Vrijzinnig' Orgaan voor Amersfoort en Omstreken.
De Vredesconferentie.
No. 82.
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1907.
4e JAARGANG
Uitgave vae de Naaml. Venaootsehap „DE EEMLANDER".
Versehijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond.
FEUILLETON.
OOM WILLY.
BUITENLAND.
BINNENL AND.
STATEtf-GENERAAL.
EEMLANDER
Directeur B. G. BIJEENS.
Abonnementsprijs
Per jaarf 3.00
Franco per post- 3.50
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post- 0.90
Afzonderlijke nummers- 0.05
Bureau: BRE EDE STRAAT 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertentlön
Van :'l tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
(Bjj abonnement belangrijke korting.)
De tweede Vredesconferentie, die
veel langer bijeenblijft dan men oor
spronkelijk had gedacht, nadert nu
toch haar einde.
Wij hebben nooit behoord tot degenen,
die geloofd hebben, dat door deze con
ferenties terstond de oorlog zou ver
dwijnen. Wij weten zeer goed, dat we
nog ver zijn van den droom der dich
terlijke profeten, van den tijd, waarin
het schaap zal neerliggen bij den wolf
en het zwaard zal worden omgesmeed
tot een sikkel.
Maar aangezien we niet zulke over
dreven verwachtingen hebben gekoes
terd, noch onredelijke eischen hebben
gesteld zijn we ook minder teleurge
steld, maar kunnen we ook des te
minder de honderden vrij goedkoope
aardigheden toejuichen, die over deze
conferentie zijn aan de markt gebracht.
Voorzeker, niets is gemakkelijker
dan met schrille kleuren de tegenstel
ling te schetsen tusschen het ideaal
van den vrede en de vreeselijke werke
lijkheid.
Nog maar kort geleden is eene ver
schrikkelijke oorlog in het verre Oosten
geëindigd, of het Fransche kanon don
dert reeds weer in Afrika.
Aanschouwt de barbaarschheid, ziet
hoe overal strijd heerscht, mededinging
en brutaal geweld en overtuigt u hoe
ver wij zijn verwijderd van den vrede.
Ongetwijfeld.
Nochtans is het zeker, dat het
menschdom te midden van al dien
strijd verlangt naar dien vrede; er is
een eerlijk streven om geweldige con
flicten tusschen de volken te ver
mijden.
Men kan tamelijk sceptisch denken
over de intieme gevoelens van sommige
leiders der volken, als zij van vrede
Uit het Duitsch van Jassy Torrund.
Nu, Kathe, wat zeg je daarvan?
Oom Willy laat je groeten, hij heeft
gisteren verlof gekregen en is naar
Tyrol gereisd.
Zij trad op haar dochter toe en
draaide haar bij haar schouders om.
Je ziet er goed uit, meisje, zoo
frisch en gezond en nog veel mooier
geworden, zeide zij tevreden. En naar
ik hoop ook verstandiger? Ja, ja, 't
volgend jaar zal hij wel niet alleen
reizen.
Kathe wierp het boek weg, als had
zij zich de vingers eraan gebrand.
Begint u alweer, mama?
Kathe, ik wil je eens wat zeggen.
Maar pas op, want 't is mijn laatste
woord. Je hebt altijd van oom Willy
gehouden, dat is dus geen aannemelijke
reden, waarom je niet met hem trouwen
zoudt. Die paar jaren verschil beteeke-
nen niets. Het is zoo'n schitterend partij,
als een arm meisje zich maar wenschen
kan. Een ander zal zoo licht niet komen,
gebraden duiven vliegen maar niet zoo
in den mond, 't allerminst den armen.
spreken, maar de beschaafde volken
zelf zijn niet langer de weerlooze kudde,
die op een machtbevel zich ter slacht
plaats laat leiden.
Het ideaal van den vrede heeft lan
gen tijd gegolden voor een utopieiets
onbereikbaars. Dat is niet meer het
geval; men zegt niet langer tot den
vrede «ijdele waan> evenmin als men
van het licht zegt, «het zal niet door
breken.»
Voor ons ongeduld te langzaam, rijst
te midden van nevelen de zon der
beschaving, maar wat beteekent voor
zoo een grootsche idee de korte tijd
van een menschenleven, wat eene eeuw I
De vrede z a 1 eens komen, als milli-
oenen er naar streven.
