WEERBERICHT.
UIT DE PERS.
Thermometerstand
STADSNIEUWS.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.)
De Bildt, 22 Februari 1908.
Hoogste barometerstand 774.8 m.M.
te Horta; laagste 721.3 m.M. te
Seydisfjord.
Verwachting tot den avond van 23
Februari 1908
WindKrachtige tot stormachtige,
later atnemende Z.-W.lijke tot westelijke
wind.
Gesteldheid van de luchtBetrokken
met regen, daarna opklarend.
Temperatuur: Dezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT, j
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 758 m.M.
Vorige stand te 12 uur 760 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisteren F. 44.
Laagste hedennacht .F. 34.
Hedenmiddag 12 uur .F. 42.
Me. v. HOUTEN OVER HET NIEUWE
MINISTERIE.
Mr. S. v. Houten heeft zijn zesden
Staatkundigen brief de wereld ingezon
den. Laten wij hieruit liggen, wat volgens
ons weer is ingegeven door de bekende
Borgesius-jaloezie, dan blijft er over het
volgend oordeel over het ministerie-
Heemskerk
Ea nu de beteekenis van het Kabinet-
Heemskerk. Uit welken gedacht engang
is dit ontstaan Niet uit dien, welken
Kuyper den eenig mogelijken acht, zoo
lang de Kamer van 1905 bestaat. De ver
kiezingen van 1905 liepen over de vraag
vóór of tegen Kuyper en zijn politiek.
Wilde men die vraag opnieuw tegen de
meerderheid van 1905 aan de orde
stelles, dan bad Kuyper zelf moeten
optreden en was dadelijke kameront
binding onvermijdelijk. Het kabinet-
Heemskerk is ipso facto-bewijs, dat het
die vraag niet opnieuw aan de orde wil
brengen. De meerderheid van 1905 heeft
niet gereageerd tegen de subsidieering,
in zoo ruime mate als Kuyper heeft
doorgedreven, van groepsscholen nc-vena
de openbare lagere scholen. Integendeel
heeft Rink aan dit stelsel verdere uit
breiding gegeven. Dit hoofdpunt van de
partijgroepeering van tientallen jaren
verdwijnt dus uit den practischen poli-
tieken strijd voor een niet afzienbaar
tijdperk. Voor de Katholieke en Christe-
lijk-Historische groepen was Kuyper
voor dit doel de leider geweest en
voor dit doel alleen, niet voor
al wat er verder in diens vruchtbaar
brein mocht zijn of worden ontworpen.
Eerst wanneer wederom iets aan de
orde mocht komen, waarover de in
1901 1905 vereenigde groepen het eens
zijn, maar dat zij toch slechts door
Kuyper's talent kuDnen bereiken, zal
weder een nieuwe Kuyper-aera kunnen
aanbrekenwat natuurlijk zijn wedcr-
optreden is de Kamer niet behoeft te
verhinderen, indien bij tevreden wil zijn
met de positie van een gewoon Kamerlid
en met den invloed, dien zijn talent hem
verzekert op een politek, die hij niet
dicteert. De verkiezingen van Schiedam
en Sneek leverden reeds het bewijs en
de Kabinetsformatie bevestigt het, dat
de drie groepen der rechterzijde hem
niet met blanco-volmacht aan hun hoofd
willes stellen.
Daarom is echter het Ministerie-
Heemskerk nog niet wat men noemt een
Cabinet d'affaires. Veeleer wordt de
Kamer Chambre d'affaires, gedurende
den tijd, dien het kabinet behoeft om
in wetsontwerpen zjjn eigen politiek te
doen kennen. Over de politiek zullen de
eerstvolgende verkiezingen loopen, hetzij
in 1909, hetzy eerder, indien een con
flict ontstaat. Dat is volkomen regel
matig en constitutioneel. De Kroon moet
regeeren in overeenstemming met de
meerderheid der Kamer, maar aan haar
behoort het initiatief voor elke politiek,
van welke zij verwacht, dat de meerder
heid zich er mede zal vereenigen. Een
verlegenheids-ontbinding, waarbij de
stembus het initiatief zou krijgen, om
aan de Kroon den weg te wijzen, zou
tegen den geheelen geest van het con
stitutioneel stelsel indruischen. Is de tijd
voor een nieuwe politieke groepeering
gekomen, wat na de inzinking der Bor-
gesiaansche en ter zijde stelling der per-
soonlijk-Kuyperiaansclie het geval schijnt
te zijn, en acht Heemskerk zich geroepen
tot die nieuwe groepeering het initiatief
te nemen, dan maakt hij een volkomen
constitutioneel gebruik van het vertrou
wen, dat de Kroon in hem stelde en
hebben wij zijn daden af te wachten.
