig mag toch ook niet on
bewerkt blijven. Gij hebt daar candi
daten gesteld, welnu dan zijt ge ook
verplicht daar te werken. En als dat
wordt gedaan, dan rekenen we er vast
op dat de zetel van den heer M. L.
Celosse daar behouden blijft.
Eu wat moeten we dan doen, hooien
we vragen. Wel neemt eenvoudig een
voorbeeld aan de kerkelijken en volgt
hun wijze van werken.
Ziet hoe die avond aan avond twee
aan twee er op uittrekken om toch maar
zooveel mogelijk kiezers te „bewerken".
Dat behoort gij ook tc doen.
En zij die geen lust tot huisbezoek
voelen of er niet voor in de gelegenheid
kracht zich precies de vraag tc stel
len wat Sontheim's brief beduidde.
Een boodschap van Heta wekte haar uit
haar doezeligheid. „Mevrouw is net wak-
kor geworden" zei Lisa „en laat vragen
of de barones even bij haar komt.
Heta zat voor haar toilettafel toen
Ilka binnentrad. Zij wierp de poeder
kwast op het marineren blad, stuurde
Lisa weg en snelde Ilka tegemoet.
Vertel me toch, wat is er gebeurd?
Zijn ze allemaal gok geworden? Waarom
zijn zij weg gegaan?"
Je broer was zenuwachtig en in
een booze bui."
Heeft hij gehoord van Sontheiras
aanzoek
Ja hij heeft het gehoord en beslist
afgewezen we spraken er juist over,
toen Sonthcims briefje kwam.
Lisa vertelde me dat hij je ge
schreven had - wat in Godsnaam,
wat schrijft hij?J"
Ik begrijp 't zoo, dat hij voor een
ander meer gevoelt en dat niet kan over
winnen. Je broeder was wel zoo goed
mij te verdenken dat ik de bewuste
was!"
Staat dat in den brief? O God die
mannen! Mag ik hem lezen?
Ilka zocht in haar zak en reikte Meta
den brief over. Onwillekeurig zag zij
Meta daarbij aan en de uitdrukking op
Meta's gelaat bevestigde het vermoeden
dat uit het diepst van haar hart opdoemde.
zijn, laten die toch vooral niet verzui
men, vrienden en bekenden op tc wek
ken ter stembus te komen om op de
vrijzinnige candidaten te stemmen. Als
dat wordt gedaan, dan i6 de zege ons.
Aan den arbeid dus.
BEDRIJF I.
Tooneel: Het 11 ittc Huis. Tijd: Oct. 1906.
Minister Root: Mr. de President, de
Japansche gezant klaagt er over dat de
kinderen zijner landslieden in Californië
niet op de openbare scholen worden toe
gelaten.
President: Een slecht ding voor hun
opvoeding.
Root: Hij noemt dit eene onvriendelijke
daad.
Pres.: Ik zou zeggen, dat het er veel
van heeft.
Root: Hij beweert dat zijne landslieden
in Japan er zeer verstoord en opgewon
den over zijn.
Pres.: Wat 'n lawaai zullen ze maken?
Root: Hij maakt er zelf drukte genoeg
07er.
Pres.: Dat geloof ik graag. Laat ons
Metcalf eoi)6 vragen, hij komt uit Cali
fornië. (Drukt negen malen op den bel
knop -- minister Metcalf komt binnen.)
Metcalf, wat is er aan van die uitsluiting
der Japs van de scholen in Californië,
die arme kleintjes!
Metcalf: Er zijn afzonderlijke scholen
voor hen. De gemiddelde leeftijd dier
arme kleintjes is ongeveer dertig jaar!
Pres.: Hoe treffend! Er moeten dan
onder hen wel weezen zijn. Ik zelf was
ook een wees.
Root (ter zijde): Hij wordt onuitstaan
baar met zijn flauwiteiten. (Tot den
president.) Onder de Japanners zijn geen
weezen: wie zijn ouders verloor, krijgt
een officieele vader in den minister van
Oorlog.
Verslagenheid en verdrietigheid teeken
den zich in Meta's trekken. Zij fronsde
do wenkbrauwen en bewoog haar voet
ongeduldig, daarop zei zij terwijl een
lachje om haar mond speelde.