Maar daarom 'ook wat meer waardee
ring voor den arbeid der leden van deze
conferentie, die, behalve dat zij enkele
belangrijke quaesties heeft afgedaan,
ook veel materiaal heeft geleverd, waar
door bij volgende conferenties reeds
veel is voorbereid.
Dit is een zeer lange inleiding tot
eene vrij korte vermelding, die wij
hebben te maken van een vraagstuk
dat door deze conferentie tot oplossing
is gebracht, nl. dat van het Prijzenhof.
Als in oorlogstijd we zagen het
nog in den Mandsjoerijschen krijg
schepen worden opgebracht welker
lading voor contrabande wordt gehou
den, dan beslist de rechtbank van de
opbrengende natie over de vraag of
het schip als goeden prijs moet worden
behouden of niet. Hooger beroep is niet
mogelijk en voor 't geval het opgebrachte
schip aan neutralen behoort, zal de uit
spraak allicht als onrecht worden be
schouwd, te meer daar in vele voorkomen
de gevallen vaak nog eerst moet worden
uitgemaakt of de lading wel contrabande
is of niet.
Deze nationale rechtbanken blijven
nu wel bestaan, maar zij spreken niet
meer recht in hoogste instantie. Beroep
Denk dus goed over de zaak na. Je
hebt vier weken tijd vóór hij weer
komt. Dan zal hij zelf wel spreken.
Volhard je echter in je stijfhoofdigheid
en geef je hem een blauwtje, dan be
grijpt je wel, dat direct alles uit is, wat
hij tot nu toe voor je gedaan heeft. En
wat moet er dan gebeuren. Wie zal
schoolgeld, boeken en kleeren voor je
betalen Ik kan onmogelijk alleen voor
je zorgen, daar moet je wel aan denken
als je blieft.
Kathe's zachte stemming was ver
vlogen.
Ik doe met Paschen mijn examen,
zei zij bleek en vastbesloten. Dan sta
ik op eigen voeten. En tot zoolang
liever verhongeren dan mij verkoopen.
Je hebt tot nu toe toch ook nog
geen honger geleden kindlief, zei de
moeder met ernstigen nadruk.
Op Kathe's verjaardag, die tegelijk
de sterfdag van tante Agnes was, zag
zij den bergraad weer.
Hij had reeds des morgens vroeg
bloemen en geschenken in huis ge
zonden, een rijk verjaardagsgeschenk.
Vooruitbetaling op de koopsom sprak
Kathe met trillende lippen. Wat was
dat zachte jonge hart in tweestrijd tus
schen trots en liefde zoo hard en ver
bitterd geworden.
Bij Agnes' graf kwamen zij 's middags
allen bij elkaar. Oom Willy was daar
reeds vroeger en kwam hun een paar
op het internationale prijzenhof, dat in
Den Haag zal worden gevestigd, wordt
toegelaten, wanneer daarbij de eigendom
van een neutralen Staat of particulier
betrokken is. Niet ten opzichte van
vijandelijken eigendom, behalve i.° in
geval het de lading van een neutraal
schip betreft ter handhaving van het
beginsel <de vlag dekt de lading»
2.° ingeval een vijandelijk schip genomen
is in de neutrale territoriale wateren.
Beroep wordt ook toegelaten wanneer
door de buitmaking een conventioneele
bepaling, tusschen de oorlogvoerenden
van kracht, geschonden of een veror
dening van den belligerent overtreden
is. In beroep kan komena) een neu
trale mogendheid, b) een neutraal par
ticulier, c) een particulier van den
vijand. Ook kunnen in beroep gaan de
rechthebbenden van den particulier, wien
beroep is toegestaan en die zich tot de
nationale rechtbank hebben gewend, of
de rechthebbenden van de neutrale
mogendheid welker eigendom bij de
zaak betrokken is.
Turksche Zaken.
Jaar en dag zijn er reeds onder
handelingen gaande tusschen Turkije
en Boelgarije. Er zijn vele kleine
quaesties te regelen de grens is niet
overal juist bepaald, wat aanleiding
geeft tot talrijke conflictener zijn
vragen die betrekking hebben op de
uitlevering van misdadigers, op de
aansluiting van de Turksche bij de
Boelgaarsche spoorwegen. Men had die
reeds lang geregeld kunnen hebben,
temeer omdat in Boelgarije op het
oogenblik groote neiging bestaat om
vriendschap te houden met de Porte.
