Merkwaardige Woorden en Daden
Uit de Omgeving.
Kerk- en Schoolnieuws.
Kunst- en Wetenschap.
STADSJNIEUWS.
SPORT.
A.. «y. VilïT 3A.LI1TGB1T.
De Amslerdamsche briefschrijver
in de P. G.,Ct., schrijft het volgende
over de crisis in de diamantindustrie:
„Alsof het nog niet genoeg was, dreigt
er ook weer quaestie in de wereld der
diamantbewerkers. De werkloosheid in
die kringen is op 't oogenblik zeer
groot, doch de werkloozencommissie
maakt zich daarover niet warm. De Alg.
Ned. Diamantbewerkersbond toch is
millionair en als de nood hoog stijgt,
dan ligt het op den weg van den Bond
om in 's hemels naam het millioen aan
te spreken, hetwelk in kas is. Het is er
wel niet voor bestemd doch opperbest
te gebruiken. Intusschen van de onge
wone stilte in de industrie wordt door
de werkgevers gebruik gemaakt om te
komen tot een andere, voor hen voor-
deeliger loonregeling.
Het bestuur van den Bond verzet zich
niet principieel tegen een wijziging, daar
toch de kans bestaat, dat als de kosten
van fabricage minder worden, er ook
weer meer gefabriceerd wordt. Daarover
is men nu aan 't onderhandelen, rustig,
deftig zou ik haast willen zeggen, schrif
telijk. De brieven, die gewisseld zijn,
dragen haast een notarieel karakter en
schijnbaar is 't, alsof alles in orde zal
komen. Maar een ingewijde verzekerde
mij, dat bij niet geloofde, dat de werk
lieden zullen ingaan op de voorstellen
der juweliers, welke niet alleen een be
langrijke daling van loon inhouden, doch
tevens als eersten eisch stellen, dat over
de gansche linie het werk stil gezet wordt
en dit niet hervat zal worden vóór de
tarieven opnieuw zijn vastgesteld
Patroons, die liever willen, dat er niet
dan dat er wèl gewerkt wordt, zij vormen
voor mij een unicum. Het feit bewijst
echter wel, dat de toestand in die nijver
heid op 't oogenblik zeer ongezond is."
Vanwege de afdeeling Handel
van het Dept. van Landbouw, Nijver
heid en Handel, werd tot den voor
zitter van den Middenstandsbond het
verzoek gericht, door den Bond te
doen bewerken een overzicht van den
toestand van de grossierderij en het
winkelbedrijf gedurende 1907, zoo meldt
het orgaan van den Bond.
Het voornemen bestaat om in het
begin van 190S door de bovengenoemde
afdeeling Handel een verslag het licht
te doen zien omtrent den toestand van
handel, nijverheid enz. in Nederland
gedurende 1907.
De Mpij. tot Exploitatie van
Staatssporwegen, de Kon. Paketvaart-
Maatschappij en andere ondernemingen
hebben besloten aan jongelieden, die
in het bezit zijn van een diploma M.
U. L. O., bij hun sollicitatie verschil
lende faciliteiten te verleenen.
De staatscommissie voor gemeente-
financiën zal alleen eenige voorstellen
doen tot verruiming van het belasting
gebied der gemeenten. Er is geen
overeenstemming gekregen over de
finantieele verhouding tusschen het rijk
en de gemeenten.
Door den dir.-gen. der P. en T. is
bij dienstorder bepaald:
Voortaan is de eerste Kerstdag, in
dien deze op een werkdag valt, mede
met betrekking tot het personeel voor
den postdienst, als een Zondag te be
schouwen, en zijn de directeuren ge
machtigd tot het in dienstnemen van
hulppersoneel voor vrijstellingen op
dien dag.
tan
Ministers en Kamerleden gedurende de
Jaren 1850—'58,
ontl.end aan Kollewgn'a Geschiedenis
▼an Nederland. 4e deel.
7.