Hij is roerend maar gek gek!"
Een oogenblik zag zij, als in gedachten
verzonken voor zich op don grond.
Heeft Ebba den brief gelezen?"
vroeg zij opeens, en toen Ilka bevesti
gend geantwoord had, vervolgde zij met
een zucht.
Dan is de zaak hopeloos!
jammer, jammer! Alles liep zoo goed.
Dat de mannen toch nooit een valstrik
voor een vrouw kunnen maken, zoodra
hun hartstocht in het spel komt. Wij
vrouwen zijn beter daarin thuis."
Weer dat lachen waarin een zachte
triomf lag en dat in strijd scheen met
den spijt over het mislukken harer plan
nen. Daarop bromde zij
„Dom die heele geschiedenis, alle
machtig dom!"
Zij ging weer naar haar toilettafel en
zag in den spiegel, terwijl zij weder be
gon de poederkwast te handteeren.
Ik zie er uit Even lachte zij.
„Ilka de wereld is komisch en wij zijn
de marionetten van het toeval! Hoe ver
goelijken wij al dat weg trekken bij
onze gasten? Vervelend dat we zoo veel
menschen in huis hebben. En mijn hemel,
met wie zal Ebba nu trouwen? Eigenlijk
is 't om je dood te ergeren die geheele
Pres.Hoewat?
Root: Hun aangewezen voogd is de
eerste admiraal van de vloot.
Pres.: De duivel!
Root: Neen, Togo!
Pres.: Dat is, zooals ik zcide, een
hoogst ernstige zaak. Ga terstond naar
den Japanschcn gezant en ontken alles.
(MinisterRoot gaat stil glimlachend heen).
Metcalf, draag aan Loeb op verontschul
digingen voor Japan op te stellen, ter
plaatsing in de pers. Neem de eerste
trein naar Californië en(Minister
Metclaf verdwgnt.
Minister Bonaparte snel ademloos
binnen.)
Minister Bonaparte: M'neer de Presi
dent, de JaJaMapanschc jezant
trek metmet zijn geheele gevolg
hierheen! IIhij zal ddadelijk
hier zijn! In 's hemels naam vertoon u
voor het venster en zet een dreigend
gezicht. (Minister Bonaparte snelt heen.
Lawaai buiten; men schreeuwt Banzai!
Banzai
Pres. (alleen): Wat ter wereld kan ik
zeggen om die piraten te doen bedaren?
Dat komt nu alles van dien vrede van
Portsmouth! Dat heeft men er van, 'n
wereldmacht te zijn met een ongchoor
zaam gewest, waarover men niets te
zeggen heeft. (Hij verzinkt in ouaan-
genaame gedachten.)
BEDRIJF II.
Het zelfde tooneel. Tijd: Augustus 1901
Pres.: M'neer de minister, men bericht
dat de Japanners op Hawaii opstaan
Min. Metcalf: Wat u zegt! Wel, 'tis
pas zes uur naar hun tijd. Zij zijn vroeg
bij de hand.
Pres.: Ik verneem van minister Root,
dat admiraal Togo's slagschepen kolen
innemen. Wat zou dat beteekenen?
Metcalf: Laat ons Dewey vragen.
(Admiraal Dewey komt met ernstig ge
laat binnen.) Admiraal, de President
verneemt zoo juist dat de Japansche
slagschepen te Tokio kolen laden. Wat
geschiedenis maar een aardige vlinder
is die Sontheim toch! Had je dat van
hom gedacht?!"
Zoo sprak ze door, klaarblijkelijk ge
heel met zich zelf en haar gedachten
bezig, het aan Ilka overlatende van haar
te begrijpen zooveel als zij wilde.
Op de toilettafel naast haar lag de
ring van Sontheim. Ilka herkende hem.
Eindelijk wist zij met zekerheid wat
Sontheim's brief beteckende. Nu begreep
zij Meta ook maar haar vriendschap
was door deze houding gebroken.
