Uit de Pers.
STADSNIEUWS.
zij hun vaderland niet verdedigen willen
en begrijpt niet de houding van zijn
vroegeren vriend Jaurès. Hij verklaart,
dat hij met «die leden» niet verder
wil samengaan. Ook een vroeger vriend
van Jaurès, de senator Delpech, heeft
een verklaring in denzelfden geest af
gelegd. Men heeft hem er op gewezen,
dat hij, zich van hen scheidende, de
Republiek in gevaar zou kunnen bren
gen. Maar de Republiek is naar zijne
meening sterk genoeg, om aan alle
aanvallen van de rechterzijde het hoofd
te kunnen bieden en als het er op aan
komt, kan zij toch ook rekenen op de
gematigde republikeinen, met wie de
heer Delpech blijkbaar toch nog liever
zou meegaan dan met de vaderland-
loozen.
Zoodat het veelgeroemde blok dan
toch dreigt te splijten. Maar de tegen
standers der Republiek zullen zich toch
vergissen, als zij meenen, dat zij nu ge
wonnen spel hebben.
De staking aan de haven te Ant
werpen is voorloopig gedaan. Op een
Dinsdagnamiddag gehouden bijeenkomst
hebben de havenarbeiders met zeer
groote meerderheid en onder de grootste
geestdrift het besluit genomen om
Donderdag (heden) morgen op de oude
voorwaarden bet werk te hervatten,
echter onder voorbehoud dat de, in den
brief van den burgemeester in uitzicht
gestelde, loonsverhooging, tot stand
komt; zoo niet dan zullen zij binnen
14 dagen den strijd weder aanbinden.
Maar er schijnt veel kans te zijn,
dat de opslag werkelijk gegeven zal
worden. Men weet, dat aanvankelijk
het werkvolk 6 fr. eischte en de pa
troons niet meer dan 5 fr. wilden
geven.
Het voorstel was zoo herinnert
de «Nieuwe Gazet» dat de stakers
op de oude voorwaarden 5 fr.
aan het werk zouden gaan. De burge
meester had echter de overtuiging, dat
de halve franc er over twee weken bij
zou komen en binnen de week alle
vreemd werkvolk heen zou gaan. De
stouwers zouden tenminste 5.50 fr.
verdienen. Het bestuur van «Willen
is Kunnen» nam het voorstel aan
Het «H. v. A.vreest, dat de socia
listen van «Willen is Kunnen» nu wel
beweren zullen, dat zij het pleit hebben
gewonnen. Maar de Federatie heeft
over de loonsverhooging nog niet eens
beraadslaagd.
Het blad weet verder het volgende
mede te deelenHet plan bestaat 4000
arbeiders als vaste mannen aan te wer
ven tegen 5 fr. daags. Daarvan zou
hun 4 fr. worden uitbetaald en de
vijfde frank op hun crediet worden
ingeschreven. Na twee, drie jaren zou
die som hun worden uitgekeerd, bij
stipte naleving vau het contractdoch
die som alleen zou een waarborg zijn
tegen contractbreuken als die, welke
heel de bestaande crisis uitlokte.» Dit
ontwerp gaat echter niet uit van de
Fédération Maritime.
Het blad is zeer teleurgesteld, dat
van de 1400 (Roomsche) Christen-dok
werkers, die gisteren weer «tan het werk
zouden gaan, er niet meer dan een 200
dat gedaan hebben.
De belangstelling in de v e r k i e-
zingen voor de Russische
D o e m a is uiterst gering. In het dis
trict Petersburg hebben slechts vier
procent van de kiesgerechtigde kleine
landeigenaars hun stem uitgebracht
geen enkele kiezer verscheen op de
groote kiezersvergadering der geeste
lijkheid en de werklieden van slechts
29 fabrieken hebben gestemd.
Niettegenstaande deze geringe be
langstelling is de uitslag tot dusver alom
een groote overwinning voor de man
nen der Linkerzijde. De bladen van
links jubelen daarover en spreken de
verwachting uit, dat de derde Doema
een getrouw beeld des volks zal zijn.
