Een nette Jongen,
RESTAURATEUR,
Roerende Goederen.
Publieke Verkooping
Westsingel 41,
INBOEDEL,
WEERBERICHT.
BUITENLAND.
Thermometerstand
Merkwaardige Woorden en Daden
BINNENLAND.
Kunst- en Wetenschap
ADVERTENTIËN.
die voor BEHANGER
opgeleid wil worden, kan
direct geplaatst worden.
Delftsch Aardewerk
Japansch en Chineesch
Porselein.
Joh. Bakker - Breedestr. 32.
De Deurwaarder D. DE GROOT
verkoopen
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt roorm. 10.50 uur.)
De Bildt, 14 Maart 1908.
Hoogste barometerstand 770.8 m.M.
te Horta; laagste 760.7 m.M. te
Neufahrwasjer.
Verwachting tot den avond van 15
Maart 1908.
WindZwakae, tot matige N. O.-Iijke
tot Oostelijke wind.
Gesteldheid van de luchtMeest zwaar
bewolkt, waarschijnlijk nog sneeuwbuien.
Temperatuur: Dezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT.
uur 767 m.M.
Vorige stand te 12 uur 763 m.M.
te Amersfoort.
Heogate gisteren F. 35.
Laagste hedenaacht .F. 28.
Hedenmiddag 12 uur .F. 32.
BOERENONLUSTEN IN RUMENIE.
De laatate berichten uit Boekarest zijn
tamelijk onrustbarend. In de districten
Botoschani, Dorohoj, Blasca en Teleer-
man is de opwinding onder de boeren
groot. Er blijkt nu, dat niet twee, maar
drie regimenten, onder voorwendsel van
lentemanoeuvres naar die districten zijn
toegestuurd. In het district Berlad is de
opstand reeds begonnen. De stations in
het district zijn door soldaten bezet.
Naar Dohoroj en Jassy, dit laatste wel
bekend door de opstanden van verleden
jaar, zijn tamelijk groote troepenafdee-
lingea gezonden. Agitatoren verdeelen
manifesten onder de boeren, waarin ver
deeling van den grond van de prefecten
geeischt wordt, en waarin ingeval van
weigering gedreigd wordt met vernieling
der landbouwwerktuigen. De toestand
is zorgwekkend.
Mag men den correspondent van het
Berliner Tageblatt te Boekarest gelooven,
en die is tot nu toe alleszins betrouw-
van
Ministers en Kamerleden sedert het
Jaar 1858.
ontlaand aan Xiollewyn'. Geschiedenis
▼an Nederland, 4e deel.
32.
De beide Kamers werden nu ontbon
den, omdat een nieuwe twede lezing
over de grondwetsherziening moest wor
den gestemd, en de voorstellen dan 2/s
van de stemmen op zich moesten ver
enigen om aangenomen te zijn. De
nieuwe Kamers waren op dezelfde wijze
samengesteld, behalve dat de laatste
konservatief Corver Hooft, vervangen
was door de liberale Katholiek Cremers.
In beide Kamers werd de grondwets
herziening aangenomen, en op 30 Novem
ber 1887 openlik afgekondigd.
De volbrachte arbeid vond geen al
gemene goedkeuring. De meest vooruit
strevende liberalen, de radikalen, betreur
den dat hun voorstel van algemeen
stemrecht was afgestemd, en dat de
verkiezingen van leden van de Eerste
Kamer, niet direkt en niet vrij van
census waren gebleven, terwijl de Kleri
kale! ontevreden waren dat er geen
gelegenheid was gegeven om van ge
meentewege scholen op te riehten met
een kerkelike kleur. Dan vreesden velen
van de nieuwe bepalingen omtrent de
landsverdediging verzwaring van militaire
lasten, terwijl anderen onvoldaan waren
omdat er geen betere regeling was ge
maakt van de financieële verhouding
van de staat en de kerkgenootschappen.
Toch willden ook velen erkennen dat
de herziening niet weinig had verbeterd
en verduidelikt in de grondwet van 1848.
Ondertushen had de Tweede Kamer
gebruik gemaakt van het recht van
enquete om door eea kommissie onder
zoek te laten doen naar het lot van
fabriekarbeiders. Sommige betreurens-
baar gebleken, dan is de orzaak van
deze opkomende onlusten gelegen in
de agrarische hervormingen, waartoe
de Kamer besloten heeft. Het Parle
ment heeft een wet aangenomen, die
de grootgrondbezitters verplicht den
boerengemeenten weiden af te staan
voor het vee. In vele dorpen werd een
termijn van acht dagen gesteld.
