Nieuws-en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
No. 34.
UIT DE PERS.
WOENSDau 11 MAART 1908
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Venaootsehap „DE EEMLANDEB".
Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
HALF BLAO.
BUITEiNLaNl».
FEUILLETON.
DE KLEINDOCHTER.
BINiNENLaINu.
'lËEEMLANDEE
Hoofdredacteur R>. G. RIJKEN S.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.
Franco per post5.60
Per 3 maanden- 1.
Franco per post- 1.40
A.fzonderlüke nummers- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertöntièn:
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bjj abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten hBt Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
DE MACEDONISCHE QUAEST1É.
De Engelscbe minister van Buiten-
landsche Zaken, sir Edward Grey, heeft
eenigen tijd geleden een belangrijke
verklaring afgelegd.
Als, zeide hjj, in Macedonië een Turksch
ambtenaar werd benoemd, voor een
zeker aantal jaren aangesteld en die
door de mogendheden zou moeten wor
den erkend, indien men hem de vrije
hand gaf en zijne positie behoorlijk ver
zekerde, zou weldra de Macedonische
quaestie zijn opgelost.
Dat antwoord, heeft zeer de aandacht
getrokken te Konstantinopel. Wal zou
er gebeuren indien zijn denkbeeld werd
uitgewerkt door de mogendheden Dan
zou de Turksche ambtenaar in Mace
donië feitelijk een nagenoeg van de
Porte onafhankelijk heer *ijn. Er zou
gebeuren wat ook elders gebeurd is
met vroegere deelen van het Turksche
Rijk. De Turksche gemachtigde der
mogendheden zou waarschijnlijk Mace
donië tot rust brengen, maar niet
in het belang van Turkije. Men zou
zien gebeuren, dat de Turksche provincie
den een of anderen dag veranderde in
een nagenoeg en op den duur geheel
onafhankelijk vorstendom.
Dat de Porte daarentegen bezwaar
maakt, kan men haar niet kwalijk ne
men. Een invloedrijke Turk, Emin
Soeleiman, heeft in een der groote
Londensche bladen uiteengezet, wat hij
en zijne landgenooten van de actie
der mogendheden en het antwoord van
den heer Grey denken. Hij verklaart
dat wanneer het plan van sir Grey
wordt verwezenlijkt, dat licht zou leiden
tot den oorlog, dien Europa immers
wenscht te vermijden. De Porte mocht
er niet aan denken de benoeming van
eenen gouverneur-generaal door de mo
gendheden goed te keuren. De groote
meerderheid der Turken had genoeg
van de voortdurende inmenging der
mogendheden in Turksche zaken. Men
vertrouwde de groote heeren niet, die
het zoogenaamde Europeesche concert
vormen. Hetzelfde concert der mogend
heden had Turkije beroofd van Grieken
land, Roemenië en Servië, terwijl Bul-
Door M. Böhme.
5').
Die erfenis kwam Lisa juist van pas,
om haar langgekoesterde, hoogvlie
gende plannen te verwezenlijken. Het
woonhuis zou door aanbouw naar
achter vergroot worden, waardoor de
tuin voor de helft bebouwd zou zijn.
Erwlg verzette zich krachtig tegen dit
voornemen. Een paar heftige uiteen
zettingen droegen niet tot opheldering
bij. Gerard hield zich onzijdig.
In stilte moest hij zijn broeder
gelijk geven: de aanbouw waa beslist
onnoodig. Hoe zeer Erwig geneigd
was aan de wenschen van zijn schoon
zuster tegemoet te komen, in dit geval
wilde hij haar niet toegeven. De tuin,
zijn gebied, zou niet geofferd worden
aan haar vernieuwingswoede. Zonder
zijn toestemming kon natuurlijk niets
gebeuren. Maar door deze huiselijke
oneenigheden werd hem het leven in
huis bedorven. Soms uitte hij zich
hierover tegen Jo. Op den duur kon
zijn gevoelige natuur dit voortdurende
prikkelen niet doorstaan.
Ook Jo bevond zich niet wel bij
Biaa's bestuur. Niet dat deze de nicht
garije ook nagenoeg onafhankelijk is.
De zoogenaamde nationale beweging
in Macedonië wordt door de Turken
niet al te tragisch opgenomen. Indien
men Turkije slechts zijn gang had laten
gaan, zou daarvan geen spoor zijn
overgebleven. Met glacé handschoenen
kon men geen revolulionnaire beweging
bestrijden.
Dat is nu juist het punt, waarop het
aankomt. Als men de Porte haren gang
laat gaan op de oude manier en zonder
glacé handschoenen, krjjgt men in Ma
cedonië eeno herhaling van de Boel-
gaarsche gruwelen. Het land zal on
getwijfeld tot rust gebracht worden
het zal een kerkhof zijn. En nu ge
beuren er dingen die niet geduld kunnen
worden en de verschillende stammen,
de verschillende gelooven bestrijden el
kander op het mes.