BlNaNEiNLAiSjLA
Bij de gisteren gehouden verkie
zing voor de Tweede Kamer in het
hoofdkiesdistrict Schiedam,zijn candidaat
gesteld de heeren
A. P. Staalman (1 lijst Chr. Dem.
Vlaardingen).
A. W. F. Indenburg (1 lijst A.-R.
Vlaardingen).
H' J. Versteeg (3 lijsten, 2 Schiedam,
1 Overschie Vrijz.-Dem. en Liberalen).
Jhr. Mr. D. J. de Geer (4 lijsten A.-
R., R. K. Chr. Hist, uit Schiedam en
1 uit Overschie.
Dr. J. van Leeuwen (1 lijst S. D.
A. P.)
De stemming zal op 9 October en
de herstemming op 22 October plaats
hebben.
De afwezigheid van den burge
meester van Amsterdam, die op 't
oogenblik te Venetië vertoeft en een
verlof voorloopig voor twee maanden
heeft aangevraagd, dreigt volgens het
«N. v. N. voor de gemeente van veel
ernstiger beteekenis te wezen, dan ver
moed werd. De heer van Leeuwen heeft
zich totaal overwerkt en door zijn familie
wordt er met allen ernst bij hem op
aangedrongen, dat hij zijn ambt als
burgemeester der hoofdstad zal neer
leggen. Verwacht wordt dat mr. van
Leeuwen ditmaal aan dien aandrang
zal toegeven, zegt het blad.
Een regeeringstelegram van
gisteren meldt;
«De colonne van kapitein Christoffel
is op Flores voortgerukt van Nangan-
pandan naar Rokka en Wolowio, waar
ernstige tegenstand ook te paard, on
dervonden werd. De vijand liet 114
dooden in onze handen. Onzerzijds
licht gewond 4 inlandsche militairen
beneden den rang van officier.»
De «Tel.» meldt, dat de kapt.
der inf. J. J. Munninks de Jong in
Atjeh licht gewond is door een schot
in den rechtervoet.
De Staatscommissie in zake
Bedelarij en Landlooperij, heeft ge
meend het euvel van de woonwagens
tot punt van bijzondere overweging te
moeten maken en kwam tot de over
tuiging dat wettelijke bepalingen, waar
van zij een ontwerp aanbiedt, te dien
aanzien niet kunnen worden gemist.
De Commissie behandelt de volgende
punten
Volgens de Commissie is de talrijk
heid eerder toegenomen dan vermin
derd.
Met nadruk wordt gewezen op het
gevaar, dat deze rondtrekkende be
volking oplevert voor de overbrenging
van besmettelijke ziekten van de eene
gemeente naar de andere.
De Commissie wijst op de meening,
dat bij epidemieën niet alleen het hou
den van kermissen en jaarmarkten,
maar ook het vervoer van woonwa
gens ingevolge een wetsbepaling moet
kunnen worden verboden en op het
feit, dat de bewoners van doortrekken
de woonwagens en van de meeste
woonschepen buiten de Leerplichtwet
vallen en op de mogelijkheid, dat de
werking van de Woningwet zal mee
brengen, dat velen, uit onbewoonbare
krotten verdreven, meer en meer een
tehuis gaan zoeken in niet minder
verwerpelijke woonwagens of schepen.
Terwijl de Commissie aanvulling
van leemten als bovenbedoeld een
vereischte acht, heeft zij voorts ernstig
de vraag overwogen, of wettelijke re
geling van het gebruik van woonwa
gens en woonschepen wenschelijk is,
en zoo ja, hoe ver het ingrijpen van
den Rijkswetgever zich zou moeten
uitstrekken.
Zij acht het niet alleen wenschelijk,
maar ook noodzakelijk, dat van Rijks
wege regelen worden gesteld. De
Rijkswetgever moet de nootige een
heid scheppen. Een algemeen toezicht
is voorts zeer gewenscht.
Slechts in het belang der openbare
orde en zedelijkheid, als preventieve
maatregel tegen bedelarij en andere
misdrijven, mag de vrijheid van het
gebruik van deze vervoermiddelen
worden beperkt en is een toezicht van
Rijkswege noodig.
Dat is het standpunt waarop de
Commissie zich bij het ontwerpen van
haar wetsvoorstel heeft geplaatst.