Bij de grondwetsherziening van 1840
was het beginsel van de ministerieële
verantwoordelikheid aangenomen, ten
einde voortaan botsingen tussen vorst
en volk te voorkomen. Alle koninklike
besluiten en beschikkingen moeten door
een minister ondertekend worden, die
daardoor de verantwoordelikheid op
zich neemt. Zonder die medeonderte
kening heeft een koninklik besluit geen
kracht.
Eerst bij de grondwet van 1848 is
bepaald dat de ministerieële verant
woordelikheid bij de wet moet worden
geregeld en deze werd in 1855 tot
stand gebracht door de Minister van
Justitie, Donker Curtius. De aanklacht
geschiedt door de koning of de Tweede
Kamerde uitspraak door de Hoge
Raad. De geldelike verantwoordelikheid
van de ministers zou bij een nadere
wet worden geregeld.
Donker Curtius zag in hetzelfde jaar
zijn wet aannemen tot regeling en be
perking van de uitoefening van het recht
van vereniging en vergadering, waarvan
hel hoofddoel was, dat de Regering
daarbij alleen beteugelend te werk moest
gaan. Slechts werd aan vreemdelingen
verboden aan staatkundige verenigingen
deel te nemen, terwijl voor vergaderingen
iD de open lucbt en tot oefening in de
wapenhandel voorafgaande goedkeuring
werd vereist.
Te vergeefs drongen liberale Kamer
leden aan op het afschaffen ,van het
tonnegeld in 't belang van de handel,
en van de belasting op het geslacht en
op de brandstoffen om te gemoet te
komen aan de minder gegoeden. Met
dit laatste doel deed de Regering een
voor de schatkist, veel ingrijpender
voorstel.
Er werd in die dagen, vergeleken met
tegenwoordig, bijna geen meel ingevoerd.
Een aanzienlike invoer van graan was
voor onze hoofdzakelik van handel en
veeteelt levende bevolking reeds sedert
eeuwen nodig geweest. Als toen een
broodbakker b.v. 10 mud graan wilde
laten malen, moest hij eerst bij de rijks
ontvanger tegen de vastgestelde accijns
een geleibiljet halen en de molenaar, die
er een sterke vrachtwagen en paard
op nahield, kennis geven de 10 mud te
laten halen. Aan de voerman moest het
geleibiljet worden meegegeven, want de
kommiezen kwamen nu en dan onder
zoeken, of het aantal mudden graan op
de molen wel overeenkwam met de in
geleibiljetten uitgedrukte zo niet, dan
werd de molenaar met een geldboete
gestraft.
Na een krachtige bestrijding wegens
de vrees, dat de schatkist er te veel
door zou lijden, werd de accijns op het
Belasting, geheven van schepen vol
gens hun inhoud.
Moleupaard.
gemaal afgeschaft en kwam er ook een
eind aan het broodpeil (pegel) of de
gewoonte dat de plaatselike overheid
geregeld voorschreef voor hoeveel de
bakkers het kilogram brood moesten
verkoopen. Van tijd tot tijd had dan de
broodzetting plaats, naarmate de graan
prijzen stegen of daalden.
Dewijl de onderwijswet van 1806 het
oprichten van biezondere scholen ver
bood zonder uitdrukkelike vergunning
van de gemeenteraden, die de aanvragen
daartoe wel eens weigerden 0111 het
openbaar onderwijs niet te benadelen,
werd er, vooral door de anti-revelutio-
nairen, aangedrongen om de onderwijs
wet in overeenstemming te brengen met
de bepaling van art. 194 van de grond
wet „Het geven van onderwijs is vrij,
behoudens het toezicht van de overheid".
Reeds in 1854 had Groen van Prin-
sterer als zijn wens te kennen gegeven:
1° Vrijheid van biezonder onderwijs vol
gens de grondwet2°. Een welingerichte
openbare school, in de regel tegen de
konkurrencie van de biezondere scholen
bestand3°. Waar het mogelik is, afzon-
derlike scholen van staatswege voor
Protestanten en Rooms-Katholieken
4°. Geen godsdienstloze school, die aan
de overmacht van Rome, door terzijde
stelling van bijbel en volkshistorie, de
weg baant.