Dat is zeer te betreuren en de mo
gendheden moeten er iets aan doen.
Maar men kan geene basji boezoeks in
Macedonië toelaten om de gruwelen te
hernieuwen die hunnen naam tot een
schrik hebben gemaakt. Inlusschen on
derhandelt men nog
ENGELAND.
Het brief-incident kan men thans wel
ais afgedaan beschouwen.
De algemeene opinie is, dat het heele
relletje is opgezet door lord Esser, die
zich beleedigd gevoelde door hetgeen de
Keizer over hem schreef.
In de Engelsche Hot- en politieke
kringen moet men volgens berichten
aan Duilsche bladen in zijn vuistje
lachen over de manier waarop hij in
het Keizerlijk schrijven in het ootje
wordt genomen.
Lord Esser staat namelijk bekend als
iemand die een bijzonder hoog idee
heeft van zijn eigen bekwaamheden.
In den brief van den Keizer moet o. a.
staan, dat zijn lordschap beter deed
voor de W. C's van 't Kasteel te Wind
sor te zorgen dan zich met buitenland-
sche politiek te bemoeien.
In den loop van het debat over
de vloolplannen in het Lagerhuis vroeg
Balfour of Engeland aan het einde van
1911 slechts twaalf schepen van het
Dreadnought- en Invincible-lype zou
hebben tegerdver Duitschland, dat dan
13 schepen van deze typen zou hebben,
boosaardig tiranniseerde, de geschie
denis met Tony Stohman was door de
daaraanvolgende gebeurtenissen op den
achtergrond gedrongen, bovendien had
Lisa persoonlijk geen belang bij de
totstandkoming der verloving. Maar
Erwig's opmerking over Jo's gelijk
recht in huis werkte als gift ln haar
kleine ziel.
Jo hield zich overdag meest in den
winkel op, waar zij het best kon nuttig
zijn. In het huishouden deed zij zelden
iets naar den zin van Ltsa, maar in
den winkel was haar hulp bijna noo-
dig, omdat de klanten haar kenden,
en gaarne door haar bediend werden,
en in de weinige weken onder leiding
van grootmoeder had ze al heel wat
zaakkennis en handigheid gekregen.
Vriendelijk-gelaten verdroeg ze de
hofmakerij der beide winkelbedienden.
Een diepe moedeloosheid, gedruktheid,
was in haar. Als er geen publiek te
helpen was stond ze vaak aan 't ven
ster en staarde droefgeestig naar de
grauwe winterlucht. Zij miste plotse
ling een levensdoel, zonder dat zij
zich over de werkelijke oorzaak dezer
treurigheid rekenschap kon geven. In
de villa van Mannebach wilde zij niet
meer komen, voor Frederik was ver
trokken. Zij had niet kunnen zeggen
wat hij gedaan had, maar het was
alsof hij haar diep had beleedigd. Als
zij er aan dacht, (lat hij misschien
indien het Duitsche vlootprogramma
volledig wordt doorgevoerd.
Asquith stemde toe, dat deze cijfers
juist zouden zijn, indien het Duitsche
vloot program werkelijk werd doorgevoerd
en indien het Engelsche het volgende
jaar geen nieuwe Dreadnought's meer
in het vooruitzicht stelde. Hij vervolgde
„Zonder op 't program voor de volgende
jaren vooruit te loopen, zeg ik zonder
eenige aarzeling, dat, indien wij dan de
mogelijkheid, dat het Duitsche program
ma geheel doorgevoerd zal worden,
zooals dit op papier is uitgewerkt, inzien,
wjj het onzen plicht zullen achten te
maken en wij zullen dit doen dat
niet slechts een voldoend aantal schepen
wordt aangebouwd, maar zooveel dat
in genoemd jaar de Duitsche superiori
teit ter zee geen werkelijkheid zal wor
den. (Toejuichingen.)
FRANKRIJK.
Tijdens de gisteren gehouden beraad
slaging over de wederopname in het
kader van de officieren der landmacht
van Joseph Reinach, die destijds naar
aanleiding van de Dreyfus-zaak geschrapt
was, Dim de Kamer een algemeen wets
ontwerp aan strekkende tot weder-
indienststelling van alle ambtenaren en
officieren, die om redenen van polilieken
aard waren ontslagen.
SPANJE.
De Koning is zonder incident te Bar
celona aangekomen. Gisteren had aan
boord van het admiraalschip van het
Oostenrijksche eskader ter eere van den
Koning een diner plaats. Volgens som
mige bladen zijn drieduizend man
politie en gendarmen met de
bewaking van den Koning belast, een
klein leger dus!