Het beoogde doel is naar haar in
zien het best te bereiken door de in
voering van een vergunningstelsel.
De vergunning moet kunnen worden
ingetrokken, als niet meer voldaan is
aan de eischen bij hare verleening
gesteld.
In een ontwerp van wet op woon
wagens en woonschepen worden de
denkbeelden der Commissie belichaamd.
De Kamerverkiezing te Schiedam.
In het district Schiedam is er on-
ecnigheid ontstaan onder de mannen
broeders over de candidaatstelling voor
een lid der Tweede Kamer.
De Christelijk-historischen hebben
hun zin weten door te drijven en Dr.
Kuyper is op fatsoenlijke manier te
kennen gegeven, dat men hem liever
niet had.
De bladen wijden hieraan verschil
lende beschouwingen.
Het «Handelsblad» zegt, dat
er onder de antirevolutionnaire kiezers
in het district Schiedam velen blijken
te zijn, naar wier meening de Chris
telijke historische broeders te veel de
leer zijn toegedaan van het «broeder
lijk» deelen onder kinderen, wanneer
elk voor zich het grootste stuk tracht
te vermeesteren.
Het is dan ook wel heel bar. Bij
de jongste Kamerverkiezingen hebben
de antirev. niet minder dan 8 zetels
verloren; de christ.-historischen slechts
ééndien van den heer De Visser te
Amsterdam. En zie, nauwelijks is te
Leiden de zetel van prof. Van der
Vlugt opengekomen, of in dat district,
waar de antirev. een zeer grooten
aanhang hebben en vroeger lang de
zege hadden behaald, wordt niet weder
een antirev. maar de chr.-hist. dr. De
Visser de gezamenlijke candidaat der
rechterzijde en wordt gekozen. Dat ge
schiedde natuurlijk niet uit groote liefde
van antirev. en katholieken voor dr.
De Visser en zijn fractie, maar uit
berekening. Het half conservatief,
half-kerksch deel der kiezers, die op
prof. Van der Vlugt hadden gestemd,
zou eerder op dr. De Visser overgaan
dan op een volbloed antirevolution-
nair.
Het verlies door chr.-historischen
in 1905 geleden, was dus vergoed.
En nu in Schiedam een hunner door
ziekte gedwongen werd z'n ontslag te
nemen, en dus de beurt van de antirev.
zou gekomen zijn om voor één der 8
verloren zetels vergoeding te erlangen,
nu willen de chr.-historischen daarvan
niets weten. Weder moet een van
de hunnen de algemeene candidaat zijn.
En dat nog wel, ofschoon van antirev.
zijne niemand minder dan dr. A. Kuvper,
de eminente leider, was aangezocht de
candidatuur te aanvaarden en blijkbaar
zich geenszins ongeneigd had getoond
«ter wille te zijn».
Uit de afkeurende motie, die Zater
dagavond te Schiedam met slechts één
stem meerderheid werd verworpen,
blijkt hoe grievend deze houding der
chr.-historischen is voor vele antirevolu
tionairen.
Van groote beginselen op staatkundig
gebied, waarvoor men opkomt, is bij
deze verkiezing aan de rechterzijde geen
sprake. Het is een kleingeestig gekib
bel en gedoe over personen en over
partijbelangen.
Maar wat er vóór alles bij uitkomt,
dat is het kijkje dat men krijgt op:
ie. de onbaatzuchtigheid van de christe
lijk-historischen en 2e. de vereering aan
de rechterzijde voor dr. Kuyper, «den
eminenten leider». Beide in nega
tieven zin I
De «Standaard» schrijft: Onder
de antirevolutionairen in het district
Schiedam schijnt over den loop van
zaken eenige ontevredenheid te heer-
schen, die in Vlaardingen zelfs aanzwol
tot de verbolgenheid, om jhr. de Geer
niet te steunen.
Onze euvel werd geduid, dat we op
steun aandrongen.
Geheel onverklaarbaar is dit niet. Het
vorig Kabinet viel doordien een deel
der Christ-Historischen tegenover onze
candidaten den liberaal steunden, of
thuis bleven. Voor ons bracht de stem
bus van 1905 dan ook de hardste
slagen. De Christ.-Hist. keerden vol
tallig terug. Wij verloren acht leden.
