Vrijzinnig1 Orgaan voor Amersfoort en Omstreken. No. 96. DONDERDAG 31 OCTOBER 1907. 4e JAARGANG uemeenteraad. Uitgave van de Naaml. Vennootsehap^DE EBMLANDER". Vepsehijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Nabetrachting over den Gemeenteraad. BUITENLAND. Directeur R. G. RIJKEN S. Abonnementsprijs Per jaarf 3.00 Franco per post- 3.50 Per 3 maanden- 0.75 Franco per post- 0.90 Afzonderlijke nummers- 0.05 Bureau: BREEDESTRAA.T 20. Telefoon Interc. 62. Prijs der Advertentiën Van 1 tot 5 regelsf 0.40 Voor iederen regel meer- 0.08 (Bij abonnement belangrijke korting.) Dat was me een zitting van stavast Dinsdagmiddag. Bijna vier uren aan een stuk heeft de Raad vergaderd toen vond men dat het genoeg was en de laatste twee punten der agenda werden uitgesteld tot de volgende bijeenkomst. Een groot deel tijds was reeds ver streken, toen men nog met de eigen lijke punten der agenda moest beginnen. Onder de ingekomen stukken werd namelijk mededeeliDg gedaan van het bekende antwoord van den burgemeester op de interpellatie van den heer Veis Heijn, eveneens bekend. Naar aanleiding van die mededeeling vroeg de heer Veis Heijn het woord en toen ontspon zich de discussie, die men in het vorig nommer van ons blad heeft kunnen lezen. De interpellant was vooral teleur- l gesteld over de wijze waarop het ant woord van den burgemeester tot hem is gekomen. Ons is dit niet recht duidelijk, maar we vermoeden, dat hij liever gezien had, dat dit antwoord niet in druk was verschenen, maar monde ling in de vergadering van Dinsdag ware meègedeeld. Is dit zoo, dan had de heer Veis Heijn de zaak anders moeten aanleggen. Indien hij bijv. zooals in vele gemeenten een goede gewoonte is Maandagmorgen 30 Sept. den burge meester had kennis gegeven van de vraag die hij in de Raadszitting tot hem wenschte te richten, dan zou hij vermoedelijk in diezelfde zitting het antwoord hebben kunnen vernemen. Dan was er ook geen gelegenheid ge weest voor die nare couranten om hun neus in die zaak te steken. Want op de couranten vooral en hier hebben wij een appeltje met hem te schillen heeft de heer Veis Heyn het voorzien. In zijn rede van Dinsdag heeft hij o. a. gezegd, dat deze een carricatuur van den predikant hebben gemaakt. Hiertegen moeten wij protesteeren. Een carricatuur is door ons van den predikant niet gemaakt. Als deze dit toch is geworden, zooals de heer Veis Heijn schijnt te meenen, is dit niet onze schuld. Wij hebben niet anders gedaan dan zijn eigen woorden weer geven. Is hij in de keuze dier woorden minder gelukkig geweest, dat ligt alweer niet aan ons. Dat er zoo groote ruchtbaarheid aan de zaak is gegeven, komt ook alweer door de handelwijze van den predikant, die gemeend heeft een stuk, dat van onze redactie uitging, te moeten weer leggen in alle plaatselijke bladen. Natuur lijk dat deze onpartijdig als ze zijn ook het antwoord opnamen. Neen, wil men weten, wie eigenlijk zichzelf, het woord carricaturen gebruiken wij niet, belachelijk hebben gemaakt? Dat zijn de |heeren die in hun blinden ijver een niets hebben opgeblazen tot een zaak van beteeke- nis, en dientengevolge den kerkeraad van een sieraad hebben beroofddat is de heer Vels-Heijn, die in de Raads zitting een verklaring voorlas, onder teekend door een organist, een voor zanger, een stovenzetter en een diaken. Maar begrijpen de heeren dan niet' dat kieschheid hen had moeten weer houden, juist uit die beambten hun getuigen te kiezen Zeer zeker, onverdachte getuigen, de voorzitter heeft het gezegd, maar men had uit respect voor zichzelf in andere categoriën moeten zoeken. Intusschen, de vrijzinnigen kunnen tevreden zijn met den loop dien de zaak genomen heeft. Voor hen zal dit al licht winst opleveren voor volgende verkiezingen. De burgers, en vooral de neringdoenden onder hen, kunnen eens zien, waar het heen gaat als zij nog meer personen van a.