J kie BUITENLaNO. BINNENLAND. Uit de Pers. STADSNIEUWS. u„t kiesrecht, aan zich trekt of althans poogt te trekken. En eindelijk: de Grondwet sluit de vrouw ten eenenmale van het kiesrecht uit. Of al betoogd worde, dat de vrouw als individu evenzeer geschikt, ja meer geschikt kan zijn om op de huishouding van Staat, provincie of gemeente invloed uit te oefenen; dat, met name de zelf standige ongehuwde vrouw, niet door een echtgenoot vertegenwoordigd, ge lijk, ja grooter moreel of geldelijk belang kan hebben bij het bestuur van Staat, provincie of gemeente dan de man, de Grondwet onthoudt haar zelfs de mogelijkheid om door een anders denkenden wetgever althans niet geheel te worden achtergesteld. Indien de meerderheid in den lande na het veeljarig beraad dat voorafgegaan is, zich mocht verklaren ten gunste van het stelsel van algemeen kiesrecht, van gezinshoofden- of huismanskiesrecht, van vrouwenkiesrecht, staat het niet aan den Grondwetgever in andere rich ting te sturende minderheid der natie preferent te verklaren en als deskundige tegenover leeken de materie te blijven beheerschen. De critlek hier op het bestaande grondwettelijk voorschrift uitgeoefend, treft, voor zooveel aangaat afkeuring van vrijheidsbeperking, ook de opne ming van het woord «mannelijks in het artikel, de leeftijdsgrens en de uitsluitingen. Slechts daar, waar de toebedeeling van het actieve kiesrecht niet aan den gewonen wetgever wordt overgelaten, Is ook de regeling van de uitsluitingen in de Grondwet zelve op haar plaats. Op de boven omschreven gronden acht de Regeering opruiming van de grondwettelijke staketsels een conditie sine qua non voor het verkrijgen van een rationeele regeling van het kies recht. Van een regeling, die, hoe zij ook moge uitvallen, niet mank gaat aan het euvel van gedwongen uitwer king van een volstrekt ondoorgrondelijk voorschrift; van een regeling, die ook overigens verwezenlijking van wellicht wisselende, doch zekerlijk op ernst en ervaring gegrondveste, inzichten van het heden en van de toekomst waar borgt. Reeds uit dezen hoofde is de omvang rijke arbeid aan een herziening der Grondwet verbonden, ten volle gewet tigd. Toch dringt zich als van zelf de vraag op, of de gelegenheid niet dient benut te worden om tegelijkertijd andere wijzigingen aan te brengen, voor zoo ver althans ook daarvan de noodzake lijkheid cian het licht ware getreden. Dienaangaande meende de Regeering een beslissing niet te moeten nemen, dan nadat een keur van bij uitstek deskundigen zich zou hebben uitgespro ken. Vandaar haar voordracht tot de benoeming eener Staatscommissie. Het resultaat van den zoo voort varend volbrachten, hoogst gewichtigen arbeid versterkte de Regeering in haar aanvankelijke meening, dat alleen de Hoofdstukken III en IV in de beoogde herziening zijn te betrekken. Allerminst omdat ook ten aanzien van andere onderwerpen niet der rijpe overweging waardige denkbeelden door de Staats commissie of door haar Indlvidueele leden zouden zijn opgeworpen het tegendeel Is het geval. Of om enkele vraagstukken, bij wijze van voorbeeld, te noemen de uitlevering van Neder landers al dan niet geoorloofd moet zijn, of de voordracht voor den Hoogen Raad aan de Tweede Kamer dient te worden ontnomen, of de bedenkingen welke het aan den godsdienst gewijde hoofdstuk oproept, kunnen bezworen worden, of eindelijk het wijzigen der Grondwet ware te vergemakkelijken het zijn alle vraagpunten van onmis kenbaar gewicht. Maar dat met het aanroeren hiervan tekortkomingen der hoogste Staatswet zouden zijn| bloot gelegd, die de ontwikkeling van ons staatkundig leven zóózeer bedreigen, dat onmiddellijke voorziening noodig is, is een bewering, die wel niemand voor zijn