De Regeering onderschat het belang
dezer gisting geenszins en heeft uitge
breide militaire maatregelen genomen.
De officieuze Indépendance roumaine
tracht in een regeerings-communiqué de
bevolking te kalmeeren en wijst op de
genomen voorzorgsmaatregelen die een
herhaling van de buitensporigheden van
verleden jaar onmogelijk maken. In
politieke kringen wordt de toestand als
zeer ernstig beschouwd en men vreest,
dat het noodig zal blijken de reservis
ten onmiddellijk op te roepen.
CHINA.
China houdt braaf stand, Japan heeft
er in toegestemd Portugal's aandeel in
de zaak buiten bespreking van het ge
schilpunt te laten. China heeft kunnen
vaststellen dat het in zijn recht was
toen het beslag legde op de Tatsjoema-
roe, omdat de lading, die op zichzelf
reeds contrabande was, in Chineesch
territorium werd gelost. In de vreemde
lingenkolonie te Peking gelooft men vrij
algemeen, dat China in zijn recht is.
Is dit bericht, dat wij met een zeker
voorbehoud aan de Petit Bleu ontlee-
nen, juist, dan heeft Japan een leelij-
ken politieken bok geschoten. Het zal
dan moeilijk anders kunnen of Japan
zal een aanmerkelijk lageren toon moe
ten aanslaan en zal als het ten minste
nog de kracht wil toonen van dengene,
die zonder voorbehoud ongelijk erkent,
verontschuldigingen dienen aan te bie
den. Het gebeurde is ook voor het Ja-
pansche volk, dat een overdreven eigen
liefde heeft, niet al te plezierig.
PERZIË.
De toestand van den Sjah wordt met
den dag onhoudbaarder. Er zijn docu
menten in beslag genomen, die betrek
king hebben op een samenzwering van
Prins Salar ed Dauleh, den vroegeren
gouverneur van Luristan, en broeder
van den Sjah, die gevangen genomen
was wegens een mislukten opstand, met
hoofdlieden van Koerden om den Sjah
te onttronen. Ook de zeer invloedrijke
oom van den Sjah, Zilli-es-Saltaneh, en
diens zoon zouden in deze affaire be
trokken zijn.
Te Teheran, Tabris en Djoelfa wacht
men ieder oogenblik het uitbreken van
den burgeroorlog.
ENGELAND.
In het Lagerhuis werd gisteren het
wetsontwerp op de werkloosheid, dat
ondersteund werd door de arbeidsparty
en enkete radicalen en waarbij het recht
van ieder werkelooze op arbeid of on
dersteuning van wege de plaatselijke
overheid erkend wordt, verworpen met
265 stemmen tegen 116.
Minister Asquith zeide in zijn bestrij
ding van het ontwerp, dat dit in plaats
waardige toestanden kwamen daardoor
aan 't licht, die allengs verbeterd werden,
sedert de algemene aandacht er op
gevestigd was. Om werklozen te helpen
werd in 18S8 de Heidemaatschappij
opgericht die in 1897 rijksubsie kreeg,
en om degeliker handwerkslieden te
krijgen verrezen steeds meer ambachts
scholen. In het belang van de vrouwen
werden huishoud- en industrie-scholen
gesticht.
De grondwet van 1887 had niets ont
nomen aan de scherpte van de partij
strijd tussen liberalen en. klerikalen.
Eerstgenoemden leden nog altijd aan
innerlike verdeeldheid, steeds in meer
fraksise verbrokkelend. In Friesland en
Groningen ontstond een radikale volks
partij, en in Amsterdam de zich spoedig
ook elders uitbreidende partij van de
Vrijzinnige Demokraten terwijl de sociaal
democraten onder de leiding van Domela-
Nieuwenhuis zich voortdurend uitbreidde
onder de arbeidersklasse. Wel mochten
de liberalen met het oog op hun tegen
standers zeggenrOns twisten maakt
hen sterk."
De verkiezingen van 1888 volgens het
uitgebreide kiesrecht, waarbij het aantal
kiezers meer dan verdubbeld was, bracht
in de Tweede Kamer 46 van de 100
leden. Dat zij het nog tot dat cyfer
brachten hadden zij daaraan te danken,
dat de grote steden nog niet in enkel
voudige kiesdistrikten verdeeld waren.
Een kiezer van Amsterdam bracht
zijn stem uit op 9 kandidaten, van Rot
terdam op 5, van Den Haag op 3, van
Utrecht op 2. Gewoonlik werd daar
de meerderheid in liberale zin gestemd.