Leiden, waarvoor vroeger een onzer
zat, ging door onze medewerking over.
Thans had men in Schiedan blijkbaar
op inschikkelijkheid gerekend. En die
bleef uit.
We ontkennen niet, dat dit niet al
leen in Schiedam, maar ook in andere
districten, tot zekere spanning aanleiding
zal geven. Van heeler harte wil men
voor de Coalatie optrekken, maar men
wenscht niet dat dit leide tot een stel
selmatige ondermijning van onze eigen
kracht.
Toch* wil het ons voorkomen, dat
de poging om hierop orde te stellen,
wachten moet tot de eerste generale
verkiezing.
«De Tij d» zegt
In het district Schiedam dreigt het
mis te loopen. Wordt daar niet zeer
spoedig het gevaar ingezien, hetwelk
verdeeldheid kan aanrichten, dan gaat
een zetel voor de rechterzijde verloren
iets, wat in de gegeven omstandigheden
van groote en betreurenswaardige ge
volgen zou kunnen wezen.
Den Katholieken kan daarbij geen
verwijt treffen. Voor zich-zelven maken
zij daar geen aanspraak op het bezetten
van den openstaanden zetel; evenmin
als zij dit doen in verscheidene andere
districten, waar zij eveneens de nume
riek sterkste groep vormen der rech
terzijde.
Het blad van prof. Fabius, de a.-r.
«Rotterdammer» schrijft:
Dr. Kuyper is practisch de vader
der coalitie, de man, die tengevolge
van de onwaardige stembus-campagne
van 1905 als minister moest vallen.
De antirevolutionairen in het district
Schiedam zijn begonnen met aan dezen
oud-minister te denken, zoodra de
Kamerzetel open kwam.
Uit den Haag is toen het cbristelijk-
historische wachtwoord uitgegaan, dat
dr. Kuyper maar buiten de Kamer
moet blijven.
En op de gehouden conferentiën zijn
allesbehalve «vriendelijke» woorden
over dr. Kuyper gehoord.
De «Rotterdammer» meent te weten,
dat dr. Kuyper eerst geweigerd heeft
een candidatuur te aanvaarden, nadat
de christelijk-historischen beslist op den
zetel bleven prijs stellen. En dan schrijft
het blad verder:
Nu versta men ons wel, het kan
zeer wel zijn, dat de christelijk-his
torischen met alle geweld dr. Kuyper
buiten het parlement wenschen te hou
den, en hunne voormannen daarvoor
gewichtige redenen meenen te hebben.
Maar zij moeten dan tevens beden
ken dat de kracht der christelijk-his
torischen in bijna elk district afhangt
van hun coalitiepartijen: de antirevo
lutionairen en roomsch-katholieken.
De christelijk-historischen kunnen
alleen door de coalitie gekozen worden
door de coalitie wier leider is dr.
Kuyper.
Dat moest hen er toe leiden de bil
lijkheid er van te erkennen, dat, nu
dr. de Visser in Leiden weer in de
Kamer is gebracht, ook aan dr. Kuyper
opnieuw een zetel moet worden be
zorgd.
Kunst en Wetenschap.
Naar wij vernemen zal onze stad
genoot, mej. G. van Aaken medewerken
op een concert den Sen October te
's Hertogenbosch te geven door den
heer Joh. M. Diedrich, organist der
Hervormde gemeente aldaar, die zijn
gouden feest als zoodanig viert.
Het Flonzaley-kwartet, dat ook
hier een concert zal geven, bestaat uit
de heeren
Adolfo Betti, ie viool, Alfred Pochon,
2de viool, Ugo Ara, alt en Zwan
d'Archambeau, violoncel.
Behandeling vankanker.