rekening zal nemen. Zijn er dan wellicht aan den arbeid der Staatscommissie perken gesteld, welke haar hebben belet, haar onder zoek verder uit te breiden? Het valt alsmede te betwijfelen. Elk vraagstuk dat de publieke opi nie aan zich getrokken heeft, viel bin nen haar sfeer. Het stilzwijgen dien aangaande staaft dan ook opnieuw de stelling, dat, buiten de problemen, welke de samenstelling en bevoegdheid der vertegenwoordigende lichamen raken, geen praedispositie der geesten, veel minder drang in de richting van Grond wetsherziening bestaat. Zou het onder deze omstandigheden van beleid getuigen het terrein waarop straks de onvermijdelijke strijd staat gevoerd te worden, te verruimen Aan de vele twistappels nieuwe toe te voe gen Aldus de kans op herziening der bepalingen, welke vóór alles verbetering behoeven, te verminderen Voor de regeering is het antwoord niet twijfelachtig en de aangeboden wetsontwerpen beperken zich dan ook tot de Hoofdstukken III en IV en de daarmede onmiddellijk verband houden de bepalingen in enkele organieke wetten. ZUID-AFRIKA. De Engelsche bladen vestigen in groote artikelen de aandacht der Regeering op den toestand in Zuid-Afrika, dien zij allesbehalve rooskleurig vinden. Toen de groote Boerenoorlog, waarin de Engelschen weinig lauweren behaalden, geëindigd was, verwachtte men een periode van bloei en welvaart. Velen gingen naar Zuid-Afrika, om hun deel te hebben in die welvaart. Men weet hoe zij zijn teleurgesteld en dat het er slecht uitziet op economisch gebied in de vroegere Boerenrepublieken. Nu heeft de liberale Regeering zich uilstekend gedragen tegenover de eindelijk overwonnen Boeren. Transvaal is vrijwel zelfstandig en de vroegere Vrijstaat zal het weldra zijn. Maar hoe dankbaar de Afrikanerpartij daarvoor moge zijn, zij die te optimistisch meenden, dat de Boeren het lijden en de verwoesting van de oorlogsjaren zouden vergeven en vergeten hebben, zien zich bedrogen in die hoop. Zij zijn loyaal, zekerzij denken er niet aan, de Engelschen uit het land te werpen en in opstand te komen. Maar, de Regeering van Transvaal heeft toch niet minder dan vierhonderd Engelsche beambten voor hun ontslag geplaatst. Dat is een slag, daar de in den regel goed bezol digde ambten in de koloniën een uit komst zijn voor jongere zonen van Brilsrhe families. En nn ziet men, dat op Transvaal in deze niet te rekenen valt. Daar komt nog iets bij. De regeering van Transvaal heeft in het Lagerhuis de volstrekte meerderheid, maar bezat die niet in het Hoogerhuis der kolonie. Het ging om een paar stemmen. Nu heelt zij, wat men in Engeland ,een Boeren- streek" noemt, aangewend om die ver houding te haren gunste te wijzigen. Aan de tegenstrevende Engelsche leden werden betrekkingen aangeboden, die dezen zich haastten aan te nemen. Maar daardoor hielden zij op leden van den Wetgevenden Raad te zijn. Zij werden onmiddellijk vervangen door Afrikaanders. Men heeft niet eens het recht dat kwalijk te nemen. Het is zeer natuurlijk dat de regeering van de oude Boerenrepubliek hare landgenooten voortrest, de Engel schen doen het waar zij maar kunnen. Maar het is een verschijnsel, dat door vele Engelschen in hunne toekomst- droomen niet was voorzien en dat hen verontrust. Uit het antwoord der directeuren der Britse he spoorwegmaat schappijen blijkt op den brief van Bell, dat het voorstel om eene conferentie te houden geweigerd is worden. De directeu ren vinden, dat wanneerzij hierin treden, zij daardoor de vereeniging erkennen en dat is juist wal zij niet willen. Waarschijnlijk zal, wanneer de onderhandelingen op deze wijze tot slilstand komen, de „Board of Trade" zijn tusschenkomst aanbieden. De wet geeft aan de .Board of Trade" vooi