De Boelgaarsche Regeering geeft blijk
van hare goede gezindheid door in den
laatsten tijd te doen wat zij kan om
het oversteken der grens door hare
onderdanen te bemoeilijken. Immers de
Boelgaren, die het land verlieten, gingen
bij voorkeur naar Macedonië om er de
schreden tegemoet, toen hij mevrouw
Heinzius en Kathe aankomen zag.
Zwijgend reikte hij Kathe de hand,
zijne oogen zochten de hare, die zij
neersloeg. Zij zag er zoo verrukkelijk
uit met haar fijne en regelmatig ge-
teekende wenkbrauwen en de diep ge
bogen donkere wimpers, die als zachte
schaduwen op haar wangen lagen, met
dezen half weemoedigen, half trotschen
trek om de bittere meisjeslippen.
Veel mooier geworden, meende hij. De
vier weken buiten hadden haar goed
gedaan, het bleeke, onregelmatige, al
te smalle gezichtje voller gemaakt en
met zachte frissche kleuren getooid.
Hartelijk gegroet, Kathe, zei hij
onwillekeurig op den ouden hartelijken
toon en hij hield de hand vast, die
zij hem wilde onttrekken. Zwijgend
stonden zij eenigen minuten voor het
graf, dat geheel met bloemen getooid
was. Kathe legde de meegebrachte
kransen neer, en zooals zij daar op
den steen neerknielde en zich over
den bloeiende heuvel heenboog, schoten
haar plotseling de tranen in de oogen.
Wat zou zij er niet voor gegeven
hebben een oogenblik alleen te zijn,
om voor de doode daar beneden haar
gekweld, kommervol hart eens uit te
storten. Als zij zich niet geschaamd
had, zou zij zich op den heuvel geworpen
hebben en in tranen zijn uitgebarsten
zoo wee was 't haar om 't hart. Zoo
Turksche troepen te bestrijden of de
Grieksche bendenwant Boelgaren en
Grieken kunnen het ook al niet al te
best samen vinden.
Maar de Porte had veel last van die
strijders voor de Macedonische vrijheid.
Vorst Ferdinand wil gaarne tegemoet
komen aan hare klachten, maar wenscht
nu ook, dat eindelijk voortgang zal
worden gemaakt met de onderhande
lingen over zoovele hangende quaesties.
Het zou zeker logisch zijn, en van
goede politiek getuigen, als de Porte
aan dien wensch gehoor gaf. Maar zij
heeft zich weer laten leiden door be
denkingen, die eigenlijk buiten de zaak
staan. In Boelgarije heeft men namelijk
den dertigsten verjaardag van de slagen
bij Plewna de gebeurtenissen, die
Boelgarije tot zekere hoogte onafhanke
lijk maakten gevierd en in de hoofd
stad een monument onthuld van den
Russischen Keizer, die in Boelgarije met
dankbaarheid «de bevrijder» wordt
genoemd.
Dat heeft de Porte geërgerd en ont
stemd, en in hare ergernis wil zij nu
de Boelgaarsche Regeering doen be
grijpen, dat zij ook nog iets vermag,
en nu rekt zij de onderhandelingen en
ergert op hare beurt Vorst Ferdinand.
Er is weer een nieuwe verwik
keling gekomen in de Marokkaansche
aangelegenheden. Behalve de beide
Sultans en Raisoeli is nu ook de Rogi
op het tooneel getreden en heeft de
troepen van Abd-ul-Azis geslagen.
Het wordt dezen laatste zoo langza
merhand waarlijk al heel lastig gemaakt;
hij moet al zijn krachten concentreeren
om zijn oproerigen broeder Moelei
Hafid van zich af te houden, en daar
komt opeens in het Noorden een nieuwe
vijand op. Het zaf voor den Rogi
niet moeilijk zijn, van Abd-ul-Azis'
afwezigheid gebruik te maken naar
Fez op te rukken en de hoofdstad in
te nemen. De Sultan heeft zóóveel
troepen meegenomen naar Rabat, dat
hij zeker niet veel ter bescherming
van Fez achtergelaten zal hebben.
Majoor Dreyfus heeft zijn
ontslag uit den dienst genomen. Men
herinnert zich dat reeds sinds eenigen
tijd het gerucht liep als zou hij voor
nemens zijn dat te doentoen werd
het echter tegengesproken.
Aangaande den strijd in de
haven van Antwerpen meldt
het cH. v. A.» van gisteren:
Dezen morgen ten io ure hield de
Fédération Maritime eene vergadering,
om den toestand en de mogelijke op
heffing van de lock-out te bespreken.