-r. richting in den Gemeenteraad brengen, en als er na dezen een burgemeester mocht komen, die geen persoonlijke gevoelens weet achter te stellen bij het algemeen be lang. Wij danken de heeren zeer voor deze troef, ons, zoo zonder eenige moeite onzerzijds, in handen gespeeld. De voorstellen van de heeren Ger ritsen en Celosse omtrent] de salaris regeling der onderwijzers bij het open baar lager onderwijs namen mede heel wat tijd in beslag. Men kan onze meening op dit punt kennen; we heb ben ons in dit blad voorstander van ver hooging betoond, maar toch gelooven we, dat het uit een materieel oogpunt voor de onderwijzers ,het best is, dat de zaken geloopen zijn, zooals nu het geval is. Er zou toch, zooals de heer Plomp zeide, op dit oogenbiik geen meerderheid voor die voorstellen te vinden zijn geweest in den Raad. Maar tevens bleek uit de uitlatingen van verschillende leden, dat zij ,lang niet tegen verhooging waren, integendeel, maar men wilde de Rijksregeling af-- wachten. Zelfs iemand als de heer v Duinen, die, zaoals bleek uit het voor stel, dat hij vau plan was geweest te doen, warm voorstander van verhoo ging is, ging niet met de heeren Ger ritsen en Celosse meê, omdat hij, kwamen die in stemming, een échec voorzag. Daarenboven B. en W. hebben ook nog eens herinnerd, dat ze, als de Rijksregeling eerst verschenen is, de zaak opnieuw zullen overwegen. Waarlijk, we gelooven niet, dat de heeren onderwijzers ditmaal een slechte kans hebben. Nog slechts een weinig geduld. We zouden nog het een en ander kunnen schrijven naar aanleiding van de discussies over andere punten, doch dan zouden de gemeentezaken een al te groote plaats in dit nommer vergen. Derhalve dienen we ons te beperken. Het was reeds laat, toen de Gemeen- tebegirootlng aan de orde werd gesteld. Deze werd zonder noemenswaardige verandering voorloopig vastgesteld, wat een gelukwensch waard is aan het adres van de heeren, die haar met zooveel zorg in elkaar hebben gezet. Het Proces Moltke-Harden. Het vonnis is geveld. Harden is vrijgesproken en van Moltke daarmede tegelijkertijd veroordeeld. In de uiteenzetting van de gronden waarop het vrijsprekend vonnis berust, wordt gezegd dat slechts het vierde artikel van Harden als beleedigend voor den aanklager, als privaat persoon, bevonden is. In dit artikel beweert de beklaagde, dat de klager blijkbaar homosexueeel is en dat deze abnormale sexueele aandrift ook bij de anderen waarneembaar is. Deze bewering strekt om den klager verachtelijk te maken en in het oog van de openbare meening te vernederen. De Rechtbank neemt echter aan, op grond van de getuigen verklaring van mevrouw Von Elbe en van haar zoon, in verband met het advies van dr. Hirschfeld, dat het overtuigend bewijs geleverd is. Natuur lijk heeft graaf Moltke echter geen strafbare uiting van homosexualiteit aan den dag gelegd. Op deze gronden is de vrijspraak gevolgd en is de aanklager tot de kosten van het proces veroordeeld. De menschen, die door Harden waren beschuldigd, waren door de publieke opinie reeds veroordeeld. Zij zullen dezen dag nooit te boven komen en het is voor goed uit met den invloed der camarilla, waartoe zoo onwaardige personen behoorden. In zooverre heeft de treurige zaak een goede zijde. De Keizer, die zich telkens de stenografische verslagen liet voorleggen, ook van het geheime deel der zittingen, is, naar de bladen melden, zeer onder den indruk van hetgeen hij heeft vernomen. Hij heeft vroeger sommige van deze lieden vertrouwd en hunnen raad gevolgd hij weet thans wie zij zijn, .die zich langen tijd in zijn gunst hebben mogen verheugen. De Kroonprins is door hetgeen hij in deze zaak heeft gedaan, in de achting van het Duitsche volk gestegen. Het geslacht der Farizeeërs is on sterfelijk; zij zeggen altijd dat zij beter zijn dan anderen. De