EEN MOTIE TEGEN EENE COURANT.
Blijkens een ingezonden stuk in De
Stand, is op een jl. gehouden ledenver
gadering van de anti-revolutionnaire kies
vereniging „Nederland en Oranje," te
Moordrecht, besloten een motie in te
dienen tegen de anti-revolutionnaire
Rotterdammerwelke als volgt luidt
De anti-revolutionnaire kiesvereeniging
„Nederland en Oranje" te Moordrecht,
van oordeel, dat door het optreden
der anti-revolutionnaire Rotterdammer
tegenover het beleid der partij, het belang
onzer partij niet wordt gediend, maar
veeleer wordt geschaad, omdat haar
vinnige artikelen, bv. de dood der anti-
revolutionnaire partij, eensdeels verdeeld
heid brengt in de partij zelve, en ander
deels den vijanden buiten de partij ge
legenheid geeft zich over ons vroolijk te
maken, spreekt in deze vergadering haar
innig leedwezen en afkeuring uit over
deze onbroederlijke houding der anti-
revolutionnaire Rotterdammer.
Kunst- en Wetenschap
SCHSFER—HEKKING.
Gisterenavond hebben we kunnen ge
nieten van het buitengewone spel van
deze twee rijk begaafde landgenooten.
Een weergave zoo fijn en diepgevoeld
als bijv. van Chopin's sonate op. 65,
hebben we nog nimmer gehoord en we
moeten eerlijk verklaren onmachtig te
zijn naar verdienste de kunst dezer twee
mannen te prijzen. Het geheel gaat boven
ons appreciatie-vermogen, we zouden
de woorden niet kunnen vinden, den
indruk dezer bezielende, ontroerende
muziek te schetsen.
Het vrij talrijke publiek was dan ook
zeer enthousiast gestemd, het applaus
kreeg na elk nummer veel van een
ovatie.
STEUN AAN WERKLOOZEN.
Het Dagelijksch Bestuur van
het Comité tot verstrekking van steun
aan werkloozen noodigt een ieder, die
verneemt te kunnen aantoonen, dat
door het comité steun is verstrekt
aan personen, die hiervoor niet in de
termen vielen, hiervan onder aandui
ding van die personen in een onder
teekend schrijven mededeeling te doen
aan een der ondergeteekenden
D. GERRITSEN, wd. Voorzitter.
van ITTERSUM, Secretaris.
J. W. MIDDELBURG.
J. van WESSUM.
H. NOORMAN.
G. van WIJLAND.
De ritmeester W. J. Tilanus van
het ie Reg. huzaren is wegens ziekte
op non-activiteit gesteld.
Generaal-majoor A. D. Petter,
commandant der 4e divisie infanterie
alhier, heeft aan H. M. ontslag ge
vraagd uit den militairen dienst, met
ingang van een door H. M. te bepalen
datum.
Generaal Petter die 25 Juli j. 1.
veertig dienstjaren achter den rug had
en geboren is in 1847 zal zich metterwoon
te Nijmegen vestigen.
Van den hoofdcursus te Kampen
zullen de leerlingen (ie studiejaar),
opgeleid voor het leger hier te lande
en voor de infanterie in Oost-Indie,
van 1 Juli—15 September gedetacheerd
worden bij de verschillende regimenten
infanterie. Bij het 5e Regiment alhier
in garnizoen worden gedetacheerd:
W. P. J. Harmsen, S. Veldmcijer,
H. C. Abuijs, F. Tessers, C. F. G. D.
Van der Vecht en W. Hoenkamp;
Zondag 8 Maart organiseert het
plaatselijk Nutsdepartement weer een
Volksavond. Zoo we destijds reeds mee
deelden zal dien avond mej. Verbeet
optreden, terwijl medewerking wordt
verleend door de ensembleklasse van
de Muziekschool. Maandag 9 Maart wordt
hetzelfde programma uitgevoerd voor de
leden.