Velen die niet tot de anti-revolutio
nairen behoorden, zoals prof. Hofstede
de Groot en de predikant C E. van
Koetsveld, wilden het Christelik karakter
van de volksschool bewaren, en daarom
af/onderlike scholen hebben voor Pro
testanten, Roomsen en Israëlieten. In
Adam, Wolterbeek, L. v. Holthe en
Mazel; v. d. Roemer moet nooit meer
midden-voor spelen, daar kent hij niets
van. Van Versluys verwachten wij een
beter spel, wanneer hij in de achter
hoede gaat met Adam. Van Gelder
speelde na rust ook best, vóór rust niet.
Baarn. Zaterdag-avond werd het
25-jarig bestaan der Afdeeling Baarn
van den Nederlandschen Protestanten
bond feestelijk herdacht in het Ke;k-
gebouw der Afdeeling aldaar. Het
Hoofdbestuur had zich voor deze ge
legenheid doen vertegenwoordigen door
zijnen Voorzitter, Prof. B. D. Eerdmans,
terwijl de Burgemeester, de heer F. F.
Baron d'Aulnis de Bourouill, door zijne
tegenwoordigheid mede bewijs van
belangstelling gaf. Aan H. M. de
Koningin en H. M. de Koningin-
Moeder, werden op voorstel van het
Bestuur telegrammen van huldebetui
ging gezonden. De Voorzitter der
Afdeeling, de heer L. B. Fikkert hield
eene feestrede, waarvan het eerste ge
deelte bestond uit een overzicht der
geschiedenis van de Afdeeling van af
hare oprichting tot op heden. Hieruit
bleek met welke vele groote moeilijk
heden de Afdeeling in den beginne te
kampen had gehad en op welke schit
terende wijze, dank zij het onvermoeid
werken der opeenvolgende besturen,
deze moeielijkheden in den loop der
tijden, meerendeels waren overwonnen.
Aan de leden dezer besturen en aan
den heer Ds. K. W. van Gorkom, de
man die het initiatief nam tot de op
richting der Afdeeling, bracht spreker
een woord van hulde. Het tweede ge
deelte der rede bestond uit een korte
uiteenzetting van het doel van den bond,
de bevordering der vrije ontwikkeling
van het godsdienstig leven. Prof. Eerd
mans sprak tot de vele aanwezigen een
woord van opwekking in verband met
het doel van den Bond en wenschte
de Afdeeling namens het Hoofdbestuur
geluk met dit jubileum. Een gemengd
zangkoor, onder leiding van den heer
J. H. van Dapperen, luisterde deze
bijeenkomst op door het ten gehoore
brengen van eenige liederen.
Vrijdag a.s. vergadert de Ge
meenteraad te ioY4 uur v.m. Er komt
dan o.m. in behandeling een voorstel
van Burgemeester en Wethouders tot
aanvulling van het tolgeldtarief op den
straatweg van den Baarnschen dijk tot
den Amersfoortschen Postweg. De be
doeling is in het tarief op te nemen
motorrijtuigen en het daarvoor te be
talen recht te bepalen voor motor
rijtuigen op meer dan 2 wielen, op
f o. 15 en voor motortweewielers op
f 0.05, voor elk wiel van een voor-
of achterspanwagen fo.o26meer. Tevens
zal in deze vergadering worden vast
gesteld een algemeen werkliedenreg
lement.
Predikbeurten.
Evang. Luth. Kerk. 1ste Kerstdag
voorm. 10 uur Ds. de Meijcre.
Remonstrantsche Kerk. ïste Kerst
dag voorm. 10'/a uur Ds. Hooykaas.
Doopsgezinde Kring. Loge gebouw
van Persijnstraat 1.
lste Kerstdag voorm. 10l/a uur Ds. E.
M. ten Cate van Apeldoorn.
Ned. Herv. Kerk.
Aangenomen het beroep te Zande-
weer door den heer J. Meeuwenberg,
cand. te Zeist.