zulk een geval groote bevoegdheden. Frankrijk heeft niet ondubbelzinnig Sultan Abd-el-Azis als denrechtmatigen Sultan van Marokko erkend. Ten eerste deed het dat door de missie van den Franschen gezant naar Rabat, de vriendschappelijke gesprekken met den Sultan aldaar, en nu Frankrijk Abd-el- Azis geraden heeft aan de mogendheden om tusschenkomst te verzoeken, wanneer Moelei Hafid zich van de wapens te Mazagan wil meester maken, heeft Frank rijk zich Moelei Hafid zeker tot vijand gemaakt. Deze zendt ondertusschen gezanten naar Londen en naar Berlijn om te trachten bij de regeeringen aldaar hulp te krijgen, maar er is al zeer weinig kans dat hij daarmee succes zal hebben. Aan het ministerie van buitenlandsche zaken te Londen heelt men reeds ge weigerd de gezanten te ontvangen. Sedert eenige dagen spreekt men aan de Parijsche arbeidsbeurs van de mogelijkheid van een nieuwe staking in het electrischebedr ij f. In dertijd is aan een commissie van ge meentewege opgedragen, de gelijkstelling van het personeel in de electrische cen trales met de gemeentebeambten te be- studeeren. Er zijn nu moeilijkheden ge rezen waarover de vertegenwoordigers van de electriciens een algemeene ver gadering willen laten beslissen. Die vergadering zal vanavond zijn. Men vreest dat daar het besluit om een nieuwe staking op louw te zetten, ge nomen zal worden. Het Duitsche Keizerlijk paar zal in plaats van te Vlissingen tegen 20 November te IJmuiden binnenkomen. De pantserschepen Koningin Regen- les en Piel Hein, de pautserdeksthepen Friesland en Noord-Brabant en eenige kleinere vaartuigen zullen naar IJmuiden worden gedirigeerd om het eskader te vormen, dat de hooge gasten aldaar zal begroeten. Het .Weekblad van den Neder- landschen Bond van Gemeente-ambte naren" bevat een relaas van de audiëntie door een commissie uit den bond bij den voorzitter der Tweede Kamer, met het doel bij dezen aan te dringen op een spoedige behaudeling van de in het begin van 1905 voorgestelde motie Drucker Treub, betreffende een rijks regeling van pensionneering van Ge meente-ambtenaren De delegatie liet niet na te wijzen op het verlangen van duizenden in den lande naar verwezenlijking van die regeling en op de instemming, die de motie bij de verschillende politieke par tijen heeft gevonden. Jhr. mr. J. Röell beantwoordde een en ander door te verklaren, dat de zaak ook zijn belangstelling heeft, zonder dat hij nochtans in zijn hoedanigheid van voorzitter der Kamer kan toezeggen, hoe hij bij een behandeling der motie zijn stem zou uitbrengen. Wat de aan de ordestelling betreft, wees hij er in de eerste plaats op, dat deze niet alleen van hem afhankelijk is; dat vóór het Kerstreces van een behandeling der motie, met bet oog op de begrootingsdebatten, wel geen sprake zal kunnen zijn; en dat ook de eerste weken na het recès reeds zijn bestemd voor zaken, door de Kamer aan de orde gesteld; doch dat het hem, zonder een belofte te kunnen doen, aangenaam zou zijn, indien de omstandigheden er toe zouden kunnen leiden, dat de motie nog in dit zittingsjaar aan de orde zou kun nen worden gesteld." Dat is al het minste wat de voorzitter der Kamer heeft kunnen zeggen, maar ook het meeste wat hij heeft mogen zeggen. Naar „Land en Volk" verneemt, zal dezer dagen ook het wetsontwerp op de ouderdomsverzekering de Tweede Kamer bereiken. Ouder Bondgenooten. ,Wat niet op zich schijnt te laten wachten aldus de (anti-rev.) „Sticht- sche Cl." is de arrogantie der Christ.-Hist. partij. Ik hoorde dezer dagen mij verzekeren, dat in Schiedam door een harer leiders het wachtwoord was gegeven, dat dr. Kuyper maar buiten de Kamer moest blijven, en dat de anti-rev. partij nog zetels te veel had. Het wordt tijd, dat deze „heel-de-natie"- partij eens in haar armelijk kleinen aanhang onder ons Christenvolk ten toongesteld worde." En de (anti-rev.) „Rotterdammer" voegt er bij, dat de Ghrist.