O. a. is streng verboden bouquetten
naar het rijtuig des Konings te werpen.
Men weet, dat dit geen ongebruikelijke
wijze is om zonder de aandacht te trek
ken een bomaanslag te volvoeren. Op
deze wijze waren ook de bommen, die
destijds in Madrid naar het rijtuig des
Konings werden geslingerd, verborgen.
Heel veilig schijnt de Koning zich
inlusschen toch niet te gevoelen. In het
programma is reeds een wijziging ge
bracht. Inplaats van Donderdag, zou
Koning Alfons reeds hedenavond te
balfzes per extra-trein naar de hoofd
stad terugkeeren.
trouwplannen had met mevrouw Gotze,
als zij zich voorstelde dat zij op een
dag het arm in arm wandelend paar
zou ontmoeten, dat de blonde, glim
lachende vrouw als mevrouw Manne
bach en Erika's tweede moeder naar
Miesbach zou komen en in Frederik
Mannebach's huis wonen als meesteres,
steeg haar het bloed naar 't hoofd en
moest zij de lippen opeen pressen.
De vroege schemering van den
Januaridag spon weer haar sluier om
den fontein op de marktplaats en sta
pelde tot nevelmassa's die alles bedekten.
Jo schrikte. Zooeven was Frederik
Mannebach het venster voorbijgegaan.
Nu ging de huisdeur. Een ingeving
volgend trad Jo bem tegemoet.
«Ik wilde afscheid van u nemen,
juffrouw Burgard. Morgen ga Ik op
reis,» zei hij. «U liet zich in den laats-
ten tijd in 't geheel niet meer zien.
Ik vreesde reeds dat u ziek waart».
«Neen, Ik ben niet ziek,» zei Jo
beklemd. «Wilt u een oogenblik bin
nenkomen, mijnheer Mannebach Hier
heen, als u wilt.»
Zij ging de trap op, naar oom
Erwig's kamer. Het was donker en
eenzaam, daar oom Erwig om dezen
tijd zijn middagwandeling maakte. Jo
tastte naar een lucifer en stak de lamp
aan, intusschen kreeg zij haar kracht
terug, om de onrust en beklemdheid
te beheerschen.
HONGARIJE.
Ongeveer 300 socialisten hebben zich
Zondagavond te Boedapest naar het
nationale Casino begeven, waar zij heftig
tegen de Regeering manifesteerden ten
gunste van kiesrechthervorming, en stee-
nen naar de ramen wierpen, waardoor
tal van ruiten ingeworpen werden. De
menigte begat zich daarop naar het
clubgebouw der Kossuthpartij, maar
werd door de politie verspreid, die tal
van manifestanten gevangen nam.
Het kuilnet. Te Utrecht zal
14 dezer een vergadering gehouden
worden, waarin, onder voorzitterschap
van den burgemeester van Harderwijk
over het visschen met kuilnetten ge
sproken zal worden. Uit verschillende
plaatsen hebben zich sprekers aange
meld, die voor het behoud der kuilnet
ten zullen spreken. Kamerleden zijn tot
de vergadering uitgenoodigd.
Met het oog op de ingekomen
giften, waaronder een zeer belangrijke,
heeft de Commissie uit de Amsterdam-
sche burgerij, ten behoeve van de werk-
loozen, besloten niet op Vrijdag 13
dezer haar laatste uitkeering te doen
plaats hebben, maar nog één week lan
ger haar arbeid voort te zetten.
Gisteren zijn door het gemeente
bestuur van Nijmegen verpacht twintig
staanplaatsen op de kermis van dit jaar.
Onder de voorwaarden van verpachting
was voor het eerst opgenomen de volgende
bepaling, welke blijkbaar goed heeft
gewerkt.Voordat een inschrijvingsbiljet
in de daarvoor bestemde bus wordt
geworpen, moet in handen van den
door burgemeester en wethouders aan
gewezen ambtenaar ter secretarie, tegen
bewijs worden gestort eene som van
f 50, welk bedrag ten behoeve van de
gemeente verbeurd is, wanneer de in
schrijver bij de toewijzing van de pacht
niet aanwezig of niet vertegenwoordigd
is of zijn bod niet gestand doet door
onmiddellijk na de toewijzing van een
perceel den geboden pachtprijs te be
talen en in de tegenovergestelde geval
len aan hem of zijn vertegenwoordiger
tegen afgifte van het verstrekt bewijs
wordt teruggegeven".
De nu gemaakte opbrengst was groo-
ter dan die van vorige jaren.
«Ik kon geen tijd vinden, om weg
te gaan, en was niet in de stemming om
vroolijk met Erika te spelen. Daarom
stelde ik mijn bezoek uit.»