De antirevolutionairen telden 27 en de
Roomsen 25 leden en dan was er nog
een conservatief en een sociaal-demo-
kraat, Domela Nieuwenhuis. Deze kantte
zich met zijn richting tegen de begin
selen van de kerk, de monarchie, de
eigendom, het familierecht en het huwe-
lik. Die beginselen vonden weinig weer
klank in ons land, waar men zich meer
van de werkloosheid weg te nemen,
deze veeleer zou doen toenemenhij
verzekerde het Huis, dat de regeering
niet in gebreke zou blijve om te trach
ten een practische methode te vinden
om het euvel te keer te gaan.
Bij K. B- is ingesteld een commissie,
aan welke is opgedragen het opmaken
van eene prijsvraag voor een plan voor
een goedkoop, eenvoudig en doelmatig
slachthuis, met raming van kosten voor
den bouw, alsmede het beoordeelen van
de antwoorden op die prijsvraag, en
zijn bmoemd in deze commissie:
tot lid en voorzitter, D. E. C. K n u t-
tel, Rijksbouwmeester in het 2de dis
trict, te 's-Gravenhagetot leden: J. J.
F. D h o n t, directeur van het gemeen
telijk slachthuis, te Rotterdam; F. J.
Nieuwenhuis, directeur van de ge
meentewerken te Utrechtdr. H.Rem-
me 11 s, inspecteur in algemeenen dienst
by de directie van den landbouw te
's-GravenhageJ. N. V a n R u y v e n,
directeur van de gemeentewerken, te
Dordrecht.
Te Hilvarenbeek (N.-Br.) zijn 23 le
derbewerkers wegens hun lidmaatschap
van een R.-K. vakvereeniging ontslagen.
Het geval wekt in het dorp groote
beroeriug, wijl er onder de uitgeslotenen
verzorgers van groote gezinnen zijn, die
meer dan twintig jaar in dezelfde dienst
betrekking werkzaam waren. Van daar
en van elders komen reeds giften in
ter ondersteuning.
De kans op een minnelijke schikking,
althans van de zijde der patroons, schijnt
gering te zijn, wijl dezen besloten hebben
liever hun bedrijf te staken dan de ge
organiseerde werklieden weder in dienst
te nemen.
EDITH LOMAN—VON ELISGHER
EN RUD. LOMAN.
Twee artisten van huis uit. Zij een
kleindochter van onzen grooten Verhulst,
van haar moeder ontving zij haar onder
richt.
Hij, naar we meenen, een zoon van
wijlen den professor in de godgeleerd
heid, Loman, die ook op muzikaal gebied
een man van hoog gezag was.
Gisterenavond hebben zij in Amicitia
het laatste concert gegeven van de
Concert-Directie „De Algemeene Muziek
handel" Dit concert zou reeds eerder
gegeven zijn, maar zooals onze lezers
zich zullen herinneren, hebben deze twee
zich tijdens hun kunstreis, in het hu
welijksbootje |begeven, vandaar eenige
onderbreking in de tournée
Of we uit de ten gehoore gebrachte
zangnummers eenige gevolgtrekking mo
gen maken, voor ;mevr. Loman's ta
lenten, zouden we haast niet durven
beslissen. De keuze der liederen had
zich hoofdzakelijk tot het luchtige be
paald en we zijn haast geneigd aan een
blijmoedige stemming van jong huwelijks
geluk te denken, die mogelijk hiertoe
scheen te houden aan de beroemde
Engelse dichter Pope: „Orde is 's
Hemels eerste wet. Wie dit erkent, ziet
dat er moeten zijn die boven anderen
staan in wysheid, macht en rijkdom.*)
Allengs zijn de sociaal-demokraten zich
meer gaan bezighouden met de stoffelike
belangen van de werkmansstand, en tot
zekere hoogte sluiten zich de radikalen
daarbij aan. Vooral in tijden dat nijver
heid en landbouw in een gedrukte toe
stand verkeerden, gelukte het aan de
socialistise woordvoerders aanhang on
der de werkmansstand te verkrijgen en
tot klassenhaat op te wekken. Ook in
de middenstand wonnen de socialistiese
denkbeelden meer veld.
De uitslag van de verkiezingen had
lot gevolg dat het ministerie Heemskerk
aftrad en een nieuw werd samengesteld
door de gematigde antirevolutionair JE
Mackay die een kabinet van zijn partij
genoten, Roomsen en konservatieven tot
stand bracht. Het trad op met de ver
zekering in verzoenende zin de school
kwestie te behandelen en zich verder
bezig te houden met de verbetering van
de gemeentelike en Indiese financieën
en de regeling van de administratieve
rechtspraak.