-Historischen zich bij herstemmingen niet aan de af spraak houden, maar den liberaal hun stem geven, liever dan den anti-revo- lutionnair te kiezen. De anti-revolutionnairen echter zijn getrouwer. Van hen zegt het blad, dat zij, ,te kiezen hebbende tusschen een liberaal en een Christen, ten slotte, ondanks alles, de pillen dan maar stuk bijten en doorslikken en dus stemmen op den Christelijk-Histoischen Christen." Kunst en Wetenschap. Het begint al merkbaar te worden, dat de kermis in aantocht is. Nu, met het zachte weer der laatste weken zou zelfs de meest vurige kermisliefhebber gaan vergeten, dat het eind van October al nadert. Veelkleurige strooibiljetten geven ons al vast te zien wat er zoo te genieten valt. Zoo krijgen we Dinsdag 22 October in Amicitia „Het Vrije Tooneel" van J. H. Speenhof! en Nap. de la Mar. Op het programma staat ook de 266sle opvoering van „Zijn Edelachtbare", de bekende satyrische klucht. Denken we nog terug aan het onophoudelijk daver- lachen der vorige maal, dan voorspellen we een overvolle zaal. Verder treden op Mevrouw Speenhof! en de heeren Speen- hoff en de la Mar, terwijl we ook krijgen „De tante van Charley", het stuk dat in Rotterdam in de Septembermaand zoo'n opgang heeft gemaakt. Woensdag 23, Donderdag 24 en Vrij dag 25 October krijgen we in Amicitia Henri ter Hall. Ook een oude bekende voor Amersfoort, die in de kermisweek hier gewoonlijk volle zalen trekt. Op het uitvoerige programma komen ook voor de bekende humoristen Solser en Hesse, terwijl als revue is gekozen „O I die artisten", met de heeren Soes man en Zwaaf in de hoofdrollen. Liederenavond ZALSMAN—VAN BREEMEN. Toen vorig jaar de Concert-Directie „De Algemeene Muziekhandel" een vier tal concerten annonceerde, met artisten van naam, hebben vele Amersfoorterszeker zoo'n stil vermoeden gehad, en het werd trouwens ook wel luid uitgesproken, dat dat wel op een algeheele mislukking zou uitloopen. Maar zie, de eerste avond, waar toen de pianiste Gertrude Pepper corn concerteerde, had veel publiek naar Amicitia getrokken. En zoo ging het de volgende avonden ook, zoodat de recette dier concerten, wellicht dan niet hoog, dan toch van dien aard zal zijn geweest, dat er in geen geval van een misrekening zal zijn sprake geweest. Trouwens ,De Algemeene Muziek handel" is teruggekomen, ook voor dit seizoen zijn weder een viertal muziek avonden aangekondigd, waarvan we gisterenavond het eerste concert genoten hebben. De zaal was zeer goed gevuld, terwijl ook de tweede rang aardig bezet was. Moge dit een aansporing zijn om de proef door te zetten en ook voor de volgende avonden den tweeden rang te doen blijven. Waar een zanger als Gerard Zalsman voor het voetlicht verschijnt, kan men verzekerd zijn hoog kunstgenot te smaken. Hij is trouwens voor Amersfoort geen onbekende. In Toonkunstuitvoeringen heeft hij hier wel eens meegewerkt. Maar thans kregen we toch meer nog gelegenheid den vollen omvang zijn aange naam stemgeluid te waardeeren. Een mezzo-voce leent zich niet voor al te groote uitzettingen, zoodat wc geen uitge haalde loopjes van een groot aantal noten te hooren krijgen. Dat nu is geen te betreuren gemis, het geluid blijft er natuurlijker door, het rijke timbre eener stem als van Zalsman komt zonder der gelijke uilschittering veel beter tot zijn recht. Zijn dictie is krachtig en benijdens waardig en deed vooral in de fraaie liederen van Schubert's Schwanengesang hoogst aangenaam aan. Een groot be koren schonken vooral ,Stdndchen" en „Am Meer", welke beide