Donderdagavond werd het 10-jarig
bestaan der afd. van den Chr. Nat.
Werkmansbond in de St. Joriskerk her
dacht. De eere-voorzitter der afdeeling,
Ds. W. J. Meineri hield een rede naar
aanleiding van 1 Corinthe 7 24 „Een
iegelijk daar hij in geroepen is, broeders,
die blijve in hetzelve bij God."
De feestelijke herdenking had plaats
Vrijdagavond in het Valkj». Zang, muziek
en voordrachten wisselden elkaar af en
schonken aan de talrijke aanwezigen een
genotvollen avond. Het was reeds na
middernacht toen de bijeenkomst gesloten
werd.
Naar aanleiding van het adres van
eigenaars en bewoners van woningen
aan den Bisschopsweg brengen B. en W.
in herinnering, dat art. 2 der „Bouw
verordening", luidt:
„Alle erven aan openbare straten of
„wegen gelegen, zullen daarvan moeten
„worden afgesloten door gemetselde
„muren ter hoogte van twee Meters uit
„de straat of den weg en ter dikte van
„minstens een ijselsteen, of door een op
„steenen voet geplaatste ijzeren hek ter
„zelfder hoogte.
„Met toemming van B. en W. kan
„van deze bepaling worden afgeweken."
Het verzoek van adressanten is der
halve om twee redenen niet voor inwil
liging vatbaar:
le. Omdat de eigenaar de keus heeft
tot het plaatsen óf van een muur öf
van een ijzeren hek op steenen voet.
De Raad mist derhalve de bevoegdheid
tot afscheiding een ijzeren hek voor te
schrijven
2e. Omdat aan B. en W. door den
Raad de bevoegdheid is gegeven tot eene
andere wijze van afsluiting vergunning
te verleenen.
Van deze bevoegdheid hebben B. en
W. gebruik gemaakt, door aan de af
deeling Amersfoort van de Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen vergunning te
geven tot wederopzeggens een houten
schutting te plaatsen. Het is voor den
speeltuin der school noodzakelijk, dat
deze goed afgesloten en beschermd voor
wind is. Werd dus geen vergunning
gegeven voor een houten schutting, dan
zou een muur verrezen zijn. Aan de be
zwaren van adressanten zou dan even
min voldaan zijn. Met het oog op de
omgeving meenden B. er W. een houten
schutting zonder bezwaar te kunnen toe
staan.
Op grond van het bovenstaande stel
len B. en W. voor, aan adressanten te
berichten, dat hun verzoek niet voor in
williging vatbaar is.
Hoewel bet recht van bestaan der
Oranje-Vereeniging én in 1906 én in
1907 voldoende bewezen is, is het
lid-zijn der Vereeniging nog verre van
algemeen te noemen.
Daarom heeft het Bestuur der Ver
eeniging voornoemd besloten verschil
lende niet-leden, inwoners der gemeente
Amersfoort, aan te zoeken als lid toe
te treden.
Aldus luidt het in een circulaire van
de Oranjevereeniging. Het verwondert
ons, dat deze vereeniging in een stad
als Amersfoort zoo ontzettend veel
moeite moet doen om leden te winnen.
Waar zij op zulk een uitstekende wijze
zorgt voor een gepaste feestviering op
nationale feestdagen, zou men zeggen,
moet ze steun ondervinden van het
overgroote deel der Amersfoortsche
bevolking. Dat schijnt echter nog lang
niet het geval te zijn. Vandaar dat
ook wij nogmaals opwekken deze ver
eeniging te steunen door als lid toe
te treden. De minimum-contributie be
draagt slechts f 0,60 per jaar.
Donderdag vergaderde het Nuts
departement alhier voor het eerst in
het nieuwe gebouw.