De beide Kamers verenigden zich met
het regeringsvoorstel om de koncessie
van de Nederlandse Bank met 15 jaar
te verlengen met de bepaling, dat de
Nederlandse staat de winst zou delen
met de aandeelhouders, aan wie, tegen
betaling van een miljoen aan de staat,
werd toegestaan het kapitaal van de
Bank met vier miljoen te vermeerderen.
De 72-jarige Koning die het laatste
gedeelte van het jaar ziek was geweest,
kwam in 't begin van 't jaar 1889 in
een zeer bedenkelike toestand. Zijn
krachten namen zichtbaar af; hij was
niet meer in staat stukken te onder
tekenen. Na ingewonnen inlichtingen bij
de geneesheren verklaarden de Staten-
Essay ou Man.
heeft bijgedragen. Wel aardig die,
schalksche liedekes, maar zielsont-
roerende schoonheid is er toch geheel
vreemd aan. Ook al is de veitolking
ervan nog zoo goed, dan kunnen ze
moeilijk dienen als maatstaf voor kunsl-
beoordeelingze verschaffen ons onge
twijfeld ook veel genot, maar hoogere
intenties kan men er moeilijk in ge
voelen. Ook het niet versmaden van
zoo'n soort „air de rossignol," die men
kan bewonderen om de groote vaardig
heid, maar die met echte kunst toch
ook weinig te maken heeft, maakt het
niet gemakkelijk een mogelijk billijk
oordeel te vellen, vooral niet omdat ook
veel eigenschappen er op wijzen, dat
mevrouw Loman als zangeres meer
presteert dat ze ons deed voelen.
Haar mooi gevormd geluid, de ge
makkelijkheid waarmee ze verschillende
moeielijkheden beheerscht en haar onge
twijfeld groote muzikale ontwikkeling
doen machtiger talent veronderstellen,
zijn bewijzen van een hooger kunnen.
Te meer houden we ons liever aan
dit laatste, omdat toch ook meermalen
haar zang heerlijk mooi klonk, zooals
slechts een diep voelend, breed ont
wikkelde zangeres die kan doen klinken.
Het publiek juichte haar dan ook
warm toe en zij kwam er niet zonder
„toetje" af.
De echtgenoot van deze bekoorlijke
dame begeleidde haar op een uitste
kende wijze, als accompagnateur mag
hij dan ook zeker hoogelijk g roemd
worden. Maar ook in zijn soli voldeed
hij ons zeer goed.
Voor de pauze kregen we gelegenheid
zijn enorme technische ontwikkeling te
hooren, Bach's Chromatisch e
Fantasie en Fuga en de stuk
ken van Brahms werden met een schit
terende vaardigheid uitgevoerd en be
wezen dat het klavier aan den heer
Lohman zeker niet veel onoverkomelijke
moeilijkheden zal bieden.
Na de pauze, vooral in Chopin 's
Nocturne overtuigde hij ons, dat
meer dan techniek in hem tot hooge
ontwikkeling is gekomen, terwijl de
vertolking van Nachtfalter veel
temperament verried.
Dat het concert bij ons een vrijwel
onbevredigd gevoel achterliet zal zeker
aan ons gelegen hebben, het publiek was
tenminste zeer gul in zijn toejuichingen.
Heden overleed te
Roosendaal onze geliefde schoon
zuster
Mevrouw LIENTJE CORNELIA
ANNA MUS,
Weduwe van den Heer C. S.
HEERMA VAN VOSS.
12 Maart 1908.
J. J. HEERMA VAN VOSS.
A. E. J. HEERMA VAN VOSS—
Ttdeman.
Generaal, op voorstel van het ministerie,
dat Z. M. buiten staat was om te rege
ren. Volgens art. 45 van de grondwet
nam daarop de Raad van State sedert
4 April het koninklik gezag waar, om
zoo nodig binnen de tijd van een maand
een voorstel te doen om te voorzien in
een regentschap. Z. M. herstelde echter
van zijn nierziekte en nam op 3 Mei de
vervulling van zijn koninklike plichten
weer op zich.