In den beginne was men zeer geneigd,
op de berichten dat alle graan- en hout
schepen in gang waren, de lock-out in
te trekken, toen op het oogenblik dat
men eene beslissing ging nemen, het
nieuws kwam dat op de stoomboot
Harmonie weer drie werklieden geboy-
cotteerd waren. Dit bracht weer een
heelen ommekeer in de neiging der
bestuursleden van de Fédération Mari
time. De zitting was zeer bewogen en
het meerendeel der leden eischte voort
during van den bestaanden toestand
en dit zoolang er één Belg geboycot-
teerd wordt. Enkel op het aandringen
van een''paar leden, die beloofden de
geboycotteerde werklieden onder hunne
bescherming te nemen, gaven de ande
ren toe en werd het gelukkige besluit
genomen de lock out in te trekken.
TWEEDE KAMER.
Vóór dat de Kamer aan den be-
grootingsarbeid begint, wilde de Voor
zitter haar een reeks wetsontwerpen
laten afdoen. Zij werden reeds vroeger
medegedeeld. Op het lijstje kwam niet
voor het óntwerp tot regeling der
visscherijen. Dat mishaagde den heer
Van den Bergh uit Den Helder en hij
deed Woensdag het voorstel, dit ont
werp nog in ieder geval aan de agenda
toe te voegen. Kon het niet meer
behandeld worden, dan stond het althans
nummer één voor een nieuwe agenda
na het Kerstrecès.
De heer Duymaer van Twist, die,
naar zijn eigen verklaring, nu reeds
drie maanden voor behandeling van dit
ontwerp strijdt, wilde het in de eerste
plaats behandeld zien, en dus laten
geheel onverdragelijk scheen haar 't
leven toe. Ais had de bergraad hare
gedachten geraden, was hij met me
vrouw Heinzius een paar schreden
zijwaarts gegaan, om haar op een
nieuw kostbaar gedenkteeken opmerk
zaam te maken. Zoo was hij nu altijd.
_Zoo goed en oplettend en teergevoelig.
Nooit had een of ander mensch
tante Agnes uitgezonderd Kathe's
gedachten zoo juist geraden als hij.
O, waarom kan 't niet altijd zoo blijven,
als 't lot nu toe geweest was? Waarom
wilde hij niet meer haar oom Willy
zijn, die zij zoo hartelijk had lief ge
had? Waarom was hij in dat eene,
dat belangrijkste zoo onbegrijpelijk, 1
zonder tract zoo ontrouw tegenover
de arme lieve tante. Waar bleef dan
zijn kieschheid, zijn groote goedheid
Kathe stond op en droogde hare
tranen. Den volgenden dag wilde zij
heelemaal alleen hierheen gaan, alleen
en ongestoord aan tante Agnes' graf
bidden. Zij tenminste wilde trouw
zijn.
Op den terugweg nam mevrouw
Heinzius den bergraad geheel in beslag
zeer tot Kathe's verlichting. Hij
moest van zijne reis vertellen, of hij
goed weer gehad had en veel menschen
had leeren kennen. En wat hij gegeten
en gedronken had? Of de boter in
Tirol onvervalscht was en de bergen
den geheelen zomer door met sneeuw
bedekt waren. En of hij werkelijk
vier weken lang met den ransel ge
wandeld had als een handwerkersjon
gen En zoo van 't een op 't ander.
Oom Willy had nauwelijks tijd, daar-
tusschen een paar vragen tot Kathe
te richten.
U heeft ook weer zooveel moois
voor Kathe meegebracht, mijnheer,
zei haar moeder op haar liefsten toon
en gaf Kathe een wenk hem te be
danken.
Ik kom van avond bij u zoo
onderweg kan ik u toch niet voldoende
gelukwenschen zei de bergraad snel,
Kathe de moeilijke dankwoorden af-
sneidend.
Nu hoop ik maar, dat je vandaag
verstandig bent, begrepen, Kathe, zeide
haar moeder onder 't voortgaan. En
die zwarte japon kan je nu ook wel
eens afleggen, een heel jaar in den rouw
is meer dan genoeg.
Maar juist vandaag net op tantes
sterfdag, weerstreefde Kathe. Dan kan
ik toch niet in 't rose gaan.
Neen, maar je hebt tocht ook nog
je witte.
Dezelfde, die ik op dien vreese-
lijken dag droeg? Neen, mama, dat als
't u blieft niet.
Wordt vervolgd.)