De heer J. C. Muller te Zeist
slaagde te 's Gravenhage voor het
examen Hoogere Wiskunde K. V.
Door eenige Joodsche notabelen
te Amsterdam worden pogingen in het
werk gesteld tot oprichting van een
bijzondere school voor Middelbaar On
derwijs op Joodschen grondslag. Een
dergelijke school zou dan natuurlijk
vallen onder de wet en, mits voldoende
aan de bij de wet gestelde eischen, aau-
spraak op subsidie kunnen maken. Een
circulaire is reeds door het gansche
land verzonden. Eerlang zal een ver
gadering belegd worden tot bespreking
van de wenschelijkheid eener dergelijke
school en van de middelen welke
dienen te worden aangewend om tot
de tot standkoming te geraken. Tot
deze vergadering zijn o.a. alle rabbijnen
in de verschillende ressorten uitgenoo-
digd.
Benoemd tot onderwijzeres te De
Waal|(Texel) Mej. A. Visser, te Amers
foort.
LAATSTE BERICHTEN.
Men seint ons uit den Haag
In de heden gehouden vergadering
der Eerste Kamer was de tijdelijke
voorzitter van den Ministerraad niet
verschenen om mededeeling omtrent
eenig besluit van het Kabinet te doen.
In alle kalmte behandelde deze ver
gadering de Indische begrooting en
hoorde daarbij de jaarlijksche boetpre
dikatie] van den heer Van den Biesen
aan over de schande die Nederland
op zich laadt door ter wille van eenige
millioenen, den inlander te verderven,
geestelijk en lichamelijk, door toelating
van het opiumsschuiven.
Naar het A. D. verneemt staat
het thans vast dat Louis Bouwmeester
hier op Vrijdag 3 Januari, in Amicitia
zal optreden.
Opgevoerd zal worden «Goudkoorts»,
drama van den tegenwoordigen tijd in
4 bedrijven, door Otto Zeegers, schrijver
van «Tragische Levens» en van
«Het Juk».
In «Goudkoorts» wordt behandeld
de geschiedenis van Baron Victor de
Breul, directeur van een mijnbouw-
maatschappij, een au fond wel goed
mensch, die echter door geldzucht en
groote ijdelheid ten slotte tot oneerlijk
heid wordt verleid en dan niet tegen
de grootste bedriegerijen opziet.
Het staat thans vast dat de bat
terij van het le Regiment Veld-Artillerie
onder bevel van den kapitein G. G.
Preuyt midden Januari 1908 naar Ede
zal worden overgeplaatst.
Bij de verkiezing van een alge-
meenen vertegenwoordiger en zijn plaats
vervanger van de Ned. Natuurhistorische
Vereeniging werden uitgebracht resp. 26
en 27 stemmen.
Hiervan verkregen de heeren: dr. M.
J. H. Houba 8 en dr. Th. Weevers 18
stemmen, zoodat als alg. vert. gekozen
is dr. Th. WeeversJ. v. d. Burg. 5 en
J. Daalder 22 stemmen, zoodat als plaats
vervanger gekozen is J. Daalder.
Men deelt ons de volgende ;erger-
lijke dierenmishandeling mede.
Een hondenkar, bespannen met drie
honden, van welke twee honden vóór
den wagen aangespannen waren en één
hond onder den wagen aangespannen
was, stond Zaterdag stil voor de woning
van de Wed. R. wonende aan den
Utrechtschen straatweg.
De geleider van dien hondenwagen
W. t. P. wonende te Amersfoort, die
zich in genoemde woning bevond, kwam
plotseling naar buiten en schopte een
der beide honden, welke voor den wagen
aangespannen was herhaalde malen op
ecne zoodanige wijze met zijn klomp in
de zijde en onder den buik dat, tenge
volge van dat schoppen, het dier na
circa een kwartier bezweek.