In een artikel over de behandeling van
kanker zegt Lovell Drage in de Lancet
van 7 September, dat hij sinds jaren
kaneelzuur-natrium of cumarinezuur-na-
trium bij de behandeling van carcinoom
gebruikt. De gevolgen zijn zoodanig,
dat hij met ernst op een proefneming
aandringt. Weliswaar zijn niet alle ge
vallen anatomisch gediagnostiseerd en
heeft de behandeling niet in alle ge
vallen het leven kunnen redden. Bijna
steeds waren het ernstige gevallen of
patiënten met recidieven, die aan de
behandeling werden onderworpen. Ge
zwollen klieren werden kleiner, nieuwe
klierzwellingen traden niet op, de pijnen
verdwenen, de algemeene toestand ver
beterde aanzienlijk; verschillende pa-
tienten zijn nu reeds jaren in leven
gebleven en gezond. Hiertoe behoort
een geval van carcinoom in den buik,
herkend bij de laparotomie en een ge
val van lever-carcinoom.
Schadelijke lichtbro nnen.
In de vergadering van Duitsche natuur
onderzoekers en dokters te Dresden
hebben dr. Schanz en dr. ing. Stock-
hausen, beiden uit Dresden, een voor
dracht gehouden over de schadelijke
inwerking van onze kunstmatige licht
bronnen. Bij het werken bij electrisch
booglicht heeft dr. Stockhausen zich een
ernstige oogontsteking (ophthalmia elec-
trica) berokkend, een ziekte die ver
oorzaakt wordt door de ultraviolette
stralen die een electrische bron in rijke
matie uitstraalt. Zien kan men die
stralen niet, maar zij oefenen een ver-
moeienden en ten slotte nadeeligen
invloed op de lens van het oog.
Dr. Schanz meent zelfs, dat zij het
ontstaan van de grauwe staar bevor
deren. Het gewone lampeglas is geen
beschermingsmiddel tegen de ultravio
lette stralen. Zij gaan ook glad door
gewone brilleglazen heen, terwijl blauwe
brillen de ultraviollette doorstraling nog
bevorderen. Wij moeten beproeven, om
voor de lichtbronnen glazen omhulsels
te zoeken, die de ultraviolette stralen
sterker opslorpen dan de tegenwoordige.
Dr. Schanz en dr. Stockhausen hebben
samen getracht zulk een glas te ver
vaardigen. Met demonstraties toonden
zij aan dat hun dat ook gelukt was.
Dit glas zal binnenkort in den handel
komen.
Agenda voor de openbare Ver
gadering van den Raad der Gemeente
Amersfoort op Dinsdag 1 October 1907,
des namiddags te half twee ure.
1 Voorloopige vaststelling van de
gemeenterekening over 1906.
2 Vaststelling van de rekening van
het Burgerlijk Armbestuur over 1906.
3 Vaststelling van de rekening van
het Stratenfonds over 1906.
4 Vaststelling van de rekening van
het Burgerweeshuis over 1906.
5 Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot benoeming van een
tijdelijk leeraar in de Duitsche taal en
letterkunde aan het Gymnasium en de
Hoogere Burgerschool.
6 Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot benoeming van tijdelijke
leeraren aan de Burgeravondschool.
7 Benoeming van een onderwijzer
aan de school 1 e soort aan de Heeren
straat (vac. A. H. Aardema).
8 Idem van een onderwijzer aan de
Hellestraat.
9 Idem van een onderwijzer aan de
school 3e soort aan de Beekstraat, (vaca
ture A. W. Boerman.)
I o Idem van een onderwijzeres aan
de Meisjesschool (vacature Mej. Westen
berg).
II Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot vaststelling van jaar
wedden en pensioensgrondslagen voor
personeel, verbonden aan Gymnasium
en Hoogere Burgerschool.
12 Voorstel van Burgemeester e:
Wethouders tot beschikking over ee
gedeelte van het saldo dienst 1906 e; .4
tot overbrenging daarvan naar dek;
dienst 1907.
13 Voorstel van Burgemeester e:
Wethouders tot wijziging der geldmid
delen van de gasfabriek, tot beschik
king van een deel van het saldo ov
1906 en tot wijziging van de begrootin
voor 1907, een en ander in verban
met den aankoop van «Birkhoven».
14 Voorstel van Burgemeester e
Wethouders tot verhuring van ee:
stukje grond, kadastraal bekend Ge
meente Amersfoort Sectie B. 003760,
gelegen aan het St. Janskerkhof.
15 Voorstel van Burgemeester enl
Wethouders tot verhuring van een stuk
grond, in eigendom toebehoorende aan
de Gemeente Amersfoort, gelegen aar
den mond van de Eem, onder Bun
schoten.