«Maar komt u dan alleen om Erika?»
vroeg Frederik Mannebach.» Wij
mijn tante, mijn zuster en niet het
minst ik zien u ook graag. Neen,
ik wil niet gaan zitten, ik wilde u, zooals
ik zei, groeten voor ik heenga. Voor
de lente zullen wij elkaar wel niet
weerzien.
«O, zoo lang?»
Jo zweeg. Haar gedachten verwarden
zich. Zij wist, dat zij, als zij nu sprak,
iets zeer dwaas zou zeggen. Wat was
dat vreemd. Een heerlijk gevoel van
geluk bluschte plotseling haar angst van
den laatsten tijd en maakte haar inner
lijk vrij en licht.
«In Mei kom ik terug Als 't lente
is aan den Rijn Zoo iets is er in de
wereld niet anders, om dien tijd kan ik
in 't zwarte Westfalen niet blijven. De
mijnen blijven hier. Ik hoop, dat u hen
vaak ontmoeten zult.
Jo knikte.
«En groet uw oom Erwig voor mij.
In 't voorjaar zal ik dikwijls met hem
de bergen ingaan. Ik heb mij nooit zoo
gemakkelijk van Erika gescheiden als
nu; ik weet, dat zij onder viervoudige
hoede staat Niet waar? U blijft de
vriendin van mijn dochterje.»
Jo legde haar hand in die van den man.
DE CHRISTELIJK-HISTORISCHEN EN
HET MINISTERIE-HEEMSKERK.
In zijn Maandagavond te Amsterdam
uitgesproken rede zei dr. De Visser, het
Christ.-hislorische Tweede Kamerlid,
over het Kabinet-Heemskerk o. m.
„Al zit er, althans als zoodanig,
geen lid der Chr.-Hist. partij in dit
Kabinet, spr. schroomt niet het te
noemen een Kabinet van de Christe
lijke beginselen".
Na deze uitspraak zijn de wanhopige
pogingen van rechts, om het ministerie-
Heemskerk voor te stellen als een Kabi
net, vertegenwoordigende alle (drie)
groepen der rechterzijde, als mislukt te
beschouwen, zegt het Vaderland.
Kunst- eu Wetenschap.
De Hagespelers onder bestuur van
Eduard Verkade zijn hun werk begonnen
te Haarlem. Zij hebben Schaw's Can
dida gegeven en Paraselsus van
Arthur Schnitzler. Róssing heeft de ver
tooning bijgewoond en getuigt in het
Nieuws: .Allereerst wijs ik op de
prijzenswaarde raonteering van het
tooneel, eene monteering in de vereischte
stemming, al scheen, oppervlakkig ge
oordeeld, de kleur van rustbank of rust
bed niet «aam te stemmen met de andere
kleur. Bij nadenken zag men echter, dat
het verschil in tint goed deed.
„De rertooning op zieh-zelf onder
scheidde zich door stijl, eenheid, natuur
lijkheid en vermijding van effect."
Ook de H a a r 1. Ct. is, althans over
Candida, zeer tevreden.
De Muzikale Kring te Utrecht,
waarvan Johan Wagenaar directeur is,
zal Zaterdag in den Schouwburg aldaar
opvoerenDe Doge van Venetië
van Johan Wagenaar, voorafgegaan door
Eugen d'Albert's Die Abreise.
De hoofdrollen zullen vervuld worden
door mevrouw E. Denys-Kruyt en de
heeren H. C. van Oort en Rud. van
Schaik.
«Oom Erwig en ik wij beschou
wen Erika half en half als een die bij
ons hoort,» zei ze zacht. «Wij zullen
haar zeer missen, als ze eenmaal weg
moet van hier.»
Frederik Mannebach hield nog altijd
de smalle hand van het jonge meisje
in vasten druk omsloten. In de half-
schemering zag hij het gloeien van haar
gezicht niet, maar hij voelde het beven
van haar vingers.
«Dus tot weerziens, juffrouw Jo.»
Jo bleef boven aan de trap staan en
zag hem na.
Beneden wendde hij zich nog eens
om en groette opnieuw.
«Groet ook uw oom Erwig van mij
en zeg hem, dat het mij spijt, niet per
soonlijk afscheid van hem te hebben
genomen.»
«Ik zal het doen, mijnheer Manne
bach. Goede reis.»
De huisdeur viel achter hem dicht.
Jo keerde langzaam in oom Erwigs'
kamer terug. Zij ging er op en neer
met roode wangen en schitterende
oogen en had willen zingen, zoo ge
lukkig was ze.
Zoo vond oom Erwig haar, toen hij
na een half uur van zijn wandeling
terugkeerde.
(Wordt vervolgd).