Dien avond, trok zij na den gehcelen
dag de plichten der wellicvendheid te
hebben bedacht, zich doodmoe in haar
kamer terug en Meta beproefde niet haar
voor 't gewone praatuurtje terug te
houden. Weer stond Ilka aan het venster,
zooals op den avond van haar komst,
en zag zij naar het park. Meta, die zij
tot nu toe bewonderd had, had hare
aantrekkelijkheid verloren. Voor zich
zag zij een priesteres van de Ik god
heid, zich niet bekommerend om idealen
en instaat aan dien godheid ook haar
kind, haar eenige dochter op te offeren.
En in de zelfde mate, waarin het beeld
van de vroegere vriendin voor Ilka's
kritiek kleurloozcr werd, voelde zij dat
in haar eigen boezem nog het geloof en
het verlangen naar 't ideale leefde. In-
plaats van Meta's beeld kwam tegen haar
wil Uka het beeld van den broeder voor
den geest.
is naar uw oordcel, als zeeman, hun
doel daarmee?
Dewey (plechtig)Om ze te verstoken.
(Minister Root treedt binnen.)
Root: M'neer de President, Californië
staat op 't punt zich af tc scheiden
wij zullen Metcalf verliezen! De geheele
kust langs de Zuidzee zal hetzelfde
doen. Mij wacht de room of het graf!
(Hij vertrekt. Minister Taft komt binnen
met een flesch.)
Taft (Hij vult glazen): In deze voor
de natie zoo kritieke ure, laten wij
onze zielen sterken.
Presid. (Heft glas^op): Vloek over de
nagedachtenis van comodore Perry! -
Deze dwong Japan zijn isolement te
laten varen (Hij drinkt. Geroep van
„Banzai! Banzai!" Loeb treedt binnen).
Loeb: M'neer de President...
Presid.: Waar is Root?
Loeb: In de kamer hiernaast, hij
speelt poker inet den Japanschcn gezant.
(Lawaai, geroep van „Banzai Nippon!")
Do Jap schijnt het waarachtig weer te
winnen!
(Naar 't Amerikaansch.)
De C h r i 81 o n-D o m o c r a n t, het
blad van het oud-Kamerlid Staalman,
herinnert aan de uitspraak van de
(Roomschc) Maasbode een dag na de
stemming:
„Wij weten nu, dat zelfs vele
liberalen zich gisteren aan onze
zijde geschaard hebben."
„Juist, zóó is liet", vervolgt de
Christen-Democraat.
„Vele liberalen hebben zich ge
schaard aan de zijde der coalitie-Chris
tenen.
„Dat onteert het coalitie-Christendom
en doet uitkomen, hoe zeer het onge-
loovig conservatisme zich verwant weet
aan het zoogenaamd C h r i s t e 1 ij k
conservatisme.
„Niet uit liefde voor haar Christelijk
beginsel, hangen zoovele liberalen thans
de coalitie aan, en bezorgden zij haar
de overwinning.
Ilka was niet blind voor de mengsels
die het zuivere goud van dat karakter
menigmaal bedierf, maar op dat oogen
blik wist zij dat hetgeen haar in Werk-
holin geërgerd had slechts een mengsel
was dat een geschikte hand kon opruimen.
En een diepe spijt dut hij na een mis
verstand van haar was gegaan overviel
haar. Wellicht zou een toeval de ware
toedracht eens lccron kennen maar
later, als zij beiden oud waren en het
leven verspeeld zou zijn!
Ilka riep zich zelf tot de orde. Wat
wou ze dan? Had zij ooit geloofd dat
het ernst zou worden met Werkholm's
brug? Zij schudde het hoofd.
Neen, noen," mompelde zij „wij
behooren tot verschillende werelden, 't
Is voor beiden 't beste dat ieder in de
zijne blijft.
Enkele dagen later vertrok Ilka, om
haar nomaden leven, zooals zij het zelf
noemde, weder op te nemen. Maar het
was haar of zij in dezen zomer het
leven zanders had leeren inzien. Terwijl
zij anders bij het verlaten van verschil
lende bevriende families alleen dacht
„'t was amusant of 't was vervelend,"
vroog zij nu „wat voor doel heeft dat
alles?"
(Wordt vervolgd).