De regering bracht een arbeidswet
tot stand tegen overmatige fabrieksarbeid
van vrouwen en jeugdige personen en
in 1891 stelde de minister van Oorlog,
Bergansius, een legerorganisatie voor,
die door een door hem benoemd staats-
kommissie was voorbereid, waarbij de
door Napoleon I ingevoerde plaatsver
vanging afgeschaft, de persoonlike dienst
plicht met vrijstelling van hen die in de
godgeleerdheid studeerden ingevoerd, en
de schutterij door een goed ingerichte
landweer vervangen zou worden. Zijn
geloofsgenoten de Katholieken, de anti-
militaristiese liberalen en enige konser-
vatief-antirevolutionairen kwamen zo fel
tegen het voorstel op dat het in 1891
niet afgehandeld kon worden.
Bovendien werd de begroting van de
minister van Kolonieën Keuchenius op
wiens beleid veel aanmerkingen werden
gemaakt, en wiens optreden tegen de
Islam in Indië door velen als onbillik
en gevaarlik werd afgekeurd, door de
Eerste Kamer verworpen. Zijn portefeuille
werd toen overgenomen door de presi
dent-minister Mackay, die als minister
van Binnenlandse Zaken vervangen werd
door De Savornin Lohman, de leider
van de antirevolutionairen in de Tweede
Kamer.
Hel streven naar emansipatie van de
vrouw drong ook hier te lande door en
gaf aanleiding tot het stichten van de
Vrije-Vrouwenvereniging.
Reeds in 1889 had het ministerie een
wet ingediend om de vrije school door
subsidieëering wat konkurentie betreft
ADRES;
VAN
te AMERSFOORT, zal op OOIVDER-
»1© 19 MAART 1908. des voor
middags 9'/3 nar in de Concertzaal
„DE AREND" aan den Arnhemscheo
Straatweg aldaar publiek om con
tant geld
GOED ONDEBHODDEN
w.o. voornamelijkcompleet salonaraeu-
blement bekleed met groen moquette,
diverse andere ameublementen, bonheur
du jour, buffet, linnenkast, penantkast,
2 persoons mahoniehouten ledikant, e
brandkast, een in goeden staat zijnde
schrijfmachine, voorts tafels, stoelen,
bedden met toebehooren, canapé's, fau
teuils, spiegels, schilderijen, kleeden, kar
petten, vloerzeil, klokken, fornuis, kachels,
kinderwagen, geschilderd kabinet, wasch-
tafels, bedkastjes, koper-, glas-en aarde
werk, Cylindermangel, voorts een partij
diverse WIJNEN als roode en witte port
wijn, madera, sherry, muscaat, Tokayer,
Champagne en Bordeauiwynen en het
geen verder te voorschijn zal worden
gebracht.
Daags te voren te zien van 9 12 en
van 2 4 uur.
beter op gelijke wet te brengen met de
openbare, en voor beide verplichte
schoolgeldhetfing in te voeren. Dit voor
stel strekte volgens minister Lohman om
.een einde te maken aan de schoolstrijd
op politiek gebied." Het werd in de
Tweede Kamer met 72 tegen 27 stem
men goedgekeurd en spoedig daarna
door de Eerste, insgelijks met grote
meerderheid. Een aanzienlike vermeer
dering van staatsuitgaven was daarvan
het gevolg, zodat de inkomsten versterkl
moesten worden. De minister van
Financiën, Godin de Beaufort meende
dat daarvoor het beste middel was
protektionistiese belastingen te heffen en
daarom verzette hij zich sterk tegen een
inkomstenbelasting die door Borgesius
en nog vier andere vooruitstrevende
liberalen was voorgesteld.
Het ministerie kreeg steeds meer moeite
zich staande te houden. De coalitie die
het tot stand had gebracht geraakte
onderling verdeeld. Onder de antirevo
lutionairen die met de Roomsen het
door de liberalen genoemde „monster
verbond" hadden gesloten waren) velen
zoals de predikanten Bronsveld en
Buitendijk afkerig van het samengaan
met Rome. Bij de antirevolutionairen was
er strijd tussen de dolerenden en de
synodalen, e» bij de dolerende was er
strijd tussen Kuyper en Lohman. Deze
was zelfs ontslagen als hoogleraar aan
de vrije universiteit te Amsterdam wegens
onvoldoende rechtzinnigheid. Dus was
er nog verschil tussen de antirevolutio
naire demokratie, die door Kuyper in
zijn dagblad „De Standaard",werd voor
gestaan, en de meer aristokratiese leden
van zijn partij. Bovendien bad menig
minister blijk van zwakheid gegeven en
kon Borgesius de minister van Marine,
Dyserink, openlik van onbekwaamheid
beschuldigen zodat deze in 't begin van
1891 moest aftreden.
(Wordt vervolgd).