16 Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot onderhandsche ver-I-,
huring van een gedeelte van het voor fi
malig Schutterij-Magazijn.
17 Voorstel van Burgemeester et,.1
Wethouders tot onbewoonbaar-ver
klaring van 7 woningen, gelegen op -
Rommeleuburg.
18 Voorstel van Burgemeester et
Wethouders betreffende een verzoek
van het college van Regenten van het
Burgerweeshuis tot wijziging der mo
dellen voor de begrooting en rekening
van het Burgerweeshuis.
19 Rapport en voorstel van Burge
meester en Wethouders tot het gevet
eener subsidie voor het houden van een
cursus tot ontwikkeling van de vak
kennis in het behangers- stoffeerders-
en beddenmakersbedrijf.
20 Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot het geven van een
verlof van 3 maanden wegens ziekte
van den onderwijzer A. M. van de:
Broek.
Bij Kon. besluit zijn benoemd
tot 2e luitenant bij het 5e Regimen;
Infanterie, de sergeantenL. A. M
Koppert, van het 1 ide, J. W. Wolters
van het 4de regiment, F. N. M. Burman
Eyck tot Zuylichem, van het regiment
grenadiers en jagers, E. A. Wolfson
van het 4de, J. H. Sar, van het ïode,
en H. Ludwig, van het iste regiment
en tot luitenant-kwartiermeester de
sergeant J. H. van Hoorn van het 10e
regiment.
Verder zijn benoemd tot 2e luitenant
bij het ie G. J. T. Scheltema, bij het
2e P. N. Spruijt, bij het 3e L. T. v.
d. Benden, bij het 8e W. Schmout-
ziguer, bij het ge J. J. Vermeulen, P,
G. Rapp, bij het 10e C. A. F. W.
Sicherer, bij het 11 e H. J. Henrard en
tot tweede luitenant-kwartiermeester bij
het 9e J. A. van Beek, allen sergeant
bij het 5e Reg. Inf.
Aangezien de nieuwe kazernes
en de stallen voor de veld-artillerie te
Ede niet op tijd kunnen worden op
geleverd, zal de 5e batterij, bestemd
voor het 4e regiment veld-artillerie,
commandant kapitein C. G. Preuijt,
voorloopig nog eenige weken te Amers
foort in garnizoen blijven.
De nieuwe 5de batterij alhier, com
mandant kapitein Ruijsch Lehman de
Lehnsfeld wordt op 1 Oct. opgericht.
Voor manschappen en paarden moet
thans, zoo goed en zoo kwaad als het
kan, in logies en stalling worden voor
zien.
De 2e luitenant A. M. M. van
Loon van het 5e regiment infanterie,
zal bij de werkplaatsen voor draagbare
wapenen aan de Hembrug een cursus
volgen tot opleiding voor officier van
wapening.
We herinneren aan de algemeene 1
vergadering van den Volksbond, ver-
eeniging tegen drankmisbruik, die I
hedenavond 8 uur in Ons Huis wordt
gehouden.
De vergadering van de vereeni-t
ging «Ambachtsschool voor Amersfoort 1
en Omstreken» wordt Vrijdagavond in j
het schoolgebouw gehouden.
Behalve de begrooting voor 1908 en
mededeelingen van het bestuur, komt
aan de orde de benoeming van bestuurs- L
ledenawegens periodieke aftreding w
van de heeren Blok, Prins, Arnold en
Hoekstra, b. door het bedanken van
den heer van der Koogh, wegens aan
staand vertrek.
Een 14-jarig meisje geraakte gis
teren op den Stationsweg onder een
goederenwagen. Daar haar been nog al
gekneusd was, moest ze per rijtuig naar
haar woning, in de Molenstraat, worden
gebracht.
Naar wij vernemen heeft het
Bestuur van de Amersfoortsche Tram
Maatschappij 4 paarden gekocht van de
opgeheven |Utrechtsche tram, zoodat
het er thans 8 rijk is. De paarden zijn
heden reeds in dienst gesteld, waardoor
voortaan geen gebruik meer zal behoe
ven te worden gemaakt van gehuurde
trekkracht.