Van bovengenoemde verregaande mis
handeling is aangifte bij de politie ge
daan, zoodat v. P. zijn straf niet zal ont
gaan,
Men verzoekt ons opname van
het onderstaande
Met het oog op de Kerstoefening,
werd gisteren door het Amersfoortsche
Vrijwilligerskorps een vooroefening ge
houden, welke uitstekend slaagde. Vooral
werd de patrouilledienst beoefend.
Jammer is het. dat niet veel meer
jongelieden zich bij het korps aansluiten.
Noch de contributie (20 ets. per maand)
noch de kosten van uniform, zes
gulden) behoeven een beletsel te zijn.
In tegenspraak met een bericht in
een der plaatselijke bladen, als zou
Baarn een zelfstandige afdeeling uit
maken, zij hier vermeld, dat leden van
de afdeeling Baarn van Volksweerbaar
heid, die aan militaire oefeningen willen
deelnemen, zulks doen als lid van boven
genoemd korps. Met de velddienst
oefening op den 2den Kerstdag te
Hilversum doet Baarn dan ook mede
onder commando van den commandant
van het Amersfoortsche Vrijwilligers
korps. Am. Dgbld.
Naar de Stem des Volks meldt
besloot de plaatselijke afdeeling der
S. D. A. P. haar 1 o-jarig bestaan 15
Februari a.s. feestelijk te herdenken.
Financieel verslag werd uitgebracht, de
uitgaven waren f 96. ió1/, en de in
komsten 108.28, Saldo f 12.11 Yg.
Het verslag der propaganda-commis-
sie over Sept., Oct. en Nov. vermeldde,
dat 475 nummers van Het Volk en
De Stem des Volks door straatcolpor-
tage waren verkocht. Eenzelfde getal is
gratis verspreid, en een 5-tal abonné's
werd gewonnen, benevens 3 verbrui
kers voor de coöperatie. Een twee
tal goedgeslaagde cursusvergaderingen
werden gehouden.
Bij Kon. Besluit van 23 December
is, voor het tijdvak van 1 Januari tot
31 December 1908, benoemd tot tech
nisch ambtenaar bij den Centralen
Gezondheidsraad te Utrecht de heer
C. J. H. van Eek.
De officieele opening der Fröbel
school zal Zaterdag 4 Januari 1908 des
namiddags 2 uur plaats hebben. Ver
schillende corporaties zullen daarbij
worden uitgenoodigd. Verder de leden
van het plaatselijk Nutsdepartement en
de ouders der schoolgaande kinderen.
Zondag 5 Januari 1901 zal de
Vereeniging „Spes" voor het Nut een
volksavond geven in Amicitia.
Voor de leden van het Nut wordt
dezelfde uitvoering Maandag 6 Jan.
gegeven.
QUICK II A. W. H 3—3.
De jongere Rooden konden het in
Bussum niet verder brengen dan een
gelijk spelFortuna stond hun geen
puntje méér toe.
Quick speelt eerst tegen helling en
wind in en de achterhoede heeft zwaar
werk, maar houdt lang vol. De midden
linie, vooral Versluys speelt vrij slecht
en al heel gauw komt dan no. 1 in
het net der Rooden. De Roode voor
hoede breekt ook wel door, de vleu
gels zijn goed, maar de combinatie is
slecht. Het gevolg is dat ze het net
niet kunnen bereiken. De A. W. links
buiten glijdt alsof het niets is langs
Verluys en geeft telkens goed voor, de
backs werken echter weg. Het 2e punt
van A. W. komt van de rechts binnen,
die de bal via de paal in het net zendt
(2—0). Niet lang daarna komt no. 3,
doordat Adam de middenvoor niet ge
noeg afhoudt. Dan is het uit met de
macht der A. W. ers, de Roode voor
hoede doet eenige gevaarlijke aanvallen,
waarbij v. d. Roemer en van Plolthe Sr.
dotten van kansen verknoeien. Toch
weet Quick nog haar eerste puntje te
maken vóór rust, doordat een der A. W.
backs mist. (31).
Na rust zijn de Rooden overwegend
sterker, het A. W. doel wordt onophou
delijk aangevallen. Wolterbeek brengt
soms zeer mooi op, evenzoo Mazel.