Duitschers, die mochten geloofd hebben, dat zij het puikje van het menschdom waren, en in Duitschland de deugd en de goede zeden heerschten, verliezen een illuzie. Maar de buitenlanders zijn daarom op hunne beurt niet gerechtigd te vinden, dat zij veel deugdzamer zijn dan het Duitsche volk, dat in zijn geheel kern gezond is. De verkiezingen voorde D o e m a hebben tot dusver een ongun- stigen uitslag opgeleverd voor de voor uitstrevende partijen. De leden der rechterzijde en de Octobristen met de gematigden hebben verre de meerder heid over de Kadetten en nog meer links staande partijen. De liberale bladen zijn somber gestemd; zij wijzen er op, dat de verkiezingen geenszins de stemming van het volk weergeven, maar dat de uitslag een gevolg is van een handig ontworpen kieswet. Italië zal binnenkort ook een schandaal-proces hebben. Den 4en November zal voor den Italiaanschen Senaat het proces tegen den oud-minister Nasi beginnen. De advocaten van beklaagde hebben een verklaring van geneeskundigen overge legd, waarin betoogd wordt, dat de gevangenhouding van Nasi gedurende het proces zeer schadelijk zou zijn voor zijn gezondheid. De President heeft echter nog niets daaromtrent bepaald. Er zijn 350 getuigen gedagvaard en men verwacht dat de zaak een vijftigtal zittingen in beslag zal nemen. Openbare vergadering van den Ge meenteraad van Amersfoort op Dinsdag 29 October 1907, des namiddags l'/a uur. II. Wegens het late uur waren we giste ren genoodzaakt ons verslag af te breken. We laten thans de rest hier volgen. Vooraf dienen we nog even volledig heidshalve te vermelden, dat het stuk, door den heer Vels-Heijn voorgelezen, waarin verklaard werd, dat de gods dienstoefening was gestoord, was ge- teekend door de heerenCruyff, Barre- veld, Valk jr, Valk sr., Eijbergen. Aan de orde zijn thans de voorstellen van den heer D. Gerritsen en den heer Celosse betreffende de salarisregeling voor het personeel, verbonden aan het Lager onderwijs. De heer Gerritsen: Aan te too- nen, dat de salarissen werkelijk te laag zijn, zal men van mij niet verwachten na al datgene wat er reeds zoo dik wijls door de commissie van toezicht en den wethouder van onderwijs van is gezegd. De gevolgen van die slechte tracte- menten moeten schade doen aan het volksonderwijs. De lust en opgewekt heid om onderwijs te geven, moet ontbreken, indien de onderwijzers met zorgen moeten leven. Ik zie niet in, al wordt het voorstel- Rink aangenomen, dat we daarmee iets verder komen. Neem aan, dat we daar door f 2500 vooruitgingen, dan nog zal een zelfde bedrag op de begrooting van 1908 moeten gevonden worden het is beter dat we zulks nu reeds onder de oogen zien, dan in het volgend voorjaar. Orn die f5000 te vinden wijzig ik in zooverre mijn voorstel, dat f 3000 uit de Inkomstenbelasting moeten komen en f2000 uit de „onvoorziene". Laten we niet wachten tot het volgend jaar, want dan is er evenmin geld. Er wach ten ons nog lal van uitgaven, die zeker het volgend jaar komen. Het voorstel Celosse is voor mij in zooverre onaannemelijk, dat we dan weer half werk doen. Bij aanneming van het mijne, geloof ik, dat die regeling voor een aantal jaren kan duren. Wanneer er onderwijskrachten voor Hooger en Middelbaar onderwijs worden gevraagd, is de Raad steeds roijaal; zoodra er voor volksonderwijs noodzakelijke uit gaven worden gevorderd is het steeds „we hebben geen geld." Dit voorstel moet ook het onderwijs ten goede komen. Mochten er nog leden zijn, die meenen, dat de onderwijzers het nog niet zoo slecht hebben, dan verwijs ik die heeren naar een reeks van artikelen in de laatste dagen uitgekomen, waarbij het verrassend feit is uiteengezet dat de prijzen van de eerste levensbehoeften van 1900 1907 zijn gestegen met 20 21 perc. Commentaar overbodig. Mochten er leden zijn die wel voor verbetering van de salarissen