De opkomst van leden men kon
althans nog van leden spreken was
zeer gering. Aan de orde kwam in
de eerste plaats een door het Bestuur
ontworpen pensioenregeling voor de
Directrice der Fröbelschool, die met
waardeering door de aanwezigen werd
ontvangen en goedgekeurd. Behalve
een paar opmerkingen van den voor
zitter en den secretaris gaf de be
schrijvingsbrief voor de algemeene
vergadering geen aanleiding tot dis
cussie. Als afgevaardigden voor de
alg. vergadering werden gekozen de
heeren J. L. F. de Meijère en C. J.
F. Prins (plaatsvervanger). Op een
vraag van een der leden deelde de
voorzitter mede, dat de Fröbelschool
zich in toenemenden bloei mag ver
heugen en het Bestuur uiterst tevreden
is over de aanvankelijke resultaten
hoewel de kosten natuurlijk bij lange
na niet door de schoolgelden worden
gedekt. Nadat besloten was nog een
circulaire samen te stellen 031 deze
nuttige inrichting van onderwijs, onge
twijfeld de beste voor voorbereidend
onderwijs hier ter stede, nader bij de
ouders bekend te maken, werd de
vergadering gesloten.
INDUSTRIE- EN HUISHOUDSCHOOL.
Donderdagavond hield de Vereenijing
„Amersfoortsche Industrie- en Huishcud-
school" een algemeene ledenvergadering
in het schoolgebouw, onder voorzitttr-
schap van prof. K e n n i n c k, die ie
vergadering met de volgende woordai
opende
Dames en Heeren. Als vice-voorzitte'
valt mij weer de eer te beurt de ver
gadering te mogen leiden.
Ik heet hartelijk welkom en voeg
er aanstonds bij, dal het waarschijnlijk
wel de laatste maal zal zijn, dat we in
een gehuurde omgeving vergaderen.
Ik hoop U een volgend maal in ons
eigen gebouw op te kunnen roepen. Ik
loop zoo wel wat vooruit op bet be
langrijke, dat valt te constateeren, maar
ik wensch er op te wijzen, dat dit een
heugelijke vergadering is, waarin zal
blijken, dat in alle opzichten onze school
in grooten bloei verkeert.
Hierna leest de secretaris de notulen
der vergadering van 17 Oct. 1907, die
onder dankbetuiging worden goedge
keurd.
1. Verslag der Commissie,
belast met het nazien der
Rekening en Verantwoording.
De in de vorige vergadering gekozen
commissie bestond uit mej. E. Middel
burg, Ds. J. G. Kam en den heer J. D.
Reiman.
De Voorzitter deelt mede, dat
de heer Reiman door ziekte verhinderd
was zijn taak te vervullen, maar dat hij
met de grootste welwillendheid is ver
vangen door den heer J. C. v. d. Meer,
die als plaatsvervanger was aangewezen.
De commissie brengt bij monde van Ds.
J. G. Kam het volgende verslag uit.
De commissie tot nazien van de
Rekening en Verantwoording heeft haar
taak met genoegen volbracht en alles
in de beste orde bevonden, waarom ze
dan ook adviseert de rekening en ver
antwoording onder dankzegging goed te
keuren.
De commissie brengt den penning
meester hulde voor de nauwkeurige
boekhouding en dank voor de welwil
lende inlichtingen.
Dank zij de moeite en volharding van
het Bestuur bestaat het vooruitzicht, dat
we een eigen gebouw zullen betrekken.
We verheugen ons in dat feit en hopen,
dat de school in bloei zal toenemen en
rijke vruchten zal dragen voor het alge
meen welzijn.
De Voorzitter dankt voor deze
sympathieke uiting, zoo uit het hart ge
komen.
Verder dankt hij de commissie voor
den verrichten arbeid.
Hij wijst er op, dat de rekening kon
sluiten met een voordeelig saldo, wat
niet was verwacht. Door de bijzondere
tegemoetkoming van de Gemeente is
echter de geheele huur van perceel 25
toegestaan.
De inkomsten bedragen in totaal
f 14651.33 en de uitgaven f 14645.42.
Het batig saldo is alzoo f5.91.
De rekeningen verantwoording worden
goedgekeurd en de penningmeester onder
hartelijke dankbetuiging gedechargeerd.
2. Jaarverslag.
De Secretaris brengt het volgende
jaarverslag uit.