liederen de schoonheid en volheid van het geluid ten volle recht deden wedervaren. De pianist is, voor zoover we kunnen nagaan, voor Amersfoort een onbekende. Wij gelooven echter, dat deze eerste kennismaking een hoogst aangename is geweest, daar, zoowel wat techniek als artisticiteit betreft, van Breemen een kunstenaar van ongemeene ontwikke ling is. Al kregen we dan geen techniek-pare ling te genieten, zooals van Peppercorn, in Nocturne Des dur van Chopin en Rondo E dur van von Weber toonde hij toch met veel gemak de grootste bezwaren te beheerschen. Ook de con ceptie der verschillende stukken was zeer prijzenswaardig, en vooral in Grieg's An der Frühling innig mooi. Zijn voor drachtskunst is in hooge mate ontwik keld terwijl hij over veel temperament beschikt. Waarin hij het meest te prijzen valt, als pianist of als accompagnateur is zeker moeilijk uit te maken. Zijn taak, Zalsman te begeleiden, was echter verre van gemakkelijk. Als een zanger zoo weinig rekening houdt met de maat, als dat bijv. in Frühlingssehnsucht het geval was, dan mag je zeker een puikje van een accompagnateur hebben om daar niet uit te vallen. Dat er niettemin in van Breeinen's spel niets haperde toont gewis den artist van groote ont wikkeling. De heer N. Hazedonk is thans definitief benoemd tot directeur van Amersfoort's Mannenkoor. In de Pascal-stichting te Parijs, een afdeeling van het Broca-ziekenhuis aldaar, heeft j.I. Zaterdag dr. Kating Hart uit Marseille een hoogst merk waardige methode van k a n k e r-b e- s t r ij d i n g gedemonstreerd voor een gc-hoor van 40 chirurgen. De methode schijnt nieuw zij berust op vernietiging van kankerachtige gezwellen door be straling van 't gezwel met het licht van de electrische vonk. Tot dat doel maakte Kating Hart gebruik van driefasen-stroomen, welke hij, door transformatie van den elec- trischen stroom van 't gewone net der stedelijke verlichting, had opgewekt in een voor dat doel geconstrueerde sonde. De opgewekte vonken hadden een lengte van 4 tot 6 Eng. duimzij werkten door straling vernietigend op de kanker achtige gezwellen. Daarop liet Hart den stroom niet door straling, maar nu direct inwerken op de zieke plaats, waardoor hij het gezwel volkomen ver nietigde. Hart past deze methode reeds ander half jaar toe. In 65 van de 100 gevallen verkreeg hij heet het bij zijn patiënten na de behandeling geen weder- optreden van de kankerachtige gezwellen. Bovenstaand bericht is door ons ont leend aan een buitenlandsch bladwij weten niet, in hoeverre de beschrijving der methode juist is weergegeven. („N. R. CL") Het feest van de Amersfoortsche Vrijwillige Brandweer begon Zaterdag middag met een druk bezochte receptie jü de Keizerskroon. Daar waren de brand. meesters en commandeurs der Gemeents spuiten ep verschillende genoodigden. eenigii voorw Het woord werd o.a. gevoerd doo: r, den voorzitter den heer Gijsb. de Jager p den Eere-voorzitter den heer J. A. Selie. gnn terman en Wethouder Visser, die namen worde ingeza die in gegeve De het Dag. Bestuur hulde en dank brach jieme] voor hetgeen de Vrijwillige heeft gedaat jja De heer Van Sweden voerde nog hi het" woord als medeoprichter, terwijl d: ^mba secretaris de heer S. H. Massa een kor meege verslagje voor las. s' Avonds bracht de optocht heel wa volk op de been. Reeds lang voor ach uur was de Langestraat overvol en ware: alle trottoirs dicht bezet. Eindelij kwam de stoet aan, die vergezeld va: Kruis, niet minder dan 3 muziekkorpsen ee: der vi vroolijken indruk maakte. De leden de gereee A. V. B. benevens de porsters waren» ginger rijtuigen gezeten, terwijl in den stoe derda ook een tweetal versierde spuiten werde: gevoerd. De politie had overigens de hander jjartj