Niet lang duurt het dan ook, of L. v.
Holthe doorboort het A. W. net met
een prachtschot, Zoo wat 10 minuten
later zien we dezen zelfden speler weer
op prachtige wijze gelijk maken. De
A. W. ers hebben niets meer in te
brengen, haar verdediger weet echter
met wat geluk, de score gelijk te
houden tot het einde. Verder dient
nog gemeld dat A. W. een strafschop
miste.
Bij A. W. blonken beide backs,
links-buiten en spil uit, bij Quick Plank,
POKTK'ISHPrBi
I,A.NGESTB,AAT 1 - Hoek Varkensmarkt - TEEEPHOON No. 171.
VOOR DE a.s. FEESTDAGEN
KERPTKELA.Ïtf SEXjr XET SROOUTEST
70 ets. per 5 ons.
- wBiii®r^PS'rs'rpi.x4HEjr
van af 30, 40, SO, 60, 70, 80 en f 1.— en hooger.
die geest werden adressen aan de
Regering gericht. Het Nederlands Onder
wijzers-Genootschap was met velen voor
een nationale school met een algemeen
Christendom, zoals Thorbecke het ge
noemd had, boven verdeeldheid ver
heven.
Van Reenen stelde nu een onderwijs
wet voor die aan een groot deel van
de natie niet kon voldoen, want hij
antwoordde op een redevoering van
Groen van Prinsterer„Onze natie is
een Christelike natie heeft de spreker
gezegd. Ik zeg ja en neen. Het heeft
mij altijd verwonderd dit als een vraag
punt te beschouwen. Een Christelike
natie, zonder enige twijfel wanneer men
let op haar zin, haar geschiedenis, haar
zielentalmaar vraagt men of zij staats-
rechtelik een Christelijke natie is, dan
moet, mijns inziens, het antwoord ont
kennend zijn. Staatsrechtelik kan een
natie alleen van een bepaalde gezindte,
van een bepaalde godsdienst zijn, indien
het door de grondwet wordt bepaald.
En wanneer ik nu de grondwet van
deze staat in de hand neem en haar
voorschriflen nazie, wanneer ik daarin
vind opgenomen, dat gelijke rechten
aan alle gezindten zijn toegekend, dan
kan ik tot geen andere slotsom komen
dan dat de natie niet staatsrechtelik een
Christelike natie is". Volgens de grond
wet mogen in ons land evenzeer Moham
medaanse tempels enz. verrijzen als
kerken en synagogen.
Het Kamerlid Van der Brugghen kwam
op tegen de klacht, dat het biezonder
onderwijs zich bezighield met leerstellige
spitsvondigheden en haarkloverijen, met
achterstelling van het noodzakelik onder
wijs. „De biezondere scholen", zo sprak
hij, „maken geen aanspraak op volkomen
heid zij erkennen zelfs moeite te
hebben om de rechte toepassing te
vinden van het Christelik beginsel". Aan
hen die een nationale school wilden met
een algemeen Christelik beginsel, boven
verdeeldheid verheven, gaf hij ten ant
woord „Ik erken, dat denkbeeld heeft
iets zeer liefeliksde nederleggmg aan
de drempel van die school van al de
geloofstwisten, heeft iets zeer aanlokke-
liks maar het is een hersenschim,
een liefelik droombeeld omdat het in
weerspraak is met de wezenlike toe
stand van zaken, met de voorwaarden
onder welke God gewild heeft dat het
Christendom voortgang zou maken,
en met het wezen van het Christe ndom
zelf".
De meerderheid van de Tweede
Kamer was die mening niel toegedaan,
betwijfelende dat de hoogst achtens
waardige spreker zekerheid kon hebben
van de door God gewilde voorwaarden,
en dat de vrede en liefde predikende
Christus de bedoeling zou gehad heb
ben geloofstwisten te zaaien onder de
mensen, in plaats van strijd tegen
slechte gevoelens en handelingen.
Wordt vervolgd.