Met niet minder reden dan den vori-
gen keer past bij het uitbrengen van
hel jaarverslag een opgewekte loon. In
het afgeloopen jaar toch zagen wij de
plannen voor een nieuw eigen school
gebouw werkelijkheid worden, het aantal
leden bleef toenemende, het getal der
leerlingen eveneens, zoodat wij met
de gunstigste verwachtingen het nieuwe
jaar zijn ingetreden.
250 leden telt de Vereeniging thans
en in 1907 is de school bezocht door
223 leerlingen der afdeeling Industrie-
en Huishoudschool en door 97 leerlin
gen der afdeeling Fröbelschool.
Van de eerstgenoemde categorie be
hoorden 68 meisjes tot den dienst
bodenstand, 15 huismoeders, 64 kinderen
van ambachtslieden, 30 kinderen van
kleinhandelaars, 26 kinderen van ambte
naren en groothandelaars, 12 kinderen
van militairen beneden den rang van
officier, 8 kinderen van officieren.
Het getal leerlingen van elders heeft
in het afgeloopen jaar 11 bedragen.
Voor het eerst werden in 1907 door
de school vak-getuigschriften uitgereikt,
n.l. 3 voor hulp in de huishouding en
1 diploma als linnennaaister.
Een schitterende dag in het bestaan
der school was de 8ste Juli, toen zij
was opengesteld voor de bezichtiging
van gereed gemaakt werk der leerlingen
en door een 400-tal personen met een
bezoek werd vereerd.
Men kon toen zien welke resultaten
het onderwijs in zijn verschillende ver
takkingen gaf en dat da bezoeksters en
bezoekers voldaan waren, daarvan strek
ten tallooze betuigingen van tevredenheid
ten bewijze. Is eenmaal de school in
het nieuwe gebouw gevestigd, dan hoopt
het bestuur nog eens een soortgelijke
bezichtiging te kunnen organiseeren.
In het afgeloopen jaar werd een tweetal
nieuwe bestuursleden gekozen, nl. de
dame» Mevr. B. de PoolRoos en Mevr.
Baronesse Schimmelpenninck van der
OyeDumonceau, terwijl het bestuur
hoopt thans het aantal zijner leden met
nog een te zien aangevuld.
Het personeel onderging eenige uit
breiding, doordat na herhaalde aanvraag
van belanghebbende ouders een leerares
voor het costuumnaaien bij wijze van
proef werd benoemdde proef voldoet
aanvankelijk in allen deele, zoodat het
bestuur hoopt mej. van Oostveen ook
nog voor een volgende periode aan de
school te kunnen verbinden. Mej. M.
Boekelman, leerares in nuttige en fraaie
Randwerken werd voor den tijd van 1
aar vervangen door mejuffr. C. J. W.
Tangel, ten einde zich in verschillende u
deelen van haar vak aan de Haagsche
Industrieschool nog verder te bekwamen.
De vrijwillige leerkrachten, behalve de
heer A. Bommel, zijne thans alle door
bezoldigde vervangen, het bestuur her-
denkt met groote waardeering thans
nogmaals hun belangrijke diensten aan
de school bewezen en houdt zich bij!
den heer Bommel nog gaarne ook weer a'
voor het nieuwe jaar aanbevolen.
Van de toewijding van het onder-
wijzend personeel der school kan niet
dan met lof worden gewaagd.
De kwestie van de huisvesting der
school heeft het bestuur een jaar van u
drukke werkzaamheid bezorgd. Heeft het
getal ledenvergaderingen slechts 3 be- T'
dragen, het bestuur had er buitendien
nog 19, die voor het meerendeel op de
agenda als punt 1 badden het onder- 5
werp„Schoolbouw".