zijn, maar mijn voor stel niet voldoende toegelicht achten, welnu laten zij zich dan uiten. Ik ben dan gaarne bereid om f 5000 op de begrooting te brengen en verder B. en W. uit te noodigen voorstellen aan den Raad te doen. Het argument, dat bij eventueel aan nemen van de voorstellenRink er dan opnieuw eene regeling moet plaats vin den, daar de gemeente dat geld niet mag behouden, gaat niet op. Vroeger is in dien zin door onzen Raad ook anders gehandeld. Alle argumenten die B. en W. aan voeren om de tractementen van burge meester, secretaris enz. te verhoogen, zijn precies gelijk ook voor de onder wijzers. Het argument dat we de inkomsten belasting niet hooger mogen ramen dan f85000, gaat niet op, daar de cijfers der laatste jaren voldoende licht géven. Aangenomen echter dat er iels aan te kort zou komen dan moet het on vermijdelijke geschieden en de 3% met een fractie overschreden worden. De heer Celosse: Wanneer we het voorstel van den heer Gerritsen vergelijken met dat van mij, geloof ik, dat het mijne de voorkeur verdient. Het voorstelGerritsen geeft 6 vier- jaarljjksche verhoogingen van f75 en verder voor hoofdacte f 150 en woning- huur f 100. De verhoogingen eindigen dus na 24 jaar. In mijn voorstel worden de verhoo gingen om de drie jaar toegekend. Dat geeft dus elk jaar f 25 meer en na 12 jaar is er f300 bij het aanvangssalaris gekomen. De verhoogingen na 30 en 35 jaar blijven dan bestaan. Volgens het voorstelGerritsen zou den de onderwijzers na 24 jaar niets meer krijgen. Dat acht ik wel een be zwaar, vandaar dat mijn voorstel ook nog eenige verhooging in de toekomst geeft. Alles met het uitzicht natuurlijk, dat, wanneer er wat geld disponibel komt, dit besteed zal worden ter verhooging van huishuur en hoofdacte. Nu is mijn voorstel bestreden door de meerderheid van het Dag. Bestuur met de verklaring dat de tractementen pas geregeld zijn. Dit argument heeft nu toch alle waarde verloren. Het adres toch van de onderwijzers is reeds ingekomen 25 Sepl. 1905, dus al twee jaar geleden. Bovendien wordt de waarde nog met den dag minder. Verder is er op gewezen dat er toch voldoende keus van sollicitanten is. In Sepl. 1906 is er een oproep gedaan waarvoor 60 sollicitanten komen. Daarbij heb ik nagegaan of de be wering juist is, dat zelfs uit de steden sollicitanten komen. En ik heb bevonden, dat er 42 uit dorpen waren en 18 uit steden. Van die 18 waren er 5 van 18 jaar, 7 van 19 jaar, 1 van 20, 1 van 23, 2 van 25 en 1 van 45, dus allen bijna zonder eenige ervaring; we moeten ze dan oo< alleen uit de dorpen halen. Voor de vacature Drechsler hadden zich maar 3 sollicitanten aangemeld. En uit 31 sollicitanten bij een andere vaca ture was geen keus te doen, zoodat een nieuwe oproeping moest plaats hebben. Nu heb ik de bestaande regeling ver geleken met die welke in het request van de onderwijzers worden meegedeeld. Wanneer we dat doen zullen we zien dat de positie van de onderwijzers hier nog wel verbetering behoeft. Aan de Bloemendaalsche Schoolver- eeniging is hel minimum f600, 5twee- jaarlijksche verhoogingen van f 100, woniughuur f 100 en voor teekenen, zang en slöjd f 50. De regeling van den Aartsbisschop van Haarlem luidt als volgt; aanvangs salaris f 550, 2 tweejaarlijksche verhoo gingen van f 50, 5 driejaarlijksche van f50, Hoofdacte f 100 en dan nog eens 2 driejaarlijksche van f50, woning- huur f50. De Roomsche school le Vlissingen geeftaanvangssalaris f 650, 4 tweejaar lijksche van f 50, 3 driejaarlijksche van f50. Hoofdacte f 100, na 5 jaar f150, na 10 jaar f200, woninghuur f 100, pensioenbijdrage 4%. Zoo zou ik nog meer kunnen aan halen, maar ik meen al voldoende be wezen te hebben dat de verbetering noodig is. De heer Van Duinen: Ik heb in het afdeelingsverslag op hel wetsontwerp

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1907 | | pagina 1