vol. De Amersfoortsche politiemacht a - To niet voldoende om bij zoo'n optocht d- orde er goed in te houden. Het gejot gn q' en geschreeuw der vooroploopende men f j schenmassa was oorzaak, dat het eerst muziekkorps meermalen geheel over stemd werd. en Maandag was eigenlijk de groote feest 's Middags werd door de leden ten rijtoer georganiseerd, hoofdzakelijk lei 'u doel hebben hulde te brengen aan twee die van af de oprichting der A. V. B daaraan werkzaam zijn geweest. Eerst ging het naar de Bolderstraa waar Barlje Ekkeveld woont, die gedir mindr rende 25 jaar als porster is werkzaal gestel geweest. Zij werd door den Voorzitte toegesproken, terwijl haar een bloemstui werd aangeboden. Vandaar werd, met muziek vooro; gewandeld naar Bloemendaal, naar der heer Donath, thans bestuurslid, die ge durende het bestaan lid der A. V. E v is geweest. De Eere-Voorzitter de hee "n8 J. A. Schoterman sprak den heer Donali °I toe en overhangdigde hem een goudei drln!j insigne, waarop gegraveerd1882A werd V. B.—1907. ^8Ct Hierna keerde de stoet naar de „Keizer- teiD' kroon" terug waar het feestdiner weit woor gegeven voor leden en genoodigden eenl8 's Avonds traden eenige Amsterdamsch aa" artisten op, terwijl een zeer geanimeer bal het feest sloot. n®c ontw De portier v. d. H. van di horst wagenwerkplaats der Hollandsche spoor doch alhier, is gisterenavond in arrest gesteld verfr onder verdenking van diefstal. De verdachte, die aanstonds aan een meeE scherp verhoor werd onderworpen, heer' reeds bekend. Bij huiszoeking wero e nog van diefstal afkomstig goed ge e®r' vonden. TW Het gestolene is door de politie ir beslag genomen. De verdachte, die IS jaar aan de Maatschappij is werkzaam geweest, zal naar Utrecht worden over gebracht en ter beschikking van dt justitie worden gesteld. De vergadering van den Metaal- bewerkersbond, die deze week zou ge houden worden en waar de heer W. F Dekkers als spreker zou optreden, gaa: niet door. Zaterdagavond zijn door den keur meester afgekeurd drie manden visch, die door de politie op de gebruikelijk; wijze zijn vernietigd. Maandagmorgen is een vischvenler bekeurd terzake van het verkoopen vat visch, zonder in het bezit te zijn vat een bewijs van keuring. De Garantenvereeniging tot in standhouding der Amersfoortsche tram houdt Vrijdag 18 October des avonds 8 uur in „de Zwaan" een algemeene vergadering. De agenda vermeldt de volgende punten 1. Vaststelling Statuten en Huishoude lijk reglement. 2. Verkiezing definitief bestuur. 3. Verkiezing twee leden uit de garan ten, die zitting nemen in het Bestuur! der A. T. Mij. 4. Mededeelingen. Tot de veteranen van de Tweefc Kamer der Staten-Generaal behoort mr. W. K. F. P. Graaf v. Bylandt, de al- gevaardigde eerst van Amersfoort, latere na de invoering der enkelvoudige distric ten, van Apeldoorn, voor welk districl hij thans nog zitting heeft. Hoewel niel de oudste in jaren, zal hij evenwel d« volgende maand en wel 8 November, gedurende 25 achtereenvolgende jaren zijn kiezersmandaat hebben vervuld. Tot ontvanger der gemeente Apel doorn is benoemd de heer H. Imminl - in gelijke betrekking te Ede. In de Zondagavond gehouden hall; jaarlijksche vergadering van den R. k'i Volksbond bracht de secretaris verslaguit en deed de penningmeester rekening e 1 verantwoording. De ontvangsten be bedroegen f612.216 en de uitgaven f 561.74'. jt Aan de bouwcommissie van de R- kerk was door de Timmerlieden ver De zegd veen nede B. V. en s dat Quit deel helft 2_i het slecl gew aller uit. beel maa bete gem over niet E was niet was flinl tot A VOO I flinl bra zeei de doe I en toe: wei I dit niel tim van 1 opz nier dezi

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1907 | | pagina 2