Met het Dag. Bestuur der Gemeente u
werd langen lijd onderhandeld over de 0
vraag hoe onze Vereeniging op de beste
wijze aan een doelmatig ingericht eigen
schoolgebouw zou le helpen zijn. Een
tijd lang had het den schijn, dat wij
misschien van de Gemeente een gebouw
verkrijgen konden, dat er voor zou zijn
in te richten, plan en teekeningen met
bestek waren al in gereedheid gebracht, "f
toen wij in Maart de zekerheid ver- u
kregen, dat hier niets van komen zou j,
en wij op zelf bouwen waren aange- 5
wezen. Doch toen verrees een nieuwe v
moeilijkheid zoowel van de zijde van het
Dag. Bestuur der Gemeente als van den T
kant van het Rijkstoezicht werd bezwaar
geopperd tegen het aanhouden der Fröbel- f
school door onze Vereeniging. Hierop f
dreigde nu nog alles te mislukken, tot g
het Nulsdepartement zich bereid toonde
ons uit de impasse te helpen en onze q
Vereeniging in hare algemeene vergade- 4.
ring van 16 Juli 1907 de besluiten nam, n
waarbij de Fröbelschool tegen 1 Jan. p
1908 aan het Nut werd overgedragen, e
de plannen tot stichting van een eigen ft
gebouw aan de Beekesteinsche laan wer- <j
den vastgesteld en de financieele regeling b
in verband met deze plannen werd aan- p
genomen.
Intusschen hadden de voorstellen van
Burgemeester en Wethouders er toe
geleid, dat de Raad in zijn vergadering
van 25 Juni '07 de leening en subsidies,
door ons aangevraagd toestondde
Provinciale Staten hadden 9 Juli daar
aanvolgende besloten ons ook de ge
vraagde subsidiën voor inrichting en
exploitatie toe te kennenwat de Rijks
subsidies betreft, die waren ons reeds
toegezegd bij de aanneming der staats-
begrooting voor 1907.
Zoo hadden wij sinds 16 Juli met
onzen schoolbouw vasten grond onder
de voeten; onze ijverige architect, de 0
heer E. P. J. Smith, had fluks de
gewijzigde plannen in teekening en be-
stek neergelegd, die de goedkeuring der
betrokken autoriteiten wegdroegen.
Met 1 Augustus trad onze Inspecteur
van het M. O de heer H. J. de Groot
af voor de afdeeling Industrie- en Huis
houdscholen, om deze over te dragen
aan zijn nieuwbeaoemden ambtgenoot
dr. P. Fockens. Dat wij ten slotte nog
in hoofdzaak onze eerste illusies omtrent
den bouw in vei vulling hebben zien
treden, danken we voor -een zeer groot
gedeelte aan den heer de Groot, wiens
belangstelling in ons streven en wiens
onverdroten geduld wij steeds in gedachte
zullen houden; de welwillendheid tot
nu toe van dr. Fockens ondervonden
doet ons ook met hem vol vertrouwen
verder gaan.
Dat het bestuur den meest mogelijken
spoed achter de zaken zette, bleek wel
uit het feit, dat reeds 24 Augustus de
aanbesteding van den bouw der nieuwe
school plaats had. Van de 10 inschrijvers
was de laagste de firma J. C. van
Eijbergen en Zn., aan wie voor f 39585
het werk gegund is geworden. Doordat
de aanbestedingssom meeviel, werd be
sloten in het gebouw centrale verwar
ming en een installatie voor warmwater
voorziening aan te brengen.
Van stonde aan werd met kracht
gebouwdhet bestuur wist maatregelen
te treffen, die een rustigen voortgang
zooveel mogelijk verzekerden; gebruik
van spiritualiën werd buitengesloten.
Waren de werklieden krachtens de
wet door den aannemer verzekerd, het
bestuur ging een billijke ongevallenver
zekering aan voor de opzichters in zijn
dienst.
Reeds op 3 Dec. kon een gedeelte
van 't gebouw voor het geven van
onderwijs in gebruik worden genomen;
het geheel is reeds sinds geruimen tijd
water- en glasdicht en wie de nieuwe
school ziet, moet erkennen, dat Amers
foort een mooi, groot, wel ingericht,
degelijk gebouw voor onderwijs rijker is
geworden.
Van de vijf door ons in de Hendrik
van Viandenstraat tot dusver gebezigde
gebouwen, No. 13, 15, 17, 19 en 25
vervalt in No. 13 de huur met 1 April
1908, terwijl de andere nog tot 1 Juli
1908 in huur en gebruik zullen blijven.
Successievelijk wordt in het eerste
halfjaar van 1908 de school naar „Beeke-
stein" overgebracht en legen begin Juli
